Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (285.19 KB, 27 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Môc lôc Trang. i. phÇn Më ®Çu 1. Lý do chän đề tài. 2. - Lý do kh¸ch quan - Lý do chñ quan 2. Mục đích nghiên cứu 3. Đối tợng, phơng pháp nghiên cứu và đối tợng khảo sát 4. NhiÖm vô, ph¹m vi vµ thêi gian thùc hiÖn 5. §ãng gãp vÒ mÆt khoa häc, kinh tÕ, x· héi…. ii. Néi dung nghiªn cøu Ch¬ng I: C¬ së khoa häc cña đề tài. - C¬ së lý luËn - C¬ së thùc tiÔn Chơng 2: Thực trạng vấn đề mà nội dung đề tài đề cập đến. Ch¬ng 3: Nh÷ng gi¶i ph¸p, biªn ph¸p mang tÝnh kh¶ thi. iii. PhÇn kÕt luËn 1. Những vấn đề quan trọng nhất đợc đề cập đến của đề tài 2. Hiệu quả thiết thực của đề tài nếu đợc triển khai và áp dông 3. KhuyÕn nghÞ iv. phô lôc - Tµi liÖu tham kh¶o. 3 3 3 4 5 9 10 24 25 25 26. i. phÇn Më ®Çu 1.Lý do chän đề tài XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu chung cña thùc tr¹ng x· héi, khi mµ NQ II cña BCH TW ĐCS Việt Nam khoá VIII đã ghi rõ “ Đổi mới mạnh mẽ phơng pháp Giáo dôc - §µo t¹o kh¾c phôc lèi truyÒn thô mét chiÒu, rÌn luyÖn nÕp t duy s¸ng t¹o cña ngêi häc. “ XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tÕ cña nhµ trêng TiÓu häc hiÖn nay. Bên cạnh đó còn xuất phát từ mục tiêu cơ bản của ngành Giáo dục - Đào tạo đã đề ra. Phải đào tạo con ngời mới phát triển toàn diện có đầy đủ tri thức, thông minh sáng tạo và đức độ để sau này có thể làm chủ tơng lai. Bậc tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, chất lợng giáo dục phụ thuộc rất nhiều vào kết quả đào tạo ở bậc học tiểu học. Mục tiªu gi¸o dôc tiÓu häc nh»m gióp häc sinh h×nh thµnh c¬ së ban ®Çu cho sù ph¸t triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và kỹ năng cơ.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở. Trong các môn học ở bậc tiểu học môn toán chiếm một vị trí rất quan trọng, giúp các em chiếm lĩnh đợc tri thøc, ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, n¨ng lùc t duy, s¸ng t¹o l«gÝc.Gãp phÇn quan träng vµo sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch cho häc sinh. Do đó việc quan tâm, bồi dỡng năng lực học toán và giải các bài toán cho học sinh là việc không thể thiếu đợc. Lí luận dạy học môn toán chỉ rõ: Dạy học c¸c bé m«n to¸n bao gåm d¹y häc lÝ thuyÕt vµ d¹y häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n. D¹y häc lÝ thuyÕt to¸n ë tiÓu häc lµ d¹y häc h×nh thµnh c¸c kh¸i niÖm , c¸c quy t¾c….D¹y häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n lµ tæ chøc híng dÉn cho häc sinh gi¶i c¸c bµi tËp to¸n. NÕu nh d¹y häc lÝ thuyÕt lµ truyÒn thô, cung cÊp tri thøc th× d¹y häc giải các bài tập toán là cũng cố, khắc sâu các kiến thức đó cho học sinh. Trong trêng TiÓu häc, viÖc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè lµ một nội dung khó và dễ mắc phải sai lầm đối với học sinh tiểu học. Nội dung này là cơ sở để học tỷ lệ phần trăm, số thập phân ở các lớp trên, nh ng lại là phần mà học sinh hay mắc phải sai lầm khi giải bài tập, dẫn đến kết quả học tập môn to¸n cßn h¹n chÕ. Đây là vấn đề cấp thiết mà nhiều giáo viên và học sinh trăn trở. Vẫn đề này đã đợc một số tác giả đề cập đến song vẫn cha đạt kết quả cao. để góp phần giúp häc sinh tiÓu häc nhËn ra vµ kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm thêng m¾c ph¶i, gióp c¸c em kh¾c s©u kiÕn thøc, kü n¨ng c¬ b¶n trong viÖc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë líp 4 gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc nãi chung, hiÖu qu¶ d¹y häc gi¶i to¸n vµ c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë TiÓu häc. V× những lí do trên đây mà tôi đã chọn đề tài: “Dạy phân số ở Tiểu học” . 2.Mục đích nghiên cứu. Nghiªn cøu vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë tiÓu häc. §Æc biÖt lµ häc sinh líp 4 theo néi dung ch¬ng trình sách giáo khoa mới đợc phổ biến rộng rãi trong cả nớc. Với mục đích là chỉ ra vµ ph©n tÝch nh÷ng sai lÇm khi thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè cña häc sinh tiÓu häc. §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm khi d¹y c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc to¸n ë líp 4 nãi riªng vµ ë c¸c trêng TiÓu häc nãi chung. 3.Đối tợng, phơng pháp nghiên cứu và đối tợng khảo sát. Mét sè sai lÇm mµ häc sinh thêng m¾c ph¶i khi häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë c¸c trêng TiÓu häc. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu t¸c gi¶ cã sö dông mét sè ph¬ng ph¸p sau: Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lÝ luËn. Ph¬ng ph¸p quan s¸t ®iÒu tra..
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ph¬ng ph¸p tæng kÕt kinh nhgiÖm. Ph¬ng ph¸p xö lÝ thèng kª c¸c tµi liÖu. Đối tợng đợc khảo sát là học sinh trờng Tiểu học Hương Mạc I-Từ Sơn-Bắc Ninh. 4.NhiÖm vô, ph¹m vi vµ thêi gian thùc hiÖn: - Nªu vµ ph©n tÝch mét sè sai lÇm mµ häc sinh thêng m¾c ph¶i khi gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë líp 4. + Đề xuất một số biện pháp khắc phục những sai lầm đó. - D¹y häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë líp 4 Trêng TiÓu häc Hương Mạc I-thÞ x· Tõ S¬n-B¾c Ninh. 5.Những đóng góp của đề tài: NÕu thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p s ph¹m th× cã thÓ h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ båi dìng n¨ng lùc, kü n¨ng gi¶i c¸c bµi to¸n cho häc sinh häc tèt m«n to¸n trong giai đoạn đổi mới nội dung, chơng trình sách giáo khoa hiện hành. Phát triển đợc khả năng t duy để học sinh thực hiện giải các bài toán bằng bốn phép tính về ph©n sè líp 4 ë c¸c trêng tiÓu häc. ii. phÇn Néi dung Ch¬ng I C¬ së khoa häc cña ĐỀ TÀI Phân số và các phép tính liên quan đến phân số thực chất là quá trình mở réng vµ n©ng cao cña c¸c phÐp tÝnh sè tù nhiªn. Trong qu¸ tr×nh d¹y häc viÖc x©y dùng c¸c kh¸i niÖm vÒ ph©n sè lµ rÊt quan träng trong viÖc d¹y häc bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè. * Kh¸i niÖm ph©n sè: ( Cã hai c¸ch h×nh thµnh.) + Dựa trên các khái niệm các phân số bằng nhau của một đơn vị trên cơ sở hoạt động đối với việc đo một đại lợng nào đó. + Hình thành khái niệm nh là một loại số để ghi lại kết quả của một phép chia mét sè tù nhiªn cho mét sè tù nhiªn kh¸c kh«ng vµ cã d. Nh vËy: Ph©n sè lµ mét c¸ch biÓu diÔn cña mét phÐp ®o , phÐp chia cã d cña hai sè tù nhiªn. + Phân số bằng nhau: Các phân số đợc biểu diễn cùng một điểm trên tia số là c¸c nh©n sè b»ng nhau. + Phân số đặc biệt: Trong quá trình hình thành các phân số sự mở rộng tập số tự nhiên đều đợc coi là một phân số ( Hay mỗi số tự nhiên có thể coi là phân số đặc biệt mà mẫu số là 1) + Rút gọn phân số: Là cách đa về một phân số đại diện. + Quy đồng các phân số: là cách tìm phân số mới bằng phân số đại diện..
