giao an su 7

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (782.5 KB, 113 trang )

(1)s. Thø 3 ngµy 16 th¸ng 8 n¨m 2011.. PhÇn I Khái quát lịch sử thế giới trung đại TiÕt1: Bµi 1: Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña x· héi phong kiến ở Châu Âu (Thời sơ - trung kì trung đại). A. Môc tiªu bµi häc: 1.Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc: - Qu¸ tr×nh h×nh thµnh XHPK ë Ch©u ¢u, c¬ cÊu XH. - Hiểu đợc khái niệm lãnh địa PK và đặc trng của nền kinh tế lãnh địa. - Hiểu đợc thành thị trung đại xuất hiện nh thế nào, kinh tế thành thị trung đại khác kinh tế lãnh địa ra sao. 2. T tëng: Båi dìng nhËn thøc cho hs vÒ sù ph¸t triÓn hîp quy luËt cña XH. 3. Kĩ năng: - Biết sử dụng bản đồ châu á để xác định vị trí các quốc gia. - Bồi dỡng kĩ năng so sánh đối chiếu. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: SGK, SGV,Bản đồ Châu Âu thời PK. 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh ¶nh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. c. Hoạt đông lên lớp: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ở Lịch sử lớp 6 đã học về lịch sử các quốc gia cổ đại Phơng Tây, em h·y kÓ tªn mét vµi quèc gia C§PT? 3. Bài mới: ở lịch sử 6 các em đã đợc học về các quốc gia cổ đại phơng Tây và ở đây các quốc gia đó sớm phát triển thành những nớc có chế độ PK (thay thế chế độ CHNL) đó là các nớc Phơ-răng, Tây Gốt, Đông Gốt, sau này phát triển Anh, Pháp, TBN, ý. Vậy, để hiểu đợc quá trình hình thành và phát triển các nớc PKCA đã diễn ra nh thế nào, chúng ta sẽ tìm hiểu vào nội dung bài học. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động cả lớp, cá nhân. 1. Sù h×nh thµnh x· héi PK ë Ch©u ¢u. - HS t×m hiÓu môc 1 SGK. - Hoµn c¶nh: Cuèi thÕ kØ V, ngêi - GV: các quốc gia cổ đại Phơng Tây tồn Giéc-man tiêu diệt các quốc gia cổ tại đến thế kỷ V thì bị các bộ tộc ngời đại phơng Tây-> Lập nên nhiều vơng GiÐc manh tõ P.B¾c trµn xuèng x©m quèc míi: ¨ng-gl«, X¾c- x«ng, Ph¬chiÕm, tiªu diÖt. r¨ng, T©y Gèt, §«ng Gèt…. ? Khi tràn vào lãnh thổ của đế quốc - Trên lãnh thổ của ngời Rô-ma, ngời Rôma, ngời Giéc – man đã làm gì? Giéc-man đã: + Chiếm ruộng đất của chủ nô chia cho nhau. + Phong cho c¸c tíng lÜnh, quÝ téc c¸c tíc vÞ: C«ng tíc, hÇu tíc…. ? Những việc làm đó đã tác động nh thế - Xã hội hình thành các tầng lớp mới: nào đến sự hình thành XHPK ở Châu Âu?. + Lãnh chúa PK: Các tớng lĩnh, quý ? Nh vậy, lãnh chúa PK và nông nô đợc tộc có nhiều ruộng đất và tớc vị, có h×nh thµnh tõ nh÷ng tÇng líp nµo cña quyÒn thÕ vµ giµu cã. XH cổ đại? + N«ng n«: n«ng d©n mÊt ruéng Hoạt động cá nhân. không có ruộng đất phải phụ thuộc - HS quan sát h1 SGK + kết hợp với vào lãnh chúa và nô lệ đợc giải SGK phãng.  X· héi phong kiÕn h×nh thµnh . Hoạt động cả lớp. 2. Lãnh địa phong kiến ? Em hãy miêu tả lãnh địa PK và cuộc - Lãnh địa: khu đất rộng lớn trở thành sống của lãnh chúa, nông nô trong lãnh khu đất riêng của lãnh chúa: đất đai, địa đó? dinh thự hào sâu, kho tàng, đồng cỏ, -HS miªu t¶ vÒ c¸c khÝa c¹nh tæ chøc, ao hå, nhµ thê … đời sống, sự phát triển kinh tế. - Tổ chức và hoạt động của lãnh địa: ? §êi sèng, quyÒn hµnh cña hai giai cÊp + L·nh chóa: quyÒn së h÷u toµn bé, ntn? đặt ra tô thuế, mức thuế, lập pháp, - GV miêu tả lại lãnh địa theo tài liệu sống đầy đủ, xa hoa..

(2) tham kh¶o ë SGV. Có thể cho 1 hs đọc: “mức thuế …” ? Em hãy nêu những đặc điểm chính của nền kinh tế lãnh địa? (Họ sản xuất ra nh÷ng g×, cã bu«n b¸n víi c¸c l·nh ®ia kh«ng?) Hoạt động cả lớp, nhóm HS t×m hiÓu SGK ? Nguyên nhân nào dẫn đến sự xuất hiện các thành thị trung đại? Quan s¸t h2: Héi chî ë §øc. ? Hãy mtả về hội chợ: bức tranh đó ntn? - Bøc tranh héi chî mt¶ khung c¶nh buôn bán sôi động, hoạt động chủ yếu là bu«n b¸n -> kinh tÕ ph¸t triÓn. ? C d©n thµnh thÞ gåm nh÷ng ai ? Hä lµm nghÒ g× ? TÇng líp: ThÞ d©n (TTC + th¬ng nh©n).. + Nông nô: nhận đất canh tác của l·nh chóa vµ nép t« thuÕ…. phô thuộc về kinh tế, đời sống cực khổ. - Đặc trng cơ bản của lãnh địa:Đơn vị kinh tế, chính trị độc lập mang tính tự cung, tự cấp, đóng kín không trao đổi với bên ngoài. 3. Sù xuÊt hiÖn c¸c thµnh thÞ trung đại. - Nguyªn nh©n: +Thêi phong kiÕn phân quyền: các lãnh địa đều đóng kín, không có trao đổi buôn bán với bªn ngoµi. + Cuèi TK XI, do s¶n xuÊt thñ c«ng ph¸t triÓn, thî thñ c«ng ®a hµng ho¸ ra những nơi đông ngời để trao đổi, bu«n b¸n, lËp xëng s¶n xuÊt . + Tõ ®©y h×nh thµnh c¸c thÞ trÊn, råi ph¸t triÓn thµnh thµnh phè, gäi lµ thµnh thÞ. - Hoạt động của thành thị:C dân chủ yÕu cña thµnh thÞ lµ thî thñ c«ng vµ thơng nhân, họ lập các phờng hội , thơng hội để cùng nhau sản xuất và bu«n b¸n. - Vai trß: Thóc ®Èy XH phong kiÕn Ch©u ¢u ph¸t triÓn .. - Tæ chøc: Bé mÆt thµnh thÞ: phè x¸, nhµ cöa… ? Kinh tÕ ë c¸c thµnh thÞ cã g× kh¸c so với nền kinh tế lãnh địa?( HS thảo luận) - Kinh tế lãnh địa: tự sx, t liệu TCN gắn chÆt víi NN nhng chñ yÕu lµ NN. - Kinh tÕ thµnh thÞ: chñ yÕu lµ thñ CN vµ th¬ng nghiÖp (giao lu bu«n b¸n) . ? Thàmh thị ra đời có ý nghĩa nh thế nµo? 4. Củng cố: Thành thị trung đại đợc xác định bởi yếu tố nào sau đây: Khoanh tròn trớc câu trả lời đúng A. Các lãnh địa phong kiến ngoài sản phẩm nông ngiệp là chủ yếu còn làm ra một sè mÆt hµng thñ c«ng. B. Sản phẩm của các lãnh địa phong kiến không những để dùng mà còn đem buôn bán trao đổi với nhau. C. Mét bé phËn n«ng n« trë thµnh thî thñ c«ng, th¬ng nh©n chuyªn x¶n xuÊt buôn bán tập trung ở các đầu mối giao thông để sinh sống và lập nên phờng hội. 5. DÆn dß: - Häc bµi cò, xem tríc bµi míi. - Bài tập: So sánh lãnh địa PK và thành thị trung đại về quan hệ sản xuÊt, sù ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ  rót ra nhËn xÐt. Rót kinh nghiÖm giê d¹y :.

(3) Thø 5 ngµy 18 th¸ng 8 n¨m 2011. Tiết 2: Bài 2 . Sự suy vong của chế độ phong kiến và sự. h×nh thµnh chñ nghÜa t b¶n ë Ch©u ¢u A. Môc tiªu bµi häc:. 1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu: - Nguyên nhân và hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí. - Qu¸ tr×nh h×nh thµnh quan hÖ s¶n xuÊt TBCN trong lßng x· héi Phong kiÕn Ch©u ¢u. 2. T tëng: - Học sinh thấy đợc sự ptriển tất yếu, tính quy luật của lịch sử từ XHPK lên CNTB. - Më réng thÞ trêng giao lu bu«n b¸n gi÷a c¸c níc t b¶n lµ tÊt yÕu. 3. KÜ n¨ng: - Biết sử dụng bản đồ, quả địa cầu. - Sö dông, khai th¸c tranh ¶nh lÞch sö. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: SGK, SGV, Bản đồ thế giới hoặc quả địa cầu. 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh ¶nh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động Lên lớp: 1. æn ®inh: 2. Bài cũ: ? Vì sao xuất hiện thành thị trung đại? Nền kinh tế trong các thành thị có điểm gì khác với nền kinh tế lãnh địa? 3. Bµi míi: Gv giíi thiÖu bµi Hoạt động của GV và HS Hoạt độngcả lớp, cá nhân. ? Em hiểu thế nào là phát kiến địa lí? Hs nghiªn cøu SGK  tr¶ lêi. - Lµ qu¸ tr×nh t×m ra, ph¸t hiÖn nh÷ng con đờng mới, vùng đất mới, dân tộc míi. ? Nêu nguyên nhân dân đến các cuộc phát kiến địa lí? TK XV. ? Theo em để thực hiện các cuộc PKĐL cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn g×? Hs quan sát bản đồ h3. H·y miªu t¶ tµu Caraven - Cã buåm lín ë mòi, gi÷a vµ ®u«i tµu, cã b¸nh l¸i, tµu lín – tríc ®©y cha cã  vît biÓn lín. Gv treo bản đồ h5: Những cuộc phát. Nội dung kiên thức cần đạt 1. Nh÷ng cuéc ph¸t kiÕn lín về địa lí. a. Nguyªn nh©n : - S¶n xuÊt ph¸t triÓn -> cÇn nguyªn liÖu , cÇn thÞ trêng. - Khoa học – kỹ thuật tiến bộ (đóng tµu thuyÒn lín, la bµn…). b. Các cuộc phát kiến địa lý lớn : Cuèi thÕ kØ XV ®Çu thÕ kØ XVI, nhiÒu cuộc phát kiến địa lý: - 1487 §i-a-x¬ vßng qua ®iÓm cùc Nam Ch©u Phi. - 1492  C.C« L«m b« t×m ra Ch©u.

(4) kiến địa lí. ? Em hãy kể 1 vài phát kiến địa lí mà em biết (trình bày trên bản đồ)  Hs tr×nh bµy  Gv bæ sung - C¸c cuéc ph¸t kiÕn lín: §i-a-x¬, C« l«m b«, Ga-ma, Ma-gien-lan. ? Nêu ý nghĩa và sự tác động của những cuộc PKĐL đến xã hội Châu Âu?. Hoạt động nhóm, cá nhân ? Sau những cuộc PKĐL, quý tộc và thơng nhân đã làm gì? Hs tr¶ lêi Hs – gv ghi kÕt qu¶ lªn b¶ng. ? Những việc làm đó đã tạo ra những biến đổi gì ở CÂ? (ktế, ctrị, XH) ? C«ng trêng thñ c«ng (200-300 ngêi-cã sự phân công lao động, kỹ thuật  hiệu quả lao động cao) ? G/c VS (CN) và g/c TS đợc hình thành tõ giai cÊp tÇng líp nµo trong x· héi? - Thî c¶, th¬ng nh©n, thÞ d©n giµu cã, quý téc chuyÓn sang kinh doanh: nhiÒu cña c¶i  g/c TS. - Nông nô bị đuổi khỏi lãnh địa  làm thuª, bÞ bãc lét thËm tÖ  g/c VS. - ChÝnh trÞ: g/c TS >< quý téc, l·nh chóa PK  đấu tranh chống quý tộc  tạo đk quan hÖ s¶n xuÊt TBCN ph¸t triÓn.. MÜ - 1497-1498: Ga-ma chỉ huy đội tàu 4 chiÕc 160 thñy thñ vßng qua Ch©u Phi đến Calicút (bờ biển Tây Nam ấn §é) -1519-1522: Ma-gien-lan ®oµn th¸m hiểu đầu tiên vòng quanh trái đất. c. ý nghÜa: Mang l¹i cña c¶i quý gi¸, nguyªn liÖu, thÞ trêng réng lín ë ¸, phi, MÜ  thóc ®Èy th¬ng nghiÖp ph¸t triÓn. 2. Sù h×nh thµnh chñ nghÜa TB ë Ch©u ¢u. Quí tộc và t sản đã có đợc nguồn vốn ban đầu và đội ngũ đông đảo nh÷ng ngêi lµm thuª. - Cíp bãc cña c¶i, tµi nguyªn thuéc địa. - Bu«n b¸n n« lÖ da ®en, cíp biÓn. - Rào đất cớp ruộng ->T¹o ra mét sè vèn vµ ngêi lµm thuª  qu¸ tr×nh tÝch lòy TB. Biến đổi: - Kinh tÕ: + C«ng trêng thñ c«ng + C«ng ty th¬ng m¹i. Ra đời hình thức kinh doanh t bản. - Xã hội: 2 giai cấp mới ra đời: giai cÊp CN ( v« s¶n) vµ giai cÊp TS. - ChÝnh trÞ : TS > < PK > < VS => Quan hÖ s¶n xuÊt TBCN h×nh thµnh .. 4. Cñng cè: Nh vậy, sau những cuộc phát kiến lớn về địa lí, qtộc, thơng nhân giàu có sử dụng nhiều thủ đoạn để tích lũy vốn và tạo nguồn nhân công  mối quan hệ sx mới làm nảy sinh 2 giai cấp mới trong XH  Nền sản xuất mới TBCN ra đời ngay trong lßng XHPK. Bài tập: Nếu thiếu những yếu tố nào sau đây thì CNTB ở châu Âu sẽ không đợc hình thành ( khoanh tròn vào trớc câu trả lời đúng): A. Më réng thÞ trêng bu«n b¸n trong vµ ngoµi níc. B. Giai cấp t sản có đợc nguồn vốn khổng lồ từ buôn bán , bóc lột, cớp bóc. C. giai cÊp t s¶n bá tiÒn x©y dùng c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp. D. Nguån nh©n c«ng lµm thuª dåi dµo, hä lµ nh÷ng n«ng d©n bÞ tíc ruéng vµ n« lệ bắt đợc. 5. DÆn dß: Häc bµi cò, xem tríc bµi 3. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø 3 ngµy 23 th¸ng 8 n¨m 2011. TiÕt 3. Bµi 3. Cuộc đấu tranh của giai cấp t sản chống phong kiến thời hậu kì trung đại ở Châu Âu. A. Môc tiªu bµi häc: 1.Kiến thức: Hs nắm đợc: - Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn , tr×nh bµy kh¸i niÖm néi dung t tëng vµ ý nghÜa cña phong trµo v¨n hãa phôc hng. - Nguyên nhân dẫn tới phong trào cải cách tôn giáo và những tác động trực tiếp của phong trào này đến XHPK Châu Âu lúc bấy giờ..

(5) - Nguyªn nh©n , diÔn biÕn, ý nghÜa cña chiÕn tranh n«ng d©n §øc. 2. Kĩ năng: -Rèn luyện kỉ năng phân tích cơ cấu g/c để chỉ ra >< thấy đợc nguyên nhân sâu xa cuộc đấu tranh của giai cấp TS chống PK 3. Thái độ: Bồi dỡng cho học sinh nhận thức về sự phát triển hợp quy luật của xã héi loµi ngêi, cña giai cÊp TS. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: SGK, SGV, Bản đồ thế giới hoặc bản đồ châu Âu. Tranh ảnh các thµnh tùu, danh nh©n cña thêi v¨n hãa phôc hng. 2. Học sinh: SGK, vẽ lợc đồ, su tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan bài học. C. Hoạt động lên lớp: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ? Quan hệ TBCN ở châu âu đợc hình thành nh thế nào? 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài: Nh vậy, ở bài trớc ta thấy đợc sự ptriển ktế của g/c TS và ngay trong lòng XHPK đã hình thành quan hệ SXTBCN, g/c TS đã có thế lực về kinh tế nhng lại cha có địa vị chính trị tơng xứng, do đó học đã đấu tranh chống lại chế độ PK và mũi tấn công đầu tiên là tấn công vào văn hóa và tôn giáo. Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt độngcả lớp, cá nhân 1. Phong trào Văn hóa Phục hChế độ phong kiến ở Châu Âu tồn tại trong ng (TK XIV - XVII) bao l©u? (TK V – XV) - Nguyªn nh©n: ? Vì sao g/c TS đứng lên đấu tranh chống + Chế độ phong kiến kìm hãm sự g/c quý téc PK? (Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn ph¸t triÓn cña x· héi. phong trµo v¨n hãa PH?) +Giai cÊp TS cã thÕ lùc vÒ kinh tÕ GV giải thích k/n “văn hóa PH”: Phục hng nhng cha có địa vị XH -> đấu tinh thÇn cña nÒn v¨n hãa cæ Hi L¹p vµ tranh trªn mÆt trËn v¨n hãa  R«Ma  s¸ng t¹o nªn nÒn v¨n hãa míi cña thêi kú V¨n hãa Phôc hng. giai cÊp TS. - Kh¸i niÖm:Lµ kh«i phôc l¹i ? Phong trào Văn hóa PH bắt đầu từ đâu, nhẵng tinh hoa văn hoá cổ đại Hi vµo thÕ kØ mÊy? Lạp và Rô-ma, đồng thì phát triển - Hs trả lời, gv dùng bản đồ để chỉ cho hs: nó ở tầm cao mới. VHPH b¾t ®Çu ë ý TK XIV, sang TK XV- - Thµnh tùu : XVI lan rộng khắp Tây Âu  để lại di sản + Văn học, nghệ thuật: (họa sĩ Lª«na®vanhxi) héi häa, kiÕn tróc, v¨n hãa khæng lå. + V¨n häc: - §an Tª. ®iªu kh¾c. ? Văn hóa PH đã thu đợc thành tựu gì? Nội + Khoa học và triết học. dung c¬ b¶n cña ptrµo v¨n hãa PH? - §an tª (ý) – “hµi kÞch thÇn th¸nh”. - Néi dung: - XÐc Van TÐc (TBN) – “§«n ki h« tª”. + Phª ph¸n XHPK vµ gi¸o héi -SÕchpia – “H¨m lÐt”, “¤ ten l«”, “R«mª« Ki-t« . vµ Juliet”. + §Ò cao gi¸ trÞ con ngêi, x©y + VÒ nghÖ thuËt: (häa sÜ Lª«na®vanhxi) héi dùng thÕ giíi quan duy vËt . häa, kiÕn tróc, ®iªu kh¾c - ý nghĩa: + Phát động quần Gv cho xem tranh vµ c¸c t¸c phÈm cña chúng đấu tranh chống lại XHPK. Lª -« - na §¬-vanh –xi, Ra – b¬ -le.... + Mở đờng cho sự phát triển của ? Qua c¸c t¸c phÈm, c¸c t¸c gi¶ muèn nãi VH ch©u ¢u vµ nh©n lo¹i . lªn ®iÒu g×? 2. Phong trµo c¶i c¸ch t«n gi¸o. ? Vai trß, gi¸ trÞ cña nÒn V¨n hãa PH? - Nguyªn nh©n: - Phát động quần chúng đấu tranh chống + Giáo hội tăng cờng bóc lột, PK. thèng trÞ nh©n d©n Hoạt động nhóm, cá nhân - Gi¸o héi lµ lùc lîng c¶n trë sù ? T×m hiÓu SGK, cho biÕt nguyªn nh©n dÉn ph¸t triÓn cña giai cÊp TS ®ang đến các cuộc cải cách tôn giáo? lªn.  Giai cÊp TS mµ khëi xíng lµ LuTh¬  c¶i - DiÔn biÕn + C¶i c¸ch Lu- th¬( §øc): lªn ¸n c¸ch t«n gi¸o - Can vanh . Gv giới thiệu 1 vài nét về LuThơ, CanVanh. hành vi tham lam và đồi bại của ? Em h·y nªu néi dung t tëng c¶i c¸ch cña Gi¸o hoµng, phñ nhËn vai trß LuTh¬ vµ Can Vanh? thống trị của giáo hội, đòi bãi bỏ HS th¶o luËn nhãm. nh÷ng nghi lÔ phiÒn to¸i. ? Phong trào cải cách tôn giáo đã đa đến hệ Đòi quay về giáo lí Kitô nguyên qu¶ nh thÕ nµo? thñy (h¹n chÕ)..

(6) +Tôn giáo chia làm 2 phái (đạo tin lành và + Cải cách của Can vanh (Thuỵ Kit« gi¸o). SÜ): ChÞu ¶nh hëng cña c¶i c¸ch + Ch©m ngßi cho c¸c cuéc k/n n«ng d©n. Lu-th¬, h×nh thµnh mét gi¸o ph¸i mới gọi là đạo Tin Lành. - HÖ qu¶ : + §¹o Ki t« bÞ ph©n ho¸ : Cùu gi¸o lµ Ki-t« gi¸o cò vµ T©n gi¸o -> Mâu thuẫn , xung đột nhau. Hoạt động cá nhân: + Ch©m ngßi cho c¸c cuéc khëi ? Nªu nguyªn nh©n næ ra chiÕn tranh n«ng nghÜa n«ng d©n. d©n §øc? * ChiÕn tranh n«ng d©n §øc: - Nguyªn nh©n: + §Õn thÕ kØ XV, ë §øc tÇng líp thÞ d©n cã thÕ lùc kinh tÕ nhng l¹i bÞ thÕ lùc phong kiÕn c¸t cø k×m h·m. + ¶nh hëng cña c¶i c¸ch t«n gi¸o ? Cuéc chiÕn tranh n«ng d©n §øc diÔn ra cña Lu th¬. nh thÕ nµo? - DiÔn biÕn: + Lãnh đạo là Tô- mát Muyn-xe, trong giai ®o¹n ®Çu phong trµo n«ng d©n chiÕm 1/3 l·nh thæ §øc. + Do néi bé cña nghÜa quan ? ý nghÜa cña phong trµo n«ng d©n §øc? kh«ng thèng nhÊt, bän phong kiến tập trung lực lợng đàn áp , phong trµo thÊt b¹i. - ý nghÜa: + §©y lµ cuéc chiÕn tranh n«ng dân vĩ đại nhất Châu Âu. + Ph¶n ¸nh lßng c¨m thï cña nh©n d©n ch«nga ¸p bøc. + Gãp phÇn vµo trËn chiÕn chèng chế độ phong kiến. 4. Củng cố: Gv khái quát lại bài học: Khẳng định vai trò của Văn hóa PH và cải cách tôn giáo là những đòn tần công, những cuộc đấu tranh công khai của g/c TS vào XHPK suy tàn, nó còn châm ngòi cho cuộc đấu tranh của quần chúng vốn đầy bất mãn với chế độ PK. Bµi tËp: Néi dung t tëng cña phong trµo v¨n ho¸ phô hng vµ cña gi¸o héi Kit«: Néi dung t tëng cña phong trµo v¨n Néi dung t tëng cña gi¸o héi Kit«: - Chúa , thần thánh quyết định mọi ho¸ phô hng: - Đề cao giá trị chân chính con ngviệc từ lớn đến nhỏ trên thế gian. êi. - Con ngêi síng hay khæ lµ do - Con ngời phải đợc tự do phát chúa, thần thánh định sẵn, do vậy triÓn. không nên đòi hỏi hay đấu tranh. - X©y dùng nhËn thøc thÕ giíi trªn quan ®iÓm duy vËt - §Ò cao khoa häc tù nhiªn. HS lµm bµi , GV nh©n xÐt , bæ sung. 5. DÆn dß: - D¨n häc sinh vÒ nhµ häc bµi - §äc vµ t×m hiÓu bµi 4 Rót kinh nghiÖm giê d¹y:.

(7) Thø 5 ngµy 25 th¸ng 8 n¨m 2011. TiÕt 4: Bµi 4: Trung Quèc thêi phong kiÕn A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: - Xã hội PKTQ đợc hình thành nh thế nào. - Tên gọi và thứ tự các triều đại PKTQ. - Tæ chøc bé m¸y chÝnh quyÒn. - Những đặc điểm kinh tế, văn hóa của XHPK TQ. 2. KÜ n¨ng: - Học sinh biết lập bảng niên biểu và những nét cơ bản của các triều đại. - Bớc đầu biết vận dụng phơng pháp lịch sử để phân tích và hiểu giá trị của các chính sách XH, các thành tựu văn hóa của mỗi triều đại. 3. Thái độ: Thấy đợc TQ là một nớc PK lớn mạnh và có ảnh hởng lớn đến quá tr×nh ph¸t triÓn cña LS VN. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ TQ thời PK. - Tranh ¶nh: V¹n LÝ Trêng Thµnh, Cè cung; cung ®iÖn. 2. Học sinh: SGK, vẽ lợc đồ Trung Quốc thời phong kiến, su tầm tranh ảnh, tài liÖu liªn quan bµi häc . C.Hoạt động lên lớp: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ? Phong trào cải cách tôn giáo và phong trào VHPH đã có tác động trực tiếp nh thế nào đến xã hội Châu Âu thời bấy giờ? 3. Bài mới: GV giới thiệu bài: Là một quốc gia ra đời sớm và phát triển nhanh, Trung Quốc đạt nhiều thành tựu rực rỡ trên mọi lĩnh vực, thời kì phong kiến Trung Quốc ra đời sớm và kết thúc muộn. Hoạt động của GV- HS Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp. 1. Sù h×nh thµnh x· héi phong Gv khái quát: đặc điểm chung để hình thành kiÕn ë Trung Quèc. nên các quốc gia cổ đại Phơng Đông (TQ) là - Nhà nớc Trung Quốc ra đời sớm đều đợc hình thành ở lu vực các con sông lớn (2000 năm TCN) ở vùng đồng (TQ: Hoµng Hµ). b»ng Hoa B¾c. ? Cuối thời kì cổ đại, TQ đã có những tiến bộ - Xã hội phong kiến hình thành từ g× trong s¶n xuÊt? thÕ kØ III TCN, thêi TÇn. - C«ng cô b»ng s¾t:  diÖn tÝch gieo trång më Quan l¹i vµ n«ng d©n giµu chiÕm rộng  năng suất lao động phát triển. nhiều ruộng đất, có quyền lực trở ? Những tiến bộ trong sản xuất đã làm cho thành địa chủ. XH có những biến đổi gì? NhiÒu n«ng d©n mÊt ruéng cña - XH: + địa chủ xuất hiện: quí tộc cũ, nông địa chủ trở thành tá điền, phải nộp d©n giµu cã. một phần hoa lợi cho địa chủ gọi + Nông dân bị phân hóa  giàu: địa chủ. là địa tô. Xã hội phong kiến Trung Quốc đợc xác lập.  giữ đợc ruộng: nông dân - tự canh.  mÊt ruéng: n«ng d©n lÜnh canh (t¸ ®iÒn). ? Vậy, g/c địa chủ và nông dân tá điền đợc h×nh thµnh ntn ë TQ? (Hs tr¶ lêi, gv kh¸i qu¸t ghi nh trªn). - Gv: sù xuÊt hiÖn 2giai cÊp míi  quan hÖ s¶n xuÊt PK: ®©y lµ sù thay thÕ trong quan hÖ 2. X· héi Trung Quèc thêi bóc lột (cổ đại: quý tộc bóc lột nông dân công.

(8) xã; PK: địa chủ bóc lột tá điền). - Gv: nh vËy tõ thêi nhµ TÇn – H¸n XH PKTQ đã đợc hình thành. Hoạt động cá nhân. ? Hãy nêu những chính sách đối nội của các vua thêi TÇn ? ? KÓ tªn mét sè c«ng tr×nh mµ TÇn Thuû Hoµng b¾t nh©n d©n x©y dùng . - HS dựa vào SGK để trả lời. - Hs quan s¸t h8: Tîng gèm trong l¨ng mé Tần Thủy Hoàng ? Từ đó em có nhận xét gì? ? Chính sách đối ngoại của nhà Tần? ? Nhà Hán đã ban hành những chính sách gì?Tác dụng của những chính sách đó? ?So s¸nh sù tån t¹i cña nhµ TÇn vµ nhµ H¸n. (TÇn: 15 n¨m; H¸n: 426n¨m). ? V× sao nhµ H¸n tån t¹i l©u h¬n rÊt nhiÒu so víi nhµ TÇn. Hoạt động nhóm, cá nhân. ?Nêu những cách đối nội của nhà Đờng? ?Nhà Đờng đã có biện pháp gì để thúc đẩy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn? Em hiÓu thÕ nµo lµ cs qu©n ®iÒn? Th¶o luËn nhãm ? Em có nhận xét gì về chính sách đối nội cña nhµ §êng? ? Nhà Đờg đã thực hiện chính sách đối ngoại nh thÕ nµo? Gv sử dụng bản đồ cho hs thấy đợc những nớc láng giềng mà TQ xâm chiếm. - Liên hệ đến Việt Nam. ( Nhà Đờng đã đặt ách đô hộ lên đất nớc ta nh thế nào?). TÇn – H¸n. a. Thêi TÇn *§èi néi: - X©y dùng nhµ níc chuyªn chÕ (quyÒn lùc tËp trung vào tay vua) chia đất nớc thành các quận huyện.Thi hành chế độ hµ kh¾c. - Cử quan lại đến cai trị . - Thống nhất chế độ đo lờng, tiền tÖ. - B¾t lao dÞch * §èi ngo¹i: x©m lîc më réng chiÕn tranh x©m lîc. b. Thêi H¸n : - Xoá bỏ chế độ pháp luật hà kh¾c. - Gi¶m t« thuÕ, su dÞch. - KhuyÕn khÝch s¶n xuÊt. => Kinh tế phát triển, XH ổn định. 3. Sù thÞnh vîng cña Trung Quèc thêi §êng. * Đối nội: - bộ máy nhà nớc đợc cñng cè, hoµn thiÖn. - cö ngêi th©n tÝn vµ thi cö chän nh©n tµi … - NN: gi¶m thuÕ, lÊy ruéng c«ng vµ ruéng bá hoang chia cho n«ng dân- thực hiện chế độ quân điền -> Nông nghiệp phát triển, đất nớc phån thÞnh. * Đối ngoại: tìm mọi cách để mở réng bê câi -> l·nh thæ Trung Quèc réng lín  cêng thÞnh nhÊt Ch©u ¸.. 4. Cñng cè ? Chế độ phong kiến ở TQ đợc xác lập vào thời gian nào? Những giai cấp chính trong x· héi? ? Sự thịnh cờng của TQ thời Đờng đợc biểu hiện ở những mặt nào? ( Kinh tế phát triển, XH ổn định , Bờ cõi đợc mở rộng ) 5. DÆn dß: Häc bµi cò, Lµm c©u hái 1,2 (SGK). ChuÈn bÞ phÇn tiÕp theo. Thø 3 ngµy 6 th¸ng 9 n¨m 2011. TiÕt 5:. Bµi 4:. Trung Quèc thêi phong kiÕn. ( TiÕp theo) A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc - Nắm đợc những nét cơ sơ lợc của TQ dới Tống – Nguyên, Minh – Thanh. - Thấy đợc những mầm mống qhệ TBCN bắt đầu xuất hiện. - Thấy đợc những thành tựu rực rỡ về văn hoá- KH KT của Trung Quốc. 2. KÜ n¨ng: - Học sinh biết lập bảng niên biểu và những nét cơ bản của các triều đại. - Bớc đầu biết vận dụng phơng pháp lịch sử để phân tích và hiểu giá trị của các chính sách XH, các thành tựu văn hóa của mỗi triều đại. 3. Thái độ: Thấy đợc TQ là một nớc PK lớn mạnh và có ảnh hởng lớn đến quá tr×nh ph¸t triÓn cña LS VN. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ TQ thời PK..

