sang kien kinh nghiem

<span class='text_page_counter'>(1)</span>S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Sö dông phÇn mÒm vi«let trong so¹n gi¶ng gi¸o ¸n ®iÖn tö m«n vËt lý THCS phần 1. đặt vấn đề Bé m«n vËt lÝ ë trêng THCS, gi¸o viªn gi¶ng d¹y kh¸ vÊt v¶ trong viÖc híng dÉn, qu¶n lÝ häc sinh khi lµm thÝ nghiÖm thËm chÝ cã tiÕt häc ph¶i tiÕn hµnh tíi 3 thÝ nghiệm. Ngoài ra còn một số thí nghiệm tiến hành khó thành công hoặc không đợc làm vì tính chất độc hại của nó. Việc tiếp thu kiến thức của các em cũng còn hạn chế, nhiều vấn đề còn mơ hồ, cha thể hiểu bản chất của sự việc, hiện tợng khi giáo viên diÔn gi¶ng. Ngµy nay, khi c«ng nghÖ th«ng tin cµng ph¸t triÓn th× viÖc øng dông c«ng nghÖ thông tin vào tất cả các lĩnh vực là một điều tất yếu. Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo công nghệ thông tin đã đợc ứng dụng vào các nhà trờng. Một số nơi đã đa tin học vµo gi¶ng d¹y, häc tËp.Tuy nhiªn so víi nhu cÇu thùc tiÔn hiÖn nay viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¸o dôc ë c¸c trêng níc ta cßn rÊt h¹n chÕ, v× vËy ph¶i không ngừng đầu t, bồi dỡng, cải tiến để nâng cao chất lợng việc ứng dụng công nghệ th«ng tin trong gi¶ng d¹y. Chóng ta kh«ng nªn b»ng lßng víi nh÷ng g× cã s½n mµ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin mang l¹i, chóng ta nªn biÕt c¸ch tËn dông nã, khai th¸c nã vµ biến nó thành công cụ hiệu quả cho công việc của mình, cho mục đích của mình. Hơn nữa, đối với giáo dục và đào tạo công nghệ thông tin có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phơng pháp học tập. Công nghệ thông tin là phơng tiện để tiến tới “ xã hội học tập”. Mặt khác giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng trong việc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin qua viÖc cung cÊp nguån nh©n lùc cho công nghệ thông tin. Bộ giáo dục và đào tạo cũng yêu cầu “đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học xem công nghệ thông tin nh là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phơng pháp gi¶ng d¹y, häc tËp ë tÊt c¶ c¸c m«n”. Thực hiện tinh thần chỉ đạo trên của Bộ giáo dục - Đào tạo và của Sở giáo dục – §µo t¹o Phó thä còng nh cña Phßng Gi¸o dôc - §µo t¹o L©m Thao, b¶n th©n t«i nhËnh thức đợc rằng việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cho việc đổi mới phơng pháp dạy học là một trong những hớng đổi mới tích cực nhất, hiệu quả nhất trong việc đổi mới phơng pháp dạy học và chắc chắn sẽ đợc sử dụng rộng dãi trong nhà trờng phổ thông trong một vài năm tới, tôi đã học tập và mạnh dạn đa công nghệ thông tin vµo gi¶ng d¹y trong nh÷ng n¨m võa qua. Nhng làm thế nào để ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong các tiết dạy, đặc biệt là đối với bộ môn vật lí đó là vấn đề mà bất cứ một giáo viên nào cũng gặp phải khi có ý định đa công nghệ thông tin vào giảng dạy. Trong sáng kiến “ứng dụng phần mÒm vi«let trong so¹n gi¶ng gi¸o ¸n ®iÖn tö m«n vËt lý THCS ”, t«i ®a ra nh÷ng ý kiến , kinh nghiệm của cá nhân mình, cũng nh một số tiết dạy mà tôi đã thử nghiệm trong thời gian vừa qua để cùng các bạn đồng nghiệp thảo luận tìm ra những giải pháp tốt nhất cho các tiết dạy tiếp theo của mình cũng nh của đồng nghiệp trong chính khoá vµ ngo¹i kho¸ cña bé m«n vËt lý. Phần II: giải quyết vấn đề I . C¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn. 1. C¬ së lÝ luËn 1) VËt lÝ häc lµ c¬ së cña nhiÒu ngµnh kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ quan träng. Sù ph¸t triển của khoa học vật lí gắn bó chặt chẽ và tác động qua lại, trực tiếp với sự tiến bộ cña khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ. V× vËy, nh÷ng hiÓu biÕt vµ nhËn thøc vÒ vËt lÝ cã.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> giá trị to lớn trong đời sống và sản xuất, đặc biệt trong công cuộc công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nớc. 2) M«n vËt lÝ cã vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña gi¸o dôc phæ th«ng. ViÖc gi¶ng d¹y m«n vËt lÝ cã nhiÖm vô cung cÊp cho häc sinh mét hÖ thống kiến thức vật lí cơ bản ở trình độ phổ thông, bớc đầu hình thành cho học sinh nh÷ng kü n¨ng vµ thãi quen lµm viÖc khoa häc, gãp phÇn t¹o ra ë hä nh÷ng nhËn thøc, năng lực hành động và phẩm chất về nhân cách mà mục tiêu giáo dục đã đề ra, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục tham gia lao động sản xuất, có thể thích ứng với sự phát triển của khoa học- kĩ thuật, học nghề, trung cấp chuyên nghiệp hoặc đại học. 3) M«n vËt lÝ cã nh÷ng kh¶ n¨ng to lín trong viÖc rÌn luyÖn cho häc sinh t duy l«gic vµ t duy biÖn chøng, h×nh thµnh ë hä niÒm tin vÒ b¶n chÊt khoa häc cña c¸c hiÖn tîng tù nhiªn còng nh kh¶ n¨ng nhËn thøc cña con ngêi, kh¶ n¨ng øng dông khoa häc để đẩy mạnh sản xuất, cải thiện đời sống. 4) Trong thời đại ngày nay, trớc sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật và công nghệ thông tin, làn sóng vĩ đại của công nghệ đang ảnh hởng lớn đến đời sống xã hội của con ngời về mọi mặt từ kinh tế đến văn hoá. Sự bùng nổ về thông tin đặt ra nhu cầu về tiếp nhận thông tin và giải quyết vấn đề của con ngời ngày nay càng phải nâng cao không ngừng và đáp ứng kịp với yêu cầu của thời đại. Do vậy, việc đào tạo ra những con ngời có năng lực, có trình độ nhận thức cao đang là mục tiêu hàng đầu của nh©n lo¹i trong thÕ kØ XXI. 5) Xu thế chung là đa giáo dục trở thành quốc sách hàng đầu, thành lĩnh vực đợc nhiÒu quèc gia chó träng ®Çu t. §¹i héi lÇn thø VII (1991) cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam khẳng định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu đồng thời đã vạch ra phơng hớng chung để đổi mới sự nghiệp giáo dục. Từ thực tiễn kinh tế – xã hội của đất nớc thời kì đổi mới, Đảng và nhà nớc ta đã xác định nhiệm vụ của giáo dục là nhằm “ nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dỡng nhân tài xây dựng những con ngời mới năng động sáng tạo” về mục tiêu đào tạo là hình thành thế hệ trẻ phát triển toàn diện: “ nhà trờng đào tạo thế hệ trẻ theo hớng toàn diện và có năng lực chuyên môn s©u, cã tri thøc vµ kh¶ n¨ng tù t¹o viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn”(V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VII). 