Tải bản đầy đủ (.doc) (55 trang)

LY THUYET VA BAI TAP HOA 9 HKII

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (613.54 KB, 55 trang )

BÀI 26 : CLO
KHHH : …………… CTHH : …………… PTK : …………………
I. Tính chất vật lý :

- Clo là chất ………… màu …………, mùi …………
- Nặng hơn khơng khí 2,5 lần. Tan được trong nước, CLO LÀ KHÍ ĐỘC.

II. Tính chất hóa học :

Na + Cl2  ………………………………………………………………
Cu + Cl2  ………………………………………………………………

a) Với kim loại :

Mg + Cl2  ……………………………………………………………...
Fe + Cl2  ………………………………………………………….……
Al + Cl2  ………………………………………………………….……

b) Với hidro :

H2 + Cl2  ………………………………………………………….……
Cl2 KHÔNG TÁC DỤNG TRỰC TIẾP VỚI O2
Cl2 + H2O

……………………..….. + …………………………………
(axit hipoclorơ)

c) Với nước:

Nước clo là dung dịch hỗn hợp các chất : Cl2, HCl, HClO nên có màu vàng
lục, mùi hắc của khí clo.


Khi cho q tím vào nước clo sẽ có hiện tượng :
…………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………..
Cl2 + NaOH  ………………… + ………………... + ……………
…………………………………………………………………………..

d) Với dung dich
bazơ :

Dung dịch thu được gọi là nước Gia-ven. Dung dịch này có tính tẩy màu vì
tương tự như HClO, NaClO là chất oxi hóa mạnh.
Tương tự với KOH ở nhiệt độ thường :
Cl2 + KOH  ………………………………………………………

III. Ứng dụng của clo:

-Tẩy trắng sợi, vải, giấy, khử trùng nước.
-Chất hữu cơ ( PVC …), axit vô cơ ( HC , clorua vơi …)

IV. Điều chế khí clo :
1)Trong PTN:

MnO2 +

2)Trong công nghiệp :

NaCl

+


HCl  ………………………………………………

H2O ……………………………………………………
BÀI TẬP CLO
Câu 1 : Khí clo khơng tác dụng được với chất nào :
A. Cu
B. H2
C. NaOH
D. O 2
Câu 2 : Trong công nghiệp khí clo được điều chế bằng chất nào ?


A. NaCl
B.KMnO4
C.K2Cr2O7
D.MnO2
Câu 3 : Người ta có thể điều chế khí Hidro clorua ( HCl ) bằng các cách sau :
a) Cho khí clo tác dụng với khí hidro .
b) Cho natri clorua tác dụng với axit sunfuric đặc nóng ( > 400oC )
Hãy viết các PTHH xảy ra.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 4 : Thực hiện chuỗi PTHH sau :
a) NaCl  HCl  Cl2  NaCl  Cl2  HClO  O2  Fe3O4  CO2  CaCO3  Ca(HCO3)2
b) Cl2  HCl  Cl2  Nước Giaven  Cl2  FeCl3  Fe  Cu  SO2  BaSO3  BaCl2
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 5 : Điện phân dung dịch NaCl bão hòa, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 17,92 lít
khí Cl2 đktc). Tính khối lượng NaOH thu được và khối lượng muối NaCl đã dùng.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


Câu 6 : Cho 17,4 gam MnO2 tác dụng với 100 ml dung dịch HCl 5M. Sau phản ứng thu được V lít
khí Cl2 (đktc). Tính giá trị V. (Cho Mn = 55 )
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................
Câu 7 : Có ba lọ đựng ba khí riêng biệt là oxi, hidro clorua, clo . Nêu phương pháp nhận biết riêng
ba khí trên.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 8 : Cho 10,8 gam kim loại A có hóa trị III tác dụng hết với khí clo thu được 53,4 gam muối
.khan.
a) Xác định tên kim loại A.
b) Tính khối lượng dung dịch NaCl 20% cần dùng để điều chế lượng clo trên.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


