SKKN GIẢI PHÁP NÂNG CAO HỨNG THÚ học tập TRONG TIẾT LUYỆN tập ở lớp 10a TRƯỜNG THPT NHƯ XUÂN II

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT NHƯ XUÂN II

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

GIẢI PHÁP NÂNG CAO HỨNG THÚ HỌC TẬP
TRONG TIẾT LUYỆN TẬP Ở LỚP 10A
TRƯỜNG THPT NHƯ XUÂN II

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hương Lý
Chức vụ: Giáo viên
SKKN tḥc mơn: Hóa Học

THANH HÓA NĂM 2020


MỤC LỤC
1. Mở đầu:.
1.1 Lý do chon đề tài:
1.2 Mục đích nghiên cứu
1.3 Đối tượng nghiên cứu:
1.4 Phương pháp nghiên cứu
1.5 Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1 Cơ sở lý luận của sáng kiến
2.1.1. Trò chơi Bingo
2.1.2. Luật chơi Bingo
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.3. Sáng kiến kinh nghiệm
2.3.1.Thiết kế trò chơi Bingo

2.3.2. Áp dụng trị chơi Bingo vào các chủ đề hóa học 10
2.3.2.1. Trị chơi Bingo chủ đề Bảng tuần hồn
2.3.2.2.Trị chơi Bingo chủ đề Halogen
2.3.2.3. Trò chơi Bingo chủ đề Liên kết hóa học
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục
3. Kết luận- kiến nghị
3.1. Kết luận
3.1.1.Ý nghĩa của đề tài đối với công tác giảng dạy
3.1.2.Khả năng áp dụng
3.1.3.Bài học kinh nghiệm, hướng phát triển
3.2. Kiến nghị

1
1
1
1
2
2
2
2
2
3
3
3
4
4
5
6

7

8
8
8
8
8
8


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chon đề tài
Ngành giáo dục đang đổi mới căn bản, toàn diện cả về phương pháp dạy
và học. Thay đổi phương pháp truyền thụ kiến thức truyền thống, một chiều sẽ
thay thế bằng việc phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh, lấy học sinh
làm trung tâm. Trước u cầu đó, địi hỏi người giáo viên phải tích cực học tập,
thay đổi phương pháp dạy học của bản thân để nâng cao chất lượng và hiệu quả
của giáo dục.
Do đó nhiệm vụ đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển
năng lực, phát huy tính tích cực chủ động của học sinh là một nhiệm vụ quan
trọng . Vì vậy giáo viên phải gây được sự hứng thú học tập cho các em bằng
cách lôi cuốn các em vào các hoạt động học tập.
Với trăn trở làm thế nào để vấn đề học mơn hóa học của học sinh ở trường
THPT Như Xuân II trở nên lí thú và đặc biệt là các tiết luyện tập không trở nên
nhàm chán tạo cho các em hứng thú trong các giờ học ngoài những kiến thức
cứng nhắc trong sách giáo khoa, những bài tập đơn thuần. Tơi đã nghĩ sẽ đưa
các trị chơi vào giờ học cụ thể là các giờ luyện tập.Trò chơi học tập là một trong
những hoạt động mà các em thích thú nhất. Thơng qua trị chơi,các em lĩnh hội
những tri thức một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững
chắc tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, phát triển năng lực làm
việc theo nhóm, sáng tạo, kĩ năng trình bày, hệ thống kiến thức của học sinh
Từ những lý do nêu trên trong bài viết này tơi xin trình bày sáng kiến:

“ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HỨNG THÚ HỌC TẬP TRONG TIẾT LUYỆN
TẬP Ở LỚP 10A TRƯỜNG THPT NHƯ XUÂN II”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Giúp giáo viên mạnh dạn và tự tin tổ chức dạy học theo hướng tích cực
trong trường Trung học phổ thơng, nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng
tạo của người học, hình thành kỹ năng nghiên cứu khoa học, phát triển kỹ năng
thực hành, kỹ năng tư duy bậc cao, rèn luyện khả năng giải quyết các vấn đề
thực tiễn
Phát huy vai trò trung tâm của học sinh trong quá trình dạy học, nâng cao
khả năng tự học, chủ động lĩnh hội kiến thức của học sinh và để các em thích thú
và yêu thích mơn học hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 10A trường THPT Như Xuân II. Đề tài của tôi ra đời dựa
trên q trình tơi dạy học tại trường THPT Như Xuân II. Các phương pháp dạy
học tích cực nhằm nâng cao tinh thần học tập bộ mơn Hóa học cho học sinh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1 Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
Nghiên cứu các tài liệu, các tài liệu bài viết đề cập đến vấn đề tổ chức dạy
học thơng qua trị chơi nhằm làm cơ sở lý thuyết cho đề tài.
1.4.2. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm:
Tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra hiệu quả về biện pháp sử
dụng các trò chơi đã đề xuất. Khảo sát trên 2 lớp có trình độ tương đương nhau
qua 2 năm. Thống kê và so sánh kết quả khảo sát.
1


