Tài liệu Tiểu luận Sự phát triển của kế toán trên thế giới và Việt Nam. Các vấn đề đặt ra đối với kế toán Việt Nam trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế ppt

Tiểu luận
Sự phát triển của kế toán trên thế giới và
Việt Nam. Các vấn đề đặt ra đối với kế
toán Việt Nam trong xu thế toàn cầu hoá
và hội nhập kinh tế quốc tế
1
Mục Lục
Mục Lục........................................................................................................................................................2
Phần I: Lịch sử Kế toán.................................................................................................................................3
Kế toán thời kỳ cổ đại .................................................................................................................................3
Kế toán Thời Trung cổ ................................................................................................................................4
Nước Ý thời kỳ Phục hưng : sự ra đời của kế toán kép .............................................................................4
Ý nghĩa của Summa ....................................................................................................................................5
Kế toán phát triển xuyên lục địa..................................................................................................................6
Kế toán hiện đại .........................................................................................................................................6
Phần II: Sự phát triển của Kế toán Việt nam................................................................................................7
Thực trạng kế toỏn Việt Nam:...................................................................................................................10
Về chuẩn mực kế toỏn Việt Nam:..............................................................................................................11
Một số giải phỏp:......................................................................................................................................13
Chiến lược đổi mới hệ thống kế toán, kiểm toán Việt Nam giai đoạn 2001-2010 đưa ra 4 giải pháp tiếp
tục thực hiện trong thời gian tới. .............................................................................................................15
2
Phần I: Lịch sử Kế toán
Kế toán thời kỳ cổ đại
Trong một quy ước Hammurabi ban bố trong triều đại đầu tiên của Babylonia (2285
2242 B.C.) có quy định rằng việc bán hàng phải được ghi nhận bằng một bản thảo có dấu. Do
vậy các giao dịch đều được các bên ghi chép lại.
Ở Mesopotamian có một nghề tương đương với nghề kế toán hiện này là ghi chép bản
thảo. Công việc của họ cũng tương tự như một kế toán viên là phải ghi chép lại các giao dịch,
và hơn nữa họ còn phải đảm bảo rằng các thoả ước giao dịch phù hợp với yêu cầu về giao dịch
thương mại. Đã có hàng trăm người được thuê làm công việc này, và đây được coi là một nghề

nghiệp có uy thế.
Khi một giao dịch được thực hiện, các bên tham gia giao dịch đi thuê người chép bản
thảo, mô tả thỏa thuận của họ với người đó, và sau đó nhận lấy bản chép ghi trên đất sét vì đất
sét có rất nhiều trong vùng này.
Kế toán trong thời Ai cập cổ đại cũng phát triển tương tự như tại thung lũng
Mesopotamia. Tuy nhiên họ sử dụng giấy cói thay cho đất sét và điều này giúp cho việc ghi
chép bản thảo đựơc thực hiện dễ dàng hơn. Hiện nay còn lưu giữ được nhiều bản thảo khổ lớn,
dùng riêng cho các kho hàng hoàng cung. Tuy vậy, kế toán Ai cập cổ xưa chỉ dừng lại ở việc
ghi chép đơn giản qua hàng nghìn năm tồn tại. Nguyên nhân chính là do tình trạng mù chữ và
sự vắng mặt của đồng tiền đúc đã ngăn cản sự phát triển của nó.
Người Hy Lạp đã có đóng góp quan trọng đối với ngành kế toán qua việc sử dụng đồng
tiền đúc vào khoảng 600 năm trước công nguyên. Việc đưa đồng tiền đúc vào tiêu dùng đã khởi
nguồn cho một cuộc cách mạng của ngành kế toán. Ngành nghề ngân hàng trong xã hội Hy Lạp
cổ xưa rất phát triển so với các xã hội trước đó. Các chủ ngân hàng giữ những sổ tài khoản, trao
đổi hoặc cho vay, thậm chí thu xếp chuyển tiền mặt thông qua những ngân hàng cộng sự tại các
thành phố khác nhau.
Ở xã hội Rome cổ đại có một tục lệ là những người chủ gia đình ghi chép lại các khoản
thu chi thường nhật của gia đình vào quyển sổ nhật ký. Việc quản lýy chi tiêu gia đình như vậy
rất quan trọng vì ở Rome người dân phải định kỳ tường trình về tài sản và công nợ, để theo đó
Nhà nước tính thuế và thậm chí xác định quyền công dân.
3
Người La mã đã xây dựng dự toán ngân sách hàng năm, với nỗ lực tổng hợp hoạt động
của các công ty tài chính, hạn chế chi tiêu nhằm đạt được khoản ngân sách dự tính và đánh thuế
người dân.
Kế toán Thời Trung cổ
Hàng nghìn năm sau sự sụp của Đế quốc La mã và trước khi tu sĩ Luca Pacioli xuất bản
“Summa” được xem là thời kỳ ngưng trệ của kế toán, và thường không được nhắc đến trong
lịch sử kế toán. Tuy nhiên, theo sử gia Michael Chatfield, kế toán thời Trung cổ đã đặt nền tảng
cho những học thuyết của chủ nghĩa bảo thủ, và đã tạo tiền đề cho sự phát triển thần tốc của kế
toán thời Phục hưng.