(9) - Tranh ¶nh v¨n ho¸ - KHKT cña Trung Quèc, c¸c l¨ng tÈm, cung ®iÖn. 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh ¶nh, tµi liÖu liªn quan bµi häc . C. Hoạt động lên lớp: 1. ổn định: 2. Bài cũ: Sự thịnh vợng của TQ dới thời Đờng đợc biểu hiện ở những mặt nào? 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài: Tiết trớc chúng ta đã tìm hiểu về quá trình hình thành XHPK ở TQ, và TQ đã trở thành một nớc cờng thịnh nhất Châu á. Sau thời §êng, TQ l©m vµo t×nh tr¹ng chia c¾t h¬n nöa thÕ kØ (907-960). N¨m 960, nhµ Tèng thµnh lËp, TQ thèng nhÊt vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn. Hoạt động của GV- HS Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, nhóm. 4. Trung Quèc thêi Tèng – Nguyªn ? Sau khi thống nhất đất nớc, nhà Tống a. Nhµ Tèng: đã thực hiện cs gì? (HS trả lời SGK). - MiÔn gi¶m thuÕ, su dÞch, më ? Mục đích của nhà Tống khi thực hiện mang thuû lîi. những chính sách đó? - KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn thñ c«ng GV: Thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn nghiÖp. bộ đó, nhà Tống đã muốn khôi phục và - Cã nhiÒu ph¸t minh : la bµn, phát triển đất nớc nhng TQ không còn thuốc súng, nghề in, kĩ thuật đóng đợc hng thịnh nh trớc nữa, giữa lúc đó thuyÒn.... vua Mông Cổ Hốt Tất Liệt đem quân -> Đời sống nhân dân ổn định trở lại. tiªu diÖt Tèng, lËp nªn nhµ Nguyªn ë b. Nhµ Nguyªn: M«ng Cæ diÖt ngêi TQ. Tèng, lËp nhµ Nguyªn. ChÝnh s¸ch cai Th¶o luËn nhãm: ? Chính sách cai trị của nhà Tống và trị kì thị đối với ngời Hán . Phân biệt nhà Nguyên có những điểm gì khác đối xử giữa các dân tộc: Ngời Mông Cổ có địa vị cao , nhau? Vì sao có sự khác nhau đó? đợc hởng đặc quyền , đặc lợi. -> Nhµ Nguyªn ngo¹i bang… Ngêi Hán bị cấm đoán đủ mọi Hoạt động cá nhân, cả lớp. thø. ? Trình bày những thay đổi về chính trị c. §èi ngo¹i : Më réng chiÕn tranh cña TQ tõ sau thêi Minh-Thanh? ? Sù suy yÕu cña XHPKTQ thêi Minh – x©m lîc. Thanh đợc biểu hiện ntn? 5. Trung Quèc thêi Minh – - Vua quan đục khoét, sống xa hoa. - N«ng d©n, thî thñ c«ng: nép thuÕ, ®i Thanh. * ChÝnh trÞ lÝnh, x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh. ? Nh÷ng mÇm mèng kinh tÕ TBCN ë - 1368 Nhµ Minh thµnh lËp - Lý Tự Thành lật đổ nhà Minh. TQ xuÊt hiÖn nh thÕ nµo? - Xëng dÖt chuyªn m«n hãa cao  - 1644 Nhµ Thanh thµnh lËp nhiÒu c«ng nh©n. * X· héi : TQ l©m vµo khñng ho¶ng : - Thơng cảng lớn  buôn bán -> thành + Vua quan sa đọa thị đợc mở rộng. + §êi sèng nh©n d©n cùc khæ. GV: LÞch sö PK TQ h×nh thµnh vµ ph¸t * Kinh tÕ : triÓn trong thêi gian dµi nhÊt trªn thÕ + Thñ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn->XuÊt giíi, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh hiÖn mÇm mèng kinh tÕ TBCN nh khi hng thÞnh, khi suy vong nhng TQ nhiÒu xëng dÖt, gèm chuyªn m«n ho¸, vẫn đạt đợc những thành tựu rực rỡ về có nhiều nhân công làm việc.. VH, KH-KT và có ảnh hởng đến các n- + Buôn bán với nớc ngoài đợc mở ớc láng giềng, đặc biệt VN những thành rộng ( Đông Nam á, ấn độ, Ba T...) tựu đó nh thế nào ta tìm hiểu mục 6. * §èi ngo¹i : Më réng chiÕn tranh Hoạt động cá nhân, cả lớp. x©m lîc. Hs đọc SGK 6. V¨n hãa, khoa häc-kü thuËt ? Nªu nh÷ng thµnh tùu vÒ v¨n hãa, Trung Quèc thêi PK. nghệ thuật mà nhân dân TQ đạt đợc * V¨n hãa: trong thêi PK ? - T tëng: Nho gi¸o lµm nÒn t¶ng. KÓ mét sè t¸c phÈm v¨n häc lín :T©y - V¨n häc: Th¬, truyÖn, kÝ. XuÊt hiÖn du kÝ, Tam quèc diÔn nghÜa… nhiÒu nhµ th¬ næi tiÕng: LÝ B¹ch , §ç ? Ngời TQ đã thu đợc thành tựu gì về Phủ… mÆt KH-KT? - Sö häc rÊt ph¸t triÓn. XuÊt hiÖn nhiÒu - NghÖ thuËt kiÕn tróc: NhiÒu c«ng tr×nh bé sö kÝ, H¸n th, §êng th.....

(10) - NghÖ thuËt: héi häa, ®iªu kh¾c, kiÕn tróc, thñ c«ng mÜ nghÖ. *KH-KT: nhiÒu ph¸t minh quan träng : - Tứ đại phát minh : giấy, in, la bàn, thuốc súng. Kĩ thuật đóng tàu, luyện s¾t, khai má. -> Có nhiều đóng góp to lớn cho nhân lo¹i. 4. Củng cố: Thời Tống- Nguyên , Minh – Thanh ở Trung Quốc đã có những mầm mống của nền kinh tế TBCN . Hãy chọn các ý đúng sau : - Ph¸t triÓn c¸c nghµnh :CN khai má, dÖt t¬ lôa, lµm giÊy… - NhiÒu nghµnh chuyªn m«n ho¸ cao, cã nhiÒu nh©n c«ng lµm thuª. - Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp. - XuÊt hiÖn c¸c th¬ng c¶ng lín bu«n b¸n víi nhiÒu níc. ? Vì sao nền kinh tế TBCN cha phát triển đợc trong thời kì này 5. Dặn dò: Học bài cũ, làm bài tập: “Lập bảng hệ thống hóa các triều đại trong lÞch sö TQ g¾n liÒn víi nh÷ng sù kiÖn chÝnh vµ c¸c cuéc k/n n«ng d©n. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y : Thø 5 ngµy 8 th¸ng 9 n¨m 2011 TiÕt 6: Bµi 5: ấn độ thời phong kiến A. Mục đích tiêu bài học: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: - Các giai đoạn lớn của lịch sử ấn Độ từ thời cổ đại đến giữa TK XIX - Nh÷ng chÝnh s¸ch cai trÞ cña c¸c v¬ng triÒu vµ nh÷ng biÓu hiÖn cña sù ph¸t triển thịnh đạt của ấn Độ thời PK. - Một số thành tựu của ấn Độ văn hóa thời cổ, trung đại. 2. Kĩ năng: Bồi dỡng kĩ năng quan sát bản đồ.Hs biết tổng hợp, xâu chuỗi các kiÕn thøc bµi häc. 3. Thái độ: Thấy đợc ấn Độ là một trung tâm văn hóa của nhân loại và có ảnh hởng sâu rộng đến sự phát triển lịch sử và văn hóa nhiều dân tộc ĐNA. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ châu á hoặc bản đồ các quốc gia cổ đại phơng Đông, tranh ảnh các công trình kiến trúc, điêu khắc. 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh ¶nh, tµi liÖu liªn quan bµi häc . C. Hoạt đông dạy học: 1. ổn định. 2. Bµi cò: ?H·y nªu nh÷ng thµnh tùu lín vÒ v¨n hãa, nghÖ thuËt, KH-KT c¶u nh©n d©n TQ thêi PK? 3. Bµi míi: GV giíi thiÖu bµi míi: Ên §é lµ mét trong nh÷ng trung t©m v¨n minh lớn nhất nhân loại đợc hình thành rất sớm. Với bề dày lịch sử và thành tựu văn hoá vĩ đại ấy, ấn Độ đã có những đóng góp lớn lao trong lịch sử nhân loại. độc đáo: Cố cung, những bức tợng phật sinh động.... HS quan s¸t H 9-10 vµ nhËn xÐt : - Đồ sộ , kiên cố, hài hoà, đẹp. - Tinh xảo, điêu luyện, đạt trình độ cao.. Hoạt động của GV- HS Hoạt động cá nhân, cả lớp. Hs đọc bài. Gv sử dụng bản đồ: Hs mô tả vị trí địa lí của Ên §é. Gv : ấn Độ đợc hình thành ở lu vực 2 con sông lín: S.Ên, S.H»ng -> ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c tiÓu v¬ng quèc -> ph¸t triÓn nÒn v¨n minh Ên Độ? Các tiểu vơng quốc đầu tiên đã đợc hình thµnh bao giê vµ ë khu vùc nµo ë Ên §é? Hs trả lời (sử dụng bản đồ). Cuối TKIII-, ảnh hởng đạo phật vua Ma-ga-đa më réng bê câi  Nam Ên §é ph¸t triÓn m¹nh mÏ.. Nội dungkiến thức cần đạt 1. Nh÷ng trang sö ®Çu tiªn - 2500- 2000 TCN :Lu vùc S.Ên h×nh thµnh c¸c tiÓu v¬ng quèc thµnh thÞ. - 2000 — 1500TCN: S.H»ng: nhiÒu tiÓu v¬ng quèc  liªn kÕt víi nhau thµnh nhµ níc réng lín => níc Ma-ga-®a hïng m¹nh . - Tõ sau TK III TCN: bÞ chia thµnh nhiÒu quèc gia nhá, ph©n.

(11) GV: V¬ng triÒu Góp- ta thèng nhÊt Ên §é vµ đa đất nớc phát triển hng thịnh chuyển sang giai ®o¹n XHPK. VËy Ên §é thêi PK ph¸t triÓn nh thÕ nµo ta sang môc 2. Hoạt động cá nhân, nhóm: * Hoạt động nhóm. ? Sự phát triển của ấn Độ dới vơng triều Gúp ta đợc biểu hiện nh thế nào? ? H·y nªu nh÷ng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng vµ mÆt hµng thñ c«ng næi tiÕng cña Ên §é? ? Sự sụp đổ của Vơng triều gúp ta diễn ra nh thÕ nµo? Hs tr¶ lêi ? Vơng triều Hồi giáo ĐêLi đã có những chính s¸ch cai trÞ nh thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ những chính sách đó? §Õn thÕ kû XVI, bÞ ngêi M«ng Cæ tÊn c«ng. ? Ngêi M«ng cæ thµnh lËp v¬ng triÒu M«g«n đã có chính sách cai trị nh thế nào? Theo em những chính sách đó đã tác động đến ấn §é nh thÕ nµo? Gv: Giíi thiÖu vÒ Ac¬bai (1556-1605) -> Hoàng đế hùng cờng nhất triều Môgôn. Vơng triều Môgôn tồn tại đến TK XIX bị Anh xâm lợc  thuộc địa của Anh. ? So sánh để thấy đợc sự giống và khác nhau gi÷a v¬ng triÒu Håi gi¸o §ª-li vµ V¬ng triÒu M«-g«n. Hoạt động cá nhân, cả lớp. Hs t×m hiÓu SGK. ? Ngời ấn Độ đã đạt đợc những thành tựu gì vÒ v¨n hãa? ? KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm næi tiÕng cña Ên §é mµ em biÕt? (Ma-ha-bha-rata, Ra-ma-ya-na; S¬-kun-t¬-ra; Ka-li-®a-sa …) - S¸ng t¸c v¨n häc, th¬ ca, sö thi, c¸c bé kinh vµ lµ nguån gèc cña ch÷ Hin ®u. Quan s¸t h 11  kiÕn tróc Hin®u. ? Kiến trúc ấn Độ có gì đặc sắc? Tháp nhọn , nhiÒu tÇng, trang trÝ b»ng phï ®iªu.. t¸n , lo¹n l¹c. - Cuèi TK IV thèng nhÊt díi V¬ng triÒu Góp- ta.. 2. Ên §é thêi phong kiÕn. - V¬ng triÒu Góp-ta (TKIV): ph¸t triÓn c¶ vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi. + LuyÖn kim rÊt ph¸t triÓn. + NghÒ thñ c«ng : DÖt , chÕ t¹o kim hoµn, kh¾c trªn ngµ voi... -> §Çu thÕ kØ VI, V¬ng triÒu Gúp- ta sụp đổ. - V¬ng triÒu håi gi¸o §ª Li (TK XII – XVI): + Chiếm ruộng đất . + Cấm đoán đạo Hin đu. ChÝnh s¸ch cai trÞ trªn -> m©u thuÉn d©n téc s©u s¾c. - V¬ng triÒu M«g«n (TK XVIgi÷a TK XIX): + Xo¸ bá k× thÞ t«n gi¸o. + Kh«i phôc kinh tÕ, ph¸t triÓn v¨n ho¸. -> ph¸t triÓn hng thÞnh nhÊt. 3. V¨n hãa Ên §é. - Ch÷ viÕt: ch÷ Ph¹n lµ ch÷ viÕt riªng, dïng lµm ng«n ng÷, v¨n tù để sáng tác các tác phẩm văn häc, th¬ ca.. - Tôn giáo: đạo Bà La Môn có bé kinh Vª-®a khæng lå. §¹o Hin-®u lµ t«n gi¸o phæ biÕn ë Ên §é hiÖn nay. - V¨n häc Hin - ®u: gi¸o lÝ, chÝnh luËn, luËt ph¸p, sö thi, kÞch th¬. - NghÖ thuËt kiÕn tróc: ¶nh hëng s©u s¾c c¸c t«n gi¸o víi c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc Hin®u, kiÕn tróc phật giáo, đền thờ... 4. Cñng cè: Bµi tËp: LËp niªn biÓu c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn lÞch sö cña Ên §é. Nối các kí hiệu (Chữ cái và chữ số) lại với nhau bằng các đờng (- ) sao cho đúng: A. V¬ng triÒu M« g«n 1. §Çu thÕ kØ IV – VI. B. V¬ng triÒu Góp ta 2. TKØ XII- XIV. C. V¬ng triÒu Håi gi¸o §ª –li 3. §Çu thÕ kØ XVI -> gi÷a TK XI X. 5. DÆn dß: VÒ häc bµi, chuÈn bÞ bµi 6 * Rót kinh nghiÖm: Im,. Thø 3 ngµy 13 th¸ng 9 n¨m 2011 TiÕt 7: Bµi 6: C¸c quèc gia phong kiÕn §«ng Nam ¸ A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: - Các quốc gia, vị trí địa lí và đặc điểm tơng đồng với nhau tạo thành 1 khu vực §«ng Nam ¸. - C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn lÞch sö lín cña khu vùc..

(12) - Những nét cơ bản của 2 quốc gia cùng với VN tạo nên bán đảo Đông Dơng: Lµo, C¨m-pu-chia. 2. Kü n¨ng: - Biết sử dụng bản đồ hành chính. Xác định vị trí các vơng quốc cổ và phong kiến ĐNA trên bản đồ. - Củng cố thêm phơng pháp lập biểu đồ xác định các giai đoạn phát triển. 3. Về t tởng, thái độ. Hs nhận thức đợc quá trình phát triển lịch sử, tính chất tơng đồng và sự gắn bó lâu đời của các dân tộc ĐNA từ đó có thái độ trân trọng, giữ gìn truyền thống gắn bã, ®oµn kÕt… B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ ĐNá, tranh ảnh các công trình kiến tróc, ®iªu kh¾c. 2. Học sinh: SGK,Vẽ bản đồ ĐNá , su tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan bµi häc . C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? H·y nªu nh÷ng chÝnh s¸ch cai trÞ cña v¬ng triÒu håi gi¸o §ª-Li vµ v¬ng triÒu M«-g«n. ? Ngời ấn Độ đã đạt đợc những thành tựu gì về văn hóa? 3. Bài mới: Chúng ta đã đợc học 2 quốc gia châu á :TQ và ÂĐ là 2 cái nôi của nền văn minh nhân loại, nơi đã thu đợc những thành tựu rực rỡ về KT-XH đặc biệt lµ v¨n hãa trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña m×nh. H«m nay, chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu thªm c¸c quèc gia §NA, lµ nh÷ng quèc gia cã g¾n bã th©n thiÕt với chúng ta, những đặc điểm chung, những nét tơng đồng về vị trí, kinh tế – văn hóa đã tạo cho khu vực có quá trình phát triển lịch sử tơng đối giống nhau . Hoạt động của gv- hs Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp 1. Sù h×nh thµnh c¸c v¬ng quèc ? §NA ngµy nay gåm cã mÊy níc? cæ ë §NA. ? Hãy kể tên các quốc gia đó? - Gv treo bản đồ. Gọi hs xác định vị trí các * Đặc điểm chung về điều kiện tự níc? nhiªn: Lµ khu vùc réng lín , hiÖn nay gåm 11 níc. - ChÞu ¶nh hëng cña giã mïa, t¹o ? Các quốc gia ĐNA có đặc điểm gì chung nên 2 mùa rõ rệt: Mùa ma và vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn? mïa kh«. ? Đặc điểm tự nhiên đó có những thuận lợi - Khí hậu nhiệt đới ẩm , ma và khó khăn gì đối với việc phát triển NN? nhiÒu. - Hs tr¶ lêi (giã mïa: 2 mïa : Mïa ma vµ mïa kh« ) - ThuËn lîi: N«ng nghiÖp ph¸t ? Các vơng quốc Cổ ở ĐNA đợc hình thành triển. vµo thêi gian nµo vµ ë ®©u? - Khã kh¨n:Cã nhiÒu thiªn tai. - Hs tr¶ lêi * Sù h×nh thµnh c¸c v¬ng quèc Gv sử dụng bản đồ chỉ vị trí các vơng quốc cổ ĐNA: - hs quan s¸t , nhËn biÕt.. - Đầu công nguyên đến thế kỉ X Gv: Vµo gi÷a thiªn niªn kØ thø I sau c«ng (sau c«ng nguyªn), h×nh thµnh nguyªn, c¸c v¬ng quèc cæ §NA suy yÕu dÇn c¸c v¬ng quèc cæ: Champa (TBé vµ ta r·. ë §NA dÇn h×nh thµnh 1 sè quèc VN), Phï Nam (h¹ lu S.Mª gia mới mà ngời ta thờng gọi là các quốc gia Công), MêNam (các đảo PK. Vậy các quốc gia PK ĐNA đã hình Inđônixia …) thµnh vµ ph¸t triÓn nh thÕ nµo chóng ta sang môc 2. Hoạt động cá nhân, nhóm. Cho hs sử dụng lợc đồ h16: “Lợc đồ ĐNA 2. Sự hình thành và phát triển TK XIII-XV”, dïng bót ch× ghi mèc thêi cña c¸c quèc gia phong kiÕn gian h×nh thµnh c¸c quèc gia PK ë §NA . §NA. ? Tr×nh bµy sù ph¸t triÓn thÞnh vîng cña c¸c - Nöa sau TK XXVIII: c¸c quèc quèc gia PK ë §NA ? gia PK ở ĐNA đợc hình thành và ? Nªu tªn, vÞ trÝ, thêi gian h×nh thµnh c¸c ph¸t triÓn thÞnh vîng. gia §N: + V¬ng triÒu M« gi« pa hÝt-.

(13) * Th¶o luËn nhãm. ? KÓ tªn mét sè thµnh tùu thêi phong kiÕn cña c¸c quèc gia §NA? - KiÕn tróc vµ ®iªu kh¾c víi nhiªï c«ng tr×nh nổi tiếng: Đền Ăng co, đền Bô rô bu đua, chïa th¸p Pa gan, th¸p chµm… ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ kiÕn tróc ®iªu kh¾c cña §NA qua H12, 13 SGK. - Hình văn kiểu bát úp, có tháp nhọn đồ sộ, khắc họa nhiều hình ảnh sinh động VN: Thánh địa Mỹ Sơn – Di sản văn hoá thÕ giíi. Liªn hÖ ngµy nay:Qu¸ tr×nh héi nhËp….. Inđônêxia (1213-1527). + Cam- pu- chia- thêi ¨ngco( IX- XV). + V¬ng quèc Pa-gan- Mi –anma (XI). + V¬ng quèc Su-kh«-thay- Th¸i Lan (XIII). + V¬ng quèc Lan x¹ng- Lµo ( VXIV-XVII). + §¹i ViÖt…. - Nöa sau TK XVIII , c¸c quèc gia phong kiến bớc vào con đờng suy yÕu vµ tiÕp tôc tån t¹i khi trë thành thuộc địa của CNTB phơng T©y. GV: Mặc dù đợc hình thành khá muộn nhng các quốc gia PK ĐNA đã có những thời kì phát triển thịnh vợng, mãi cho đến TK XVII-XVIII khi CNTB Phơng Tây thâm nhập đã là nhân tố cuối cùng có ý nghĩa quyết định đến sự suy vong của c¸c quèc gia PK §NA. Liªn hÖ ngµy nay:Qu¸ tr×nh héi nhËp…. 4. Củng cố: Trình bày sự hình thành các quốc gia PK ĐNA trên lợc đồ. Nêu những nét chung của các nớc đó. 5. DÆn dß: Häc bµi cò, tr¶ lêi c©u hái SGK, xem bµi míi. Rót kinh nghiÖm giê d¹y: Thø 5 ngµy 15 th¸ng 9 n¨m 2011 TiÕt 8 - Bµi 6: C¸c quèc gia phong kiÕn §«ng Nam ¸ ( TiÕp). A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Hs nắm đợc những giai đoạn lịch sử của 2 quốc gia Lào, Cam-pu-chia. 2. Kü n¨ng: Lập đợc biểu đồ các giai đoạn phát triển lịch sử của Lào và Cam-pu-chia. 3. VÒ t tëng - Båi dìng cho HS t×nh c¶m yªu quý, tr©n träng truyÒn thèng lÞch sö cña Lµo vµ Cam-pu-chia. - Có ý thức giữ gìn tình cảm thân thiết giữa các quốc gia trên bán đảo Đông D¬ng. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ ĐNá, tranh ảnh các công trình kiến trúc, điêu kh¾c, c¸c di s¶n v¨n ho¸ cña Lµo vµ Cam-pu-chia. 2. Học sinh: SGK,Vẽ bản đồ ĐNá , su tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan bài học . C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? Tr×nh bµy sù ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia PK §NA? 3. Bµi míi: GVgiíi thiÖu bµi: Trong c¸c níc §NA, nh÷ng níc nµo tiÕp gi¸p víi Việt Nam? Sau khi nắm đợc nét khái quát về khu vực ĐNA, ta sẽ đi vào tìm hiểu kĩ hơn 2 quốc gia anh em gắn bó mật thiết với VN trên bán đảo Đông Dơng để t×m hiÓu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña Lµo vµ Cam-pu-chia. Hoạt động của GV-HS Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp 3. V¬ng quèc C¨m-pu-chia Hs quan sát lợc đồ h16, kết hợp tiết trớc. ? Từ khi thành lập đến năm 1863, lịch sử - Thời tiền sử ( TK I- TK VI): NCPC có thể chia thành mấy giai đoạn? íc Phï Nam . ở CPC (S.Mê Công) thời tiền sử đã hình - TK VI  IX: Ngời Khơ- me đến thµnh v¬ng quèc Phï Nam.  Níc Ch©nL¹p. ? V¬ng quèc Ch©n l¹p h×nh thµnh ntn ë CPC? (Ngêi: Kh¬me th©m nhËp hßa b×nh) - TK IX- XV: Thêi kú ¡ng-co lµ ? Ngời Khơme đã làm gì? thêi k× ph¸t triÓn huy hoµng cña ? Giai đoạn phát triển của CPC là giai đoạn chế độ phong kiến Cam-pu-chia. nµo?.

(14) ? V× sao thêi k× ph¸t triÓn cña CPC l¹i gäi lµ thêi k× ¡ng-co? (kinh đô , có nhiều đền tháp - phát triển nhÊt) ? Các vua thời Ăng-co đã thi hành chính + Đối nội: phát triển nông nghiệp, sách đối nội và đối ngoại ntn? x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc ? Sự thịnh vợng của CPC thời Ăng-co đợc độc đáo. thÓ hiÖn ntn? + §èi ngo¹i: më réng l·nh thæ . Quan s¸t h14: Miªu t¶ mét vµi nÐt vÒ khu đền tháp Ăng -co Vát. Gv: Ăngcovát là 1 khu đền 5 ngôi tháp cao, chạm khắc công phu, đỉnh cao nhất 63m, + ăng- co vát : Qui mô đồ sộ, xung quanh là hệ thống hào nớc rộng 200m, kiến trúc độc đáo, có óc thẩm mỹ, chu vi 5,5km, 2 bên bờ lát đá 18bậc cao, lối trình độ kiến trúc cao. đi lát đá, 2 bên chạm trổ tinh vi, có tợng điêu khắc tinh xảo  vẻ đẹp nghiêm trang, hïng vÜ. - TK: XV- 1863 lµ thêi k× suy ? Sau thÕ kû XV, CPC ph¸t triÓn ntn? thoái, TK XIX (1863) thuộc địa Hoạt động cá nhân, nhóm. cña Ph¸p. ? LÞch sö Lµo cã nh÷ng mèc quan träng 4. V¬ng quèc Lµo nµo ? - Tríc TK XIII, chØ cã ngêi §NA cæ lµ ngêi - T K XIII: ngêi Lµo Th¬ng. Th¬ng-> ngêi Lµo Lïm. - Sau TK XIII : ngêi Th¸i di c ? Tr×nh bµy sù h×nh thµnh v¬ng quèc L¹n (Lµo Lïm) . X¹ng (TriÖu Voi) ë Lµo? - Gi÷a thÕ kØ XIV, c¸c bé l¹c * Th¶o luËn nhãm Lµo thèng nhÊt thµnh mét níc ?Nêu những chính sách đối nội, đối ngoại riêng , gọi là nớc Lạn Xạng. của các vua Lạn Xạng? Chính sách đó tác - TK XV  XVII: phát triển động đến sự phát triển của Lào ntn? thÞnh vîng. Quan sát h15, mtả 1 vài nét về Thạt Luổng ở + Chia đất nớc thành các mờng. Lµo + Xây dựng quân đội. - Gv: “Th¹t Luæng” (th¸p lín) x©y dùng + Quan hÖ hßa hiÕu víi CPC, §¹i 1566 díi thêi vua Xªt-tha-thi-l¹t, lµ c«ng ViÖt, kiªn quyÕt chèng x©m lîc (3 trình đồ sộ gồm 1 tháp lớn hình mâm rợu, lần thắng quân Miến Điện). đặt trên đế hoa sen, 12 cánh hoa, dới là 1 bệ khổng lồ hình cầu tạo 4 mũi đáy vuông, mỗi cạnh dài 68m, đợc ốp 323 phiến đá, có 4 cæng díi d¹ng miÕu thê. Th¸p chÝnh cao 45m, xung quanh cã 30 ph¸p nhá, mçi th¸p đều khác 1 lời dạy của phật. ? KiÕn tróc Th¹t Luæng cña Lµo cã g× gièng , kh¸c víi c«ng tr×nh kiÕn tróc cña c¸c nớc trong khu vực. ( Uy nghi , đồ sộ, nhiều tÇng líp , kh«ng cÇu k× , phøc t¹p).  Nh vậy sự thịnh vợng của Lào kéo dài đến nöa sau TK XVIII, L¹n X¹ng suy yÕu dÇn  - Nöa sau thÕ kû XVIII- XIX : suy yÕu ( Xiªm x©m chiÕm-> TK cuối TK XIX là thuộc địa của Pháp. - Liªn hÖ víi VN , Cam-pu-chia – ASEAN. XIX Ph¸p x©m lîc). 4.Cñng cè: Gäi hs tr×nh bµy c¸c giai ®o¹n chÝnh cña CPC vµ Lµo. LËp niªn biÓu c¸c giai ®o¹n lÞch sö lín cña V¬ng quèc Cam-pu-chia vµ Lµo. Lµo Cam-pu-chia H×nh thµnh Ph¸t triÓn thÞnh vîng Suy yÕu- BÞ TDP x©m lîc 5.DÆn dß: Häc bµi, lµm bµi tËp SGK. * Rót kinh nghiÖm: Thø 3 ngµy 20 th¸ng 9 n¨m 2011.

(15) TiÕt 9: Bµi 7. Nh÷ng nÐt chung vÒ x· héi Phong KiÕn. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Qua bài 7 học sinh năm đợc: - Thêi gian h×nh thµnh vµ tån t¹i cña x· héi PK. - NÒn t¶ng kinh tÕ vµ hai giai cÊp chÝnh trong x· héi. - ThÓ chÕ chÝnh trÞ cña nhµ níc PK. 2. KÜ n¨ng: - Bíc ®Çu lµm quen víi ph¬ng ph¸p tæng hîp, kh¸i qu¸t hãa c¸c sù kiÖn, biến cố lịch sử để rút ra nhân xét , kết luận. 3. Thái độ: Gi¸o dôc niÒm tin, lßng tù hµo vÒ truyÒn thèng lÞch sö, nh÷ng thµnh tùu vÒ kinh tế, văn hóa, khoa học kĩ thuật mà các dân tộc đã đạt đợc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ châu Âu, Châu á, Bảng phụ, tài liệu, tranh ảnh 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh ¶nh, tµi liÖu liªn quan bµi häc . C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ?Nêu những chính sách đối nội, đối ngoại của vơng triều Lạn Xạng? 3. Bµi míi: GVgiíi thiÖu bµi Ta đã đợc học thời kì PK ở Phơng Tây và Phơng Đông, XHPK là chế độ xã hội tiếp sau chế độ XH cổ đại, nó đợc hình thành trên cơ sở tan rã của XH cổ đại. Nhng sự tan rã của XH cổ đại và PT hoàn toàn khác nhau do đó sự hình thành và ph¸t triÓn XHPK ë 2 khu vùc nµy còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt. Tuy nhiªn, sù khác biệt đó lại thống nhất trong những điểm chung của XHPK. Bài học hôm nay ta sÏ t×m hiÓu nÐt chung cña XHPK nhng sÏ t×m hiÓu nh÷ng nÐt kh¸c biÖt n»m trong điểm chung đó. Hoạt động của GV- HS. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp ?Xã hội phong kiến phơng đông hình thành tõ khi nµo:( Tríc CN: TQ; §Çu CN: C¸c níc §NA). ? X· héi phong kiÕn ph¬ng T©y h×nh thµnh tõ bao giê? (TKV) - GV treo b¶ng tãm t¾t c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña XHPK. - HS: Quan s¸t rót ra nhËn xÐt vÒ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña x· héi PK ë Ph¬ng §«ng so víi Ph¬ng T©y? XHPKP§ XHPKPT - H×nh thµnh sím - H×nh thµnh muén. - PT chËm - PT nhanh - Suy vong kÐo dµi - KÕt thóc sím. 1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XHPK. - Chế độ PK ở Phơng Đông ra đời sím nhng l¹i ph¸t triÓn chËm ch¹p vµ thêi gian khñng ho¶ng kÐo dµi. - XHPK ë Ch©u ¢u h×nh thµnh muén h¬n nhng còng kÕt thóc sím h¬n nhêng chç cho CNTB. -> CNTB h×nh thµnh ngay trong lòng chế độ phong kiến.. Hoạt động cá nhân, nhóm. ? C¬ së kinh tÕ chÝnh cña XHPK lµ g×? ?§iÓm kh¸c vÒ kinh tÕ cña Ch©u ©u vµ Ph¬ng §«ng? * Th¶o luËn nhãm. (Châu âu: lãnh địa PK ; Phơng Đông: công x· n«ng th«n).. 2. C¬ së kinh tÕ – x· héi cña x· héi phong kiÕn. a. C¬ së kinh tÕ: - Phơng Đông: Nông nghiệp đóng kÝn trong c«ng x· n«ng th«n. - Châu Âu: nông nghiệp đóng kín trong lãnh địa-> thành thị xuất hiÖn . - XHPK ph¬ng T©y, tõ thÕ kØ XI, c«ng th¬ng - Ph¬ng thøc bãc lét : §Þa t«-> nghiÖp ph¸t triÓn. giao ruộng đất cho nông dân, ? Ph¬ng thøc bãc lét cña nÒn kinh tÕ NN lµ n«ng n«, thu t« nÆng. g×? (bãc lét: t« thuÕ). b. X· héi: - Ph¬ng §«ng: §Þa chñ vµ n«ng ? Với cơ sở kinh tế đó đã tác động đến quan dân lĩnh canh..