1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
Đây là trị chơi trong q trình học tập nhưng cũng là một phương pháp
dạy học mới chưa từng được sử dụng vào giảng dạy mơn Hóa học ở trường
THPT Như Xn II trước đó.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1. Trò chơi Bingo
Đây là một trò chơi cực kỳ phổ biến ở các nước phương Tây. Luật chơi vơ
cùng đơn giản. Nó có thể giúp học sinh ơn luyện bất cứ vấn đề nào, từ ngơn ngữ
tới tốn học, lịch sử, hóa học … Mọi người đều có thể chơi cùng nhau, bất kể
trình độ. Và hơn hết, giáo viên hồn tồn có thể tự sáng tạo ra trị chơi Bingo
của mình để áp dụng vào mơn học, mục đích của tiết học.
2.1.2. Luật chơi Bingo
Mỗi người chơi sẽ nhận một tấm thẻ lớn (bảng Bingo) với các ô vuông
chứa từ, cụm từ, số hoặc tranh ảnh. Nội dung các ô giống nhau, chỉ khác thứ tự
các ơ.
Quản trị đọc một u cầu, như tìm một từ, giải một phép tính hay tìm một
bức tranh tương ứng với nội dung mơ tả. Người chơi phải tìm ơ kết quả tương
ứng rồi đánh dấu. Có thể sử dụng dấu “tick” hoặc tơ màu tồn bộ ơ đó.
Nếu tìm ra được 5 từ tạo thành một hàng dọc/ngang/chéo hoặc tìm được 5
điểm, người chơi kêu lên “Bingo” và giành chiến thắng.

Một bảng Bingo còn trống

Các dạng thắng của trò chơi Bingo
2


Trị chơi Bingo có mọi đặc điểm của trị chơi thơng thường, nhưng về cấu
trúc nó kết hợp các yếu chơi và yếu tố sư phạm trong một tổ hợp hoạt động
nhằm mục đích:
- Cải thiện khả năng giao tiếp.
- Phát triển kỹ năng thuyết trình.
- Rèn luyện trí nhớ.

- Rèn luyện tính sáng tạo.
- Học những kỹ năng phán đốn.
- Học kỹ năng và rèn luyện hành vi có tính logic.
- Học cách làm chủ thái độ đối với thành công và thất bại.
- Cải thiện kỹ năng tự quản.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Qua thực tế dạy mơn hóa học ở trường THPT Như Xuân II tôi nhận thấy
tồn tại những vấn đề sau:
- Trường THPT Như Xuân II là trường thuộc khu vực miền núi, có nhiều
học sinh có hồn cảnh khó khăn nên việc tiếp cận những phương pháp học mới
của các em là khá hạn chế.
- Mặt khác do cơ sở vật chất của nhà trường còn nghèo nên việc học thực
hành trong các giờ thực hành gần như khó thực hiện.
- Giáo viên chưa thật mạnh dạn áp dụng phương pháp dạy học tích cực,
đơi khi cịn sử dụng quá nhiều lời giảng trong quá trình dạy khiến học sinh ít có
cơ hội phát biểu xây dựng bài.
- Học sinh thiếu tính tự giác, khả năng tự học, tự nghiên cứu tài liệu, kĩ
năng đọc hiểu các nội dung sách còn nhiều hạn chế.
- Nhiều bài học trong sách giáo khoa Hóa học có nội dung yêu cầu học
sinh phải có kĩ năng tổng hợp, hệ thống, so sánh các quá trình, các hiện tượng …
gây nhàm chán, ức chế hứng thú học tập của học sinh.
Việc đổi mới chương trình giáo dục hiện nay buộc người học phải tư duy,
năng động sáng tạo, trích lọc lại kiến thức, đầu tư nhiều thời gian cho bài học ở
nhà mà học sinh hiện nay thì lại ít có được thói quen tư duy đó. Đa số các em
khơng có sự chuẩn bị bài ở nhà hoặc số ít thì có nhưng lại sơ sài, dẫn đến tiết
học trên lớp cả giáo viên và học sinh phải làm việc rất nhiều. Do đó, sử dụng trị
chơi học tập hợp lí là một phương pháp giúp phát huy tính chủ động, tích cực
của các em. Luyện tập kĩ năng tư duy, làm việc nhóm, thuyết trình ở học sinh.
2.3. Sáng kiến kinh nghiệm
Qua thực tế giảng dạy tôi nhận thấy rằng việc sử dụng trò chơi Bingo