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Việc quy đồng, rút gọn phân số thực chất là tiền đề để đa về cách so sánh các ph©n sè ( hay thø tù s¾p xÕp c¸c ph©n sè ) + So s¸nh c¸c ph©n sè: So s¸nh ph©n sè víi 1, cïng mÉu sè, kh¸c mÉu sè. Hình thành các bớc cần thực hiện để so sánh các yếu tố, ngoài ra từ cách đó có thÓ coi c¸ch so s¸nh b»ng viÖc chuyÓn vÒ c¸c ph©n sè cã c¸c tö sè b»ng nhau ( gọi là quy đồng tử số ) đợc coi là hệ quả của quy tắc quy đồng mẫu số. Ngoài ra cßn cã c¸ch kh¸c cã thÓ sö dông mét ph©n sè kh¸c ( ph©n sè trung gian ). Sö dông ph©n sè trung gian (ngÇm c«ng nhËn tÝnh chÊt b¾c cÇu). C¸ch sö dông phÇn bù: dựa trên nhận xét nếu số bị trừ không thay đổi mà số trừ tăng lên hay giảm đi thì hiệu số giảm đi hoặc tăng lên. Nhận xét này cũng đợc sử dụng nh là mở rộng trong phÐp trõ. VD: So s¸nh:. 2 2010. vµ. 2 2011. suy ra. Suy ra : 1-. 2 2010 2 2010. > < 1-. 2 2011 2 2011. ViÖc biÓu diÔn c¸c ph©n sè trªn tia sè ( mÉu sè nhá) . ViÖc so s¸nh c¸c ph©n số một mặt bảo toàn đợc tính chất thứ tự của các số tự nhiên. Dựa hai số tự nhiên liên tiếp không có một số tự nhiên nào cả. Tính chất rời rạc của số tự nhiên đã đợc xoá sổ giữa các phân số có tính tru mật ( tính dày đặc) giữa hai phân số bao giê còng cã Ýt nhÊt mét ph©n sè xen gi÷a b»ng c¸ch chØ ra r»ng ph©n sè: c d. th× a < a+ c < c b. b+d. d. a < b. Điều này cũng có thể thấy đợc thông qua hình ảnh. trªn tia sè . 1. C¬ së lý luËn. Trong c¸c m«n häc ë bËc TiÓu häc, m«n to¸n cã vÞ trÝ rÊt quan träng. To¸n häc víi t c¸ch lµ mét khoa häc nghiªn cøu mét sè mÆt cña thÕ giíi kh¸ch quan, có một hệ thống kiến thức cơ bản và phơng pháp nhận thức rất cần thiết cho đời sống, sinh hoạt và lao động hằng ngày cho mỗi cá nhân con ngời. Toán học có khÈ n¨ng ph¸t triÓn t duy l«gÝc, båi dìng vµ ph¸t triÓn nh÷ng thao t¸c trÝ tuÖ cÇn thiết để nhận thức thế giới khách quan nh: trừu tợng hoá, khái quát hoá, phân tÝch tæng hîp ….nã cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc rÌn luyÖn ph¬ng ph¸p suy nghÜ, ph¬ng ph¸p suy luËn. Nã cã nhiÒu t¸c dông trong viÖc ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, t duy độc lập, linh hoạt sáng tạo góp phần vào giáo dục ý chí, đức tính cần cï, ý thøc vît khã, kh¾c phôc khã kh¨n cña häc sinh tiÓu häc. Vì nhận thức của học sinh giai đoạn này, cảm giác và tri giác của các em đã đi vào những cái tổng thể, trọn ven của sự vật hiện tợng, đã biết suy luận và phân tích. Nhng tri giác của các em còn gắn liền với hành động trực quan nhiều hơn, tri gi¸c vÒ kh«ng gian trõu tîng cßn h¹n chÕ. Sù ph¸t triÓn t duy, tëng tîng cña.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> c¸c em cßn phï thuéc vµo vËt mÉu, h×nh mÉu. Qu¸ tr×nh ghi nhí cña c¸c em cßn phù thuộc vào đặc điểm lứa tuổi, ghi nhớ máy móc còn chiếm phần nhiều so với ghi nhớ lôgíc. Khả năng điều chỉnh chú ý cha cao, sự chú ý của các em thờng hớng ra ngoài vào hành động cụ thể chứ cha có khả năng hớng vào trong ( vào t duy ). T duy cña c¸c em cha tho¸t khái tinh cô thÓ cßn mang tÝnh h×nh thøc . Hình ảnh của tợng tợng, t duy đơn giản hay thay đổi. Cuối bậc tiểu học các em biết dựa vào ngôn ngữ để xây dựng hình tợng có tính khái quát hơn. Trí nhớ trực quan h×nh tîng ph¸t triÓn h¬n so víi trÝ nhí tõ ng÷ l«gÝc. Cuèi bËc TiÓu häc, kh¶ n¨ng t duy cña c¸c em chuyÓn dÇn tõ trùc quan sinh động sang t duy trừu tợng, khả năng phân tích tổng hợp đã đợc diễn ra trong tri ãc dùa trªn c¸c kh¸i niÖm vµ ng«n ng÷. Trong qu¸ tr×nh d¹y häc, h×nh thµnh dÇn khả năng trừu tợng hoá cho các em đòi hỏi ngời giáo viên phải nắm đợc đặc ®iÓm t©m lÝ cña c¸c em th× míi cã thÓ d¹y tèt vµ h×nh thµnh kü n¨ng, kü x¶o, ph¸t triÓn t duy vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cho c¸c em, gióp c¸c em ®i vµo cuéc sèng vµ häc lªn c¸c líp trªn mét c¸ch v÷ng ch¾c h¬n. Dựa vào đặc điểm nhận thức của học sinh tiểu học mà trong quá trình dạy học phải làm cho những tri thức khoa học xuất hiện nh một đối tợng, kích thích sự tò mò, sáng tạo….cho hoạt động khám phá của học sinh, rèn luyện và phát triÓn kh· n¨ng t duy linh ho¹t s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng tù ph¸t hiÖn, tù gi¶i quyÕt vÉn đề, khả năng vận dụng những kiến thức đã học vào những trờng hợp có liên quan vào đời sống thực tiễn của học sinh. 2. C¬ së thùc tiÔn. Bắt đầu từ năm học 2005- 2006 chơng phân số và các phép tính về phân số đợc đa xuống dạy ở lớp 4 với bốn phép tính ( Phép cộng, phép trừ, phép nhân, phép chia ). Đây là một nội dung tơng đối khó đối với học sinh lớp 4 các em mới b¾t ®Çu häc kh¸i niÖm vµ ph¶i thùc hµnh lu«n. Theo ch¬ng tr×nh cò thi c¸c em học các phép tính ở lớp 5, khi các em đã học ôn lại những kiến thức về số tự nhiªn rÊt kÜ. Ch¬ng “ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè” gåm c¸c néi dung sau: + Hình thành khái niệm về phân số: Học sinh cần năm đợc mỗi số tự nhiên đều có thể viết dới dạng phân số có mẫu số là 1. Số 1 có thể viết dới dạng phân sè cã tö sè vµ mÉu sè b»ng nhau vµ kh¸c 0. + H×nh thµnh kh¸i niÖm vµ c¸c tÝnh chÊt, t¸c dông c¬ b¶n vÒ ph©n sè b»ng nhau, rút gọn phân số, quy đồng mẫu số các phân số + H×nh thµnh quy t¾c so s¸nh hai ph©n sè cïng mÉu sè, kh¸c mÉu sè, so s¸nh phân số với 1….Vận dụng để sắp xếp các phân số theo thứ tự từ bé đến lớn ( hoÆc tõ lín xuèng bÐ ). T×m phÇn bï cña hai ph©n sè b»ng c¸ch lÊy 1 trõ ®i phân số đó rồi so sánh hai phần bù. Nếu phần bù nào lớn thì phân số đó bé và.