(16) hÖ x· héi nh thÕ nµo?. - Ph¬ng T©y: L·nh chóa phong kiÕn vµ n«ng n«. Hoạt động cá nhân, cả lớp. 3. Nhµ níc phong kiÕn: HS đọc SGK. - Thể chế nhà nớc: Vua đứng đầu ? Trong x· héi phong kiÕn ai lµ ngêi n¾m -> Chế độ quân chủ . quyÒn lùc ? - ở Phơng đông và Châu âu đều GV nhấn mạnh : chế độ quân chủ là thể chế hình thành chế độ quân chủ nhng nhà nớc do vua đứng đầu . khác nhau về mức độ và thời ? Chế độ quân chủ ở Phơng đông và Châu gian. ¢u cã g× kh¸c biÖt ? + ë ph¬ng §«ng: Vua cã nhiÒu - HS tr¶ lêi quyền lực-> Hoàng đế. - Gv bæ sung : + Ph¬ng T©y: Lóc ®Çu h¹n chÕ +giai đoạn đầu vua có quyền lực hạn chế trong lãnh địa. Đến thế kỉ XV, nh mét l·nh chóa mµ th«i, tõ thÕ kØ XV quyÒn lùc tËp trung trong tay vua. XHPK Ch©u ¢u thèng nhÊt  cñng cè mạnh hơn, quyền lực của vua đợc tăng lên. 4. Cñng cè: Gv cho hs th¶o luËn råi ®iÒn vµo b¶ng sau nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ XHPK ë Ch©u ©u vµ Ph¬ng §«ng: C¸c thêi kú lÞch sö XHPK Ph¬ng §«ng XHPK Ch©u ¢u - Thêi k× h×nh thµnh . Tõ TKIIITCN -> TKX. Tõ TK V  X. - Thêi k× ph¸t triÓn. Tõ TK X  XV. Tõ TK XI  XIV. - Thêi k× khñng ho¶ng vµ TõTK XVI  gi÷a TK XIX. Tõ TK XIV  XV. suy vong. - C¬ së kinh tÕ . N2 đóng kín trong công xã N2 đóng kín trong lãnh địa. n«ng th«n. - C¸c giai cÊp c¬ b¶n. §Þa chñ - n«ng d©n lÜnh L·nh chóa vµ n«ng n«. canh. 5. DÆn dß: Tr¶ lêi c¸c c©u hái ë SGK, häc bµi cò. Rót kinh nghiÖm giê d¹y : Thø 5. ngµy 22 th¸ng 9 n¨m 2011. TiÕt 10: Lµm bµi tËp lÞch sö A. Mục đích bài học: 1. KiÕn thøc: Th«ng qua viÖc lµm c¸c bµi tËp gióp häc sinh hÖ thèng hãa, kh¸i quát hóa kiến thức lịch sử đã học thời kỳ PK của Châu Âu và Phơng Đông. 2. KÜ n¨ng: - Bíc ®Çu lµm quen víi c¸c d¹ng bµi tËp. - RÌn luyÖn cho hs kü n¨ng tæng hîp, ph©n tÝch, hÖ thèng hãa. 3. Thái độ: Hs có thái độ tự giác, tích cực tìm hiểu những thành tựu, những sự kiện lịch sử đã diễn ra … B. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? Trong XHPK cã nh÷ng giai cÊp nµo? Quan hÖ gi÷a c¸c giai cÊp Êy ra sao? ? Vì sao nói chế độ PK ở Châu Âu và phơng Đông đều là chế độ quân chủ nhng khác nhau về mức độ và thời gian? 3. Bài mới: Những tiết học trớc chúng ta đã tìm hiểu về lịch sử thế giới Trung đại: Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña x· héi phong kiÕn ë c¶ ph¬ng §«ng vµ Ch©u ©u . Để nắm vững hơn các kiến thức đã học, hôm nay chúng ta làm một số bài tập. Hoạt động của GV và HS. Néi dung bµi tËp. GV cho HS nh¾c l¹i nh÷ng nội dung đã học, ra một ssố câu hỏi bài tập để HS thực hiÖn - Gọi HS đọc to bài tập. - Mét em lªn b¶ng lµm- c¶ líp theo dâi, nhËn xÐt.. Bµi tËp 1: Khoanh tròn chữ cái đầu câu mà em cho là đúng. Khi tràn vào lãnh thổ của đế quốc Rô Ma, ngời Giéc- man đã tiến hành nhiều việc làm thay đổi bé mÆt cña khu vùc nµy: A. Tiêu diệt các Vơng quốc cũ trên đất Rô ma B. Thµnh lËp nhiÒu v¬ng quèc míi cña hä. C. Chiếm ruộng đất rồi chia cho các tớng lĩnh ,.

(17) ?Nêu các giai cấp mới đợc h×nh thµnh trong XH phong kiÕn ë Ch©u ©u? - Nô lệ đợc giải phóng-nông dân công xã bị mất đất-> n«ng n«. - C¸c thñ lÜnh qu©n sù, quan l¹i ->L·nh chóa. - HS đọc bài tập 2, quan sát tranh vµ tr×nh bµy. Tranh “ Héi chî ë §øc” miªu tả khung cảnh sôi động của viÖc bu«n b¸n, chøng tá nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë ®©y rÊt ph¸t triÓn. Bªn c¹nh héi chî là hình ảnh lâu đài, nhà thờ với những kiến trúc đặc sắc, hiện đại. Bức tranh phản ánh thµnh thÞ kh«ng chØ lµ trung t©m kinh tÕ mµ cßn lµ trung t©m v¨n ho¸, kh«ng khÝ d©n chủ cũng đợc thể hiện qua viÖc giao lu hµng ho¸. - GV đánh giá , cho điểm. ? XHPK ë Trung Quèc h×nh thµnh vµo thêi gian nµo? §¹t nh÷ng thµnh tùu g× ? GV: KÓ vÒ t tëng nho gi¸o cña Khæng Tö, M¹nh Tö… - Mét sè t¸c phÈm v¨n häc lín: T©y du kÝ, Tam quèc diÔn nghÜa,.. - T¸c phÈm sö häc næi tiÕng cña T M· Thiªn…. - Khoa học có : Tứ đại phát minh: la bµn, thuèc sóng, nghÒ in, giÊy viÕt. GV chuÈn bÞ ë b¶ng phô, HS lµm bµi. - Giai cÊp thèng trÞ: §Þa chñ vµ l·nh chóa pk. - Giai cÊp bÞ trÞ:N«ng d©n, n«ng n« - Thể chế nhà nớc: Vua đứng ®Çu. - Ph¬ng §«ng: Vua cã nhiÒu quyền lực- Hoàng đế. - Ph¬ng T©y: lóc ®Çu h¹n chÕ trong lãnh địa. Đến thế kỉ XV , quyÒn lùc tËp trung vµo tay vua.. quý téc. D. Phong tíc vÞ cao thÊp cho c¸c tíng lÜnh, quý téc - Nh÷ng giai cÊp míi h×nh thµnh: …………………………………………………… …………………………………………………... Bµi tËp 2: A. Nh×n bøc tranh : Héi chî ë §øc ( Trang 5SGK), em h·y miªu t¶ c¶nh héi chî: ………………………………………………….. …………………………………………………… …………………………………………………… ………………………………………………….. b. Mô tả các hoạt động chủ yếu trong thành thị: ………………………………………………….. ………………………………………………….. …………………………………………………... Bµi tËp 3: Nªu nh÷ng thµnh tùu v¨n hãa cña TQ thêi PK: - T tëng:……………………………………….. ………………………………………………….. - V¨n häc:……………………………………….. ………………………………………………….. - Sö häc:…………………………………………. …………………………………………………… - KHKT:………………………………………… ……………………………………………………. Bµi tËp 4: A. Trong XH PK, giai cÊp nµo lµ giai cÊp thèng trÞ, giai cÊp nµo lµ giai cÊp bÞ trÞ: . . .…………………………………………….. ………………………………………………….. B. Thế nào là chế độ quân chủ? Chế độ quân chủ ë Ph¬ng §«ng vµ ch©u ©u kh¸c nhau nh thÕ nµo? - Phơng đông:………………………………… ………………………………………………….. - Ch©u ©u:……………………………………… …………………………………………………... Bµi tËp 5: - Xã hội cổ đại gồm chủ nô và nô lệ ( chỉ là c«ng cô biÕt nãi). - X· héi phong kiÕn : + Ph¬ng §«ng: §Þa chñ – n«ng d©n. ? Ph©n biÖt sù kh¸c nhau + Ph¬ng T©y: L·nh chóa- N«ng n«. giữa xã hội cổ đại và xã hội phong kiÕn. 4 . Cñng cè: - X· héi PK ë Ph¬ng §«ng vµ Ch©u ©u h×nh thµnh tõ thêi gian nµo? - X· héi PK gåm mÊy giai cÊp? C¬ së kinh tÕ cña x· héi phong kiÕn lµ g× ?.

(18) 5. Dặn dò: Dặn HS về nhà học bài , đọc và tìm hiểu bài 8 D. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y:. PhÇn II. Ch¬ng I:. ø 7 ngµy 24 th¸ng 9 n¨m 2011 LÞch sö ViÖt Nam. Th. Từ thế kỉ X đến giữa thế kỉ XIX. Buổi đầu độc lập thời Ngô - Đinh – Tiền Lê (Thế kỉ X). TiÕt 11: Bµi 8: Nớc ta buổi đầu độc lập A. Môc tiªu bµi hoc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: - Ngô Quyền xây dựng nền độc lập không phụ thuộc vào triều đại PK TQ. - Nắm đợc quá trình thống nhất đất nớc của Đinh Bộ Lĩnh. 2. Kĩ năng: Bồi dỡng cho HS kĩ năng lập biểu đồ, sơ đồ, sử dụng bản đồ. 3. Thái độ, tình cảm: - Giáo dục ý thức độc lập tự chủ và thống nhất đất nớc của dân tộc. - Ghi nhớ công ơn đối với những ngời có công đầu giành quyền tự chủ, thống nhất đất nớc, mở ra thời kỳ độc lập lâu dài cho nớc ta. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nớc , Lợc đồ 12 sứ quân, B¶ng phô, tµi liÖu, tranh ¶nh - L¨ng Ng« QuyÒn. 2. Học sinh: SGK, su tầm tranh , Vẽ lợc đồ 12 sứ quân. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức: 2. Bài cũ: ? Trình bày đặc điểm cơ bản của XHPK Châu Âu? ? XHPK Ph¬ng §«ng cã g× kh¸c so víi XHPK Ph¬ng T©y? 3. Bµi míi: Gv giíi thiÖu bµi: Sau h¬n 1000 n¨m kiªn cêng vµ bÒn bØ chèng l¹i ách đô hộ của PK Phơng Bắc từ Bà Trng, Lí Nam Đế, Lí Bí, cuộc k/n của họ Khúc, họ Dơng cuối cùng nhân dân ta đã dành lại đợc nền độc lập. Với trận Bạch Đằng 938 nớc ta đã hoàn toàn bớc vào thời kì độc lập, tự chủ. Hoạt động của GV-HS Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, nhóm. 1. Ng« QuyÒn dùng nÒn độc lập ? ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng n¨m 938 cã ý nghÜa g×? (§¸nh b¹i ©m mu x©m lîc cña nhµ H¸n, chÊm - N¨m 938, d¸nh tan qu©n Nam H¸n. døt 1000 n¨m B¾c thuéc cña PK Ph¬ng B¾c). ? T¹i sao NQ l¹i b·i bá bé m¸y cai trÞ cña hä - 939: Ng« QuyÒn lªn ng«i Khúc để thiết lập triều đại mới? vua. Đóng đô ở Cổ Loa. ? Sau chiến thắng BĐ, NQ đã làm gì? ?Ngô Quyền đã xây dựng bộ máy nhà nớc ntn? - Xây dựng bộ máy nhà nớc: Hãy vẽ sơ đồ? HS thảo luận + Trung ơng : Vua đứng đầu Hs vẽ sơ đồ - GV bổ sung. quyết định mọi công việc, đặt Vua c¸c chøc quan v¨n vâ, quy Quan v¨n Quan vâ định nghi lễ , sắc phục của quan l¹i c¸c cÊp. Thø sö c¸c Ch©u + ở địa phơng : Cử các tớng cã c«ng ?Vua cã vai trß g× trong bé m¸y nhµ níc?  Bíc ®Çu thÓ hiÖn ý thøc Vua đứng đầu , quyết định mọi công việc. ? Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nớc thời độc lập tự chủ. Ngô?(đơn giản, sơ sài  thể hiện ý thức độc lập => Đất nớc yên bình tù chñ) 2.T×nh h×nh chÝnh trÞ cuèi HS: §äc sgk. Ng«. ? Sau khi Ng« QuyÒn mÊt t×nh h×nh níc ta thay - 944: Ng«thêi QuyÒn mất -> Dđổi nh thế nào? ¬ng Tam Kha cíp ng«i -> G: D¬ng Tam Kha cíp ng«i 950 Ng« X¬ng V¨n triÒu đình lôc đục giành lại ngôi vua song uy tín của nhà Ngô đã - 950: Ngô Xơng Văn lật đổ giảm sút -> đất nớc không ổn định D¬ng Tam Kha nhng kh«ng ? Em hiÓu sø qu©n lµ g×?.

(19) - 12 thế lực PK nổi dậy chiếm cứ những vùng đất riªng GV: Lo¹n 12 sø qu©n g©y biÕt bao tang tãc cho nhân dân, trong khi đó nhà Tống đang có âm mu xâm lợc nớc ta. Do đó, việc thống nhất đất nớc trë nªn cÊp b¸ch h¬n bao giê hÕt . Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Nhắc lại tình hình đất nớc ta cuối thời Ngô?. quản lí đợc đất nớc - 965: Ng« X¬ng V¨n chÕt -> lo¹n 12 sø qu©n. 3. §inh Bé LÜnh thèng nhÊt đất nớc. * Tình hình đất nớc: ? Nªu mét vµi nÐt vÒ §inh Bé LÜnh? - Loạn 12 sứ quân  đất nớc ? Ông dã chuẩn bị những gì để dẹp yên 12 sứ chia cắt, loạn lạc. qu©n? - Quân Tống có âm mu xâm lGv treo lợc đồ, hớng dẫn hs trình bày quá trình ợc. thèng nhÊt. * Qu¸ tr×nh thèng nhÊt: ? Vì sao Đinh Bộ Lĩnh lại dẹp yên đợc các sứ - Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở qu©n? Hoa L. ? ViÖc §inh Bé LÜnh dÑp lo¹n 12 sø qu©n cã ý - Liªn kÕt víi sø qu©n TrÇn nghÜa g×? L·m. - §îc nh©n d©n ñng hé  Năm967 đất nớc thống nhÊt. * ý nghĩa : Xây dựng đất nớc vững mạnh để chống lại âm mu x©m lîc cña kÎ thï. 4. Cñng cè: Bµi tËp 1 : Nh÷ng biÓu hiÖn nµo sau ®©y chøng tá ý thøc cña Ng« Quyền trong viêc xây dựng đất nớc : A. Xng Vơng chọn đất đóng đô. B. ThiÕt l¹p bé m¸y chÝnh quyÒn míi. C. Bóc lột, đàn áp nhân dân. C. Cử ngời tài giỏi trông coi đất nớc. Bµi tËp 2 : C«ng lao cña Ng« QuyÒn, §inh Bé LÜnh trong viÖc x©y dùng vµ thèng nhhát đất nớc. - Ngô Quyền : Tổ chức lãnh đạo nhân làm nên chiến thăng 938, mở ra kỉ nguyên độc lập, tự chủ của Tổ quốc,đặt nền móng xây dựng chính quyền độc lập. - Đinh Bộ Lĩnh : Dẹp loạn, thống nhất quốc gia.Đặt tên nớc, chọn kinh đô và không dùng niên hiệu của Hoàng đế TQ, có ý thức xây dựng nền độc lập, tự chủ. 5. DÆn dß: - Lµm BT ë SBT. Xem bµi míi. D. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø Bµi 9:. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Níc §¹i cå ViÖt thêi §inh - TiÒn Lª.. I. T×nh h×nh chÝnh trÞ - qu©n sù. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc:- Thời Đinh - Tiền Lê, bộ máy nhà nớc đợc xây dựng tơng đối hoàn chỉnh, không còn đơn giản nh thời Ngô. - Nhà Tống tiến hành chiến tranh xâm lợc và đã bị quân ta đánh bại. 2. Kĩ năng: Bồi dỡng kĩ năng vẽ sơ đồ, lập biểu đồ. 3. Thái độ: - Giáo dục lòng tự hào, tự tôn dân tộc. - BiÕt ¬n c¸c vÞ anh hïng d©n t«c cã c«ng x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ Quèc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Lợc đồ cuộc kháng chiến chống Tống. - Tranh ảnh di tích lịch sử về đền thờ vua Đinh, vua Lê. 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ? Trình bày tình hình nớc ta cuối thời Ngô và quá trình thống nhất đất níc cña §inh Bé LÜnh? ? Trình bày công lao của Ngô Quyền và Đinh Gộ Lĩnh đối với nớc ta trong buổi đầu độc lập? TiÕt 12.

(20) 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài: Sau khi dẹp loạn 12 sứ quân, đất nớc lại đợc thanh b×nh, thèng nhÊt. §inh Bé LÜnh lªn ng«i vua, tiÕp tôc c«ng cuéc x©y dùng quèc gia vững mạnh mà Ngô Quyền đã đặt nền móng. Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp. 1.Nhà Đinh xây dựng đất nớc ? Sau khi thống nhất đất nớc ĐBL đã làm gì? - N¨m 968 §inh Bé LÜnh lªn ? Tại sao Đinh Tiên Hoàng chọn Hoa L để ngôi vua. Đặt tên nớc là Đại Cồ đóng đô? (quê ông, đất hẹp, nhiều đồi núi  Việt, đóng đô ở Hoa L, năm 970 dÔ phßng thñ) đặt niên hiệu là Thái Bình. ? Việc nhà Đinh đặt tên nớc và không dùng - Phong vơng cho con niên hiệu của hoàng đế Trung Quốc nói lên - Cắt cử quan lại ®iÒu g×? - Dựng cung điện, đúc tiền, xử - Đại Cồ Việt  Nớc Việt to lớn có ý đặt ngang phạt nghiêm kẻ phạm tội, sai s sang giao h¶o víi nhµ Tèng. hµng víi Trung Hoa. ýnghĩa: ổn định đời sống ? Đinh Bộ Lĩnh còn áp dụng biện pháp gì để xã hội, là cơ sở để xây dựng và xây dựng đất nớc? ? Những việc làm của Đinh Bộ Lĩnh có ý nghĩa phát triển đất nớc. 2. Tæ chøc chÝnh quyÒn thêi nh thÕ nµo? TiÒn Lª. Hoạt động cá nhân, nhóm. *Hoµn c¶nh: Hs t×m hiÓu SGK. ? Nhà Tiền Lê đợc thành lập trong hoàn cảnh - 979 Đinh Tiên hoàng bị giết  nµo? nội bộ lục đục. ? Vì sao Lê Hoàn đợc suy tôn làm vua? - Nhµ Tèng l¨m le x©m lîc  Lª - Có tài, có chí lớn, mu lợc đang giữ chức Thập Hoàn đợc suy tôn làm vua. đạo tớng quân thống lĩnh quân đội . - Lª Hoµn :quª Thanh Ho¸, bè ? ViÖc Th¸i HËu D¬ng V©n Nga trao ¸o bµo mÑ mÊt sím, ®i ë víi viªn quan cho Lª Hoµn nãi lªn ®iÒu g×? hä Lª, lín lªn phß t¸ §inh LiÔn, (thông minh  đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi giúp Đinh Bộ Lỹnh dẹp 12 sứ Ých dßng hä …) qu©n. GV ph©n biÖt kh¸i niÖm "TiÒn Lª" "HËu Lª". * Bé m¸y nhµ níc: ? Chính quyền nhà Tiền Lê đợc tổ chức nh thế - Trung ơng: nào? (Hớng dẫn hs vẽ sơ đồ, GV chuẩn bị ở Vua b¶ng phô) ?H·y so s¸nh bé m¸y nhµ níc thêi Ng« vµ thêi Th¸i s §¹i s TiÒn Lª? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bé m¸y vÒ bé m¸y nhµ Quan v¨n- quan vâ - t¨ng quan níc thêi TiÒn Lª? Th¶o luËn nhãm GV: Vua đứng đầu, giúp việc cho vua có thái s- - Địa phơng : (10 Lộ) , đại s, dới là các quan. Cả nớc chia 10 lộ dới Phñ - ch©u lé cã phñ , ch©u. ->X©y dùng tơng đối hoàn ? Quân đội thời Tiền Lê đợc tổ chức ntn? chØnh. ? Em hiểu thế nào là cấm quân? quân địa ph- * Quân đội: gồm 10 đạo và 2 bộ ¬ng? phËn: Hoạt động cá nhân, cả lớp. qu©n ? Qu©n Tèng x©m lîc níc ta trong hoµn c¶nh -- CÊm Qu©n địa phơng nµo? 3. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng - GV tờng thuật diễn biến trên lợc đồ: Tèng cña Lª Hoµn. - 981 quân Tống tiến vào nớc ta theo 2 đờng: a. Hoµn c¶nh lÞch sö: - §êng thuû do Lu Trng chØ huy  S.B§; - Cuèi n¨m 979 nhµ §inh rèi - §êng bé do HÇu Nh©n B¶o chØ huy  L¹ng lo¹n  qu©n Tèng x©m lîc. S¬n vµo níc ta. DiÕn biÕn: ? Trớc sự xâm lợc của địch, Lê Hoàn đã đối b. §Þch : N¨m 981 qu©n Tèng phã nh thÕ nµo? tiến vào nớc ta theo 2 đờng - Cắm cọc nhọn ở sông Bạch Đằng  đánh tan thủy- bộ do Hâù Nhân Bảo chỉ qu©n thuû. - Quân bộ của địch không thể kết hợp với quân huy. - Ta: + ChÆn qu©n thñy ë s«ng thuû  bÞ tiªu diÖt. §»ng ? KÕt qu¶ cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng B¹ch + DiÖt qu©n bé ë biªn giíi phÝa ntn?.

(21) - Hs tr×nh bµy l¹i B¾c ? Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng th¾ng lîi cã ý c. KÕt qu¶: Cuéc kh¸ng chiÕn nghÜa g×? kÕt thóc th¾ng lîi . Cho HS quan s¸t 2 bøc tranh H18, 19 (SGK) d. ý nghÜa: lăng đền thờ vua Đinh, vua Lê. - Khẳng định quyền làm chủ đất ? Việc nhân dân ta lập đền thờ vua Đinh, vua nớc. Lª chøng tá ®iÒu g×?Hä lµ nh÷ng vÞ anh hïng - §¸nh b¹i ©m mu x©m lîc kÎ dân tộc, đợc nhân dân kính trọng, lập đền thờ thù, củng cố nền độc lập. 4. Câu hỏi củng cố: ?Nhà Đinh đã làm gì để xây dựng đất nớc? ? Tr×nh bµy diÔn biÕn cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng do Lª Hoµn chØ huy. 5. DÆn dß: - Häc bµi cò. T×m hiÓu bµi míi. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 9:. Níc §¹i cå ViÖt thêi §inh - TiÒn Lª (TiÕp) TiÕt 13. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ , v¨n hãa. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: - Các vua Đinh - Tiền Lê đã bớc đầu xây dựng một nền kinh tế tự chủ bằng sự ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp. - Cùng với sự phát triển kinh tế, văn hoá - xã hội cũng có nhiều thay đổi. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch vµ rót ra ý nghÜa thµnh tùu kinh tÕ , v¨n ho¸… 3. Thái độ: Giáo dục cho hs ý thức độc lập tự chủ trong xây dựng đất nớc, biết quý träng truyÒn thèng v¨n ho¸ cña cha «ng. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Lợc đồ cuộc kháng chiến chống Tống. - Tranh ¶nh di tÝch lÞch sö , c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸, kiÕn tróc… 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ?Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Tiền Lê và giải thích? 3. Bµi míi: Gv giíi thiÖu bµi: Cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi đã đánh bại âm mu xâm lợc của kẻ thù, khẳng định quyền làm chủ của đất nớc ta và cũng cố nền độc lập, làm chủ của nớc Đại Cồ Việt. Đó cũng là cơ sở để xây dựng nền kinh tế, văn hoá buổi đầu độc lập. Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc SGK- Mục 1. ? Em h·y ®iÓm l¹i t×nh h×nh n«ng nghiÖp níc ta thêi §inh – TiÒn Lª ? ? Nhà nớc đã làm gì để phát triển NN? ? ViÖc Vua Lª §¹i Hµnh tæ chøc lÔ cµy tÞch ®iÒn cã ý nghÜa g×? - Vua quan tâm đến sản xuất khuyến khích n«ng d©n lµm n«ng nghiÖp. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh h×nh n«ng nghiÖp níc ta thêi k× nµy ? ? Sù ptriÓn cña TCN thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt nµo? - GV: Vì đất nớc đang thời kỳ độc lập, các nghề đợc tự do phát triển, không bị kìm hãm nh tríc, c¸c thî khÐo còng kh«ng bÞ b¾t sang cèng n¹p cho TQ. ? Thơng nghiệp nớc ta thời đó có gì đáng chú ý?. Nội dung kiến thức cần đạt 1. Bíc ®Çu x©y dùng nÒn kinh tÕ tù chñ: - N«ng nghiÖp: + Ruộng đất chia đều cho ND. + Khai khẩn đất hoang. + Chó träng thuû lîi  ổn định và bớc đầu phát triển. - Thñ c«ng nghiÖp: + LËp nhiÒu xëng míi. + NghÒ cæ truyÒn ph¸t triÓn : lôa, gèm. -> Cã nhiÒu ngµnh nghÒ míi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. - Th¬ng nghiÖp: + Đúc tiền đồng. + Trung t©m bu«n b¸n: chî h×nh.

(22) ? ViÖc thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi nhµ Tèng cã ý nghÜa g×? + Củng cố nền độc lập -> tạo điều kiện để ph¸t triÓn ngo¹i th¬ng. ? Nªu mèi quan hÖ gi÷a n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ th¬ng nghiÖp. - GV: Nh vậy trong buổi đầu độc lập Lê Hoàn đó có những biện pháp bớc đầu xây dựng nền kinh tÕ tù chñ. Sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ kÐo theo sự thay đổi về mặt XH và văn hoá. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Trong XH thêi TiÒn Lª cã nh÷ng tÇng líp nµo? TÇng líp thèng trÞ gåm nh÷ng ai? * Th¶o luËn nhãm Trình bày bằng sơ đồ, GV nhận xét , bổ sung vµ hoµn thiÖn c¸c tÇng líp trong x· héi. ? Nh÷ng ngêi nµo thuéc tÇng líp bÞ trÞ ? - GV giíi thiÖu thªm vÒ n« t×, ph©n biÖt víi n« lÖ trong c¸c XH kh¸c. ? Gi¸o dôc thêi k× nµy nh thÕ nµo ? ? Vì sao các nhà s đợc trọng dụng? Có học, giái ch÷ H¸n… - GV minh họa bằng câu chuyện đối đáp của nhµ s §ç ThuËn víi sø thÇn nhµ Tèng lµ Lý Gi¸c. ? §êi sèng sinh ho¹t cña nh©n d©n diÔn ra nh thÕ nµo? (B×nh dÞ  ca h¸t, nh¶y móa, ®ua thuyÒn, đánh đu, võ, vật  lễ hội). thµnh. + Bu«n b¸n víi níc ngoµi. -> Có bớc phát triển đáng kể. * Nguyªn nh©n ph¸t triÓn: N«ng nghiÖp cã c¸c biÖn ph¸p: §µo vÐt kªnh, tæ chøc lÔ cµy tÞch điền..; TCN: Đất nớc đã độc lập, c¸c thî thñ c«ng lµnh nghÒ kh«ng cßn bÞ ®a sang TQ... 2. §êi sèng x· héi vµ v¨n ho¸ a. X· héi: - H×nh thµnh ba tÇng líp c¬ b¶n: + TÇng líp thèng trÞ: vua, quan vµ mét sè nhµ s. + TÇng líp bÞ trÞ: n«ng d©n, thî thủ công, thơng nhân, địa chủ ; + TÇng líp cuèi cïng lµ n« tú: ( Sè lîng kh«ng nhiÒu ). b. V¨n ho¸: - Gi¸o dôc cha ph¸t triÓn - §¹o phËt truyÒn b¸ réng, x©y dựng chùa chiền  nhà s đợc coi träng. - C¸c lo¹i h×nh v¨n ho¸ d©n gian: ca h¸t , nh¶y móa, ®ua thuyÒn... kh¸ ph¸t triÓn.. 4. Cñng cè: C©u 1: Nguyªn nh©n nµo díi ®©y lµm cho nÒn kinh tÕ thêi §inh - TiÒn Lª ph¸t triÓn: A. Đất nớc độc lập. B. Nhà nớc quan tâm đến sản xuất của nhân dân. C. Xã hội ổn định. D. §Êt níc bÞ ngo¹i x©m ®e däa. C©u 2: §êi sèng x· héi vµ v¨n ho¸ níc §¹i Cå ViÖt cã nh÷ng chuyÓn biÕn g×? C©u 3:Nªu mèi quan hÖ gi÷a n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ th¬ng nghiÖp. 5. DÆn dß: + So¹n c©u hái SGK + KÓ c©u chuyÖn vÒ vua §inh, vua Lª §¹i Hµnh hoÆc Th¸i HËu D¬ng V©n Nga mµ em biÕt? * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y:. Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Ch¬ng II: Níc §¹i ViÖt thêi Lý (ThÕ kØ XI-XII) TiÕt 14. Bµi 10. Nhà Lý đẩy mạnh công cuộc xây dựng đất nớc. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: Các chính sách của nhà Lý để cai trị đất nớc: dời đô về Thăng Long, đặt tên nớc là Đại Việt, chia lại đất nớc về mặt hành chính, tổ chức lại bộ máy chính quyền trung ơng và địa phơng, xây dựng luật pháp chặt chẽ, quân đội vững mạnh. 2. KÜ n¨ng: - Phân tích và nêu ý nghĩa các chính sách xây dựng và bảo vệ đất nớc của nhà Lý. - Rèn luyện kĩ năng đánh giá công lao các nhân vật lịch sử..