Bản ghi chép kế toán còn tồn tại lâu nhất cho đến nay bằng tiếng Anh là “Pipe Roll”,
hoặc "Great Roll of the Exchequer” ghi chép số tiền thuê mướn, tiền phạt và tiền thuế hàng năm
của hoàng tộc Anh từ năm 1130 đến 1830.
“Pipe Roll” là bản ghi chép trên giấy da cuối cùng về một hệ thống "proffer" sử dụng
một vật đối chiếu “tally stick” làm bằng gỗ như một cơ sở của việc ghi sổ kế toán. Hai lần mỗi
năm, vào Lễ phục sinh và Ngày lễ thánh Mi-sen (29/9), các lãnh chúa được gọi đến kho bạc
quốc gia tại Westminster. ở Lễ phục sinh, mỗi lãnh chúa phải nộp một nửa trong tổng mức định
giá tài sản hàng năm người đó sở hữu. Sau khi nhận được các khoản đóng góp này, viên thủ
quỹ sẽ cắt “tally stick” được chuẩn bị trước coi như một ghi nhận của giao dịch đó.
Được sử dụng thậm chí trước khi bản thảo Pipe Roll ra đời, “tally stick”là một thanh gỗ
hẹp, dài chín inch, được cắt với những với các kích cỡ khác nhau tương ứng cho số tiền nhận
được. Một mẩu cắt kích cỡ một bàn tay người có định giá 1000 bảng, mẩu cắt rộng bằng một
ngón tay cái trị giá 100 bảng; mẩu cắt dày bằng một " hạt ngô hoặc lúa mạch chín " trị giá 1
bảng; và một shilling, chỉ là một vết khía.
Nước Ý thời kỳ Phục hưng : sự ra đời của kế toán kép
Những người Italia cách tân thời kỳ Phục hưng (TK 14 th - 16 th) được cho là cha đẻ
của kế toán hiện đại. Họ đã nâng hoạt động mậu dịch và thương mại lên một tầm cao mới qua
việc sáng tạo các phương thức xác định lợi nhuận chuẩn xác hơn.
Mặc dầu đã biết đến chữ số Arập từ lâu, vào thời kỳ này, người Italia sử dụng chúng
thường xuyên để theo dõi những tài khoản kế toán. Họ giữ lại cho những bản ghi chép hoạt
động kinh doanh do thời kỳ này việc sử dụng vốn và tín dụng quy mô lớn ngày một phát triển.
Luca Pacioli và Summa
4
Luca Pacioli là đại diện tiêu biểu của thời kỳ Phục hưng, ông thông hiểu các kiến thức
về văn học, nghệ thuật, toán học, kinh doanh và các môn khoa học. Sinh năm 1445 tại Borgo
San Sepulcro, Tuscany, Frater Luca Bartolomes Pacioli thu thập được một lượng kiến thức
đáng kinh ngạc về khoa học kỹ thuật, tôn giáo, kinh doanh, khoa học quân sự, toán học, y học,
nghệ thuật, âm nhạc, pháp luật và ngôn ngữ. Ông đồng ýtình với quan điểm cho rằng tồn tại
mối quan hệ nội sinh giữa vô vàn các quy luật khác nhau và trong mối quan hệ đó luôn duy trì
sự hoà hợp và cân bằng như giưã toán học và kế toán.