BÀI 27 + 28 : CACBON – CÁC OXIT CỦA CACBON
CACBON
I. Các dạng thù hình

của Cabon :

KHHH : …………….NTK : …………….
Kim cương : cứng, trong suốt, khơng dẫn điện.
Cacbon

Than chì : Mềm, dẫn điện.
Cacbon vơ định hình : xốp, khơng dẫn điện

II. Tính chất của cacbon :
- Cho mực chảy qua lớp bột than gỗ, phía dưới có đặt một chiếc cốc
thủy tinh để hứng lấy dung dịch thu được.
1) Tính hấp phụ:

Hiện tượng: ……………….…………………………………………….
Than gỗ có khả năng giữ lại chất màu trên bề mặt của nó.

2) Tính chất của
một phi kim :

C + O2  ……………
C + H2  ……………
C

+

CuO  …………………………………………………

Hiện tượng : ……………………………………………………………
3) Tác dụng với

oxit kim loại :

III. Ứng dụng của
Cacbon :

Tượng tự cho : Fe2O3 , PbO , ZnO ….
C

+

Fe2O3  ……………………………………………….....

C

+

PbO  ……………………………………………………

C

+

ZnO  ……………………………………………………

- Than chì : điện cực, pin, bút chì ...
- Kim cương : đồ trang sức, mũi khoan …
- Cacbon vơ định hình : mặt nạ phịng độc, lọc nước, chất đốt, điều chế
kim loại …
CÁC OXIT CỦA CACBON


CACBON OXIT
- CTHH : ……………….PTK : ……………..

CACBON ĐIOXIT
- CTHH : ………………PTK : ……………

- CO là chất khí khơng màu, khơng mùi, ít tan - CO2 là chất khí không màu, không mùi, nặng
trong nước, nhẹ hơn khơng khí và rất độc hơn khơng khí. CO2 khơng duy trì sự cháy và sự
(nguy hiểm đến tính mạng con người)
sống.
TÍNH CHẤT HĨA HỌC :
- CO là OXIT TRUNG TÍNH, ở điều kiện - CO2 là OXIT AXIT .
thường CO không tác dụng với nước, kiềm và


axit.

a)Tác dụng với nước :

a) CO là một chất khử mạnh :
CO +

Fe2O3 ....................................

CO +

Fe3O4 ....................................

CO +


CuO ....................................

b) Phản ứng cháy :
CO cháy trong oxi tạo thành khí cacbonic .
CO + O2  ………………………………

CO2 + H2O

………………………….

Cho mẩu q tím vào ống nghiệm chứa nước,
rồi dẫn khí CO2 vào ống nghiệm .
Hiện tượng : ……………………………………
Sau đó đun nhẹ ống nghiệm .
Hiện tượng : ……………………………………
b) Tác dụng với dung dịch bazơ :

CO2 + NaOH  …………….…………..
Ứng dụng : được dùng làm nhiên liệu, nguyên
Tỉ lệ 1 : 1
liệu, chất khử trong công nghiệp hóa học.
CO2 + NaOH  ……………….……….
Tỉ lệ 1 : 2
c) Tác dụng với oxit bazơ :
CO2 + CaO  …………………..
Ứng dụng : bình chữa cháy, nước giải khát,
soda, bảo quản thực phẩm, phân urê.
BÀI TẬP CACBON VÀ CÁC OXIT CACBON
Câu 1: Viết PTHH của C với các chất sau : CO2, Fe2O3, CuO, PbO, Fe3O4 .
............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 2: Tại sao sử dụng than để nun nấu, phải để nói thống mát, khơng để trong phịng kín ? Giải
thích ?
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 3: Thực hiện chuỗi PTHH sau :
C  CO2  CO  CO2  NaHCO3  Na2CO3  CO2  CaCO3  CO2  Ba(HCO3)2
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 4: Tương tự như NaOH, KOH và Ca(OH) 2 tác dụng với CO2 cũng tạo ra được hai loại muối.
Viết PTHH xảy ra.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................
Câu 5: Dẫn 22,4 lít hỗn hợp khí CO và CO 2 (đktc) vào dung dịch NaOH dư thấy có 2,24 lít khí
( đktc) thốt ra ngồi. Tính % về thể tích và % về khối lượng các khí có trong hỗn hợp ban đầu.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 6: Dẫn khí CO2 vào 100 ml dung dịch NaOH 3M , sau phản ứng thu được hai muối có số mol
bằng nhau. Tính thể tích khí CO2 ( đktc ) đã dùng.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