(23) 3. Thái độ: - Gi¸o dôc cho häc sinh lßng yªu níc, tù hµo d©n téc. - Học sinh có thái độ đúng đắn về pháp luật- là cơ sở cho việc xây dựng và bảo vệ đất nớc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Lợc đồ cuộc kháng chiến chống Tống ( 981). - Lợc đồ kinh thành Thăng Long thế kỉ XI. - Sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Lý. 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. TiÕn tr×nh d¹y häc : 1.Ôn định: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tù chñ díi thêi §inh – TiÒn Lª? 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài: Vào đầu thế kỉ XI, nội bộ Tiền Lê lục đục, vua Lê không cai quản đợc đất nớc. Nhà Lý thay thế, nớc ta có những đổi thay gì, chúng ta sẽ t×m hiÓu trong bµi häc h«m nay.. Hoạt động của GV và HS Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Nhµ Lý thµnh lËp trong hoµn c¶nh nµo? ? Lª Long §Ünh lµ «ng vua nh thÕ nµo? ( Tµn b¹o , m¾c bÖnh trÞ, nh©n dan o¸n ghÐt…) - HS đọc đoạn in nghiêng trong SGK. ? Sau khi Lê Long Đĩnh chết quan lại đã t«n ai lªn lµm vua? ? Vì sao Lý Công Uẩn lại đợc tôn lên làm vua? ( Ông là ngời có học , có đức và có uy tín). ? Sau khi lên ngôi vua , ông đã làm gì? - Gv sử dụng lợc đồ kháng chiến chống Tèng (981) chØ vÞ trÝ Hoa L - §¹i La (Th¨ng Long). ? Vì sao Lý Công Uẩn quyết định dời đô về Đại La và đổi tên Thăng Long?( vì đây là địa thế thuận lợi và là nơi hội tụ của bốn phơng). ? Việc dời đô về Thăng Long nói lên ớc nguyÖn g× cña cha «ng ta? ( Muốn xây dựng đất nớc giàu mạnh. Thể hiÖn ý chÝ tù cêng cña ®©n téc. Vµ thùc sù vµo thêi Lý, kinh thµnh Th¨ng Long võa lµ kinh đô cờng thịnh, vừa là thành thị có quy m« bu«n b¸n sÇm uÊt.) - Hs đọc phần chữ nhỏ(SGK) - Gv dùng “ Lợc đồ kinh thành Thăng Long thÕ kØ XI” giíi thiÖu vÒ kinh thµnh Th¨ng Long. ? Bộ máy nhà nớc thời Lý đợc xây dựng nh thÕ nµo? HS theo dõi SGK vẽ sơ đồ bộ máy nhà nớc từ trung ơng đến địa phơng thời Lý. - GV chuẩn bị khung sơ đồ ở bảng phụ, gọi lªn b¶ng ®iÒn vµo c¸c « trèng trong b¶ng phô. ? §øng ®Çu nhµ níc lµ vua, vua cã quyÒn h¹n nh thÕ nµo? ? Giúp việc vua có ai? Những ngời đó có quan hÖ víi vua nh thÕ nµo? V× sao vua l¹i chän nh÷ng ngêi th©n cËn, con ch¸u trong dßng téc n¾m nh÷ng chøc vô quan träng?. Nội dung kiến thức cần đạt 1, Sù thµnh lËp nhµ Lý: + Bối cảnh ra đời: - N¨m 1005, Lª Hoµn mÊt,Lª Long §Ünh lªn ng«i vua. - N¨m 1009 Lª Long §Ünh chÕt, triÒu TiÒn Lª chÊm døt. - Lý Công Uẩn đợc suy tôn làm vua - > Nhµ Lý thµnh lËp. - Năm 1010 Lý Công Uẩn dời đô về Đại La, đổi tên là Thăng Long.. + Tæ chøc bé m¸y nhµ níc: - Năm 1054 nhà Lý đổi tên nớc là §¹i ViÖt. X©y dùng bé m¸y nhµ níc: Trung ¬ng: Vua §¹i thÇn Quan v¨n – Quan vâ §Þa ph¬ng: 24 Lé- Phñ HuyÖn.

(24) ?Việc nhà Lý quan tâm đến đời sống của nhân dân đợc thể hiện ở những việc nào? - §Æt chu«ng tríc ®iÖn Long Tr×. - Nh÷ng ngêi chän lµm th¸i tö ph¶i ra ngoµi thành để tìm hiểu cuộc sống của nhân dân. Gv: Ngoµi viÖc chó träng x©y dùng bé m¸y nhà nớc, nhà Lý còn quan tâm đến luật pháp và quân đội. Luật pháp và quân đội thêi Lý nh thÕ nµo chóng ta sÏ t×m hiÓu trong môc 2. Hoạt động cá nhân, nhóm. - Gv: N¨m 1042 nhµ Lý ban hµnh bé “ H×nh th” bé luËt thµnh v¨n ®Çu tiªn cña níc ta. Gv ghi vµo b¶ng phô néi dung mét sè ®iÒu luËt trong bé “H×nh th”: +LÝnh b¶o vÖ cung, ho¹n quan kh«ng tù tiÖn vào cung cấm, nếu ai vào sẽ bị tội chết. Ngời canh giữ không cẩn thận để ngời khác vµo bÞ téi chÕt. + Cấm dân không đợc bán con trai, quan không đợc dấu con trai. + Những ngời cầm cố ruộng đất sau 20 năm đợc chuộc lại. Trả lại ruộng cho những ngời bá kh«ng cµy cÊy. + Nh÷ng ngêi trém tr©u bß bÞ xö nÆng, nh÷ng ngêi biÕt mµ kh«ng b¸o còng bÞ xö nÆng… ? Qua đó ta thấy bộ luật Hình th bảo vệ nh÷ng ai? ( Bảo vệ vua, triều đình, trật tự xã hội, nhân d©n vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.) ? Quân đội nhà Lý gồm mấy bộ phận? - Hs đọc bảng phân chia ở Sgk để thấy sù kh¸c nhau gi÷a cÊm qu©n vµ qu©n địa phơng. HS th¶o luËn nhãm. ? Nhà Lý đã có chính sách gì trong việc tổ chức quân đội? Việc làm đó có tác dụng gì? ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÓ chÝnh s¸ch: “ ngô binh n«ng”? ? Em có nhận xét gì về tổ chức quân đội cña nhµ Lý? ? Nhà Lý đã thi hành chính sách gì để bảo vÖ khèi ®oµn kÕt d©n téc? - G¶ c«ng chóa, ban tíc cho tï trëng. - Trấn áp những ai có ý định tách khỏi Đại ViÖt. ? Nhà Lý đã áp dụng chính sách gì đối với c¸c níc l¸ng giÒng? ? Em cã nh÷ng suy nghÜ g× vÒ chñ tr¬ng trªn cña nhµ Lý? - GV liên hệ đến nớc ta ngày nay.. H¬ng – X·. -> Bé m¸y nhµ níc thêi Lý qui cñ , hoµn chØnh h¬n. ( Vua ở ngôi theo chế độ cha truyÒn con nèi, kho¶ng c¸ch gi÷a vua vµ d©n cha xa, vua quan t©m nh©n d©n) - Lµ bé m¸y qu©n chñ, nhng kho¶ng c¸ch gi÷a chÝnh quyÒn víi nh©n d©n, gi÷a vua víi d©n cha xa l¾m. Nhµ Lý coi d©n lµ gèc rÔ s©u bÒn. 2. Luật pháp và quân đội. a. LuËt ph¸p : N¨m 1042 nhµ Lý ban hµnh bé H×nh th.. -> Bảo vệ vua, triều đình, trật tự x· héi, nh©n d©n vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. b. quân đội: - Gåm qu©n thuû vµ qu©n bé. - Cã 2 bé phËn : + CÊm qu©n : B¶o vÖ vua.... + Quân địa phơng : lộ, phủ.. - Vò khÝ: Gi¸o , m¸c, dao , kiÕm, cung nỏ, máy bắn đá. - Thi hµnh chÝnh s¸ch “ngô binh n«ng” -> ChÆt chÏ, quy cò. * Chính sách đối nội, đối ngoại: - Chñ tr¬ng ®oµn kÕt d©n téc. - Quan hệ bình đẳng với các nớc l¸ng giÒng, kiªn quyÕt b¶o vÖ chñ quyÒn. -> Võa mÒm dÎo, võa kiªn quyÕt.. 4. Cñng cè: Gv cñng cè bµi b»ng hÖ thèng c©u hái:.

(25) ? Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia thống nhất? ? C«ng lao cña Lý C«ng UÈn? ? Nhà Lý đã tổ chức chính quyền trung ơng và địa phơng ra sao? 5. DÆn dß: - Häc theo c©u hái (Sgk). - Lµm Bt (S¸ch bµi tËp). - Xem tríc bµi 11. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 11. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc Tèng (1075 –1077). TiÕt 15. Giai ®o¹n thø nhÊt (1075) A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - Âm mm xâm lợc nớc ta của nhà Tống là nhằm bành trớng lãnh thổ, đồng thời gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh vµ XH trong níc. - Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống của Lý Thờng Kiệt là hành động chính đáng. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lợc đồ, phân tích, nhận xét, đánh giá sự kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào, biến ơn những vị anh hùng dân tộc, bồi dỡng lßng dòng c¶m, t×nh ®oµn kÕt d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ: “ chống xâm lợc Tống lần II (1075 – 1077)”. 2. Häc sinh: SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. - Vẽ lợc đồ: “Cuộc kháng chiến chống xâm lợc Tống lần II (1075 – 1077)”. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ? Nhà Lý đã làm gì để phát triển đất nớc? 3. Bài mới: Năm 981, mối quan hệ giữa nớc ta và nớc Tống đợc củng cố, nhng từ giữa thế kỷ XI quan hệ ngoại giao đã bị cắt đứt bởi nhà Tống có những âm mu x©m lîc níc ta. Hoạt động của GV và HS nội dung kiến thức cần đạt 1. Nhà Tống âm mu xâm lợc nHoạt động cá nhân, cả lớp. íc ta. ? Gi÷a thÕ kû XI t×nh h×nh nhµ Tèng nh thÕ - Nhµ Tèng: Khã kh¨n chång nµo? ? Trớc tình hình đó nhà Tống đã tìm giải chất  xâm lợc Đại Việt. ph¸p g×? - Mục đích: HS đọc chữ nhỏ SGK… + Gi¶i quyÕt khã kh¨n. ? Nhà Tống xâm lợc ĐV nhằm mục đích gì? + Làm suy yếu lực lợng nhà Lý, ? Để tiến hành xâm lợc ĐV, nhà Tống đã là tiêu diệt Đại Việt. g×? + G©y thanh thÕ. - ChuÈn bÞ l¬ng thùc, binh sÜ, Dô dç c¸c tï trëng, Xói giôc Ch¨m Pa… Hoạt động cá nhân, nhóm. 2. Nhà Lý chủ động tiến công - HS T×m hiÓu SGK. để phòng vệ. ? Nhà Lý đã đối phó với âm mu xâm lợc của * Công cuộc chuẩn bị: nhµ Tèng ntn? - Cö Lý Thêng KiÖt lµm tæng chØ * Th¶o luËn nhãm. huy. - GV nhËn xÐt , bæ sung, kÕt luËn - Luyện tập quân đội, phong (Gi¶i thÝch: Th¸i uý  quan vâ n¾m binh chøc tíc cho c¸c tï trëng. quyÒn cao nhÊt) - Mé thªm binh. - HS đọc hàng chữ nhỏ. - Đánh bại ý đồ của nhà Tống và ? Vì sao Lý Thờng Kiệt đợc chọn làm chỉ huy Chăm Pa. đối phó quân Tống lúc này? ? Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của nhà -> Quyết tâm, chu đáo, khẩn trLý? ¬ng..

(26) GV: N¨m 1072 vua Lý Th¸nh T«ng mÊt, … Tèng r¸o riÕt chuÈn bÞ tÊn c«ng §V  ChØ trên bảo đồ vị trí quân Tống xây dựng căn cứ, l¬ng thùc, binh sÜ. ? Tríc t×nh h×nh qu©n Tèng r¸o riÕt chuÈn bÞ xâm lợc nớc ta, Lý Thờng Kiệt đã chủ trơng đánh giặc nh thế nào? ? Câu nói “Ngồi yên đợi giặc ... của Lý Thờng Kiệt thể hiện điều gì? (Táo bạo, sáng tạo nhằm giành thế chủ động tiêu hao sinh lực địch ngay từ lúc chúng cha tiến hành xâm lợc.) GV tr×nh bµy diÔn biÕn: ? Qua diÔn biÕn, cho biÕt môc tiªu cña cuéc tËp kÝch nµy lµ g×? (C¨n cø qu©n sù, kho tµng , l¬ng th¶o cña Tèng t¹i thµnh Ung Ch©u).. - Nhµ Lý chñ tr¬ng : TÊn c«ng trớc để tự vệ.. *DiÔn biÕn : Ngµy 10.1075: 10 v¹n qu©n chia làm 2 đạo  đất Tống. - Qu©n bé: Do T«ng §¶n vµ Th©n C¶nh phóc chØ huy  Ch©u Ung (Qu¶ng T©y). - Qu©n thuû: Lý Thêng KiÖt chØ huy  đờng biển Quảng Ninh  Ch©u Kh©m  Ch©u Liªm ? T¹i sao nãi ®©y lµ cuéc tÊn c«ng tù vÖ mµ Q.§«ng) qu©n bao v©y thµnh không phải là để xâm lợc? Ch©n Ung. + ChØ tÊn c«ng vµo c¸c c¨n cø qu©n sù chuÈn * KÕt qu¶: giµnh th¾ng lîi ta chñ bị đánh ĐV động rút quân. +Khi hoµn thµnh nhiÖm vô  rót qu©n. * ý nghĩa: - làm thay đổi kế ? Việc chủ động tiến công đó có ý nghĩa nh hoạch, làm chậm lại cuộc xâm lthế nào? îc cña qu©n Tèng. - Ta cã thêi gian chuÈn bÞ mäi mÆt. 4. Cñng cè: + Tr×nh bµy ©m mu x©m lîc §V cña nhµ Tèng. + Nhà Lý đã đối phó nh thế nào? Bµi tËp: 1. Ta chủ động tấn công Tống nhằm những mục đích nào sau đây? ( Khoanh tròn trớc ý trả lời đúng). A. Sợ chúng xâm lợc nớc ta. B.Tiêu hao sinh lực địch. C. Giành thế chủ động. D.V¬ vÐt cña c¶i, vò khÝ cña chóng. 2. Tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ mà không phải là cuộc xâm lợc? 5. DÆn dß: VÒ häc bµi , lµm bµi tËp 1,2 trong SGK. Chuẩn bị phần II-Vẽ lợc đồ. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y : Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 11. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc Tèng. (1075 – 1077) Giai ®o¹n thø hai (1076 – 1077). TiÕt 16: A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc diễn biến sơ lợc cuộc kháng chiến chống Tống ở giai ®o¹n hai vµ th¾ng lîi to lín cña nh©n d©n §¹i ViÖt. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lợc đồ để trình bày diễn biến. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào về truyền thống đánh giặc của nhân dân ta. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Bản đồ: “chống xâm lợc Tống lần II (1075 – 1077)”. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. - Vẽ lợc đồ: “Cuộc kháng chiến chống xâm lợc Tống lần II (1075 – 1077)”. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? Tr×nh bµy ©m mu x©m lîc §¹i ViÖt cña nhµ Tèng? ?Nhà Lý tiến công sang đất Tống để tự vệ đã thu đợc kết quả gì? 3. Bài mới: Sau khi đánh vào các căn cứ của quân Tống ở dọc biên giới, rút quân về nớc Lý Thờng Kiệt biết đợc những âm mu của nhà Tống không phải đã đợc dËp t¾t  chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn ….

(27) Hoạt động của thầy và Trò Hoạt động cá nhân, cả lớp. - GV: Sau khi đánh bại quân Tống ở Ung Ch©u Lý Thêng KiÖt biÕt qu©n Tèng sÏ phục thù do đó nhanh chóng rút quân về nớc. ? Sau khi về nớc Lý Thờng Kiệt đã chuẩn bị những gì để đối phó với nhà Tống? - GV: Sử dụng lợc đồ nói rõ cách bố phòng của ta: Đoán biết giặc sẽ đi theo 2 đờng, Lý Thờng Kiệt đã bố trí: - một đạo quân chặn ë §«ng Kªnh (Qu¶ng Ninh) chÆn thuû qu©n địch. - Qu©n bé  ®i qua s«ng Nh NguyÖt  x©y dùng phßng tuyÕn Nh NguyÖt. ? V× sao, Lý Thêng KiÖt chän s«ng Nh NguyÖt lµm phßng tuyÕn chèng giÆc? - §o¹n s«ng cã vÞ trÝ quan träng, ¸n ng÷ mọi con đờng từ phơng Bắc -> Thăng Long. ? Phòng tuyến Nh Nguyệt đợc xây dựng nh thÕ nµo? + Dài 100km đắp đất cao, vững chắc, bên ngoài có lớp giậu tre dày đặc  Bộ, thuỷ binh ë ®©y do Lý Thêng KiÖt chØ huy. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ kÕ ho¹ch chuÈn bÞ đối phó của LTK? ? Sau khi thÊt b¹i ë Ung Ch©u, nhµ Tèng đã làm gì? GV dùng bản đồ trình bày diễn biến. + Cuèi 1076: Qu©n Tèng do Qu¸ch Quú, TriÖu TiÕt chØ huy  níc ta. Một đạo quân  đờng biển để tiếp ứng. -> T1.1077  vît ¶i Nam Quan qua L¹ng S¬n tiÕn vµo níc ta. - Quân Thuỷ bị chặn đánh 10 trận ở Quảng Ninh  không đến hỗ trợ đợc. Hoạt động cá nhân, nhóm. - GV dùng lợc đồ trình bày trận đầu trên phßng tuyÕn Nh NguyÖt , HS tr×nh bµy l¹i. - Để động viên quân sỹ, làm tăng thêm sức mạnh chiến đấu, Lý Thờng Kiệt bí mật cho ngời vào đền Trơng Hống, Trơng Hán ngân vang bµi th¬ « S«ng nói níc Nam  giÆc sî h·i ch¸n n¶n  Tíng giÆc ra lÖnh “Ai bàn đánh ta sẽ chém”. - Lý Thờng Kiệt giam chân mãi nh thế đến cuối xuân 1077, đang đêm Lý Thờng Kiệt cho quân lặng lẽ đánh úp vào doanh trại địch  Địch thua to  Lý Thờng Kiệt kết thóc chiÕn tranh b»ng biÖn ph¸p “gi¶ng hoµ” Qu¸ch Quú rót qu©n vÒ níc. ? T¹i sao ®ang ë thÕ th¾ng mµ Lý Thêng KiÖt l¹i “gi¶ng hoµ”? (GiÆc rót lui trong danh dự  không làm tổn thơng đến danh dù níc lín. §¶m b¶o mèi quan hÖ giao bang hoµ hiÕu.) ? TrËn chiÕn trªn s«ng Nh NguyÖt th¾ng lîi lµ do nh÷ng nguyªn nh©n nµo ? * Th¶o luËn nhãm.. nội dung kiến thức cần đạt 1.Kh¸ng chiÕn bïng næ. a.Lý Thêng KiÖt: + ChuÈn bÞ bè phßng. + Mai phôc vÞ trÝ quan träng.. + X©y dùng phßng tuyÕn Nh NguyÖt kiªn cè.. b.DiÔn biÕn: + Cuèi 1076: qu©n Tèng tÊn c«ng vµo níc ta: 10 v¹n bé + 1 v¹n ngùa + 20 v¹n d©n phu. + 1-1077, 10 v¹n qu©n bé do Qu¸ch Quú, TriÖu TiÕt chØ huy vît biªn giíi qua L¹ng S¬n. + Ta đánh nhiều trận nhỏ cản địch, Lý Kế Nguyên đánh 10 trận liên tiÕp ng¨n qu©n thuû. - Kết quả: Quân Tống đóng ở bờ B¾c s«ng Cçu chê qu©n thuû. 2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyÕn Nh NguyÖt. - DiÔn biÕn: + Quách Quỳ cho quân vợt đánh phßng tuyÕn  ta ph¶n c«ng quyÕt liÖt. + Một đêm cuối xuân 1077 Lý Thờng Kiệt cho quân đánh bất ngờ vào đồn giặc. - KÕt qu¶: + GiÆc mêi phÇn chÕt n¨m, s¸u phÇn. + §Þch chÊp nhËn “gi¶ng hoµ” rót vÒ níc. - Nguyªn nh©n th¾ng lîi: + Tinh thần đoàn kết chiến đấu của nh©n d©n ta. +Tµi chØ huy cña Lý Thêng KiÖt -ý nghÜa: + Là trận đánh tuyệt vời trong lịch sö chèng ngo¹i x©m. + Nền độc lập, tự chủ đợc củng cố..

(28) ? ChiÕn th¾ng ë phßng tuyÕn Nh NguyÖt cã + Nhµ Tèng tõ bá ©m mu x©m lîc ý nghÜa g×? §¹i ViÖt. 4. Củng cố, dặn dò: ? Nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thờng Kiệt thể hiÖn ntn?- C¸ch tÊn c«ng. – C¸ch phßng thñ. – C¸ch kÕt thóc chiÕn tranh. - Gäi 1 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy diÔn biÕn trËn chiÕn trªn phßng tuyÕn Nh NguyÖt.? ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn 2. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø 3 ngµy 11 th¸ng 10 n¨m 2011 Bµi 12. đời sống kinh tế văn hoá TiÕt 17: §êI SèNG KINH TÕ. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - Dới thời Lý đất nớc ổn định lâu dài, nông nghiệp, thủ công nghiệp đã có chuyển biến và đạt đợc một số thành tựu nhất định. - Việc buôn bán với nớc ngoài đợc phát triển. 2. Kĩ năng: Quan sát, phân tích nét đặc sắc của công trình nghệ thuật. 3. Thái độ: HS có thái độ khâm phục ý thức vơn lên trong công cuộc xây dựng đất nớc độc lập của dân tộc ta vào thời Lý. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV, b¶ng phô,Tranh ¶nh thêi Lý. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: Nªu ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng th¾ng lîi? 3. Bài mới: Kháng chiến chống Tống thắng lợi khẳng định đợc nền độc lập tự chủ của Đại Việt, đất nớc ta đợc ổn định lâu dài và phát triển về mọi mặt.... Hoạt động của thầy và Trò Nội dung kiến thức cần đạt 1. Sù chuyÓn biÕn cña nÒn Hoạt động cá nhân, cả lớp. n«ng nghiÖp. Gọi HS đọc mục 1 SGK. ? N«ng nghiÖp lµ ngµnh kinh tÕ chÝnh cña níc ta. Vậy dới thời Lý ruộng đất nông nghiệp thuộc - Ruộng đất sở hữu của vua, quyÒn së h÷u cña ai? +Ruộng đất sở hữu của vua, nhân dân canh tác  nông dân canh tác. nép thuÕ. ? So với thời kì trớc, ruộng đất thời kì này có gì thay đổi? -> Ruộng đất từ công làng xã sở hữu chuyển sang -> Sự phân hoá ruộng đất quyÒn së h÷u cña nhµ vua. diÔn ra kh¸ m¹nh. ? Nhà Lý đã làm những gì để phát triển? - Nhà Lý rất quan tâm đến - Chia ruông đất cho dân  nộp thuế. n«ng nghiÖp. - Khai khẩn đất hoang. -> KhuyÕn khÝch nh©n d©n - Đào kênh mơng, khai ngòi, đắp đê. s¶n xuÊt. - B¶o vÖ søc kÐo. HS đọc chữ nhỏ “Năm 1051 …” - N«ng nghiÖp rÊt ph¸t triÓn §äc “B©y giê …” ? Ngoài ra để khuyến kích phát triển NN, vua Lý cßn lµm g×? (cóng tÕ, cµy tÞch ®iÒn) HS đọc chữ nhỏ (vua cày tịch điền) ? ViÖc cµy ruéng tÞch ®iÒn cña nhµ vua cã ý nghÜa ntn? (quan t©m, khuyÕn kÝch s¶n xuÊt) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t => Mùa màng bội thu, đời triÓn NN cña vua Lý? ? Những biện pháp đó đã tác động đến sản xuất sống nhân dân ổn định … NN ntn? ? V× sao nÒn NN thêi Lý l¹i ph¸t triÓn nh vËy? - Nhµ níc quan t©m. Nh©n d©n ch¨m lo s¶n xuÊt - GV: Nh vËy, NN ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c ph¸t triÓn: TCN vµ TN. 2.Thủ công nghiệp và thHoạt động cá nhân, nhóm..

(29) HS đọc phần in nghiêng Sgk ? Nội dung vừa đọc cho thấy nghề thủ công nào ph¸t triÓn? (NghÒ dÖt). ? Qua viÖc lµm cña vua Lý, em cã suy nghÜ g× vÒ hµng t¬ lôa §¹i ViÖt? ? V× sao vua Lý kh«ng dïng gÊm vãc cña nhµ Tèng? (N©ng cao gi¸ trÞ hµng trong níc). - GV: Ngoµi nghÒ dÖt cßn cã: ch¨n t»m ¬m t¬, nghề gốm, xây dựng cung điện, đúc đồng, làm đồ trang søc, lµm giÊy, rÌn s¾t … ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù ph¸t triÓn TCN? * Th¶o luËn nhãm. HS quan s¸t h23. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ kü thuËt làm đồ gốm thời Lý? ? H·y kÓ nh÷ng t¸c phÈm næi tiÕng cã gi¸ trÞ cña nh÷ng ngêi thîthñ c«ng? (Chu«ng Quy §iÒn, Th¸p B¸o Thiªn(12 tÇng), V¹c Phæ Minh…..) ? Theo em những sản phẩm trên đòi hỏi điều gì? (Bµn tay khÐo lÐo, kü thuËt cao …) ? Nh vËy, bíc ph¸t triÓn míi cña TCN lµ g×? (T¹o nh÷ng sp míi, kü thuËt ngµy cµng cao). - HS đọc SGK ? NÐt næi bËt nhÊt cña TN thêi kú nµy lµ g×? +Buôn bán trong, ngoài nớc đợc mở mang: dọc biªn giíi hai níc … + V©n §ån (Qu¶ng Ninh) n¬i bu«n b¸n tÊp nËp. ? Việc thuyền buôn nhiều nớc vào trao đổi với ĐV phản ánh tình TN nớc ta hồi đóntn? ? T¹i sao nhµ Lý chØ cho ngêi níc ngoµi bu«n bán ở hải đảo, biên giới?(ý thức cảnh giác tự vệ víi nhµ Tèng) ? Sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp , TCN vµ TN thêi Lý chøng tá ®iÒu g×? - GV liên hệ đến ngày nay. - GV giới thiệu đền đô.. ¬ng nghiÖp. a. Thñ c«ng nghiÖp. - Dệt , gốm, ơm tơ, đúc đồng, xây dựng nhiều đền đài cung điện… -> Ph¸t triÓn m¹nh. - Trang sức , đúc đồng, nghề in… đợc mở rộng. =>TCN cã rÊt nhiÒu ngµnh nghÒ t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng cao. b. Th¬ng nghiÖp. - Hoạt động buôn bán trong vµ ngoµi níc diÔn ra m¹nh mÏ (V©n §ån lµ n¬i bu«n b¸n sÇm uÊt nhÊt). * nguyªn nh©n ph¸t triển:Đất nớc độc lập, hoà b×nh vµ ý thøc d©n téc lµ động lực to lớn thúc đẩy sự ph¸t triÓn. - Nhân dân Đại Việt đủ khả n¨ng x©y dùng nÒn kinh tÕ tù chñ , ph¸t triÓn.. 4. Cñng cè , dÆn dß: Nªu mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ díi thêi Lý. VÒ lµm c©u hái 1,3 SGK. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø 5 ngµy 13 th¸ng 11 n¨m 2011 Bµi 12 đời sống kinh tế văn hoá ( tiếp). TiÕt 18: sinh ho¹t x· héi vµ v¨n ho¸. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - Thêi Lý cã sù ph©n ho¸ m¹nh mÏ vÒ giai cÊp vµ tÇng líp trong x· héi. - V¨n ho¸, gi¸o dôc ph¸t triÓn m¹nh, h×nh thµnh v¨n ho¸ Th¨ng Long. 2. Kỉ năng: Rèn luyện kĩ năng lập bảng so sánh, vẽ biểu đồ. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào dân tộc, truyền thống văn hiến của dân tộc, ý thøc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV, b¶ng phô, Tranh ¶nh c¸c thµnh tùu v¨n ho¸ thêi Lý. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ? Nhà Lý đã làm gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp? ? Nªu t×nh h×nh TCN, TN thêi Lý? Mèi quan hÖ NN, TCN, TN?.

(30) 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài: Bên cạnh sự phát triển về kinh tế, ổn định và nâng cao đời sống vật chất thì cũng tác động mạnh mẽ đến xã hội và đời sống tinh thần. Văn hoá xã hội thời Lý cũng thu đợc những thành tựu rực rỡ. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, nhóm. 1. Những thay đổi về mặt x· h«i. ? XH thêi Lý chia lµm mÊy giai cÊp? XH cã 2 giai cÊp: ( Hai giai cÊp: thèng trÞ, bÞ trÞ.) ? Giai cÊp thèng tri gåm nh÷ng ai? - Thống trị: vua quan, địa chủ ? Địa chủ gồm những ai? ( Công chúa, hoàng Sống đầy đủ, sung túc. tử, quan lai đợc phong cấp ruộng đất trở thành - BÞ trÞ : n«ng d©n, thî thñ c«ng, địa chủ) th¬ng nh©n, n« t×. ? §êi sèng cña giai cÊp thèng trÞ ntn? +ND nhËn ruéng cµy cÊy nép ? Giai cÊp bÞ trÞ gåm nh÷ng ai? thuÕ. ?§êi sèng cña tÇng líp bÞ trÞ ntn? * HS thảo luận: Vẽ sơ đồ xã hội – trình bày ở +TTC, TN sống rải rác làm ra b¶ng. sản phẩm trao đổi, buôn bán - Quan l¹i , Hoµng tö, c«ng chóa , n«ng d©n nộp thuế và làm nghĩa vụ đối với giàu-> đợc cấp ruộng-> Địa chủ. nhµ vua. - Nông dân (18tuổi trở lên)-> nhận đất-> Nông + Nô tì: phục vụ trong cung điện d©n thêng. nhµ quan. - N«ng d©n kh«ng cã ruéng, nhËn ruéng dÞa  Sù ph©n biÖt giai cÊp s©u s¾c chñ, nép t«-> t¸ ®iÒn. hơn. Địa chủ ngày càng đông, ? So víi thê §inh – TiÒn Lª sù ph©n biÖt giai ND t¸ ®iÒn bÞ bãc lét nhiÒu h¬n. cÊp ë thêi Lý ntn? => Quan hÖ x· héi s©u s¾c. Hoạt động cá nhân, nhóm. 2, Gi¸o dôc vµ v¨n ho¸. ? Văn Miếu đợc xây dựng năm nào? a, Gi¸o dôc: ? Nhà Lý quan tâm đến GD thể hiện ở những - 1070: x©y dùng V¨n MiÕu. viÖc lµm nµo? - 1075: më khoa thi ®Çu tiªn. - GV giíi thiÖu vµi nÐt vÒ V¨n MiÕu: xd n¨m - 1076: thµnh lËp Quèc Tö 1070, miếu thờ tổ đạo Nho( Khổng Tử ) và Gi¸m trêng §H ®Çu tiªn ë VN. n¬i d¹y häc cho con vua, dµi 350m, ngang 75m.... - Nhà Lý rất quan tâm đến giáo ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nÒn GD nhµ Lý? dôc. V¨n häc ch÷ H¸n bíc ®Çu ( quan tâm đến GD, hạn chế: con vua, con ph¸t triÓn. quan mới đợc học, thi cử cha quy củ, thi theo nhu cÇu.) Đặc biệt các vua Lý đều sùng đạo Phật. ? Những dẫn chứng nào chứng tỏ thời Lý, đạo - Xây dựng nhiều đền chùa , tPhật đợc coi trọng? ( xd chùa tháp, tô tợng, îng phËt. đúc chuông, dịch kinh phật, soạn kinh phật, số lîng nhµ s ph¸t triÓn). - HS đọc phần in nghiêng Sgk. - GV cho HS quan s¸t H24,25 ? H·y nªu mét vµi c¶m nhËn cña em khi quan s¸t hai c«ng tr×nh nµy? Sinh động, đẹp, chạm trổ tinh vi  bức tợng -> Đạo phật đợc coi trọng và to¸t lªn vÏ uy nghi t«n kÝnh… ph¸t triÓn. Chïa Mét Cét: c¶ ng«i chïa x©y dùng trªn một cột đá lớn dựng giữa hồ, tợng trng cho mét b«ng sen në trªn mÆt níc. §êng nÐt x©y dùng nghÖ thuËt tinh tÕ. ? Từ những biểu hiện trên hãy nêu vị trí đạo PhËt thêi Lý? b, V¨n hãa: ? Kể tên các hoạt động văn hoá dân gian và - V¨n ho¸ d©n gian ®a d¹ng, phæ c¸c m«n thÓ thao mµ ND a thÝch? biÕn thêng xuyªn-> t¹o sù b×nh ? KiÕn tróc vµ ®iªu kh¾c thêi k× nµy ntn? đẳng trong xã hội. ? KÓ tªn c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ? ( C¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cã quy m« lín, tr×nh - kiÕn tróc, ®iªu kh¾c ph¸t triÓn. độ điêu khắc ngày càng tinh vi, tinh tế.) (Tiªu biÓu lµ h×nh Rång thêi Lý).

