DE THI HSG HUYEN 2010 NV9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PHßNG GI¸O DôC Vµ §µO T¹O LéC Hµ ------------. §Ò THI häc sinh giái huyÖn líp 9 n¨m häc 2010 – 2011 ----------. M«n thi: Ng÷ v¨n Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề). §Ò chÝnh thøc. C©u 1: (1,0 ®iÓm) B»ng nh÷ng hiÓu biÕt vÒ TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du, em h·y cho biết h×nh ảnh ¸nh tr¨ng trong ba c©u th¬ sau đ©y gắn cuéc đời Thuý Kiều với nh÷ng nh©n vật nào? - Vầng trăng ai xẻ làm đ«i Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường. (1) - Vầng trăng vằng vặc giữa trời Đinh ninh hai miệng một lời song song. (2) - Lần th©u giã m¸t trăng thanh Bỗng đâu có khách bên đình sang chơi. (3) C©u 2: (3,0 ®iÓm) Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong ®o¹n th¬ sau: Em cu tai ngñ trªn lng mÑ ¬i Em ngủ cho ngon đừng rời lng mẹ MÑ ®ang tØa b¾p trªn nói Ka-li Lng nói th× to mµ lng mÑ th× nhá Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ, em n»m trªn lng. (Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ – NguyÔn Khoa §iÒm). C©u 3: (6,0 ®iÓm) Søc hÊp dÉn cña chi tiÕt chiÕc bãng trong t¸c phÈm "ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng", (NguyÔn D÷ , TruyÒn kú m¹n lôc) . C©u 4: (10 ®iÓm) T×nh bµ ch¸u qua hai bµi th¬ TiÕng gµ tra cña Xu©n Quúnh vµ BÕp löa cña B»ng ViÖt. Hä vµ tªn thÝ sinh:…………………………………………… Sè b¸o danh……………. PHßNG GI¸O DôC Vµ §µO T¹O LéC Hµ ------------. Híng dÉn chÊm §Ò THI häc sinh giái huyÖn líp 9 n¨m häc 2010 – 2011 ----------. M«n thi: Ng÷ v¨n Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề). C©u. Nội dung cần đạt. Thang ®iÓm.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 1. 2. 3. (1) Thóc Sinh (2) Kim Träng (3) Tõ H¶i - Nêu đợc vài nét về tác giả, tác phẩm và bài thơ - Nêu đợc các biện pháp nghệ thuật tác giả sử dụng trong ®o¹n th¬: + §iÖp tõ: em, mÑ, lng mÑ... + So s¸nh: Lng nói to, lng mÑ nhá + Èn dô: MÆt trêi cña mÑ - Phân tích đợc giá trị của từng biện pháp nghệ thuật + Điệp từ: em, mẹ, lng mẹ... Sự gắn bó, tình thơng yêu, đùm béc, chë che cña ngêi mÑ dµnh cho con + So s¸nh: Lng nói to, lng mÑ nhá: ThÓ hiÖn sù vÊt v¶ vµ gia khổ của ngời mẹ Tà Ôi trong lao động, sản xuất + ẩn dụ: Mặt trời của mẹ: Điều này cho thấy tình yêu thơng của ngời mẹ đối với con là vô hạn; con là niềm hạnh phúc lín lao bÊt tËn, niÒm vui vµ hy väng ngËp trµn cña ngêi mÑ còng nh mặt trời đã đem sự soongs dạt dào đến cho cây bắp trên nơng và cho cả muôn loài, muôn vật trên trái đất. - Đánh giá đợc giá trị của các biện pháp nghệ thuật này đã lµm nªn thµnh c«ng cña bµi th¬. * Yêu cầu học sinh nêu đợc khái quát về giá trị nội dung và nghÖ thuËt cña chi tiÕt chiÕc bãng trong t¸c phÈm "ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng", a. Gi¸ trÞ néi dung: - "Chiếc bóng" tô đậm thêm nét đẹp phẩm chất của Vũ Nơng