Câu 7 : Em hãy chứng minh việc đốt than trong phịng kín (hay trong khơng gian hẹp) là một hành
động sai. Giải thích bằng phương trình hóa học.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

BÀI 29 : AXIT CACBONIC VÀ MUỐI CACBONAT

I. Axit cacbonic ( ………………………………………………):
1) Trạng thái tự nhiện :
- Nước tự nhiên và nước mưa có hịa tan khí cacbonic : 1000 cm 3 nước hịa tan được 90 cm3 khí
CO2. Một phần khí CO2 tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit cacbonic, phần lớn vẫn tồn tại
ở dạng phân tử CO2 trogn khí quyển. Khi đun nóng, khí CO2 bay ra khỏi dung dịch. Trong nước
mưa cũng có axit cacbonic do nước hịa tan khí CO2 có trong khí quyển.
2) Tính chất hóa học :
- H2CO3 là axit ……………………………………., khơng bền .
H2CO3 …………………………………………………………………………………………...
II. Muối cacbonat :

Muối cacbonat trung hòa

Muối cacbonat axit

1) Phân loại : Vd : ……………………………….

Vd : ……………………………….

…………………………………….

……………………………………..

- Hầu hết các muối cacbonat đều
………………..trừ: ……………..

- Hầu hết các muối cacbonat axit đều
…………………………….

Na2CO3 + HCl  ………………….


NaHCO3 + HCl  ………………….

……………………………………….

………………………………………...

BaCO3 + H2SO4  ………………….

Ca(HCO3)2+ HCl  ………………..

……………………………………….

………………………………………...

K2CO3 + Ca(OH)2  ………………

NaHCO3 + NaOH  ………………..

………………………………………

………………………………………...

5) Tác dụng Na CO + CaCl  ………………
2
3
2
với dung dịch
………………………………………
muối :


NaHCO3 + NaHSO4  ………………

2) Tính tan :

3) Tác dụng
với axit :

4) Tác dụng
với dung dịch ……………………………………….. ………………………………………...
Na2CO3 + Ba(OH)2  ……………
NaHCO3 + KOH  …………………
bazơ :

6) Bị nhiệt
phân hủy :

…………………………………………

Na2CO3, K2CO3 không bị nhiệt phân Các muối hidrocacbonat kém bền với
hủy .
nhiệt.
NaHCO3  ………………………..


CaCO3  …………………………

Ca(HCO3)2  ……………………….

BaCO3  …………………………..

Ứng dụng : CaCO3 : sản xuất vôi, xi măng…
Na2CO3 : sản xuất thủy tinh, nấu xà phịng. …
NaHCO3 : hóa chất trong bình cứu hỏa, dược phẩm bicacbonat …
III. Chu trình cacbon trong tự nhiên : SGK
BÀI TẬP AXIT CACBONIC – MUỐI CACBONAT
Câu 1 : Thực hiện chuỗi PTHH sau :
(1)
(2)
(3)
(4)
C  CO2  Ca(HCO3)2  CaCO3  CO2
(5)
(6)
(7)
(8)
CO  CO2  Na2CO3
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 2: Cho các chất sau : Ca(OH) 2 , HCl , CaCl2 , Na2CO3. Từng cặp chất nào tác dụng được với
nhau? Viết PTHH xảy ra.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

Câu 3 : Nhiệt phân MgCO3 một thời gian thu được khí B và chất rắn A. Hấp thụ hồn tồn khí B
vào dung dịch NaOH thu được dung dịch C, dung dịch C có khả năng phản ứng với BaCl 2 và KOH.
Chất rắn A tác dụng với dung dịch HCl thấy có khí B thoát ra. Viết các PTHH xảy ra.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................

