Tài liệu Giải phẫu thẩm mỹ - Vết thẹo người Á Ðông Khuynh hướng tự nhiên hay do bàn tay của người giải phẫu? (Phần I) ppt

Giải phẫu thẩm mỹ - Vết thẹo người Á Ðông
Khuynh hướng tự nhiên hay do bàn tay của người giải phẫu? (Phần I)

Thẹo là mối quan tâm thường xuyên của bịnh nhân, nhất là phụ nữ, từ
những người bị cắt da vì sơ ý hay gặp tai nạn, đến những người trải qua các cuộc
giải phẫu lớn nhỏ như giải phẫu ở hạch cổ (thyroid), căng da bụng, giải phẫu làm
to ngực hay sanh đẻ bằng phương pháp C-section. Khi đã có vết thẹo hay có triệu
chứng sẽ có vết thẹo lưu lại trên cơ thể, ai cũng muốn vết thẹo sẽ tàn phai theo
năm tháng thời gian, càng nhanh càng tốt; hoặc nếu không, thì phải ẩn dấu thế nào
cho không bị nhận thấy. Cho nên không có gì ngạc nhiên nếu bịnh nhân tìm mọi
phương cách cần thiết để chống lại, diệt trừ thẹo vết trên thân thể mình. Có người
tìm đến bác sĩ gia đình, có người gặp bác sĩ chuyên trị bịnh da, có người tìm đến
bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ... Cũng có người đến các tiệm bán mỹ phẩm hay tìm mua
kem dưỡng da thảo mộc (herbal creams) với hy vọng làm biến tan vết thẹo. Với
lòng ao ước mãnh liệt, bịnh nhân hy vọng tìm gặp một thần dược hay một phép
mầu để chữa trị vết thẹo, do đó, không tránh khỏi việc nhận quá nhiều tin tức về
cách làm thẹo biến mất; nhiều tin tức cố ý đánh lừa và lệch lạc. Nóng... nóng...
nóng bỏng!
Trong lãnh vực giải phẫu thẩm mỹ, cách chữa thẹo là một trong những đề
tài “nóng bỏng” và ăn khách, thu hút sự chú ý của mọi người và do đó có khả năng
thương mãi thật cao. “Nóng bỏng” ở đây không có tính cách hào hứng như “Tôi
phải mua xe Lexus loại SUV năm 2007” hay mua xách tay hiệu Louis Vuitton vừa
bày bán ở thị trường, nhưng chỉ có nghĩa là khí nóng (hot air) được thổi phồng và
những “hứa hẹn nóng hổi” khiến bịnh nhân có thể “bị phỏng” vì với thời gian, kết
quả không như ý muốn...
1. Kem thoa và dầu xức (Creams and Ointments)
Ðối với nhiều người có vết cắt hay vết trầy lớn, ra tiệm mua sản phẩm
ScarFade hoặc Mederma hay hợp chất cây cỏ trị bá bịnh, bá chứng là xong. Tùy
theo nhãn hiệu món hàng và cũng tùy theo mức độ thuyết phục của người bán, bạn
có thể phải chi trong khoảng từ 15 đến 150 đô la. Những sản phẩm này có lợi hay
hại, hay chỉ làm bạn mất tiền vô ích? Lời hứa hẹn về kết quả có được kiểm chứng

một cách khoa học không?
Theo sự thẩm định của các bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ và giải phẫu da bị
phỏng, sự “hữu hiệu” của các sản phẩm này có thể diễn tả như sau:
a. Không làm hại vết thẹo của bạn.
b. Có thể có ảnh hưởng tâm lý tích cực, giúp bạn cảm thấy tốt hơn về việc
bạn đang tìm cách chữa trị thẹo.
c. Không giúp thẹo mau lành hơn thời gian cần thiết phải có. “Thời gian”
trong trường hợp này cũng “hiệu quả” như loại dầu xức chữa bá bịnh.
d. Không giúp gì được nếu kỹ thuật may vá vết thương của người giải phẫu
vụng về.
e. Làm thâm thủng túi tiền của bạn.
f. Mang lại thành quả thật tốt đẹp cho... người bán.
2. Căng mặt - Một đề tài nóng bỏng khác trên thị trường thẩm mỹ hiện nay
là căng da mặt không để thẹo. Nhiều người cần và rất muốn làm gương mặt trẻ
trung lại. Tuy nhiên, khi nhìn kết quả giải phẫu trên gương mặt của bạn bè với vết
thẹo quá rõ ở vùng phía trước tai hay vết thẹo lồi, họ cảm thấy e ngại. Ðánh đúng
tâm lý đó, một số bác sĩ không chuyên ngành giải phẫu thẩm mỹ như bác sĩ gia
đình tổng quát, bác sĩ nội thương, và bác sĩ sản phụ khoa đã nghĩ ra một phương
pháp “nóng hổi” để sửa mặt mà không cần phải căng da mặt. Ðó là phương pháp
luồn chỉ (suture lift or thread lift). Các quảng cáo về phương pháp này nhan nhản
trên các xe buýt công cộng, mạng lưới, cũng như trên các làn sóng phát thanh...
với hứa hẹn sẽ thay thế phương cách giải phẫu căng da mặt do bác sĩ giải phẫu
thẩm mỹ chuyên môn thực hiện. Nói khác, làm da mặt thẳng mà không phải giải
phẫu căng da, do đó không để lại vết thẹo trên mặt. Phương pháp này được các bác
sĩ không thuộc chuyên môn giải phẫu thẩm mỹ cổ võ. Phương pháp này được
quảng cáo rầm rộ... thật nóng!
Ðiều không may là phương pháp luồn chỉ cũng không mang lại kết quả khả
quan như mong ước. Trong cuộc họp năm 2005, các bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ
chuyên môn (American Society of Aesthetic Plastic Surgeons) đã đi đến kết luận
là với tình trạng khoa học và kỹ thuật ngày nay, phương pháp luồn chỉ mang lại