6) Cïng víi nh÷ng cuéc c¶i c¸ch toµn diÖn vÒ kinh tÕ, x· héi yªu cÇu c¶i c¸ch gi¸o dục cũng đã đợc đặt ra. Ngời ta đề cập nhiều đến chất lợng giáo dục, đến chơng trình sách giáo khoa cho các cấp, đến đổi mới phơng pháp dạy học. Trớc thực tiễn mới của gi¸o dôc quèc tÕ vµ gi¸o dôc trong níc, c«ng cuéc c¶i c¸ch s¸ch gi¸o khoa vÉn tiÕp tục đợc bộ Giáo dục - Đào tạo tiến hành đặc biệt là việc kiểm tra đánh giá theo chuẩn kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng. 7) Sự đổi mới của mục tiêu giáo dục và nội dung giáo dục đặt ra yêu cầu phải đổi mới phơng pháp giáo dục.Nghị quyết TW II khoá VIII đã xác định mục tiêu của việc đổi mới phơng pháp giáo dục đào tạo là nhằm: “ Khắc phục lối truyền thụ một chiều, rÌn luyÖn thµnh nÕp t duy s¸ng t¹o cña ngêi häc, tõng bíc ¸p dông ph¬ng ph¸p tiªn tiến và phơng tiện vào quá trình dạy và học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu của học sinh, nhất là sinh viên đại học”. 8) Vấn đề đổi mới phơng pháp dạy học và nâng cao chất lợng dạy học các môn nói chung, phơng pháp dạy học vật lí nói riêng đã đợc đặt ra và thực hiện một cách cấp thiết cùng với xu hớng đổi mới giáo dục chung của thế giới. Luật giáo dục sửa đổi đã chỉ rõ: “ Phơng pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, từng môn học, bồi dỡng phơng pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh”..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 9) Trong một thập niên trở lại đây, nhiều quan niệm, phơng pháp dạy học mới đã và đang đợc nghiên cứu, áp dụng ở trờng phổ thông nh: Dạy học nêu vấn đề, dạy học tÝch cùc, d¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m, d¹y häc theo dù ¸n, d¹y häc víi sù hç trợ của công nghệ....Tất cả đều nhằm mục đích tích cực hoá hoạt động của học sinh, phát triển t duy sáng tạo cho học sinh. Đặc biệt việc sử dụng công nghệ thông tin để x©y dùng bµi gi¶ng ®iÖn tö ( hay gi¸o ¸n ®iÖn tö) c¸c m«n nãi chung, d¹y häc vËt lÝ nói riêng đợc xem là một trong những công cụ đem lại hiệu quả tích cực trong việc đổi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc. 2. C¬ së thùc tiÔn Trờng THCS Cao Xá đợc thành lập từ năm 1947. Năm 2006 nhà trờng đã đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2001 - 2010 đến nay đang xây dựng trờng chuẩn quốc gia giai ®o¹n II. Trờng THCS Cao Xá luôn đợc địa phơng và các cấp quan tâm. Trờng đã đầu t một phòng máy với 20 máy vi tính, 1 máy Laptop và hai máy chiếu đa năng để phục vụ cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y. Việc chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy của trờng THCS Cao Xá đợc coi là việc làm thờng xuyên. Trờng đã tổ chức cho 134 học sinh lớp 6 + 9 học ngo¹i kho¸ tin häc vµ 208 häc sinh líp 7 + 8 häc m«n tù chän tin häc. Båi dìng cho 14 em häc sinh líp 9 gi¶i to¸n qua m¹ng. Vµo ®Çu n¨m häc 2010-2011 nhµ trêng tiÕp tôc ®Çu t thªm 4 m¸y vi tÝnh cho c¸c tæ chuyªn m«n nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn tù n©ng cao viÖc øng dông c«ng nghÖ thông tin vào bài giảng đạt hiệu quả cao nhất. Qua viÖc tiÕp cËn c«ng nghÖ th«ng tin t«i lu«n suy nghÜ, t×m tßi, häc hái c¸c b¹n đồng nghiệp cũng nh tìm hiểu về công nghệ thông tin. Đặc biệt là làm thế nào để ứng dông trong d¹y häc bé m«n vËt lÝ cã hiÖu qu¶. Dới sự chỉ đạo của phòng Giáo dục - Đào tạo, sự tin tởng của Ban giám hiệu nhà trờng tôi đã mạnh dạn và cố gắng áp dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Do vậy trong năm học vừa qua, nhà trờng cũng nh bộ môn tôi phụ trách đã đạt kết quả cao. II. Gi¶ thuyÕt 1. mục đích nghiên cứu Vận dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy nhằm để nâng cao chất lợng đào tạo, cải tiến phơng pháp dạy học. Trong đó việc tích cực vận dụng công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại là nhân tố tác động quan trọng nhất đối với việc nâng cao chÊt lîng cña nhµ trêng. Vận dụng công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại để đổi mới phơng pháp dạy học đối với tất cả các môn học ở trờng phổ thông. Qua thực tế ở trờng THCS Cao Xá đã chứng minh điều đó đều có tác dụng nâng cao chất lợng đào tạo rõ rệt. 2. §èi tîng nghiªn cøu. §©y lµ s¸ng kiÕn “øng dông phÇn mÒm vi«let trong so¹n gi¶ng gi¸o ¸n ®iÖn tö m«n vËt lý THCS” nªn t«i tËp chung nghiªn cøu viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vào dạy học chính khoá môn vật lí và các hoạt động ngoại khoá tại trờng THCS Cao X¸ 3. NhiÖm vô cña s¸ng kiÕn S¸ng kiÕn nµy tËp chung nghiªn cøu vÒ viÖc “øng dông phÇn mÒm vi«let trong soạn giảng giáo án điện tử môn vật lý THCS” trong chính khoá và các hoạt động.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ngoại khoá, đồng thời đa ra một số kỹ năng, hình thức phù hợp trong việc ứng dụng c«ng nghÖ th«ng tin vµo d¹y häc ë trêng phæ th«ng hiÖn nay. 4. Ph¹m vi s¸ng kiÕn S¸ng kiÕn tËp trung nghiªn cøu viÖc “øng dông phÇn mÒm vi«let trong so¹n gi¶ng gi¸o ¸n ®iÖn tö m«n vËt lý THCS” trong d¹y häc vËt lÝ chÝnh kho¸ vµ c¸c ho¹t động ngoại khoá tại trờng THCS Cao Xá và các trờng THCS của huyện Lâm Thao. 5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 5.1 Ph¬ng ph¸p quan s¸t: Lµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin b»ng c¸c tri gi¸c trùc tiÕp 5.2 Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra: Lµ ph¬ng ph¸p thu thËp c¸c sù kiÖn trªn c¬ së sù tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n cña häc sinh trong trêng vÒ häc tËp cã sö dông c«ng nghÖ th«ng tin. 5.3 Ph¬ng ph¸p tæng hîp tµi liÖu: Là phơng pháp tìm hiểu những ngời đi trớc có liên quan đến Sáng kiến nh thế nào? Đã giải quyết ra sao? liên quan đến đâu... 5.4. Ph¬ng ph¸p tæng kÕt kinh nghiÖm: Lµ ph¬ng ph¸p kÕt hîp lÝ luËn víi thùc tiÔn t¹i trêng, ®em lÝ luËn ph©n tÝch kinh nghiệm của thực tiễn rồi từ những phân tích đó rút ra kết luận, những bài học thµnh c«ng vµ thÊt b¹i, nh÷ng ph¸t hiÖn míi vµ ph¸t triÓn toµn diÖn. III. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¶i ph¸p míi - Hiện nay công nghệ thông tin đang phát triển với tốc độ nh vũ bão. Các nhà khoa học khẳng định: Cha có một ngành khoa học công nghệ nào lại phát triển nhanh chãng, s©u réng vµ cã nhiÒu øng dông nh tin häc. - ViÖc øng dông tin häc trong nhµ trêng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, tin häc trong d¹y häc cã thÓ tiÕp cËn nhiÒu ph¬ng tiÖn, lµ c«ng cô tiÖn Ých trong c¸c m«n häc nãi chung vµ m«n häc vËt lÝ nãi riªng. - Trên thế giới ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo dục đã trở thành mối u tiªn cña nhiÒu níc. - Vµo ®Çu n¨m häc 2008- 2009, t×nh cê t«i tiÕp cËn víi phÇn mÒm Violet lµ c«ng cô giúp cho giáo viên tự xây dựng đợc bài giảng trên máy tính một cách hiệu quả và nhanh chóng, tôi đã bắt tay vào việc soạn bài giảng trên máy tính. Đặc biệt với 3 lần sinh hoạt chuyên môn liên trờng gần đây, tôi đã mạnh dạn đa bài giảng Violet lên trình chiếu, qua trao đổi, thảo luận, rút kinh nghiệm với các đồng nghiệp của ba trờng bạn: Vĩnh Lại, Tứ Xã, Sơn Dơng. các đồng nghiệp đều đánh giá cao về “ứng dụng phần mềm viôlet trong soạn giảng giáo án điện tử môn vật lý THCS”. Điều đó là một động viên lớn cho tôi, thôi thúc tôi đi sâu nghiên cứu bản sáng kiến kinh nghiệm này. 1. Giíi thiÖu phÇn mÒm vi«let: Violet là phần mềm c«ng cụ gióp cho gi¸o viªn cã thể tự x©y dựng được c¸c bài giảng trªn m¸y tÝnh một c¸ch nhanh chãng và hiệu quả. So với c¸c c«ng cụ kh¸c, Violet chó trọng hơn trong việc tạo ra c¸c bài giảng cã ©m thanh, h×nh ảnh, chuyển động và tương t¸c... rất phï hợp với học sinh từ tiểu học đến THPT. Tương tự phần mềm Powerpoint, Violet cã đầy đủ c¸c chức năng dïng để tạo c¸c trang nội dung bài giảng như: cho phÐp nhập c¸c dữ liệu văn bản, c«ng thức, c¸c file dữ liệu multimedia (h×nh ảnh, ©m thanh, phim, hoạt h×nh Flash...), sau đã lắp ghÐp c¸c.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> dữ liệu, sắp xếp thứ tự, căn chỉnh h×nh ảnh, tạo c¸c hiệu ứng chuyển động và biến đổi, thực hiện c¸c tương t¸c với người dùng... Riªng đối với việc xử lý những dữ liệu multimedia, Violet tỏ ra mạnh hơn so với Powerpoint, vÝ dụ như cho phÐp thể hiện và điều khiển c¸c file Flash hoặc cho phÐp thao t¸c quy tr×nh chạy c¸c đoạn phim v.v... Violet cũng cã c¸c module c«ng cụ cho soạn thảo văn bản nhiều định dạng (Rich Text Format). Ngoài ra, Violet còng cung cấp sẵn nhiều mẫu bài tập chuẩn thường được sử dụng trong c¸c SGK và s¸ch bài tập như: Bài tập trắc nghiệm, gồm có các loại: Một đáp án đúng, nhiều đáp án đúng, ghép đ«i, chọn đóng sai, v.v... Bài tập « chữ: Học sinh phải trả lời c¸c « chữ ngang để suy ra « chữ dọc. Bài tập kÐo thả chữ, kÐo thả h×nh ảnh: Học sinh phải kÐo thả c¸c đối tượng này vào đóng những vị trÝ được quy định trước trªn một h×nh ảnh hoặc một đoạn văn bản. Bài tập này còng cã thể thể hiện dưới dạng bài tập điền khuyết hoặc ẩn/hiện. Violet còng cho phép chọn nhiều kiểu giao diện (skin) khác nhau cho bài giảng, tùy thuộc vào bài học, môn học và ý thích của giáo viên. Sau khi soạn thảo xong bài giảng, Violet sẽ cho phép xuất bài giảng ra thành một thư mục chứa file EXE hoặc file HTML chạy độc lập, tức là không cần Violet vẫn có thể chạy được trªn mọi máy tính, hoặc đưa lên máy chủ thành các bài giảng trực tuyến để sử dụng qua mạng Internet. Violet cã giao diện được thiết kế trực quan và dễ dùng, ngôn ngữ giao tiếp và phần trợ giúp đều hoàn toàn bằng tiếng Việt, nªn phù hợp với cả những giáo viên không giỏi Tin học và Ngoại ngữ. Mặt khác, do sử dụng Unicode nên font chữ trong Violet và trong các sản phẩm bài giảng đều đẹp, dễ nhìn và cã thể thể hiện được mọi thứ tiếng trên thế giới. Thªm nữa, Unicode là bảng m· chuẩn quốc tế nªn font tiếng Việt lu«n đảm bảo tÝnh ổn định trªn mọi m¸y tÝnh, mọi hệ điều hành và mọi tr×nh duyệt Internet Violet cung cấp công cụ thiết kế mạch điện, cho phép vẽ được tất cả các loại mạch điện trong chương trình phổ thông như mạch song song, mạch nối tiếp, mạch kết hợp, mạch cầu,… với các thiết bị điện như: nguồn một chiều, nguồn xoay chiều, điện trở, biến trở, cuộn cảm, tụ điện, vôn kế, ampe kế, đèn, công tắc,… dưới dạng các ký hiệu như quy định trong SGK hoặc các hình ảnh giống thật, sinh động. Các giá trị của các thiết bị điện có thể thay đổi được trong lúc trình chiếu bài giảng, biến trở và công tắc có thể tương tác được như thật, đèn có thể sáng hoặc tắt khi có hoặc không có dòng điện, đặc biệt các thiết bị đo như vôn kế hay ampe kế sẽ.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> luôn chỉ đúng giá trị thực tế bất kể mạch như thế nào. Chính vì vậy công cụ thiết kế mạch điện sẽ rất hữu ích trong việc kiểm chứng kết quả của các bài toán mạch điện, hướng dẫn thí nghiệm lắp mạch điện, trong các chương trình Vật lý và Công nghệ. Để bật chức năng này, ở cửa sổ soạn thảo, click nút “Công cụ”, chọn “Thiết kế mạch điện”. Màn hình soạn thảo mạch điện sẽ xuất hiện như sau:.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Đặc biệt, với ưu thế về đồ họa, công cụ này hỗ trợ các hình ảnh thiết bị điện vô cùng sinh động để thay thế cho các ký hiệu thiết bị thông thường. Vì vậy, tùy từng mục đích sử dụng, người soạn có thể sử dụng hình ảnh hoặc ký hiệu để cho phù hợp, vừa đảm bảo tính sư phạm, vừa làm cho bài giảng sinh động hấp dẫn.. Theo như hai hình trên, công cụ thiết kế mạch điện bao gồm: Công cụ chính (Di chuyển đối tượng, Nối dây, Xoay đối tượng sang trái, Xoay đối tượng sang phải), Các đối tượng (Nguồn xoay chiều, Nguồn một chiều, Điện trở, Biến trở, Cuộn cảm, Tụ điện, Vôn kế, Ămpe kế, Công tắc, Bóng đèn). Nếu chỉ muốn vẽ mạch điện đơn giản như trong SGK thì chúng ta sử dụng các ký hiệu bằng cách click vào thẻ “Ký hiệu”. Còn nếu muốn có những hình ảnh giống thật để tạo ra một bài giảng sinh động, hấp dẫn, ta click vào thẻ “Hình ảnh”. 2. Quy tr×nh tiÕn hµnh sö dông phÇn mÒm vi«let trong d¹y häc vËt lÝ THCS. 2.1 Trùc quan ho¸; - Trùc quan ho¸ lµ biÓu diÔn th«ng tin cã tÝnh cÊu tróc díi d¹ng cã thÓ nh×n thÊy đợc. - Trùc quan ho¸ t¨ng cêng kh¶ n¨ng t duy cña häc sinh khi tiÕp nhËn víi nh÷ng tri thức trừu tợng nh hoạt động của động cơ đốt trong:.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo viên đa ra mô hình cấu tạo của động cơ đốt trong cho học sinh quan sát, rồi dïng chuét ®a vµo tõng bé phËn cho häc sinh nªu tªn , nhiÖm vô cña tõng bé phËn trªn b¶ng. Nhê c«ng nghÖ th«ng tin mµ khi ®a ra m« h×nh gi¸o viªn cã thÓ phãngto,thu nhá, làm nhanh, làm chậm để học sinh thấy rõ đợc bản chất của quá trình. Do đó công nghệ thông tin giúp học sinh hiểu sâu hơn về bản chất của quá trình đặc biệt là nắm vững các khái niệm trừu tợng trong vật lí. Ví dụ nh mô hình hoạt động của động cơ đốt trong.. Giáo viên đa ra mô hình rồi dùng con chỏ chuột đến trục thời gian di chuyển đến đầu nhanh, chậm thì quá trình hoạt động của các kì và pít tông sẽ chuyển động nhanh hay chậm tơng ứng. Hoặc đa con trỏ chuột và nút tạm dừng thì mô hình chuyển động của động cơ dừng lại…. 2.2 KÝch thÝch tÝnh tß mß vµ høng thó cña häc sinh: - Để kiểm tra bài cũ giáo viên đa ra ô chữ liên quan đến những kiến thức đã học vµ tæ chøc cho häc sinh tham gia trß ch¬i mét c¸ch bæ Ých vµ lÝ thó. VÝ dô nh bµi 18: C©u hái vµ bµi tËp tæng kÕt ch¬ng I : C¥ häc (SGK VËt lÝ 8).