BÀI 30 : SILIC – CÔNG NGHIỆP SILICAT
I. Silic: ( …………………….……..)
Tính chất : Silic là chất rắn, màu xám khó nóng chảy, có vẻ sang kim loại, dẫn điện kém.
Tinh thể silic là chất bán dẫn. Si + O2  ……………….
Silic được dùng làm vật liệu bán dẫn trong kĩ thuật điện tử và dùng chế tạo pin mặt trời.
II. Silic đioxit: ( ……………………………..)
- SiO2 là oxit …………………..….….., tác dụng được với ……………………………….tạo
thành muối silicat .
SiO2 + NaOH  …………………….………………….
SiO2 + CaO  ………………………………………….
Đặc biệt: SiO2 + HF  …………………………… (HF làm mịn thủy tinh  khắc thủy tinh)
SiO2 khơng tác dụng được với nước.
III. Sơ lược về công nghiệp silicat :

………………………….

Cơ sở

sản xuất
…………………………………………………… …………

………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

……………………………………………………

………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

…………………………………………………… …………


………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

……………………………………………………

………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

…………………………………………………… …………

Sản xuất
thủy tinh ………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

…………………………………………………… …………

………………………….

……………………………………………………


Nguyên liệu

Sản xuất
gốm, sứ

Sản xuất
xi măng

Cơng đoạn chính

…………

…………

…………


BÀI TẬP SILIC – CÔNG NGHIỆP SILICAT
Câu 1 : Viết PTHH thực hiện chuỗi biến hóa sau :
Si  SiO2  Na2SiO3  H2SiO3  SiO2
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 2 : Dung dịch chất nào sau đây khơng thể chứa trong bình thủy tinh ?
A. HNO3
B.H2SO4
C.HCl
D.HF
Câu 3. Natri silicat có thể được tạo thành bằng cách :

A. Đun SiO2 với NaOH nóng chảy.
B. Cho SiO2 tác dụng với dung dịch NaOH loãng
C. Cho dung dịch K2SiO3 tác dụng với dung dịch NaHCO3.
D. Cho Si tác dụng với dung dịch NaCl

BÀI 31 : SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HỒN
CÁC NGUN TỐ HĨA HỌC
I. Cấu tạo của bảng tuần hồn :
1) Ơ ngun tố :
- Ô nguyên tố cho biết : ………………........., ………………………., ……………………….,
……………của nguyên tố đó.
- Số hiệu nguyên tử : Z = số p = số e
2) Chu kì :
- Là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số ……………. Và được sắp xếp theo
chiều ………………………của điện tích hạt nhân.
- Số thứ tự của chu kì bằng với số lớp electron.
- Bảng tuần hồn gồm có ………chu kì, trong đó chu kì nhỏ là : …………., chu kì lớn là ………
3) Nhóm :
- Nhóm gồm các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có ………………………….bằng nhau và do
đó có tính chất hóa học giống nhau được sắp xếp thành một cột theo chiều ………….của điện tích
hạt nhân.
- Số thứ tự của nhóm bằng với …………………………………………………………….
III.Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
1)Trong một chu kì : đi từ trái sang phải theo chiều tăng của điện tích hạt nhân
- Số e lớp ngồi cùng tăng từ ………………………….đến ……………………….
- Tính kim loại ………………………………, tính phi kim ………………………………………


- Đầu chu kì là một …………cuối chu kì là …………..và kết thúc chu kì là ……………………
2)Trong một nhóm : đi từ trên xuống dưới theo chiều tăng của điện tích hạt nhân

- Số lớp e ……………
- Tính kim loại ……………, tính phi kim …………….
IV. Ý nghĩa của bảng tuần hồn các ngun tố hóa học :
- Ơ ngun tố
- Chu kì
- Nhóm

Điện tích hạt nhân
Số lớp electron
Số electron lớp ngồi cùng .