mang lại hiệu quả cao trong dạy học, vì vậy tơi xin đưa ra một số giải pháp đã áp
dụng như sau:
2.3.1. Thiết kế trị chơi Bingo
Trước tiên tơi hiểu được mục đích của tiết luyện tập cần yêu cầu những
kiến thức gì. Sau đó tơi sẽ thiết kế bảng Bingo với các từ khóa, hình ảnh cùng
những câu hỏi gợi ý phù hợp với mức độ của học sinh. Với mỗi nội dung của
một tiết luyện tập tơi có thể thiết kế nhiều bảng Bingo với các cách thắng khác
3


nhau để tạo sự hứng thú cho học sinh đống thời có thể áp dụng cho nhiều nhóm
cùng thực hiện.
2.3.2. Áp dụng trị chơi Bingo vào các chủ đề hóa học 10
2.3.2.1. Trị chơi Bingo chủ đề Bảng tuần hồn
1. Mục đích: Củng cố kiến thức, thu hút học sinh say mê học tập.
2. Chuẩn bị: Các bảng Bingo.
3. Cách chơi: Chơi giống như kiểu lô tô.
Giáo viên phát cho mỗi học sinh ( hoặc nhóm) một bảng Bingo, sau đó
đọc các gợi ý liên quan đến nguyên tố cần tìm trong bảng Bingo.
Ví dụ bộ câu hỏi gợi ý:
- Đơn chất của nguyên tố này duy trì sự cháy và sự sống. ( O)
- Thành phần chính trong hợp kim Duyra. (Al)
- Vật liệu của nguyên tố này tạo nên một loại trống tiêu biểu cho văn hóa Đơng
Sơn của người Việt cổ. ( Cu)
- Nước máy hay có mùi khí gì? (Cl)
- Ngun tố vi lượng quan trọng có vai trị bảo vệ hệ miễn dịch của cơ thể bằng
cách chống lại các tế bào xấu, nhưng cơ thể không trực tiếp sinh ra được mà
phải bổ sung từ nguồn thực phẩm bên ngoài như các loại hạt, hải sản…. (Zn)

Một bảng trò chơi Bingo chủ đề Bảng tuần hoàn

Mỗi khi giáo viên đọc gợi ý các nguyên tố, học sinh sẽ tìm kí hiệu hóa học của
ngun tố đó trên bảng Bingo của mình. Nếu có học sinh sẽ gạch chéo nguyên
tố đó. Học sinh gạch được 5 gạch chéo, thẳng hoặc ngang liên tiếp, học sinh sẽ
nói: “Bingo”.

4


Một bảng đáp án trò chơi Bingo chủ đề Bảng tuần hồn
4. Kết thúc trị chơi: Giáo viên có thể quyết định, mỗi một Bingo sẽ được
một điểm, hoặc một món q.
2.3.2.2. Trị chơi Bingo chủ đề Halogen
1. Mục đích: Củng cố, khắc sâu kiến thức, thu hút học sinh học tập.
2. Chuẩn bị: Các bảng Bingo.
3. Cách chơi: Chơi giống như kiểu lô tô.
Giáo viên phát cho mỗi học sinh ( hoặc nhóm) một bảng Bingo, sau đó
giáo viên lần lượt đọc các gợi ý về nguyên tố Halogen.
Ví dụ bộ câu hỏi gợi ý:
- Ở điều kiện thường đơn chất Clo tồn tại trạng thái gì? (Khí)
- Độ âm điện của Flo là bao nhiêu? (3,98)
- Axit dùng để khắc chữ lên thủy tinh ? (HF)
- Số thứ tự của Flo trong bảng tuần hoàn? ( 9)
- Tinh thể Iốt có màu gì? (Đen tím).
Bảng trị chơi Bingo chủ đề Halogen

5


Mỗi khi giáo viên đọc các thông tin, học sinh sẽ tìm đáp án trên bảng Bingo của
mình. Nếu có học sinh sẽ gạch chéo thơng tin đó. Học sinh gạch được 5 gạch

chéo, thẳng hoặc ngang liên tiếp học sinh sẽ nói: “Bingo”.

