Nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng phát triển việt nam

i

L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c a riêng
tơi. Các s li u, k!t lu"n nêu trong lu"n án là trung th#c và có
ngu&n g c rõ ràng.

Tác gi( lu"n án
Trương Th Hoài Linh


ii

M CL C
L I CAM ðOAN ...................................................................................................i
DANH M C CÁC T

VI T T T ......................................................................iv

DANH M C SƠ ð", B%NG, ð" TH'.................................................................v
PH)N M* ð)U ....................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ S* LÝ LU0N V1 HI2U QU% HO4T ð5NG C6A
NGÂN HÀNG PHÁT TRI:N .............................................................................13
1.1. T ng quan v Ngân hàng Phát tri n .......................................................13
1.1.1. L ch s phát tri n và m c đích ho t ñ ng c a Ngân hàng Phát tri n...13
1.1.2. Lý do ra ñ3i và khái ni m v4 Ngân hàng Phát tri5n ..............................15
1.1.3. ð8c ñi5m c a Ngân hàng Phát tri5n......................................................19
1.1.4. Các ho;t ñ1.2. HiCu quD hoEt ñGng cIa Ngân hàng Phát triJn .......................................31
1.2.1. Khái ni m hi u qu( ho;t ñ1.2.2. Các chA tiêu ñánh giá hi u qu( ho;t ñ

1.2.3. Các nhân t tác ñtri5n...............................................................................................................43
1.3. Kinh nghiCm nâng cao hiCu quD hoEt ñGng cIa mGt sN Ngân hàng
Phát triJn trên thP giQi và bài hSc ñNi vQi ViCt Nam......................................61
1.3.1. Kinh nghi m nâng cao hi u qu( ho;t ñtri5n trên th! giBi ...........................................................................................61
1.3.2. Bài hEc ñ i vBi Vi t Nam.....................................................................63
CHƯƠNG 2: THUC TR4NG HI2U QU% HO4T ð5NG C6A NGÂN HÀNG
PHÁT TRI:N VI2T NAM .................................................................................67
2.1. Khái quát vW Ngân hàng phát triJn ViCt Nam .........................................67
2.1.1. Quá trình hình thành và mơ hình t[ ch\c cIa Ngân hàng
Phát triJn ViCt Nam....................................................................................67
2.1.2. Chính sách tín dHng Nhà nưBc J Vi t Nam trong th3i gian qua............71


iii

2.1.3. Các ho;t ñ2.2. Phân tích và đánh giá hiCu quD hoEt ñGng cIa Ngân hàng Phát triJn
ViCt Nam giai đoEn t^ 2006 đPn 2010 .............................................................87
2.2.1. Phân tích hi u qu( ho;t ñ2.2.2. ðánh giá hi u qu( ho;t ñCHƯƠNG 3: GI%I PHÁP NÂNG CAO HI2U QU% HO4T ð5NG C6A
NGÂN HÀNG PHÁT TRI:N VI2T NAM ...................................................... 135
3.1. ð nh hưQng vW tín dcng đdu tư phát triJn cIa Nhà nưQc trong thei
gian tQi ................................................................................................135
3.2. ð nh hưQng hoEt ñGng cIa Ngân hàng Phát triJn ViCt Nam ñPn năm 2020 .136
3.3. Quan ñiJm vW hoEt ñGng cIa Ngân hàng Phát triJn ViCt Nam............. 138
3.4. Các giDi pháp nâng cao hiCu quD hoEt ñGng cIa Ngân hàng Phát triJn
ViCt Nam ........................................................................................................ 142

3.4.1. Nâng cao năng l#c huy ñ3.4.2. C(i thi n năng l#c thMm ñNnh d# án t;i ngân hàng .............................. 151
3.4.3. C(i thi n năng l#c qu(n lý r i ro t;i ngân hàng .................................. 166
3.4.4. BO sung thêm mhàng ............................................................................................................ 178
3.4.5. Nâng cao chRt lưSng ñcán b< thMm đNnh và cán b< qu(n lý tín dHng ............................................... 181
3.5. KiPn ngh nhhm nâng cao hiCu quD hoEt ñGng cIa Ngân hàng Phát triJn
ViCt Nam ........................................................................................................ 185
K T LU0N........................................................................................................ 194
DANH M C CÔNG TRÌNH CƠNG Bl C6A TÁC GI% .............................. 196
DANH M C TÀI LI2U THAM KH%O .......................................................... 197


iv

DANH M C CÁC T

VI T T T

DAPT

D# án phát tri5n

VDB

Ngân hàng Phát tri5n Vi t Nam

NHPT

Ngân hàng Phát tri5n

TCTD

TO ch c tín dHng

NHTM

Ngân hàng Thương m;i

QHTPT

Qu_ H` trS Phát tri5n

BKHðT

B< K! ho;ch và ðQu tư

BTC

B< Tài chính

NSNN

Ngân sách Nhà nưBc

ODA

V n h` trS phát tri5n chính th c

NHNN

Ngân hàng Nhà nưBc

NHTW

Ngân hàng Trung ương

HðQL

H
TDðT

Tín dHng đQu tư

TDXK

Tín dHng xuRt khMu

TPCP

Trái phi!u Chính ph

HQTC

Hi u qu( tài chính

HQKTXH

Hi u qu( kinh t! a xã h
GTCG

GiRy t3 có giá

TSðB

Tài s(n đ(m b(o

LSCK

Lãi suRt chi!t khRu

TðDA

ThMm đNnh d# án

TDNN

Chính sách tín dHng đQu tư phát tri5n c a Nhà nưBc


v

DANH M C SƠ ð", B%NG, ð" TH'
I. SƠ ð"
Sơ ñ& 2.1: Sơ ñ& b< máy tO ch c c a Ngân hàng Phát tri5n Vi t Nam ...................71
Sơ ñ& 3.1: B< máy qu(n lý r i ro t;i VDB ........................................................... 167
Sơ ñ& 3.2: MHc tiêu c a h th ng X!p h;ng tín dHng n

II. B%NG
B(ng 1.1: Các chA tiêu hi u qu( kinh t! a xã hB(ng 2.1: K!t qu( huy ñB(ng 2.2: K!t qu( cho vay tín dHng đQu tư ............................................................89
B(ng 2.3. Cơ cRu dư nS theo ngành kinh t! ...........................................................89
B(ng 2.4: K!t qu( cho vay l;i v n ODA................................................................91
B(ng 2.5. K!t qu( cho vay tín dHng xuRt khMu .......................................................91
B(ng 2.6. K!t qu( h` trS sau ñQu tư.......................................................................93
B(ng 2.7: Tình hình nS quá h;n hàng năm.............................................................94
B(ng 2.8: LSi nhu"n hàng năm ..............................................................................95
B(ng 2.9: K!t qu( gi(i ngân v n tài trS qua các năm so vBi k! ho;ch ....................96
B(ng 2.10: Tf trEng v n gi(i ngân c a VDB so vBi tOng v n ñQu tư c a n4n kinh t!.. 98
B(ng 2.11: K!t qu( đóng góp c a VDB vào kim ng;ch xuRt khMu c a c( nưBc.... 104
B(ng 2.12: Cơ cRu tài s(n và v n......................................................................... 110
B(ng 3.1. D# ki!n nhu dư nS và v n c a ngân hàng trong th3i gian tBi ............... 138