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Víi « ch÷ nµy cã 9 c©u hái theo hµng ngang häc sinh t×m tõ tr¶ lêi ®iÒn vµo c¸c « để tìm câu trả lời cho hàng dọc… Hµng ngang thø nhÊt lµ ch÷ : CUNG Hµng ngang thø hai lµ ch÷ : không đổi Hµng ngang thø ba lµ ch÷ : b¶o toµn Hµng ngang thø t lµ ch÷ : c«ng suÊt Hµng ngang thø n¨m lµ ch÷ : ¸c si mÐt Hµng ngang thø s¸u lµ ch÷ : tơng đối Hµng ngang thø b¶y lµ ch÷ : b»ng nhau Hµng ngang thø t¸m lµ ch÷ : träng lîng Hµng ngang thø chÝn lµ ch÷ : lùc c©n b»ng Tõ ë hµng däc : C«ng c¬ häc Tạo tình huống có vấn đề bằng các đoạn phim ngắn, kích thích tính tò của học sinh, đặ ra nhiệm vụ theo dõi bài học để giải quyết tình huống. VÝ dô nh bµi 40: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng (SGK VËt lÝ9).

<span class='text_page_counter'>(10)</span> VÝ dô nh bµi 9: ¸p suÊt khÝ quyÓn (SGK VËt lÝ 8). Trong quá trình dạy có thể có những hình ảnh động mang tính hài hớc liên quan đến bài học nhằm giải toả tâm lí căng thẳng trong giờ học..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ví dụ nh đoạn phim trợt băng ( Cân bằng lực), đua ô tô do quán tính trên đờng cong mà xe bị văng sát ra hàng rào bảo vệ để khán giả đứng bên ngoài hàng rào phải mét phen hó vÝa. Hoặc đoạn phim nhân viên y tế chạy vào cấp cứu một cầu thủ bóng đá đang bị đau trên sân cỏ, do chạy quá nhanh đến nơi dừng lại không kịp bị trợt chân (do quán tính, thªm ma s¸t trît mµ hai ch©n cña nh©n viªn y tÕ l¹i thóc tiÕp vµo bông cña cÇu thñ ®ang bÞ ®au n»m l¨n lén trªn s©n cá).. 2.3. Qu¶n lÝ vµ sö lÝ th«ng tin: - Khi làm việc trên máy tính học sinh có cơ hội để đọc, thực hành trên máy tính vµ thu thËp d÷ liÖu, rÌn luyÖn t duy. - VÝ dô bµi 5: Sù c©n b»ng lùc – Qu¸n tÝnh (SGK VËt lÝ 8).

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Học sinh chọn phơng án đúng trong câu hỏi: Ô tô đang chuyển động đột ngột dõng l¹i. Hµnh kh¸ch trong xe bÞ: A. Ng¶ ngêi vÒ phÝa sau. B. Nghiªng ngêi sang phÝa tr¸i. C. X« ngêi vÒ phÝa tríc. D. Nghiªng ngêi sang phÝa ph¶i. Khi chọn đúng hoa Violet cời kết hợp vỗ tay với dòng chữ : Hoan hô bạn đã trả lời đúng. Nếu chọn sai hoa sẽ lắc đầu kèm dòng chữ: Rất tiếc, bạn đã sai rồi. HoÆc bµi §éng c¬ nhiÖt (SGK VËt lÝ 8).. Học sinh phải chọn đủ hai đáp án đúng trong câu hỏi sau: Trong động cơ nổ bốn k×, c¸c k× g©y « nhiÔm m«i trêng lµ: A. K× thø nhÊt: Hót nhiªn liÖu. B. K× thø hai: NÐn nhiªn liÖu. C. K× thø ba: §èt nhiªn liÖu. D. K× thø t: Tho¸t khÝ. HoÆc bµi 13: ®iÖn n¨ng – C«ng cña dßng ®iÖn (SGK VËt lÝ 9)..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ví dụ bài 24: Cờng độ dòng điện. (SGK Vật lí 7) Học sinh phải đánh số hoặc chữ trực tiếp trên bàn phím: Khi đổi đơn vị của một số đại lợng:. §æi : 0,175 A = ....mA ( học sinh phải đánh trực tiếp số 175 vào chỗ ...) Hoặc đổi: 0,38A = ....mA ( học sinh phải đánh trực tiếp số 380 vào chỗ ...) Hoặc đổi: 1250mA = ....A ( học sinh phải đánh trực tiếp số 1,25 vào chỗ ...) Hoặc đổi: 280mA = ....A ( học sinh phải đánh trực tiếp số 0,28 vào chỗ ...) VÝ dô bµi 17: Tæng kÕt ch¬ng I: C¬ häc (SGK VËt lÝ 6)..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Học sinh phải dùng chuột kéo các cụm từ ở cột bên trái đặt đúng vào các cụm từ cột bªn ph¶i t¬ng øng: VÝ dô Bµi 17: Tæng kÕt ch¬ng I: C¬ häc.. - Cung cÊp th«ng tin nhanh chãng, chÝnh x¸c víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. - Gi¸o viªn cã thÓ qu¶n lÝ tµi liÖu mét c¸ch cã trËt tù vµ theo ý muèn cña m×nh, tra cøu vµ lÊy th«ng tin rÊt nhanh. 2.4 Điều chỉnh quá trình hoạt động học tập..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 2. 5 M« h×nh ho¸. - không phải mọi quá trình vật lí xảy ra trong tự nhiên đều dễ dàng quan sát, có nh÷ng hiÖn tîng, qu¸ tr×nh vËt lÝ kh«ng thÓ quan s¸t b×nh thêng, cã qu¸ tr×nh x¶y ra nhanh, có quá trình sẩy ra chậm, có đối tợng quan sát rất nhỏ … - Vì vậy trong dạy học cần phải phóng đại, làm nhanh, làm chậm các quá trình đó, do đó phải có mô hình và máy tính can thiệp. Nh hoạt động của nguyên tử, phân tö, tõ trêng, ®iÖn trêng, vËt nÐm xiªn, nÐm ngang …c¸c qu¸ tr×nh nµy rÊt cÇn m« h×nh ¶o vµ sù trî gióp cña m¸y tÝnh. VÝ dô bµi 48: M¾t ( SGK VËt lÝ 9).. HoÆc bµi 9: ¸p suÊt khÝ quyÓn (SGK VËt lÝ 8)..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> HoÆc bµi 4: BiÓu diÔn lùc (SGK VËt lÝ8) vµ bµi 7: T×m hiÓu kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc (SGK VËt li 6).. Học sinh đợc quan sát quă trình rơi của quả bóng với sự biến dạng của nó khi tiếp xóc víi nÒn nhµ råi n¶y lªn..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 2.6 Tự động hoá. - Bài giảng điện tử là các bài giảng đợc soạn và giảng trên máy tính kết hợp máy chiÕu nã cã nhiÒu u ®iÓm:. - Giê gi¶ng hiÖu qu¶ h¬n: DÔ hiÓu, hÊp dÉn, kiÕn thøc toµn diÖn h¬n. - Phát huy đợc các u điểm của phơng pháp truyền thống. - Có thể tự động hoá công việc dạy học hoặc một khâu nào đó trong quá trình dạy học, làm cho giáo viên có nhiều thời gian quan tâm hơn đến học sinh. - Bài giảng đợc lồng ghép với thí nghiệm ảo, các đoạn phim minh hoạ các hiện tợng vật lí xảy ra trong thực tế làm tăng thêm sự hấp dẫn của bài giảng. - Liên kết với các trang Web cùng trình bày vấn đề ở các trờng, các nớc với nhau. VÝ dô nh Bµi 10: Lùc ®Èy ¸c-si-mÐt (SGK VËt lÝ 8). 2.7 Tích cực hoá hoạt động của học sinh Nếu sử dụng đúng cách công nghệ thông tin có thể có tầm ảnh hởng làm biến đổi hệ thống giáo dục, nó có xu hớng đánh giá lại vai trò của giáo viên và học sinh. Phơng pháp giáo dục hiện đại thì ngời giáo viên là ngời hớng dẫn và cộng tác viên, không còn là ngời truyền đạt thông tin. Học sinh dựa trên các đề án, tự học, tự tìm hiểu, tự quản lí và có trách nhiệm đối víi chÊt lîng häc tËp cña m×nh. Vì vậy mở rộng đợc không gian học tập ra phạm vi ngoài lớp học giúp học sinh chủ động và không thụ động trong học tập. 2.8 Kiểm tra đánh giá khách quan. Công nghệ thông tin đặc biệt là máy tính có thể sử dụng các phần mềm để làm các câu hỏi trắc nghiệm, các phần mềm phân tích và đánh giá các kiểm tra. Trong kiểm tra trắc nghiệm máy tính có thể đóng vai trò vừa là thiết bị kiểm tra vừa là thiết bị đánh giá, tổng hợp, thống kê.. VÝ dô :.