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> ngîc l¹i. Nhng phÇn nµy chØ gióp nh÷ng häc sinh kh¸, giái v× lµm nh thÕ nµy rÊt dÔ nhÇm lÉn. + H×nh thµnh quy t¾c phÐp céng, phÐp trõ, phÐp nh©n, phÐp chia hai ph©n sè, kÕt hîp gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè vµ c¸c d¹ng to¸n cã liªn quan đến nội dung đại lợng, đo đại lợng, các yếu tố đại số, hình học…Đây là nội dung mµ häc sinh thêng m¾c sai lÇm trong khi thùc hµnh luyÖn tËp. Nh vậy để học sinh có đợc những kiến thức, kỹ năng về phân số và vận dụng vµo gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè lµ rÊt quan träng. VÞ trÝ cña viÖc d¹y häc gi¶i to¸n l¹i cµng quan träng h¬n. D¹y häc gi¶i to¸n vÒ bèn phÐp tÝnh của phân số là vấn đề có tính hai mặt : Một là: Do yêu cầu của bộ môn toán ở tiểu học, do đòi hỏi thực tiễn cuộc sống và lao động sản xuất. Hai là: Các phép tính về phân số là vấn đề mới và tơng đối khó đối với học sinh tiÓu häc. Trong thực tế dạy học bộ môn toán ở Tiểu học đã bộc lộ nhiều bất cập. Nội dung d¹y häc gi¶i bµi tËp to¸n vÒ ph©n sè cßn rÊt thÊp so víi viÖc d¹y häc c¸c nội dung toán học khác đơc đề cập đến trong nội dung, chơng trình tiểu học mới đang hiện hành. Do đó tôi mạnh dạn đa ra một số nguyên nhân, thực trạng và giải pháp nhằm hạn chế, khắc phục những vẫn đề đợc nêu trên. Ch¬ng II thực trạng vấn đề dạy phân số ở tiểu học CÊu tróc néi dung, ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa míi cña tiÓu häc nãi chung, của lớp 4 nói riêng có những thay đổi so với nội dung, chơng trình cũ. Đối với môn toán lớp 4 hiện nay thì chơng “ Phân số- Các phép tính về phân số” đã đợc đa vào dạy một cách đầy đủ. Đây là một nội dung khó đối với giáo viên và học sinh. Trớc khi học phần này các em đã đợc học về dấu hiệu chia hết cho 2,5,3 và 9. Nhng đến chơng “Phân số” với các tính chất và các phép toán của “ phân số”. Đặc biệt là vận dụng các phép toán để giải các bài toán bốn phép tính về phân số, các bài toán có lời văn liên quan đến phân số học sinh còn gặp nhiều khó khăn. Sau khi nghiên cứu phơng pháp dạy học môn toán ở bậc tiểu học, đặc biÖt lµ phÇn d¹y häc ch¬ng “ Ph©n sè” . Qua th¨m dß ý kiÕn cña gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y, qua ®iÒu tra, kh¶o s¸t vµ qua kinh nghiÖm nh÷ng n¨m gi¶ng d¹y tôi nhận thấy rằng: Sau khi hình thành quy tắc đối với mỗi phép tính ( ở phần lý thuyết ) các em đều vận dụng tốt. Nhng khi học đến các phép tính về sau các em rÊt dÔ nhÇm lÉn sang phÐp tÝnh tríc míi häc vµ nh÷ng sai lÇm nµy trë nªn phæ biÕn ë nhiÒu häc sinh. Ch¬ng 3 Nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh kh¶ thi.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trên cơ sở tìm hiểu nhng nguyên nhân dẫn đến sai lầm, tôi đã đa ra một số giải pháp để hạn chế, khắc phục những sai lầm đó, nhằm nâng cao chất lợng dạy häc nãi chung, d¹y häc bé m«n to¸n vµ kiÕn thøc vÒ ch¬ng “ Ph©n Sè ” nãi riªng đạt hiệu quả cao. 1 Mét sè sai lÇm khi thùc hiÖn bèn phÐp tÝnh 1.1 Thứ nhất là về cấu tạo phân số: Trong quá trình giảng dạy tôi đã rút ra một số kiến thức cần ghi nhớ ở mỗi phần học, bài học. Nắm rõ mục tiêu yêu cầu của bài, từ đó hướng dẫn các em thực hiện tốt yêu cầu của các bài tập thực hành hay luyện tập theo chuẩn kiến thức kĩ năng. Lỗi thường mắc phải của học sinh: Ví dụ : Rút gọn phân số sau: 1/. 12 12 : 2 6 = = 8 8:2 4. Chưa tối giản. (1). 2/. 15 15:3 5 = = 5 5 :3 1. (2). */ Nguyên nhân: Do các em chủ quan, nên khi gặp yêu cầu rút gọn phân số thì các em chỉ cần rút gọn được phân số đó là được, không quan tâm xem phân số đó đã được rút gọn tối giản hay chưa. Các em chưa nắm chắc bảng nhân, chia, các dấu hiệu chia hết nên khi rút gọn còn gặp nhiều lúng túng. Chưa nắm vững các kiến thức về cấu tạo của phân số để áp dụng có hiệu quả vào việc làm toán. */ Biện pháp khắc phục: + Yêu cầu học sinh học thuộc và ứng dụng tốt bảng nhân chia trong quá trình học tập, kiểm tra thường xuyên có chấn chỉnh kịp thời + Trong quá trình dạy học giáo viên cần nhấn mạnh cho các em thấy và nắm được các quy tắc, nội dung cần ghi nhớ về cấu tạo phân số nhất là kiến thức rút gọn phân số. Cụ thể là: 1. Thương của phép chia số tự nhiên cho số tự nhiên (khác 0) có thể viết a. thành phân số, tử số là số bị chia, mẫu số là số bị chia a : b = b ( với b 0 )..