trong vai trò ngời vợ, ngời mẹ. Đó là nỗi nhớ thơng, sự thuỷ chung, ớc muốn đồng nhất "xa mặt nhng không cách lòng" với ngời chồng nơi chiến trận; đó là tấm lòng ngời mẹ muốn khoả lấp sự trống vắng, thiếu hụt tình cảm ngời cha trong lòng đứa con th¬ bÐ báng. - "ChiÕc bãng" lµ mét Èn dô cho sè phËn máng manh cña ngời phụ nữ trong chế độ phong kiến nam quyền. Họ có thể gặp bÊt h¹nh bëi bÊt cø mét nguyªn nh©n v« lý nµo mµ kh«ng lêng trớc đợc. Với chi tiết này, ngời phụ nữ hiện lên là nạn nhân của bi kịch gia đình, bi kịch xã hội. - "ChiÕc bãng" xuÊt hiÖn ë cuèi t¸c phÈm "Råi trong chèc l¸t, bãng nµng loang lo¸ng mê nh¹t dÇn mµ biÕn ®i mÊt": Kh¾c hoạ giá trị hiện thực - nhân đạo sâu sắc của tác phẩm. Chi tiết này còn là bài học về hạnh phúc muôn đời: Một khi đánh mất niÒm tin, h¹nh phóc chØ cßn lµ chiÕc bãng mê ¶o, h v«. b. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: - T¹o sù hoµn chØnh, chÆt chÏ cho cèt truyÖn: Chi tiÕt "chiÕc bãng" t¹o nªn nghÖ thuËt th¾t nót, më nót m©u thuÉn bÊt ngê, hîp lý: + Bất ngờ: Một lời nói của tình mẫu tử lại bị chính đứa con ng©y th¬ ®Èy vµo vßng oan nghiÖt; chiÕc bãng cña t×nh chång nghÜa vî, thÓ hiÖn nçi kh¸t khao ®oµn tô, sù thuû chung son s¾t l¹i bÞ chÝnh ngêi chång nghi ngê "thÊt tiÕt" ... + Hợp lý: Mối nhân duyên khập khiễng chứa đựng nguy cơ tiÒm Èn (Vò N¬ng kÕt duyªn cïng Tr¬ng Sinh thÊt häc, ®a nghi, ghen tuông, độc đoán) cộng với cảnh ngộ chia ly bởi chiến tranh ® nguy c¬ tiÒm Èn bïng ph¸t. - T¹o kÞch tÝnh, t¨ng søc hÊp dÉn cho t¸c phÈm. - Chi tiÕt nµy cßn lµ sù s¸ng t¹o cña NguyÔn D÷ (so víi chuyện cổ tích "Miếu vợ chàng Trơng" ) tạo nên vẻ đẹp lung linh cho t¸c phÈm vµ mét kÕt thóc tëng nh cã hËu nhng l¹i nhÊn m¹nh h¬n bi kÞch cña ngêi phô n÷.. 0.4® 0.3® 0.3® 0.25® 0.5®. 0.5 0.5 1® 0.25®. 1®. 1®. 1®. 2®. 0.5® 0.5®.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 4. Yªu cÇu chung: * Mở bài: Nêu đợc đề tài tình bà cháu trong thơ ca, một đề tài gÇn gòi, chuyÓn t¶i nh÷ng t×nh c¶m Êm ¸p, yªu th¬ng, thiªng liêng nhng rất đỗi đời thờng gắn liền với mỗi con ngời chúng ta. * Th©n bµi: > T×nh bµ ch¸u thÓ hiÖn cô thÓ trong 2 bµi th¬: + BÕp löa - Hình ảnh thân thương, ấm áp về bếp lửa: Một bếp lửa chờn vờn sương sớm / Một bếp lửa ấp iu nồng đượm khơi gợi kỷ niệm thời thơ ấu bên người bà. Những suy ngẫm về người bà: đó là những suy ngẫm về cuộc đời nhiều gian khổ nhưng giàu hi sinh, tần tảo của người bà. Bà là người nhóm lửa, cũng là người giữ cho ngọn lửa luôn ấm nóng và tỏa sáng trong mỗi gia đình: Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ /Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm / Nhóm bếp lửa ấp ui nồng đượm… Bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa - ngọn lửa của sự sống, của niềm tin cho các thế hệ sau: Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen / Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn / Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng… - Đứa cháu dù đi xa, vẫn không thể quên bếp lửa của bà, không quên tấm lòng thương yêu đùm bọc của bà. Bếp lửa ấy đã trở thành kỉ niệm ấm lòng, thành niềm tin, nâng bước cháu trên chặng đường dài. Kỳ diệu hơn, người cháu nhờ hiểu và yêu bà mà thêm hiểu nhân dân, dân tộc mình. Bếp lửa và bà đã trở thành biểu tượng cho hình ảnh quê hương xứ xở. + TiÕng gµ tra: - Tình cảm của cháu: Yêu thương, kính trọng, biết ơn bà và hình ảnh bà in đậm trong lòng cháu. Chỉ một tiếng gà trưa bất chợt nghe thấy khi Dừng chân bên xóm nhỏ là đã gợi dậy cả một trời thương nhớ. Tiếng gà nhảy ổ làm xao động nắng trưa và cũng làm xao xuyến lòng người. Nghe tiếng gà mà như nghe thấy tiếng quê hương an ủi, vỗ về và tiếp thêm sức mạnh. - Tình cảm của bà: Chắt chiu, dành dụm, chăm lo cho cháu hiểu tâm lí trẻ thơ của cháu. Bà dành trọn vẹn tình yêu thương cho cháu. Suốt một đời lam lũ, lo toan, bà chẳng bao giờ nghĩ đến bản thân mà chỉ lo cho cháu, bởi đứa cháu đối với bà là tất cả. Bà chỉ mong đàn gà thoát khỏi nạn dịch mỗi khi mùa đông tới : Để cuối năm bán gà, Cháu được quần áo mới. Ao ước của cháu có được cái quần chéo go, cái áo...  Nh÷ng ®iÓm gièng nhau cña 2 bµi th¬ (HS ph©n tÝch râ tõng ý) * Tuy cã nhiÒu nÐt kh¸c nhau nhng ë 2 bµi th¬ ta vÉn b¾t gÆp những nét tơng đồng thú vị: - 2 bài thơ đều thể hiện tình bà cháu đằm thắm, gần gũi, ấm ¸p vµ thiÕt tha. - Hoàn cảnh và cảm hứng sáng tác đều xuất phát từ nhân vËt tr÷ t×nh – ngêi ch¸u ®ang ë xa bµ, viÕt vÒ bµ trong nçi nhí và những kỹ niệm đẹp đẽ, êm đềm của những ngày tháng đợc sèng bªn bµ.. 1®. 1®. 1®. 1®. 1®. 0.5® 1®.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Hai bài thơ đều gợi lại những kỹ niệm đầy xúc động về ngêi bµ vµ t×nh bµ ch¸u ch¸u, bªn c¹nh thÓ hiÖn lßng kÝnh yªu, biết ơn bà của ngời cháu thì đó còn là tình yêu gia đình, quê hơng, đất nớc..... - NghÖ thuËt: Thể hiện bằng nh÷ng hình ảnh, âm thanh gần gũi với cuộc sống đời thờng (tiếng gà, ổ rơm hồng, bếp lửa, tiếng tu hú...) sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®iÖp ng÷, tõ l¸y.... Những câu thơ giản dị, mộc mạc (mang tính tự sự) như lời ăn tiếng nói hằng ngày... Ấy vậy mà nó lại gây xóc động sâu xa, thấm thía lạ lùng, đã nói giúp chúng ta những điều thiêng liêng nhất của tâm hồn. * KÕt luËn: - §¸nh gi¸, nhËn xÐt vµ nªu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ t×nh bµ ch¸u trong 2 bµi th¬ trªn.. 1.5®. 1.5®. 0.5®. Lu ý: Giáo viên có thể linh hoạt trong biểu chấm đối với những bài câu 4 làm theo kiÓu x©u chuæi, ph©n tÝch trùc tiÕp ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau vÒ t×nh bµ ch¸u trong 2 bµi th¬. KhuyÕn khÝch nh÷ng bµi tr×nh bµy m¹ch l¹c, lêi v¨n giµu c¶m xóc, cã nh÷ng s¸ng t¹o trong ph©n tÝch h×nh h×nh ¶nh..

<span class='text_page_counter'>(5)</span>