Giáo trình Thực hành tích hợp và an toàn hệ thống: Phần 1 - ĐH Sư phạm kỹ thuật Nam Định

MỤC LỤC
Bài thực hành số 1: Phân tích các thành phần của một hệ thống máy tính................. 9
1.1. Mục tiêu ......................................................................................................... 9
1.2. Chuẩn bị ......................................................................................................... 9
1.3. Nội dung thực hành ......................................................................................... 9
1.3.1. Chức năng, thông số kỹ thuật của các thành phần ....................................... 9
1. MainBoard .......................................................................................................9
2. CPU (Central Processing Unit) .....................................................................10
3. RAM (Random Acess Memory) ...................................................................11
4. Ổ đĩa cứng (HDD), ổ đĩa quang (CD ROM) .................................................12
5. Case (thùng máy) ..........................................................................................14
6. Power Supply (bộ nguồn)..............................................................................14
7. Keyboard (bàn phím), Mouse (chuột) ...........................................................15
1.3.2. Các chuẩn ghép nối ................................................................................. 15
1.3.3. Bài tập thực hành .................................................................................... 18
1. Bài tập mẫu....................................................................................................18
2. Bài tập luyện tập ............................................................................................19
Bài thực hành số 2: Ghép nối các thành phần của máy tính ....................................... 22
2.1. Mục tiêu ....................................................................................................... 22
2.2. Chuẩn bị ....................................................................................................... 22
2.3. Nội dung thực hành ....................................................................................... 22
2.3.1. Quy trình ghép nối .................................................................................. 22
2.3.2. Thực hiện ghép nối ................................................................................. 22
1. Chuẩn bị ........................................................................................................22
2. Lắp ráp...........................................................................................................23
3. Đấu nối các thiết bị ngoại vi .........................................................................28
4. Khởi động và kiểm tra ...................................................................................28
5. Bảo trì phần cứng ..........................................................................................28
2.3.3. Kiểm tra ghép nối ................................................................................... 28
1. Bằng dụng cụ (Card test main)......................................................................28
2. Bằng chương trình POST (Power On Seft Test) ...........................................30

2.3.4. Các lỗi thường gặp .................................................................................. 32
1. Mô tả mã lỗi POST của Bios AMI ................................................................32
2. Bios Phoenix .................................................................................................33
2.3.5. Bài tập thực hành .................................................................................... 34
Bài thực hành số 3: Thao tác với chương trình BIOS và ổ đĩa ................................... 37
3.1. Mục tiêu ....................................................................................................... 37
3.2. Chuẩn bị ....................................................................................................... 37
3.3. Nội dung thực hành ....................................................................................... 37
3.3.1. Thao tác với BIOS .................................................................................. 37
1. Chức năng của chương trình BIOS ...............................................................37
2. Cách vào ra BIOS ..........................................................................................37
1. Cấu hình BIOS ..............................................................................................39
3.3.2. Các thao tác với ổ đĩa .............................................................................. 43
1. Tạo đĩa khởi động..........................................................................................43
6. Phân hoạch đĩa bằng lệnh Fdisk ....................................................................43
1


7. Định dạng các phân hoạch bằng Format .......................................................47
8. Sử dụng chương trình PQMagic ...................................................................48
9. Sử dụng Scandisk để chuẩn đoán và sửa chữa lỗi đĩa ...................................51
10. Sử dụng chương trình Ghost ......................................................................53
3.3.3. Bài tập thực hành tập ............................................................................... 60
Bài thực hành số 4: Cài đặt MS Windows và một số phần mềm ứng dụng............... 62
1.1. Mục tiêu ....................................................................................................... 62
1.2. Chuẩn bị ....................................................................................................... 62
1.3. Nội dung thực hành ....................................................................................... 62
1.3.1. Cài đặt MS Windows .............................................................................. 62
1.3.2. Cài đặt chương trình ứng dụng................................................................. 68
1. Quy triǹ h cài đă ̣t mô ̣t phầ n mề m ứng d ụng...................................................68

2. Cài đặt MS Office .........................................................................................69
3. Cài đặt bộ gõ Unikey .....................................................................................72
4. Cài đặt và sử dụng Acrobat Reader ...............................................................72
5. Gỡ bỏ các ứng du ̣ng ......................................................................................72
1.3.3. Bài tập thực hành .................................................................................... 72
Bài thực hành số 5: Bảo vệ an tồn thơng tin ............................................................... 74
5.1. Mục tiêu ....................................................................................................... 74
5.2. Chuẩn bị ....................................................................................................... 74
5.3. Nội dung thực hành ....................................................................................... 74
5.3.1. Bảo vệ và sao lưu dữ liệu ........................................................................ 74
1. Đặt mật khẩu bảo vệ máy ..............................................................................74
2. Đặt các thuộc tính cho các file, thư mục .......................................................75
3. Một số các chương trình bảo vệ dữ liệu như: Winboot, Disk Manage ... .....76
4. Back up dữ liệu .............................................................................................77
5. Phục hồi dữ liệu bị xoá trong Recycle Bin ...................................................78
5.3.2. Phòng chống virus .................................................................................. 78
1. Giới thiệu và phân loại Virus ........................................................................78
2. Cơ chế lây nhiễm của các loại Virus .............................................................78
3. Các triệu chứng khi máy nhiễm Virus ..........................................................80
4. Cài đặt và sử dụng một số phần mềm diệt virus (Norton Antivirus, McAfee,
BKAV, ...) .............................................................................................................81
5.3.3. Windows Registry................................................................................... 83
a. Giới thiệu về Registry ...................................................................................83
b. Một số thiết lập trong Rigistry ......................................................................84
5.3.4. Bài tập thực hành .................................................................................... 93
Bài thực hành số 6: Bài tập tổng hợp ............................................................................ 95
10.1. Mục tiêu ....................................................................................................... 95
10.2. Chuẩn bị ....................................................................................................... 95
10.3. Nội dung thực hành ....................................................................................... 95
10.3.1.Bài tập tổng hợp...................................................................................... 95

10.3.2.Kiểm tra đánh giá .................................................................................... 96
Bài thực hành số 7: Kết nối mạng LAN thông dụng .................................................... 97
7.1. Mục tiêu ....................................................................................................... 97
2


7.2. Chuẩn bị ....................................................................................................... 97
7.3. Nội dung thực hành ....................................................................................... 97
7.3.1. Các yêu cầu kết nối ................................................................................. 97
7.3.2. Lựa chọn topology .................................................................................. 98
7.3.3. Lựa chọn thiết bị, dụng cụ ..................................................................... 100
1. Cáp mạng và đầu nối RJ 45.........................................................................100
2. Card mạng - Card Net .................................................................................101
3. Bộ lặp tín hiệu (Repeater) ...........................................................................102
4. Bộ tập trung (Hub) ......................................................................................102
5. Cầu (Bridge) ................................................................................................103
6. Bộ chuyển mạch Switch ..............................................................................104
7. Bộ định tuyến (Router)................................................................................104
8. Bộ dụng cụ bấm dây và kiểm tra .................................................................104
7.3.4. Các chuẩn kết nối LAN có dây thơng dụng ............................................ 105
1. Chuẩn mạng Ethernet 10BASE-5 ...............................................................105
2. Chuẩn mạng Ethernet 10BASE-2 ...............................................................106
3. Chuẩn mạng Ethernet 10BASE-T ...............................................................106
7.3.5. Thực hiện kết nối .................................................................................. 107
1. Chuẩn bị ......................................................................................................107
2. Thực hiện kết nối.........................................................................................107
7.3.6. Kiểm tra kết nối .................................................................................... 108
1. Đặt lại tên cho các máy ...............................................................................108
2. Thiết lập địa chỉ IP cho các máy .................................................................109
3. Kiểm tra kết nối ...........................................................................................109