<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Mẫu số b chỉ phân số phần bằng nhau lấy ra từ một đơn vị, tử số a chỉ số phần lấy đi. 2. Mỗi số tự nhiên có thể viết thành phân số mẫu số là 1 : a =. a 1. 3. Phân số nào có tử số nhỏ hơn mẫu số thì nhỏ hơn 1; phân số nào có tử số lớn hơn mẫu số thì lớn hơn 1, phân số nào có tử số bằng mẫu số thì bằng 1. 4. Nếu nhân cả tử số và mẫu số của một phân số với một số tự nhiên khác 0 thì được phân số bằng phân số đã cho:. n ax n a 0 ) = ¿ bx n b. 5. Nếu chia cả tử số và mẫu số của phân số đã cho với phân số với 1 số tự nhiên khác 0(gọi là rút gọn phân số) a: m a = (m0) b: m b. 6. Nếu cộng cả tử số và mẫu số của phân số với cùng một số(hoặc trừ cả tử số và mẫu số cùng một số thì được hiệu giữa mẫu số và tử số không thay đổi . (với phân số nhỏ hơn 1) Ngoài ra trong quá trình hướng dẫn học sinh làm bài tập, giáo viên có thể lưu ý học sinh một số nhận xét để xét xem phân số đó đã tối giản hay chưa bằng các cách sau: + Phân số có tử số và mẫu số là 2 số tự nhiên liên tiếp. + Phân số có tử số và mẫu số là 2 số tự nhiên lẻ liên tiếp. + Phân số có tử số và mẫu số là 2 số tự nhiên có tử số là số lẻ mẫu số là số chẵn và ngược lại ( ngoại trừ trường hợp tử số hay mẫu số có tận cùng là chữ số 10. 5. 0 và 5 : VD 15 hay 10 ) Từ các kiến thức trên: GV gợi ý thêm để học sinh rút gọn phân số trên cho tới khi tối giản : 6. 6 :2. 3. 1/ 4 = 4 :2 = 2 (1) Sau đó gợi ý cho học sinh thấy được từ 2 lần rút gọn trên ta có thể tiến hành một lần rút gọn để phân số đó tối giản trong 1 lần rút gọn :.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Xét 2 lần chia mỗi lần chia cả tử số và mẫu số cho 2 cả 2 lần chia ta đã giảm tử số và mẫu số đi : 2 x 2 = 4 (lần). Ta xét thấy cả tử số (12), mẫu số (8) đều chia hết cho 4( số chia lớn nhất của 2 số) Tiến hành rút gọn:. 12 12 :4 3 = = 8 8 :4 2. 3. ( 2 là phân số rút gọn của phân số. 12 , đây là phân số tối giản) 8. 2/. 15 15:3 5 = = 5 5 :3 1. (2) Yêu cầu học sinh dựa vào dấu hiệu chia hết và bảng. chia 5 để rút gọn phân số trên. 15 15:5 3 = = =3 . Từ đó cho thấy, nếu học sinh 5 5 :5 1. nắm được kiến thức cần nhớ, kết hợp với một số kinh nghiệm làm bài thì sẽ khắc phục được những sai lầm hay chưa đi đến mục tiêu , yêu cầu của bài tập trong khi làm bài. 1.2 ViÖc so s¸nh ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn , hçn sè. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn viÖc so s¸nh c¸c em th¬ng m¾c mét sè lçi c¬ b¶n sau: VD : So s¸nh: a). 1 vµ 2. 2 5. 1 2. Häc sinh lµm sai lµ :. <. b) 1 vµ 3. Häc sinh thêng lµm :. 1 >. 3 4. c) 1 vµ 5. Häc sinh lµm sai lµ :. 1 >. 5 2. 4. 2. 2 5. d) 2 1 vµ 2 1 : Häc sinh lµm sai lµ : ) 2 1 < 2 1 2. e). 7 9. 4. 2. 4. và 7 : Học sinh thờng quy đồng rồi mới so sánh rất lâu và dẫn 8. đến đợc một phân số mới rất lớn, thậm chí còn quy đồng sai. * Nguyªn nh©n: -Do c¸c em chñ quan cø thÊy ph©n sè nµo cã c¸c ch÷ sè lín lµ c¸c em cho rằng phân số đó lớn hơn. - Đối với số tự nhiên ( đại diện là số 1) các em máy móc không chú ý đến tự sè vµ mÉu sè cña ph©n sè. ( Tö sè lín h¬n mÉu sè th× ph©n sè lín h¬n 1 vµ ngîc l¹i) - Đối với hỗn số các em chỉ mới so sánh đợc phần nguyên cha chú ý đến phÇn ph©n sè nªn c¸c em dÔ lµm sai..
<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Các em cha nắm đợc những phân số mà các tử số bằng nhau thì so sánh các mÉu sè. * BiÖn ph¸p kh¾c phôc: - Trong khi dạy học giáo viên cần nhấn mạnh cho các em thấy đợc tất cả các số tự nhiên đều có thể viết về dạng phân số. Đặc biệt số 1 thì ta đa về phân số có mÉu sè vµ tö sè b»ng nhau vµ kh¸c 0. - Giáo viên cần chỉ rõ muốn so sánh đợc hai phân số thì phải quy đồng rồi mới so sánh hai hai phân số mới quy đồng, từ đó kết luận phân số lớn phân số bé ( hoặc đi tìm phân bù của phân số đó tuy nhiên đối với cách này giáo viên không nên dạy cho tất cả các đối tợng học sinh. Lu ý: phân số nào cộng phần bù bé thì phân số đó lớn và ngợc lại) - Gi¸o viªn cÇn cho häc sinh n¾m ch¾c lu ý: Ph©n sè cã tö sè bÐ h¬n mÉu sè thì phân số đó bé hơn 1 và ngợc lại. - §èi víi c¸c ph©n sè cã tö sè b»ng nhau th× c¸c em so s¸nh c¸c mÉu sè: mÉu số phân số nào lớn thì phân số đó bé và ngợc lại. Cụ thể các phép tính đúng: a) 1 và 2 Quy đồng mẫu số các phân số: 2. V×. 1 = 1 x5 = 2 2 x5. 5. 5 10. 4 10. >. nªn 1 2. >. 2 5. 2 = 5. 2x 2 = 4 5x2 10. b) 1 vµ 3. V× :Tö sè 3 bÐ h¬n mÉu sè 4 nªn 1 >. c) 1 vµ 5. V× : Tö sè 5 lín h¬n mÉu sè 4 nªn 1 <. 4. 2. d) 2 1 vµ 2 1 Ta cã 2. 4. 7 9. 5 2 2. 4. > 1. 2. e). 3 4. nªn 2 1 > 2 1. phÇn nguyªn 2 = 2. phÇn ph©n sè 1. 5 10. 4. vµ 7 : V× tö sè hai ph©n sè b»ng nhau ( 7=7 ) mµ mÉu sè ph©n sè 8. thø nhÊt lín h¬n mÉu sè ph©n sè thø hai ( 9> 8 ) nªn. 7 9. < 7. 