Vd: Cho biết A có điện tích hạt nhân là 17+, có 3 lớp e và có 7 e lớp ngồi cùng. Xác định vị trí của
A trong bảng tuần hoàn .
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
BÀI TẬP
Câu 1 : Dựa vào bảng tuần hoàn hãy cho biết cấu tạo nguyên tử , tính kim loại, phi kim của các
ngun tố có số hiệu nguyên tử là : 6, 13, 15, 20
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 2 : Hãy sắp xếp các nguyên tố sau theo chiều giảm dần tính phi kim: O, F, C, N
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 3 : Oxit cao nhất của R thuộc nhóm VII có phần trăm khối lượng của oxi là 61,2%. Tìm tên
nguyên tố R .
............................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Câu 4 : Oxit cao nhất của R thuộc nhóm VI có phần trăm khối lượng của R là 40%. Tìm tên
nguyên tố R .
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

BÀI 32 : LUYỆN TẬP CHƯƠNG 3
PHI KIM – SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN
CÁC NGUYÊN TỐ HĨA HỌC
I. Kiến thức cần nhớ :
1) Tính chất hóa học của phi kim :

Vd :
H2 S

(1)


(2)
S

SO2

(3)
CuS
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


2) Tính chất hóa học của Clo:

PTHH :
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
2) Tính chất hóa học của Cacbon – Hợp chất của cacbon :

PTHH :
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................
2) Bảng tuần hồn các ngun tố hóa học :
- Cấu tạo của bảng tuần hoàn
- Quy luật biến đổi tính chất kim loại, phi kim theo chu kì, nhóm
- Ý nghĩa của bảng tuần hoàn
BÀI TẬP
Câu 1 : Nguyên tố A có số hiệu nguyên tử là 19, chu kì 4, nhóm I trong bảng tuần hồn các ngun
tố hóa học. Hãy cho biết :
a) Cấu tạo nguyên tử của A.
b) Tính chất hóa học đặc trưng của A.
c) So sánh tính chất của A với các nguyên tố lân cận khác.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................

Câu 2 : Tính thể tích khí clo thu được (đktc) khi cho 1,74 gam MnO 2 tác dụng với lượng dư dd HCl
đặc , đun nhẹ. Lượng clo thu được phản ứng với 0,5 lít dung dịch NaOH 0,1M. Tính nồng độ dung
dịch thu được sau phản ứng.
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


BÀI 33 : THỰC HÀNH – TÍNH CHẤT HĨA HỌC CỦA PHI KIM VÀ HỢP
CHẤT CỦA CHÚNG
Thí nghiệm 1 : Cacbon khử đồng (II) oxit ở nhiệt độ cao :
Hiện tượng : ……………………………………………………………………………………...……
............................................................................................................................................................
PTHH : ………………………………………………………………………………………..………
............................................................................................................................................................
Thí nghiệm 2 : Nhiệt phân muối NaHCO3 :
Hiện tượng : …………………………………………………………………………………..………
............................................................................................................................................................
PTHH : ………………………………………………………………………………………..………
............................................................................................................................................................
Thí nghiệm 3 : Nhận biết muối cacbonat và clorua :
Có 3 lọ đựng 3 chất rắn ở dạng bột là NaCl, Na2CO3 và CaCO3 . Nhận biết 3 chất rắn trên.

............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................


CHƯƠNG 4 : HIĐROCACBON – NHIÊN LIỆU
BÀI 34-35 : KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ
VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ- CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ ( HCHC ) :
1) Hợp chất hữu cơ có ở đâu ?
Hợp chất hữu cơ có ở xung quanh ta.
2) Hợp chất hữu cơ là gì ?
Hợp chất hữu cơ là hợp chất của …………………………………. trừ…………………….....
............................................................................................................................................................
3) Phân loại hợp chất hữu cơ :

……………………

VD : ……………………………….

……………………

……………………………………..

……………………

……………………………………..
……………………………………..

