Những nghiệm đầu tư từ một cây đại thụ
(Tiếp theo và hết)
MidAmerican – Những dự đoán chuẩn xác về tương lai
Một bữa tối ven bờ biển Pebble, Warren Buffet ăn tối với nhóm bạn của
ông tại nhà mình. Một cuộc gặp mặt bình thường với đồ uống thức ăn nhẹ nhàng.
Như bất cứ cuộc trò chuyện của nhóm mày râu nào, thể thao bao giờ cũng là đề tài
yêu thích. Warren Buffet tỏ ra am tường lĩnh vực này hơn cả (tuy có hơi buồn khi
biết tin câu lạc bộ Nebraska Cornhussker yêu thích của ông lần đầu tiên bị loại
khỏi top 25 trong thập kỷ). Một lát sau, Warren Buffet nghiêng người và nói với
một người bạn: “Với tôi, MidAmerica bắt đầu ở đây, ngay trong căn nhà này”. Thì
ra đó là câu chuyện về vụ mua lại MidAmerica, một công ty dịch vụ công cộng
cung cấp ống ga và năng lượng điện tại Des Moines.
Khoảng ba năm trước, cũng trong một bữa tiệc Warren Buffet tổ chức cho
anh trai và những người bạn như thế này, Warrter Scott, chủ tịch công ty viễn
thông Level 3, cựu CEO của Peter Kiewit Sons, một công ty xây dựng lớn ở
Omaha đã cho Warren Buffet biết về những rắc rối của công ty ông tham gia có
tên là MidAmerica. Lúc bấy giờ, nhiều cổ phiếu dịch vụ công cộng cũng lên cơn
sốt và được rầm rộ quảng cáo không kém gì Internet hay cổ phiếu
B2B. Calpine và
AES chẳng hạn lần lượt giao dịch với 56 và 70 USD. Nhưng hiện tại, những cổ
phiếu này giá trên dưới 2 USD.
Đến giữa thập kỷ 90, MidAmerican đã sở hữu các dịch vụ công cộng điều
hoà ở California, Iowa và Anh. Nhưng trong khi Enron cùng chỉ số P/E ngất
ngưởng trong khoảng 30-50 thì P/E của MidAmerican mới đạt khoảng 6-8 USD.
Sokol cho biết: “Chúng tôi không thể tìm ra các công ty khác đang làm cái gì. Họ
cứ tiếp tục xây dựng nhà máy năng lượng và tăng năng suất, tôi đoán chắc bởi họ
nghĩ cầu có thể tăng lên mãi. Việc làm ăn của họ cũng là một bí ẩn và lợi nhuận đó
dường như là điều không thể đối với chúng tôi”. Trong khi đó, cổ phiếu của
MidAmerican suy giảm. Vì vậy, tháng 10 năm 1999, Sokol, CEO của
MidAmerican, quyết định từ bỏ các thị trường công cộng và bán nó cho Warren
Buffet. Cuối cùng Berkshire dã mua 80% công ty này với giá 35,05 USD một cổ
phiếu với tổng chi phí 3 tỷ USD.
Những dự tính cho tương lai của Warren Buffet không phải hoàn hảo thì
cũng gần như vậy. Đến mùa hè năm 2002, việc kinh doanh năng lượng, mà đứng
đầu là Enron, bắt đầu sự sụp đổ ngoạn mục của nó. Đầu năm đó, tình hình đã trở
nên tàn khốc với nhiều đối thủ trong ngành, trong đó có Williams Cos, công ty
bỗng rơi vào thiếu một lượng tiền mặt khổng lồ. Cái Williams phải mang giao bán
là Kern River Pipline, nơi cung cấp 850 triệu feet khối gas mỗi ngày qua 935 dặm
đường từ Rocky Mountains tới Alss Vegas và California, với giá 950 triệu USD,
thấp hơn hàng trăm triệu USD so với định giá thị trường cho nó 2 năm về trước.
Ngọt ngào hơn cho Warren Buffet là vụ mua Northen Gas nơi cung cấp 4,3
tỷ feet khối gas mỗi ngày qua 16.6000 dặm chỉ với 928 triệu USD (trong khi
khoảng 6 tháng trước Dynegy mua nó với giá 1,5 tỷ USD.