8. Nh vËy: ViÖc so s¸nh ph©n sè gãp phÇn quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c phép tính của phân số. Do vậy cần làm cho các em nắm chắc phần này để các em thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh sau tèt h¬n. 1.3 Phép cộng đối với phân số, hỗn số, số tự nhiên và ngợc lại. VD: TÝnh a) 1 + 2 Häc sinh thêng lµm sai: 1 + 2 = 5. 5. 5. 5. 3 10.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> b) 3 + 5 8. Häc sinh thêng lµm sai: 3 + 5 = 3+5 =. 16. c) 5+ 6. 8. 16. 8+16. 8 = 1 24 3. Häc sinh thêng lµm sai: 5+ 6 = 5 + 6 = 5+ 6 = 11. 7. 7. 1. 7. 1+7. 8. hoÆc 5+ 6 = 5+ 6 = 11 7. 7. 7. d) 2 1 +3 4 Häc sinh thêng lµm sai: 2 1 +3 4 =5 5 = 5 5. 5. 5. 5. 5. Với những kết quả của các ví dụ trên học sinh làm đều sai. Do học sinh nắm kiÕn thøc bµi häc cha tèt hoÆc do nhÇm lÉn c¸c phÐp tÝnh trong ph©n sè. Sau khi học xong một phép tính các em đều thực hiện tốt, song sau khi học xong 4 phép tÝnh th× kiÕn thøc cña c¸c em rÊt dÔ nhÇm lÉn. * Nguyªn nh©n : * Trong ví dụ a và b: Do các em cha nắm chắc đợc quy tắc cộng hai phân số cùng mẫu số và khác mẫu số. Các em đã nhầm lẫn với phép nhân hai phân số . Đặc biệt với phân số khác mẫu số các em đã đa về phân số cùng mẫu số rồi tiếp dẫn đến sai lầm nh ví dụ 1. * Trong vÝ dô c vµ d: Häc sinh m¾c ph¶i sau khi häc xong bµi nh©n hai ph©n số. Do học sinh không nắm vững chú ý ( Mọi số tự nhiên đều có thể viết dới dạng có mẫu số khác 0). Từ đó học sinh không vận dụng đợc quy tắc cộng hai phân số. Vì vậy học sinh không chuyển đổi số tự nhiên về phân số để tính. Học sinh cha hiÓu râ c¸c thµnh phÇn cña hçn sè kh«ng n¾m v÷ng khi céng hai ph©n sè, sè tù nhiªn víi ph©n sè ( Tøc lµ: 5 5 = 5+ 5 = 5 + 1 =6) 5. 5. * BiÖn ph¸p kh¾c phôc - Trong khi day häc bµi míi, gi¸o viªn cÇn chó ý kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n. Yªu cÇu häc sinh n¾m ch¾c quy t¸c, hiÓu b¶n chÊt quy t¾c céng hai ph©n sè cïng mÉu sè vµ kh¸c mÉu sè. - RÌn kü n¨ng gi¶i bµi tËp qua viÖc chó ý ®a ra nh÷ng “ bÉy” sai lÇm mµ häc sinh thờng mắc phải. Cho học sinh thực hiện sau đó giáo viên phân tích kỹ nguyên nhân sai lầm của các em để kịp thời uốn nắn, sữa chữa. - Rèn kỹ năng nhớ quy tắc bày cách cho học sinh thông qua ví dụ để trình bµy quy t¾c, tr¸nh t×nh tr¹ng nhí m¸y mãc cña c¸c em. + C¸ch gi¶i : ë vÝ dô a : 1 + 2 = 3 ( Céng tö sè víi tö sè mÉu sè gi÷ nguyªn ) 5. 5. 5. ë vÝ dô b: Cã thÓ gi¶i mét trong hai c¸ch. C¸ch 1:. 3 8. 88 5 48 40 + 16 = 128 + 128 = 128 ( Quy đồng mẫu số các phân số ).
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Sau đó rút gọn 88. = 11. 128. 16. VËy : 3 + 5 8. C¸ch 2: 3. 16. + 5. 8. = 11. 16. v× 16: 8=2 nªn 3 = 6. 16. 8. 16. Do đó. 3 8. + 5 = 6 16. 16. + 5 = 11 16. 16. Gi¸o viªn cÇn lu ý cho häc sinh c¸ch gi¶i 2: NÕu hai mÉu sè cña hai ph©n sè chia hết cho nhau ta chỉ việc quy đồng mẫu số phân số bé với mẫu số chung là mÉu sè cña ph©n sè lín. §èi víi vÝ dô c vµ d : Trong khi d¹y phÇn lÝ thuyÕt, gi¸o viªn chó ý kh¾c s©u phÇn chó ý céng hai ph©n sè ë s¸ch gi¸o khoa cho häc sinh. ChØ ra chç sai vµ kÞp thêi uèn n¾n, ¸p dông lµm bµi tËp t¬ng tù. Víi vÝ dô c: Ta viÕt sè tù nhiªn thµnh ph©n sè cã mÉu sè b»ng mÉu sè cña phân số đã cho. ( 5 = 35 ) do đó : 5+ 6 7. 7. = 35 7. + 6 = 41 7. 7. 41 =5 7. đổi. 6 7. Từ đó ta có thể viết : 5 + 6 =5 6 ( đối với phân số bé hơn 1 ) 7. 7. Trong vÝ dô d: Híng dÉn häc sinh lµm hai c¸ch. C¸ch 1: 2 1 + 3 4 = (2 + 1 + 3 + 4 ) = 5 + 5 = 5 + 1 = 6 5. 5. C¸ch 1: 2 1 + 3 4 = 5. 5. 5. 11 5. 5. +. 19 = 5. 5. 30 5. =6. Nh vËy trong phÐp céng gi¸o viªn cÇn chó ý cho häc sinh n¾m v÷ng quy t¾c cộng phân số, cách chuyển đổi số tự nhiên, hỗn số về phân số sau đố thực hiện công hai phân số nh đã hoc ở ví dụ 1 và 2. 1.4 Phép trừ phân số đối với phân số, số tự nhiên, hỗn số và ngợc lại §èi víi phÐp trõ c¸c em thêng m¾c sai lÇm nh phÐp céng, ngoµi ra c¸c em cßn m¾c ph¶i mét sè sai lÇm nh sau: VD1: 1 - 1 4. 6. Mét sè häc sinh lµm :. 1 4. -. 1 = 6. 1 −1 = 4 −6. Một số thì cho răng phép tính không thực hiện đợc vì : 1 < 1 4. 6. 0 2. =0;.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> 3 2. VD2: 2 2 1. hiện đợc vì:. Mét sè häc sinh lµm: 2 -. 3 2. = 2 1. -. 3 2. kh«ng thùc. < 3. 2. VD3: 7 1 - 4 2 Trong trêng hîp nµy c¸c em lµm: 7 1 - 4 2 =3 0 2. 4. 2. 4. 4. =3x0 = 0 * Nguyªn nh©n * Do c¸c em kh«ng n¾m v÷ng biÖn ph¸p so s¸nh hai ph©n sè, quy t¾c trõ hai ph©n sè, c¸ch chuyÓn sè tù nhiªn vÒ ph©n sè . * Do c¸c em cha n¾m v÷ng cÊu t¹o cña hçn sè, c¸ch chuyÓn tõ hçn sè vÒ ph©n sè hoÆc ngîc l¹i vµ c¸ch thùc hiÖn. * Do thu thuật tính toán của các em cha thật chu đáo, các em còn cẩu thả trong tinh to¸n. * BiÖn ph¸p kh¾c phôc. - §èi víi vÝ dô 1 vµ 2: Yªu cÇu häc sinh n¾m v÷ng quy t¾c tr hai ph©n sè §ång thêi chØ ra chç sai lÇm cho häc sinh thÊy, råi cho c¸c em lµm c¸c bµi tËp t¬ng tù. + Hớng dẫn VD1: 1 - 1 Quy đồng mẫu số các phân số 4. 