HỢP CHẤT HỮU CƠ
…………………...

VD : ……………………………….

……………………

……………………………………..

…………………..

……………………………………..
……………………………………..

II. Khái niệm về hóa học hữu cơ :
Hóa học hữu cơ là ngành khoa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ và sự biến đổi
của chúng.

III. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hưuc cơ :
1) Hóa trị các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ :
Nguyên tố

Hóa trị

Cách biểu diễn

C

………… …………………………………………………………………………..

O

………… …………………………………………………………………………..

H

………… …………………………………………………………………………..

Cl

………… …………………………………………………………………………..

Br

………… …………………………………………………………………………..

N


………… …………………………………………………………………………..

2) Mạch Cacbon :


Số nguyên
tử Cacbon
2

3

Mạch thẳng

Mạch nhánh

Mạch vòng

………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………

4

………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………


5

………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………
………………………. ……………………………… ………………………………

3) Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử :
Vd: Vẽ liên kết trong công thức C2H6O
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
- Khi thay đổi trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử  tạo thành chất mới gọi là đồng
phân (cùng công thức nhưng khác cách biểu diễn, khác tính chất hóa học).
IV. Cơng thức cấu tạo :
Vd: Vẽ liên kết trong công thức: C3H7Cl
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Công thức cấu tạo rút gọn: (CTRG):
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
BÀI TẬP
Câu 1 : Chất nào sau đây không phải là hợp chất hữu cơ :


A. C2H4

B.CH3COOH
C.CaCO3
D.HCOONa
Câu 2 : Dãy nào chỉ chứa các hidrocacbon :
A. C3H8O , C12H22O11
B.C2H4, C6H6
C.C2H6O, CH3Cl
D.C2H8O3N2, CH2O
Câu 3 : C5H12 có bao nhiêu cách biểu diễn cấu tạo ( có bao nhiêu đồng phân )?
A. 1
B.2
C.3
D.4
Câu 4: Viết CTCT (CTCTRG) có thể có của: CH4, CH4O, C2H6, C4H8, C4H10, C3H8O, C2H7N,
CH2O, CH2O2, C2H4Br2, C2H5Cl, C3H7Cl, C3H9N, C2H4, C2H2
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Câu 5 : Những công thức cấu tạo nào sau đây biểu diễn cùng một chất :

…………………………………………………………………………………………………………
……………………
…………………………………………………………………………………………………………
……………………


…………………………………………………………………………………………………………
……………………

BÀI 36 : METAN
CTPT : ………………. PTK : ………………
I. Trạng thái tự nhiên,
tính chất vật lí :

-Metan là chất ……….., ………………, ………………., ………hơn
khơng khí (d = …………..) , ít tan trong nước.
-Trong tự nhiên, metan có nhiều trong ………………(khí thiên
nhiên), mỏ dầu (khí mỏ dầu), mỏ than (khí mỏ than) , bùn ao (khí bùn
ao), khí biogas .
CTPT : CH4
CTCT :

II. Cấu tạo phân tử :
- Giữa nguyên tử cacbon và hidro chỉ có ………..liên kết , gọi là

………………………………
- Trong phân tử metan có ………………………………………….
III.Tính chất hóa học :
- PTHH: CH4 + O2  …………………………………………….
1)Tác dụng với oxi:

- Hiện tượng : …………………………………………………………

(phản ứng cháy)

Phản ứng trên tỏa nhiều nhiệt. Hỗn hợp nổ mạnh khi ……………….
………………………………………………………………………….

2) Tác dụng với khí
clo:

- PTHH: CH4 + Cl2  ……………….…………….........................
…………………………………………………………………………
………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………
- Hiện tượng : …………………………………………………………
…………………………………………………………………………
 Phản ứng …………….
Có thể dùng Clo để nhận biết khí metan CH4.


CH4 + 2Cl2  ……………….…………….........................................
CH4 + 3Cl2  ……………….…………….........................................
CH4 + 4Cl2  ……………….…………….........................................