(31) HS quan s¸t H26: H×nh rång thêi Lý. ? NhËn xÐt? ( m×nh tr¬n, toµn th©n uèn khóc uyển chuyển Hình rồng thời Lý đợc coi là  NÒn v¨n ho¸ mang tÝnh hình tợng nghệ thuật độc đáo.) d©n téc - V¨n ho¸ Th¨ng Long. GV: C¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt cña ND ta thêi Lý đã đánh dấu sự ra đời nền văn hoá riêng cña d©n téc, h×nh thµnh nÒn v¨n ho¸ d©n técv¨n ho¸ Th¨ng Long. 4. Củng cố: Bài tập: Biểu hiện nào dới đây chứng tỏ xã hội thời Lý thay đổi: A.§Þa chñ ngµy cµng t¨ng. B. N«ng d©n t¸ ®iÒn bÞ bãc lét ngµy cµng nhiÒu. C.Sự phân biệt g/c sâu sắc hơn. D.Đời sống các tầng lớp bị trị sung sớng, đầy đủ. H·y kÓ tªn nh÷ng lÔ héi ngµy nay mµ em biÕt? ý nghÜa cña nh÷ng ngµy lÔ héi đó? So với thời Lý , lễ hội ngày nay có gì khác? 5. DÆn dß: Tr¶ lêi c©u hái Sgk. Lµm bµi tËp ë SBT. ChuÈn bÞ bµi 13. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø 3 ngµy 18 th¸ng 10 n¨m 2011 TiÕt 19. ¤n tËp. A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Củng cố nội dung cơ bản qua các bài đã học. - HS biết vận dụng kiến thức đã học vào việc làm bài 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích , đánh giá các sự kiện lịch sử quan trọng. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào dân tộc, tinh thần yêu nớc, nhớ ơn những ngời đã có công với đất nớc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, bảng phụ, Bản đồ: “ chống xâm lợc Tống” . 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định lớp. 2. Bµi cò : Cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Tèng lÇn II cã ý nghÜa lÞch sö g× ? 3. Bµi míi : GV giíi thiÖu néi dung tiÕt «n tËp. Hoạt động của thầy và Trò Hoạt động cá nhân,cả lớp.. nội dung kiến thức cần đạt 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ suy vong cña XHPK ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y. - GV híng dÉn HS «n l¹i c¸c kiÕn thøc - Ph¬ng §«ng: H×nh thµnh sím, ph¸t c¬ b¶n. - Gäi HS so s¸nh ë b¶ng, nhËn xÐt , kÕt triÓn chËm, suy vong kÐo dµi. - Ph¬ng T©y: H×nh thµnh muén, ph¸t luËn. triÓn nhanh, suy vong sím h¬n ph¬ng §«ng. - Lãnh địa PK là đơn vị kinh tế – ? So sánh “lãnh địa PK” và thành thị chính trị đặc trng của XHPK ở Châu ¢u. trung đại? Sau đó rút ra nhận xét gì? - Thành thị trung đại vừa là hệ quả của sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña XHPK Ch©u ¢u võa lµ mÇm mèng kinh tÕ TBCN lµ tiền đề cho sự ra đời XHTB. 2. ChÝnh quyÒn nhµ níc thêi Ng«: - Vua đứng đầu triều đình, quyết định mäi c«ng viÖc, gióp viÖc cã c¸c quan v¨n, vâ. - HS vẽ sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Ngô - Bộ máy nhà nớc: Còn sơ sài , đơn giản-> thể hiện đợc ý thức độc lập , tự ë b¶ng. chñ. Vua Quan v¨n Qu¨n Vâ.

(32) Thø sö c¸c ch©u ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bé m¸y nhµ níc thêi Ng«? ? Cuéc kh¸ng chiÕn cña Lª Hoµn giµnh th¾ng lîi n¨m 981 cã ý nghÜa lÞch sö nh thÕ nµo? Hoạt động cá nhân, nhóm. ? H·y nªu c¸c tÇng líp x· héi díi thêi §inh- TiÒn Lª. - HS th¶o luËn – ghi ë phiÕu häc tËp. GV nhËn xÐt, kÕt luËn. ? TÇng líp thèng trÞ bao gåm ai? Ai thuéc tÇng líp bÞ trÞ? - GV gäi HS têng thuËt l¹i diÔn biÕn cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng trªn lîc đồ. - HS nhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy cña b¹n.. 3. ý nghÜa cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn thø nhÊt. - Khẳng định quyền làm chủ đất nớc. - §¸nh b¹i ©m mu x©m lîc cña kÎ thï, củng cố nền độc lập. 4. C¸c tÇng líp x· héi díi thêi §inh TiÒn Lª. X· héi cã 2 tÇng líp c¬ b¶n: - Thèng trÞ: vua, quan v¨n, quan vâ, nhµ s. - BÞ trÞ: N«ng d©n, thî thñ c«ng, thơng nhân, địa chủ , nô tì. 5. DiÔn biÕn cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng trªn phßng tuyÕn Nh NguyÖt. 6. Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch ? V× sao cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng (1075-1077). cña nh©n d©n ta giµnh th¾ng lîi? a. Nguyªn nh©n th¾ng lîi: - HS tr×nh bµy , nhËn xÐt , bæ sung. - Tinh thần đoàn kết chiến đấu anh dòng cña qu©n vµ d©n ta. - Sù chØ huy tµi giái cña Lý Thêng KiÖt. ? Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn II b. ý nghÜa lÞch sö: - Nền độc lập tự chủ đợc củng cố. cña nh©n d©n ta giµnh th¾ng lîi cã ý - Nêu cao tinh thần đấu tranh bất khuất nghÜa lÞch sö nh thÕ nµo? chèng ngo¹i x©m cña nh©n d©n ta. ? Nét độc đáo trong cách đánh địch của Lý Thêng KiÖt lµ g×? - Cách tấn công: Chủ động.... - Cách phòng thủ: địch mạnh.... - C¸ch kÕt thóc chiÕn tranh: Gi¶ng hoµ.... 4. Cñng cè: - Xác định vị trí các nớc Đông Nam á trên bản đồ. - So s¸nh bé m¸y chÝnh quyÒn thêi §inh - TiÒn Lª víi thêi Lý. - Vai trò của quần chúng trong công cuộc xây dựng đất nớc và đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.( Liên hệ đến ngày nay). 5. DÆn dß: VÒ nhµ «n tËp. Thø 5 ngµy 20 th¸ng 10 n¨m 2011 TiÕt 20. Lµm bµi tËp lÞch sö A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Củng cố các tiết đã học qua tiết làm bài tập. 2. Kĩ năng: Ghi nhớ các sự kiện , lập bảng biểu. Rèn luyện kĩ năng sử dụng lợc đồ để trình bày diễn biến. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào về truyền thống đánh giặc của nhân dân ta. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, Khung sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Đinh – Tiền Lê, bảng phụ . Bản đồ: “ chống xâm lợc Tống lần I(981); lần II (1075 – 1077)”..

(33) 2. Học sinh: - SGK, su tầm tranh, tài liệu liên quan đến tiết làm bài tập. C. Hoạt động dạy học : GV ra mét sè bµi tËp lÞch sö ë phÇn ch¬ng 1, 2 vµ híng dÉn HS c¸ch lµm bµi. Bài tập 1: Trong những năm khó khăn lớn của đất nớc cuối thời Ngô thì khó khăn nào là nghiêm trọng đe dọa vận mệnh Tổ quốc? ( khoanh tròn trớc ý trả lời đúng trong c¸c c©u sau): A. Ng« QuyÒn mÊt, Ng« X¬ng NgËp, Ng« X¬ng V¨n cßn nhá tuæi, D¬ng Tam Kha cớp ngôi, triều đình rối loạn. B. §Êt níc bÞ chia c¾t thµnh 12 khu vùc, do thñ lÜnh c¸c sø qu©n cÇm ®Çu. C. Nhân dân bị đẩy vào các cuộc nội chiến, sản xuất bị đình đốn , đói kém, mÊt mïa xÈy ra , xãm lµng tiªu ®iÒu. D. Giặc Tống đang lăm le đe dọa, đánh chiếm nớc ta. Bài tập 2: Em hãy cùng nhóm bạn học trao đổi 2 vấn đề sau: A. Nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa do Đinh Bộ Lĩnh lãnh đạo: .......................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... B. §¸nh gi¸ c«ng lao cña Ng« QuyÒn vµ §inh Bé lÜnh: - C«ng lao cña Ng« QuyÒn: Là ngời tổ chức lãnh đạo quân dân ta làm nên chiến thắng sông Bạch Đằng 938. Đó là chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta, kết thúc ách thống trị hơn một nghìn năm của phong kiến phơng bắc đối với đất nớc ta, mở ra kỉ nguyên độc lập , tự chủ của Tổ quốc. Xng Vơng , đặt nền móng cho một quốc gia độc lập, khẳng địng đất nớc ta có giang sơn, bờ cõi riêng, do ngời Việt làm chủ và quyết định vận mệnh của mình. - C«ng lao cña §inh Bé LÜnh: Dẹp loạn 12 sứ quân, tiến thêm một bớc trong việc xây dựng chính quyền độc lập , tự chủ; khẳng định chủ quyền quốc gia (đặt tên nớc , không dùng niên hiệu phong kiến phơng Bắc, chủ động bang giao với nhà Tống...) Bài tập 3: GV chuẩn bị khung sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Đinh- Tiền Lê ở bảng phô, gäi HS lªn thùc hiÖn. C¶ líp hoµn thiÖn ë vë. Bài tập 4: Điền thời gian (...) vào các sự kiện sau sao cho đúng : - Năm (1010) Lý Công Uẩn dời đô về Đại La ( Thăng Long) - Năm (1054) Nhà Lý đổi tên nớc là Đại Việt. - Năm (1075) Lý Thờng Kiệt đem quân tấn công sang đất Tống để tự vệ. - N¨m (1077) Qu©n Tèng bÞ thÊt b¹i hoµn toµn. Bài tập 5: Đạo quân thuỷ của giặc đã bị quân ta chặn đánh liên tiếp ngoài ven biÓn Qu¶ng Ninh. §¹o qu©n bé do Qu¸ch Quú, TriÖu TiÕt chØ huy nhiÒu lÇn vît sông đánh phá phòng tuyến Nh Nguyệt nhng đều bị thất bại. A. Em thÊy t×nh thÕ cña giÆc lóc nµy nh thÕ nµo? - TiÕn c«ng.................................................................................................... - Rót lui......................................................................................................... - Phßng ngù, cè thñ....................................................................................... B. Vào thời điểm quân giặc gặp khó khăn và hoang mang dao động nhất, Lý thêng kiÖt bÊt ngê tæ chøc cuéc tiÕn c«ng lín tiªu diÖt h¬n mét nöa sè qu©n giặc, nhng sau đó ông không tiếp tục tấn công để tiêu diệt toàn bộ lực lợng của chúng mà lại đề nghị giảng hoà kết thúc chiến tranh. Em hãy nêu nhận xét về cách đánh độc đáo này của lý Thờng Kiệt. ( độc đáo trong việc tấn công trớc để tự vệ, việc bố phòng lực lợng, ngăn chặn địch, tấn công lúc địch hoang mang, cách kết thúc cuộc kháng chiến: §¶m b¶o mèi giao bang, hoµ hiÕu, kh«ng lµm tæn th¬ng danh dù níc lín...) ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. C. Ph¬ng ph¸p kÕt thóc chiÕn tranh nh võa nªu ë trªn lµ biÓu hiÖn cña mét trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Đó là truyền thống gì? Đó là truyền thống nhân đạo của dân tộc ta... Bài tập 6: Gọi HS lên bảng trình bày diễn biến chống Xâm lợc Tống làn II trên lợc đồ. GV nhận xét ..

(34) Bµi tËp vÒ nhµ: LËp niªn biÓu ViÖt Nam ( tõ thÕ kØ X-XII): Thêi gian Tên triều đại Tªn níc. Chèng ngo¹i x©m. về ôn lại các bài đã học ( cả phần lịch sử VN và Thế giới ) tiết sau kiểm tra.. Thø 3 ngµy 25 th¸ng 10 n¨m 2011 TiÕt 21. Lµm bµi kiÓm tra (1 tiÕt). A. Môc tiªu: - Kiểm tra đánh giá lợng kiến thức h/s đã học trong chơng trình. Yêu cầu đề bài phải đúng trọng tâm chơng trình, không dễ quá hay khó quá. Đáp án rõ ràng, cã biÓu ®iÓm chi tiÕt kÌm theo. - Nhằm kiểm tra kiến thức của học sinh phần lịch sử thế giới trung đại: lãnh địa phong kiến, đời sống lãnh chúa và nông nô trong lãnh địa PK ở châu Âu, Trung Quèc thêi phong kiÕn. LÞch sö ViÖt Nam thêi nhµ Lý. - Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng : trình bày vấn đề, viết bài , kĩ năng vận dụng kiến thức để phân tích, đánh giá sự kiện. - Kiểm tra thái độ , tình cảm của HS đối với sự kiện, nhân vật lịch sử. B. H×nh thøc kiÓm tra: H×nh thøc tù luËn C. ThiÕt lËp ma trËn: Cấp độ Nhận biết Th«ng hiÓu VËn dông Céng ThÊp Cao Tên chủ đề Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XHPK ë ch©u ¢u Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Trung Quèc thêi phong kiÕn Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Nhµ Lý ®Èy m¹nh c«ng. Lãnh địa PK. đời sống lãnh chóa vµ n/ n« trong lãnh địa Sè c©u : 1 Sè ®iÓm : 3 TØ lÖ 30 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:3 TØ lÖ 30 % Sù thÞnh vîng cña TQ díi thêi §êng. Sè c©u : 1 Sè ®iÓm :2 TØ lÖ 20 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 TØ lÖ 20 % Nªu ND, thµnh tùu cña.

(35) cuéc x©y dùng đất nớc. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Cuéck/c chèng x/lîc Tèng Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. c«ng cuéc x/d đất nớc. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 TØ lÖ 20 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 TØ lÖ 20 % ýnghÜa Sè c©u:1 Sè ®iÓm:3 TØlÖ 30 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:3 TØ lÖ 30 %. TængSè c©u Sè c©u :1 Sè c©u :2 Sè c©u : 1 Sè c©u : 1 Sè c©u:4 TængSè ®iÓm Sè ®iÓm : 3 Sè ®iÓm: 2 Sè ®iÓm :2 Sè®iÓm :3 Sè ®iÓm:10 TØ lÖ % TØ lÖ 30% TØ lÖ 20 % TØ lÖ 20 % TØlÖ 30 % TØ lÖ 100 % B. §Ò ra: Câu1. (3đ) Lãnh địa phong kiến là gì? Hãy miêu tả đời sống của các lãnh chúa phong kiến và đời sống nông nô trong các lãnh địa phong kiến? Câu 2. (2đ) Sự thịnh vợng của Trung Quốc dới thời nhà Đờng đợc biểu hiện ở nh÷ng mÆt nµo? Câu 3. (2đ) Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia thống nhất? C©u 4. (3®) ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn thø hai? C. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: Câu 1:- Lãnh địa phong kiến là những vùng đất rộng lớn mà các quý tộc chiếm đoạt đợc bao gồm: đất canh tác, rừng, ao , hồ, nhà thờ , lâu đài của lãnh chúa, nhà ở của nông nô đã nhanh chóng bị họ biến thành khu đất riêng của mình. Mỗi lãnh chúa đều có một lãnh địa riêng. Đứng đầu mỗi lãnh địa có một lãnh chúa, có mọi quyÒn hµnh trong l·nh địa đó. (1®). - Trong các lãnh địa,bọn lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa và truỵ lạc. Con em quý tộc chỉ học quân sự nh phi ngựa , đấu kiếm, đâm lao. Quanh năm tổ chức tiệc tùng linh đình, săn bắn, đua ngựa, đấu võ, đối xử tàn nhẫn với nôngnô.(1đ) . - Trong các lãnh địa , nông nô là lực lợng sản xuất chính nuôi sống lãnh địa. Nhng đời sống của họ vô cùng khốn khổ. Họ bị bóc lột nặng nề, làm quần quật quanh năm mà không đủ ăn. Họ bị đói kém, bệnh tật, đòn roi của bọn lãnh chúa. (1®) Câu 2. Sự thịnh vợng của Trung Quốc dới thời nhà Đờng đợc biểu hiện: - Cử ngời thân tín cai quản các địa phơng. Mở khoa thi tuyển chọn nhân tài(1đ).. - Thi hµnh nhiÒu biÖn ph¸p gi¶m t« thuÕ, lÊy ruéng c«ng, ruéng bá hoang chia cho n«ng d©n. Më réng l·nh thæ. (1®) Câu 3. (2đ) Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia thống nhất? - Tổ chức bộ máy nhà nớc từ Trung ơng đến địa phơng. (0,5®) - Ban hµnh bé luËt H×nh th. Thi hµnh chÝnh s¸ch “ Ngô binh n«ng”. (0,5®) - Xây dựng quân đội gồm 2 bộ phận: Cấm quân và quân địa phơng. (0,5®) -Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®oµn kÕt víi c¸c d©n téc thiÓu sè. (0,5®) C©u 4. (3®) ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn thø hai? - Thể hiện tinh thần chiến đấu anh dũng kiên cờng của các tầng lớp nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh chống xâm lợc Tống bảo vệ vững chắc độc lập của Tổ quốc, trong đó có đồng bào các dân tộc ít ngời. (1®) - Kh¸ng chiÕn th¾ng lîi thÓ hiÖn tinh thÇn ®oµn kÕt cña nh©n d©n ta trªn díi mét lßng , díi sù chØ huy tµi giái cña Lý Thêng KiÖt. (1®) - Kháng chiến chống Tống thắng lợi, đập tan ý đồ xâm lợc của giặc, buộc nhà Tèng ph¶i tõ bá hoµn toµn méng th«n tÝnh §¹i ViÖt. §Êt níc bíc vµo thêi k× th¸i b×nh. (1®) Cuối giờ GV thu bài – nhận xét đánh giá tiết làm bài của HS. DÆn dß: VÒ chuÈn bÞ bµi 13.

(36) Thø. Ch¬ng III. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Níc §¹i ViÖt thêi TrÇn (ThÕ kØ XIII- XIV) Bµi 13: Nớc đại việt ở thế kỉ XIII. TiÕt 22:. nhµ trÇn thµnh lËp.. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: Nguyên nhân làm cho nhà Lý sụp đổ và nhà Trần thành lập. Việc nhà Trần thành lập đã góp phần cũng cố chế độ quân chủ trung ơng tập quyền vững mạnh thông qua việc sửa đổi pháp luật thời Lý. 2. KÜ n¨ng: §¸nh gi¸ c¸c thµnh tùu x©y dùng nhµ níc, ph¸p luËt thêi TrÇn. 3. Thái độ: Tự hào về lịch sử dân tộc, về ý thức tự lập, tự cờng của ông cha ta . B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV, bảng phụ - Bản đồ Đại Việt thời Trần. - Sơ đồ bộ máy nhà nớc thời trần. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. KiÓm tra bµi cò: Tr¶ bµi kiÓm tra 1 tiÕt vµ nhËn xÐt. 3. Bµi míi: Gv giíi thiÖu bµi: Nhµ Lý khi míi thµnh lËp, vua quan rÊt ch¨m lo đến việc phát triển đất nớc, chăm lo đời sống của nhân dân. Vì vậy, nhân dân hăng hái tăng gia sản xuất và đạt nhiều thành tựu rực rỡ nhng đến cuối thế kỉ XII, nhà Lý đã đi xuống mức trầm trọng. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Sau khi häc xong ch¬ng II, em h·y nh¾c l¹i nh÷ng nÐt chÝnh cña §¹i ViÖt thêi Lý? - Nhà Lý thành lập 1009 trải qua 9 đời vua, đến đời thứ 9 bị suy yếu trầm trọng. ? Nguyên nhân nào dẫn đến nhà Lý suy yếu nh vËy? ? Việc làm trên của vua quan nhà Lý đã dẫn đến hËu qu¶ g×? ? Thái độ của các thế lực địa phơng nh thế nào? ? Nh vậy đến thời điểm này, nhà Lý đã gặp nh÷ng khã kh¨n g×? - Quan tham lam v¬ vÐt ND. ND næi lo¹n - §Õ quèc Nguyªn-M«ng l¨m le bê câi. ? Trớc tình hình đó nhà Lý đã làm gì? - Dựa vào thế lực của họ Trần để dẹp loạn. Hoạt động cá nhân, nhóm. ? Sau khi lên ngôi nhà Trần đã làm gì? - DÑp yªn rèi lo¹n, x©y dùng bé m¸y nhµ níc. ? Bộ máy nhà nớc thời Trần đợc tổ chức ntn? - Gv sử dụng bảng phụ vẽ sơ đồ. - Hs vẽ sơ đồ. * Th¶o luËn nhãm. Vua - Th¸i thîng Hoµng Quan v¨n Quan vâ C¸c chøc quan. C¬ quan chuyªn tr¸ch C¸c lé Phñ- Ch©u- HuyÖn. 1. Nhà lý sụp đổ. - Cuèi thÕ kØ XII, vua quan nhµ Lý ¨n ch¬i sa ®o¹, kh«ng chăm lo đến đời sống nhân d©n. - H¹n h¸n lôt léi xÈy ra triÒn miên nhân dân nổi dậy đấu tranh. - Thế lực pk ở các địa phơng nổi dậy đánh giết lẫn nhau, chống triều đình. Nhà Lý buộc ph¶i dùa vµo thÕ lùc hä TrÇn chèng l¹i c¸c thÕ lùc næi lo¹n. -Th¸ng 12. 1226, Lý Chiªu Hoµng nhêng ng«i l¹i cho TrÇn C¶nh  Nhµ TrÇn thµnh lËp. 2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiÕn tËp quyÒn. - Bé m¸y nhµ níc tæ chøc theo chế độ quân chủ TƯ tập quyền đợc phân 3 cấp: + Triều đìmh + Các đơn vị hành chính trung gian + C¸c cÊp hµnh chÝnh c¬ së (c¶ níc chia lµm 12 lé…). - Thời Trần đặt chế độ Thái thợng hoàng..

(37) X· ? H·y nhËn xÐt bé m¸y nhµ níc thêi TrÇn? ? So víi bé m¸y nhµ níc thêi Lý, ë thêi TrÇn có gì đặc biệt? - HS th¶o luËn- tr¶ lêi: - Thực hiện chế độ Thái Thợng Hoàng. - Nhµ TrÇn cñng cè bé m¸y NN h¬n, ngêi hä Trần đợc giữ nhiều chức vụ quan trọng. - §Æt thªm chøc quan, c¬ quan. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Em h·y tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ ph¸p luËt thêi TrÇn? ? So s¸nh H×nh th thêi Lý víi H×nh luËt thêi TrÇn? (Bæ sung thªm: - X¸c nhËn vµ b¶o vÖ quyÒn t h÷u tµi s¶n - Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất.) ? Để xét xử kiện cáo , nhà Trần đã làm gì? - GV nói thêm: Vua Trần còn để chuông lớn trớc cöa ®iÖn Long Tr× cho nh©n d©n gâ khi cÇn. Những lúc vua đi thăm các địa phơng, nhân dân có thể đón rớc thậm chí xin vua dừng lại xem 1 vô kiÖn oan … -> Mèi quan hÖ gi÷a vua vµ nh©n d©n tuy cã sù kh¸c biÖt nhng cha s©u s¾c. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bé “ Quèc triÒu h×nh luËt” cña nhµ TrÇn?. - §Æt thªm mét sè c¬ quan vµ chøc quan. - Các quý tộc họ Trần đợc phong v¬ng hÇu vµ ban th¸I Êp… - Bé m¸y nhµ níc quy cñ vµ đầy đủ hơn. -> Chế độ tập quyền đợc củng cè h¬n thêi Lý. 3. Ph¸p luËt thêi TrÇn. Ban hµnh bé luËt míi: “Quèc triÒu h×nh luËt”: - X¸c nhËn vµ b¶o vÖ quyÒn t h÷u tµi s¶n - Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất.) - §Æt c¬ quan thÈm h×nh viÖn để xử kiện.. -> §îc t¨ng cêng vµ hoµn thiÖn h¬n. 4. Củng cố: 1. Những nguyên nhân nào dẫn đến sự sụp đổ của nhà Lý? ( hãy ®iÒn tiÕp vµo chç chÊm sau): - Bộ máy triều đình:…………………………………………………………. - Quan lại địa phơng:………………………………………………………… - Sản xuất và đời sống nhân dân:………………………………………………. 2. Bé m¸y nhµ níc thêi TrÇn cã g× kh¸c so víi thêi Lý? 5. DÆn dß: - Häc theo c©u hái Sgk. Lµm bµi tËp ë SBT. - Xem tríc phÇn II. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 13: Nớc đại việt ở thế kỉ XIII ( tiếp theo) Tiết 23: nhà trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: Thế kỉ XIII, nhà Trần đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực để xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng, phục hồi và phát triển kinh tế. Do đó quân đội và quốc phòng thời đó rất hùng mạnh , kinh tế phát triÓn. 2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn ph¬ng ph¸p so s¸nh. 3. Thái độ: Bồi dỡng lòng yêu nớc, tự hào dân tộc với công cuộc xây dựng và phát triển đất nớc thời Trần. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; - Tranh ¶nh: + H×nh chiÕn binh thêi TrÇn + S¶n phÈm TCN thêi TrÇn. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ? Bộ máy quan lại thời Trần đợc tổ chức nh thế nào? 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài: Nhà Trần thay thế nhà Lý quản lí đất nớc không những đã tăng cờng củng cố nhà nớc quân chủ trung ơng tập quyền vững mạnh.

(38) mà còn thực hiện nhiều chủ trơng và biện pháp để xây dựng quân đội, củng cố quèc phßng, kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Hs t×m hiÓu Sgk. ? V× sao khi míi thµnh lËp, nhµ TrÇn rÊt quan tâm tới việc xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng? (ổn định đất nớc, đứng trớc nguy cơ chèng giÆc ngo¹i x©m: M«ng Cæ ®ang l¨m le ë ngoµi bê câi) ? Quân đội nhà Trần đợc tổ chức nh thế nào? - Hs đọc hàng chữ nhỏ: Cấm quân... ? Cấm quân đợc lựa chọn theo tiêu chuẩn nào vµ cã nhiÖm vô g×? ? V× sao nhµ TrÇn chØ kÐn chän nh÷ng thanh niên khoẻ mạnh ở quê họ Trần để vào cấm quân? (tăng độ tin cậy bảo vệ kinh thành, triều đình) - Gv liªn hÖ x©y dùng nhµ níc PK tËp quyÒn. ? Quân đội nhà Trần đợc tuyển dụng theo chủ tr¬ng, chÝnh s¸ch nµo? -Hs quan s¸t h×nh 27. ? Qua H27 cho em thÊy ®iÒu g×? (ND thêi Lý rÊt a chuéng vâ nghÖ, c¸c lß luyÖn tập mở khắp nơi quân đội luôn đợc tập binh pháp và võ nghệ. Nhà Trần cho phép tôn thất đợc tuyển mộ quân theo số lợng nhất định. ? Việc xây dựng quân đội thời Trần có gì giống và khác với quân đội thời Lý? - Gièng: Q§ 2 bé phËn, chÝnh s¸ch: "ngô...” - Kh¸c: cÊm qu©n, chän ngêi ë quª nhµ TrÇn, . ? Bên cạnh việc xây dựng quân đội, nhà Trần đã làm gì để củng cố quốc phòng? ? Em có nhận xét gì về việc xây dựng quân đội vµ cñng cè quèc phßng thêi TrÇn? Hoạt động cá nhân, nhóm . ? Nhà Trần đã làm gì để phát triển NN? * Th¶o luËn nhãm. + §Èy m¹nh khÈn hoang. + Đắp đê phòng lụt + N¹o vÐt kªnh m¬ng… + LËp ®iÒn trang. ? Chức qua Hà đê sứ để làm gì? (trông coi, đốc thúc việc đắp đê) - Gv: Nhà Trần cho đắp đê từ đầu đến cuối sông, chú trọng đảm bảo tới tiêu, nếu đê lấn ruộng của dân thì đợc đền bù. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng biÖn ph¸p cña vua TrÇn trong viÖc kh«i phôc vµ ptriÓn NN? ? Tr×nh bµy sù ph¸t triÓn TCN thêi TrÇn? - Hs quan s¸t h×nh 28: Em thÊy kÜ thuËt lµm gèm ntn? (đẹp, nhiều đờng nét tinh vi..) ? NN, TCN có tác động gì đến thơng nghiệp? - Hs đọc chữ nhỏ cuối Sgk ? Những địa điểm nào buôn bán tấp nập nhất? - C¸c cöa biÓn: Héi Thèng, Héi TriÒu, V©n §ån. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ TCN vµ TN thêi TrÇn?. 1. Nhµ TrÇn x©y dùng qu©n đội và củng cố quốc phòng.. * Quân đội: - CÊm qu©n: b¶o vÖ kinh thành, triều đình và vua - Qu©n c¸c lé (chÝnh binh, phiªn binh). - ë lµng x· cã h¬ng binh; ngoµi ra cßn cã qu©n cña c¸c v¬ng hÇu. - Chñ tr¬ng: qu©n lÝnh cèt tinh nhuệ không cốt đông. - ChÝnh s¸ch: “Ngô binh n«ng”. * Quèc phßng: - Cö tíng giái canh gi÷ n¬i hiÓm yÕu. - Vua thêng xuyªn ®i tuÇn tra. -> C¸c vua trÇn rÊt quan t©m đến việc củng cố quốc phòng. => Quân đội vững mạnh, quốc phòng đợc giữ vững.. 2. Phôc håi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. - N«ng nghiÖp: Nhanh chãng phôc håi vµ ph¸t triÓn do nhµ níc quan t©m, khuyÕn khÝch sản xuất, đặt các chức quan trong n«ng nghiÖp -> Mïa mµng béi thu.. => Kịp thời và phù hợp để ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. - Thñ c«ng nghiÖp: TCN nhµ níc vµ TCN nh©n d©n-> Tr×nh độ ngày càng cao. - Th¬ng nghiÖp: + Lµng x·: chî mäc nhiÒu n¬i ( Th¨ng Long cã 61 phêng ho¹t động tấp nập). + Giao lu bu«n b¸n víi níc ngoài đợc mở rộng  §ang tõng bíc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn nhanh..

(39) 4. Củng cố: Bài tập: 1. Nếu nh chọn nhiều nhất là 3 trong 5 tiêu chí sau để khẳng định quân đội nhà Trần là một quân đội mạnh thì em sẽ chọn những tiêu chÝ nµo trong c¸c tiªu chÝ sau: A. Nhµ TrÇn tiÕp tôc thi hµnh chÝnh s¸ch “ Ngô binh n«ng”. B. Nhà Trần coi trọng chất lợng trong quân đội “ Quân lính cốt tinh …” C.Chế độ luyện tập của binh lính, tớng lĩnh đợc thực hiện thờng xuyên, qui củ. D. Những nơi hiểm yếu ở vùng biên giới đều giao cho các tớng giỏi đảm nhiệm. E. C¸c vua TrÇn thêng trùc tiÕp ®i kiÓm tra viÖc phïng bÞ nh÷ng n¬i hiÓm yÕu. 2. Nªu nh÷ng chñ tr¬ng vµ biÖn ph¸p cña nhµ TrÇn nh»m phôc håi vµ ph¸t triÓn kinh tế nông nghiệp: Công tác thuỷ lợi, chính sách ruộng đất …. 5. DÆn dß: Häc kÜ néi dung bµi häc. Lµm Bt ë SBT. Xem bµi 14. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø 5 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 Bµi 14: Ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc m«ng – nguyªn (thÕ kØ XIII).. TiÕt 24: cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø nhÊt chèng qu©n x©m lîc m«ng cæ (1258).. A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Học sinh nắm đợc: - ¢m mu x©m lîc §¹i ViÖt cña M«ng Cæ - Chủ trơng, chính sách, những việc làm đối phó của vua quan nhà Trần - DiÔn biÕn , kÕt qu¶, ý nghÜa cña cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø nhÊt chèng M«ng cæ. 2. KÜ n¨ng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ, phân tích, nhận xét, đánh giá sự kiện lịch sử. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý chÝ tù cêng, bÊt khuÊt. - Gi¸o dôc lßng tù hµo vÒ truyÒn thèng d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; Tranh ảnh. Lợc đồ kháng chiến chống xâm lợc Mông Cæ (1258). 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. KiÓm tra 15 phót: Đề ra: 1. Ta chủ động tấn công Tống nhằm những mục đích nào sau đây? ( Khoanh tròn trớc ý trả lời đúng). B. Sợ chúng xâm lợc nớc ta. B.Tiêu hao sinh lực địch. C. Giành thế chủ động. D.V¬ vÐt cña c¶i, vò khÝ cña chóng. 2. Điền thời gian (...) vào các sự kiện sau sao cho đúng : - Năm .......... Lý Công Uẩn dời đô về Đại La ( Thăng Long) - Năm............Nhà Lý đổi tên nớc là Đại Việt. - Năm............ Lý Thờng Kiệt đem quân tấn công sang đất Tống để tự vệ. - N¨m ........... Qu©n Tèng bÞ thÊt b¹i hoµn toµn. 3.Vào thời điểm quân giặc gặp khó khăn và hoang mang dao động nhất, Lý thờng kiÖt bÊt ngê tæ chøc cuéc tiÕn c«ng lín tiªu diÖt h¬n mét nöa sè qu©n giÆc, nhng sau đó ông không tiếp tục tấn công để tiêu diệt toàn bộ lực lợng của chúng mà lại đề nghị giảng hoà kết thúc chiến tranh. - Em hãy nêu nhận xét về cách đánh độc đáo này của lý Thờng Kiệt. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................ - Ph¬ng ph¸p kÕt thóc chiÕn tranh nh võa nªu ë trªn lµ biÓu hiÖn cña mét trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Đó là truyền thống gì? ............................................................................................................................. ............................................................................................................................ 4. Em h·y ph¸c häa l¹i bøc tranh kinh tÕ cña níc ta thêi LývÒ c¸c lÜnh vùc: a. N«ng nghiÖp:.