Bảng đáp án trị chơi Bingo chủ đề Halogen
4. Kết thúc trị chơi: Giáo viên có thể quyết định, mỗi một Bingo sẽ được
một điểm, hoặc một món q.
2.3.2.3. Trị chơi Bingo chủ đề Liên kết hóa học
1. Mục đích: Củng cố kiến thức, thu hút học sinh say mê học tập.
2. Chuẩn bị: Các bảng Bingo.
3. Cách chơi: Chơi giống như kiểu lô tô.
Giáo viên phát cho mỗi học sinh ( hoặc nhóm) một bảng Bingo, sau đó
đọc các thơng tin gợi ý có cho các từ khóa trên bảng Bingo.
Ví dụ bộ câu hỏi gợi ý:
- Nguyên tử mất đi electron gọi là gì?( Cation)
- Thành phần chính của muối ăn? ( NaCl).
- Liên kết trong phân tử O2? (Liên kết cơng hóa trị khơng cực).
- Hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất ion? ( Điện hóa trị).
- Một cặp electron chung biểu diễn cho liên kết gì?(Liên kết đơn).

Bảng trị chơi Bingo chủ đề Liên kết hóa học
6


Mỗi khi giáo viên đọc các thông tin, học sinh sẽ tìm đáp án trên bảng Bingo của
mình. Nếu có học sinh sẽ gạch chéo thơng tin đó. Học sinh gạch được 5 gạch
chéo, thẳng hoặc ngang liên tiếp học sinh sẽ nói: “Bingo”.

Bảng đáp án trị chơi Bingo chủ đề Liên kết hóa học
4. Kết thúc trị chơi: Giáo viên có thể quyết định, mỗi một Bingo sẽ được một
điểm, hoặc một món q.
Từ thực tế giảng dạy tơi thấy: Để giúp học sinh tham gia vào học tập một

cách tích cực, tránh thụ động, ỷ lại thì phương pháp dạy học trong nhà trường có
một vai trị to lớn. Theo tơi, dạy học phát huy tính tích cực học sinh dựa trên trò
chơi học tập trong giảng dạy đang là một trong những phương pháp nhằm hướng
tới mục tiêu “lấy học sinh là trung tâm” trong quá trình dạy học.
Với trò chơi này, học sinh được làm việc cùng nhau trong các nhóm nhỏ
và mỗi thành viên trong nhóm đều có cơ hội tham gia vào nhiệm vụ đã được
phân công sẵn. Giúp các em củng cố lại các kiến thức đã học dựa trên sự gợi ý
của giáo viên đồng thời hình thành cho học sinh một số kĩ năng như: Lí luận,
phân tích, hiểu biết xã hội, thảo luận, lắng nghe.....
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục.
Kết quả khảo sát chất lượng lớp thực nghiệm 10A năm học 2020-2021
( đã áp dụng trò chơi Bingo) và lớp đối chứng 10D năm học 2019 -2020 (chưa
áp dụng trò chơi Bingo) được thể hiện trên ở bảng dưới đây:
- Trước khi áp dụng:
Năm học 2019-2020
Lớp 10D ( 38 hs)
- Sau khi áp dụng:
Năm học 2020-2021
Lớp 10A (34 hs)

Điểm trung bình mơn cả năm
< 5.0
8 (21,05%)

5,0 – 7,9
30(78,95%)

>=8,0
0 ( 0 %)

Điểm trung bình mơn cả năm
< 5.0
0 ( 0 %)

5,0 – 7,9
28 (82,35%)