Bạn của ông, Leonardo da Vinci đã giúp ông chuẩn bị những bản vẽ cho tuyển tập
1497, Divina Proportione; đổi lại, Pacioli tính cho Da Vinci mà số lượng đồng đỏ cần cho pho
tượng khổng lồ Duke Lidovico Sforza ở Milan.
Khoảng năm 1482, sau khi hoàn thành luận thuyết thứ ba về toán học, Pacioli một
người muốn cống hiến đời mình cho công việc thuyết giáo, khoác lên mình chiếc áo tu sĩ. Ông
đi chu du khắp Italy thuyết trình về toán học, và đến năm 1486, ông đã hoàn thành cấp bậc đại
học tương đương với học vị tiến sĩ.
Pacioli không bao giờ cho rằng mình sáng tạo ra kế toán kép. Ba mươi sáu năm trước
khi ông hoàn thành luận thuyết nổi tiếng này, Benedetto Cotrugli đã viết Delia Mercatura et del
Mercante Perfetto, trong đó có một chương ngắn gọn mô tả nhiều đặc tính của kế toán kép.
Mặc dầu công trình này không được xuất bản, Pacioli đã biết đến bản thảo này và lấy đó làm
khởi nguồn viết nên Phương pháp kế toán kép.
Vào năm 1494, ở tuổi 50, chỉ 2 năm sau khi Colombus phát hiện ra châu Mỹ, Pacioli trở
lại Venice cho xuất bản xuất bản ấn phẩm thứ năm mình, Summa de Arithmetica, Geometria,
Proportioni et Proportionalita. Cuốn sách này được coi là một bản tóm lược và kiến giải về toán
học, trong đó sổ kế toán chỉ là một trong số năm đề mục được đề cập đến với 36 chương ngắn
về sổ kế toán.
Vào thời điểm đó, 10 tháng 11 năm 1494, tức là mới một phần tư thế kỷ sau khi
Gutenberg sáng chế ra máy chữ, nên việc xuất bản sách là vô cùng đắt đỏ. Điều đó cho thấy
việc Pacioli xuất bản các tác phẩm nghiên cứu khoa học của mình quả thật là kỳ công.
Ý nghĩa của Summa
Trong vòng 1 thế kỷ đầu tiên sau khi được công bố, Summa được dịch ra 5 ngôn ngữ
khác nhau như tiếng Hà lan, Đức, tiếng Anh và đã nhanh chóng đụơc truyền bá khắp châu lục.
Có lẽ nhiều người trong số chúng ta không tránh khỏi ngạc nhiên rằng tại sao kể từ sau
Pacioli, phương thức ghi sổ kế toán dường như không có thay đổi gì đáng kể. Trong thực tế,
5
điểm khác nhau sơ đẳng giữa kế toán hiện đại và "Phương pháp Venice " là có sự bổ sung và
tinh giản hơn nhằm đáp ứng quy mô kinh doanh ngày càng được mở rộng.
Kế toán phát triển xuyên lục địa
Vào giữa thế kỷ 19, Nước Anh đang ở vào thời kỳ thịnh vượng với Cách mạng Công

nghiệp. Nước Anh dẫn đầu về sản xuất than đá, hàng dệt bông và sắt, và là trung tâm tài chính
của thế giới.
Năm 1880 Institute of Chartered Accountants mới được hình thành ở Anh và xứ Wales
tập hợp tất cả những người hành nghề kế toán tại các nước đó. Ngoài 587 thành viên ghi danh
đầu tiên, sau đó đã bổ sung thêm 606 thành viên là những kế toán viên có kinh nghiệm.
Vào cuối những năm 1800, một số lượng lớn của tư bản Anh chảy sang các ngành công
nghiệp phát triển ở Hoa kỳ. Các kế toán viên người Anh và Xcốt-len đã sang Mỹ để kiểm toán
các khoản mục đầu tư này, và một số trong bọn họ đã tiếp tục ở lại và hành nghề ở Mỹ.
Thư mục thành phố từ năm 1850 liệt kê 14 kế toán viên đang hành nghề tại New York,
bốn ở Philadelphia và một ở Chicago. Đến năm 1886, con số đó la 115 tại New York, 87 ở
Philadelphia và 31 ở Chicago. Những nhóm những kế toán viên đã tập hợp lại và phát triển
thành hiệp hội kế toán chuyên nghiệp tại khắp các thành phố Mỹ. Năm 1887, hiệp hội kế toán
quốc gia đầu tiên ở Mỹ được thành lập là American Association of Public Accountants, tiền
thân của American Institute of Certified Public Accountants.
Kế toán hiện đại
Cuối thế kỷ 19 là thời kỳ phát triển của kinh tế Mỹ song cũng gắn liền với những vụ bê
bối tài chính. Sự tập trung tư bản thái quá và đầu cơ cổ phiếu là nguyên nhân gây ra khủng
hoảng tài chính giai đoạn 1873-1893.
Sự chuyển giao chế độ từ nhà nước tư bản sang đế quốc một pàân là để nắm quyền
kiểm soát hoạt động tài khoá và tăng cường ngân sách phục vụ cho các cuộc chiến. Với vỏ bọc
chủ nghĩa cộng hòa, đế quốc Anh đã tập trung sức mạnh chính trị và tài chính trong tay hoàng
đế. Bước sang những năm 1920, nền kinh tế Mỹ bắt đầu khủng hoảng, giá cả trên thị trường rớt
xuống đến 40%. Luồng Tiền mặt bị đình chệ, vốn vay trở nên khan hiếm. Đáp lại, các doanh
nghiệp đã thắt chặt quỹ tiền mặt hiền thời của mình. Tại thời điểm đó, người ta không còn lựa
chọn nào hơn là phát hành cổ phiếu để thu hút vốn.
Vào những năm 1940, báo cáo ngân sách được đưa vào sử dụng và nhanh chóng trở
thanh bộ phận thiết yếu của báo cáo tài chính. Năm 1971, American Institure of Certified Public
6