IV. Ứng dụng :
V. Điều chế:
Từ Natri axetat:
CH3COONa
Nhôm Cacbua: Al4C3

- Điều chế bột than, nhiên liệu , điều chế hidro .
Metan + nước  cacbon đioxit + hidro
CH3COONa + NaOH ……………………………………………….
Al4C3 + H2O  ………………………………………………………..
Al4C3 + HCl  ………………………………………………………..

BÀI TẬP METAN
Câu 1 : Trong các khí sau : CH4 , H2 , Cl2 , O2
a) Những khí nào tác dụng với nhau từng đơi một ?
b) Hai khí nào khi trộn với nhau tạo ra hỗn hợp nổ ?
…………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 2 : Khi đốt cháy hồn tồn 3,36 lít khí metan (đktc). Hãy tính thể tích khí oxi cần dùng và thể
tích khí cacbonic tạo thành ? (các khí đo ở đktc)
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 3 : Đốt cháy V lít khí metan, thu được 1,8g hơi nước. Hãy tính V và thể tích khơng khí cần
dùng, biết O2 chiếm 20% thể tích khơng khí (đktc) ?

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 4 : Đốt cháy hồn tồn 2,24 lít khí C 4H10 (đktc) rồi hấp thụ hết các sản phẩm cháy vào dd
Ba(OH)2 0,2M dùng dư thu được chất kết tủa.
a) Viết ptpư ?
b) Tìm số g kết tủa thu được.


………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 5 : Đốt cháy 10,08 lít hh khí CH 4 và C2H6 thu được 14,56 lít CO2. (đktc) Tính % thể tích mỗi
khí trong hh ban đầu.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 6: Gas gia đình thường sử dụng là Propan ( C3H8 ) hoặc Butan ( C4H10 ) gọi là LPG (viết tắt của
Liquidified Petrolium Gases – chất đốt khí hóa lỏng) được nén lại ở dưới áp lực cao bên trong
bình chứa nên tự hóa lỏng. Khi người sử dụng mở van bình gas thì chất lỏng này sẽ thốt ra ngồi,
quay trở lại dạng khí bình thường sử dụng. Chính vì vậy, mọi ứng dụng sử dụng gas LPG cần phải
có 1 van điều áp quy chuẩn để kiểm soát lượng gas thốt ra, trong mức độ an tồn và phù hợp cho
sử dụng trong gia đình cũng như trong cơng nghiệp. Tương tự như khi đốt cháy metan, propan và
butan cũng cháy tạo thành cacnonic và hơi nước. Em hãy viết PTHH xảy ra.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 7: Etan ( C2H6 ) cũng có thể làm mất màu khí Clo như metan. Em hãy viết PTHH xảy ra.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 8: Đốt cháy hoàn toàn 12,7 gam hỗn hợp X gồm metan và butan bằng khơng khí vừa đủ thì thu
được 19,04 lít khí cacbonic ở đktc.
a) Tính % thể tích mỗi chất trong hỗn hợp X.
b) Tính thể tích khơng khí đã dùng ở đktc.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

BÀI 36 : ETILEN
CTPT : ………………. PTK : ………………
I. Tính chất vật lí :

- Etilen là chất ……….., ………………, ………………., ………hơn
khơng khí ( d = …………..) , ít tan trong nước.
CTPT :

C2H4

CTCT :

CTRG :
II. Cấu tạo phân tử :
- Giữa hai nguyên tử cacbon có ………..liên kết , gọi là ……………
- Trong liên kết đơi có ……….liên kết kém bền. Liên kết này dễ bị đứt
ra trong các phản ứng hóa học.
III. Tính chất hóa học :
1) Tác dụng với oxi:

- PTHH : C2H4 + O2  …………………………………………

(phản ứng cháy)


- Hiện tượng : ……………………………………………………….