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Kết quả sẽ báo ngay đúng, sai(x) 3. Thùc hµnh vµo mét tiÕt d¹y cô thÓ Để đạt đợc một bài học vật lí hiệu quả, giáo viên cần tuân thủ quy trình xây dựng bµi gi¶ng ®iÖn tö gåm c¸c bíc sau: Bíc 1: X©y dùng gi¸o ¸n: - Xác định rõ yêu cầu của bài học: Xác định những kiến thức cơ bản, trọng tâm mµ häc sinh cÇn n¾m v÷ng trong tiÕt häc. - Su tầm chọn lọc các phần mềm, tranh ảnh, băng ghi âm có liên quan đến kiến thức cơ bản đã đợc xác định. Xử lí, số hoá các tài liệu đã chọn lọc sau đó đóng gói vào một phai, đặt tên cho bài giảng để dễ tìm khi cần sử dụng. Bíc 2: ThiÕt kÕ bµi gi¶ng: Xây dựng kế hoạch thiết kế cụ thể của các mục, chủ đề, dự kiến các mục thích hợp với số lợng đối tợng đợc lựa chọn để trình diễn và tơng ứng với kế hoạch cụ thể mà giáo án lên lớp đã xác định. TiÕn hµnh thiÕt kÕ (PhÇn phô lôc 1) Bớc 3: Kiểm định sự hoàn thiện, phát hiện lỗi của bài giảng điện tử: Tiến hành chạy thử kiểm tra toàn bộ nội dung của bài so xánh, đối chiếu với trình tự các hoạt động đợc trình bày trong giáo án. Chỉnh sửa nội dung, hình thức các mục,.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> các chủ đề, các hiệu ứng …cho hợp lí hơn với mục tiêu, kế hoạch s phạm mà giáo án đã đề ra 4. kết quả đạt đợc 1) Qu¸ tr×nh nghiªn cøu: Nghiên cứu từ năm học 2008 – 2009 đến năm học 2009 – 2010. 2) Chuyên đề đã đợc kiểm chứng qua học sinh, qua thực tiễn giảng dạy. 3) Quá trình tích luỹ: Tự học nâng cao trình độ cho bản thân, góp phần nâng cao chÊt lîng cho nhµ trêng. 4) Thống kê kết quả đạt đợc: - Tæng sè häc sinh líp d¹y thùc nghiÖm: Khèi 9:upload.123doc.net häc sinh. Khèi 7:109 häc sinh - Số học sinh lớp đối chứng: N¨m häc. Líp ¸p dông chuyªn đề. 2008-2009 2009-2010. Khèi 9. 2008-2009 2009-2010. Khèi 7. T/sè Häc sinh 128 uploa d.123 doc.n et 151 109. Khèi 9:128 häc sinh. Khèi 7:151 häc sinh. TS. %. Kết quả đạt đợc Kh¸ TB TS % TS %. 10. 7,8. 45. 35,2. 69. 53,9. 4. 3,1. 14. 11,85. 56. 47,5. 47. 39,8. 1. 0,85. 11. 7,3. 53. 35,1. 70. 46,3. 17. 11,3. 14. 12,8. 51. 46,8. 39. 35,8. 5. 4,6. Giái. YÕu TS. %. IV.. HiÖu qu¶ míi –ý nghÜa cña skkn 1. HiÖu qu¶ Qua thống kê kết quả đạt đợc. Qua hai năm thực hiện chuyên đề thì kết quả học tập của học sinh của hai khối so với khi cha vận dụng giải pháp tăng lên đáng kể. Cô thÓ: + Số lợng học sinh khá, giỏi dần đợc tăng lên + Sè häc sinh trung b×nh, yÕu gi¶m h¼n §iÓm sè häc tËp vÒ m«n häc cña c¸c em rÊt cao, kü n¨ng vËn dông kiÕn thøc của các em đã dần đạt đến mức thành thạo, việc thực hành của các nhóm đảm bảo thời gian. C¸c em thªm yªu thÝch say mª m«n häc h¬n, giê häc s«i næi vµ tÝch cùc h¬n. Tóm lại: Kết quả thu đợc trong thực nghiệm s phạm đã xác nhận giả thiết khoa học của vấn đề đã nêu ra. 2. ý nghÜa cña SKKN Để phần mềm này đợc ứng dụng tốt ngời giáo viên cần phải nắm vững các quy trình soạn thảo của Violet, phải thấy đợc đặc trng của nó. Phải nghiên cứu kỹ nội dung.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> từng bài cụ thể và chuẩn bị cho bài dạy thật chu đáo, chi tiết, tự đặt ra những tình huống có thể sẽ xảy ra trên lớp. Môn Vật lí cũng giống nh các môn học khác đòi hỏi ở gi¸o viªn t×nh th¬ng yªu häc sinh, lßng kiªn tr×, tÝnh tØ mØ, sù s¸ng t¹o, n¾m v÷ng c¸c tiến trình của việc soạn, giảng ở phần mềm này, ngời giáo viên luôn tự đặt ra và trả lời câu hỏi: Làm thế nào để học sinh hiểu bài nhanh nhất? Vận dụng kiến thức một cách nhanh chãng vµ chÝnh x¸c nhÊt? Häc sinh yªu thÝch m«n häc h¬n... Để có đợc những kết quả đó ngoài những nỗ lực của giáo viên thì học sinh cũng phải tích cực chủ động lĩnh hội tri thức, luôn sử dụng thành thạo và triệt để những kiến thức toán học mà mình có, biết lựa chọn và sử dụng nội dung kiến thức đã học một c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o. Có sự phối hợp nhịp nhàng giữa giáo viên và học sinh sẽ là yếu tố khẳng định sự thµnh c«ng khi vËn dông s¸ng kiÕn nµy. PhÇn III: bµi häc kinh nghiÖm I-. Kinh nghiÖm cô thÓ:. Để phần mềm này đợc ứng dụng tốt ngời giáo viên cần phải nắm vững các quy trình soạn thảo của Violet, phải thấy đợc đặc trng của nó. Phải nghiên cứu kỹ nội dung từng bài cụ thể và chuẩn bị cho bài dạy thật chu đáo, chi tiết, tự đặt ra những tình huống có thể sẽ xảy ra trên lớp. Môn Vật lí cũng giống nh các môn học khác đòi hỏi ở gi¸o viªn t×nh th¬ng yªu häc sinh, lßng kiªn tr×, tÝnh tØ mØ, sù s¸ng t¹o, n¾m v÷ng c¸c tiến trình của việc soạn, giảng ở phần mềm này, ngời giáo viên luôn tự đặt ra và trả lời câu hỏi: Làm thế nào để học sinh hiểu bài nhanh nhất? Vận dụng kiến thức một cách nhanh chãng vµ chÝnh x¸c nhÊt? Häc sinh yªu thÝch m«n häc h¬n... Để có đợc những kết quả đó ngoài những nỗ lực của giáo viên thì học sinh cũng phải tích cực chủ động lĩnh hội tri thức, luôn sử dụng thành thạo và triệt để những kiến thức toán học mà mình có, biết lựa chọn và sử dụng nội dung kiến thức đã học một c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o. Có sự phối hợp nhịp nhàng giữa giáo viên và học sinh sẽ là yếu tố khẳng định sự thµnh c«ng khi vËn dông s¸ng kiÕn nµy. II- C¸ch sö dông s¸ng kiÕn kinh nghiÖm:. Violet là phần mềm c«ng cụ gióp cho gi¸o viªn cã thể tự x©y dựng được c¸c bài giảng trªn m¸y tÝnh một c¸ch nhanh chãng và hiệu quả. Violet cã giao diện được thiết kế trực quan và dễ dùng, ngôn ngữ giao tiếp và phần trợ giúp đều hoàn toàn bằng tiếng Việt, nªn phù hợp với cả những giáo viên không giỏi Tin học và Ngoại ngữ Vì vậy đối với các giáo viên nên tham khảo sảng kiến kinh nghiệm nà và tiến hµnh theo phÇn phô lôc 1 cña s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy. Víi phÇn mÒm nµy viÖc so¹n th¶o, híng dÉn hoµn toµn b»ng tiÕng ViÖt nªn t«i tin tëng kÕt qu¶ d¹y vµ häc sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. II-. §Ò xuÊt híng ph¸t triÓn s¸ng kiÕn:. Sáng kiến này đã đợc tôi áp dụng từ năm học 2008 ở trờng THCS Cao Xá và với 3 lần sinh hoạt chuyên môn liên trờng gần đây, đều đạt kết quả tốt. Hiện nay sáng kiến vẫn đợc áp dụng tại trờng. Mong muốn của tôi là sáng kiến này sẽ đợc áp dụng rộng r·i ë tÊt c¶ c¸c trêng THCS . IV- KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ:. 1- KÕt luËn:.