7.3.7. Bài tập thực hành .................................................................................. 109
Bài thực hành số 8: Kết nối mạng không đây ............................................................. 111
8.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 111
8.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 111
8.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 111
8.3.1. Các yêu cầu kết nối ............................................................................... 111
8.3.2. Lựa chọn topology ................................................................................ 111
1. Mơ hình mạng AD HOC (Independent Basic Service sets BSSs) ..............111
2. Mơ hình mạng cơ sở (Basic service sets -BSSs) .........................................112
3. Mơ hình mạng mở rộng ( Extended Service Set - ESSs) ............................113
8.3.3. Lựa chọn thiết bị, dụng cụ ..................................................................... 114
1. Điểm truy cập: AP (access point)................................................................114
2. Card PCI Wireless .......................................................................................116
8.3.4. Các chuẩn kết nối LAN không dây thông dụng....................................... 117
1. Chuẩn 802.11 ..............................................................................................117
2. Chuẩn 802.11b ............................................................................................117
3. Chuẩn 802.11a .............................................................................................117
4. Chuẩn 802.11g ............................................................................................118
5. Chuẩn 802.11n ............................................................................................118
6. Các chuẩn khác............................................................................................119
8.3.5. Thực hiện kết nối .................................................................................. 119
8.3.6. Kiểm tra kết nối .................................................................................... 122
3


8.3.7. Bài tập thực hành .................................................................................. 122
Bài thực hành số 9: Cấu hình và cài đặt hệ điều hành mạng .................................... 123
9.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 123
9.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 123
9.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 123

9.3.1. Chuẩn bị cho việc cài đặt....................................................................... 123
1. Yêu cầu phần cứng ......................................................................................123
2. Phân chia ổ đĩa ............................................................................................123
3. Hệ thống tổ chức file ...................................................................................123
9.3.2. Cài đặt Windows Server ........................................................................ 124
1. Giai đoạn Text-Based Setup........................................................................124
2. Giai đoạn Graphical-Based Setup ...............................................................127
9.3.3. Cài đặt tự động ..................................................................................... 130
1. Tự động hóa dùng tham biến dịng lệnh......................................................130
2. Sử dụng Setup Manager để tạo ra tập tin trả lời..........................................131
9.3.4. Cài đặt từ xa bằng Remote Installation Servieces .................................... 137
1. Điều kiện thực hiện .....................................................................................137
2. Thực hiện.....................................................................................................138
9.3.5. Bài tập thực hành .................................................................................. 144
Bài thực hành số 10: Cài đặt và cấu hình AD (Active Directory) ............................. 145
10.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 145
10.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 145
10.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 145
10.3.1.Hoạch định AD ..................................................................................... 145
1. Mơ hình miền ..............................................................................................145
2. Miền (Domain) ............................................................................................145
3. Đơn vị tổ chức (Organizational Unit) .........................................................147
4. Các mạng (sites) ..........................................................................................147
5. Cây của các miền (trees) .............................................................................147
6. Rừng của các miền (forests) ........................................................................148
10.3.2.Cài đặt AD ........................................................................................... 148
10.3.3.Đồng bộ hoá AD ................................................................................... 154
1. Replication dữ liệu trong Active Directory .................................................154
2. Triển khai Additions Domain Controller mới vào hệ thống có sẵn ............154
3. Cài đặt Additions Domain Controller vào một domain đã có sẵn ..............157

10.3.4. Bảo trì AD ........................................................................................... 162
10.3.5. Bài tập thực hành ................................................................................. 168
Bài thực hành số 11: Cài đặt và cấu hình DHCP, WINS, DNS ................................ 171
11.1 Mục tiêu ..................................................................................................... 171
11.2 Chuẩn bị ..................................................................................................... 171
11.3 Nội dung thực hành ..................................................................................... 171
11.3.1.DHCP................................................................................................... 171
1. Cài đặt DHCP Server ..................................................................................171
2. Đặt cấu hình DHCP .....................................................................................172
3. Cấu hình các tùy chọn DHCP .....................................................................176
4


4. Cấu hình dành riêng địa chỉ IP ....................................................................177
5. Giám sát hoạt động DHCP ..........................................................................178
11.3.2. WINS .................................................................................................. 179
1. NetBIOS Name ...........................................................................................179
2. Cơ chế phân giải tên ....................................................................................179
3. WINS ...........................................................................................................179
4. Cài đặt WINS ..............................................................................................180
5. Cấu hình WINS ...........................................................................................180
11.3.3. DNS .................................................................................................... 182
1. DNS namespace ..........................................................................................182
2. Zone trong DNS ..........................................................................................183
3. Cách hoạt động của DNS ............................................................................184
4. Cài đặt DNS ................................................................................................184
5. Cấu hình DNS .............................................................................................185
6. DNS Server properties ................................................................................190
7. Lưu và khôi phục thông tin DNS ................................................................191
11.3.4. Bài tập thực hành ................................................................................. 191

Bài thực hành số 12: Quản lý tài khoản ...................................................................... 195
12.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 195
12.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 195
12.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 195
12.3.1. Hoạch định tài khoản người sử dụng, tài khoản nhóm ............................ 195
12.3.2. Tạo và quản lý tài khoản người sử dụng ................................................ 198
1. Tài khoản người dùng tạo sẵn .....................................................................198
2. Tài khoản nhóm Domain Local tạo sẵn ......................................................199
3. Tài khoản nhóm Global tạo sẵn ..................................................................200
4. Các nhóm tạo sẵn đặc biệt ...........................................................................200
5. Quản lý tài khoản người dùng và nhóm cục bộ ..........................................201
6. Các thao tác cơ bản trên tài khoản người dùng cục bộ ...............................203
7. Quản lý tài khoản người dùng và nhóm trên Active Directory...................205
8. Tạo mới tài khoản nhóm .............................................................................213
12.3.3. Chính sách hệ thống ............................................................................. 214
1. Chính sách mật khẩu ...................................................................................215
2. Chính sách khóa tài khoản ..........................................................................215
3. Chính sách cục bộ .......................................................................................215
12.3.4. Chính sách nhóm ................................................................................. 217
1. Chức năng của Group Policy ......................................................................217
2. Triển khai chính sách nhóm trên miền ........................................................217
12.3.5. Bài tập thực hành ................................................................................. 219
12.3.6. Bài tập tổng hợp................................................................................... 223
12.3.7. Kiểm tra đánh giá ................................................................................. 227
Bài thực hành số 13: Quản lý phương tiện lưu trữ .................................................... 228
13.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 228
13.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 228
13.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 228
13.3.1. Công cụ quản lý đĩa (Disk Management) .............................................. 228
5