>=8,0
6 ( 17,64%)
7


Nhận xét kết quả: Sau khi áp dụng phương pháp ” Sử dụng trò chơi
Bingo“ vào giảng dạy tỉ lệ bộ môn được nâng cao hơn so với trước và các em
học sinh hứng thú hơn, khắc sâu kiến thức hơn.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.1.1. Ý nghĩa của đề tài đối với công tác giảng dạy
- Trong các năm học vừa qua tơi mạnh dạn áp dụng “Trị chơi Bingo
trong dạy học hóa học ở trường THPT Như Xuân II ” Kết quả rất khả quan, qua
hình thức cho học sinh học tập trên tơi nhận thấy nó đã đem đến cho các lớp học
của tôi kết quả như sau:
+ Góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy bộ hóa học THPT theo
hướng phát huy tính tích cực và nâng cao chất lượng, hiệu quả của dạy và học.
+ Học sinh chủ động lĩnh hội kiến thức, rèn luyện tính mạnh dạn trước tập
thể, ngồi ra cịn hình thành thói quen khai thác và sử dụng SGK ở học sinh.
+ Học sinh vui vẻ, tích cực, thân thiện, cởi mở, hứng thú trong giờ học
mơn hóa học. Do đó tiết học nhẹ nhàng, sinh động hơn.
3.1.2. Khả năng áp dụng
Đề tài này của tôi nêu trên tôi chỉ minh họa đối với một số chương được áp

dụng dạy học trong chương trình hóa họa 10. Tuy nhiên đề tài này cịn có thể áp
dụng vào việc dạy các bài, các chương, các chủ đề của chương trình hóa học phổ
thơng. Hoặc các em học sinh có thể vận dụng vào việc hệ thống hóa các kiến thức
Ngồi bộ mơn Hóa học thì trị chơi này cịn có thể được áp dụng đối với các
bộ môn khác như thay thế các từ trên bảng bằng các bức tranh, phép tốn, từ
vựng,… Khơng nói ra từ khóa có trong mỗi hình vng mà chỉ gợi ý để người
chơi đốn được ô vuông chứa từ khóa đó.Tăng hoặc giảm số ô vng trong
bảng, tương ứng với số lượng các từ khóa để trò chơi hấp dẫn nhất.
3.1.3. Bài học kinh nghiệm và hướng phát triển
Như vậy bằng việc tham gia các trị chơi Bingo, học sinh hoạt động tích
cực, tạo được hứng thú trong giờ học, kích thích tư duy của học sinh. Khi sử
dụng trị chơi Bingo giáo viên có thể kiểm sốt đánh giá được trình độ của học
sinh và từ đó có những điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với đối tượng và tăng
hiệu quả dạy học. Ngồi ra dựa vào bảng Bingo có thể mở rộng cho các nhóm tự
đặt câu hỏi cho nhau dựa vào từ khóa có sẵn ở bảng...
Trong năm học tiếp theo tôi mạnh dạn áp dụng phương pháp này cho các
lớp còn lại và sử dụng thường xuyên hơn.
3.2.Kiến nghị
Qua nghiên cứu và thực nghiệm, chúng tôi thấy rằng việc sử dụng trị chơi
Bingo là có hiệu quả và có tính khả thi, đề nghị được đưa vào ứng dụng để nâng
cao chất lượng học tập của học sinh.
Giáo viên cần tăng cường đầu tư vào tiết dạy một cách công phu và chu
đáo hơn, đặc biệt nghiên cứu biên soạn các trị chơi học tập có chất lượng phù
hợp với từng bài, từng chương cụ thể.
Nhà trường cần đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học bộ mơn,
đồ dùng trực quan có chất lượng để tạo điều kiện giảng dạy cho giáo viên và học
tập cho học sinh.
8

Sở giáo dục cần có nhiều đợt tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học
và ứng dụng các trò chơi vào trong giảng dạy để nâng cao chất lượng giáo dục.
Trên đây là những suy nghĩ, một số biện pháp và kinh nghiệm mà tôi đã
áp dụng trong thời gian qua để đạt được mục đích giảng dạy. Kính mong nhận
được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp để sáng kiến được hồn chỉnh hơn.
Tơi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm là kết quả
của quá trình nghiên cứu và làm việc của tôi, không
sao chép.
Như Xuân, ngày 18 tháng 5 năm 2021
XÁC NHẬN CỦA BGH
Người viết sáng kiến

Nguyễn Thị Hương Lý

9


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. SGK hóa học 10 ( NXB Giáo dục )


PHỤ LỤC
Một số hình ảnh minh họa học sinh lớp 10A đang chơi trò chơi Bingo