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Sù bïng næ cña c«ng nghÖ th«ng tin nãi riªng, cña c«ng nghÖ khoa häc c«ng nghÖ nói chung đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển của tất cả các ngành trong đời sống xã hội. Trong bối cảnh đó, nếu muốn nền giáo dục phổ thông đáp ứng đợc dòi hỏi cấp thiết của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, nếu muốn việc dạy học kịp theo cuộc sống, chúng ta nhất thiết phải cải cách phơng pháp dạy học theo hớng vận dụng công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại phát huy mạnh mẽ t duy sáng tạo, kĩ năng thực hành và hứng thú học tập của học sinh để nâng cao chất lợng đào tạo. Đối với giáo dục đào tạo, công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phơng pháp, phơng thức dạy học. công nghệ thông tin là phơng tiện để tiến tới “ xã hội học tập”. Mặt khác giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng trong việc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin qua viÖc cung cÊp nguån nh©n lùc cho công nghệ thông tin. Bộ giáo dục và đào tạo cũng yêu cầu “đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hớng dẫn học công nghệ thông tin nh là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, häc tËp ë tÊt c¶ c¸c m«n häc”. Vận dụng công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại để đổi mới phơng pháp dạy học đối với tất cả các môn học ở trờng phổ thông, qua thực tế đã chứng minh đều có tác dụng nâng cao chất lợng đào tạo rõ rệt. - Đối chiếu với mục đích nghiên cứu, sáng kiến kinh nghiệm tôi đã cơ bản hoàn thành đợc các nhiệm vụ đặt ra. Đó là trên cơ sở nghiên cứu chơng trình sách giáo khoa, s¸ch bµi tËp, c¸c tµi liÖu híng dÉn gi¶ng d¹y bé m«n vµ “øng dông phÇn mÒm viôlet trong soạn giảng giáo án điện tử”. Đã giúp cho học sinh nắm vững đợc kiến thøc, rÌn luyÖn kü n¨ng, kü x¶o c¬ b¶n vµ tiªu chuÈn ph¸t triÓn n¨ng lùc gi¶i quyÕt vấn đề của học sinh. Đồng thời đề xuất đợc một hệ thống các bớc cơ bản khi soạn một bài giáo án điện tử, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu lựa chọn hệ thống bài cho một phần cô thÓ cña s¸ch gi¸o. - Qua kết quả thực nghiệm s phạm đã xác nhận hiệu quả của việc ứng dụng phÇn mÒm vi«let trong so¹n gi¶ng gi¸o ¸n ®iÖn tö, néi dung tõng bµi trong hÖ thèng bµi häc. C¸ch huÊn luyÖn cho häc sinh tù suy nghÜ,. C¸ch sö dông d¹ng bµn phÝm, sö dụng chuột trong hoạt động học tập của học sinh, trong quá trình dạy học nhằm nâng cao chÊt lîng, n¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng, kü x¶o c¬ b¶n vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc tự giải quyết vấn đề. - Dù sao chăng nữa những nội dung mà tôi đã trình bày trên đây cũng chỉ là nh÷ng t×m tßi, kiÓm nghiÖm cña t«i trong thêi gian 2 n¨m v× thêi gian nghiªn cøu kh«ng nhiÒu, kinh nghiÖm gi¶ng d¹y cha nhiÒu. MÆt kh¸c sè lÇn kiÓm nghiÖm kh«ng liªn tôc (cßn mét sè buæi vÒ cuèi n¨m bÞ mÊt ®iÖn), h¬n n÷a ®©y lµ s¸ng kiÕn kinh nghiÖm ®Çu tiªn cña t«i nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vµ thiÕu sãt. T«i rÊt mong đợc sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo, của các bạn đồng nghiệp để sáng kiÕn nµy thùc sù cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng dạy và học , đóng góp một phần nhỏ bé vào sự nghiệp giáo dục. T«i xin tr©n thµnh c¶m ¬n! 2- Kiến nghị và đề xuất øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo d¹y häc nãi chung vµ m«n vËt lÝ THSC nãi riêng rất công phu. Có lẽ vì thế mà một số trờng đã thực hiện nhng chỉ mang tính hình thøc, chØ dõng l¹i ë c¸c tiÕt häc thao gi¶ng. Ph¶i ch¨ng cã nhiÒu rµo c¶n trong viÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p míi nµy?. §ã lµ do c¬ së vËt chÊt hay do sù ng¹i ngïng cña mét sè giáo viên khi làm quen với các kĩ thuật tin học để phục vụ cho môi trờng giảng dạy míi?. V× vËy t«i xin cã mét vµi ý kiÕn nhá nh sau:.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> a- §èi víi trêng Thø nhÊt: Nhµ trêng chØ cÇn vµi buæi thùc hµnh sö dông m¸y chiÕu, lµm quen víi phần mềm viôlet này cho toàn bộ giáo viên để họ có thể tự thiết kế lấy một giáo án ®iÖn tö cho riªng m×nh. Ngoµi ra c¸c thÇy c« gi¸o trong cïng tæ chuyªn m«n nªn cã các buổi sinh hoạt chuyên đề này, từ đó nâng cao chất lợng giảng dạy theo phơng pháp míi. B¶n th©n t«i tin tëng r»ng, víi kh¶ n¨ng s ph¹m vèn cã céng thªm vµi buæi lµm quen phần mềm này, các giáo viên hoàn toàn có thể thiết kế đợc bài giảng điện tử nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy, góp phần đổi mới phơng pháp giảng dạy. Thø hai: Víi ph¬ng ch©m “nhµ níc vµ nh©n d©n cïng lµm”, “X· héi ho¸ gi¸o dục”, các trờng khai thác tối đa các nguồn kinh phí ở mọi lĩnh vực có thể để mua thêm m¸y chiÕu ®a n¨ng, m¸y tÝnh, khai th¸c tèi ®a m¹ng Intenet phÇn c«ng nghÖ th«ng tin ¸p dông vµo d¹y vµ häc nh»m n©ng cao chÊt lîng. Thứ ba: Trong các đợt sinh hoạt chuyên môn, tập huấn chuyên môn của trờng, của côm, cña c¸c cÊp nªn lång ghÐp cho gi¸o viªn lµm quen víi viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin cña tõng bé m«n. Thø ba: Cã kÕ ho¹ch båi dìng vµ triÓn khai thùc hiÖn, vËn dông s¸ng kiÕn sau khi đã kiểm nghiệm trên thực tế ở trờng mang lại kết quả tốt. Thứ t: Mỗi giáo viên nên nhận thức đúng đắn vai trò của mình đối với chất lợng học tập của học sinh và thấy đợc trách nhiệm của bản thân đối với việc nâng cao chất lợng giáo dục. Vậy phải tự học, tự bồi dỡng để nâng cao trình độ, tìm ra đợc các phơng pháp tối u trong giảng dạy. b- §èi víi Phßng Gi¸o dôc Thø nhÊt: Cã kÕ ho¹ch båi dìng vµ triÓn khai thùc hiÖn, vËn dông s¸ng kiÕn sau khi đã kiểm nghiệm trên thực tế ở trờng mang lại kết quả tốt. Thứ hai: Trong các đợt thi giáo viên giỏi, Phòng GD-ĐT cần có kế hoạch thi thiết kế giáo án điện tử ở tất cả các bộ môn để khuyến khích và đẩy mạnh phong trào dạy học bằng công nghệ thông tin và để làm t liệu giảng dạy hay để giáo viên tham khảo vµ häc tËp. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n !. Phô lôc 1 ThiÕt kÕ mét bµi gi¶ng I. TiÕp cËn, lµm quen phÇn mÒm violet.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Khi click vào phần mềm Viôlet ta đợc:. Khi click vào bài giảng ta đợc:. Khi click vào soạn thảo ta đợc:.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Khi click vào bài nội dung ta đợc:. Khi click vào Soạn thảo hình nền ta đợc:. Khi click vào tuỳ chọn ta đợc:. Biểu tợng “Tờ giấy & bút chì). Khi click vào đó ta đợc:. Biểu tợng “Cuốn vở” Khi click vào đó ta đợc:.