(40) ................................................................................................................................... ............................................................................................................................ b. Thñ c«ng nghiÖp: ................................................................................................................................... ............................................................................................................................ c. Th¬ng nghiÖp: .................................................................................................................................. ............................................................................................................................ 4. Các vua Trần đặt ra lệ nhờng ngôi sớm cho con, rồi xng Thái thợng hoàng và cùng lo việc nớc. Lý do nào đúng nhất trong các lí do sau đây: A. Vì vua cha đã già yếu không đủ sức khoẻ để làm việc. B. Vua mới còn trẻ cha đủ kinh nghiệm, nên cần đợc giúp đỡ để điều hành đất nớc. C. Giúp vua trẻ điều hành công việc đất nớc, tránh đợc việc tranh giµnh quyÒn hµnh gi÷a c¸c hoµng th©n quèc thÝch. D. Các lí do trên đều đúng. 3. Bài mới: Gv giới thiệu bài: Sau khi nắm chính quyền, nhà Trần đã bắt tay ngay vµo c«ng cuéc x©y dùng bé m¸y nhµ níc, phôc håi s¶n xuÊt. Vua quan nhµ Trần còn chuẩn bị nhiều mặt để đối phó với âm mu xâm lợc của Mông Cổ. Vậy Mông Cổ đã có những âm mu gì và nhà Trần đã đối phó nh thế nào ta tìm hiểu bài míi: Hoạt động của thầy và trò. Nội dung kiến thức cần đạt. GV: Xác định vị trí Mông Cổ trên bản đồ . HS: Quan s¸t H29. ? Em có nhận xét gì về quân đội Mông Cổ qua H2? - Quân đội rất lớn mạnh có tổ chức, trang bị tốt G: “§i th× nh trªn trêi xuèng, ch¹y th× nhanh nh biến vào không trung, lực lợng đông, mạnh tổ chøc huÊn luyÖn quy cñ, trang bÞ vò khÝ”. ? Với lực lợng quân đội mạnh nh vậy quân Mông Cổ đã làm gì? ? V× sao chóng cho qu©n x©m lîc §¹i ViÖt tríc? ? Trớc khi kéo vào nớc ta, tớng MC đã làm gì? ? Vua Trần đã làm gì khi các sứ giả MC đến? - B¾t tèng giam vµo ngôc ? Em có suy nghĩ gì về thái độ của vua Trần qua hành động này? - Tỏ thái độ kiên quyết đánh giặc, không hề run sî tríc kÎ thï dï rÊt m¹nh. Hoạt động cá nhân, nhóm. ? Tríc ©m mu x©m lîc cña qu©n M«ng Cæ, nhµ Trần đã chuẩn bị đối phó nh thế nào? - Gv: thái độ kiên quyết đánh giặc thể hiện qua viÖc b¾t giam sø gi¶, sù chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn cña vua quan nhµ TrÇn. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù chuÈn bÞ cña vua t«i nhµ TrÇn? - Hs t×m hiÓu Sgk. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ c©u nãi cña TrÇn Thñ Độ?( Thể hiện quyết tâm chiến đấu và thể hiện niÒm tin chiÕn th¾ng). - Chủ trơng đánh giặc đúng đắn của nhà Trần(Thể hiện qua việc huy động toàn dân tham gia kh¸ng chiÕn) - Gv sử dụng lợc đồ: Cuộc kháng chiến chống M«ng Cæ 1258. - Gv tr×nh bµy diÔn biÕn.. 1. ¢m mu x©m lîc §¹i ViÖt cña qu©n M«ng Cæ.. - Vua M«ng Cæ cho qu©n XL §¹i ViÖt -> §¸nh lªn phÝa nam TQ, thùc hiÖn kÕ ho¹ch gäng k×m tiªu diÖt Nam Tèng - Cho sø gi¶ ®em th dô vua TrÇn ®Çu hµng.. 2. Nhµ TrÇn chuÈn bÞ vµ tiÕn hµnh kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng Cæ. a. Sù chuÈn bÞ cña nhµ TrÇn. - Cuối năm 1257, khi đợc tin qu©n M«ng Cæ chuÈn bÞ x©m lîc, nhµ TrÇn ban lÖnh c¶ níc s¾m söa vò khÝ. - Thái độ kiên quyết của nhà TrÇn trong viÖc b¾t giam sø gi¶ M«ng Cæ. - Quân đội ngày đêm luyện tập.  khẩn trơng, chuđáo  tinh thÇn kiªn quyÕt chèng giÆc. b. DiÔn biÕn. - Th¸ng 1- 1258: 3 v¹n qu©n M«ng Cæ do Ngét L¬ng Hîp.

(41) - HS tr×nh bµy l¹i DB. ? Tríc søc m¹nh cña qu©n ta, t×nh h×nh qu©n địch nh thế nào? §Þch hoang mang , thiÕu l¬ng thùc. ? Theo em v× sao qu©n M«ng Cæ m¹nh mµ vÉn bị nhà Trần nhanh chóng đấnh bại? (sử dụng cánh đánh thông minh: biêt rút lui, chớp thời cơ hợp lí. Sự kiên quyết đánh giặc của cả nớc.) ? KÕt qu¶ cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng lÇn thø nhÊt? * Th¶o luËn nhãm: ? Qua trận đánh đó, ta rút ra bài học kinh nghiệm nào về cách đánh giặc của dân ta? (sự khôn khéo... lấy yếu đánh mạnh , lấy ít địch nhiÒu...). Thai chØ huy tiÕn vµo níc ta theo đờng sông Thao Bạch H¹c ( Phó Thä)B×nh LÖ Nguyªn. - Ta chặn đánh ở Bình Lệ Nguyªn ( VÜnh Phóc) rót vÒ Thiªn M¹c. Thùc hiÖn “vên kh«ng nhµ trèng”. - Giặc đốt phá giữ Thăng Long -> gÆp nhiÒu khã kh¨n. - Nhµ TrÇn më cuéc ph¶n c«ng lín ë §«ng Bé §Çu(bÕn S«ng Hång- phè Hµng Than – HN ngµy nay) . c. KÕt qu¶: - 29-1-1258 qu©n M«ng Cæ ph¶i rót vÒ níc. - Ta giµnh th¾ng lîi. d. ý nghĩa : Cổ vũ tinh thần đấu tranh cña nh©n d©n ta.. 4.Cñng cè: Bµi tËp : ? Nªu nh÷ng sù kiÖn cô thÓ biÓu hiÖn tinh thÇn quyÕt t©m chèng giÆc cña qu©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø nhÊt? ? Tr×nh bµy diÔn biÕn cuéc kh¸ng chiÕn? - Khoanh tròn trớc ý trả lời đúng trong các câu sau : A.Vua Mông Cổ cho quân xâm lợc Đại Việt để đánh lên Nam Tống. B. Tríc thÕ giÆc rÊt m¹nh qu©n nhµ TrÇn lo sî bá ch¹y. C. Ta thùc hiÖn kÕ s¸ch « ‘’Vên kh«ng nhµ trèng’’ ®Èy giÆc vµo t×nh thÕ khã kh¨n. D. Qu©n M«ng Cæ bÞ thÊt b¹i ph¶i rót khái Th¨ng Long ch¹y vÒ níc. 5. DÆn dß: Tr¶ lêi c©u hái ë Sgk. Lµm Bt – S¸ch bµi tËp. Xem tríc phÇn II. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y : Thø 3 ngµy 8 th¸ng 11 n¨m 2011 Bµi 14: Ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc m«ng - nguyªn (thÕ kØ XIII). TiÕt 25: . cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai chèng qu©n x©m lîc nguyªn (1285). A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - Việc chuẩn bị cho việc xâm lợc Đại Việt lần thứ 2 của nhà Nguyên chu đáo hơn so víi lÇn mét. - Nhờ sự chuẩn bị chu đáo, đờng lối đánh giặc đúng đắn và với quyết tâm cao quân dân Đại Việt đã giành thắng lợi vẽ vang. 2. Kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng sử dụng bản đồ. 3. Thái độ: Bồi dỡng học sinh lòng tự hào dân tộc, biết ơn và ý chí kiên cờng bảo vệ đọc lập dân tộc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ kháng chiến chống xâm lợc Mông Cổ (1285). Bµi : HÞch tíng sü cña TrÇn Quèc TuÊn. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: Sử dụng lợc đồ Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân x©m lîc M«ng Cæ lÇn thø nhÊt. ? Vì sao quân giặc mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại?.

(42) 3. Bµi míi: Gv giíi thiÖu bµi: Sau khi thua trËn rót vÒ níc, qu©n M«ng Cæ vÉn nung nấu âm mu xâm lợc Đại Việt. Sau khi thống trị đợc Trung Quốc thành lập nhà Nguyên, quân Mông Cổ (bấy giờ là nhà Nguyên) quyết định xâm lợc Đại ViÖt lÇn thø 2. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - GV:1279 sau khi thôn tính đợc nhà Tống lËp nªn nhµ Nguyªn Hèt TÊt LiÖt r¸o riÕt x©m lîc Ch¨m pa vµ §¹i ViÖt. ? Nhµ Nguyªn x©m lîc Ch¨m pa vµ §¹i Việt nhằm mục đích gì - HS tr¶ lêi. ? Hốt Tất Liệt đánh chiếm Chăm pa trớc nhằm mục đích gì? (Làm bàn đạp tấn công vµo §¹i ViÖt) - Gv: N¨m 1283, 10 v¹n qu©n Nguyªn do Toa §« chØ huy  Ch¨m pa nhng thÊt b¹i cè thñ ë phÝa b¾c chuÈn bÞ x©m lîc §¹i ViÖt. ¢m mu bíc ®Çu thÊt b¹i. Hoạt động nhóm, cả lớp. ? Sau khi biết tin quân Nguyên có ý định xâm lợc Đại Việt, vua Trần đã làm gì? ? Héi nghÞ nµy cã ý nghÜa ntn? (Tìm kế sách đánh giặcý chí đánh giặc cña tíng sÜ) - Hs đọc đoạn in nghiêng. Gv giảng thêm vÒ TrÇn Quèc To¶nnhá tuæi tinh thÇn đánh giặc cao-> thể hiện qua những việc lµm… - Gv đọc 1 vài đoạn “Hịch tớng sĩ”-> nói ý nghÜa cña t¸c phÈm. - Hs đọc hàng chữ nhỏ ? Theo em héi nghÞ Diªn Hång cã t¸c dông ntn đến việc chuẩn bị cho cuộc kháng chiÕn? * Th¶o luËn nhãm. ? Sù kiÖn nµo thÓ hiÖn ý chÝ quyÕt chiÕn cña qu©n d©n thêi TrÇn? (LÝnh kh¾c hai ch÷ “s¸t th¸t” giÕt giÆc M«ng Cæ.) Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Gv sử dụng lợc đồ trình bày diễn biến.. Nội dung kiến thức cần đạt. 1. ¢m mu x©m lîc Cham pa vµ §¹i ViÖt cña nhµ Nguyªn.. - Sau khi thèng tri Trung Quèc, vua Nguyªn r¸o riÕt chuÈn bÞ x©m lîc Cham pa vµ §¹i ViÖt. - N¨m 1283, 10 v¹n qu©n Nguyªn do Toa §« chØ huy  Ch¨m pa nhng thÊt b¹i. 2. Nhµ TrÇn chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn :. - TriÖu tËp héi nghÞ ë bÕn B×nh Than (ChÝ Linh- H¶i D¬ng) bµn kÕ ph¸ giÆc. - Cö TrÇn Quèc TuÊn (TrÇn Hng §¹o)  Quèc C«ng TiÕt ChÕ chØ huy kh¸ng chiÕn so¹n “HÞch tíng sÜ” khÝch lÖ tíng sÜ. - §Çu 1285: tæ chøc héi nghÞ Diªn Hång ( ë Th¨ng Long). - TËp trËn, duyÖt binh, chia qu©n đóng giữ. Cả nớc đợc lệnh chuẩn bị sẵn sàng, quân đội tập trận lớn ở Đông Bộ §Çu. -> Chuẩn bị chu đáo, kĩ lợng.. 3. DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña cuéc kh¸ng chiÕn: * DiÔn biÕn : + Qu©n Nguyªn : - T1-1285: 50 v¹n qu©n Nguyªn do. Tho¸t Hoan chØ huy níc ta. - Toa ĐôCham pa đánh ra Nghệ An ,Thanh Ho¸+ qu©n Tho¸t Hoan tạo thế gọng kìm để tiêu diệt quân ta. - Gäi Hs tr×nh bµy tãm t¾t diÔn biÕn cuéc - GiÆc gÆp khã kh¨n ë Th¨ng Long. kh¸ng chiÕn trong nh÷ng th¸ng ®Çu 1285. - GV kể về gơng hy sinh anh dũng của Trần + Quân ta : đánh ở biên giớiRút B×nh Träng vµ c©u nãi næi tiÕng cña «ng. lui vÒ V¹n KiÕpThiªn Trêng b¶o ? Không thực hiện đợc âm mu bắt sống vua toàn lực lợng. - Tõ 5/1285, tæ chøc ph¶n c«ng Trần và quân chủ lực, Thoát Hoan đã làm th¾ng giÆc nhiÒu n¬i: T©y KÕt, Hµm g×? (rót vÒ Th¨ng Long chê tiÕp viÖn.) Tö (Kho¸I Ch©u- Hng Yªn), Ch¬ng ? Chớp thời cơ đó, nhà Trần đã làm gì? - Nghệ thuật đánh giặc của nhà Trần: lấy D¬ng (Thêng TÝn – Hµ T©y)gi¶i yếu đánh mạnh, lấy ít đánh nhiều. phãng Th¨ng Long. ? KÕt qu¶ cña cuéc kh¸ng chiÕn? Nêu cách đánh của nhà Trần trong cuộc * KÕt qu¶: 50 v¹n qu©n Nguyªn bÞ kh¸ng chiÕn lÇn thø hai? đánh bại. Ta giành thắng lợi to lớn. - GiÆc m¹nh rót lui, chê thêi c¬..

(43) - Thùc hiÖn “vên kh«ng nhµ trèng” ? ý nghÜa kh¸ng chiÕn chèng Nguyªn lÇn hai ?. ý nghÜa: Nªu cao tinh thÇnn ®oµn kÕt chèng ngo¹i x©m cña d©n téc ta.. 4.Cñng cè:. ? Sự chuẩn bị của nhà Trần đã có tác dụng nh thế nào đối với cuộc kháng chiến? Gọi HS trình bày diễn biến trên lợc đồ. 5. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái ë Sgk. Xem tríc phÇn III. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 14: Ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc m«ng - nguyªn (thÕ kØ XIII). TiÕt 26: cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m lîc nguyªn (1287- 1288). A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - ¢m mu quyÕt t©m x©m lîc §¹i ViÖt lÇn thø ba cña qu©n Nguyªn. - Vua t«i nhµ TrÇn quyÕt t©m tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn chèng l¹i nhµ Nguyªn với các trận đánh lớn: Vân Đồn, Bạch Đằng và giành thắng lợi vẻ vang. 2. Kĩ năng: Rèn luyện cho Hs kĩ năng sử dụng lợc đồ. 3. Thái độ: Bồi dỡng học sinh lòng tự hào về truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Lòng căm thù giặc và quyết tâm bảo vệ độc lập dân tộc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lợc Nguyên(1287- 1288). - Lợc đồ chiến thắng Bạch Đằng 1288. 2. Học sinh: - SGK, vẽ lợc đồ, su tầm tranh, tài liệu liên quan bài học. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. Bài cũ: ? Trớc âm mu xâm lợc lần thứ hai của nhà Nguyên, nhà Trần đã chuẩn bị những gì? Sự chuẩn bị đó đã có tác động đến cuộc kháng chiến ntnào? 3. Bµi míi: Gv giíi thiÖu bµi: ThÊt b¹i sau hai lÇn x©m lîc, vua Nguyªn rÊt tøc tèi quyÕt t©m x©m lîc §¹i ViÖt lÇn n÷a..... Hoạt động của thầy và trò. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc SGK - Mục 1 ? Hai lÇn x©m lîc §¹i ViÖt bÞ thÊt b¹i, nhµ Nguyên đã làm gì? - HS tr¶ lêi . - GV:LÇn x©m lîc thø 3 nµy nhµ Nguyªn rÊt quyết tâm và chuẩn bị chu đáo. ? Sự chuẩn bị chu đáo của nhà Nguyên thể hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? ? Sự chuẩn bị đó cho thấy dã tâm của quân Nguyªn ntn? ? Trớc nguy cơ đó, thái độ của nhà Trần ntn? - Gv sử dụng lợc đồ trình bày diễn biến: - HS l¾ng nghe, quan s¸t. -Th¸ng 12- 1287: 30 v¹n qu©n Nguyªn å ¹t tấn công vào nớc ta theo hai con đờng: + Bé: Tho¸t Hoanvît biªn giíi L¹ng S¬n, B¾c Giang. + Thuû:¤ M· Nhi chØ huy ngîc s«ng B¹ch §»ng héi qu©n víi Tho¸t Hoan. - Năm 1288 Thoát Hoan chọn Vạn Kiếp để XD c¨n cø. - Ta: +Bộ : Trần Quốc Tuấn chặn đánh đờng bérót khái V¹n KiÕp. 1. Nhµ Nguyªn x©m lîc §¹i ViÖt. * Hoµn c¶nh: - Nhµ Nguyªn : QuyÕt t©m x©m lîc níc ta lÇn n÷a. ChuÈn bÞ: H¬n 30 v¹n qu©n, nhiÒu danh tíng, hµng tram thuyÒn l¬ng, thuyÒn chiÕn. - Nhµ TrÇn: + KhÈn tr¬ng chuÈn bÞ cho cuéc kh¸ng chiÕn + Cö TrÇn Quèc TuÊn lµm tæng chØ huy. * DiÔn biÕn: -Th¸ng 12- 1287: 30 v¹n qu©n Nguyªn tÊn c«ng vµo níc ta : + Bé: Tho¸t Hoanvît biªn giíi L¹ng S¬n, B¾c Giang. + Thuû:¤ M· Nhi chØ huy ngîc s«ng B¹ch §»ng héi qu©n víi Tho¸t Hoan. - N¨m 1288 Tho¸t Hoan chän Vạn Kiếp để XD căn cứ..

(44) ->vÒ vïng s«ng §uèng b¶o vÖ Th¨ng Long. - Ta: +Bé : TrÇn Quèc TuÊn chÆn Hoạt động cả lớp. đánh đờng bộrút khỏi Vạn - Gv: Ô Mã Nhi đợc giao nhiệm vụ bảo vệ KiÕp-> chÆn Th¨ng Long. thuyÒn l¬ng cña Tr¬ng V¨n Hæ nhng cho r»ng + Thuỷ: chặn đánh ở Vân Đồn. ta không chặn đợc thuyền lơng nên đã đi trớc 2. Tr©n V©n §ån tiªu diÖt héi qu©n ë V¹n KiÕp. TrÇn Kh¸nh D cho qu©n ®oµn qu©n l¬ng cña Tr¬ng mai phục chặn đánh đoàn thuyền lơng của V¨n Hæ. địch. - DiÔn biÕn: ? Em h·y têng thuËt DB cña trËn V©n §ån? + TrÊn Kh¸nh D mai phôc ë V©n - HS tr×nh bµy. §ån chê thuyÒn l¬ng giÆc - Gọi 1 Hs đọc hàng chữ nhỏ ở Sgk. quachặn đánhthuyền lơng bị ? ChiÕn th¾ng V©n §ån cã ý nghÜa nh thÕ đắm, bị ta chiếm. nµo? - ý nghĩa: cắt đờng tiếp tế, giặc Hoạt động cá nhân, cả lớp. hoang mang khốn đốn. Cổ vũ tinh ? Sau trËn V©n §ån, t×nh thÕ qu©n Nguyªn thần chiến đấu của quân ta. nh thÕ nµo? 3. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng. (khã kh¨n, thiÕu l¬ng thùc) * Hoµn c¶nh: ? Đợi mãi không thấy thuyền lơng đến Thoát - Th¸ng 1- 1288 Tho¸t Hoan Hoan đã làm gì? ? Nhân dân ta đã làm gì để đối phó với giặc ? chiếm đóng Thăng Long. ? Khi vào Thăng Long chúng đã gặp phải khó - Ta thực hiện “vờn không nhà khăn gì? Tuyệt vọng, điên cuồng đánh các căn trống” cứ, cớp bóc, đuổi bắt 2 cha con vua Trần….. - Chọn Bạch Đằng mở trận đánh. * DiÔn biÕn: Hs đọc chữ nhỏ Sgk. - Thuû:+ ®Çu Th¸ng 4-1288 ¤ ? Trớc tình thế đó của giặc, nhà Trần đã có M· Nhi rót vÒ theo s«ng B§. quyết định gì? + Ta nhö giÆc vµo, chê níc rót: ? V× sao nhµ TrÇn chän BÆch §»ng lµm n¬i cäc ngÇm + qu©n mai giÆc bÞ mai phôc? đánh tan tành, Ô Mã Nhi bị bắt. (địa thế hiểm trở, bài học lịch sử…) - Bé: +Tho¸t Hoan V¹n KiÕp - Gv dùng lợc đồ trình bày DB . L¹ng S¬n Qu¶ng T©y. ? Sè phËn cña c¸c c¸nh qu©n ra sao ? + Ta chặn đánh ở biên giới. ? H·y nªu kÕt qu¶ , ý nghÜa th¾ng lîi cña trËn * KÕt qu¶ : Toµn bé c¸nh qu©n B¹ch §»ng 1288? thuû bÞ ta tiªu diÖt vµ b¸t sèng. KÕt qu¶ : Toµn bé c¸nh qu©n thuû bÞ ta tiªu * ý nghÜa: diÖt vµ b¸t sèng. - KÕt thóc kh¸ng chiÕn th¾ng lîi. ? So sánh với cách đánh giặc trên S. BĐ của - §Ëp tan ©m mu x©m lîc §V Ng« QuyÒn. cña giÆc. 4. Củng cố: ? Cách đánh của nhà Trần lần ba có gì giống và khác hai lần trớc? 5. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái ë Sgk. - Xem tríc phÇn IV. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 14: Ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc m«ng - nguyªn (thÕ kØ XIII). TiÕt 27: Nguyªn nh©n th¾ng lîi vµ ý nghÜa lÞch sö cña ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc M«ng- nguyªn. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh hiểu đợc vì sao ở thể kỷ XII, trong 3 lần kháng chiến chống quân xâm lợc Mông Nguyên, nhân dân Đại Việt đều dành đợc thắng lợi. ý nghÜa lÞch sö cña th¾ng lîi nµy. 2.KÜ n¨ng: Ph©n tÝch, so s¸nh sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö qua 3 lÇn kh¸ng chiÕn để rút ra nhận xét chung. 3.Thái độ: - Niềm tự hào về thuyền thống đánh giặc của dân tộc. - Thấy đợc sức mạnh của sự đoàn kết. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; Tranh ¶nh, t liÖu lÞch sö phôc vô cho bµi d¹y. 2. Học sinh: - SGK, su tầm tranh, vẽ lợc đồ chiến thắng Bạch Đằng 1288. C.Hoạt động dạy- học:.

(45) 1.ổn định: 2.Bµi cò: Tr×nh bµy diÔn biÕn trËn B¹ch §»ng 1288. 3.Bài mới: Trong ba tiết học liên tiếp, chúng ta đã tìm hiểu 3 lần kháng chiến chèng qu©n M«ng- Nguyªn thêi TrÇn. MÆc dÇu diÔn ra trong hoµn c¶nh v« cïng khó khăn, gian nguy, nhng kết quả ta đã giành đợc thắng lợi vẻ vang. Vậy, những yếu tố nào đã giúp ta thắng lợi và thắng lợi đó có ý nghĩa lịch sử nh thế nµo? chóng ta cïng t×m hiÓu trong tiÕt häc h«m nay. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động cá nhân, nhóm. ? Nh÷ng nguyªn nh©n nµo gióp ta th¾ng lîi trong 3 cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n M-N? (Hs tr×nh bµy, ph©n tÝch tõng nguyªn nh©n) ? H·y nªu 1 sè dÉn chøng vÒ tinh thÇn ®oµn kÕt cña d©n téc? * HS th¶o luËn: + Theo lệnh triều đình “vờn không nhà trèng” +Tự vũ trang đánh giặc. + C¸c vÞ b« l·o ë héi nghÞ Diªn Hång. + Qu©n thÝch hai ch÷ “s¸t th¸t” ... ? Nªu nh÷ng viÖc lµm cña vua TrÇn chuÈn bÞ cho 3 lÇn kh¸ng chiÕn? + Chăm cho đời sống của nhân dần (đọc chữ nhá SGK) + Giải quyết bất hoà trong nội bộ  đặt lợi Ých d©n téc lªn trªn hÕt. + Thống nhất t tởng, ý chí đánh giặc. ? Tr×nh bµy nh÷ng c«ng lao to lín cña TQ TuÊn trong 3 cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc M«ng Nguyªn? ? Cách đánh giặc đúng đắn, sáng tạo thể hiÖn nh thÕ nµo trong kh¸ng chiÕn? * HS th¶o luËn: + KÕ ho¹ch “vên kh«ng nhµ trèng”. + Tránh chổ mạnh; đánh chỗ yếu. + Phát huy lợi thế của ta, lấy yếu đánh m¹nh..., khoan th søc d©n.... +Buộc địch phải chuyển thế chủ động  bị động. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Gv: MCổ là 1 đế quốc hùng mạnh lúc bấy giê. X©m lîc §¹i ViÖt víi søc m¹nh ghª gím: 1258: 3 v¹n qu©n, 1285: 50 v¹n qu©n, 1828-1288: 30 vạn, đình chỉ cuộc xâm lợc NhËt B¶n. Víi lùc lîng m¹nh nh vËy song 3 lần xâm lợc nớc ta đều thất bại thảm hại. ? Nh÷ng th¾ng lîi cña qu©n d©n ta trong hoµn c¶nh nh vËy cã ý nghÜa g×? - Gv: MCæ m¹nh khi x©m lîc lîc §¹i ViÖt chúng chỉ có mđ làm bàn đạp tấn công các nớc. Nhng đến lần 3 vua Nguyên phải nói r»ng “kh«ng coi Giao chØ lµ níc nhá mµ khinh thêng”. Sức mạnh của Đại Việt đợc khẳng định: “khoan thử sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc, đó là thợng sách giữ nớc” ? Nªu nh÷ng bµi häc lÞch sö tõ ba lÇn kh¸ng. Nội dung kiến thức cần đạt. 1. Nguyªn nh©n th¾ng lîi - Sù ®oµn kÕt cña mäi tÇng líp nh©n d©n, c¸c thµnh phÇn d©n téc đều tham gia đánh giặc , bảo vệ quê hơng đất nớc thành khối đoàn kÕt toµn d©n, trong dã cã quý téc v¬ng hÇu lµ h¹t nh©n. - Sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt cña nhµ TrÇn. §Æc biÖt nhµ TrÇn rÊt quan t©m ch¨m lo søc d©n, nâng cao đời sống vật chất , tinh thÇn cña nh©n b»ng nhiÒu biÖn pháp đẻ tạo sự gắn bó giữa triều đình và nhân dân. - Tinh thần chiến đấu dũng c¶m,d¸m hi sinh cña tíng sü. §Æc biÖt nh÷ng ngêi tíng tµi: TrÇn QuècTuÊn, TrÇn Kh¸nh D, TrÇn NhËt DuËt ... - Chiến lợc , chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của Vơng triều Trần, đặc biệt là vua Trần Nhân T«ng vµ c¸c danh tíng TrÇn Hng §¹o, TrÇn Quang Kh¶i, TrÇn Kh¸nh D...buéc giÆc m¹nh chuyển sang thế yếu, từ chủ động chuyển sang bị động để ta tiêu diÖt chóng giµnh th¾ng lîi.. 2. ý nghÜa lÞch sö - §Ëp tan tham väng vµ ý chÝ x©m lợc Đại Việt, bảo vệ độc lập dân téc vµ toµn vÑn l·nh thæ. - ThÓ hiÖn søc m¹nh d©n téc, đánh bại mọi kẻ thù xâm lợc (góp phÇn n©ng cao lßng tù hµo ®an téc, cñng cè niÒm tin cho nh©n d©n) - Thắng lợi đã góp phần xây đắp truyÒn thèng qu©n sù VN. - §Ó l¹i nh÷ng bµi häc lÞch sö quý gi¸: søc m¹nh cña khèi ®oµn kÕt.

(46) chiÕn chèng M«ng- Nguyªn ? toàn dân, dựa vào dân đánh giặc. ( Dùng mu trí mà đánh giặc, đoàn kết dân - Ngăn chặn cuộc xâm lợc của tộc để có đợc sức mạnh) quân Nguyên đối với nớc khác. 4.Cñng cè: HS nh¾c l¹i nguyªn nh©n th¾ng lîi vµ ý nghÜa lÞch sö cña 3 lÇn kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc m«ng- Nguyªn. Bài tập: Điền những sự kiện vào chỗ ( …….) sau sao cho đúng: N¨m……… Vua m«ng cæ tÊn c«ng Nam Tèng . (1257). N¨m ……., Qu©n Nguyªn x©m lîc níc ta lÇn 2. (1285). N¨m ……., Qu©n Nguyªn x©m lîc níc ta lÇn . (12- 1287). N¨m …. .., ®oµn thuyÒn cña ¤ M· Nhi rót vÒ níc . (4-1288) 5. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái ë Sgk. ChuÈn bÞ bµi 15. * Rót king nghiÖm sau giê d¹y. Thø. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Bµi 15: Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ thêi TrÇn TiÕt 28: Sù ph¸t triÓn kinh tÕ. A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Học sinh nắm đợc: - Nh÷ng nÐt chñ yÕu t×nh h×nh kinh tÕ, x· héi níc ta sau chiÕn th¾ng M«ng Nguyªn lÇn 3. - Mét sè thµnh tùu ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña v¨n häc, gi¸o dôc, KHKT thêi TrÇn. 2. Kĩ năng: Nhận xét, đánh giá các thành tựu văn hoá, so sánh giữa sự phát triÓn thêi Lý – TrÇn. 3. Thái độ: Tự hào về nền văn hoá dân tộc , có ý thức bảo vệ, gĩ gìn và phát huy nÒn v¨n ho¸ d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; -Tranh ảnh đồ gốm thời Trần, bảng phụ. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C.Hoạt động dạy học: 1.ổn định: 2.Bµi cò: ? Nªu nguyªn nh©n th¾ng lîi cña cu«c kh¸ng chiÕn chèng M«ngNguyªn? ? Nªu ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n M-N? 3.Bµi míi: Sau chiến tranh, nhân dân ta đợc sự quan tâm của nhà nớc, ra sức lao động sản xuÊt ®a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Nói đến sự phát triển kinh tế là nói đến những mÆt s¶n xuÊt nµo? (NN, TCN, TN) ? Sau chiến tranh nhà Trần đã làm gì để khôi phôc vµ ph¸t triÓn NN? ? Những biện pháp đó giúp NN sau chiến tranh đạt kết quả ntn? ? So víi thêi Lý, ruéng t thêi TrÇn cã g× kh¸c? ( Ruéng t cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u: n«ng d©n, địa chủ, quý tộc ...) ? Theo em, t¹i sao ruéng t thêi TrÇn l¹i ph¸t triÓn m¹nh? - KhuyÕn khÝch khai hoang. - Nhà nớc cấp đất cho những ngời có công: thái Êp ...  Mặc dù ruộng đất t nhiều nhng ruộng đất c«ng, ruéng lµng x· vÉn chiÕm phÇn lín vµ lµ. 1. NÒn kinh tÕ sau chiÕn tranh.. *N«ng nghiÖp: - KhuyÕn kÝch s¶n xuÊt NN: më réng diÖn tÝch trång trät, khai khẩn đất hoang, lập làng x·, lËp ®iÒn trang, th¸i Êp, chăm sóc đê điều -> §îc phôc håi vµ ph¸t triÓn nhanh chãng . - Ruộng đất công làng xã chiếm u thế, ruộng đất t phát ttriÓn..