1 = 4. 1x 6 4 x6. =. 6 24. 1 6. = 1x 4 = 6x4. 4 24. VËy: 1 - 1 = 4. 6. 6 24. 6. -. 4 24. 2 24. =. =. 1 12. Víi vÝ dô nµy cÇn t×m mÉu sè chung nhá nhÊt :Tøc lµ ®i tim mét sè nhá nhÊt mà chia hết cho cả 4 và 6 số đó là 12. Ta cã:. 12 : 4 = 3 nªn 1 = 1 x 3 =. 3 12. 12 : 6 = 2 nªn 1 = 1 x 2 =. 2 12. 4. 4 x3. 6. Do đó:. 1 4. -. 1 6. =. 3 12. -. 6x2. 2 12. =. 1 12. + §èi víi vÝ dô 2: Do c¸c em cha n¾m v÷ng c¸ch chuyÓn sè tù nhiªn vÒ ph©n số ( ví dụ: 2 = 2 = 4 =… ) chọn phân số nào có cùng mẫu số với phân số đã 1. 2. cho. §èi víi phÐp trõ ph©n sè cho sè tù nhiªn còng vËy.Trong trêng hîp nµy: 2 -. 3 2. =. 4 2. -. 3 2. = 1 2.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> + §èi víi vÝ dô 3: Gi¸o viªn h¬ng dÉn c¸c em n¾m v÷ng cÊu t¹o cña hçn sè ( vÝ dô: 7 1 th× 7 lµ phÇn nguyªn; 1 lµ sè d; 2 lµ mÉu sè ph©n sè ) 2. Từ đó hớng dẫn các em làm nh sau: C¸ch 1: 7 1. - 4 2. 2. = 15. 4. - 18. 2. 4. = 30. - 18. 4. = 12. 4. = 3 ( §a vÒ. 4. ph©n sè) C¸ch 1: 7 1 - 4 2 =(7 1 - 4 1 ) = 3 0 = ( 3 + 0 ) = 3 + 0 = 3 2. 4. 2. 2. 4. 4. Nh vậy đối với phép trừ cần hớng dẫn cho học sinh nắm vững cách so sánh hai phân số để tránh nhầm lẫn ( Số bị trừ < Số trừ ). Đặc biệt các bài toán có lời văn. Đối với hỗn số thì các em cần nắm chắc và hiểu đợc hỗn số là cách viết kh¸c cña ph©n sè. Khi häc xong phÐp céng vµ phÐp tr thi híng dÉn c¸c em sö dụng phơng pháp thử lại để kiểm tra kết quả bài làm. (VD: 1 - 1 = 4. 1 12. 6. Thử lại : 1 + 1 = 1 Thì la kết quả đúng) 6. 12. 4. 1.5 Nh©n ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn, hçn sè vµ ngîc l¹i. Với phép nhân thì các em ít mắc sai lầm song có một số dạng đặc biệtvà một sè Ýt häc sinh m¾c ph¶i. VD1: TÝnh ;. 2 5. x. 3 5. cã häc sinh lµm :. 2 5. x 3 5. = 6 5. ( nhÇm víi. phÐp céng ) VD2: TÝnh; 3 x 4 ( nh©n sè tù nhiªn víi ph©n sè vµ ngîc l¹i) 7. Cã häc sinh lµm: 3 x. 4 7. = 12 21. hoÆc 3 x. 4 7. = 21 7. x 4 = 21 x 7 7. 7x4. = 147 28. * Nguyªn nh©n : - Sù sai lÇm thêng r¬i vµo tiÕt luyÖn tËp. Do häc sinh n¾m quy t¾c nh©n ph©n số cha thật chắc đã nhầm sang phép cộng hai phân số cùng mẫu số. - Trong ví dụ 2 ngoài việc không nắm đợc quy tắc nhân thì các em còn không nắm đớc số tự nhiên là phân số đặc biệt có mẫu số là 1. Một số em thì nhầm phÐp nh©n víi phÐp chia. * BiÖn ph¸p kh¾c phôc: - Tríc khi lµm phÇn bµi tËp ( luyÖn tËp) Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i quy t¾c vµ một số chú ý trong sách giáo khoa có liên quan đến kiến thức bài học. - Trong khi thùc hµnh mÉu gi¸o viªn cÇn thùc hiÖn tõng bíc mét râ rµng, cô thể không thể làm đơn giản ( làm tắt ). Để khi thực hiện những học sinh yếu nắm đợc cách làm. Yêu cầu học sinh phân biệt rõ phần chú ý của phép cộng số tự.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> nhiªn víi ph©n sè, quy t¾c nh©n ph©n sè …Gi¸o viªn cÇn chØ râ b¶n chÊt cña từng quy tắc đối với mỗi phép tính đồng thời chỉ rõ sai lầm cho các em khắc phục và tránh những sai lầm đó. + Híng dÉn häc sinh kh¾c phôc: 2 5. Trong vÝ dô 1:. x 3 = 2 x3 = 5. 6 25. 5x5. ( nh©n tö sè víi tö sè, mÉu sè. víi mÉu sè ) Víi vÝ dô 2: 3 x 4 ( v× 3 = 3 ) nªn 3 x 4 = 3 7. 1. HoÆc 3 x. 7. 4 7. 21 7. =. 1. x. 4 7. x 4. = 12. 84 49. = 12. 7. =. 7. 7. ( §ãi víi nh©n sè tù nhiªn víi ph©n sè hoÆc ngîc l¹i th× ta chØ viÖc nh©n sè tù nhiªn víi tö sè cña ph©n sè gi÷ nguyªn mÉu sè ) 1.6 PhÐp chia ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn, hçn sè vµ ngîc l¹i. Với phép chia thi các em dễ sai lầm giữa phép nhân và phép chia, đến phần nµy c¸c em lóng tóng kh«ng biÕt lµm nh thÕ nµo. VD1: TÝnh;. 3 7. :. 5 8. Häc sinh lµm sai:. 3 7. :. 5 8. 3x 5 7x8. =. =. 15 56 3 7. VD2: TÝnh;. 3 4. VD3:TÝnh; 8 19 19. : 2 Häc sinh lµm sai:. : 3 4. : 4 Häc sinh lµm sai 8 19 19. 5 8. =. : 2 =. 5x7 8x 3 3x2 4. 35 24. = =. 6 4. : 4 = 2 19 19. * Nguyªn nh©n. - Phép chia hai phân số khó hơn các phép tính đã học trớc đó vì nó vừa áp dụng quy tắc chia vừa phải vận dụng kiến thức của phép nhân hai phân số đã học, đặc biệt là việc đảo ngợc phân số thứ hai. - Các em sai lầm do không nắm đợc quy tắc nhân, chia phân số do đó nhầm lẫn giữa phép nhân và phép chia. Từ đó đối với số tự nhiên cũng gặp sự sai lầm tơng tự. - Do c¸c em kh«ng hiÓu c¸c thµnh phÇn cña hçn sè. MÆt kh¸c häc sinh l¹i nhìn thấy các yếu tố có quan hệ rút gọn nên các em đã rút gọn một cách tự nhiên . Chøng tá c¸c em cha n¾m ch¾c b¶n chÊt cña phÐp to¸n . * BiÖn ph¸p kh¾c phôc. - §èi víi vÝ dô 1: Yªu cÇu c¸c em cÇn ph©n biÖt râ quy t¾c nh©n vµ chia. Giáo viên cần chỉ rõ chỗ sai lầm, khi lam mẫu cần làm đủ các bớc không nên lµm t¾t ...