1. Xem thuộc tính của đĩa ...............................................................................228
2. Bổ sung thêm một ổ đĩa mới .......................................................................231
3. Tạo partition/volume mới............................................................................231
4. Thay đổi ký tự ổ đĩa hoặc đường dẫn ..........................................................234
5. Xoá partition/volume ..................................................................................234
6. Cấu hình Dynamic Storage .........................................................................235
7. Quản lý việc nén dữ liệu .............................................................................238
8. Thiết lập hạn ngạch đĩa ...............................................................................239
9. Mã hóa dữ liệu bằng EFS ............................................................................242
13.3.2. Bảo trì đĩa ............................................................................................ 243
13.3.3. Sao lưu và phục hồi dữ liệu .................................................................. 243
1. Những cơ bản của việc sao lưu (Fundamentals of backup) ........................243
2. Phục hồi dữ liệu...........................................................................................246
13.3.4.Bài tập thực hành .................................................................................. 248
Bài thực hành số 14: Tạo và quản lý hệ thống thư mục dùng chung ....................... 250
14.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 250
14.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 250
14.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 250
14.3.1 Tạo các thư mục dùng chung ................................................................. 250
1. Chia sẻ thư mục dùng chung .......................................................................250
2. Cấu hình Share Permissions ........................................................................251
14.3.2 Quản lý các thư mục dùng chung ........................................................... 252
1. Xem các thư mục dùng chung .....................................................................252
2. Xem các phiên làm việc trên thư mục dùng chung .....................................253
3. Xem các tập tin đang mở trong các thư mục dùng chung ...........................253
14.3.3 Quyền truy cập NTFS ........................................................................... 254
1. Các quyền truy cập của NTFS ....................................................................254
2. Gán quyền truy cập NTFS trên thư mục dùng chung .................................254

3. Kế thừa và thay thế quyền của đối tượng con .............................................256
4. Thay đổi quyền khi di chuyển thư mục và tập tin .......................................257
5. Giám sát người dùng truy cập thư mục .......................................................257
6. Thay đổi người sở hữu thư mục ..................................................................257
14.3.4 DFS ...................................................................................................... 258
1. So sánh hai loại DFS ...................................................................................258
2. Cài đặt Fault-tolerant DFS ..........................................................................258
14.3.5 Bài tập thực hành .................................................................................. 261
Bài thực hành số 15: Cài đặt dịch vụ trên TCP/IP..................................................... 263
15.1 Mục tiêu ..................................................................................................... 263
15.2 Chuẩn bị ..................................................................................................... 263
15.3 Nội dung thực hành ..................................................................................... 263
15.3.1 FTP (File Transfer Protocol) .................................................................. 263
1. Cô lập người dùng truy xuất FTP Server (FTP User Isolation) ..................263
2. Chương trình FTP client..............................................................................264
3. FTP Server...................................................................................................264
4. Cài đặt dịch vụ FTP.....................................................................................264
5. Cấu hình dịch vụ FTP .................................................................................265
6


6. Tạo mới FTP site .........................................................................................266
7. Theo dõi các user login vào FTP Server .....................................................267
8. Điều khiển truy xuất đến FTP Site ..............................................................267
9. Tạo Virtual Directory ..................................................................................269
10. Tạo nhiều FTP Site ..................................................................................271
11. Cấu hình FTP User Isolate .......................................................................272
12. Theo dõi và cấu hình nhật ký cho FTP ....................................................273
13. Lưu trữ và phục hồi thơng tin cấu hình ...................................................275
15.3.2 Dịch vụ WWW ..................................................................................... 276

1. Cài đặt và cấu hình IIS 6.0 ..........................................................................276
2. Cấu hình IIS 6.0 Web service .....................................................................278
3. Một số thuộc tính cơ bản .............................................................................278
4. Tạo mới một Web site .................................................................................280
5. Tạo Virtual Directory ..................................................................................282
6. Cấu hình bảo mật cho Web Site ..................................................................283
7. Cấu hình Web Service Extensions ..............................................................284
8. Cấu hình Web Hosting ................................................................................285
15.3.3 Bài tập luyện tập ................................................................................... 287
Bài thực hành số 16: Giám sát mạng Windows server .............................................. 291
16.1 Mục tiêu ..................................................................................................... 291
16.2 Chuẩn bị ..................................................................................................... 291
16.3 Nội dung thực hành ..................................................................................... 291
16.3.1 Sử dụng Task Manager.......................................................................... 291
16.3.2 Sử dụng System Monitor ....................................................................... 292
1. Counter Log.................................................................................................292
2. Trace log ......................................................................................................296
3. Alert log.......................................................................................................296
16.3.3 Sử dụng Event Viewer .......................................................................... 296
1. Application log ............................................................................................296
2. Security log .................................................................................................297
3. System Log ..................................................................................................300
4. Log Properties .............................................................................................301
16.3.4 Bài tập luyện tập ................................................................................... 302
Bài thực hành số 17: Cài đặt và quản lý RAS............................................................. 306
17.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 306
17.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 306
17.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 306
17.3.1 Xây dựng Remote Access Server ........................................................... 306
1. Cấu hình RAS server ...................................................................................306

2. Cấu hình RAS client ....................................................................................312
17.3.2 Kết nối RAS server với Inernet .............................................................. 313
1. Cấu hình trên server ....................................................................................314
2. Cấu hình trên máy trạm ...............................................................................317
17.3.3 Kết nối VPN (Virtual Private Network) ................................................. 317
1. Cài đặt VPN Server .....................................................................................318
2. Cài đặt VPN trên Windows 2003 ................................................................319
7


3. Cấu hình VPN Server ..................................................................................323
4. Tạo User trên Windows cho phép sử dụng VPN ........................................328
5. VPN Client trên Windows XP ....................................................................329
6. Quản lý kết nối VPN trên Server ................................................................334
17.3.4 Bài tập luyện tập ................................................................................... 335
Bài thực hành số 18: Bài tập tổng hợp ........................................................................ 337
18.1. Mục tiêu ..................................................................................................... 337
18.2. Chuẩn bị ..................................................................................................... 337
18.3. Nội dung thực hành ..................................................................................... 337
18.3.1. Bài thực hành tổng hợp ........................................................................ 337
18.3.2. Kiểm tra đánh giá ................................................................................. 341
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................. 342

8


Bài thực hành số 1: Phân tích các thành phần của một hệ thống máy tính
1.1. Mục tiêu
Sinh viên có khả năng
- Nhận biết các thành phần của một hệ thống máy tính

- Đọc các thơng số kỹ thuật của phần cứng máy tính từ đó lựa chọn các linh kiện
phù hợp với mục đích sử dụng và khả năng tài chính
1.2. Chuẩn bị
- Các linh kiện máy tính (MainBoard, CPU, RAM, HDD, FDD, CD ROM, Case,
Power Supply, KeyBoard, Mouse … )
1.3.