II. ð" TH'
ð& thN 2.1: Tf trEng TSCð tăng thêm tg v n tài trS c a VDB so vBi tOng TSCð c a
c( nưBc..................................................................................................................90
ð& thN 2.2: Tf trEng v n gi(i ngân c a VDB so vBi tOng v n ñQu tư c a nên kinh t! .. 99
ð& thN 2.3: Mð& thN 2.4: M

vi


1

PH)N M* ð)U
1. GImI THI2U NGHIÊN CoU VÀ M C ðÍCH NGHIÊN CoU
1.1. Sq cdn thiPt cIa nghiên c\u
Ngân hàng Phát tri5n (NHPT) là trung gian tài chính có vai trị quan trEng
đ i vBi s# phát tri5n kinh t! và xã hđang phát tri5n. Thơng qua tài trS trung và dài h;n c a NHPT cho các d# án phát
tri5n – là các d# án t;o ra s(n phMm chi!n lưSc, thúc ñMy chuy5n dNch cơ cRu kinh t!
c a ngành, vùng, lãnh thO và chuy5n dNch cơ cRu thu nh"p c a mcư, tQm quan trEng c a NHPT ñã ñưSc ch ng minh trong nhi4u cơng trình nghiên
c u trong và ngồi nưBc.
Cũng gi ng như các trung gian tài chính khác, ho;t đNHPT là ho;t đngu&n v n tài trS bJi Ngân hàng ph(i đưSc thu h&i, b(o tồn và quay vịng đ5 có
th5 tài trS cho nhi4u d# án phát tri5n khác. Tuy nhiên, mHc tiêu và cách th c th#c
hi n ho;t ñlà các Ngân hàng Thương m;i (NHTM) khơng hồn tồn gi ng nhau. S# khác bi t
này xuRt phát tg mHc tiêu thành l"p c a NHPT và NHTM. NHTM ñưSc thành l"p
nhPm mHc tiêu ml ch ñó a ti4n lãi a là chi phí ph(i tr( c a ngư3i ñi vay ñ i vBi vi c sp dHng v n c a
NHTM. Trong khi đó, NHPT là cơng cH c a chính ph đ5 th#c hi n các mHc tiêu
kinh t! xã hnưBc trong tgng th3i kỳ. T;i các nưBc phát tri5n cũng như đang phát tri5n ln
ln t&n t;i các ngành kém phát tri5n, nhing vùng sâu vùng xa khó khăn và ngư3i
nghèo. Nhing b< ph"n này rRt khó thu hút đQu tư tg nhing nhà đQu tư thơng
thư3ng bs v n vì mHc tiêu sinh l3i, do v"y cQn có s# can thi p dưBi các hình th c
c a chính ph . NHPT huy đtrEng đi5m và ưu ñãi cho nhing ñ i tưSng trên nhPm hai mHc tiêu là hi u qu( xã


2

hmu n ñ;t ñưSc các mHc tiêu sau:
(1) t;o ra nhi4u công ăn vi c làm cho ngư3i dân;
(2) c(i thi n mơi trư3ng s ng;
(3) c(i thi n tính cơng bPng trong phân ph i thu nh"p giia các nhóm dân cư
trong n4n kinh t!;
(4) hi n đ;i hóa nơng nghi p và nông thôn;
(5) phát tri5n kinh doanh c a các doanh nghi p vga và nhs;
(6) khuy!n khích các ho;t đngh cao
(7) phát tri5n thN trư3ng tài chính…
V"y nhing mHc tiêu trên ñã ñưSc NHPT ñáp ng hay chưa? Câu tr( l3i tùy
thuc a mình và chuy5n hưBng sang các ho;t đqu c gia ñó ñã ñ;t ñưSc s# tăng trưJng b4n ving (M_, Nh"t B(n hay Singapo). Tuy
nhiên, bên c;nh đó, ho;t đcH th5 như s# phH thul nS xRu cao, qu(n lý tài chính y!u kém, kh( năng huy ñnàn…TRt c( nhing h;n ch! trên làm cho NHPT không nhing không ñ;t ñưSc các
mHc tiêu ñ4 ra mà còn dxn ñ!n mc a chính ph và các nhà tài trS nưBc ngoài.
Ngân hàng Phát tri5n Vi t Nam (Vi t Nam Development Bank) chính th c đi
vào ho;t đVi c chuy5n tg Qu_ sang Ngân hàng xuRt phát tg nhi4u lý do c( v4 yêu cQu phát
tri5n chung c a n4n kinh t! cũng như th#c tr;ng ho;t ñho;t đtrung các ngu&n v n trung và dài h;n huy ñtrS cho các DAPT và các ñ i tưSng ñ8c bi t trong n4n kinh t!. V n c a ngân hàng
góp phQn đMy m;nh ti!n trình cơng nghi p hóa, hi n ñ;i hóa ñRt nưBc và xóa ñói

3

gi(m nghèo. Năm năm m8c dù là kho(ng th3i gian chưa nhi4u n!u so sánh vBi vịng
đ3i c a các d# án VDB tài trS vBi th3i gian hoàn v n trung bình tg 10 đ!n 20 năm,
nhưng có th5 nói đây là giai đo;n ngân hàng hồn thi n mơ hình tO ch c và ho;t
đtri5n. Do v"y, vi c đánh giá nhing đóng góp cũng như h;n ch! c a VDB trong ho;t
ñc a ngân hàng trong th3i gian tBi. ði4u này càng quan trEng hơn khi mà ñ!n năm
2010, Vi t Nam trJ thành qu c gia nPm trong nhóm nưBc có thu nh"p trung bình
thRp, khi đó các ưu đãi v4 v n tg các Chính ph và nhà tài trS nưBc ngoài s{ suy
gi(m mà thay vào đó là các ngu&n tài trS theo đi4u ki n thN trư3ng. Trong khi s# tài
trS tg các ngu&n v n có ngu&n g c tg NSNN ngày càng h;n h|p thì địi hsi VDB
ph(i t# ch đưSc trong c( ho;t ñk!t qu( v4 v n gi(i ngân hàng năm J m c 4,2% so vBi tOng nhu cQu v n c a n4n
kinh t!, tf l nS xRu (theo quy ñNnh c a VDB) J m c 15% tOng dư nS (n!u tính theo
chuMn qu c t! thì m c này cao hơn gRp 3 lQn), chênh l ch giia doanh thu tg lãi và
chi phí tr( lãi ln đ;t giá trN âm J m c kho(ng 2.000 tf đ&ng m`i năm…cho thRy
n!u khơng có nhing đi4u chAnh kNp th3i tg cơ ch! chính sách đ!n ho;t đvH thì VDB s{ hồn tồn phH thuXuRt phát tg th#c tr;ng hi u qu( ho;t ññ4 “Nâng cao hi u qu( ho;t ñnghiên c u cho lu"n án.
1.2. Mcc đích cIa nghiên c\u
MHc đích c a lu"n án là nghiên c u nhing kinh nghi m t t nhRt và phù hSp
nhRt c a các nưBc trên th! giBi trong ho;t ñViêt nam. ð&ng th3i, xây d#ng mñ

đây s{ đưSc coi là mHc tiêu quan trEng nhRt mà lu"n án ñ;t ñưSc. H th ng chA tiêu
này ñưSc dùng ñ5 ñánh giá th#c tr;ng ho;t ññây và NHPT Vi t Nam hi n nay, ñây là m

4

đ4 c"p đ!n mnâng cao hi u qu( c a VDB. CH th5 như sau:
(i) Nghiên c u nhing cơ sJ lý lu"n cơ b(n v4 NHPT và vai trò c a NHPT
ñ i vBi n4n kinh t!, ho;t ñho;t đhhi u qu( c a các NHPT trên th! giBi ñ5 v"n dHng phù hSp vào Vi t Nam;
(ii) Phân tích và đánh giá th#c tr;ng ho;t đh;n ch! trong ho;t đh;n ch! đó;
(iii) ðưa ra các đ4 xuRt các gi(i pháp và ki!n nghN nhPm nâng cao hi u qu(
ho;t ñ1.3. PhEm vi và ñNi tưrng nghiên c\u
1.3.1. PhEm vi nghiên c\u
Nhing thay ñOi trong chính sách tín dHng đQu tư phát tri5n c a Vi t Nam tg
năm 1999 ñ!n năm 2011
ðánh giá hi u qu( ho;t đqu( ho;t đ1.3.2. ðNi tưrng nghiên c\u
ð i tưSng ñ4 tài t"p trung nghiên c u là hi u qu( ho;t ñXuRt phát tg mHc tiêu ho;t ñv4 hi u qu( ho;t ñt tác ñ

2. TsNG QUAN NGHIÊN CoU
2.1. Tình hình ghiên c\u vW đW tài trên thP giQi và t ViCt Nam
NHPT bwt ñQu ra đ3i J lHc đNa Châu Âu, trong đó Pháp là nơi mà các ngân
hàng tồn cQu đQu tiên đưSc thành l"p (năm 1852), sau đó cũng rRt thành cơng J
ð c và Ý. Khi mBi thành l"p, các ngân hàng này ch y!u là h` trS cho công nghi p
thông qua tài trS m

5

trình tích tH v n dQn dQn khơng đáp ng ñưSc nhu cQu hi n t;i. Các doanh nghi p
Châu Âu cịn rRt tr€, hE đ i m8t vBi nhu cQu v4 v n rRt lBn và khMn trương ñ5 xây
d#ng nên nhing nhà máy d t hay nhà máy thép hi n đ;i. Và khơng gi ng như nưBc
Anh, Châu Âu lúc này chưa có nhi4u nhing nhà đQu tư giàu có và thN trư3ng ch ng
khốn phát tri5n.
Các cơng trình v4 NHPT và hi u qu( ho;t đch y!u ñưSc nghiên c u và ñánh giá bJi các nhà kinh t! và các nhà lý lu"n nưBc
ngoài dưBi các tên gEi như Các đNnh ch! tài chính phát tri5n – Development Finance
Institutions, Cơng ty tài chính phát tri5n – Development Finance Company và Ngân
hàng phát tri5n – Development Bank.
Nghiên c u

nư c ngồi

TrưBc tiên là các quan đi5m v4 NHPT và vai trị c a NHPT đ i vBi n4n kinh
t!. Kane (1975) đNnh nghĩa NHPT là “trung gian tài chính tài trS v n trung và dài
h;n cho các d# án phát tri5n kinh t! và cung ng các dNch vH liên quan”. Panizza
(2004) l;i nhRn m;nh “NHPT là các th5 ch! tài chính vBi ho;t đcRp v n trung và dài h;n cho các d# án t;o ra s(n phMm chi!n lưSc và do v"y ít
ñưSc tài trS bJi khu v#c tư nhân”. Dù th! nào, c( hai ñ4u th ng nhRt vBi nhau J vai

trò c a NHPT trong tài trS v n trung và dài h;n cho các d# án. Tuy nhiên, b(n chRt
th#c s# c a NHPT ñã ñưSc ñ4 c"p tBi trưBc đó rRt lâu bJi Joshep Schumpeter
(1912), bPng ngơn ngi sinh đnghi p là hai tác nhân quan trEng trong quá trình phát tri5n kinh t!, đ&ng th3i, ơng
cũng là mnên s# phát tri5n kinh t!, thN trư3ng tài chính phát tri5n s{ thúc đMy s# tăng trưJng
thơng qua tài trS v n cho các doanh nghi p và các d# án nhPm ñem l;i s# sinh l3i
cao. Thêm nia, theo báo cáo c a Ngân hàng th! giBi (WB) năm 1989, mơ hình phO
bi!n nhRt c a các trung gian tài chính phi Ngân hàng J các nưBc đang phát tri5n là
tO ch c tài chính phát tri5n. Các tO ch c công cnh"n đưSc phQn lBn các u cQu tài trS c a hE tg chính ph ho8c các nhà tài trS
nưBc ngoài. HE tài trS v n trung và dài h;n cho các doanh nghi p vga và nhs v n


6

khơng th5 nh"n đưSc v n tg các NHTM. Trong su t nhing năm 70, các yêu cQu tài
trS ñ i vBi các tO ch c này ñã ñưSc mJ rdHng ngu&n v n c a chính ph , các tO ch c này tăng cư3ng tài trS cho các món vay
vBi tf l sinh l3i thRp ho8c/và nhi4u r i ro. Mchính phát tri5n là lRp đQy “nhing ch` tr ng” trong thN trư3ng v n thơng qua huy
đtài chính bN giBi h;n v4 s lưSng và giBi h;n trong ho;t ñnơi mà ho;t đvà nơi mà s# an tồn c a các món cho vay bN giBi h;n thì s# có m8t c a các tO ch c
tài chính phát tri5n là cQn thi!t, th#c t! này “ng"p tràn” J các nưBc đang phát tri5n”.
Mơ hình phO bi!n nhRt c a các tO ch c tài chính phát tri5n là các NHPT qu c gia
(NDB) – các Ngân hàng tài trS v n trung và dài h;n cho các d# án phát tri5n trong
lĩnh v#c công nghi p và nông nghi p. Nhi m vH trEng tâm c a các Ngân hàng này
đã đưSc chính ph quy đNnh là tìm ki!m, thMm ñNnh, xúc ti!n, tài trS và th#c hi n

các d# án đó. Tóm l;i, NDB là cơng cH chính sách c a chính ph các nưBc đ5 th#c
thi cơng cuV4 hi u qu( c a NHPT, các cơng trình đã d#a trên th#c tiˆn và kinh nghi m
c a các nhà nghiên c u ñ5 ñánh giá theo nhi4u cách nhìn nh"n khác nhau.
Hi u qu( ho;t đBeatris Armend (1998) ñã so sánh giia NHPT Pháp – nưBc phát tri5n và NHPT
Mexico – nưBc ñang phát tri5n ñ5 ch ng minh rPng NHPT c a Pháp vBi s# tham gia
tBi 70% c a các trung gian tài chính tư nhân ñã ho;t ñnghi p hơn so vBi NHPT Mexico toàn b< là sJ hiu Nhà nưBc. Kieth R. (2007) ñã
kh†ng ñNnh rPng s# tham gia c a chính ph J các nưBc đang phát tri5n lBn hơn rRt
nhi4u so vBi J các nưBc phát tri5n thơng qua các NHPT, đây là mngun nhân làm h;n ch! năng l#c ho;t ñdo ñã gây ra n;n tham nhũng và lãng phí v n cho vay. Các ông ñã ch ng minh rPng
các d# án ñưSc l#a chEn tài trS bBi NHPT không ph(i d#a vào hi u qu( c a vi c sp
dHng v n và kh( năng hoàn tr( nS mà do các m i quan h giia bên thMm ñNnh và


7

ch d# án, do v"y, rRt nhi4u d# án “không th5 th#c hi n ñưSc” l;i ñưSc l#a chEn
vay v n. Trong khi đó, Yoichi và Yzumida (2003) kh†ng đNnh vai trị khơng th5
thi!u c a chính ph trong vi c duy trì tài trS ưu đãi cho các d# án phát tri5n. Thêm
vào đó, ơng cũng nêu lên s# cQn thi!t c a vi c tách b;ch ho;t ñsách và tín dHng thương m;i trong mlu"n khác sau này, đ5 gi(m các chi phí qu(n lý nhPm nâng cao hi u qu( ho;t đc a NHPT, ơng cũng kh†ng đNnh khơng cQn thi!t ph(i thành l"p riêng mcho vay các d# án phát tri5n n!u có mReasrch Institude) (2003) phân tích h th ng các nhân t làm cho NHPT J các nưBc
đang phát tri5n khơng th5 ñ;t ñưSc hi u qu( mong mu n như vRn đ4 chi phí giao
dNch cao và phH thu

phH thuthunưBc này.
Mvay. Adam và Dale (2000),Yzumida (2003) ñã kh†ng ñNnh hi u qu( cho vay chA ñ;t
ñưSc n!u duy trì đưSc cơng th c lãi suRt huy ñlãi suRt cho vay trên thN trư3ng.
Maxwell Fry (1995) d#a trên nhing kinh nghi m th#c tiˆn c a mình đã đưa
ra mđưSc sau kho(ng 30 năm ho;t ñcó hi u qu( các ngu&n v n nưBc ngoài, nhưng l;i thRt b;i trong vi c huy ñngu&n l#c trong nưBc và đ;t đưSc k!t qu( h`n hSp (th"m chí làm xRu ñi) trong phân
bO v n cho các d# án phát tri5n. Thêm nia, rRt ít trong s các tO ch c này có kh(
năng t# huy đhE ch y!u tài trS cho các d# án vBi lãi suRt thRp, thư3ng là âm n!u tính theo giá trN
th#c. Nhìn chung, n` l#c c a các tO ch c này trong vi c thúc ñMy các thN trư3ng tài
chính th"t đáng thRt vEng. Hi u qu( ho;t đquan hơn. Do không th#c hi n t t vi c ñánh giá tài trS và r i ro nên phQn lBn các


8

NHPT trên th! giBi ñ4u bN vŽ nS. Các r i ro c hiu c a các d# án vay v n và s# vô
trách nhi m c a khách hàng đ i vBi nghĩa vH hồn tr( nS đã đMy các Ngân hàng vào
hồn c(nh như v"y. Ơng đã li t kê các vRn đ4 mà các NHPT đó g8p ph(i, g&m
(1) phH thu(2) lãi suRt cho vay dưBi ngưŽng lãi suRt c a thN trư3ng
(3) tf l nS xRu cao
(4) qu(n lý sO sách kém
(5) s# b(o lãnh c a chính ph làm cho các d# án h;n ch! tính c;nh tranh và

hi u qu(.
Cũng sâu swc như phân tích c a Fry, Kitchen (1986) kh†ng ñNnh rPng bRt kỳ
qu c gia nào n!u mu n phát tri5n thN trư3ng tài chính mà thiên vN cho các NHPT thì
mHc tiêu phát tri5n s{ khó đ;t ñưSc. Các NHPT ñưSc b(o v bJi chính ph s{ khơng
khuy!n khích s# phát tri5n c a các tO ch c tài chính tư nhân do lo sS kh( năng
khơng th5 c;nh tranh đưSc vBi các NHPT này, tg đó s{ h;n ch! các món cho vay
trung và dài h;n c a các tO ch c tài chính tư nhân này. VBi nhing kinh nghi m có
đưSc khi làm vi c J NHPT Caribbean và M_ Latin, Kitchen ñã gi(i thích mrõ ràng nhing thách th c làm h;n ch! hi u qu( ho;t ñ(1) CRu trúc tài chính khơng phù hSp vBi các tiêu chuMn thương m;i thông
thư3ng, cH th5, tf l nS trên v n ch sJ hiu quá cao s{ h;n ch! s# an tồn cho
kho(n vay.
(2) Dịng ti4n khơng phù hSp vBi phương th c thanh tốn thơng thư3ng, các
u cQu v4 kéo dài th3i h;n nS hay th3i gian ân h;n làm cho NHPT khơng nhanh
chóng thu h&i v n đ5 quay vịng cho vay các d# án khác.
(3) Các hình th c đ(m b(o có giá trN có rRt ít ho8c khơng có.
(4) Thành t#u kinh doanh c a doanh nghi p nghèo nàn.
Tóm l;i, khi mà các NHPT butrên thN trư3ng ñ i vBi các d# án có r i ro cao thì s# kém hi u qu( trong ho;t đc a nó là khơng tránh khsi. Khi đó, các Ngân hàng này có t&n t;i đưSc khơng s{
phH thu

9

Nghiên c u trong nư c
Các cơng trình nghiên c u ch y!u t"p trung vào ñánh giá hi u qu( c a v n
tín dHng ưu đãi đ i vBi n4n kinh t! Vi t Nam. Lu"n án ti!n s_ c a PGS.TS Phan ThN
Thu Hà (2001) trên cơ sJ phân tích s# khác bi t trong các ho;t ñNHPT vBi các NHTM ñã kh†ng ñNnh khơng nên đ5 ho;t đ

các d# án phát tri5n th#c hi n bJi các NHTM vì như v"y s{ khơng th5 đánh giá
chính xác hi u qu( sp dHng v n c a ngân hàng, đ&ng th3i cịn t;o ra s# “khơng
minh b;ch” trong vi c ñánh giá hi u qu( ho;t ñlu"n án cũng nêu rõ nhing h;n ch! c a ngu&n v n c a chính ph tài trS cho các d#
án phát tri5n do tình tr;ng “cha chung khơng ai khóc” đã khơng chA làm gi(m hi u
qu( sp dHng v n, khơng đ;t đưSc mHc tiêu đ4 ra mà cịn làm gi(m ni4m tin c a dân
chúng vào chính sách c a ð(ng và nhà nưBc, vào đc u cRp B< do PGS.TS Phan ThN Thu Hà là ch nhi m ñ4 tài (2006) ñã h th ng l;i
các vRn đ4 v4 tín dHng Nhà nưBc và đánh giá th#c tr;ng cRp tín dHng Nhà nưBc J
Vi t Nam, tg đó đ4 xuRt các gi(i pháp hồn thi n chính sách tín dHng Nhà nưBc J
Vi t Nam. Lu"n án ti!n s_ c a TrQn Cơng Hịa (2007) đã ñánh giá mth ng hi u qu( c a ñQu tư phát tri5n J Vi t Nam, ñi sâu vào ñánh giá hi u qu( th#c
hi n ñQu tư phát tri5n t;i VDB. Các cơng trình khác nghiên c u v4 VDB cũng chA
dgng l;i J vi c phân tích và đánh giá hi u qu( c a tgng ho;t ñl€ c a ngân hàng. Lu"n văn c a th;c s_ TrNnh ThN Lan, Nguyˆn ThN Thwng (2006)
t"p trung vào phân tích th#c tr;ng tín dHng xuRt khMu c a VDB. Lu"n văn th;c s_
c a ðinh Nguyˆn An Khương (2007) phân tích th#c tr;ng ho;t ñc a VDB, tg ñó ñưa ra các ñ4 xuRt tăng cư3ng huy ñán ti!n s_ c a Nguyˆn Chí Trang (2009) đ4 c"p đ!n các nthMm ñNnh d# án t;i VDB…SJ dĩ các nghiên c u v4 VDB chA dgng l;i J m c đ< sơ
lưSc vì hai ngun nhân sau:
(1) VRn đ4 hi u qu( tín dHng bN “bs qua” khi VDB còn là Qu_ H` trS phát
tri5n và


10

(2) VDB khi chuy5n sang ho;t ñtín dHng ph(i tn th các ngun twc tín dHng cơ b(n, vì th3i gian ho;t đnhi4u nên chưa có nghiên c u ñánh giá hi u qu( tín dHng m

Trên cơ sJ tóm lưSc các cơng trình nghiên c u tg trưBc ñ!n nay cho thRy
m(ng ñ4 tài v4 hi u qu( ho;t đđ!n. Do v"y, lu"n án s{ nghiên c u m2.2. Nhung đóng góp mQi cIa luxn án
2.2.1. Nh ng đóng góp m i v m t lý lu n
a N!u các nghiên c u trưBc thư3ng chA nhwc ñ!n s# cQn thi!t c a thMm ñNnh hi u qu(
kinh t! a xã htrS, thì lu"n án đã phân tích cH th5 nhing thao tác cQn th#c hi n khi thMm ñNnh ndung này, cũng như các y!u t cQn ño lư3ng ñ5 tính tốn các chA tiêu hi u qu( kinh
t! a xã hhi u qu( kinh t! a xã hmHc tiêu thúc ñMy s# phát tri5n c a qu c gia, ch không ph(i chA dgng l;i J m c ñ<
li t kê k!t qu( xã ha Trái vBi các nh"n đNnh đã có cho rPng NHPT là tO ch c ho;t đtiêu lSi nhu"n, lu"n án ñã ch ng minh rPng ñ5 NHPT thúc ñMy hi u qu( phát tri5n
n4n kinh t! thông qua tài trS cho các d# án phát tri5n thì NHPT khơng th5 ho;t đkhơng vì mHc tiêu lSi nhu"n, tuy ñây không ph(i là mHc tiêu cu i cùng. Duy trì m c
lSi nhu"n t i thi5u khơng chA giúp ngân hàng huy đ(v n và ngu&n nhân l#c) mà cịn đ(m b(o s# an tồn và b4n ving cho ho;t đNHPT.
a Lu"n án ñã ch ng minh s# tác ñđQu tư phát tri5n c a Nhà nưBc tBi ho;t ñth c, đi4u ki n tín dHng, h;n m c, h` trS và qu(n lý r i ro.
2.2.2. Nh ng ñ xu!t m i rút ra t$ k&t qu( nghiên c u
a XuRt phát tg th#c tiˆn ho;t ñ(VDB), lu"n án đ4 xuRt cQn đa d;ng hóa đ i tưSng tài trS cho d# án phát tri5n vBi
ñQu m i là VDB ch khơng nên chA có mán này. VBi h;n ch! v4 kh( năng huy ñdHng nhing ưu th! trong ho;t đ

11

tài trS cho d# án nên có s# ph i hSp giia các tO ch c tín dHng, theo đó VDB ñ ng
ra b(o lãnh ho8c tài trS nhing h;ng mHc có r i ro lBn, th3i gian hồn v n dài ho8c
kh( năng sinh l3i thRp, còn nhing h;ng mHc cịn l;i s{ thu hút các trung gian tài
chính khác cRp tín dHng. ð5 làm đưSc đi4u này thì cQn bO sung các quy ñNnh giám
sát và ki5m tra vi c h;ch tốn giia cho vay chính sách và cho vay thương m;i trong
các tO ch c tín dHng tham gia tài trS d# án.
a ð5 thRy đưSc tồn di n nhing đóng góp c a d# án đ!n s# phát tri5n kinh t! thì
VDB ph(i bO sung và hưBng dxn cH th5 các bưBc th#c hi n thMm ñNnh hi u qu( kinh
t! a xã ha N!u các nghiên c u trưBc khơng đ4 cRp đ!n vRn đ4 an tồn trong ho;t đVDB thì lu"n án đã cho thRy cơ ch! qu(n lý r i ro (g&m r i ro tín dHng, r i ro tác
nghi p và r i ro thN trư3ng) t;i VDB ph(i ñưSc th#c hi n như các ngân hàng thương
m;i và dQn tuân theo các chuMn m#c qu c t!. Lu"n án cũng làm rõ ñi4u ki n tiên
quy!t ñ5 làm ñưSc ñi4u này là s# thay ñOi trong tư duy lãnh ñ;o c a b< máy qu(n lý
VDB và các quy ñNnh trong chính sách tín dHng ñQu tư phát tri5n c a Nhà nưBc.
Trong th3i gian tBi, Chính ph và Ngân hàng Nhà nưBc cQn ñưa ra các quy ñNnh v4
an toàn v n c a VDB theo hưBng áp dHng th ng nhRt vBi các ngân hàng thương
m;i.
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CoU
ð5 ñ;t ñưSc nhing mHc tiêu và nhi m vH ñ4 ra, lu"n án k!t hSp nhi4u
phương pháp nghiên c u. Duy v"t bi n ch ng và duy v"t lNch sp là phương pháp
lu"n cQn thi!t. Bên c;nh đó, lu"n án cịn sp dHng nhi4u phương pháp khoa hEc khác,
như phân tích, tOng hSp, th ng kê, so sánh....
Trong q trình nghiên c u, tác gi( đã tham kh(o và ti!p thu có chEn lEc
nhi4u cơng trình khoa hEc liên quan tBi nđưSc cơng b trên các phương ti n truy4n thơng trong và ngồi nưBc.
Ngu&n s li u tác gi( sp dHng trong lu"n án là tg các Báo cáo thư3ng niên

c a Qu_ H` trS Phát tri5n (trưBc ñây) và VDB (hi n nay). ð&ng th3i, ñ5 làm rõ ms ntrong quá kh .
4. K T CyU C6A LU0N ÁN


12

Ngồi phQn mJ đQu, k!t lu"n, phH lHc, b(ng bi5u, các hình v{ minh ho; và
danh mHc các tài li u tham kh(o, nChương 1: Cơ s lý lu n v hi-u qu( ho.t ñ/ng c0a Ngân hàng Phát tri4n

Chương 2: Thqc trEng hiCu quD hoEt ñGng cIa Ngân hàng Phát triJn
ViCt Nam
Chương 3: Gi(i pháp nâng cao hi-u qu( ho.t ñ/ng c0a Ngân hàng Phát
tri4n Vi-t Nam


13

CHƯƠNG 1
CƠ S* LÝ LU0N V1 HI2U QU% HO4T ð5NG
C6A NGÂN HÀNG PHÁT TRI:N
1.1. T[ng quan vW Ngân hàng Phát triJn
1.1.1. L9ch s: phát tri4n và m;c đích ho.t đ/ng c0a Ngân hàng Phát tri4n
Tg trưBc chi!n tranh th! giBi lQn th II, các NHPT ñã t&n t;i song song
vBi các ngân hàng khác nhưng J các hình th c và tên gEi khác. Hơn 100 năm
trưBc ñây, J th! kf 19, nưBc M_ đã hồn thành cơng nghi p hoá, nưBc Anh và
mqu c gia cơng nghi p này đã th#c hi n cơng nghi p hố nh3 ho;t đ

h;n c a các ngân hàng dưBi tên gEi là “Ngân hàng Công nghi p” [31]. Nhing
ngân hàng công nghi p cung cRp v n trung – dài h;n và chRp nh"n r i ro ñ5 tài
trS cho các d# án h a h|n s{ ñem l;i tf l sinh l3i lBn do khai thác vào các lĩnh
v#c s(n xuRt mBi. Như v"y, các ngân hàng cơng nghi p đã th#c hi n vai trị quan
trEng mà ngày nay đang ñưSc ti!n hành bJi các NHPT. Cho ñ!n cuho(ng tài chính c a th! giBi tg năm 1929 ñ!n năm 1932, các ho;t ñtrên mBi bN thu h|p l;i do r i ro ñ i vBi các d# án vưSt quá kh( năng chNu ñ#ng
c a các ngân hàng công nghi p này và do kh( năng huy ñtrên thN trư3ng bN h;n ch!. Các lo;i ch ng khoán do ngân hàng phát hành khơng
bán đưSc trên thN trư3ng; đ&ng th3i các tO ch c và cá nhân cũng không gpi ti4n
vào ngân hàng nia. Trong hồn c(nh đó, đ5 lRp ñQy s# thi!u hHt v4 v n trong các
qu_ dài h;n đ5 tài trS cho đQu tư, các Chính ph cũng như các tO ch c tài chính
c a Chính ph đã cam k!t sp dHng các ngu&n v n có ngu&n g c tg ngân sách
Nhà nưBc đ5 tài trS. K!t qu( là trong nhing năm 1930, các NHPT thuc a Chính ph đQu tiên đã ñưSc thành l"p, như là các NHPT J Bán cQu Tây,
Nacional Finaciera J Mê Hi Cô, CORFO J Chile và CAVENDES J Vêanêazuêa
na. Sau Chi!n tranh Th! giBi lQn th 2, K! ho;ch Marshall ñưSc tri5n khai ñ5 tài


14

trS cho cơng cuChi!n tranh Th! giBi lQn th 2 mra đ3i c a Liên hi p qu c – tO ch c k! ti!p c a Liên đồn Qu c gia – là tO ch c
cvBi 150 nưBc thành viên. Ti!p theo đó, trong nhing năm 1980, TO ch c Phát
tri5n và HSp tác Kinh t! (OECD) ra ñ3i, ñ;i di n cho các qu c gia cơng nghi p
phương tây có tOng s 17 thành viên (n!u không bao g&m Aialen, Lucaxemabua
và Aiaxơalen). BPng vi c tính thêm các nưBc ðơng Âu và Liên Khu v#c Nga, trg
Trung Qu c, ñ!n các qu c gia công nghi p, kho(ng 25 qu c gia đưSc phân lo;i

là “đã cơng nghi p hố”. ð5 l;i con s các qu c gia ñang phát tri5n là kho(ng
125, trong đó 100 qu c gia có dân s trên 1 tri u [31]. Trong th3i gian này, mtrong các vRn ñ4 nghiêm trEng là nhi4u qu c gia là thi!u v n ñ5 tài trS cho các
mHc tiêu phát tri5n. Ngu&n ngân sách h;n h|p cũng như kh( năng huy đki m khơng hi u qu( khơng ñ ñ5 áp ng nhu cQu v n khOng l& c a các ngành
công nghi p mBi. Mtg các nưBc có ngu&n ti!t ki m d&i dào vào nhing nưBc khan hi!m v n. ð5 gi(i
quy!t vRn ñ4 này, ý tưJng v4 vi c thành l"p NHPT nhPm t;o kênh thu hút và
luân chuy5n v n tg nưBc ngồi cho các d# án cơng nghi p trong nưBc đưSc đ4
xuRt và đưSc Chính ph ra quy!t đNnh thành l"p t;i các nưBc này. Nó cũng tương
t# như NHPT J các qu c gia như Mê Hi Cô, Chialê, Vêanêazuêala và các qu c
gia khác ñã ñưSc thành l"p trong nhing năm 1930.
Nhìn khái quát lNch sp phát tri5n c a NHPT có th5 nh"n thRy trong bRt kỳ
n4n kinh t! nào, dù là n4n kinh t! phát tri5n, đang phát tri5n hay kém phát tri5n,
ln t&n t;i các đ i tưSng khó có kh( năng ti!p c"n vBi các ngu&n tín dHng
thương m;i do mhoàn v n dài, r i ro lBn do ñQu tư vào lĩnh s(n phMm mBi hay vào các vùng khó
khăn…Tuy nhiên, các đ i tưSng này có ý nghĩa quan trEng trong vi c thúc ñRy
s# phát tri5n c a n4n kinh t! và xã h

15

v"y, địi hsi n4n kinh t! ph(i có mcho các đ i tưSng này, đó là NHPT. VRn đ4 mà tRt c( các NHPT th3i kỳ này
ph(i quan tâm là hình thành và tri5n khai mqu( ñ5 thúc ñMy quá trình tài trS phát tri5n t;i các nưBc có ngân hàng. Trong m`i
th3i kỳ khác nhau c a n4n kinh t! NHTM s{ t"p trung tài trS cho nhing ngành,
vùng, ñ i tưSng nhRt ñNnh phù hSp vBi nhu cQu c a n4n kinh t! trong th3i kỳ đó.
Theo đó, chính sách tín dHng đQu tư phát tri5n a đưSc ban hành theo s# chA đ;o

c a Chính ph J các nưBc a chính là “kim chA nam” cho ho;t đhàng này. Do v"y, mHc đích ho;t đphHc vH cho s# nghi p phát tri5n kinh t! a xã hhưBng là chính sách tín dHng ñQu tư phát tri5n c a qu c gia trong tgng th3i kỳ.

1.1.2. Lý do ra ñ>i và khái ni-m v Ngân hàng Phát tri4n
Mnhân sau ñây:
C?n có m/t t@ ch c tài trA vBn trung và dài h.n cho các DAPT [10]
D# án phát tri5n kinh t! (d# án phát tri5n) là các d# án tr#c ti!p t;o ra các
s(n phMm chi!n lưSc, thúc ñMy s# phát tri5n kinh t! c a các ngành, vùng và thúc
đMy q trình thay đOi cơ cRu kinh t! ho8c cơ cRu thu nh"p c a nhi4u b< ph"n
dân cư. ðó là các d# án (i) có quy mơ lBn và quan trEng ñ i vBi s# phát tri5n
kinh t! c a qu c gia; (ii) nhPm tBi hai mHc tiêu là hi u qu( tài chính và hi u qu(
kinh t! a xã hð5 tài trS cho DAPT có nhi4u ngu&n v n khác nhau như: ngu&n v n có
ngu&n g c tg NSNN, v n tg phát hành giRy t3 có giá trên thN trư3ng tài chính,
v n tài trS c a các NHTM, v n tg các Chính ph ho8c tO ch c tài chính qu c
t!…Tuy nhiên, m`i ngu&n v n trên đ4u có nhing h;n ch! nhRt đNnh và khơng
phù hSp vBi tRt c( các DAPT có nhu cQu v n. Các DAPT cQn lưSng v n lBn do
các d# án này thư3ng ñQu tư vào các lĩnh v#c mBi, s(n xuRt ho8c nh"p khMu các
s(n phMm mBi chưa tgng có m8t trong n4n kinh t!, xây d#ng các cơ sJ h; tQng


16

cho n4n kinh t! nhPm chuy5n dNch cơ cRu kinh t! ho8c xóa đói gi(m nghèo… Do
v"y, các s(n phMm c a d# án có đ< r i ro cao, th3i gian th#c hi n đQu tư dài, th3i
gian hồn v n rRt lBn nên thư3ng ít hRp dxn đ i vBi các nhà đQu tư khơng s’n
sàng chRp nh"n r i ro lBn. M8t khác, các DAPT nPm trong k! ho;ch phát tri5n

kinh t! a xã hdo Qu c hcơng. Vì v"y, đ i vBi nhi4u d# án, mHc ti u hi u qu( tài chính c a d# án có th5
bN “hy sinh” đ5 d# án đ;t ñưSc hi u qu( kinh t! a xã hkhơng phù hSp vBi mHc tiêu kinh doanh c a các trung gian tài chính hay các nhà
đQu tư trên thN trư3ng tài chính – nhing đ i tưSng mà mHc tiêu ñQu tư là sinh l3i
và an tồn v n. Trong s các ngu&n v n có th5 tài trS cho các DAPT có ngu&n tg
các Chính ph , tO ch c tài chính qu c t! là ngu&n có nhi4u đ8c đi5m phù hSp vBi
DAPT như th3i gian sp dHng v n dài, th3i gian ân h;n lBn, v n lBn, lãi suRt
thRp…Tuy nhiên ñ5 nh"n ñưSc ngu&n này thư3ng kèm theo các ñi4u ki n v4
chính trN, đi4u ki n chA đNnh trưBc hay đi4u ki n ñ i ng nên nhi4u trư3ng hSp
sau khi cân nhwc các đi4u ki n thì khơng cịn phù hSp vBi các DAPT nia.
XuRt phát tg tQm quan trEng c a các DAPT ñ i vBi n4n kinh t! và tg nhu
cQu v n, ñ8c bi t là v n trung và dài cho các d# án này nên cQn có mđ ng ra huy đC?n m/t t@ ch c tài trA có ưu ñãi cho m/t sB ñBi tưAng ñ c bi-t
trong n n kinh t&
Trong mt&n t;i b< ph"n cQn v n nhưng không th5 ti!p c"n vBi các ngu&n tài trS trên thN
trư3ng, trong trư3ng hSp này ñưSc gEi là các ñ i tưSng ñ8c bi t.
ðó có th5 là nhing ngư3i nghèo, h< nghèo, vùng nghèo do khơng th5
thốt khsi “vịng luMn quMn c a ñói nghèo” tg ñ3i này sang ñ3i khác. ð i vBi ñ i
tưSng này, tăng v n là cách hiu hi u đ5 tăng kh( năng đQu tư, tg đó năng suRt
lao ñ

17

bs và cũng là mHc tiêu chính c a xóa đói gi(m nghèo. Tuy nhiên, đ i tưSng này
thư3ng khơng có tài s(n th! chRp khi mu n vay v n NHTM, do v"y s{ tăng r i

ro ñ i vBi ngân hàng. Thêm nia, quy mơ trung bình c a món vay có th5 tg rRt
nhs đ!n lBn cùng vBi s# phân tán v4 đNa lý, trình đ< hi5u bi!t h;n ch!…ñã làm
gi(m s# hRp dxn c a các kho(n vay ñ i vBi nhing cá nhân và tO ch c kinh doanh
tín dHng.
ðó cũng có th5 là nhing ngành, lĩnh v#c mBi, t;o ra các s(n phMm chưa
tgng xuRt hi n trong n4n kinh t!. V n ñQu tư thư3ng rRt lBn vì các ngành này sp
dHng cơng ngh mBi, thư3ng ph(i nh"p khMu tg nưBc ngoài nên khi ñưa vào sp
dHng trong nưBc, r i ro rRt cao do ngư3i sp dHng ph(i mRt th3i gian hEc ñ5 làm
quen vBi công ngh mBi, s# không phù hSp v4 ngu&n nguyên li u tương x ng
vBi năng suRt c a công ngh mBi, thN trư3ng ph(i làm quen vBi s(n phMm
mBi…ðó cũng là nhing ngành đã t&n t;i lâu ñ3i trong n4n kinh t!, các s(n phMm
c a nhing ngành này là “ñQu vào” quan trEng cho nhi4u ngành khác ho8c s(n
xuRt ra các lo;i “hàng hóa cơng cc a các ngành này thư3ng không lBn nên cũng khơng hRp dxn các nhà đQu tư
thơng thư3ng.
Mnhing đ i tưSng trên. Chính ph các nưBc nh"n th c ñưSc vRn ñ4 quan trEng
này nên ñã bPng nhi4u con ñư3ng h` trS tr#c ti!p ho8c gián ti!p. Mcon đư3ng đó là thành l"p ra mđãi đ5 t;o đi4u ki n thu"n lSi h` trS v4 v n cho các ñ i tưSng đó. ðó là tO ch c
mà mHc tiêu chính là hưBng tBi đ;t đưSc lSi ích kinh t! a xã hT@ ch c tài trA c?n là ngân hàng đ4 vBn đưAc b(o tồn, quay vịng
và sinh l>i
XuRt phát tg hai lý do trên cho thRy v n cQn ph(i có đ5 tài trS cho n4n
kinh t! là rRt lBn. Trong khi đó, các ngu&n v n thì có h;n và ph(i tr( chi phí v n


18

theo các lãi suRt thN trư3ng nên vRn ñ4 v n tài trS cho các ñ i tưSng ñưSc sp

dHng mNgân hàng là mthutín dHng c a ngân hàng ñưSc thMm ñNnh k_ bJi nhing cán b< tín dHng có kinh
nghi m và đ(m b(o các ngun twc tín dHng cơ b(n. BPng kinh nghi m c a
mình, ngân hàng cịn có th5 h` trS và tư vRn đ5 khách hàng h;n ch! ñưSc nhing
r i ro trong quá trình sp dHng v n c a mình. ð&ng th3i, ngân hàng có cơ ch!
qu(n lý v n gi(i ngân ch8t ch{.
Như v"y, tO ch c tài trS v n cho các DAPT, các ñ i tưSng ñ8c bi t trong
n4n kinh t! nên ñưSc thành l"p là mngu&n v n cho phát tri5n kinh t!; (ii) thu h&i ñưSc ngu&n tài trS bao g&m c( g c
và lãi; (iii) quay vịng v n đ5 tài trS cho nhi4u d# án và (iv) t# trang tr(i đưSc chi
phí và có lSi nhu"n. XuRt phát tg các lý do trên, s# ra ñ3i c a NHPT là cQn thi!t
J tRt c( các nưBc. Tóm l;i,
Ngân hàng phát tri4n là m/t t@ ch c tín d;ng mà ho.t đ/ng ch0 y&u là
tài trA trung và dài h.n cho các dN án phát tri4n và các ñBi tưAng ñ c bi-t
trong n n kinh t&.[10]
NHPT là mphát tri5n kinh t! a xã hvà dài h;n trong và ngồi nưBc, sau đó tài trS có trEng ñi5m và ưu ñãi cho các
ñ i tưSng nhRt ñNnh trong n4n kinh t! ñ5 ñ;t ñưSc mtiêu Chính ph đ4 ra trong tgng th3i kỳ nhRt ñNnh.
Cũng gi ng như các ngân hàng khác, NHPT là mcRp mvà dNch vH thanh toán – và th#c hi n nhi4u ch c năng tài chính nhRt so vBi bRt kỳ
tO ch c kinh doanh nào trong n4n kinh t!. Bên c;nh đó, vì NHPT cũng là m

19

cơng cH c a Chính ph trong vi c đi4u hành n4n kinh t! vĩ mơ nên nó cũng mang
m
1.1.3. ð c đi4m c0a Ngân hàng Phát tri4n
NHPT thu/c s h u Nhà nư c ho c có mBi quan h- ch t chQ v i
Chính ph0
ð8c ñi5m này cho thRy s# ra ñ3i c a NHPT có tính chRt lNch sp, nó phH
thutrS c a NHPT địi hsi ph(i có s# h` trS tg Chính ph cho ngân hàng. ð&ng th3i,
vì là mdưBi s# ki5m sốt c a các cơ quan qu(n lý Nhà nưBc mà ñ ng ñQu là Chính ph .
Thunh"n ñưSc các ngu&n v n có ngu&n g c tg NSNN vBi lãi suRt thRp ho8c nh"n
ñưSc s# b(o lãnh c a Chính ph trong huy đM;c tiêu tBi cao/cuBi cùng c0a NHPT là hU trA cho sN phát tri4n
kinh t& V xã h/i c0a các quBc gia
ðây là ñ8c ñi5m ph(n ánh s# khác bi t giia NHPT vBi các trung gian tài
chính khác. NHPT ln hưBng tBi mHc tiêu duy trì hi u qu( kinh t! a xã hcác DAPT nên ñôi khi mHc tiêu này mâu thuxn vBi mHc tiêu hi u qu( tài chính.
Tuy nhiên, các DAPT mà NHPT chRp nh"n tài trS vxn ph(i ñ(m b(o các nguyên
twc tín dHng cơ b(n thơng qua ho;t đd# án ñó. NHPT cùng khách hàng k!t hSp vBi s# h` trS c a các cơ quan qu(n lý
Nhà nưBc tìm các bi n pháp h;n ch! r i ro có th5 gây ra tOn thRt cho các d# án.
NHPT t p trung huy ñ/ng các nguWn vBn trung và dài h.n trong và
ngoài nư c
ð i tưSng tài trS c a ngân hàng là các d# án hình thành nên cơ sJ h; tQng,
cH th5 là tăng cư3ng ñQu tư vào các tài s(n c ñNnh ñ5 phHc vH các ho;t ñkinh doanh cho n4n kinh t!; các d# án có th3i gian hồn v n dài nên ngu&n v n
tài trS cho chúng cũng ph(i có kỳ h;n tương ng.