<span class='text_page_counter'>(16)</span> 3 7. Cô thÓ:. 5 8. :. 3 7. =. 8 5. x. = 3x8. =. 7x5. 24 35. ( nh©n ph©n sè. thứ hai đảo ngợc) - §èi víi vÝ dô thø 2: Gi¸o viªn l¹i ph¶i kh¾c s©u mét lÇn n÷a ( sè tù nhiªn lµ phân số đặc biệt )sau đó hớng dẫn cách làm: 3 4. HoÆc: 3 4 x2. = 3. 8. 3 4. :2 =. 2 1. :. =. 3 x 4. 1 = 2. 3 8. hay. 3 4. : 2=. ( Chia ph©n sè cho sè tù nhiªn ta chØ viÖc gi÷ nguyªn tö sè vµ lÊy. mẫu số nhân với số tự nhiên đó) - T¬ng tù ë phÇn trªn gi¸o viªn cÇn lam râ quan hÖ gi÷a ph©n sè vµ hçn sè.Cô thÓ: ( 8 19 19. Suy ra : 8 19 19. = 171. hoÆc 8 19. 19. : 4 =. =8 +1 = 9). 19. 171 19. : 4 = 9 = 2 1 4. 4. Ngoài việc thực hiên đúng ra thì giáo viên cần hớng dẫn các em dùng phép thử lại để kiểm tra kết quả của mình đã thực hiện bằng các phép tính trớc đã học. ( VD:. 3 4. :2 =. 3 8. Thö l¹i. 3 8. x 2 =. 6 8. =. 3 4. Th× kÕt qu¶ lµm. đúng ) * Mét sè lu ý khi d¹y bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè. Sau khi dạy xong bốn phép tính đối với phân số và qua các ví dụ sai lầm cụ thÓ cña häc sinh gi¸o viªn cÇn lu ý: + Gi¸o viªn cÇn ®a ra c¸c vÝ dô, c¸c bµi tËp tæng qu¸t, sù dông biÖn ph¸p tr¾c nghiệm để các em hiểu rõ hơn về bản chất của bốn phép tinh mà các em đã học. + Sau khi häc phÐp trõ vµ phÐp chia gi¸o viªn híng dÉn c¸c em dïng phÐp thử lại để kiểm tra kết quả. + Khi dạy thực hiện giáo viên cần thực hiên đúng các bớc của bài toán để các em học yếu có thể thực hiện đợc. Ngoµi ra sau khi häc xong bèn phÐp tÝnh gi¸o viªn dung biÖn ph¸p tr¾c nghiệm tổng quát để kiểm tra kết quả của các em. a b. VD: cho. ; c ; c b. d. (víi b # 0 ; d # 0 ). Hãy đánh dấu ( x ) vào những phép tính đúng. a b. + c. = a+ c. a b. + c. = axd + cxb. a b. + c = a+c b. b+b. a b. - c. = axd - cxb. a b. - c. = a− c. d d. d. a b. b+d. bxd. bxd. dxb. dxb. + c = a+c b. b. b. b.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> a b. - c. a b. x c = axc. a b. : c =. a b. : c = axd. d. = a−c b− d. d. bxd. c d. d. x. a b. - c. a b. x c = axc. b. b = cxb a dxa. = a −c. b− b. b. b. a b. : c. b. = axb = bxc. a c d. a b. bxc. a x c = axc b. a b. b. : c = bxc d. axd. : d = axd b. Qua ví dụ này nếu học sinh đánh dấu sai ở phép tính nào chứng tỏ học sinh cha nắm vững kiến thức ở phép tính đó. Qua đó giáo viên thấy đợc lỗi cơ bản của học sinh lớp mình để khắc phục. Chỉ rõ từng thành phần của phép toán, phép tính cho các em thấy đợc sai lầm và hớng sữa chữa. Đối với các phép tính về phân số, học sinh phải nắm vững các qui tắc, để các em dễ thuộc những qui tắc này tôi đã chuyển thành những câu thơ đơn giản dễ thuéc, dÔ nhí nh sau: */ PhÐp céng/phÐp trõ phân số: ( kh«ng cïng mÉu sè ) Muèn céng ( trõ ) ph©n sè Ta phải qui đồng Gi÷ nguyªn mÉu sè Céng ( trõ ) tö lµ xong. */ PhÐp nh©n ph©n sè: Muèn nh©n ph©n sè Ph¶i lµm sao ®©y? KÕt qu¶ cã ngay Nh©n trªn, nh©n díi. */ PhÐp chia ph©n sè: Khi chia ph©n sè BiÕn l¹i thµnh nh©n Ph©n sè sau thµnh Phân số đảo ngợc. KiÓm chøng c¸c gi¶i ph¸p cña ĐỀ TÀI Những vấn đề nêu ở trên đã đợc kiểm chứng tại lớp 4C do tôi phụ trỏch và lớp 4A (Cô Thảo phụ trách). Cô thÓ: Tæng sè học sinh: 35 em (4C).
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Kh¶o s¸t ban ®Çu KÕt qu¶. YÕu 10 0. TB 13 8. Kh¸ 10 17. Giái 2 10. Tæng sè học sinh: 36 em (4A) Kh¶o s¸t ban ®Çu KÕt qu¶. YÕu 11 0. TB 15 9. Kh¸ 8 11. Giái 2 16. iii.KÕt luËn: Trong công tác giảng dạy của ngời giáo viên thì vấn đề nâng cao chất lợng dạy học nói chung và chất lợng của học sinh là vấn đề ai cũng mong muốn. Song để làm đợc điều này đòi hỏi cá nhân giáo viên phải phấn đấu hết minh cho việc d¹y häc. Trong c«ng t¸c qu¶n lý ngêi c¸n bé qu¶n lÝ cÇn chó träng vµo kh©u so¹n bài của giáo viên. Chỉ đạo việc soạn bài sao cho tổ chức các hoạt động cho học sinh là chủ yếu, giáo viên chỉ đóng vai trò hớng dẫn, trọng tài khoa học cho các em kiểm chứng kết quả của mình. Với vai trò nh thế nên trình độ là khâu then chèt trong trong c«ng t¸c so¹n bµi lªn líp. Khi lËp kÕ ho¹ch bµi häc ngêi gi¸o viên phải dự đoán trớc đợc những tình huống có thể xẩy ra trong quá trình lên líp. Ph¶i x©y dùng cho m×nh kÕ ho¹ch, hÖ thèng ph¬ng ph¸p thÝch hîp vµ nh÷ng phơng pháp thay thế hiệu quả nhất để khắc phục những sai lầm dù là rất nhỏ. §Æc biÖt lµ trong qu¸ tr×nh d¹y häc ngêi gi¸o viªn cÇn ph¶i thùc hiÖn thø tù c¸c bớc trong một bài giải không đợc làm tắt một bớc nào dù là rất nhỏ. Với cách nµy sÏ g©y nhµm ch¸n cho häc sinh kh¸ giái nhng l¹i lµ c¸ch gióp häc sinh yÕu häc tèt h¬n. §Ó kh¾c phôc sù nhµm ch¸n cho häc sinh kh¸, giái gi¸o viªn cÇn ®a ra các tình huống mang tính tim tòi và mang tính sáng tạo để đối tợng này phải suy nghÜ, t×m c¸ch gi¶i quyÕt. Qua việc nghiên cứu lí luận dạy học và thực nghiệm s phạm, đề tài đã góp phần khắc phục đợc một số sai lầm sau: - Đối với bản thân: Việc nghiên cứu bài tập khoa học này đã giúp tôi nắm v÷ng h¬n kiÕn thøc vÒ ph©n sè, nh»m phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y sau này tránh đợc những sai lầm không đáng có. Đòi hỏi cá nhân phải tự học để đáp ứng sự đòi hỏi của học sinh và lựa chọn phơng pháp hợp lý cho từng hoạt động, từng nội dung bài, từng đối tợng học sinh. - Đối với học sinh các em khắc phục đợc những sai lầm dù là rất nhỏ, giúp c¸c em cã tÝnh tØ mØ, nghiªm tóc, cã tÝnh kû luËt cao trong häc tËp. H×nh thµnh nhân cách, góp phần đào tạo con ngời Việt Nam trong thời kỳ HĐH- CNH đất nớc tự chủ, năng động, sáng tạo, tự giải quyết các vấn đề mà cuộc sống đặt ra..
<span class='text_page_counter'>(19)</span> Qua thực nghiệm s phạm , với kết quả thực nghiệm đã kiểm chứng đợc giá trị cña viÖc ph©n tÝch kü nh÷ng sai lÇm cña häc sinh trong d¹y häc gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè . Víi häc sinh tiÓu häc m«n to¸n chiÕm vÞ tri rÊt quan trọng là cơ sở để học tập tốt các môn học khác và học toán ở các lớp trên. Vì vậy mỗi giáo viên tiểu học cần nhận thức đúng đắn vị trí và vai trò của môn toán để từ đó tìm ra những hớng đi đúng đắn cho mình trong việc dạy học toán trong nhà trêng tiÓu häc. Đề tài chỉ mới tổ chức thực nghiệm đối với dạy các bài toán bốn phép tính vÒ ph©n sè ë häc sinh líp 4C Trêng TiÓu häc Hương Mạc I-Tõ S¬n-B¾c Ninh. Chắc chắn còn có những hạn chế nhất định. Rất mong sự bổ sung đóng góp giúp đỡ của tổ chuyên môn, bạn bè và đồng nghiệp. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ¬n! Hương Mạc, ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2012 Ngêi thùc hiÖn. IV. Phô lôc Tµi liÖu tham kh¶o 1. Chuyên đề phân số TrÇn Diªn HiÓn..
<span class='text_page_counter'>(20)</span> 2. S¸ch gi¸o khoa to¸n líp 4 NXB Gi¸o dôc. 3. Ph¬ng ph¸p d¹y häc c¸c m«n häc ë líp 4. 4. TËp san To¸n tuæi th¬ .. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2. NHẬT KÍ THỰC TẬP.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> Giáo sinh thực tập: Nguyễn Tuấn Anh Lớp: Tiểu học K10A.Khóa 2010-1012. Hương Mạc,tháng 10 năm 2012. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2. NHẬT KÍ THỰC TẬP. Giáo sinh thực tập:………………………. Lớp: Tiểu học K10A.Khóa 2010-1012 Đơn vị thực tập:Trường Tiểu học Hương Mạc I.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> KẾ HOẠCH CỤ THỂ CHO TỪNG TUẦN Tuần Tuần 1 (8/10-12/10). Nội dung Kết quả -Nhận tài liệu,nghe hướng dẫn thực Hoàn thành tập. -Liên hệ thực tập tại Trường Tiểu học Hương Mạc I. -Tìm hiểu tình hình nhà trường,tình hình học sinh lớp phụ trách.. Tuần 2 (15/10-19/10). -Căn cứ tình hình,thực trạng,chọn Hoàn thành đề tài nghiên cứu. -Trao đổi giáo viên trong nhà trường các chuyên đề dạy học phân số. -Dự giờ,trao đổi kinh nghiệm,phương pháp dạy học.. Tuần 3 (22/10-26/10). -Nghiên cứu đề tài,tìm hiểu thực trạng,viết đề tài. -Dự giờ,trao đổi rút kinh nghiệm,nêu sáng kiến.. Hoàn thành. Tuần 4 (29/10-2/11). -Dự giờ,hội giảng,trao đổi rút kinh nghiệm. -Hoàn thành bản tổng kết TTSP. -Hoàn thiện các loại hồ sơ,bài tập nghiên cứu khoa học. -Nộp hồ sơ TTSP.. Hoàn thành.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> Người viết: …………………………….. BỘ GIÁO DỤC-ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM 2 (Đặt tại Trường CĐSP Bắc Ninh). HỒ SƠ TTSP:ĐÀO TẠO CỬ NHÂN KHOA HỌC (Liên thông lên Đại học). Lớp:Tiểu học K10A.Khóa 2010-2012 Họ và tên giáo sinh: Nguyễn Tuấn Anh. Hồ sơ gồm có: 1.Bản tổng kết TTSP cá nhân. 2.Sổ nhật kí TTSP. 3.Bài tập nghiên cứu khoa học..
<span class='text_page_counter'>(24)</span> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2. BÀI TẬP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC. DẠY HỌC PHÂN SỐ Ở TIỂU HỌC. Giáo sinh thực tập: Nguyễn Tuấn Anh Lớp:tiểu học K10A.Khóa 2010-2012 Thực hiện tại:Trường Tiểu học Hương Mạc I-Thị xã từ Sơn- Tỉnh Bắc Ninh . Năm 2012.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> NỘI DUNG Chương 1:Cơ sở lý luận: Chương 2:Kết quả điều tra khảo sát thực tiễn: Chương 3:Giải pháp: TÀI LIỆU,TƯ LIỆU THAM KHẢO.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> ĐÁNH GIÁ BÀI TẬP NCKH -Vấn đề trong bài tập NCKH phù hợp với tình hình hiện nay ở nhà trường phổ thông chưa?Kết quả nghiên cứu đạt được mục đích,nhiệm vụ đã đề ra không? -Cách lập luận,giải quyết vấn đề trong bài tập NCKH hợp lí,thỏa đáng không? -Các phương pháp nghiên cứu,điều tra,thu thập thông tin phù hợp với đề tài? -Các biện pháp xử lí thông tin,số liệu,tài liệu,kết quả điều tra có khách quan và chính xác? -Ý nghĩa thực tiễn của bài tập nghiên cứu. -Hình thức trình bày. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. Điểm bài tập NCKH:………………… Ban chỉ đạo. Ngày. , tháng 10 năm 2012. Giáo viên hướng dẫn.
<span class='text_page_counter'>(27)</span>
<span class='text_page_counter'>(28)</span>