2) Tác dụng với dd
brom :

- PTHH : ……………………………………………………………….
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
- Hiện tượng : ………………………………………………………….
PT viết gọn : C2H4 + Br2  …………..…(……………………..)
 Phản ứng dùng để nhận biết khí etilen C2H4
BTAD: Nhận biết hai khí metan CH4 và etilen C2H4 .
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………….
Ngồi ra etien có thể cộng hợp với các chất khác như hidro, clo …


Ni, to
Vd : C2H4 + H2  …………………………………
KL : các chất có liên kết đơi (tương tự etilen) dễ tham gia phản ứng
cộng .
xt, to, p

PTHH :
3) Phản ứng trùng
hợp:

nCH2 = CH2


……………………………………………
( poli ………………., PE )

PE là chất rắn, không tan trong nước, không độc và là nguyên liệu
quan trọng trong công nghiệp chất dẻo.
IV.Ứng dụng :
V. Điều chế:
Từ rượu etylic:
C2H5OH

- Điều chế PE, PVC , rượu etylic công nghiệp, axit axetic, đicloetan…
- Kích thích quả mau chín.
H2SO4 đặc
C2H5OH

………………………………………………….
0

> 170 C
BÀI TẬP ETILEN
Câu 1 : Trong phân tử etilen, giữa hai nguyên tử cacbon có :


A. Một liên kết đơn
C. Hai liên kết đôi
B. Một liên kết đôi
D. Một liên kết ba
Câu 2 : CH4 và C2H4 có tính chất hóa học giống nhau là :
A. Tác dụng với dung dịch Brom

C. Tác dụng với khí O2
B. Tác dụng với khí Hidro
D. Có phản ứng trùng hợp
Câu 3 : Chất nào sau đây làm mất màu dung dịch Brom và có phản ứng trùng hợp.
A. CH4
B.CH3 – CH3
C. CH3Cl
D.CH2=CH – CH3
Câu 4 : Hiện tượng gì xảy ra khi dẫn khí C2H4 qua dd Br2. Viết PTHH.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 5 : Bằng phương pháp hóa học hãy nhận biết 3 chất khí: CO2, CH4, C2H4
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 6 : C3H6 (propen) cũng có một liên kết đơi như etilen. Hãy viết CTCT của propen và viết
PTHH của propen với dung dịch Br2 và H2 .
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 7 : Đốt cháy V lít etylen, thu được 9g hơi nước. Hãy tính V và thể tích khơng khí cần dùng,
biết O2 chiếm 20% thể tích khơng khí (đktc) ?
………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 8 : Cho 5,6 lít (đktc) hỗn hợp CH4 và C2H4 đi qua nước brom dư thấy có 4 g brom tham gia
phản ứng.
a) Viết phương trình phản ứng xảy ra ?
b) Tính thành phần phần trăm thể tích mỗi chất đã dùng ?
c) Tính thể tích O2 cần dùng để đốt cháy hồn tồn hỗn hợp khí ban đầu ? (đktc)
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 9 : Đốt cháy hết 36 gam hh khí C3H6 và C2H6 trong O2 dư thu được 56 lít CO2 đktc
a) Tính V mỗi khí ở đktc
b) Tính % mỗi khí trong hh khí ban đầu
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Câu 10 : Đốt cháy hoàn toàn 0,3 mol hỗn hợp gồm metan và etilen. Lấy toàn bộ CO 2 sinh ra cho
vào dd Ca(OH)2 dư thu được 40g kết tủa.
a) Viết pthh xảy ra ?
a) Tính % thể tích mỗi khí ban đầu ?
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

BÀI 36 : AXETILEN
CTPT : ………………. PTK : ………………
I. Tính chất vật lí :

- Axetilen là chất ……….., ………………, ………………., ………
hơn khơng khí ( d = …………..) , ít tan trong nước.
CTPT :

C2H2

CTCT :

CTRG :
II. Cấu tạo phân tử :

- Giữa hai nguyên tử cacbon có ………..liên kết , gọi là ……………
- Trong liên kết đơi có ……….liên kết kém bền. Các liên kết này dễ bị
đứt ra trong các phản ứng hóa học.


Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×