Nội dung thực hành

1.3.1. Chức năng, thông số kỹ thuật của các thành phần
1. MainBoard
MainBoard (bo mạch chủ): là bản mạch in chính trong thiết bị điện tử. Nó chứa
các socket (đế cắm) và slot (khe cắm) để cắm các linh kiện điện tử và bo mạch mở rộng
khác. Trong hệ thống máy tính cá nhân MainBoard chứa bộ vi xử lý, chipset, các khe
cắm PCI, khe cắm AGP, khe cắm bộ nhớ và các mạch điều khiển bàn phím, chuột, các ổ
đĩa và máy in. Nó cũng có thể được tích hợp sẵn các mạch điều khiển gắn liền cho
modem, âm thanh, đồ họa và mạng. Vì vậy chọn lựa được một bo mạch chủ chất lượng
tốt phù hợp đem lại hiệu quả cao, đáp ứng được yêu cầu nâng cấp sau này.

Hình 1.1 MainBoard (bo mạch chủ)
Các thông số kỹ thuật cơ bản trên MainBoard
- Hãng sản xuất (Intel, AMD, …)
- Mã của dòng sản phẩm MainBoard (945P-G, P55, H55, H57, Q57, X58 …)
- Chipset: Chipset trong bo mạch chủ giữ chức năng rất quan trọng Chipset đưa dữ
liệu từ đĩa cứng qua bộ nhớ rồi tới CPU và đảm bảo các thiết bị ngoại vi và các card mở
rộng đều có thể thể giao tiếp được với CPU và các thiết bị khác. Các nhà sản xuất
9


MainBoard cịn đưa thêm các tính năng khác vào chipset như điều khiển RAID, cổng

FireWire vào mỗi dòng MainBoard khác nhau. Chipset không chỉ giới hạn kiểu, tốc độ
của CPU mà bo mạch chủ có thể "tải” được, loại bộ nhớ có thể lắp đặt mà cịn thêm vào
các chức năng khác như tích hợp đồ họa, âm thanh, cổng USB 2.0. Chính vì vậy chipset
là yếu tố quan trọng trên bo mạch chủ (ví dụ Chipset 865, 945 …).
- Socket: Socket chính là số chân cắm của CPU trên MainBoard, khi chọn loại
soket của CPU phải phù hợp với loại mà MainBoard hỗ trợ. (INTEL có thể là 478 hay
775, AMD có thể là 754, 939, hay AM2)
- Front Side Bus (FSB): Thơng số này nói lên tốc độ trao đổi liên lạc điều khiển của
chipset trên MainBoard với CPU
2. CPU (Central Processing Unit)
CPU là bộ xử lí trung tâm (vi xử lí) điều khiển mọi hoạt động của máy. CPU được
cắm vào một đế cắm gọi là Socket hay Slot.
Loại CPU cùng kiến trúc Bus qu yế t đinh
̣ hoàn toàn mô ̣t MainBoard. Các CPU
khác nhau cần được cắm trên các MainBoard khác nhau. Vì vậy cần quan tâm đến việc
chọn CPU trước khi chọn MainBoard.

Hình 1.2 CPU - Central Processing Unit (vi xử lý)
Tùy vào nhu cầ u và mu ̣c đić h sử du ̣ng chọn CPU phù hơ ̣p sau đó mới cho ̣n
MainBoard sao cho không quá thừa tin
́ h năng nhưng vẫn đảm bảo cho viê ̣c nâng cấ p
trong tương lai gầ n.
Các thông số kỹ thuật cơ bản trên CPU
Tên hãng sản xuất, xung đồng hồ, Cache, Data width, số nhân, tốc độ bus, loại đế cắm
- Celeron D, Pentium 4, Pentium D, Core 2 Duo (hay Athlon): là tên của loại CPU.
Đây là loại CPU của hãng Intel (hay AMD).
- X.Y GHZ (ví dụ 3.2 GHZ): chỉ tốc độ xung đồng hồ của CPU. Con số này là một
trong những thước đo sức mạnh của CPU
- Cache 1MB, 2MB, 4MB, …: chỉ bộ nhớ đệm của CPU. Đây là vùng chứa thông
tin trước khi đưa vào cho CPU thao tác

10


- Data Width: là chiều rộng của ALU (Arithmetic Logic Unit – Bộ xử lí số học và
logic). Một ALU 8 bit có thể cộng/trừ/nhân/… 2 số 8 bit, trong khi một ALU 32 bit có
thể tính tốn các số 32 bit. Một ALU 8 bit sẽ phải thực hiện 4 chỉ lệnh để cộng hai số 32
bit, trong khi một ALU 32 bit có thể làm việc này chỉ với một chỉ lệnh duy nhất. CPU
64-bit là các CPU có các ALU 64-bit, các thanh ghi 64-bit, các bus 64-bit và… nó có thể
quản lý được khơng gian bộ nhớ hàng nghìn triệu Gigabyte (2^64bytes). Cịn các CPU
32bit chỉ có thể quản lí được tới 4GB(2^32) bộ nhớ.
- Dual Core: các chip Intel Pentum D, hay Athlon X2 thường có thêm phần Dual
Core trong thơng số kĩ thuật điều này nói lên đây là CPU 2 nhân. Cơng nghệ chế tạo của
CPU này là đưa 2 nhân của CPU vào cùng một CPU.
- Bus 533, Bus 800 …: chỉ tốc độ của đường giao tiếp giữa CPU và MainBoard tính
theo đơn vị MHz.
- Socket (SK) 478, 775 hay Socket 754, 939, AM2: chỉ loại đế cắm của CPU. Đây
là đặc tính để xét sự tương thích giữa CPU và MainBoard
- Box hay Tray: hàng Box là hàng nguyên hộp, nguyên tem và đầy đủ các phụ kiện
đi kèm nếu có được kiểm tra kĩ trước khi đem bán ra thị trường, cịn hàng Tray thì
khơng.
3. RAM (Random Acess Memory)
RAM là bộ nhớ truy xuất ngẫu nhiên, bộ nhớ RAM lưu các chương trình phục vụ
trực tiếp cho quá trình xử lý của CPU, bộ nhớ RAM chỉ lưu trữ dữ liệu tạm thời và dữ
liệu sẽ bị xoá khi mất điện.