(47) nguån thu chñ yÕu cña c¶ níc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh h×nh kinh tÕ NN cña §¹i ViÖt sau chiÕn tranh? (Cµng ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n tríc) Hs đọc phần còn lại SGK. ? TCN thêi TrÇn gåm nh÷ng ngµnh nghÒ nµo? Và đợc phát triển ra sao? - Quan sát h35, 36 đối chiếu h23  rút ra nhận xÐt vÒ kü thuËt cña thî TC? Trình độ kỹ thuật tinh xảo. - Gv giới thiệu về kỹ thuật đóng tàu, thuyền đánh cá và đi biển: 20 - 25 ngời chèo gồm 2 lớp, ngêi chÌo ngåi líp díi. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ TCN thêi TrÇn? So s¸nh víi thêi Lý? (Ph¬ng ph¸p, kü thuËt cao h¬n). ? NN và TCN phát triển đã tác động đến TN thêi kú nµy ntn? GV dùng lợc đồ chỉ các trung tâm kinh tế thời TrÇn.  MÆc dï sau chiÕn tranh kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ, song nhê nh÷ng biÖn ph¸p, sù quan t©m của nhà Trần do đó nhanh chóng phục hồi và ph¸t triÓn. Hoạt động cá nhân, nhóm. - HS đọc SGK mục 2. ? Nh¾c l¹i, XH thêi Lý cã nh÷ng tÇng líp nµo? - Hs t×m hiÓu SGK. ? Thêi TrÇn cã nh÷ng tÇng líp x· héi nµo? ? Đặc điểm và đời sống của các tầng lớp đó? * Th¶o luËn nhãm. ? So s¸nh c¸c tÇng líp XH thêi Lý vµ thêi TrÇn? - Các tầng lớp nh nhau nhng mức độ tài sản và c¸ch thøc bãc lét cã kh¸c. ? Từ đó ta rút ra nhận xét gì về XH thời Trần? - Gv kh¸i qu¸t l¹i bµi häc. 4.Cñng cè:. -> N«ng nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn. *Thñ c«ng nghiÖp: TCN rÊt ph¸t triÓn: +Do nhµ níc cã qu¶n lý: NhiÒu ngµnh nghÒ: dÖt, gèm, đúc đồng, đóng tàu, chế tạo vũ khÝ. + TCN trong nh©n d©n: phæ biÕn vµ ph¸t triÓn. -> XuÊt hiÖn nhiÒu lµng nghÒ, phêng nghÒ, c¸c s¶n phÈm lµm ra nhiều với trình độ kỹ thuật cao. *Th¬ng nghiÖp: - Trao đổi, buôn bán trong ngoµi níc ®Èy m¹nh. - NhiÒu trung t©m kinh tÕ më ra: Th¨ng Long, V©n §ån ... -> Ngµy cµng më réng. 2. T×nh h×nh x· héi sau chiÕn tranh. - TÇng líp thèng trÞ: +Vua, v¬ng hÇu, quý téc. +Quan lại, địa chủ. -> Cã quyÒn lùc, giµu cã. - TÇng líp bÞ trÞ: + N«ng d©n, n«ng d©n t¸ ®iÒn: Đông đảo. +TCN, th¬ng nh©n. +N«ng n«, n« t×.  XH ngµy cµng ph©n ho¸ s©u sắc. Địa chủ ngày càng đông, n«ng n«, n« tú ngµy cµng nhiÒu.. +Tr×nh bµy t×nh h×nh kinh tÕ §¹i ViÖt thêi TrÇn sau chiÕn tranh. + X· héi thêi TrÇn ph©n ho¸ nh thÕ nµo? - Bài tập: Vẽ sơ đồ sự phân hoá XH thời Trần 5. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái ë Sgk. - Lµm bµi tËp (Sbt). - Xem tríc bµi 15- phÇn II. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 15: Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸ thêi TrÇn TiÕt 29: Sù ph¸t triÓn v¨n ho¸. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - §êi sèng v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ta thêi TrÇn rÊt phong phó ®a d¹ng. - Giáo dục, khoa học, kĩ thuật thời Trần đạt đến trình độ cao, nhiều công trình nghÖ thuËt tiªu biÓu..

(48) 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, nhận xét, đánh giá… 3.Thái độ: Tự hào về nền văn hoá dân tộc , có ý thức bảo vệ, gĩ gìn và phát huy nÒn v¨n ho¸ d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; -Tranh ¶nh c¸c thµnh tùu v¨n ho¸. C¸c kªnh h×nh. . 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C.Hoạt động dạy học: 1.ổn định: 2.Bµi cò: ? Tr×nh bµy t×nh h×nh kinh tÕ thêi TrÇn sau chiÕn tranh? ? Xã hội thời Trần có những tầng lớp nào? Đời sống của các tầng lớp đó ra sao? 3.Bài mới: Sau chiến tranh, nhà Trần có nhiều chính sách để phát triển kinh tế, bên cạnh đó nhà Trần rất quan tâm đến nền văn hoá giáo dục. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Gv: Thêi TrÇn c¸c tÝn ngìng cæ truyÒn vÉn phæ biÕn trong nh©n d©n. ? H·y kÓ tªn mét vµi tÝn ngìng cña nh©n d©n? ? §¹o PhËt thêi k× nµy ph¸t triÓn nh thÕ nµo? ThÓ hiÖn cña nã ra sao? ( NhiÒu ngêi ®i tu, kÓ c¶ giai cÊp thèng trÞ(vua). Chïa mäc ë kh¾p n¬i) ? Kh«ng ph¸t triÓn b»ng thêi Lý thÓ hiÖn ë chç nµo? (§¹o PhËt kh«ng trë thµnh quèc gi¸o, kh«ng ¶nh hëng chÝnh trÞ nh tríc, chïa kh«ng ph¶i lµ n¬i d¹y häc mµ lµ trung t©m sinh ho¹t v¨n ho¸) ? So với đạo Phật, Nho giáo phát triển nh thÕ nµo? ? Ngoài ra đời sống sinh hoạt văn hoá của nh©n d©n ta ra sao? ? Nªu nh÷ng dÉn chøng vÒ tËp qu¸n sèng gi¶n dÞ cña nh©n d©n? ? Nhận xét về các hoạt động sinh hoạt văn ho¸ cña nh©n d©n ta thêi TrÇn? ? Ngµy nay, nh©n d©n ta cã cßn duy tr× c¸c hoạt động văn hoá đó nữa không? Hoạt động cả lớp. ? Văn học thời kì này có những đặc điểm g×? ? KÓ vµi t¸c phÈm tiªu biÓu? (HÞch tíng sÜ cñ TrÇn Hng §¹o, Phó s«ng B¹ch §»ng cña Tr¬ng H¸n Siªu, Phß gi¸ vÒ kinh,. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Tr×nh bµy mét vµi nÐt vÒ gi¸o dôc thêi TrÇn? Hs đọc hàng chữ nhỏ Sgk. ? So s¸nh gi¸o dôc thêi TrÇn víi thêi Lý? Từ đó em có nhận xét gì về tình hình giáo dôc thêi TrÇn? ? KH-KT thêi TrÇn ph¸t triÓn ntn? ? Quốc sử viện có nhiệm vụ gì? Do ai đứng ®Çu? (Lê Văn Hu đứng đầu và đã soạn bộ Đại ViÖt Sö KÝ) - Gv giíi thiÖu vµi nÐt vÒ cuèn : Binh th yÕu. Nội dung kiến thức cần đạt. 1. §êi sèng v¨n ho¸ - TÝn ngìng cæ truyÒn phæ biÕn trong nh©n d©n: thê cóng tæ tiªn vµ c¸c anh hïng d©n téc... - §¹o PhËt ph¸t triÓn m¹nh nhng kh«ng b»ng thêi Lý.. - Nho giáo phát triển mạnh: rất đợc träng dông. - C¸c h×nh thøc sinh ho¹t v¨n ho¸: ca hát, nhảy múa.... đợc phổ biến..  Phong phó, ®a d¹ng, mang ®Ëm tÝnh d©n téc.. 2.V¨n häc.. Ch÷ H¸n, ch÷ N«m ph¸t triÓn: néi dung phong phú, chứa đựng lòng yªu níc, lßng tù hµo cña nh©n d©n. -> Ph¶n ¸nh lßng tù hµo d©n téc vÒ mét thêi hµo hïng lÞch sö.. 3. Gi¸o dôc vµ khoa häc kÜ thuËt.. - Gi¸o dôc: + trêng häc më nhiÒu, c¸c k× thi chän ngêi tµi tæ chøc thêng xuyªn. + LËp ra Quèc sö viÖn (viÕt sö): 1272 bộ “Đại Việt sử kí” ra đời (bộ sö ®Çu tiªn cña níc ta) - KHKT: + Qu©n sù: “Binh th yÕu lîc” (TrÇn Quèc TuÊn), chÕ t¹o sóng, thuyÒn chiÕn... + Y häc, thiªn v¨n häc ph¸t triÓn..

(49) lîc cña TrÇn Quèc TuÊn. ? Y häc cã thµnh tùu g×? ? NhËn xÐt vÒ gi¸o dôc, khoa häc- kÜ thuËt thêi TrÇn? Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Hs quan s¸t h×nh37, 38 Sgk. ?Qua đó em thấy kiến trúc thời kì này ntn? ? H·y kÓ mét vµi c«ng tr×nh tiªu biÓu? - Hs quan s¸t H38 , so s¸nh víi H26 bµi 12. ? So s¸nh, nhËn xÐt vÒ h×nh rång thêi TrÇn so víi thêi Lý?(trau chuèt, uy nghiªm). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c c«ng tr×nh nghÖ thËt kiÕn tróc thêi k× nµy?. -> Ph¸t triÓn nhiÒu lÜnh vùc, t¹o bíc ph¸t triÓn cao cho nÒn v¨n minh §¹i ViÖt.. 4. NghÖ thuËt kiÕn tróc vµ ®iªu kh¾c.. - NhiÒu c«ng tr×nh kiÕn tróc cã gi¸ trÞ: th¸p Phæ Minh, thµnh T©y §«... - NghÖ thuËt ®iªu kh¾c, ch¹m træ tinh tÕ. -> Nghệ thuật ngày càng đạt đến trình độ tinh xảo, rõ nét.. 4. Cñng cè: ? Qua sự phát triển về văn hoá vừa học, em thấy đời sống tinh thần của nhân d©n §¹i ViÖt thêi nhµ TrÇn nh thÕ nµo? ? §iÓm l¹i nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n cña nhµ TrÇn trªn c¸c lÜnh vùc sau: - LÞch sö:………………………………………………………………. - Qu©n sù:………………………………………………………………. - Y häc:………………………………………………………………… - Thiªn v¨n häc:………………………………………………………… - KiÕn tróc vµ ®iªu kh¾c………………………………………………… 5. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái ë Sgk. - Xem tríc bµi 16. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 16: Sù suy sôp cña nhµ TrÇn cuèi thÕ kØ xiv TiÕt 30: t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - T×nh h×nh kinh tÕ- x· héi cuèi thêi TrÇn: vua quan ¨n ch¬i sa ®o¹, kh«ng quan tâm đến sản xuất làm cho đời sống của ngời dân ngày càng cực khổ. - Các cuộc đấu tranh của nông nô, nô tỳ diễn ra rầm rộ. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện lịch sử. 3. Thái độ: Thấy đợc vai trò của quần chúng nhân dân lao động trong lịch sử. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C.Hoạt động dạy- học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? Tr×nh bµy mét sè nÐt vÒ t×nh h×nh v¨n ho¸, gi¸o dôc, khoa häc díi thêi TrÇn? T¹i sao v¨n ho¸, gi¸o dôc, khoa häc thêi TrÇn l¹i ph¸t triÓn? 3. Bµi míi: Sau c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc M«ng- Nguyªn, t×nh hình kinh tế-xã hội thời Trần đạt nhiều thành tựu rực rỡ góp phần cho sự phát triển của đất nớc. Nhng đến cuối thế kỉ XIV,nhà Trần suy sụp nghiêm trọng, những nguyên nhân nào dẫn đến điều đó và hậu quả của nó nh thế nào. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Sau 3 cuộc kháng chiến chống MôngNguyên, nhà Trần đã có những biện pháp gì để phát triển kinh tế? ? Những biện pháp đó đã giúp cho kinh tế ph¸t triÓn nh thÕ nµo? ? §Õn cuèi thÕ kØ XIV, kinh tÕ cã cßn ph¸t triÓn nh tríc kh«ng? ? Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña sù kÐm ph¸t triÓn đó? - Hs đọc hàng chữ nhỏ Sgk.. Nội dung kiến thức cần đạt. 1. T×nh h×nh kinh tÕ. - Ruộng đất nằm trong tay vơng hầu quý tộc, quan lại , địa chủ. - C«ng t¸c thuû lîi kh«ng ch¨m lo , tu söa. - ThuÕ kho¸ nÆng nÒ. -> Cuèi thÕ kØ XIV: nhµ níc không quan tâm đến sản xuất.

(50) ? Theo em, những nguyên nhân nào dẫn đến nông nghiệp, ruộng đất bị chiếm t×nh tr¹ng trªn? làm của t. Lụt lội, mất mùa, đói Hs tr¶ lêi- Gv kh¸i qu¸t l¹i. kÐm  nh©n d©n cùc khæ, bÊp ? Nhà nớc không quan tâm đến kinh tế mất bênh. mùa, từ đó dẫn đến cuộc sống của ngời dân nh thÕ nµo?(Lµng x· tiªu ®iÒu, x¬ x¸c, n«ng dân bán vợ đợ con,phiêu tán khắp nơi) Hoạt động cá nhân, nhóm. 2. T×nh h×nh x· h«i . ? Trớc tình hình đời sống của nhân dân nh vậy, vua quan nhà Trần đã làm gì? - Vua quan, v¬ng hÇu ¨n ch¬i sa - Hs đọc hàng chữ nhỏ Sgk- Gv giảng thêm đọa. vÒ TrÇn Dô T«ng. - §¸ng chó ý nhÊt lµ thÇy gi¸o Chu V¨n An đã dâng sớ chém 7 nịnh thần, vua không đồng ý ông cáo quan về quê dạy học. ? ViÖc lµm cña Chu V¨n An nãi lªn ®iÒu g×? - X· héi qu¸ nhiÒu ngêi xu nÞnh, ¨n ch¬i. - Ông là ngời thanh liêm, đặt lợi ích quốc gia lªn lîi Ých c¸ nh©n. - Hs đọc phần in nghiêng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng cña vua quan nhà Trần cuối thế kỉ XIV? Đs đó đã báo - Nhà Trần ngày càng suy sụp. hiÖu cho ®iÒu g× s¾p xÈy ra? ? Ngoµi nh÷ng khã kh¨n trong níc, nhµ TrÇn cßn ph¶i chÞu nh÷ng khã kh¨n g× n÷a? - Qu©n Cham-pa x©m lîc, qu©n ? Nh vËy ta thÊy tríc nh÷ng khã kh¨n chång Minh ®a yªu s¸ch. chất, trớc đời sống khó khăn của nhân dân tất yếu dẫn đến những hậu quả gì? (giai cÊp thèng trÞ >< nh©n d©n  khëi nghÜa - M©u thuÉn x· héi gay g¾t  khëi næ ra kh¾p n¬i) nghÜa. ? Em h·y kÓ tªn c¸c cuéc khëi nghÜa cña n«ng d©n thêi k× nµy? - C¸c cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu: * Th¶o luËn nhãm. + Khëi nghÜa Ng« BÖ: 1344-1360 - Gv ph¸t phiÕu häc tËp. ë H¶i D¬ng. - Hs tìm hiểu Sgk: thời gian, địa điểm, tên + K/n Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ ngời đứng đầu. : 1379 ë Thanh Ho¸. - Gv treo bản đồ câm Hs điền tên, thời gian + K/n Phạm S Ôn: 1390 ở Sơn các cuộc khởi nghĩa vào bản đồ. T©y -> Th¨ng Long. Gv nhËn xÐt bµi lµm cña Hs  tr×nh bµy l¹i + K/n NguyÔn Nh÷ C¸i: 1399 ë mét vµi cuéc khëi nghÜa. S¬n T©y – VÜnh Phóc- Tuyªn ? V× sao c¸c cuéc khëi nghÜa thÊt b¹i? Quang. ? C¸c cuéc khëi nghÜa liªn tiÕp næ ra vµo - KÕt qu¶: C¸c cuéc khëi nghÜa cuối triều Trần báo hiệu điều gì? (phản ứng đều bị dập tắt. m·nh liÖt cña nh©n d©n suy sôp cña nhµ - ý nghÜa: ph¶n øng m·nh liÖt cña Trần đòi hỏi một triều đại mới lên.) nh©n d©n suy sôp cña nhµ TrÇn. 4. Cñng cè: Gv sö dông b¶ng phô – Hs lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: (§¸nh dÊu x vào ý đúng nhất). Cuối thế kỉ XIV kinh tế nớc ta suy thoái,đời sống nhân dân sa sót, x· héi rèi lo¹n v×: Nhà nớc không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, không chăm lo đến đời sèng cña nh©n d©n. N«ng d©n bÞ bãc lét nÆng nÒ. GiÆc ngo¹i x©m trµn vµo cíp ph¸ Vơng hầu, quý tộc, nhà chùa… chiếm nhiều ruộng đất. Ruộng đất bị bỏ hoang ngày càng nhiều. 5. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái ë Sgk. - Xem tríc bµi 16 môc II. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø. Bµi 16:. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Sù suy sôp cña nhµ TrÇn cuèi thÕ kØ xiv (tiÕp)..

(51) TiÕt 31:. Nhµ hå vµ nh÷ng c¶i c¸ch cña hå quý ly.. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc: - Hoàn cảnh nhà Hồ lên thay nhà Trần lúc đất nớc gặp nhiều khó khăn loạn lạc. - Nh÷ng c¶i c¸ch cña Hå Quý Ly. 2. Kĩ năng: Biết phân tích, đánh giá nhân vật lịch sử. 3. Thái độ: Thấy đợc vai trò của quần chúng nhân dân lao động trong lịch sử. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Tranh ảnh. Bản đồ Đại Việt đến thế kỉ XVI. Tranh di tÝch thµnh nhµ Hå ë Thanh Ho¸. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? Tr×nh bµy t×nh h×nh kinh tÕ níc ta n÷a sau thÕ kØ XIV? ? V× sao cuèi thÕ kØ XIV c¸c cuéc khëi nghÜa cña n«ng d©n, n« tú liªn tiÕp næ ra? 3.Bài mới: Giáo viên giới thiệu bài: Tiết trớc ta đã tìm hiểu tình hình kinh tế nớc ta cuối thế kỉ XIV, vua quan nhà Trần lao vào ăn chơi sa đọa, dân tình đói khổ, mâu thuẫn xã hội gay gắt dẫn đến các cuộc đấu tranh của nông dân, nô tỳ liên tiếp nổ ra. Mặc dù đều thất bại nhng nó báo trớc cho một sự thay đổi mới trong xã hội. Đó là những thay đổi gì ta tìm hiểu bài 16 tiết 2. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Cuối thế kỉ XIV, các cuộc đấu tranh của nhân dân diễn ra mạnh mẽ dẫn đến điều gì? - HS tr¶ lêi. ? nhà Hồ đợc thành lập trong hoàn cảnh nh thÕ nµo? - Hs đọc hàng chữ nhỏ. ? Em h·y tãm t¾t vµi nÐt vÒ Hå Quý Ly. ( Tµi giái, yªu níc, Chøc vô cao trong triÒu, tiÕn bé...) - Gv: Trong hoàn cảnh đất nớc nh vậy, nhà Trần không đủ khã năng đảm nhiệm vai trò lÞch sö cña m×nh, nhµ Hå lªn thay lµ mét tÊt yÕu. Hoạt động cá nhân, cả lớp. Trớc tình hình nhà Trần lung lay và đặc biệt sau khi lên ngôi Hồ Quý Ly đã thực hiện nh÷ng c¶i c¸ch trªn mäi lÜnh vùc. ? Hồ Quý Ly đã thực hiện những cải cách trªn nh÷ng lÜnh vùc nµo? ? Về mặt chính trị, Hồ Quý Ly đã thực hiện nh÷ng biÖn ph¸p nµo? ? V× sao Hå Quý Ly l¹i thay hÕt nh÷ng ngêi hä TrÇn? - Hs đọc hàng chữ nhỏ. ? Em hiÓu chÝnh s¸ch h¹n ®iÒn lµ g×? ChÝnh sách đó có ý nghĩa gì?(Hạn chế ruộng đất t) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Hå Quý Ly? (PhÇn nµo gióp kinh tÕ tho¸t khái khñng ho¶ng vµ ®i lªn) ? Về mặt xã hội, Hồ Quý Ly đã ban hành chÝnh s¸ch g×? ? Chính sách hạn nô để làm gì? (Hạn chế nô tú, t¨ng sè ngêi s¶n xuÊt). Nội dung kiến thức cần đạt. 1. Nhµ Hå thµnh lËp. + Hoµn c¶nh: Nhà Trần suy sụp cực độ, x· héi khñng ho¶ng s©u s¾c, nguy c¬ ngo¹i x©m ®e däa. - N¨m 1400, Hå Quý Ly lªn ng«i lËp ra nhµ Hå, lÊy tªn níc §¹i Ngu.. 2. Nh÷ng biÖn ph¸p c¶i c¸ch cña Hå Quý Ly . * ChÝnh trÞ: - C¶i tæ hµng ngò quan l¹i: thay quan l¹i hä TrÇn b»ng nh÷ng ngêi tµi th©n cËn víi m×nh. - Đổi tên một số đơn vị hành chÝnh. - Cö quan th¨m hái ®s nh©n d©n. * VÒ kinh tÕ: - Ph¸t hµnh tiÒn giÊy(1396) - Ban hµnh chÝnh s¸ch h¹n ®iÒn( 1397) - Quy định lại thuế đinh, thuế ruéng(1402) * VÒ x· héi: - Thùc hiÖn chÝnh s¸ch h¹n n«. - Cứu đói và chữa bệnh cho nhân d©n. * V¨n ho¸, gi¸o dôc:.

(52) ? Nhà Hồ đã đa ra những chính sách gì về v¨n ho¸, gi¸o dôc? - Hs đọc hàng chữ nhỏ. ? Nh÷ng c¶i c¸ch vÒ v¨n ho¸, gi¸o dôc cã t¸c dông g×? ? Nhà Hồ đã làm gì để củng cố quốc phòng? - Cho Hs quan s¸t H40- Sgk  nhËn xÐt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chÝnh s¸ch qu©n sù, quèc phßng cña Hå Quý Ly? (Sù kiªn quyÕt muèn b¶o vÖ tæ quèc). Hoạt động nhóm, cá nhân. ? Nh÷ng c¶i c¸ch cña Hå Quý Ly cã ý nghÜa ntn trong hoàn cảnh đất nớc ta lúc bấy giờ? ? Em đánh giá ntn về Hồ Quý Ly? (§ã lµ mét nhµ c¶i c¸ch cã tµi, yªu níc thiÕt tha) ? Nªu nh÷ng mÆt tiÕn bé cña nh÷ng c¶i c¸ch đó? * Th¶o luËn nhãm. ? Vì sao những chính sách đó không đợc nh©n d©n ñng hé? - Gia nô, nô tỳ cha giải phóng đợc thân phận. - Cha phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ.. - DÞch ch÷ H¸n  ch÷ N«m. - Thay đổi chế độ thi cử.. * Quèc phßng: - Lµm t¨ng qu©n sè - ChÕ t¹o nhiÒu sóng míi - Phßng thñ n¬i hiÓm yÕu - X©y dùng thµnh kiªn cè. 3. ý nghÜa, t¸c dông cña c¶i c¸ch Hå Quý Ly. * ý nghÜa: Gi¶i quyÕt mét sè khã khăn, đa đất nớc thoát khỏi khủng ho¶ng. * T¸c dông: - Gãp phÇn h¹n chÕ tÖ tËp trung ruộng đất - Lµm suy yÕu thÕ lùc cña nhµ TrÇn - Tăng thu nhập  đất nớc thoát khái khñng ho¶ng. * Hạn chế: cha triệt để, cha phù hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ, cha gi¶i quyết đợc những yêu cầu bức thiết của đông đảo nhân dân. 4. Củng cố:? Theo em việc Hồ Quý Ly đa ra những cải cách đó trong hoàn cảnh xã hội lúc bấy giờ có đúng đắn không? Em hãy giải thích? 5. Dặn dò: - Trả lời câu hỏi ở Sgk. Chuẩn bị cho tiết lịch sử địa phơng. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 TiÕt 32: Bµi 17: «n tËp ch¬ng ii vµ ch¬ng iii. A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lÞch sö d©n téc thêi Lý, TrÇn, Hå. - Nắm đợc những thành tựu chủ yếu về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá của §¹i ViÖt thêi Lý, TrÇn, Hå. 2. Kĩ năng:- Sử dụng lợc đò, quan sát, thống kê sự kiện. 3. Thái độ:- Giáo dục lòng yêu nớc, niềm tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: - Lợc đồ kháng chiến chống Tống.- Lợc đồ kháng chiến chống Mông- Nguyên (3 lần).- Bảng phụ ghi triều đại, năm. C. Hoạt động dạy- học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? Nªu c¶i c¸ch cña Hå Quý Ly vµ t¸c dông cña nã? 3. Bài mới: Giáo viên giới thiệu bài: Từ thế kỉ X đến thế kỉ XV, ba triều đại Lý, TrÇn, Hå thay thÕ nhau lªn n¾m chÝnh quyÒn. §ã lµ giai ®o¹n lÞch sö hµo hïng, vẽ vang của dân tộc ta. Nhìn lại cả một chặng đờng lịch sử, chúng ta có quyền tù hµo vÒ truyÒn thèng Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Gv híng dÉn Hs lÇn lît tr¶ lêi c©u hái trong Sgk. ? ở thời Lý, Trần nhân dân ta đã phải đơng đầu với cuộc xâm lợc nào? ? Thêi gian b¾t ®Çu vµ kÕt thóc cña c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng, chèng M«ng- Nguyªn?. * C¸c cuéc kh¸ng chiÕn: - Kh¸ng chiÕn chèng Tèng: 10. 1075  3. 1077. - Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc M«ng lÇn 1: §Çu T1. 1258 29.1.1258. - Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Nguyªn lÇn 2:1. 1285 6.1285. - Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Nguyªn lÇn 3: 12. 1287 1.1288..

(53) ? §êng lèi kh¸ng chiÕn ë mçi giai ®o¹n nh thÕ nµo?. GV: Với đờng lối kháng chiến đúng đắn của nhà Lý , Trần, nhân dân ta đã giành th¾ng lîi to lín.. ? Nh÷ng tÊm g¬ng tiªu biÓu trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn? ? TÊm g¬ng chØ huy nµo em nhí nhÊt? ? Công lao đóng góp của những vị anh hïng tiªu biÓu?. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tinh thÇn ®oµn kết đánh giặc trong mỗi cuộc kháng chiÕn? Nªu mét vµi dÉn chøng. ? Nguyªn nh©n th¾ng lîi cña c¸c cuéc kh¸ng chiÕn? - Hs nªu – Gv kh¸i qu¸t. - Gv cho Hs lµm bµi tËp 1. Chia Hs thµnh 4 nhãm, mçi nhãm lµm mçi lÜnh vùc. Cử đại diện nhóm trình bày - Gv nhËn xÐt- bæ sung.. * §êng lèi kh¸ng chiÕn: - K/c chống Tống: chủ động đánh giặc buộc giặc phải theo cách đánh của ta: + Gđ 1: tiến quân trớc để phòng vệ. + Gđ 2: chủ động xây dựng phòng tuyÕn Nh NguyÖt, kh«ng cho giÆc tiÕn vµo Th¨ng Long, t×m c¸ch tªu diÖt sinh lực địch. - K/c chống Mông–Nguyên: đờng lối chung : vên kh«ng nhµ trèng, t¹m thêi rót khái Th¨ng Long. + LÇn 1: nh©n d©n rót khái thµnh, qu©n M«ng Cæ thiÕu l¬ng thùc trÇm träng, nhµ trÇn ph¶n c«ng m¹nh vµo Th¨ng Long. + Lần 2: làm tiêu hao sinh lực địch rồi tổ chức phản công, đánh giặc ở nhiều n¬i råi tiÕn vµo gi¶i phãng Th¨ng Long. + Lần 3: chủ động mai phục tiêu diịet ®oµn thuyÒn l¬ng, më cuéc ph¶n c«ng tiêu diệt địch trên sông Bạch Đằng. * Nh÷ng tÊm g¬ng tiªu biÓu trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn: - Lý Thêng KiÖt, Lý KÕ Nguyªn, T«ng Đản...- Trần Thủ độ, Trần Quốc Tuấn, TrÇn Quang Kh¶i... -> Tập trung lực lợng toần dân đánh giÆc , chØ huy tµi giái , s¸ng suèt. * Sự đoàn kết: Đoàn kết giữa quân đội triều đình với đồng bào các dân tộc thiÓu sè ( chèng Tèng), Nh©n d©n theo lệnh của triều đình thực hiện Vờn kh«ng nhµ trèng” ( chèng M«ngNguyªn). * Nguyªn nh©n th¾ng lîi: - Sự ủng hộ toàn dân,- Chiến đấu anh dòng cña qu©n ta,- ChØ huy tµi giái. * ý nghÜa lÞch sö: §Ëp tan ©m mu x©m lîc cña bän phong kiÕn Trung Quèc...§Ó l¹i nhiÒu bµi häc v« cïng quý b¸u. * Nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ, v¨n ho¸,.... thêi Lý , TrÇn:- Kinh tÕ, V¨n ho¸,Gi¸o dôc,- Khoa häc , nghÖ thuËt.. LËp b¶ng hÖ thèng kiÕn thøc theo néi dung 1.C¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc thêi Lý- TrÇn. C¸c Chèng Tèng M«ng Cæ lÇn M«ngNguyªn II cuéc I k/chiÕn TriÒu Lý TrÇn TrÇn đại Thêi 10/10751/12581/1285-6/1285 gian 3/1077. 29/1/1258. §êng Giai ®o¹n 1 X©y dùng vên X©y dùng vên lèi tiÕn c«ng, tù vÖ kh«ng nhµ kh«ng nhµ trèng. kh¸ng Giai ®o¹n 2: trèng. Vừa đánh vừa lui chiÕn XD phòng Vừa đánh vừa P/ công.. M«ng Nguyªn III TrÇn 12/12874/1288. Rót lui b¶o toµn lùclîng. Mai phôc. KÕt thóc.