MidAmerican hiện vận chuyển khoảng 10% gas cả nước. Warren Buffet
nhận định: “Có thể là chúng tôi sẽ không bao giờ thực hiện một vụ mua bán nào
nữa, nhưng đây có thể là một công ty rất lớn. MidAmerican hữu ích bởi nó có quy
mô lớn”. Với tiềm năng to lớn đó, Berkshire cuối cùng quyết định đầu tư khoảng
10-15 tỷ USD hoặc hơn thế vào công ty này. Nếu điều đó nghe có vẻ là một số
tiền qúa khổng lồ, hãy xem xét việc Berkshire tạo ra khoảng 5 tỷ USD vòng quay
tiền mặt hàng năm từ các công ty đầu tư, bảo hiểm và các hoạt động khác của họ.
“Chúng tôi có 100 triệu USD mỗi tuần để suy nghĩ mình phải làm gì với số tiền
đó. Đó là một vấn để hạnh phúc nhưng nó vẫn là vấn đề, đặc biệt là nếu tôi làm
điều gì không hay với nó - mà việc đó thì dễ lắm”, Warren Buffet nói.
Trong khi Berkshire cùng các chiến lược đầu tư của Warren Buffet rõ ràng
là đã phát triển và tiếp tục phát triển thì thị hiếu mua lại của Warren Buffet hầu
như chỉ nhắm những con cá to. Trừ vài ngoại lệ, một công ty hiện phải có 50 triệu
USD lợi nhuận trước thuế, Warren Buffet mới tính đến chuyện đầu tư mua lại. Đó
là lý do tại sao Warren Buffet nói rằng ông có thể mở rộng tìm kiếm những “con
cá lớn” ra cả nước ngoài.
S&P 500 cũng phải chào thua
Với sự tăng trưởng ngày càng lớn mạnh của Berkshire, Warren Buffet từng
cảnh báo các đồng sự của mình nhiều năm nay rằng hoạt động tương lai của cổ
phiếu công ty sẽ không thể sánh với những thành quả ngoạn mục trong quá khứ.
Cái thước đo mà Warren Buffet muốn dùng để đánh giá hoạt động của mình là so
sánh sự thay đổi hàng năm trong giá trị mỗi cổ phần được công nhận của
Berkshire với tổng lợi nhuận của S&P 500. (Năm 1999, giá trị cổ phần của
Berkshire tăng 0,5% trong khi chỉ số S&P tăng vọt 21%.)
Bởi vụ khủng bố ngày 11/9, ngành kinh doanh bảo hiểm có nhiều khởi sắc,
có lợi cho các kết quả hoạt động bảo hiểm của Berkshire (Gần đây có tin đồn
Warren Buffet sẽ mua lại Employer Re, công ty về tái bảo hiểm của GE). Tính đến
tháng 11/2001, với chỉ số S&P giảm 20%, các hoạt động của Berkshire vẫn tốt. Cổ
phiếu của Berkshire đến hết 30 tháng 6 năm trước tăng 7,6%. Về phần cổ phiếu,
Berkshire tất nhiên đã nắm phần của mình. Ngày 10/3/2002, chỉ số Nasdaq giao
dịch ở mức đỉnh cao 5132 điểm. Cùng ngày đó Berkshire ở mức thấp nhất trong
nhiều năm với giá 40,8 USD cổ phiếu. Gần đây, khi chỉ số Nasdaq giao dịch ở
mức 1270 điểm giảm xuống 75% thì Berkshire giao dịch với giá 74 USD/cổ phiếu,
tăng 81%. Và tất nhiên Berkshire đã đánh bại các cổ phiếu trên S&P khổng chỉ 1
mà 2,5, 10, 15 … năm qua.
Warren Buffet thường nói: “Tôi mừng vì có một lái xe vừa ý. Tôi không
thích lái xe ban đêm bởi tôi nhìn đường buổi tối không được rõ.” Con người đầu tư
huyền thoại này cũng là “người trần mắt thịt”, dù có thể thấy trước tương lai, dù
luôn có trong tay 100 triệu USD mỗi tuần để tính xem phải đầu tư như thế nào,
nhưng ông lái xe buổi tối không dễ dàng”. Giờ đây, Warren Buffet dành phần lớn
thời gian vùi mình trong phòng thay vì tham gia giải trí với những người bạn bè và
người thân. Thỉnh thoảng ông vẫn cảm thấy đau nhức do vết thương cánh tay trái
cách đây vài năm. Tuy không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cản trở
các kế hoạch đầu tư của ông, nhưng dù sao thương tích ở vai đó cũng cho ông thời
gian để làm việc, đọc, viết và điện thoại, những điều mà Warren Buffet cũng rất
thích.