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Biểu tợng “Cuốn vở” Khi click vào đó lần hai ta đợc:. Đó là mở bài để giảng. Ví dụ ở đây tôi để trong ổ F. Vào tiếp LY 9 CHUONG II để lấy bài lực điện từ ra giảng dạy.Lúc này tên bài phải hiện trong khung của File name => Open. Biểu tợng “Màn hình” Khi click vào đó ta đợc:. Khi click tiếp lần 2 ta đợc:. Tiêu đề bài giảng: Khi điền vào đó thì nội dung này thể hiện suốt trong quá trình gi¶ng d¹y ( Nh b¹n ghi ®Çu bµi trªn b¶ng vËy) Dùng thanh trợt ngang để chọn 1 trong 10 Giao diện phần mềm bài giảng theo ý riêng cña b¹n, råi chän “§ång ý” NÕu kh«ng chän n÷a -> Th«i. Biểu tợng “ ống nhòm” Khi click vào đó ta đợc:.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> I I. ThiÕt kÕ trang b×a: Về nội dung, trang bìa là trang giới thiệu bài giảng (chứa tiêu đề bài giảng, tên giáo viên giảng dạy, tên người soạn bài giảng,...). Về hình thức, đây là màn hình không có giao diện ngoài (nội dung phóng to toàn màn hình). Khi mới bắt đầu tiết học, phần mềm bài giảng chỉ hiện trang bìa. Khi giáo viên bắt đầu dạy bằng phần mềm thì chỉ cần click chuột, lúc đó nội dung bài giảng mới hiện ra. Tríc tiªn vµo phÇn mÒm Vi«let -> vµo néi dung ->chän trang b×a. Chức năng chọn trang bìa. Sö lÝ ¶nh hoÆc phim: Trên ảnh có 9 nút vuông ( màu trắng). Nút giữa dùng co, dãn ảnh. Với con trỏ tại đó ®i lªn ta cã ¶nh phãng to vµ ngîc l¹i. NÕu co gi·n mét phÝa th× ®a con trá vµo « vu«ng ở giữa của 3 ô vuông phía đó mà di chuyển. Tiếp theo vào 1 trong 3 thuộc tính (phía trên góc phải của ảnh) để lựa chọn.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Thuéc tÝnh trªn cïng:. Ta có thể thay đổi tiếp tỷ lệ dài/rộng (ở bcác số) và độ trong suốt tức là có thể cho ¶nh mê ®i ( vÝ dô nh dïng lµm ¶nh nÒn) vµ ngîc l¹i Góc phải dới còn thêm 4 lựa chọn nếu bạn click vào đó ( gồm: Bóng đổ, Mờ mờ. Rực sáng, Bóng đổ) clich vào (+) chúng sẽ hiện ra cho bạn lựa chọn.. Nếu muốn xoá lựa chọn nào click vào đó rồi click tiếp vào (- ) là xong. Thuéc tÝnh thø hai:. Chọn hiệu ứng chuyển động (14 hiệu ứng, dùng thanh trợt dọc để chọn các hiệu ứng). Mỗi hiệu ứng lại có cửa sổ hiệu ứng để chọn tiếp. Lu ý: nếu dánh dấu vào tự động chạy hiệu ứng thì khi chuyển đến trang đó màn hình tự động chạy hiệu ứng. Còn kh«ng th× ta ph¶i kÝch chuét vµo nót next ( phÝa díi bªn ph¶i cña bµi gi¶ng) cho ch¹y hiÖu øng. - Thuéc tÝnh thø ba:. NÕu chän: - Lªn trªn cïng: Trang nµy cã bao nhiªu líp néi dung th× ¶nh nµy còng xuÊt hiÖn cuèi cïng tríc khi chuyÓn sang trang míi. - Xuèng díi cïng th× ¶nh nµy xuÊt hiÖn ®Çu tiªn cña trang. Cßn l¹i t¬ng tù. Lu ý: NÕu trang nµy so¹n 15 líp ch¼ng h¹n th× néi dung thÓ hiÖn theo thø tù so¹n của bạn, ( soạn trớc thì nội dung hiện trớc và ngợc lại. Lúc này nếu lấy một lớp nào đó cho xuÊt hiÖn cuèi cïng th× ta chän “ Lªn trªn cïng”…) - Chän “ C¨n chÝnh gi÷a” m¸y sÏ ®a vµo chÝnh gi÷a mµn h×nh so¹n th¶o, b¹n khái ph¶i c¨n chØnh. Cßn c¨n gi÷a còng t¬ng tù..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> - Chọn “khoá đối tợng” sẽ không cho thay đổi vị trí, kích thớc nữa nhng vẫn cho chọn đối tợng, thay đổi thuộc tính, thứ tự. Nếu chọn tiếp lần hai khoá sẽ mở. - Chän “Siªu liªn kÕt”. - Chọn liên kết với bên ngoài vào “...” rồi chọn th mục => đồng ý. - Nếu chọn liên kết với đề mục ( tức là các đề mục trong bài này của bạn) chọn mục nào click chuột vào đó => Đồng ý là đợc. Chän néi dung cÇn so¹n th¶o. Để đợc một trang hoàn thiện theo ý mình bạn chọn đồng ý. Thêm đề mục. là đợc.. Nót nµy cho ta mét trang so¹n th¶o míi. Ngoµi ra cßn c¸c nót (Tõ tr¸i qua ph¶i) gồm: Dịch mục lên nghĩa là chọn mục nào mà click chuột vào thì mục đó lên trên. Nút tiếp theo dịch mục xuống: ngợc lại. Nút tiếp theo xoá hẳn đề mục ra khỏi bài soan, khi click vào đó màn hình sẽ hiện dòng chữ hỏi lại. Chọn “có” đề mục này sẽ bị xoá, còn “không” thì ngợc lại Thêm đề mục: Ta sẽ đợc cửa sổ dới đây:.

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Có thể xoá chủ đề 1, mục 1, mà thay vào đó các nội dung của bài nh : 1) Khái niệm. a) Đặt vấn đề ... Mục “Tiêu đề màn hình” chỉ cần điền 1 lần nội dung đó thể hiện suốt các trang trong chủ đề này (Giống nh phần I,II, mà ta trình bày trên bảng vậy). Sau đó chọn “Tiếp tục” Ta lại đợc vùng nhập mới. Với 3 thuộc tính ( góc phải trên) cũng thực hiện nh trang bìa đã giới thiệu. Nếu chọn “Công cụ” ta đợc các menu cắm thêm:. -Chọn vẽ hình ta đợc:. Chọn bài tập trắc nghiệm ta đợc 4 kiểu trắc nghiệm. Hoặc ảnh. Kiểu “Một đáp án đúng” Nếu clich -> (+): thêm phơng án . Nếu click -> (-): Ngợc lại. Kết quả đúng: đánh dấu, kết quả sai: Không đánh dấu..

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Kiểu: nhiều đáp án đúng và đúng / Sai: Tơng tự kiểu một đáp án đúng. Kiểu Ghép đôi cũng nhiều phơng án. Khi hoàn tất máy sẽ tự động trộn.. Chọn trò chơi ô chữ ta đợc:. Lu ý từ trên ô chữ phải đánh liên tục( các chữ không cách nhau).