Hình 1.3 RAM - Ramdom Access Memory (bộ nhớ trong)
Các thông số kỹ thuật cơ bản trên RAM
Thông số kỹ thuật (Hãng sản xuất, loại RAM, Dung lượng, tốc độ bus …)
- Hãng sản xuất (Adata, Apacer, Corsair, KingBox, Kingmax, Kingston, Transcend,
V - Data )

- Có hai loại bộ nhớ RAM thông dụng là DDR và DDR2 (DDR SDRAM - Double
Data Rate Synchronous Dynamic RAM), DDR2 là công nghệ tiên tiến hơn DDR, DDR2
RAM có băng thơng lớn hơn DDR RAM
11


- Dung lượng RAM được tính bằng MB và GB, thông thường RAM được thiết kế
với các dung lượng 8, 16, 32, 64, 128, 256, 512 MB, 1 GB, 2 GB... Dung lượng của
RAM càng lớn càng tốt cho hệ thống máy tính. Tuy nhiên khơng phải tất cả các hệ thống
phần cứng và hệ điều hành đều hỗ trợ các loại RAM có dung lượng lớn, một số hệ thống
phần cứng của máy tính cá nhân chỉ hỗ trợ đến tối đa 4 GB và một số hệ điều hành (như
phiên bản 32 bit của Windows XP chỉ hỗ trợ đến 4GB)
- Dual Ram: Là công nghệ bộ nhớ kênh đơi, mục đích thiế t lâ ̣p bơ ̣ nhớ kênh đôi
nhằ m tăng băng thông truyề n dẫn dữ liê ̣u giữa bô ̣ nhớ đế n các thành phầ n khác trong hê ̣
thố ng.
- Tố c đô ̣ củ a RAM là tầ n số hoa ̣t đô ̣ng xác định bởi số lệnh tối đa có thể thực hiện
tại mỗi thời điểm , tầ n sớ h oạt động c àng cao thì tốc độ truyền (nhâ ̣n) dữ liê ̣u của RAM
càng lớn. Tuy nhiên để đánh giá RAM cũng còn một con số khác đó là băng thơng hai
con số này ln đi cùng nhau. Ví dụ như Bus 667 (PC2-5300) điều này có nghĩa là thanh
RAM đó có thể hoạt động với tốc độ 667MHz hay có băng thơng 5300MB/s.
4. Ổ đĩa cứng (HDD), ổ đĩa quang (CD ROM)
Ổ đĩa cứng - HDD (Hard Disk Drive): là thiết bị để lưu trữ thông tin. Cấu tạo
bởi hai thành phần cơ bản là: những đĩa (platters) nằm bên trong được phủ bởi lớp từ tính
và đầu đọc/ghi. Với những HDD hiện nay thì số lượng đĩa từ chứa bên trong từ 1 đến 5
cái và có tốc độ quay cố định từ 3600 đến 7200 vòng/phút (rpm: rounds per minute) tuỳ
theo loại HDD. Thậm chí, một số đĩa cứng SCSI hay các loại ổ mới có tốc độ lên đến
10.000 đến 15.000 vịng/phút. Do tốc độ quay nhanh như thế nên HDD được bao phủ bởi
một vỏ bọc bên ngồi rất kín với mục đích khơng cho khơng khí lọt vào bên trong và có
thể chịu được sự va đập nhẹ.

Hình 1.4 HDD - Hard Disk Drive (ổ đĩa cứng)
Các thông số kỹ thuật cơ bản trên HDD
Thông số kỹ thuật HDD (Hãng sản xuất, dung lượng, tốc độ vòng quay, chẩn kết
nối, bộ nhớ đệm …) CD ROM (Hãng sản xuất, tốc độ đọc ghi tối đa, chuẩn kết nối …)
12


- Hãng sản xuất (Sumsung, Adata, Apacer, Excelstor, Hitachi, Ismart, Maxtor,
Seagate, Toshiba, Transcend, Western, Silicon Power)
- Có hai loại HDD thơng dụng đó là Parallel ATA (hay ATA) và Serial ATA (hay
SATA). Tuy nhiên các loại ổ ATA thường chỉ để cung cấp cho những máy có
MainBoard cũ cịn các MainBoard mới đều hỗ trợ ổ cứng theo giao tiếp SATA, các ổ
cứng SATA có tốc độ trao đổi thơng tin lớn hơn nhiều so với các ổ ATA
- Tốc độ 7200rpm (7200 vòng trên phút), với tốc độ này cho phép các HDD có thể
được truy xuất với lưu lượng thông tin lớn.
- Cache (bộ nhớ đệm): là nơi tạm lưu dữ liệu trong quá trình truy xuất, HDD có bộ
nhớ đệm lớn sẽ có tốc độ truy xuất dữ liệu cao hơn.
- Dung lượng HDD là khả năng lưu trữ thơng tin của HDD đó, các HDD hiện nay
đều có khả năng lưu trữ rất lớn, thường là từ 80GB trở lên
Ổ đĩa quang (CD - ROM, CD/DVD ROM , CD/DVD R …): là thiết bị lưu trữ
thông tin dưới dạng quang (ánh sáng)
- CD-ROM (Compact Disc Read Only Memory) là thiết bị lưu trữ dữ liệu bằng
quang học dựa trên những định dạng đã phát triển cho đĩa nhạc (audio CD).
- DVD-ROM (Digital Versatile Disc hoặc Digital Video Disc) là thiết bị lưu trữ dữ
liệu bằng quang học tương tự như CD-ROM nhưng nó có thể lưu trữ được một lượng dữ
liệu lớn hơn nhiều lần so với đĩa CD-ROM
- DVD-R và DVD+R (-,+R - Recordable) có thể ghi một lần và sau đó có chức
năng như DVD-ROM,
- DVD-RW, DVD+RW (-,+RW ReWrite) chứa dữ liệu có thể xóa và ghi lại nhiều
lần.

- DVD - và DVD + là hai chuẩn định dạng đĩa DVD có thể ghi được do hai nhóm
các nhà phát triển ổ ghi đĩa DVD đưa ra. Định dạng DVD- được tổ chức diễn đàn DVD
(DVD Forum, www.dvdforum.org) phê chuẩn, trong khi DVD+ được liên minh
DVD+RW (DVD+RW Alliance, www.dvdrw.com) chứng thực
Cấu trúc khác nhau của hai loại đĩa trên đã làm thay đổi đáng kể dung lượng lưu
trữ của đĩa. Cũng chính sự khác nhau này nên các ổ đĩa CD-ROM không đọc được đĩa
DVD. Tuy nhiên ổ đĩa DVD ROM ngoài khả năng đọc được các loại đĩa DVD nó cũng
tương thích ngược khi đọc Audio CD, CD ROM, video CD và CD tương tác khác.
Những ổ đĩa kết hợp việc đọc DVD và ghi CD được gọi là các ổ đĩa Combo.
Các thông số kỹ thuật cơ bản
- Hãng sản xuất (Asus, Sumsung, GL,…)
- Ký tự X được ghi trên ổ đĩa CD-ROM là một con số biểu diễn đơn vị đo. Ví dụ
trên ổ đĩa có ghi 52X: ký tự X là đại diện cho đơn vị đo tốc độ dữ liệu đọc được của ổ
13