kết quả còn ít hơn phương pháp căng da mặt ở quy mô nhỏ (tức chỉ nâng da thôi).
Trung bình, dù không thực sự khả quan như quảng cáo, kết quả của phương pháp
này cũng chỉ kéo dài nhiều lắm khoảng một năm. Và điều này không được các bác
sĩ cổ võ cho phương pháp này - bác sĩ gia đình, tổng quát, nội thương và sản phụ
khoa! - giải thích rõ với bịnh nhân.
3. Cắt mắt và xâm lông mày - Một vấn đề được lưu ý đến trên thị trường
làm đẹp cho phụ nữ Việt Nam là vùng trán. Một số phụ nữ cần một sự căng da mặt
toàn diện để làm biến mất những làn nhăn trên trán, sữa lại hai chân mày xệ và lấy
bớt những nếp nhăn thừa trên mí mắt. Trong trường hợp này, vết thẹo ẩn dấu dưới
làn tóc trên trán là phương cách chính xác và đúng để áp dụng. Một số trường hợp
khác, bịnh nhân chỉ cần giải phẫu cắt bớt da mí mắt trên hoặc kéo chân mày lên
cho ngang thẳng là đủ.
Ðiều không may là nhiều bác sĩ làm đẹp không biết cách giải phẫu nội soi
để nâng trán (endoscopic forehead lift) nên chỉ đề nghị với bịnh nhân một phương
pháp duy nhất là cắt phần da trên chân mày và khuyên bịnh nhân che dấu vết thẹo
cắt bằng cách xâm lông mày ở các tiệm làm đẹp (beauty salon). Ðó là trường hợp
đã và đang xảy ra ở Việt Nam cũng như đã và đang xảy ra ở cộng đồng Việt Nam
ở Hoa Kỳ. Phương pháp này xem ra dễ dàng bán và khuyến dụ đối với những
người chưa có ý niệm chính xác về thẩm mỹ cũng như hậu quả dài lâu của các kỹ
thuật áp dụng: Rẻ tiền, không cần có kiến thức về giải phẫu thẩm mỹ, không cần
nhiều máy móc trang bị giải phẫu. Cả một kỹ nghệ làm đẹp loại này liên kết hai
giới - bác sĩ làm đẹp không chuyên môn và người xâm mắt - lại với nhau để che
dấu vết thẹo!
Khuynh hướng kết thẹo
Tại sao thẹo vết xuất hiện? Và tại sao nhiều người, nhất là giới phụ nữ,
quan tâm nhiều đến vết thẹo? Nói chung, về phương diện cơ thể, người Á Ðông có
khuynh hướng kết thành thẹo xấu hơn so với người da trắng; dân Hispanic có thẹo
xấu hơn người da vàng; và người Mỹ da đen có khuynh hướng kết thẹo xấu nhất.
Nhưng sự kiện trên có ý nghĩa gì? Phải chăng nếu bạn là người Á Ðông đi
giải phẫu làm to ngực hay căng da bụng thì bạn sẽ có thể bị thẹo lồi hay vết thẹo

đỏ, to xuất hiện trong một thời gian dài với tỷ lệ 30-40 phần trăm? (100 người thì
có 30 đến 40 chục người?) Và đó là điều tự nhiên không thể tránh được?
Thực tế, dù người Á Ðông có khuynh hướng kết thẹo xấu so với người da
trắng, sự khác biệt đó không nhiều như người ta tưởng. Tỷ lệ thẹo xấu nơi các sắc
dân sau khi giải phẫu:
- Da trắng = 1/100.
- Da vàng = 2/100.
- Da đen = 4/100.
Vậy sự khác biệt hay cơ hội có thẹo xấu giữa các sắc dân không phải là 50,
40, hay 30 phần trăm mà rất ít và gần như không đáng kể, nếu người giải phẫu cho
bạn có kỹ năng chuyên môn và bàn tay khéo léo. Nói khác, yếu tố di truyền bẩm
sinh không quan trọng trong vấn đề kết thành thẹo xấu sau giải phẫu.
Ý niệm căn bản về vết thương lành và sự kết thẹo - Khi da bị cắt hay
thương tích có chảy máu, cơ thể bạn sẽ trải qua một diễn trình tự nhiên để tự chữa
lành. Trước hết, cơ thể cố làm cho máu chảy thật ít bằng cách bóp chặt các mạch
máu nhỏ đã bị tổn thương và ngăn chặn việc chảy máu bằng bạch huyết cầu
(phaletets). Sau đó, các tế bào đặc biệt được đưa đến vết thương để bắt đầu sự
chữa lành. Ở trường hợp đơn giản nhất, không có gì phức tạp, vết thương sẽ dần
dần phục hồi tới 80% sức mạnh của da trước khi bị thương tích trong thời gian 6-8
tuần. Sau đó, khoảng thời gian 2-10 tháng tới, sẽ có thay đổi thêm ở chỗ thẹo.
Những ý niệm căn bản này giúp chọn lựa kỹ thuật giải phẫu và cách chữa
trị vết thương để giúp sự kết thẹo lành được tốt đẹp nhất là trong những trường
hợp khó khăn.
Bs Tristan Nguyễn Hùng Anh
(714) 962-3533 - Email: