SKKN một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi lớp a2 trường mầm non thuần lộc

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Thạc sỹ Lê Thanh Nga - Vụ giáo dục mầm non có viết:
“ Đối với trẻ mầm non trong quá trình phát triển, nếu được uốn nắn
giáo dục tốt các em sẽ có một nhân cách phát triển tồn diện, bền vững, có khả
năng thích nghi chống chọi với mọi biến động của xã hội, biết tự khẳng định
mình trong cuộc sống ....trẻ em là giai đoạn học, tiếp thu, lĩnh hội những giá trị
sống để phát triển nhân cách, do đó cần giáo dục kỹ năng sống cho trẻ để trẻ có
nhận thức đúng và có hành vi ứng xử phù hợp ngay từ khi còn nhỏ”
Kỹ năng sống như những nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành
thái độ, giá trị hành vi, và thói quen lành mạnh. Vì vậy cần dạy kỹ năng sống
cho trẻ ngay từ thơ bé nhằm giúp trẻ biết cách chăm sóc và bảo vệ bản thân
tránh khỏi những nguy hiểm có thể sảy ra. Kỹ năng sống giúp trẻ hòa nhịp với
cuộc sống xung quanh, biết cách phát triển các mối quan hệ với mọi người, với
thiên nhiên từ đó học hỏi và làm giàu vốn kiến thức, kinh nghiệm kỹ năng của
bản thân. Nếu thiếu các kỹ năng sống cần thiết trẻ sẽ khó tránh khỏi những lúng
túng, sai phạm thậm chí nguy hiểm khi phải giải quyết các tình huống sảy ra
trong cuộc sống hàng ngày.
Theo đó nhân cách và kỹ năng sống của con người được hình thành song
song ngay ở lứa tuổi mầm non. Xác định được tầm quan trọng đó các chuyên gia
đã xây dựng mục tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển thể chất, nhận
thức, ngơn ngữ, tình cảm-xã hội, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu
tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em bước vào lớp 1; hình thành và phát triển
ở trẻ em những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền
tảng. Hình thành những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và
phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn đặt nền tảng cho những việc học ở
những cấp tiếp theo và cho việc học tập suốt đời.
Trong thực tế hiện nay đối với xã hội nói chung và ngành giáo dục nói
riêng, đang dần dần từng bước xây dựng nhân cách con người mới phát triển
toàn diện. Để giáo dục trẻ được tốt, đòi hỏi mỗi chúng ta phải chú ý đến việc
hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ ở mọi hoạt động trong đó "giáo dục

kỹ năng sống cho trẻ" là một trong những hoạt động quan trọng trong mục tiêu
giáo dục mầm non.
Song đối với trẻ ở vùng nông thôn việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là vơ
cùng khó khăn. Do điều kiện ảnh hưởng của phong tục tập quán địa phương,
phạm vi tiếp xúc với môi trường xung quanh và ngoại cảnh xã hội cịn nhiều
hạn chế... Vì vậy để đạt được hiệu quả cao trong việc giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ nói chung và trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng sống tại địa bàn xã Thuần
Lộc . Bản thân thiết nghĩ nhân tố quyết định chính là đội ngũ giáo viên. Để nâng
cao được chất lượng thì đội ngũ giáo viên phải giỏi về chun mơn nghiệp vụ,
có phẩm chất đạo đức tốt có kỹ năng tổ chức các hoạt động sư phạm. Đặc biệt
giáo viên phải có kiến thức cơ bản về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non.
1


Bởi đây là lứa tuổi tâm sinh lý và nhân cách của trẻ đang trên đà hình thành và
phát triển mạnh.
Xuất phát từ những lí do trên, bản thân là một giáo viên đã nhiều năm
công tác trong trường mầm non. Năm học 2020-2021 được Ban giám hiệu nhà
trường phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5-6 tuổi A trường Mầm non Thuần
Lộc. Tôi rất băn khoăn trăn trở, hiểu rõ trách nhiệm của một người giáo viên,
bản thân nghĩ đây là nhiệm vụ quan trọng và cần phải nỗ lực quyết tâm cao để
phấn đấu. Tôi muốn trẻ của mình khi đến lớp được khám phá, trải nghiệm, tìm
tịi những gì mà trẻ chưa biết trong cuộc sống một cách thoải mái mà vẫn đạt
hiệu quả như mục tiêu đề ra. Vì vậy, bản thân mạnh dạn chọn đề tài: "Một số
giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm
non Thuần Lộc". Nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách và những kỹ
năng sống cần thiết.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Bản thân nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại Trường Mầm non Thuần Lộc ".

Nhằm giúp giáo viên có một số biện pháp linh hoạt sáng tạo trong công
tác giảng dạy và rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ .
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A tại
Trường Mầm non Thuần Lộc .
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Để nghiên cứu đề tài này tôi chọn các phương pháp sau:
+ Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
Là phương pháp nghiên cứu các tài liệu, hướng dẫn chăm sóc giáo dục
trẻ, các giáo trình có liên quan đến tổ chức các hoạt động giáo dục hình thành kỹ
năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
+ Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế.
Là phương pháp trực tiếp tác động vào đối tượng để làm bộc lộ bản chất và khả
năng của đối tượng đó, giúp người nghiên cứu thu thập làm nảy sinh các ý tưởng
nghiên cứu đề xuất sáng tạo.
+ Phương pháp tích hợp: Là phương pháp lồng ghép vào các môn học khác
nhằm giúp trẻ khắc sâu nội dung được cung cấp.
+ Phương pháp thống kê toán học tổng kết rút kinh nghiệm. Đây là quá trình
mơ tả phân tích so sánh, phân loại tổng hợp những kinh nghiệm giảng dậy. Từ
đó rút ra những những qui luật chi phối hình thành và phát triển con đường
nghiên cứu.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
Kỹ năng sống là tập hợp những hành vi tích cực và khả năng thích nghi
cho phép mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với nhu cầu và các thách thức của cuộc
sống hàng ngày, nói cách khác là khả năng tâm lý xã hội.

2

Lứa tuổi mầm non là giai đoạn nền tảng trong quá trình phát triển của
mỗi cá nhân. Trẻ ở độ tuổi này cần được giáo dục kỹ năng sống để trẻ có nhận
thức đúng và có những hành vi ứng xử phù hợp ngay từ độ tuổi mầm non. Điều
này sẽ giúp trẻ tự tin, tự lực, giàu sức sáng tạo và thích ứng trong tương lai, Kỹ
năng sống giúp cho trẻ có những hành vi lành mạnh, cho phép bạn đối mặt với
thách thức của cuộc sống hàng ngày. Giáo dục kĩ năng sống có tác dụng phát
triển nhân cách toàn diện nhân cách trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi về thể chất, tình cảmxã hội, giao tiếp, nhận thức và sẵn sàng tâm thế cho trẻ vào lớp 1.
Thực hiện kế hoạch số 56/KH – BGĐT ngày 25/01/2017 của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai chuyên đề “Xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 – 2020. Hình thành cho trẻ hệ
thống kỹ năng xã hội cần thiết trong cuộc sống của trẻ: Kỹ năng tự phục vụ, kỹ
năng giao tiếp, kỹ năng phối hợp hoạt động với người khác, kỹ năng tuân thủ qui
định ở những nơi sinh hoạt chung…
Theo modun 39 Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non “Chương trình
bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non”. Để giúp trẻ làm chủ suy nghĩ, làm
chủ hành vi của mình, nhưng điều quan trọng hơn nữa là trẻ vận dụng những kỹ
năng đó như thế nào trong cuộc sống. Việc áp dụng một cách linh hoạt các kỹ
năng sống cần thiết vào cuộc sống sẽ giúp cho trẻ có những nền tảng vững chắc
trong việc tạo dựng tư thế chủ động sáng tạo, tự tin trong mọi hoạt động.
Dạy kỹ năng sống cho trẻ là truyền cho trẻ những kinh nghiệm sống của
người lớn. Nhằm giúp trẻ có những kỹ năng đương đầu với những khó khăn
trong cuộc sống. Trẻ biết vận dụng, biến những kiến thức của mình để giải quyết
những khó khăn trong cuộc sống. Tuy nhiên, trong xã hội hiện nay các gia đình
thường trú trọng đến việc học kiến thức của trẻ mà không chú ý đến phát triển
các kỹ năng cho trẻ. Luôn bao bọc, nuông chiều, làm hộ trẻ khiến trẻ ỷ lại, ích
kỷ, khơng quan tâm đến người khác và các kỹ năng trong cuộc sống rất hạn chế.
Thực hiện chương trình giáo dục mầm non theo Thơng tư số 28/2016/TTBGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng bộ giáo dục và đào tạo về
sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non ban hành
kèm theo thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ
trưởng Bộ giáo dục và đào tạo. Trong đó giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một

trong những nội dung quan trọng.
Vì vậy giáo dục kỹ năng sống đang là nhu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ
và đặc biệt đối với trẻ mầm non. Giáo dục kỹ năng sống nhằm tăng sức đề
kháng, tăng năng lực cho trẻ hôm nay và vững bước trong tương lai.
2.2. Thực trạng vấn đề
2.1.1. Thuận lợi:
Trong những năm học vừa qua Trường Mầm non Thuần Lộc đã có những
3


thành tích như: Nhà trường đã được sở GD và ĐT tặng giấy khen và đặc biệt ở
năm học 2019-2020 nhà trường đã được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia
mức độ 1 và đạt kiểm định chất lượng cấp độ 2.
Trường nằm ở vị trí đi lại thuận lợi. Trường được xây dựng khang trang,
khuôn viên sạch đẹp. Trường có 9 nhóm lớp (6 lớp mẫu giáo và 3 nhóm nhà trẻ)
với hơn 200 học sinh. 100% số trẻ ăn bán trú tại trường, trường có bếp ăn sạch
sẽ.
Năm học 2020-2021 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu
giáo 5-6 tuổi. Phần lớn các cháu ngoan, khỏe mạnh, đi học chuyên cần nên dễ
dàng cho việc tổ chức học tập và rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ.
Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của BGH nhà trường, luôn quan tâm
bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên để từng bước nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên trong toàn trường. Đặc biệt ban giám hiệu luôn theo sát
quan tâm, chỉ đạo và chia sẻ kịp thời với giáo viên những khó khăn. Từ đó bản
thân yên tâm trong thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
Nhà trường đã đầu tư mua sắm trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi, chỉ đạo
giáo viên làm đồ dùng đồ chơi tự tạo tương đối đầy đủ để trẻ được học tập vui
chơi và trải nghệm. Từ đó góp phần tích cực vào việc giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ và của giáo viên tại nhóm lớp.
Bản thân có trình độ chun mơn trên chuẩn, có năng lực chun mơn, có

nghiệp vụ sư phạm, là giáo viên giỏi cấp trường và cấp huyện trong nhiều năm.
đồng thời có vốn kiến thức cơ bản về vấn đề về kĩ năng sống để thực hiện tốt
việc chăm sóc và giáo dục trẻ.
2.1.2. Khó khăn:
Cùng với những thuận lợi nêu trên thì bản thân cịn gặp khơng ít những
khó khăn trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ nói riêng cụ thể như:
Nhiều trẻ chưa có thói quen, kĩ năng đơn giản hàng ngày, chưa có khả
năng phản ứng với các hành vi trong cuộc sống.
Trên địa bàn xã có tới 90% số trẻ đến trường là con em nông thôn, có
bố mẹ phải gửi con cho ơng bà đi làm ăn xa nên giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
còn nhiều thiếu hụt.
Có một số gia đình do ít con nên chiều chuộng trẻ quá mức dẫn đến một
số kỹ năng tự phục vụ của trẻ còn chậm và phụ thuộc vào cô giáo rất nhiều.
Trẻ cùng lứa tuổi nhưng khả năng tiếp thu và vận động của trẻ không
đồng đều. Một số trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn tự tin
Trẻ chưa biết cách giải quyết tình huống có vấn đề, cịn lóng ngóng, chưa
tích cực sáng tạo, cịn dựa vào sự can thiệp của giáo viên.
Bên cạnh đó có một số trẻ hiếu động cũng gây ảnh hưởng đến trẻ khác
trong quá trình tham gia các hoạt động và xuất phát từ thuận lợi khó khăn trên
bản thân đã tiến hành điều tra khảo sát thực tế trên trẻ và kết quả khảo sát thu
được như sau:

4


2.2.3. Kết quả khảo sát thực trạng.
Xuất phát từ thực tế đó tơi đã tiến hành khảo sát 32 trẻ 5 - 6 tuổi ở lớp tôi
như sau:
Bảng 1: Bảng khảo sát đầu năm

Tổng
số trẻ

Trẻ đạt
Số trẻ

Tỉ lệ %

Trẻ chưa đạt
Số trẻ

Tỉ lệ %

Nội Dung

Khả năng ý thức
32
28
87,5
4
12,4
về bản thân
Khả năng tự tin
32
29
90,6
3
trong giao tiếp.
9,4
Khả năng quan hệ

32
28
87,5
4
12,4
xã hội
Khả năng thực
32
28
87,5
4
12,4
hiện cơng việc
Khả năng ứng phó
32
28
87,5
4
12,4
với thay đổi
Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ chưa đáp ứng được với yêu cầu của
giáo dục mầm non hiện nay. Vì vậy bản thân đã nghiên cứu cần phải thay đổi
cách nghĩ, cách nhìn nhận về biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ . Làm thế
nào để trẻ được trang bị đầy đủ những kỹ năng sống cần thiết giúp trẻ thích nghi
được với cuộc sống hiện đại. Từ những suy nghĩ đó tơi mạnh dạn nghiên cứu và
áp dụng "Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở
trường Mầm Non Thuần Lộc" .
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Giải pháp 1: Tự trau dồi, bồi dưỡng và nâng cao nhận thức của
bản thân về giáo dục kỹ năng sống

Muốn giáo dục kỹ năng sống cho trẻ bản thân phải hiểu được kỹ năng
sống là tập hợp những hành vi tích cực và khả năng thích nghi, cho phép mỗi cá
nhân đối phó với nhu cầu và các thách thức của cuộc sống hàng ngày. Nhận biết
được giáo dục kỹ năng sống có tầm quan trọng rất lớn đến sự trưởng thành và
tương lai của trẻ sau này. Để đạt được điều đó bản thân tích cực tham gia các
buổi tập huấn chuyên đề về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ do phòng giáo dục tổ
chức. Sau đó thường xun nghiên cứu tài liệu để tích lũy vốn kinh nghiệm.
Ví dụ 1: Bản thân tự tìm đọc, tham khảo tài liệu về đặc điểm tâm sinh lý
của trẻ em độ tuổi 5-6 tuổi để tìm tịi đưa ra những biện pháp giáo dục kỹ năng
sống phù hợp với trẻ mẫu giáo 5- 6 lớp A tại trường mầm non Thuần Lộc .
Ví dụ 2: Bản thân đã tham khảo các cuốn sách như:
Bộ sách giáo dục kỹ năng sống cho trẻ gồm 5 cuốn (Tác giả: Elizabet- Ma
ka; Dịch giả Thanh Vân; Nhà xuất bản Dân Trí).
Bộ sách dạy kỹ năng sống cho trẻ của tác giả Nhung Phan.
Bộ sách giáo dục kỹ năng sống cho trẻ của tác giả Ngọc Linh.
5


Cuốn sách “Đặc điểm phát triển tâm lý trẻ em từ 3 tháng đến 6 tuổi” nhà
xuất bản Giáo Dục.
Nội dung những bộ sách này đã đưa ra đặc điểm tâm sinh lý và những
phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ để bản thân có thêm kinh nghiệm
trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại trường mầm non
Thuần Lộc .
Để nâng cao hiểu biết và những kinh nghiệm bản thân còn tham khảo một
số bài viết hay về kinh nghiệm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trên mạng internet.
Ví dụ 3 : Bài viết:
Kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi mẹ Việt Nam có biết – Cẩm nang
giáo dục
Dạy 100 kỹ năng sống cho trẻ qua bài thơ dễ thuộc- Tạp chí Người đẹp

Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ - Báo nhân dân.
Bản thân muốn trẻ có những kỹ năng sống tốt thì việc đầu tiên cơ giáo
phải là tấm gương để trẻ soi vào. Và cô giáo phải luân giữ chuẩn mực trong giao
tiếp chú ý khi trị chuyện ứng xử với trẻ, khơng to tiếng qt tháo mà phải xưng
hô nhẹ nhàng khiêm tốn, lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh học sinh. Khi trả
lời các câu hỏi của phụ huynh và người lớn xung quanh cô giáo phải chú ý lắng
nghe trả lời rõ ràng, chính xác để làm gương cho trẻ noi theo.
Ví dụ 4: Khi giờ đón trẻ, trả trẻ, cơ giáo niềm nở giao tiếp với phụ huynh
nhẹ nhàng đúng chuẩn mực. Khi trẻ chào cơ thì cơ giáo chào lại trẻ “ Cô chào
con” để làm gương cho trẻ noi theo.
Như vậy bản thân khi áp dụng biện pháp tự trau dồi, bồi dưỡng và nâng
cao nhận thức về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ở lớp tôinhận thức và kinh
nghiệm của bản thân được nâng lên rõ rệt.
2.3.2. Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Qua nhiều năm thực hiện nhiệm vụ giáo dục trẻ trong trường mầm non,
bản thân nhận thấy để tổ chức tốt bất kỳ một hoạt động giáo dục nào dù là lồng
ghép hay cụ thể thì biện pháp xây dựng kế hoạch là khâu đầu tiên mà người giáo
viên cần làm. Đây là biện pháp vô cùng quan trọng giúp giáo viên vạch ra hướng
đi đúng đắn trong tổ chức hoạt động giáo dục. Khi xây dựng kế hoạch giáo dục
và biện giáo dục thì phải đưa ra kế hoạch giáo dục cụ thể sao cho cho phù hợp
với độ tuổi và tâm sinh lý của trẻ. Khi xây dựng kế hoạch giáo dục năm học, kế
hoạch chủ đề, kế hoạch ngày cần xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ cụ thể ở từng chủ đề. Sát với thực tiễn đang diễn ra trong lớp, để nhìn thấy
sự tiến bộ của trẻ để có biện pháp giáo dục phù hợp. Cần có những mục tiêu
riêng, cụ thể cho từng kỹ năng.
Ví dụ 1: Ở chủ đề trường Mầm non tôi dựa vào kế hoạch giáo dục năm
học của nhà trường để xây dựng kế hoạch nhóm lớp, từ kế hoạch nhóm lớp tơi
xây dựng kế hoạch chủ đề theo từng lĩnh vực, từ kế hoạch chủ đề tôi xây dựng
kế hoạch tuần và từ kế hoạch tuần tôi xây dựng kế hoạch ngày, trong kế hoạch
ngày tôi xây dựng đề tài và tổ chức thực hiện kỹ năng đó trong một hoạt động

cụ thể hàng ngày như “Trẻ thực hiện một số việc đơn giản: Tự cất đồ cá nhân
6


vào tủ, tự rửa tay bằng xà phòng, tự lau mặt, đánh răng. Có một số hành vi và
thói quen tốt trong ăn uống trẻ mời cô và các bạn ăn và ăn từ tốn.” .
Tiến hành tương tự như vậy tôi xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ xuyên suốt cả năm học để tổ chức thực hiện.
Ví dụ 2: Chủ đề bản thân khi xây dựng kế hoạch giáo dục cần xây dựng
mục tiêu cụ thể trong lĩnh vực phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội : Kỹ năng
nhận thức bản thân “ Trẻ trẻ nói được tên tuổi, giới tính của bản thân, tên bố,
mẹ, địa chỉ và điện thoại” ( Thông tư số 28 / BGD& ĐT).
Ví dụ 3: Chủ đề gia đình dạy trẻ kỹ năng ứng xử phù hợp với những
người gần gũi: Trẻ lễ phép với người lớn, quan tâm ngường nhịn em nhỏ, giữ
gìn đồ dùng trong gia đình, giữ cho ngơi nhà của mình ln gọn gàng sạch sẽ.
Tất các chủ đề sau cũng vậy, tôi dựa vào khả năng và tâm sinh lý của trẻ
để xây dựng những mục tiêu rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ từ dễ đến khó, để
theo dõi đánh giá sự tiến bộ của trẻ.
Ví dụ 4: Chủ đề quê hương đất nước, Bác Hồ: Dạy trẻ biết ơn và kính yêu
Bác Hồ, tự hào về những di tích lịch sử, cảnh đẹp, lễ hội ... của quê hương đất
nước.
Sau khi thực hiện các mục tiêu tôi đánh giá trẻ một cách có hệ thống,
phân tích, đối chiếu, nhận định mức độ phát triển của trẻ để có để điều chỉnh kế
hoạch chăm sóc, giáo dục một cách phù hợp.
Ví dụ 5:
Đánh giá trẻ hàng ngày: Hàng ngày tôi theo dõi, ghi chép những thay đổi
rõ rệt và những điều cần lưu ý thu thập được qua quan sát đối với cá nhân hoặc
nhóm trẻ.
Đánh giá cuối chủ đề: Tơi sử dụng tôi sử dụng kết quả đánh giá trẻ hàng
ngày làm cơ sở đánh giá theo chủ đề.

Sau khi áp dụng biện pháp xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ ở lớp tôi theo từng mục tiêu của chủ đề, bản thân đã có hướng đi đúng đắn
khi tổ chức thực hiện mang lại hiệu quả cao hơn. Từ đó trẻ hình thành những kỹ
năng sống ( kỹ năng ý thức về bản thân, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng phó với
những thay đổi......) ngày càng hoàn thiện hơn.
2.3.3. Giải pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động
học
Hoạt động học là hoạt động hợp tác giữa giáo viên và trẻ trong đó giáo
viên là người tổ chức, hướng cho trẻ. Nội dung của hoạt động học phù hợp với
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, phát huy tính tích cực, tự giác chủ động, giúp trẻ
phát triển toàn diện, mang lại niềm vui hứng thú cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ
vận kiến thức vào thực tiễn. Theo đó giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua
hoạt động học là giúp trẻ được rèn luyện, trải nghiệm những kỹ năng phù hợp để
trẻ phát triển ngày càng tốt hơn.
+ Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động văn học:
Văn học là một hoạt động học có nhiều thế mạnh trong việc giáo dục kỹ
năng sống và nhân cách cho trẻ. Thông qua tác phẩm văn học trẻ sẽ phát triển
7


khả năng tư duy, làm giàu cảm xúc thẩm mỹ, giáo dục trẻ có tâm hồn trong sáng
từ đó hồn thiện dần nhân cách. Thông qua tác phẩm văn học sẽ rèn luyện cho
trẻ kỹ năng nhận thức: trẻ sẽ nhận thức được chính mình, nhận thức được con
người và xã hội. Trẻ biết mình là ai, sau này sẽ làm gì để có ích cho gia đình và
xã hội. Vì vậy qua quá trình làm quen với tác phẩm văn học tơi khơi gợi cho trẻ
có những hành động thiết thực, góp phần làm cho cuộc sống tươi đẹp hơn. Bởi
vì bản chất của rèn luyện và giáo dục kỹ năng sống là quá trình đưa nhận thức
thành hành động. Kết hợp với bài học và thực tế cuộc sống tôi đưa ra những tấm
gương chăm ngoan, học giỏi và những nhân vật xấu thông qua một số câu
chuyện, mặt trái xã hội, những nhân vật phản diện trong tác phẩm để trẻ có thể

tự nhìn và tự ý thức với bản thân.
Ví dụ 1 : Tơi kể cho trẻ nghe những câu chuyện: “Tích chu” Thơng qua
câu chuyện trẻ biết bạn “ Tích chu” mải ham chơi khơng giúp đỡ bà, Khi bà bị
ốm Tích Chu khơng để ý đến bà, bà khát nước và bà đã biến thành chim vỗ cánh
bay đi. Lúc đó tích chu rất ân hận về những hành động của mình và quyết tâm đi
lấy nước suối tiên về cho bà uống và trở lại thành người. Thơng qua câu chuyện
“Tích chu” giáo dục trẻ kỹ năng sống có cảm xúc, và nhận thức được hành động
của bản thân mình phải làm gì để trở thành người sống có ích cho những người
thân u của mình và xã hội.
Ví dụ 2: Tơi đọc cho trẻ nghe bài thơ: “Mèo đi câu cá”. Thông qua câu
chuyện trẻ biết được hai anh em mèo trắng đi câu cá nhưng mải mê ham chơi và
ỷ lại. Khi trời tối hai anh em trở về nhà thì trong giỏ anh và giỏ em khơng có con
cá nào. Hai em ân hận và cùng khóc “meo meo”. Qua bài thơ giáo dục cho trẻ
kỹ năng kiên trì cẩn thận, khơng ỷ lại cho người khác. Phải có kỹ năng tự lập tự
phục vụ bản thân, trong bất kỳ hồn cảnh nào cũng khơng nên thị động mà phải
khẳng định bằng chính năng lực của mình.
Sau khi áp dụng phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua
tác phẩm văn học tơi nhận thấy trẻ có các kĩ năng nghe, trình bày năng lực của
bản thân, sáng tạo và hứng thú trong việc học hơn.
+ Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động thể dục:
Hoạt động thể dục có vai trị rất quan trọng trong việc phát triển các kỹ
năng sống cho trẻ, giúp phát hiện những kỹ năng và tố chất của người lãnh đạo
cũng như tinh thần làm việc theo nhóm của trẻ. Trong quá trình luyện tập các bài
tập vận động cơ bản và trò chơi vận động trẻ sẽ rèn luyện kỹ năng suy nghĩ thận
trọng, rèn luyện tố chất nhanh nhẹn khéo léo, tính nề nếp, có kỷ luật và giúp
cho trẻ khỏe mạnh phát triển cân đối, có kỹ năng phối hợp cùng với bạn, định
hướng trong không gian. Không những vậy việc luyện tập thể dục cũng góp
phần giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội, giúp trẻ dễ dàng trong giao tiếp và
các kỹ năng xây dựng kế hoạch, sắp xếp suy nghĩ. Có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra
rằng trẻ thường xuyên được tập thể dục thường tỏ ra hết sức thân thiện với bạn

bè và thích nghi tốt với các các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày

8


Ví dụ 1: Khi dạy trẻ vận động “ Chạy đổi hướng theo hiệu lệnh” rèn
luyện cho trẻ sự nhanh nhẹn khéo léo, phản xạ nhanh với hiệu lệnh của cô. Rèn
luyện kỹ năng suy nghĩ và thận trọng trong quá trình thực hiện bài tập.
Khi trẻ được thi đua theo tổ trẻ sẽ bộc lộ kỹ năng làm việc nhóm và đồn kết với
nhau để thực hiện bài tập.
Ví dụ 2: Tơi tổ chức cho trẻ chơi trị chơi vận động: “ Chuyền bóng qua
đầu” để chơi tốt trị chơi này đồi hỏi trẻ phải biết phối hợp với nhau để hồn
thành. Tơ phổ biến cách chơi và luật chơi một cách rõ ràng sau đó trẻ chơi theo
tổ nếu có một bạn trong tổ khơng chuyền được bóng qua đầu thì sẽ vi phạm luật
chơi.
Qua hoạt động thể dục tơi nhận thấy trẻ có nề nếp hơn, mạnh dạn tự tin
hơn, trẻ biết chia sẻ hợp tác và làm việc theo nhóm một cách nhịp nhàng hiệu
quả hơn. Trẻ khỏe mạnh trở nên vui tươi gần gũi và thích nghi tốt với chế độ
sinh hoạt hàng tại trường mầm non.
+ Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động âm nhạc:
Hoạt động âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng thẩm mỹ, trí tuệ,
giúp trẻ trải nghiệm và hình thành những kỹ năng cảm xúc. Bởi vậy âm nhạc
như một phương tiện đưa thế giới đến với trẻ. Âm nhạc giúp trung tâm sử lý
ngôn ngữ của não phát triển tốt. Thông qua hoạt động âm nhạc, sẽ giúp trẻ biểu
hiện năng khiếu của mình một cách sớm nhất.
Ví dụ 1: Giờ âm nhạc: Múa minh họa bài “Cả nhà thương nhau”. Tơi hỏi:
Các con có nhớ và thương ba mẹ của mình khơng nhỉ? Hàng ngày ba mẹ phải
làm việc vất vả nuôi các con, để cho các con được học tập và vui chơi đấy? Trẻ
trả lời “ Con thương ba mẹ nhiều lắm.Vậy thì các con hãy múa hát thật hay để
ba mẹ vui nào” từ những lời khuyến khích đó trẻ sẽ hịa mình và thả hồn vào

giai điệu bài hát và múa minh họa thật đẹp và hay.
Ví dụ 2: Giờ âm nhạc “Dạy hát nhớ ơn Bác”. Tôi hỏi trẻ “Các con biết gì
về Bác Hồ kính u?”. Trẻ trả lời theo cách hiểu của trẻ. Tôi khái quát lại: “À
đúng rồi! Bác Hồ là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc, Bác đã hy sinh cả cuộc đời
vì sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc để cho các con được sống vui vẻ
hạnh phúc đấy”. Bác rất yêu và quan tâm đến các em thiếu nhi nữa các con ạ!
Từ đó hình thành cho trẻ kỹ năng cảm xúc đó là lịng biết ơn Bác Hồ, trẻ sẽ tự
nhận thức và biết được bản thân phải làm gì để xứng đáng với cơng lao của Bác.
Ví dụ 3: Giờ âm nhạc dạy trẻ vận động trẻ được sử dụng các dụng cụ âm
nhạc như: Phách tre, mõ, trống lắc...rèn luyện cho trẻ kỹ năng sử dụng đồ vật
một cách nhanh nhẹn khéo léo.
Sau khi giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi tại trường Mầm
non Thuần Lộc thông qua hoạt động âm nhạc bản thân nhận thấy kỹ năng cảm
xúc của trẻ ngày càng phá triển thể hiện trẻ trở nên ngoan hơn và có nề nếp hơn
trong học tập và vui chơi. Trẻ có kỹ năng sử dụng đồ vật thành thạo, nhanh
nhẹn, khéo léo hơn.
+ Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động tạo hình:

9


Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật. Thơng qua hoạt động
tạo hình giúp trẻ có cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu các đối tượng cụ thể, từ đó có
thể hình dung xây dựng về đối tượng đó. Vai trị chính của tạo hình là giúp trẻ
phát triển trí tuệ: Tư duy, trí tưởng tượng, trí nhớ và hình thành một số kỹ năng
sống cần thiết cho trẻ như tính cẩn thận, kiên trì, bền bỉ làm việc có mục đích
được hịa đồng trong tập thể. Đây là những kỹ năng quan trọng để tạo nên sự
thành công sau này của trẻ.
Ví dụ 1: Khi “vẽ con gà trống” trẻ biết phối hợp kỹ năng vẽ các đường
nét, các hình học để vẽ và tơ màu con gà trống tạo nên bức tranh có nội dung, bố

cục cân đối, màu sắc hài hịa. Bên cạnh đó trẻ phải có tính kiên trì, cẩn thận, sử
dụng khéo léo các nguyên vật liệu mới tạo nên sản phẩm tạo hình đẹp mang tính
thẩm mỹ cao.
Ví dụ 2: Tơi cho trẻ thực hiện “cắt dán trang phục của bé”. Để tạo ra sản
phẩm thì trẻ phải cẩn thận, kiên trì và có khả năng sử dụng đồ vật thành thạo
như cầm kéo để cắt, sử dụng keo dán để cắt dán tạo ra sản phẩm đẹp mắt và hấp
dẫn.
Ngồi ra tơi còn cho trẻ nặn, xe dán, lắp ghép, làm đồ chơi….bằng những
nguyên vật liệu đảm bảo, an toàn và vệ sinh, đơn giản rẻ tiền sẵn có trong gia
đình như: Phấn, gạch, giấy báo, đất sét, lá hoa, hột hạt, vải vụn…để tập các kĩ
năng sáng tạo, ý thức về bản thân, yêu thương, thể hiện tình cảm với những
người thân thiết.
Thơng qua hoạt động tạo hình bản thân nhận thấy trẻ hình thành một số
kỹ năng sống cần thiết cho trẻ như tính cẩn thận, kiên trì, bền bỉ làm việc có mục
đích có kỹ năng sử dụng đồ vật thành thạo.
+ Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động Khám phá khoa học và
khám phá xã hôi:
Trong cuộc sống có vơ vàn những tình huống xảy ra địi hỏi con người
phải giải quyết ứng phó. Khả năng vận dụng những kỹ năng sống linh hoạt sẽ
cho trẻ xử lý tốt các tình huống xảy ra với trẻ trong cuộc sống hàng ngày. Một
kỹ năng cần hình thành cho trẻ là kỹ năng xử lý tình huống có vấn đề. Muốn
hình thành tơt kỹ năng đó thì phải được thỏa sức khám phá tìm hiểu về thế giới
xung quanh. Tìm hiểu về sự vật hiện tượng, con vật, cây cối…
Khám phá khoa học: Là quá trình tìm hiểu, khám phá: tên gọi, những đặc
điểm, của sự vật, hiện tượng, con vật, cây cối trong thế giới xung quanh. Trẻ
hiểu rõ đặc điểm của sự vât, con vật... từ đó hình thành những kỹ năng sống rất
cần thiết cho trẻ về kỹ năng bảo vệ bản thân.
Ví dụ 1: KPKH “Trị chuyện, tìm hiểu về một số động vật sống trong
rừng”. Trẻ biết được được đặc điểm của một số con vật như con hổ là hung dữ
và ăn thịt trong đó cả ăn thịt người. Từ đó giáo dục kỹ năng sống là phải tự bảo

vệ bản thân. Khi đi thăm quan vườn bách thú không được lại gần chuồng hổ mà
chỉ đưng khoảng cách phù hợp nếu khơng sẽ rất nguy hiểm. Từ đó trẻ sẽ đúc rút
kinh nghiệm và bảo vệ an toàn cho bản thân mình.

10


Ví dụ 2: Trong chủ đề thế giới động vật khi cho trẻ quan sát con ong bản
thân tạo cho trẻ những tình huống bất ngờ: “Cơ bị con ong đốt đau quá các con
giúp cô nào” Tôi sẽ cho trẻ nêu ý kiến và cùng thảo luận đưa ra những giải pháp
để giúp cô giáo. Cuối cùng trẻ đưa ra ý kiến gọi cơ y tế. Điều đó chứng tỏ là trẻ
mạnh dạn đưa ra ý kiến, cùng hợp tác với nhau để đưa ra những giải pháp tốt
nhất. Tìm đúng người cho đối tượng cần được giúp đỡ.
Ví dụ 3: KPKH: “Trò chuyện về 1 số hiện tượng tự nhiên”. Trẻ biết hiện
tương tự nhiên là những hiện tượng xảy ra trong tự nhiên như mưa, gió, sấm
sét... thông qua bài học Trẻ hiểu được “Sét” Là một hiện tựơng tự nhiên rất nguy
hiểm đến tính mạng con người nên khi trời mưa trẻ sẽ không tắm mưa, hay trú
mưa dưới bóng cây to...Từ đó hình thành cho trẻ kỹ năng sống là tự bảo vệ bản
thân từ những mối đe dọa nguy hiểm.
Thông qua hoạt động khám phá khoa học và khám phá xã hội khả năng
xử lý tình huống của trẻ được nâng lên rõ rệt, Khi gặp những tình huống trong
học tập và từ những điều kiện ngoại cảnh trẻ biết ứng phó phù hợp, tập cho trẻ
những kĩ năng sáng tạo, mạo hiểm, đương đầu với khó khăn, chấp nhận thử
thách để bảo vệ chính bản thân mình và tìm kiếm sự giúp đỡ bạn bè xung quanh.
+ Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động làm quen với toán:
Hoạt động làm quen với tốn là một hoạt động tính chính xác, logic cao.
Rèn luyện cho trẻ các tố chất của tư duy: so sánh, phán đốn, phân tích, tổng
hợp từ đó giúp cho não bộ của trẻ phát triển và ngày càng thông minh, nhanh
nhạy hơn. Cô giáo hướng dẫn cho trẻ làm quen vói số và đếm trong phạm vi 10,
với các hình học ( trịn, vng, tam giác, chữ nhật) và các hình khối ( khối cầu,

khối trụ, khối vng, khối chữ nhật), định hướng trong không gian (sáng, trưa,
chiều, tối, hôm nay, ngày mai, hôm qua, các mùa xuân, hạ, thu, đông) các cách
sắp xếp theo quy tắc: trang trí trên gạch, khăn tay, chăn, khăn mặt…Hoạt động
gióa dục này tập cho trẻ các kĩ năng sống về xác định số lượng, hình dạng, kích
thước, thời gian, định hướng trong khơng gian, ham hiểu biết, tỉ mỉ, sáng tạo....
Vì vây việc làm quen với toán là một hoạt động quan trọng trong trường mầm
non. Trong đó có giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Ví dụ: Cho trẻ đếm đến 6. Nhận biết số 6. Rèn luyện cho trẻ kỹ năng đếm
theo thứ tự, tư duy chính xác logic, giúp cho não bộ của trẻ phát triển trẻ sẽ trở
nên thơng minh hơn, từ đó trẻ thích nghi với những điều kiện sống nhờ sự phân
tích của bộ não. Ngồi ra, tơi có thể liên hệ thực thế để trẻ dễ hình dung và nhớ
lâu hơn như: Quan sát biển số xe, số nhà, biển lớp…Hoạt động làm quen với
toán trẻ phát triển tốt khả năng tư duy, từ đó kỹ năng sống của trẻ ngày càng
hoàn thiện.
Sau khi áp dụng biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt
động học trẻ được trải nghiệm, rèn luyện và học tập được những kinh nghiệm
sống quý giá. Trẻ trở nên tự tin hơn, khả năng giao tiếp nhanh nhẹn, trẻ sử dụng
đồ vật thành thạo, kỹ năng hợp tác cùng nhóm tốt hơn.
2.3.4: Giải pháp 4: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi:
+ Trong giờ đón trẻ:
11


Giờ đón trẻ là thời điểm đầu tiên trong ngày của cơ giáo và trẻ ở trường
mầm non. Cơ đón trẻ với thái độ vui vẻ, niềm nở. Cô nhắc nhở trẻ chào bố mẹ,
chào người đưa con đến trường, chào cô giáo và các bạn để vào lớp để rèn luyện
kỹ năng giao tiếp lễ giáo cho trẻ.
Giao tiếp là một kỹ năng nên tảng giúp trẻ nhận biết giá trị sống và hình
thành kỹ năng sống. Giao tiếp rất quan trọng vì nhờ có giao tiếp mới biểu đạt
được những suy nghĩ của mình đến với mọi người xung quanh. Vì vậy kỹ năng

giao tiếp là kỹ năng quan trọng trong suất chiều dài phát triển nhân cách cho trẻ.
Rèn Kỹ năng giao tiếp với bạn bè: Hàng ngày trẻ được bố mẹ đưa đến
lớp. Lớp học mầm non sẽ là thế giới thu nhỏ để trẻ được học tập và trải nghiệm.
Trẻ sẽ dùng ngôn ngữ của mình để giao tiếp với các bạn trong lớp, cơ giáo tạo
mơi trường và tạo tình huống cho trẻ tự giải quyết. Dạy trẻ đồn kết với bạn bè
khơng tranh giành nhau trong lúc chơi.
Rèn luyện kỹ năng chào hỏi giao tiếp với cô giáo người lớn tuổi:
Hầu hết trẻ mầm non kỹ năng chào hỏi còn còn rất hạn chế. Vì vậy khi giao tiếp
với trẻ người lớn cần tập cho trẻ nói đủ câu, chào hỏi lễ phép khơng nói cộc lốc.
Đi kèm với lời nói tơi dạy trẻ phải có thái độ kính trọng với người lớn và cơ
giáo.
Ví dụ: Thời gian đầu trẻ chưa có kỹ năng giao tiếp với người lớn, cô giáo
là người trực tiếp tạo tình huống và rèn luyện trẻ. Ví dụ khi trẻ vào lớp trẻ khơng
chào cơ. Cơ giáo có thể chủ động chào trẻ : “ Cô chào bạn Khánh Linh” Thì lúc
đó trẻ sẽ đáp lại lời cơ: “ Con chào cô giáo ạ” hoặc muốn nhắc nhở trẻ chào
người lớn đến thăm lớp hay chào cô hiệu trưởng đến thăm lớp cô nhắc nhẹ trẻ
“Các con chào bác đi nào, hay Các con chào cô giáo Hiệu trưởng đi nào”...Cứ
như vậy trẻ sẽ có thói quen chào cô, chào bố mẹ, chào khách đến chơi nhà…
Tôi sẽ trị chuyện với trẻ trong giờ đón trẻ để rèn luyện kỹ năng giao tiếp,
kỹ năng mặc, cởi áo choàng, quàng khăn, đi giầy dép, tự cởi áo, mặc, gấp và cất
quần áo, tự cất đồ dùng cá nhân của mình vào đúng nơi quy định, ngồi ra cịn
rèn cho trẻ cách chào hỏi, biết xin lỗi, biết cảm ơn, khơng nói leo khi người khác
đang nói.
- Khi điểm danh: Tôi cho trẻ tập kĩ năng quan tâm đến bạn bằng cách trẻ
phát hiện ra bạn vắng mặt, lí do bạn vắng mặt, cùng đếm số bạn có mặt hơm nay,
mạnh dạn nói lên tên mình.
-Trong giờ thể dục sáng:
Hoạt động thể dục sáng nhằm phát triển thể lực, tạo sự hứng thú cho trẻ,
hình thành kỹ năng sống cho trẻ: kỹ năng xếp hàng, có nề nếp khơng chen lấn xơ
đẩy nhau, tạo cho trẻ tính kỷ luật cho trẻ.

Hoạt động thể dục sáng cịn hình hành những kỹ năng vận động, củng cố
và năng cao việc rèn luyện sức khỏe, góp phần năng cao sức đề kháng của cơ thể
phòng chống một số bệnh tật.
- Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động vui chơi.
Hoạt động vui chơi là một hoạt động chủ đạo ở lứa tuổi mẫu giáo. Vui
chơi là một hoạt động không mang tính bắt buộc. Trẻ tham gia nhiệt tình do
12


chính sự hấp dẫn của trị chơi. Trong khi chơi trẻ thể hiện rõ ý thức làm chủ, trẻ
hoạt động hết mình, tích cực, độc lập. Trong khi chơi trẻ tự nhận cho mình một
vai nào đó. Và thực hiện hành động phù hợp với vai chơi. Hoạt động vui chơi có
tác dụng rất lớn đến đời sống tình cảm của trẻ. Trẻ nhập vai và thể hiện đúng vai
chơi của mình. Từ đó hình thành kỹ năng sống trong hoạt động chơi.
Thông qua hoạt động vui chơi những ý chí và kỹ năng sống của trẻ được
hình thành mạnh mẽ qua trò chơi. Trong khi chơi trẻ sẽ điều tiết các kỹ năng
sống và hành vi của mình sao cho phù hợp với vai chơi của mình và quy tắc của
trò chơi.
Hoạt động vui chơi giúp trẻ thu thập những kinh nghiệm sống đáng giá
Ví dụ: Ở góc phân vai. Trị chơi chơi “Bán hàng”. Thơng qua trị chơi này
trẻ hiểu được công việc của người bán hàng và người mua hàng trẻ phải biết
thưa gửi lễ phép.
Ví dụ: Ở góc xây dựng: Xây dựng trường mầm non của bé, trẻ sẽ cùng
nhau thực hiện kỹ năng làm việc nhóm, cùng nhau thảo luận, hợp tác với nhau
để hồn thành cơng trình xây dựng.
(Ảnh 1: Trẻ chơi hoạt động góc)
- Trước và sau khi ăn: Tơi rèn luyện cho trẻ kỹ năng tự phục vụ: Rửa mặt,
rửa tay bằng xà phịng , cách chải tóc và đi vệ sinh đúng nơi quy định
(Ảnh 2: Trẻ rửa tay)
- Trong giờ ăn: Tôi rèn cho trẻ kỹ năng tụ phục vụ rèn luyện tính tự lập

như tự lấy bát thìa theo tổ, biết cầm thìa, tự xúc cơm, cách ăn từng món ăn, biết
ăn hết xuất khơng làm cơm rơi vãi. Biết mời cơ, mời bạn dùng cơm, khơng nói
chuyện, nhai nhỏ nhẹ biết giúp cô giáo dọn dẹp bàn ăn gọn gàng sau khi ăn
xong.
(Ảnh 3: Trẻ kê bàn)
- Trong giờ hoạt động ngoài trời: Hoạt động ngoài trời tạo điều kiện giúp
trẻ tiếp xúc với khơng khí trong lành trong thiên nhiên. Hướng dẫn trẻ chăm sóc
cây xanh, nhặt lá, rác để bảo vệ mơi trường. Ngồi ra, tơi còn cho trẻ quan sát và
tập các kĩ năng sang đường, đi trên đường trơn, tránh mưa, tránh sét đánh, tuân
thủ các quy tắc nơi công cộng( vứt rác đúng nơi quy định, đi bên phải, nhường
đường cho cụ già…) tìm kiếm sự giúp đỡ khi bị lạc, khơng theo người lạ. Trong
khi chơi tôi nhắc nhở trẻ chơi tự tin, an tồn, đồn kết khơng xơ đẩy bạn. Khơng
chạy, nhảy, leo, trèo dẫn đến tai nạn thương tích.
Trong giờ hoạt động ngồi trời tơi cịn tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi
vận động. Tơi sưu tầm các trị chơi vận động, phân loại trò chơi theo tác dụng cả
chúng đối với việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ: Kỹ năng hợp tác, kỹ năng tự
tin…
+ Đối với “kỹ năng hợp tác”. Trong cuộc sống có những việc một mình
bản thân chúng ta khơng tự làm được mà cần sự hợp tác của những người xung
quanh theo cùng một mục đích chung, đó là sự hợp tác. Sự hợp tác giúp chúng ta
hồn thành cơng việc một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn là tự mình làm lấy.

13


Trẻ em cũng vậy, khả năng hợp tác sẽ giúp trẻ biết cùng làm, cùng chơi với bạn
bè, biết cảm thơng và chia sẻ với bạn bè.
Ví dụ: Trị chơi “Gánh rau qua cầu”
+ Cách chơi: Cô cho trẻ đứng thành 2 hàng ngang. Lần lượt từng trẻ sẽ gánh
quang gánh có rau đi qua nghế thể dục. Ai ngã khỏi cầu làm rơi hoa sẽ ra ngoài

1 lần chơi. Trẻ đứng 2 hàng và cổ vũ bạn đọc bài đồng dao do cô sáng tác:
Gánh rau qua cầu.
Như trên mặt đất
Bạn trước tôi sau.
Lon ton lật đật
Gánh rau cho mau.
Run rẩy rẩy ngã liền
Mang ra chợ bán.
Tự tin, tự tin
Tự tin vững bước.
Việc gì cũng dễ.
+ Đối với “kỹ năng tự tin”: Nghĩa là giúp trẻ cảm nhận mình là ai. Khơng
ai sinh ra đã có ngay sự tự tin, mà chỉ có được qua sự rèn luyện, học hỏi. Sự tự
tin được lớn dần nhờ cảm giác được u thương, tơn trọng và trẻ được thể hiện
nói lên suy nghĩ của mình, có trách nhiệm với việc mình làm, tự tin nói lên quan
điểm của mình và thấy mình có giá trị. Một trẻ tự tin sẽ duy trì được khả năng
học hỏi, khám phá trong học tập và sẵn sàng đón nhận những thách thức mới
mong muốn được u q và đón nhận chính sự khởi đầu tuyệt vời để trẻ gần
gũi hơn với mọi người.
Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi bản thân nhận thấy kỹ
năng sống của trẻ phát triển và hình thành tốt thể hiện: Trẻ giao tiếp tốt hơn với
bạn bè, tự tin trong các hoạt động, trẻ nhanh nhẹn kỹ năng tự đi vệ sinh, tụ phục
vụ bản thân ngày càng tốt hơn.
(Ảnh 4: Trẻ hoạt động ngoài trời)
2.3.5 Giải pháp 5: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ qua ngày hội, ngày lễ
Việc tổ chức ngày hội, ngày lễ đóng vai trị quan trọng trong việc giáo dục
trẻ mầm non.Thông qua các ngày hội, ngày lễ như:Ngày hội bé đến trường, ngày
20/11, Ngày Tết Trung Thu, Hội chợ ngày tết Nguyên Đán, Ngày tổng kết năm
học... tơi tổ chức các hoạt động văn nghệ, các trị chơi dân gian, đồng thời ôn lại
truyền thống của dân tộc để giáo dục trẻ lòng tự hào dân tộc, biết nhớ ơn những

người đã hy sinh cho lợi ích dân tộc, lợi ích trồng người. Thơng qua đó trẻ có ý
thức phấn đấu trong học tập để sau này trở thành người có ích cho xã hội.
Ví dụ: -Ngày tết cần phải tiết kiệm: Khơng bỏ phí bánh kẹo, hoa quả và
các thức ăn khác, khi đi chúc tết phải chào hỏi lễ phép, khi được nhận lì xì thì
phải nói lời cảm ơn.
Tết trung thu: Tơi tổ chức cho trẻ đón tết trung thu ở trường. Trị chuyện
cùng trẻ về ý nghĩa của tết trung thu, về các loại quả trên mâm ngũ quả, bánh
kẹo. Khi ăn xong hoa quả, bánh kẹo thì vỏ các con để ở đâu ? Có được vứt bừa
bãi ra lớp, ra sân trường không ?
Ngày hội bé đến trường và bế giảng năm học: Bố mẹ, người thân mua
bóng bay, cờ, cho trẻ đến trường. Các con không được vứt cán cờ, cán bóng ra
sân trường...
14


Thơng qua các hội thi “Bé với an tồn giao thông và bảo vệ môi
trường” .“Bé khỏe - bé ngoan” , “Bé khỏe - bé thông minh”, “ Bé khỏe - bé khéo
tay” cấp trường... cô cũng cần giáo dục kỹ năng sống cho trẻ bằng cách như cho
trẻ tham gia đóng kịch, cho trẻ đọc các bài thơ, vè, hát các bài hát có nội dung,
tổ chức cho trẻ tham gia các trò chơi tập thể “ chọn hành vi đúng, sai bỏ đúng
theo yêu cầu của cô” “ Tô màu hành vi đúng gạch bỏ hành vi sai” và một số trị
chơi khác có nội dung liên quan đến kĩ năng sống của trẻ. Từ những hoạt động
đó trẻ được trải nghiệm, học hỏi và có được nhiều vốn kỹ năng sống cho bản
thân.
2.3.6.Giải pháp 6: Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động lao động
Thông qua hoạt động lao động tự phục vụ giáo viên giáo dục trẻ tự cất đồ
dùng cá nhân như dép, mũ, túi sách…đúng nơi quy định, tự gấp quần áo, tự
đánh răng, rửa mặt, chải tóc…gọn gàng sạch sẽ. Cơ cũng cần hướng dẫn trẻ lau
chùi đồ dùng, đồ chơi cùng cô giáo, cùng cô quét dọn lớp thu dọn bàn ghế sau
khi học, giúp cô thu dọn gối, chiếu, sạp giường sau khi ngủ dạy…cùng cơ chăm

sóc vườn rau cây cảnh làm mơi trường trong và ngồi lớp ln xạch đẹp tạo cảm
giác thoải mái và thân thiện.
(Ảnh 5: Trẻ gấp chiếu)
Những việc làm thiết thực đó đã giúp trẻ ngày càng có ý thức hơn, có hành vi
đúng đắn hơn để bảo vệ môi trường. Trẻ biết yêu lao động, mong muốn được
giúp đỡ mọi người, tích cực hơn trong lao động, tích lũy được nhiều kỹ năng
thơng qua lao động.
(Ảnh 6: Trẻ xếp gối)
2.3.7. Giải pháp 7. Giáo dục kĩ năng sống thông qua việc ứng dụng công
nghệ thông tin.
Trong giai đoạn hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác
giảng dạy là vô cùng hữu ích; sử dụng cơng nghệ thơng tin trong hoạt động học
giúp cho trẻ có tư duy trực tiếp để phát huy tính tích cực, trẻ hứng thú bao nhiêu
thì kết quả đạt được càng tốt bấy nhiêu. Vì vậy nên tôi luôn ứng dụng công nghệ
thông tin vào việc chăm sóc giáo dục trẻ, như trong giờ hoạt động học tôi sử
dụng giáo án điện tử để dạy trẻ và sưu tầm những tài liệu, những băng đĩa có nội
dung về giáo dục kĩ năng sống đưa vào máy tính hoặc ti vi để mở cho trẻ xem
vào giờ đón, trả trẻ (hình ảnh, video: hành vi tốt, tránh xa nơi nguy hiểm, biết tự
bảo vệ bản thân, biết làm một số kĩ năng cơ bản như xếp gối, gấp quần áo...) Trẻ
được khám phá và biết thêm những kĩ năng học hỏi qua hình ảnh, videp mà cơ
cung cấp, qua những hình ảnh, video đó đó sẽ giúp trẻ khắc sâu thêm kĩ năng
thực hiện các công việc, ứng phó với thay đổi, ý thức về phục vụ bản thân và
quan hệ xã hội.
Ví dụ :Quan sát một số con vật sống trong rừng. Nếu chỉ quan sát
tranh thì tiết học sẽ trở nên đơn điệu, trẻ sẽ nhàm chán, hiệu quả của giờ học
15


sẽ có phần hạn chế. Nhưng nếu cơ sử dụng phần mềm powerpoint cho trẻ
quan sát các con vật đang chuyển động, với những hình ảnh “thật” thì trẻ sẽ

rất thích thú, tập trung chú ý, giờ học sẽ đạt kết quả như mong muốn.
Mục đích: Giúp trẻ nắm được tên gọi, các bộ phận, đặc điểm, môi trường
sống… Với những màu sắc rõ nét cùng với sự chuyển động của các con vật trẻ
sẽ nhớ lâu hơn. Từ đó trẻ biết biết yêu thương chăm sóc cây cối, vật ni, tự bảo
vệ, chăm sóc bản thân trước những con vật hung dữ, tránh xa chúng, không đến
gần để đảm bảo an tồn.
Là một giáo viên trẻ có khả năng sử dụng công nghệ thông tin, tôi nhận
thấy khi sử dụng công nghệ thông tin trẻ tỏ ra rất hào hứng, thích thú và cũng
giúp cho trẻ nhận biết sự vật – hiện tượng một cách rõ ràng, trẻ dễ tiếp thu và
nhớ lâu hơn.
2.3.8 Giải pháp 8: Tuyên truyền phối hợp với các bậc phụ huynh cùng
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một quá trình lâu dài và liên tục, diễn ra
ở nhiều môi trường khác nhau.Sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường,
cộng đồng và các tổ chức xã hội trong việc tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ là một trong những biện pháp quan trọng và cần thiết. Chúng ta đều
biết rằng trong thực tế trong môi trường xã hội mà trẻ sống, học tập và phát
triển; bên cạnh những mặt tác động tốt, các yếu tố gây nguy hại đến sự phát triển
nhân cách trẻ. Với đặc điểm hiếu động dễ bắt chước dần dần trở thành thói quen
xấu, tác động tiêu cực đến sự phát triển nhân cách của trẻ.
Tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là mối quan tâm
khơng chỉ riêng cho một gia đình hoặc một nhà trường đơn lẻ mà là mối quan
tâm cho toàn cộng đồng, các tổ chức xã hội. Hiện nay cộng đồng trên toàn xã
hội đã và đang quan tâm rất nhiều đến vấn đề giáo dục toàn diện cho trẻ và giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ. Chính vì thế sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường,
gia đình và xã hội là rất cần thiết và quan trọng để phát triển cho trẻ một cách
toàn diện nhất.
Các hoạt động của trẻ diễn ra hàng ngày ở trường và gia đình. Khi ở
trường thì cơ giáo quan tâm, rèn luyện, cung cấp cho trẻ những kiến thức, trẻ
tiếp thu lĩnh hội và rèn luyện kỹ năng sống ở mọi hoạt động. Chính vì thế cơ

giáo phải phối hợp với phụ huynh để phụ huynh nắm được những gì trẻ đã rèn
luyện và khi về nhà có bước quan tâm hơn đến trẻ.
Tuyên truyền kiến thức giáo dục giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đến các
bậc phụ huynh bằng nhiều hình thức khác nhau:
- Thơng qua các buổi họp phụ huynh.
- Thơng qua các góc trao đổi với phụ huynh.
- Tranh thủ trao đổi với phụ huynh giờ đón và trả trẻ.
Ví dụ: Ở trên lớp tơi đã làm một góc tuyên truyền “Những điều phụ
huynh cần biết" trong đó tơi có ghi mọi thơng tin của trẻ, các chuyên đề cần trao
đổi, thay đổi các chủ đề để phụ huynh tiện thể nắm bắt được.
16


Ví dụ: Khi trẻ rửa tay cha mẹ nhắc nhở trẻ vặn nước vừa đủ, tiết kiệm
nước, không bỏ rác bẩn vào nguồn nước, bảo vệ nguồn nước sạch, biết nhắc
nhở mọi người cùng bảo vệ môi trường…
Hàng ngày thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ tơi cũng thường xun trao đổi với
phụ huynh về tình hình của trẻ, tuyên truyền với phụ huynh về giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ
Khi áp dụng biện pháp tuyên truyền phối hợp với các bậc phụ huynh
trong giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mang lại hiệu quả rõ rệt, qua trao đổi với
phụ huynh bản thân nắm bắt được khi trẻ về nhà trẻ đã thực hiện tốt các khả
năng tự phục vụ bản thân, khả năng tự lập, biết tự tin lễ phép chào hỏi mọi
người xung quanh, biết giúp đỡ bố mẹ những công việc vừa sức…
2.4. Hiệu quả của sáng kiến đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường
Như vậy chúng ta có thể khẳng định rằng việc giáo dục kỹ năng sống cho
trẻ ngay từ khi cịn nhỏ là việc làm vơ cùng cần thiết và có ý nghĩa hết sức thiết
thực. Rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp trẻ nhanh chóng hịa nhập và khẳng định
vị trí của mình trong tập thể, mà xa hơn là một cộng đồng xã hội. Với kỹ năng

sống phong phú trẻ sẽ biết khai thác kiến thức từ cuộc sống xung quanh, tạo lập
các mối quan hệ với tự nhiên và con người để sống an tồn, hịa bình và phát
triển.
Bằng sự tìm tịi nghiên cứu, áp dụng những biện pháp nêu trên, bản thân
thấy kết quả đạt được trên trẻ rất đáng khích lệ và đã tiến hành khảo sát thực tế
trên trẻ kết quả thu được như sau:
Bảng 2:Kết quả khảo sát sau khi áp dụng giải pháp
Tổng
số trẻ
Nội Dung

Trẻ đạt
Số trẻ

Tỉ lệ %

Trẻ chưa đạt
Số trẻ

Tỉ lệ %

Khả năng ý thức
32
32
100
0
0
về bản thân
Khả năng tự tin
32

32
100
0
0
trong giao tiếp.
Khả năng quan hệ
32
32
100
0
0
xã hội
Khả năng thực
32
32
100
0
0
hiện cơng việc
Khả năng ứng phó
32
32
100
0
0
với thay đổi
Qua việc nghiên cứu và áp dụng sáng kiến vào giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ Bản thân tôi rất phấn khởi với những kết quả đạt được của trẻ qua khảo
sát thực tế, bản thân mong rằng sáng kiến của mình được các đồng nghiệp trong
trường và các trường bạn đón nhận, áp dụng vào q trình chăm sóc giáo dục trẻ

đạt kết quả cao hơn.
17


3. KẾT LUẬN- KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Ở lứa tuổi Mầm non là thời kì đang hình thành phát triển về các mặt, đây
là giai đoạn có nhiều điều kiện thuận lợi nhất cho việc giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ. Việc vận dụng sáng tạo quan điểm “Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ”
vào công tác giảng dạy là cần thiết. Đặt trẻ vào vị trí giáo dục để theo dõi đánh
gia sự phát triển của trẻ. Đây là một cơng việc khó khăn và lâu dài, địi hỏi sự
hoạt động mẽ của giáo viên, gia đình và cộng đồng.
Từ những kết quả đạt được như trên bản thân tôi đã rút ra được những bài
học kinh nghiệm như sau:
Để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại trường Mầm non Thuần Lộc, trước
tiên giáo viên cần phải hiểu được kỹ năng sống là gì, ln là tấm gương để trẻ
noi theo. Giáo viên phải biết tạo môi trường giáo dục kỹ năng sống cho trẻ hoạt
động thường xuyên thông qua các hoạt động sao cho trẻ "Chơi mà học, học bằng
chơi". Giáo viên là người hướng dẫn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, mọi thời điểm
để giúp trẻ có cơ hội khám phá, trải nghiệm.
Giáo viên phải biết phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội
trong việc dạy trẻ mọi lúc mọi nơi, mọi hoạt động.
Thường xuyên tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên đề về kỹ năng sống
cho trẻ do Phòng giáo dục tổ chức.
Tham khảo tài liệu về một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống, về đặc
điểm tâm sinh lí của trẻ em để khai thác tìm tịi đưa ra những biện pháp giáo dục
kỹ năng sống phù hợp với trẻ.
Tham mưu với BGH bổ sung đồ dùng đồ chơi và tăng cường làm đồ dùng
đồ chơi tự tạo bằng phế, nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương tạo điều kiện cho
trẻ có cơ hội được khám phá trải nghiệm, lĩnh hội kiến thức về kỹ năng sống

được tốt.
Tạo cơ hội cho trẻ thường xuyên tham quan, tham dự các ngày lễ hội lớn
cũng như các ngày hội truyền thống diễn ra ở địa phương giúp trẻ ngày càng
mạnh dạn tự tin hơn.
Đó là những bài học kinh nghiệm bổ ích mà tơi đã rút ra sau khi áp dụng
thành công "Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ lớp mẫu giáo 5- 6
tuổi tại trường mầm non Thuần Lộc ".
3.2. Kiến nghị
* Đối với Phòng Giáo dục
Đề nghị cấp trên mở nhiều lớp chuyên đề về “Giáo dục kĩ năng sống”
cho giáo viên tham gia học tâp để rút kinh nghiệm
* Đối với nhà trường
Quan tâm đầu tư, cơ sở vật chất cho trẻ hoạt động và trải nghiệm, cũng
như cho giáo viên trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ mọi lúc mọi nơi để
khắc sâu thêm kiến thức.

18


Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ được rút ra trong q trình chăm sóc và
giáo dục trẻ, chắc chắn khơng tránh khỏi cịn những hạn chế, rất mong được sự
đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học, qua đó tơi sẽ khắc phục trong q trình
truyền đạt và giảng dạy cho trẻ, chăm sóc và giáo dục trẻ nói chung và giáo dục
kĩ năng sống cho trẻ nói riêng trong những năm học tiếp theo đạt kết quả tốt
hơn./.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Hậu Lộc, ngày 16 tháng 03 năm 2021

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác
Người viết SKKN

Đỗ Thị Dung

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu tham khảo qua mạng internet.
2. Chương trình giáo dục Mầm non ( thơng tư số 28/2016/TT- BGDDT ngày 30
tháng 12 năm 2016 của bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo sửa đổi bổ sung một
số nội dung của chương trình giáo dục Mầm non ban hành kèm theo thông tư số
17/2009/TT- BGĐT ngày 25 tháng 7 năm 2019 của Bộ trưởng bộ giáo dục và
đào tạo).
3. Modun 39: Phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Mầm non.
4. Modun 22: Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát triển
nhận thức.
5. Bài soạn, thực hiện chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày.

20


PHỤ LỤC

(Ảnh 1: Trẻ chơi hoạt động góc)

21

(Ảnh 2: Trẻ rửa tay )

(Ảnh 3: Trẻ kê bàn ăn)

22


(Ảnh 4: Trẻ hoạt động ngoài trời)

23


(Ảnh 5: Trẻ gấp chăn)

(Ảnh 6: Trẻ xếp gối)

(Ảnh 6: Trẻ xếp gối)

24