đĩa. 1X có giá trị là 150 Kbps (Kilobyte per second) số byte dữ liệu đọc được trên 1 giây.
Vậy với một ổ đĩa 52X thì tốc độ đọc dữ liệu tối đa của ổ đĩa đó là 52 x 150 Kbps
- Tốc độ ghi trên ổ đĩa DVD-ROM là 16X (X = 1.385 Mbps. Như thế 1X của DVD
lớn hơn 9 lần so với 1X của CD, hay nói cách khác một ổ đĩa DVD 6X cũng có tốc độ
đọc đĩa lớn hơn cả những ổ CD có tốc độ cao nhất (52X).
- Các thông số ghi trên ổ đĩa CD-RW (VD: 52x32x52x) Cũng như các ổ đĩa CDROM, các con số được nhà sản suất ghi trên ổ đĩa CD-RW chính là tốc độ tối đa khi ổ
đĩa hoạt động ở các chế độ đọc/ghi khác nhau. Số đầu tiên biểu diễn cho tốc độ đọc đĩa
của ổ đĩa, số kế tiếp là tốc độ tối đa ghi được đối với các đĩa ghi lại (CD-RW) và số sau
cũng chính là tốc độ cho phép ghi trên đĩa CD-R.
5. Case (thùng máy)
Case (thùng máy) là giá đỡ để gắn các bộ phận khác của máy và bảo vệ các thiết
bị khỏi bị tác động bởi môi trường.

a) Case chưa sử dụng

b) Case đang sử dụng
Hình 1.5. Case máy tính
6. Power Supply (bộ nguồn)
Power Supply (bộ nguồn): là thiết bị chuyển điện xoay chiều thành điện một chiều
để cung cấp cho các bộ phận phần cứng với nhiều hiệu điện thế khác nhau. Bộ nguồn
thường đi kèm với thùng máy.

Hình 1.6 Power Supply (bộ nguồn)
Các thơng số kỹ thuật cơ bản của bộ nguồn
Hãng sản xuất, loại nguồn, công xuất, số chân cắm
14


- Hãng sản xuất (ACBEL, HUNTKEY, ORIENT)
- Công xuất của nguồn (450W, 480W, 500W)
- Số chân cắm (20 chân, 20+4 chân, 24 chân)
7. Keyboard (bàn phím), Mouse (chuột)
Keyboard (bàn phím): là thiế t bi ̣nhâ ̣p , ngoài những chức năng cơ bản , có thể tìm
thấ y n hững loa ̣i bàn phim
́ có nhiề u chức năng mở rô ̣ng để nghe nha ̣c , truy câ ̣p internet ,
hoă ̣c chơi game. Tùy loại bàn phím có thể cắm cổng PS /2, cổ ng USB, hoă ̣c khơng dây

Hình 1.7 Keyboard (bàn phím)
Mouse (ch ̣t): là một thiết bị nhập . Có các loại chuột cơ dùng bi lăn để xác định
vị trí, ch ̣t quang dùng phản ứng ánh sáng (không có bi lăn ). Tùy loại chuột có thể cắm
cở ng PS/2, cở ng USB, hoă ̣c khơng dây

Hình 1.8 Mouse (chuột)
1.3.2. Các chuẩn ghép nối
- Giao tiếp với CPU: Giúp bộ vi xử lý gắn kết với MainBoard

Nhân dạng: giao tiếp với CPU có 2 dạng khe cắm (slot) và chân cắm (socket).
+ Dạng khe cắm là một rãnh dài nằm ở khu vực giữa MainBoard dùng cho PII, PIII
đời cũ. Hiện nay hầu như người ta không sử dụng dạng khe cắm.
+ Dạng chân cắm (socket) là một khối hình vng gồm nhiều chân. Hiên nay đang
sử dụng socket 370, 478, 775 … tương ứng với số chân của CPU.

Hình 1.9 Giao tiếp CPU (Socket)
15


- AGP Slot: Khe cắ m card màn hình AGP viế t tắ t từ Array Graphic Adapter. Dùng
để cắm card đồ họa.
Nhận dạng: Là khe cắm nằm giữa socket và khe PCI trên MainBoard
Lưu ý: Đối với những MainBoard có card màn hình tích hợp thì có thể có hoặc
khơng có khe AGP. Khi đó khe AGP chỉ có tác để nâng cấp card màn hình bằng card rời
nếu cần thiết để thay thế card tích hợp trên MainBoard.

Hình 1.10 Khe cắm AGP
- RAM Slot: Dùng để cắm RAM vào MainBoard.
Nhận dạng: Khe cắm RAM ln có cần gạt ở 2 đầu
Lưu ý: Tùy vào loại RAM (SDRAM, DDRAM, RDRAM) giao diện khe cắm khác nhau

Hình 1.11 Khe cắm RAM
- PCI - Peripheral Component Interconnect khe cắ m mở rô ̣ng : Dùng để cắm các
loại card như card mạng, card âm thanh, ...
Nhận dạng: khe màu trắng sử nằm ở phía rìa MainBoard

Hình 1.12 Khe cắm PCI
- ISA Slot: Khe cắ m mở rô ̣ng ISA - Industry Standard Architecture. Dùng để cắm
các loại card mở rộng như card mạng, card âm thanh...

Nhâ ̣n da ̣ng: khe màu đen dài hơn PCI nằ m trên MainBoard.

Hình 1.13 Khe cắm ISA
- IDE Heade (Intergrated Drive Electronics): là
đầu cắm 40 chân, cố định trên MainBoard để cắm các
loại ổ cứng, CD. Mỗi MainBoard thường có hai IDE trên
MainBoard.
IDE1: chân cắm chính, để cắm dây cáp nối với ổ
cứng chính
IDE2: chân cắm phụ, để cắm dây cáp nối với ổ
cứng thứ 2 hoặc các ổ CD, DVD...

Hình 1.14 Khe cắm IDE

16


Lưu ý: Dây cắp cắm ổ cứng dùng được cho cả ổ
CD, DVD vì 2 IDE hồn tồn giống nhau.
- FDD Header: Là chân cắm dây cắm ổ đĩa mềm trên MainBoard. Đầu cắm FDD
thường nằm gần IDE trên MainBoard và có tiết diện nhỏ hơn IDE.
Lưu ý: Khi cắm dây cắm ổ mềm: đầu bị đánh tréo cắm vào ổ, đầu không tréo cắm
vào đầu FDD trên MainBoard.
- ROM BIOS: Là bộ nhớ sơ cấp của máy tính.
ROM chứa hệ thống lệnh nhập xuất cơ bản (BIOS Basic Input Output System) để kiểm tra phần cứng,
nạp hệ điều hành nên cịn gọi là ROM BIOS.
Hình 1.14 Chipset ROM BIOS
- PIN CMOS: Là viên pin 3V nuôi những thiết
lập riêng của người dùng như ngày giờ hệ thống, mật
khẩu bảo vệ ...

Hình 1.15 Pin CMOS
- Jumper: Là một miếng Plastic nhỏ trong có
chất dẫn điện dùng để cắm vào những mạch hở tạo
thành mạch kín trên MainBoard để thực hiện một
nhiệm vụ nào đó như lưu mật khẩu CMOS, là một
thành phần khơng thể thiếu để thiết lập ổ chính, ổ phụ
khi gắn hai ổ cứng, hai ổ CD, hoặc ổ cứng và ổ CD
trên một dây cáp.

Hình 1.16. Jumper

- Power Connector: Phải xác định được các loại
đầu cắm cáp nguồn trên MainBoard: Đầu lớn nhất để
cáp dây cáp nguồn lớn nhất từ bộ nguồn. Đối với
MainBoard dành cho Pentum IV trở lên có một đầu
cáp nguồn vng bốn dây cắm vào MainBoard.
Hình 1.17 Power Connector
- FAN Connector
Là chân cắm ba chân có ký hiệu FAN nằm ở
khu vực giữa MainBoard để cung cấp nguồn cho quạt
giải nhiệt của CPU. Trong trường hợp Case của có
gắn quạt giải nhiệt, nếu khơng tìm thấy một chân cắm
quạt nào trên MainBoard thì lấy nguồn trực tiếp từ các
đầu dây của bộ nguồn.
Hình 1.18 FAN Connector
17


- Dây nối với Case
Mặt trước thùng máy thông thường chúng ta có các

thiết bị sau:
+ Nút Power: dùng để khởi động máy
+ Nút Reset: để khởi động lại máy trong trường
hợp cần thiết
+ Đèn nguồn: màu xanh báo máy đang hoạt động
+ Đèn ổ cứng: màu đỏ báo ổ cứng đang truy xuất
dữ liệu. Các thiết bị này được nối với MainBoard

Hình 1.20 Dây nối với Case

thơng qua các dây điên nhỏ đi kèm Case
Trên MainBoard sẽ có những chân cắm với các
ký hiệu để giúp gắn đúng dây cho từng thiết bị.
1.3.3. Bài tập thực hành
1. Bài tập mẫu
Bài 1: Trong bảng báo giá thiết bị của một cơng ty tin học có ghi các thơng tin của
MainBoard như sau: Hãy đọc và giải thích các thơng số kỹ thuật.
GIGABYTE 945P-G – Socket 775; Intel 945P chipset (Core 2 Duo) – Upto P4
3.8GHZ; 2xDual DDR2 533/667/800 (Max 4GB Ram); VGA & Sound 8 channel & NIC
Gigabit onboard; 1xPCI Express; 3xPCI; 4xSATA; 533/800 FSB
Trả lời: Nhà sản xuất: GIGABYTE | Model: 945P-G | Loại Chipset: Intel 945P hỗ trợ
chip Core 2 Duo (chip 2 nhân). Hỗ trợ tốc độ xung nhịp đồng hồ của CPU lên tới
3.8GHZ | Hỗ trợ 2 RAM kênh đơi, tốc độ Bus có thể là 533/667/800MHZ và tổng dung
lượng RAM tối đa là 4GB | Tích hợp card đồ họa, card âm thanh 8 kênh và card mạng |
Có 1 khe cắm PCI Express, 3 khe cắm PCI, 4 khe cắm SATA | Tốc độ BUS hỗ trợ có thể
là 533 hoặc 800MHZ
Bài 2: Trong bảng báo giá thiết bị của một công ty tin học có ghi các thơng tin của CPU
như sau: Hãy đọc và giải thích các thơng số kỹ thuật.
Pentium 925 – 3.0GHz – 4MB – 64Bit – Dual Core – bus 800 – SK 775 – Box
Trả lời: Chip Intel Pentium seri 925 - Xung đồng hồ: 3.0GHz – Cache: 4MB –

Data width: 64Bit – Là vi xử lí 2 nhân – Bus có tốc độ 800MHz – Loại đế cắm: 775 chân
cắm – Hàng Box
Bài 3: Trong bảng báo giá thiết bị của một công ty tin học có ghi các thơng tin của RAM
như sau: Hãy đọc và giải thích các thơng số kỹ thuật.
DDR2 512MB bus 667 (PC-5300) Kingston
Trả lời: RAM dung lượng 512MB | Tốc độ bus 667MHz, băng thông 5300MB/s |
Hãng sản xuất: Kingston
18


Bài 4: Trong bảng báo giá thiết bị của một cơng ty tin học có ghi các thơng tin của HDD
như sau: Hãy đọc và giải thích các thơng số kỹ thuật.
Seagate Barracuda 160GB Serial ATA II (300MB/s); 7200rpm; 8MB Cache
Trả lời: Hãng sản xuất: Seagate Barracuda | Dung lượng: 160GB | Kết nối: SATA
II | Tốc độ vòng quay: 7200 vòng/phút | Bộ nhớ đệm: 8MB
2. Bài tập luyện tập
Bài 1: Chọn các thiết bị trong xưởng thực hành để xây dựng một hệ thống máy tính
STT

Tên thiết bị

1
2
3
…
Bài 2: Dựa vào bảng thiết bị giáo viên đưa cho (file báo giá thiết bị của cơng ty máy
tính). Lựa chọn các linh kiện máy tính phù hợp để xây dựng cấu hình cho một hệ thống
máy tính
TT

Tên thiết bị

1

Vi xử lí

2

Bo mạch chủ

3

Bộ nhớ trong

4

Ổ đĩa cứng

5

Card màn hình (nếu cần)

6

Bộ nguồn

7

Ổ đĩa quang

8

Case (thùng máy)

9

Màn hình

10

Bàn phím, chuột

Hãng SX và thông số KT

Ghi chú

Bài 3: Cho MainBoard như hình sau. Hãy lựa chọn thiết bị và xác định vị trí để lắp thiết
bị tương ứng trong bài 1

19


STT
1

Tên khe cắm thiết bị
Khe cắm CPU (Socket 478)

Dấu hiệu nhận biết
Là một khối hình vng gồm

nhiều chân, ….

2
…
Bài 4: Cho bảng cấu hình máy tính như sau hãy tìm ra các lỗi khơng thương thích giữa
các thành phần
TT

Tên thiết bị

Hãng SX và thơng số KT

1

Vi xử lí

Intel CELERON- 430, 1.8GHz/ 512KB/ Bus 800/
64bit, SOCKET 775, EDB(XD) – BOX;

2

Bo mạch chủ

ASUS P7H55-M, Chip set INTEL H55 (core
i3,i5,i7), DDR3*4 2200(OC)/ 1600/ 1333/
1066MHz, VGA/D-SUB/ HDMI, Sound 8ch, Lan
Gigabit, 6SATA 3Gb/s, 2PCI, PCIE16x, 12USB
2.0, SOCKET 1156

3

Bộ nhớ trong

2Gb KINGSTON, DDRAM II Bus 800 (PC2 6400)

4

Ổ đĩa cứng

SAMSUNG 500Gb, 7200rpm (SATA2, 16Mb
caches)

5

Card màn hình
(nếu cần)

512Mb Nvidia Geforce 8400GS/ D-sub/ DVI/ Svideo/ DDR2/ 64bit

6

Bộ nguồn

HUNTKEY LW6450HG GREEN STAR 450W,
ATX12V V2.2 của Intel/ công suất 450W/ quạt
12cm/ tiếng ồn thấp, điện năng thấp, an toàn khi
quá tải, Hỗ trợ hệ điều hành Vista
20

7

Ổ đĩa quang

SAMSUNG 22X (IDE, BOX), DVD±R/RW,
CD/RW (8Wx6RWx18R for DVD)
(32Wx24RWx52R for CD), tương thích cả DVDRW, DVD+RW.

8

Case (thùng máy) ORIENT 701B

9

Màn hình

HP, 17"- HP- LE1711, 5ms, 1280 x 1024, 250
cd/m2, 1000:1

10

Bàn phím, chuột

MITSUMI, Chuột quang, giao tiếp PS/2
MITSUMI, Bàn phím, giáo tiếp PS/2

Gợi ý: Chú ý MainBoard có hỗ trợ các các linh kiện hay không (CPU, RAM …)

21

Bài thực hành số 2: Ghép nối các thành phần của máy tính
2.1.

Mục tiêu
Sinh viên có khả năng
- Nắm được qui trình lắp ráp và bảo trì máy tính
-

Rèn luyễn kỹ năng lắp ráp một hệ thống máy tính

-

Biết được cách kiểm tra hoạt động của các linh kiện máy tính và nhận biết lỗi và

cách khắc phục
2.2.
-

Chuẩn bị
Các linh kiện đầy đủ (MainBoard, CPU, RAM, HDD, CD ROM, Monitor, Power,

Keyboard, Mouse, … )
-

2.3.

Chuẩn bị các dụng cụ như vòng tay tĩnh điện, tơ vít 2,4 cạnh, kìm, băng dính …
Nội dung thực hành

2.3.1. Quy trình ghép nối
Để đảm bảo an tồn và thuận tiện trong q trình lắp ráp máy tính ta cần phải xây
dựng một qui trình lắp ráp theo nguyên lý lắp những thiết bị đơn giản trước, lắp từ trong
ra ngoài.
1. Chuẩn bị
2. Lắp ráp
- Lắp CPU vào MainBoard
- Lắp quạt giải nhiệt cho CPU
- Lắp RAM vào MainBoard
- Chuẩn bị lắp MainBoard vào Case (thùng máy)
- Lắp MainBoard vào Case.
- Lắp ổ cứng (HDD)
- Lắp đặt ổ đĩa mềm
- Lắp ổ CD-ROM
-

Lắp các card mở rộng
Lắp dây công tắc của Case
Nối dây cho cổng USB của Case
Kiểm tra lần cuối

3. Đấu nối các thiết bị ngoại vi
4. Khởi động và kiểm tra
5. Bảo trì phần cứng
2.3.2. Thực hiện ghép nối
1. Chuẩn bị
Trước khi lắp ráp cần chuẩn bị đầy đủ các linh kiện, thiết bị và dụng cụ.
22

-

Chuẩn bị các linh kiện (Case, MainBoard, CPU, RAM, HDD, …).

-

Chuẩn bị các dụng cụ như vòng tay tĩnh điện, tơ vít 2 cạnh, tơ vít 4 cạnh kìm...

Hình 2.1. Dụng cụ lắp ráp máy tính
Sau khi chuẩn bị xong ta bắt đầu tiến hành lắp ráp
2. Lắp ráp
Nguyên lý: Lắp những thiết bị đơn giản trước, lắp từ trong ra ngoài
- Lắp CPU vào MainBoard
+ Đỡ cần gạt của socket trong MainBoard lên cao
+ Nhìn vào phía chân cắm của CPU để xác định được vị trí lõm trùng với socket.
+ Đặt CPU vào giá đỡ của socket, khi CPU lọt hẳn và áp sát với socket thì đẩy cần
gạt xuống.

Hình 2.2 Lắp CPU
Lắp quạt tản nhiệt cho CPU
+ Đưa quạt vào vị trí giá đỡ quạt bao quanh socket trên MainBoard. Nhấn đều tay để
quạt lọt xuống giá đỡ
-

+ Gạt hai cần gạt phía trên quạt để cố định quạt với giá đỡ
+ Cắm dây nguồn cho quạt vào chân cắm ba có ký hiệu FAN trên MainBoard
23


Hình 2.3. Lắp quạt tản nhiệt

Lắp RAM vào main
+ Phải xác định khe RAM trên MainBoard là dùng loại RAM nào và phải đảm bảo
-

tính tương thích, nếu khơng sẽ làm hỏng RAM
+ Mở hai cần gạt khe RAM ra 2 phía, đưa thanh RAM vào khe, nhấn đều tay đến
khi 2 cần gạt tự mấp vào và giữ lấy thanh RAM
Lưu ý: Khi muốn mở ra thì lấy tay đẩy hai cần gạt ra hai phía, RAM sẽ bật lên

Nhấn đều tay 2 cần gạt 2 bên để đẩy RAM ra

Hình 2.4 Lắp RAM
- Chuẩn bị lắp MainBoard vào Case
+ Đối với mỗi MainBoard có số cổng và vị trí các cổng phía sau khác nhau nên phải
gỡ nắp phía sau của thùng máy tại vị trí mà MainBoard đưa các cổng phía sau ra ngồi để
thay thế bằng miếng sắc tại các vị trí phù hợp với MainBoard
+ Gắn các vít là điểm tựa để gắn MainBoard vào thùng máy, những chân vít này
bằng nhựa và đi kèm với hộp chứa MainBoard
24


Hình 2.5 Chuẩn bị case
Lắp MainBoard vào Case
+ Đưa nhẹ nhàng MainBoard vào bên trong thùng máy
-

+ Đặt đúng vị trí và vặn vít để cố định MainBoard với thùng máy
+ Cắm dây nguồn lớn nhất từ bộ nguồn vào MainBoard, đối với một số MainBoard
cần phải cắm đầu dây nguồn 4 dây vng vào MainBoard để cấp cho CPU

Hình 2.6 Lắp Mainboard
-

Lắp ổ cứng

+ Chọn một vị trí để đặt ổ cứng thích hợp nhất trên các giá có sẵn của Case, vặn vít
hai bên để cố định ổ cứng với Case
+ Nối dây dữ liệu của ổ cứng với đầu cắm IDE1 trên MainBoard
+ Nối dây nguồn đầu dẹp bốn dây (đầu lớn) vào ổ cứng với mặt có gân xuống dưới
Lưu ý: Trong trường hợp nối hai ổ cứng trên cùng một dây dữ liệu cần phải xác
lập ổ chính, ổ phụ bằng jumper. Trên mặt ổ đĩa có quy định cách cắm jumper để xác lập
ổ chính, ổ phụ: Master - ổ chính, Slave ổ phụ. Nếu ổ đĩa khơng có quy định thì vị trí
jumper gần dây dữ liệu là để xác lập ổ cứng này là ổ chính, cắm jumper và vị trí thứ hai
tính từ dây dữ liệu là để xác lập ổ này là ổ phụ.

Hình 2.7 Lắp ổ cứng
Lắp đặt ổ đĩa mềm
+ Đưa ổ mềm vào đúng vị trí của nó trên thùng máy
-

+ Thử nút nhấn đẩy đĩa mềm ở mặt trước của thùng máy có đẩy được đĩa không.
25