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Chän nót. sÏ cho ta 1 b¶ng bªn =>. Chức năng cho phép người dùng chọn đối tượng trên màn hình soạn thảo thông qua một danh sách. Việc này dễ dàng hơn so với thao tác click chuột thẳng vào đối tượng, vì nó có thể chọn được cả những đối tượng không hiển thị do bị mất file nguồn hoặc do bị kéo ra ngoài màn hình soạn thảo. Ngoài ra, sử dụng danh sách sẽ giúp cho việc thay đổi vị trí hiển thị trước, sau của đối tượng (cũng là thay đổi thứ tự xuất hiện của các đối tượng có hiệu ứng) một cách dễ dàng. Trong danh sách là các đối tượng nằm trong trang màn hình đó, được sắp xếp từ trên xuống dưới theo thứ tự thời điểm được tạo ra là trước hay sau. Những đối tượng nào ở trên (tức là được tạo ra trước) sẽ bị các đối tượng ở dưới (tạo ra sau) nằm đè lên khi hiển thị. Có dấu * ở phía trước là những đối tượng đã được thiết lập hiệu ứng chuyển động. Với các đối tượng có hiệu ứng thì những đối tượng nào ở trên sẽ xuất hiện ra trước, còn đối tượng nào ở dưới sẽ xuất hiện ra sau. Trên thực đơn có hai mũi tên lên và xuống dùng để điều chỉnh thứ tự của các đối tượng trong danh sách. Muốn điều chỉnh thứ tự của đối tượng nào, người sử dụng chọn đối tượng đó trong danh sách rồi click vào nút hoặc để đưa đối tượng lên trên hoặc xuống dưới. Sau khi đã lựa chọn hoặc sắp xếp xong, click chuột vào nút “Đóng lại” để trở về cửa sổ soạn thảo trang màn hình. BiÓu tîng Để hiện hoặc ẩn lưới điểm. Việc hiện ô lưới (grid) và cho phép bắt điểm (snap) tại các mắt lưới, giúp cho bạn dễ dàng hơn rất nhiều trong việc căn chỉnh và sắp xếp các đối tượng. Ví dụ có thể căn cho các ô văn bản thẳng lề với nhau, hoặc chỉnh cho các bức ảnh có kích thước bằng nhau... Bên cạnh đó, bạn cũng có thể điều chỉnh ẩn/hiện lưới, cho phép hay không cho phép bắt điểm, điều chỉnh độ rộng ô lưới....

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Nếu lưới điểm được hiện thì mọi thao tác di chuyển các đối tượng trên màn hình hoặc các di chuyển điểm nút của đối tượng thì đều bị bắt dính vào các điểm mắt lưới. Nghĩa là khi hiện grid (ô lưới) thì sẽ có snap (bắt điểm) và ngược lại. ThiÕt kÕ m¹ch ®iÖn. Để bật chức năng này, ở cửa sổ soạn thảo, click nút “Công cụ”, chọn “Thiết kế mạch điện”. Màn hình soạn thảo mạch điện sẽ xuất hiện như sau:. Click vµo mµn h×nh so¹n th¶o t¹o khung mµu => chän Delete ( §Ó xo¸ c¸c thiÕt bÞ cã s½n). Chän thÎ kÝ hiÖu hoÆc h×nh ¶nh. TiÕp tôc chän c¸c thiÕt bÞ phï hîp cho m¹ch ®iÖn cña b¹n. Chän tiÕp 1 trong 4 hiÖu øng ( Bªn trªn thÎ gåm : Di chuyÓn; Nèi d©y; Quay tr¸i; Quay ph¶i) cho c¸c thiÕt bÞ theo ý riªng cña b¹n.. Đặc biệt, với ưu thế về đồ họa, công cụ này hỗ trợ các hình ảnh thiết bị điện vô cùng sinh động để thay thế cho các ký hiệu thiết bị thông thường. Vì vậy, tùy từng mục đích sử dụng, bạn có thể sử dụng hình ảnh hoặc ký hiệu để cho phù hợp, vừa đảm bảo tính sư phạm, vừa làm cho bài giảng sinh động hấp dẫn. Theo như các hình trên, công cụ thiết kế mạch điện bao gồm: Công cụ chính (Di chuyển đối tượng, Nối dây, Xoay đối tượng sang trái, Xoay đối tượng sang phải), Các đối tượng (Nguồn xoay chiều, Nguồn một chiều, Điện trở, Biến trở, Cuộn cảm, Tụ điện, Vôn kế, Ămpe kế, Công tắc, Bóng đèn). Chóc b¹n thµnh c«ng.

<span class='text_page_counter'>(33)</span> Phô lôc 2 Trong bµi so¹n nhiÒu khi b¹n ph¶i sö dông mét sè kÝ hiÖu chuÈn.Vi«let cung cÊp b¶ng kÝ hiÖu vµ c¸ch gâ theo chuÈn LaTex nh sau: Bảng ký hiệu và cách gõ chuẩn LaTex.

<span class='text_page_counter'>(34)</span> Các ký tự Hi lạp Nhập KQ alpha beta chi delta Delta epsilon varepsilo n eta gamma Gamma iota kappa lambda Lambda mu nu omega Omega phi varphi Phi pi Pi psi rho sigma Sigma tau theta vartheta Theta upsilon xi Xi zeta. α β χ δ Δ ε ɛ. η γ Γ ι κ λ Λ μ ν ω Ω φ ϕ Φ π Π ψ ρ σ Σ τ θ ϑ Θ υ ξ Ξ ζ. Các toán tử Nhập sqrt rootn(a ) + * ** // \\ xx -: @ o+ ox o. sum prod ^^ ^^^ vv vvv nn nnn uu uuu. Các ký tự quan hệ KQ √❑ √n a + ⋅ ⋆ / \ × ÷ ∘ ⊕ ⊗ ⊙ ∑ ∏ ∧ ⋀ ∨ ⋁ ∩ ⋂ ∪ ⋃. Nhập = != < > <= >= -< >in !in sub sup sube supe -= ~= ~~ prop. KQ = ≠ < > ≤ ≥ ≺ ≻ ∈ ∉ ⊂ ⊃ ⊆ ⊇ ≡ ≅ ≈ ∝. Các loại dấu ngoặc Nhập ( ) [ ] { }. KQ ( ) [ ] { }.

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Ký tự mũi tên Nhập uarr darr rarr -> |-> larr harr rArr lArr hArr. KQ ↑ ↓ → → ↦ ← ↔ ⇒ ⇐ ⇔. Các ký hiệu logic Nhập and or not => if iff AA EE _|_ TT ||=. KQ and or ¬ ⇒ if ⇔ ∀ ∃ ⊥ ⊤ ⊢ ⊨. Các hàm chuẩn Nhập sin cos tan csc sec cot sinh cosh tanh log ln det dim lim mod gcd lcm min max. Các ký hiệu khác. KQ sin cos tan csc sec cot sinh cosh tanh log ln det dim lim mod gcd lcm min max. Nhập a^n a_n a/n. Các ký hiệu ở trên Nhập. KQ. angle(ABC ) hat x bar x ul x vec x dot x ddot x. ABC x^ x¯ x̲ x→ x. x... int oint del grad +O/ oo aleph |...| |cdots| vdots ddots |\ | |quad| diamond square |_ _| |~ ~|. KQ an an a n ∫ ∮ ∂ ∇ ± ∅ ∞ ℵ |...| |⋯| ⋮ ⋱ || | | ⋄ □ ⌊ ⌋ ⌈ ⌉. VÝ dô : NhËp kÝ hiÖu cña mÐt vu«ng ( m2 ). B¹n nhËp trong khung “v¨n b¶n” th× gõ nh sau: Latex(m^2) khi chọn hiệu ứng ta sẽ đợc kí hiệu m2 HoÆc kÝ hiÖu «m: Còng trong khung “V¨n b¶n) B¹n gâ : Latex(Omega) khi chọn hiệu ứng sẽ đợc kí hiệu Ω . Nếu chỉ muốn vẽ mạch điện đơn giản như trong SGK thì bạn sử dụng các ký hiệu bằng cách click vào thẻ “Ký hiệu”. Còn nếu muốn có những hình ảnh giống thật để tạo ra một bài giảng sinh động, hấp dẫn, bạn click vào thẻ “Hình ảnh”. Chóc b¹n thµnh c«ng.

<span class='text_page_counter'>(36)</span>