(54) tuyÕn p/c«ng LýThêngKiªt. Đông đảo quần chóng ND. Nguyªn Tinh thÇn k/ c nh©n nd ngời lđạo th¾ng giỏi, cách đánh lîi giặc độc đáo. ý nghĩa Giữ vững độc lÞch sö lËp, qu©n Tèng tõ bá méng x/l. G¬ng k/chiÕn. lui ph¶n c«ng. TrÇn Thñ §é TrÇnQuècTuÊn.. ®k qu©n d©n Tinh thÇn k/ chiÕn tr¸nh chç mạnh đánh chỗ yÕu, ph¶n c«ng. Cổ vũ động viện tinh thÇn k/ c cña nh©n d©n.. TrÇnQuècTuÊn. TrÇnB×nhTräng... T¹o søc m¹nh. Nh©n d©n tham gia giµ, trÎ, b« l·o.Sù chuÈn bÞ chu đáo.... T¹o nªn trang sö vÎ vang ..... chiÕn tranh. TrÇnQuècTuÊn. TrÇnKh¸nhD... Toµn d©n k/c . LÊyyÕu/m¹nh, Ýt /nhiÒu. §oµn kÕt... d©n ... gèc. Lµm cho kÎ thï bá méng x©m l¨ng.. 2,Nớc Đại Việt thời Lý-Trần- Hồ đã đạt đợc những thành tựu gì nổi bật. Néi dung Kinh tÕ. Thêi Lý -N«ng nghiÖp: Ruộng đất do nhà nớc quản lí, vua tæ chøc cµy tÞnh ®iÒn, khai hoang, đắp đê... -Thñ c«ng nghiÖp: Ph¸t triÓn mạnh gốm, dệt, đúc đồng... Xëng thñ c«ng nhµ níc ph¸t triÓn nghÒ dÖt trong nh©n d©n, chïa ciÒn x©y dùng nhiÒu n¬i. -Thơng nghiệp: Trao đổi buôn b¸n víi níc ngoµi.. Thêi TrÇn -Ruéng c«ng lµng x· chiÕm u thÕ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, mở rộng S ruộng đất t, ruộng phong cấp, mua bán tăng-> địa chủ đông lên (giai cấp thống trị).Nô tì đông đảo-> thấp kém. -TCN: Thñ c«ng nghiÖp nhµ níc vµ c¸c nghÒ truyÒn thèng trong nh©n d©n ph¸t triÓn.NghÒ míi đóng tàu, chế tạo vũ khí. -TN: Trung t©m Th¨ng Long, V©n §ån giao lu bu«n b¸n víi th¬ng nh©n níc ngoµi. Văn hoá Đạo phật đợc mở rộng s giỏi đ- Tín ngỡng cổ truyền phát triển ợc trọng dụng, nhân dân thích nho giáo đợc trọng dụng. ca h¸t, nh¶y móa, tæ chøc lÔ héi … Gi¸o dôc -1075 X©y dùng v¨n miÕu quèc -Trêng häc ë nhiÒu n¬i. tö gi¸m. -Tæ chøc c¸c k× thi thêng xuyªn 1076 mở khoa thi chọn nhân hơn để tuyển ngời tài, lập quốc tài-> trờng đại học. sö viÖn.Lª V¨n Hu -§ai ViÖt sö -T¸c phÈm “Nam quèc s¬n hµ” kÝ gåm 30 quyÓn (1272), lµ bé sö là bản tuyên ngôn độc lập đầu đầu tiên của nớc ta. tiªn cña níc ta. NghÖ thuËt Chïa mét cét<1049> th¸p b¸o Y häc , qu©n sù, kiÕn tróc th¸p khoa học thiên, tợng phật Adiđà-> công Phổ Minh- Nam Định tác phẩm trình nghệ thuật độc đáo của binh th yếu lợc... d©n téc rång. V¹n kiÕp t«ng bÝ truyÒn th. 4. Củng cố: ? Dựa vào đâu để nhận định: Thời Lý, Trần dân tộc ta đã xây dựng đợc nền văn minh rực rỡ: văn minh Đại Việt? ? Trách nhiệm của chúng ta đối với những thành tựu đó? 5. DÆn dß: - Lµm bµi tËp 2. - Xem tríc bµi 18. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y:Thø ngµy th¸ng n¨m 20. Ch¬ng IV : TiÕt 33:. §¹i ViÖt thêi Lª s¬ ( ThÕ Kû XV - ®Çu XVI) Bµi 18.. Cuéc kh¸ng chiÕn cña nhµ Hå vµ phong trµo khëi nghÜa chèng qu©n Minh ®Çu thÕ kû XV. A.Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Thấy rõ âm mu và những hoạt động bành trớng của nhà Minh đối với các nớc xung quanh, tríc hÕt lµ §¹i ViÖt..

(55) - DiÔn biÕn, kÕt qu¶ cña c¸c cuéc khëi nghÜa cña quý téc TrÇn. 2. T tëng: GD truyÒn thèng yªu níc, ý chÝ anh hïng bÊt khuÊt cña nh©n d©n ta, vai trß cña quÇn chóng nh©n d©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Minh x©m lîc , häc tËp nh÷ng tÊm g¬ng anh dòng, bÊt khuÊt. 3. Kü n¨ng: - Lîc thuËt sù kiÖn lÞch sö. - §¸nh gi¸ c«ng lao cña c¸c nh©n vËt lÞch sö. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỷ XV. 2. Học sinh: - SGK, vẽ lợc đồ khởi nghĩa quý tộc Trần, su tầm tranh, tài liệu liên quan bµi häc. C. Hoạt động dạy - học : 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nhµ Hå thµnh lËp trong hoµn c¶nh nµo? 3. D¹y bµi míi:. Hoạt động của GV và HS. Kiến thức kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - GV giíi thiÖu tranh: Thµnh nhµ Hå ë Thanh Ho¸. +Thành có chu vi 4 Km , xây bằng đá, các khối đá nặng 10 đến 16 tấn. Năm 1405 nạn đói xảy ra -> nhà Hồ gặp nhiều khó khăn . Nhân cơ hội đó qu©n Minh x©m lîc níc ta. ? Cã ph¶i qu©n Minh kÐo vµo x©m lîc níc ta lµ do nhµ Hå cíp ng«i cña nhµ TrÇn kh«ng? V× sao? - GV sử dụng lợc đồ, mô tả cuộc kháng chiÕn cña nhµ Hå.. 1. Cuéc x©m lîc cña qu©n Minh vµ sù thÊt b¹i cña nhµ Hå:. a. Nguyªn nh©n: - Qu©n Minh mîn cí kh«i phôc l¹i nhµ Trần để xâm chiếm, đô hộ nớc ta. b. DiÔn biÕn: + 11-1406, quân minh huy động 20 vạn qu©n cïng hµng v¹n d©n phu do Tr¬ng Phô cÇm ®Çu chia lµm 2 c¸nh x©m lîc níc ta. + Nhµ Hå chèng cù kh«ng næi lui vÒ bê nam S.NhÞ, cè thñ ë thµnh §a Bang (Ba V×- Hµ Néi) +1- 1407 quân Minh đánh chiếm Đa ? T¹i sao nhµ Hå nhanh chãng bÞ thÊt Bang råi trµn xuèng §«ng §« b¹i? ? Vì sao cuộc kháng chiến chống Mông + 4- 1407 tấn công thành Tây đô.. + 6-1407 Cha con Hå Quý Ly bÞ b¾t. – Nguyªn cña nhµ TrÇn th¾ng lîi? - Gv trÝch dÉn c©u nãi cña Hå Nguyªn c. KÕt qu¶: nhµ Hå bÞ thÊt b¹i. Trừng: “ Tôi không sợ đánh mà chỉ sợ -> Không phát huy đợc sức mạnh dân lßng d©n kh«ng theo”. téc . Hoạt động cá nhân, nhóm. 2. ChÝnh s¸ch cai trÞ cña nhµ Minh: - GV: Sau khi đánh bại nhà Hồ, quân - ChÝnh trÞ: Xo¸ bá quèc hiÖu níc Minh thiÕt lËp chÝnh quyÒn cai trÞ trªn ta.§æi níc ta thµnh quËn Giao ChØ, s¸t đất nớc ta và thực hiện chính sách áp nhËp vµo TQ. ThiÕt lËp chÝnh quyÒn bøc hµ kh¾c. thèng trÞ trªn kh¾p níc ta. ? H·y nªu nh÷ng chÝnh s¸ch cai trÞ cña - Kinh tÕ: §Æt ra hµng tr¨m thø thuÕ, nhà Minh trên đất nớc ta ? b¾t phô n÷ vµ trÎ em ®em vÒ TQ. * Th¶o luËn nhãm. - V¨n ho¸: ? NhËn xÐt vÒ chÝnh s¸ch cai tri cña + Thi hành chính sách đồng hoá, ngu nhà Minh đối với nhân dân ta? d©n. ? Những chính sách đó nhằm mục đích + Bắt dân ta phải bỏ phong tục tập quán g×? ( Chóng muèn d©n téc ta ph¶i lÖ cña m×nh. thuéc vµo chóng ) -> Các chính sách đó vô cùng thâm độc Hoạt động cá nhân, cả lớp. vµ tµn b¹o .§Êt níc ta bÞ tµn ph¸, khñng - Gv sử dụng lợc đồ: Các cuộc khởi hoảng, nhân dân lầm than điêu đứng. nghĩa ở thế kỷ XV để trình bày DB . 3. Nh÷ng cuéc khëi nghÜa cña - Gäi HS lªn b¶ng têng thuËt cuéc k/n quý téc TrÇn: của Trần Ngỗi trên lợc đồ . a. Nguyªn nh©n: Do chÝnh s¸ch bãc lét TrÇn Ngçi con cña vua TrÇn, th¸ng 10- tµn b¹o cña nhµ Minh. 1407 tù xng Gi¶n §Þnh Hoµng §Õ. b. DiÔn biÕn: - Đầu 1408 kéo vào Nghệ An đợc Đặng K/n Trần Ngỗi: TÊt vµ NguyÔn C¶nh Ch©n hëng øng. - 10-1407 TrÇn Ngçi lªn lµm minh chñ ..

(56) ? Tãm t¾t diÔn biÕn cña cuéc k/n TrÇn Quý Kho¸ng?. - 12-1408 nghĩa quân đánh bại 4 vạn qu©n Minh ë B« C« (Nam §Þnh). - 1409 K/n thÊt b¹i . Sau khi §Æng TÊt vµ NguyÔn C¶nh K/n TrÇn Quý Kho¸ng: Ch©n bÞ giÕt , 2 con lµ §Æng Dung vµ - 1409 TrÇn Quý Kho¸ng lªn ng«i vua , NguyÔn C¶nh DÞ cïng nhiÒu nghÜa lÊy hiÖu lµ Trïng Quang §Õ. qu©n bá vµo NghÖ An, ®a Quý Kho¸ng - Cuéc khëi nghÜa ph¸t triÓn tõ Thanh lªn ng«i vua. Hoá đến Hoá Châu. ? C¸c cuéc k/n trªn cã ý nghÜa nh thÕ - N¨m 1413 k/n thÊt b¹i . nµo ? c. KÕt qu¶, ý nghÜa lÞch sö : ? Theo em v× sao c¸c cuéc k/n trªn l¹i - BÞ thÊt b¹i thÊt b¹i? - Tuy thÊt b¹i nh÷ng c¸c cuéc khëi ( Do mâu thuẫn nội bộ, lực lợng cha đủ nghĩa trên đợc coi là ngọn lửa nuôi dỡng tinh thần yêu nớc của nhân dân ta. m¹nh …) 4. Củng cố bài: - Gọi HS lên bảng tờng thuật 2 cuộc k/n trên lợc đồ . Nối các sự kiện đúng: 1/1407 Cha con Hå QuÝ Ly bÞ b¾t. 4/1407 Qu©n Minh tÊn c«ng thµnh §«ng §«. 6/1407 Qu©n Minh tÊn c«ng thµnh T©y §«. 5.DÆn dß: VÒ nhµ häc bµi , lµm bµi tËp 1,2 (SGK). Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Lịch sử địa phơng. Nghệ An từ thế kỉ X đến thế kỉ XI X Tiết 34. Bài 1: Nghệ An từ thế kỉ X đến thế kỷ XV A.Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc: - HS nắm đợc những nét chính về tình hình kinh tế , văn hóa , giáo dục của Nghệ An từ thế kỷ X đến thế kỷ XV . - Những đóng góp của nhân dân Nghệ An trong các cuộc kháng chiến chống Tèng vµ chèng qu©n x©m lîc M«ng – Nguyªn. 2. T Tởng: GD lòng yêu quê hơng đất nớc, tự hào về truyền thống đấu tranh chèng ngo¹i x©m cña quª h¬ng NghÖ an. 3. Kĩ năng:Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích đánh giá, nhận xét sự kiện lịch sử. B. Phơng tiện dạy học: Bản đồ việt Nam . C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Nªu nh÷ng c¶i c¸ch cña Hå Quý Ly vµ t¸c dông cña nh÷ng chính sách cải cách đó? 3. D¹y bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt 1. Nghệ An buổi đầu thời kỳ độc lập: * Hoạt động 1 - HS đọc SGK mục 1 - Xác định vị trí của Nghệ An trên bản đồ Việt Nam ? Từ thời Ngô đến thời Trần , đơn vị a. Thay đổi về hành chính: hành chính ở Nghệ an có sự thay đổi - Thời Ngô- Đinh- Tiền Lê: Nghệ tĩnh lµ vïng biªn giíi phÝa nam gi¸p víi Nh thÕ nµo? ?Tªn gäi NghÖ an xuÊt hiÖn trong hoµn Ch¨m Pa - Thêi Lý: NghÖ An gåm 2 lé: DiÔn c¶nh nµo? - Gv: trong ba thế kỷ đầu của thời kì Châu và Hoan châu -> 1030 Nhà Lý đổi độc lập, trình độ phát triển kinh tế, Văn Hoan Châu thành Nghệ an. hóa- xã hội vùng Nghệ An còn thấp hơn - Thời trần : Nghệ An đổi thành trấn so với vùng đồng bằng sông Hồng, Lâm An , Diễn Châu đổi thành Vọng song với sức lao động cần cù , sáng tạo Giang. và sự quan tâm của triều đình Trung Ương dần dần đã làm thay đổi vùng đất nµy ..

(57) ? Em h·y nªu nh÷ng biÓu hiÖn vÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë NghÖ an tõ thÕ kØ X -> XV? - Gv giíi thiÖu vÒ Lý NhËt Quang vµ công cuộc khai phá, mở rộng vùng đất NghÖ an cña «ng. ? Em h·y kÓ tªn 1 sè c«ng tr×nh thñy lîi đợc xây dựng trong thời kỳ này?. b. Kinh tÕ, V¨n hãa- gi¸o dôc: * Kinh tÕ: - Díi triÒu Lý, TrÇn viÖc di d©n, khai phá những vùng đất mới đợc đẩy mạnh -> Dân c đông đúc, nhiều làng mạc mới ra đời.. - NhiÒu c«ng tr×nh thñy lîi quan träng đợc xây dựng: Kênh Đa Cái (Hng Nguyªn ), Kªnh S¾t- cßn gäi lµ kªnh nhµ Lª… ? KÓ tªn c¸c nh©n tµi xø NghÖ vµ * V¨n hãa- Gi¸o dôc: những đóng góp của họ cho đất nớc? - Tõ thêi TrÇn, nh©n tµi xø NghÖ xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu ( B¹ch Liªu, Hå T«ng Thèc) - Năm 1279 Đền Cờn đợc xây dựng ở Quúnh Ph¬ng- Quúnh Lu -> §©y lµ kiến trúc tín ngỡng dân gian của nhà nớc đợc xây dựng đầu tiên ở Nghệ An 2. NghÖ An trong kh¸ng chiÕn chèng * Hoạt động 1. Tèng vµ chèng Nguyªn –M«ng - Gv: Trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng vµ chèng x©m lîc M«ng Nguyên nhân dân Nghệ An đã có nhiều đóng góp quan trọng. + Năm 1258, trớc thế mạnh của địch, vua quan nhµ TrÇn ph¶i bá kinh thµnh dời vào Thanh Hóa, vua Trần Nhân - Là địa phơng có vị trí chiến lợc quan träng. tông đã nghĩ tới hậu phơng Nghệ An . - BiÕn ph¸p tam ch¬ng( Tr¹i tr¹ng - Gọi HS đọc 2 câu thơ trong SGK ? Tầm quan trọng của Nghệ An đợc thể nguyên Liêu) -> chuẩn bị kế hoạch lâu dµi chèng Nguyªn – M«ng. hiÖn ntn qua 2 c©u th¬ trªn ? ? Đóng góp của nhân dân Nghệ An - Trực tiếp đóng góp công sức, xơng trong cuộc kháng chiến chống xâm lợc máu cho nền độc lập dân tộc M«ng Nguyªn ntn? ? KÓ tªn c¸c nh©n vËt lÞch sö cña NghÖ an cã c«ng trong cuéc kh¸ng chiÕn chống ngoại xâm từ thế kỉ X đến XV? - GV : Tõ gi÷a thÕ kû XIV trë vÒ sau NghÖ An ph¶i thêng xuyªn chèng l¹i sù tÊn c«ng cña Ch¨m Pa , Tõ 1380-1390 nh©n d©n NghÖ An cïng víi nhµ TrÇn đánh tan quân Chăm Pa, giữ yên thế nớc. 4. Cñng cè, dÆn dß: ? Từ thế kỉ X -> XV, Nghệ An có những thay đổi gì? - Bài tập: Tìm hiểu những di tích lịch sử thể hiện đóng góp của nhân dân Nghệ An trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Nguyªn – M«ng? * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y:Thø ngµy th¸ng n¨m 20 TiÕt 35: «n tËp A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Hệ thống lại các kiến thức đã học từ đầu năm lại nay ở dạng khái quát. - Ghi nhí c¸c sù kiÖn lÞch sö theo mèc thêi gian. - §¸nh gi¸ c¸c thµnh tùu cña cha «ng vÒ mäi mÆt. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đánh giá, khái quát, hệ thống, ghi nhớ sự kiện. 3. Thái độ: Tự hào về thành quả cha ông để lại, giáo dục lòng yêu nớc, lòng biÕt ¬n….

(58) B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: GV chuẩn bị một số tranh ảnh. Bản đồ : các nớc Đông Nam á, kháng chiến chèng Tèng, kh¸ng chiÕn chèng M«ng- Nguyªn. C.Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: ( KÕt hîp phÇn «n tËp) 3. D¹y bµi míi: Gv híng dÉn häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ bµi tËp: C©u1: LËp b¶ng niªn biÓu vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ suy yÕu cña chÕ độ phong kiến ở P. Đông và Châu Âu theo mẫu sau: C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn Phơng đông Ch©u ¢u Thêi k× h×nh thµnh TK IIITCN- TK X. TK V- TK X Thêi k× ph¸t triÓn TK VII- XV TK XI- TK XIV Suy yÕu TK XVI- gi÷a XIX TK XIV- TK XVI Câu 2: Gọi HS kể tên 11 nớc Đông Nam á và chỉ vị trí các nớc trên bản đồ. (Việt Nam , Lào, Cam-pu-chia,Thái Lan, Xin-ga-po, Phi-líp-pin, In -đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Mi-an-ma, Bru-n©y, §«ng ti-mo). - HS trình bày, GV nhận xét đánh giá. C©u 3: LËp b¶ng thèng kª c¸c sù kiÖn lÞch sö (PhÇn lÞch sö ViÖt Nam) tõ thÕ kØ X đến XV: Thêi gian Sù kiÖn Triều đại 939 Ngô Quyền lên ngôi vua, chọ Cổ Loa làm kinh đô Nhà Ngô 981 kh¸ng chiÕn chèng Tèng do Lª Hoµn chØ huy.... TiÒn Lª 1009 Lý C«ng UÈn lªn ng«i vua- Nhµ Lý thµnh lËp. Nhµ Lý 1075-1077 Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Tèng lÇn 2 Nhµ Lý 1226 Lý Chiªu Hoµng nhêng ng«i cho TrÇn C¶nh.... Nhµ TrÇn 1258 Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc M«ng Cæ lÇn 1. Nhµ TrÇn 1285 Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Nguyªn lÇn 2. Nhµ TrÇn 1288 Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Nguyªn lÇn 3. Nhµ TrÇn 1400 Hå Quý Ly lªn lµm vua- Quèc hiÖu §¹i Ngu... Nhµ Hå - HS lµm bµi vµo vë . Gäi 1-> 2 em tr×nh bµy . - GV treo bảng phụ đã chuẩn bị sẵn 2 bảng thống kê trên để HS đối chiếu và hoµn thiÖn bµi lµm cña m×nh. 4. D¨n dß:- DÆn häc sinh vÒ nhµ «n bµi ë nhµ - ChuÈn bÞ tèt cho bµi kiÓm tra häc k× I vµo tiÕt häc sau. Thø ngµy th¸ng n¨m 20 TiÕt 36: KiÓm tra häc k× I. A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Cñng cè l¹i mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n cña lÞch sö thÕ giíi vµ lÞch sö Việt Nam đã học ở kì I. - Kiểm tra đánh giá lợng kiến thức h/s đã học trong chơng trình. Yêu cầu đề bài phải đúng trọng tâm chơng trình, không dễ quá hay khó quá. Đáp án rõ ràng, cã biÓu ®iÓm chi tiÕt kÌm theo. - Nhằm kiểm tra kiến thức của học sinh phần lịch sử thế giới trung đại: Các quèc gia pkong kiÕn §«ng Nam ¸. LÞch sö ViÖt Nam thêi nhµ Lý, thêi TrÇn. 2. Kĩ năng:- Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng : trình bày vấn đề, viết bài , kĩ năng vận dụng kiến thức để phân tích, đánh giá sự kiện. 3. Thái độ - Kiểm tra thái độ , tình cảm của HS đối với sự kiện, nhân vật lịch sử. - Rèn luyện ý thức tự giác làm bài, suy nghĩ độc lập. B. H×nh thøc kiÓm tra: H×nh thøc tù luËn C. ThiÕt lËp ma trËn: Cấp độ Nhận biết Th«ng hiÓu VËn dông Céng ThÊp Cao Tên chủ đề C¸c quèc gia Tªn 11 níc phong kiÕn §NA. §Æc §«ng Nam ¸ ®iÓm chung vÒ §KTN.

(59) Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Níc §¹i ViÖt thêi Lý Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc M«ng nguyªn Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % níc §¹i ViÖt thêi TrÇn Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. Sè c©u : 1 Sè ®iÓm : 3 TØ lÖ 30 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:3 TØ lÖ 30 % ý nghÜa cña viÖc tuyÓn chän quan l¹i díi thêi Lý Sè c©u : 1 Sè ®iÓm :2 TØ lÖ 20 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 TØ lÖ 20 %. Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:4 TØ lÖ 40 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:4 TØ lÖ 40 % Nhµ níc phong kiÕn díi thêi TrÇn Sè c©u:1 Sè c©u:1 Sè ®iÓm:1 Sè ®iÓm:1 TØlÖ 10 % TØ lÖ 10 %. TængSè c©u Sè c©u :1 Sè c©u :1 Sè c©u : 1 Sè c©u : 1 Sè c©u:4 TængSè ®iÓm Sè ®iÓm : 3 Sè ®iÓm: 4 Sè ®iÓm :2 Sè®iÓm :1 Sè ®iÓm:10 TØ lÖ % TØ lÖ 30% TØ lÖ 40 % TØ lÖ 20 % TØ lÖ 10 % TØ lÖ 100 % B. Đề bài: Câu 1: Kể tên 11 nớc Đông Nam á. Các nớc Đông Nam á có đặc ®iÓm chung g× vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn? C©u 2: Nhµ Lý thi tuyÓn chän quan l¹i cã ý nghÜa g×? C©u 3: Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng M«ng- Nguyªn. C©u 4: V× sao nãi nhµ níc phong kiÕn thêi TrÇn lµ nhµ níc qu©n chñ quÝ téc? C. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: C©u 1 :3 ®iÓm. *11 quốc gia ĐNá : Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia,Thái Lan, In-đô-nê-xi-a, Philíp-pin, Sin-ga-po, Ma-lai-xi-a, Mi-an-ma, Bru-nây, Đông-ti-mo. (1đ) * §iÒu kiÖn tù nhiªn: (2®)- ChÞu ¶nh hëng cña giã mïa. - ThuËn lîi: N«ng nghiÖp ph¸t triÓn. - Khã kh¨n: Cã nhiÒu thiªn tai. C©u 2: 2 ®iÓm. - Tuyển chọn đợc ngời hiền tài đảm nhận trọng trách công việc của đất nớc.(0,5đ) - Góp phần đảm bảo sự công bằng trong xã hội, những ngời có đức , có tài phát huy đợc khả năng của bản thân.(0,75đ) - Góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, giảm bớt sự phân biệt giữa các tÇng líp, giai cÊp trong x· héi.(0,75®) C©u 3: 4®iÓm. Nguyªn nh©n th¾ng lîi (2®) - Sù ®oµn kÕt cña mäi tÇng líp nh©n d©n. (0,5®) - Sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt của nhà Trần. (0,5đ) - Tinh thần chiến đấu dũng cảm,dám hi sinh của tớng sỹ. Đặc biệt những ngời tớng tài: Trần QuốcTuấn, Trần Khánh D, Trần Nhật Duật ... (0,5đ) - Chiến lợc , chiến thuật đúng đắn, sáng tạo. (0,5đ) ý nghÜa lÞch sö (2®) - Đập tan tham vọng và ý chí xâm lợc Đại Việt, bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vÑn l·nh thæ. (0,5®) - Thắng lợi đã góp phần xây đắp truyền thống quân sự VN. (0,5đ).

(60) - §Ó l¹i nh÷ng bµi häc lÞch sö quý gi¸: søc m¹nh cña khèi ®oµn kÕt toµn d©n, dùa vào dân đánh giặc. (0,5đ) - Ng¨n chÆn cuéc x©m lîc cña qu©n Nguyªn... (0,5®) C©u 4: Sau kh¸ng chiÕn chèng M«ng- Nguyªn, x· héi ngµy cµng ph©n ho¸ m¹nh mẽ, sự phân biệt đẳng cấp ngày càng sâu sắc, nhất là tầng lớp quí tộc, vơng hầu nhà Trần có nhiều đặc quyền, đặc lợi, trong khi đó tầng lớp nông nô, nô tỳ đông đảo , nhng đây là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội, họ bị lệ thuộc vào tầng lớp quÝ téc. §Æc ®iÓm cña nhµ níc thêi TrÇn lµ nhµ níc qu©n chñ quý téc. (1®) GV quan s¸t líp- HS lµm bµi . Cuèi giê GV thu bµi , nhËn xÐt tiÕt lµm bµi cña HS.. Thø. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Bµi 19: Cuéc khëi nghÜa Lam S¬n ( 1418- 1427). TiÕt 37. Thêi kú miÒm t©y Thanh Ho¸ (1418- 1423). A.Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc:- Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là một cuộc đấu tranh giải phóng đất nuớc từ một cuộc khởi nghĩa nhỏ ở miền rừng núi Thanh Hoá đã dần phát triển trong cả nớc. - Tầng lớp quý tộc Trần, Hồ đã suy yếu không còn đủ sức để lãnh đạo cuộc kháng chiến, chỉ có tầng lớp địa chủ mới lên do Lê Lợi lãnh đạo mới đủ uy tín chØ huy tËp hîp c¸c tÇng líp nh©n d©n. 2. Kỹ năng: Kỹ năng nhận xét, đánh giá, khái quát những nhân vật tiêu biểu, sù kiÖn chÝnh. 3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu nớc, biết ơn những ngời có công lớn nh Nguyễn Tr·i, Lª Lîi. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ các cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. - ¶nh ch©n dung NguyÔn Tr·i. 2. Học sinh: - SGK, vẽ lợc đồ khởi nghĩa Lam Sơn, su tầm tranh, tài liệu . C.Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức : 2. Bµi cò : Tr×nh bµy tãm t¾t diÔn biÕn khëi nghÜa TrÇn Ngçi, TrÇn Quý Kho¸ng - NhËn xÐt vÒ kÕt qu¶ ? 3. Bài mới :Trong phong trào đấu tranh vũ trang chống quân Minh giải phóng d©n téc ®Çu thÕ kû XV, tiªu biÓu nhÊt lµ cuéc khëi nghÜa Lam S¬n do Lª Lîi khởi xớng. Cuộc khởi nghĩa đó đã diễn biến nh thế nào, kết quả ra sao ta tìm hiÓu bµi 19. ë tiÕt häc nµy chóng ta sÎ t×m hiÓu cuéc khëi nghÜa ë MiÒn T©y Thanh Ho¸. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp. 1. Lª Lîi dùng cê khëi nghÜa: - Hs t×m hiÓu SGK ?Em h·y cho biÕt mét vµi nÐt vÒ LªL¬Þ? (SGK) - GV: Ông đã từng nói: “Ta dấy - Lê Lợi (1385-1433), là ngời yêu nớc, thơng quân đánh giặc không vì ham phú dân, có uy tín lớn. Chọn Lam Sơn xây dựng quý mà vì muốn cho ngàn đời sau căn cứ.01230.... biÕt r»ng ta kh«ng chÞu thuÇn phôc qu©n giÆc tµn b¹o”. ? C©u nãi cña «ng thÓ hiÖn ®iÒu g×? (ý thøc lµm chñ.....). - §äc hµng ch÷ nhá ?Lê Lợi đã chọn nơi nào để làm c¨n cø? ? V× sao «ng l¹i chän Lam S¬n.

(61) lµm c¨n cø ®Çu tiªn cña cuéc khëi nghÜa? - Hiểm trở: đánh xuống đồng b»ng, rót vµo nói... - N¬i giÆc non yÕu, quª cña Lª Lîi ?H·y cho biÕt vµi nÐt vÒ NguyÔn Tr·i? HS đọc lời thề ?Em có suy nghĩ gì khi đọc những lời thề đó ? ? Theo em, v× sao hµo kiÖt kh¾p n¬i t×m vÒ Lam S¬n? Hoạt động cá nhân, nhóm. ?Trong thêi kú ®Çu cña cuéc k/n, nghĩa quân LS đã gặp những khó kh¨n g×? (N.Tr·i: “c¬m ¨n th× sím tèi không đợc 2 bữa, áo mặc đông hè chỉ có một manh, quân lính độc vµi ngh×n, khÝ giíi th× thËt tay kh«ng”) BÞ giÆc bao v©y 1418 nghÜa qu©n rót ChÝ Linhqu©n Minh huy động quân để bắt Lê Lợi ?Trớc tình hình đó, nghĩa quân đã nghĩ ra cách gì để giải vây? ?Em cã suy nghÜ g× tríc tÊm g¬ng hy sinh cña Lª Lai? GV gi¶ng thªm: 21 Lª Lai, 22 Lª Lîi(22/8/1433). ?Trong lần rút này nghĩa quân đã gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n g× ?Trớc những khó khăn đó LêLợi đã chọn giải pháp gì để giải quyÕt? ?Tại sao Lê Lợi lại đề nghị tạm hoµ ho·n víi qu©n Minh? * Th¶o luËn nhãm. Tr¸nh c¸c cuéc bao v©y, cã thêi gian còng cè lùc lîng. GiÆc mua chuéc , dô dç nghÜa qu©n …... - NguyÔnTr·i lµ ngêi häc réng tµi cao, giµu lßng yªu níc. - §Çu n¨m 1416, Lª Lîi + 18 ngêi tæ chøc héi thÒ Lòng Nhai - Ngµy 2.1 MËu TuÊt (7.2.1418) Lª Lîi dùng cê khëi nghÜa ë Lam S¬n, tù xng lµ B×nh §Þnh V¬ng. 2. Những năm đầu hoạt động của nghÜa qu©n Lam S¬n + Khã kh¨n: - ThiÕu qu©n sü - ThiÕu l¬ng thùc. + Hoạt động: - N¨m 1418 NghÜa qu©n ph¶i rót lªn nói ChÝ Linh lÇn 1 -> bÞ Qu©n Minh bao v©y, Lª Lai liÒu chÕt cøu chñ tíng.. - N¨m 1421, qu©n Minh më cuéc cµn quÐt buéc ta rót lªn nói ChÝ Linh lÇn 2. - Năm 1423 Llợi quyết định hoà hoãn với qu©n Minh . - N¨m 1424 qu©n Minh trë mÆt tÊn c«ng lªn nói ChÝ Linh lÇn 3-> khëi nghÜa Lam S¬n chuyÓn sang giai ®o¹n míi.. D. Củng cố: ? Em có nhận xét gì về tinh thần chiến đấu trong những năm đầu cña nghÜa qu©n Lam S¬n? ( dòng c¶m, gian khæ, hy sinh….) +Bµi tËp: (SGK) E. Dặn dò: Về làm bài tập 1,2- SGK. Vẽ lợc đồ H41- SGK Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Cuéc khëi nghÜa Lam S¬n ( 1418- 1427). (TiÕp theo) TiÕt 38: Gi¶i phãng NghÖ An, T©n B×nh, ThuËn Ho¸ vµ. Bµi 19:. tiÕn qu©n ra B¾c(1424- 1426).. A.Môc tiªu: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc:- Những nét chủ yếu về hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm cuối 1424 đến cuối 1425. - Qua đó thấy đợc sự lớn mạnh của nghĩa quân 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lợc đồ, nhận xét, đánh giá..

(62) 3. Thái độ: Giáo dục truyền thống yêu nớc, tinh thần bất khuất, kiên cờng. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; - Lợc đồ tiến quân ra Bắc của nghĩa quân Lam Sơn 2. Học sinh: SGK, Lợc đồ tiến quân ra Bắc của nghĩa quân Lam Sơn. C.Hoạt động dạy học: 1. ổn định : 2. Bµi cò : ? Tr×nh bµy diÔn biÕn giai ®o¹n 1418- 1423 cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n ?T¹i sao qu©n Minh chÊp nhËn t¹m hoµ víi Lª Lîi ? 3. Bài mới :Nh bài học trớc, ta đã biết nhà Minh hoà hoãn với nghĩa quân Lam Sơn để thực hiện âm mu mua chuộc, dụ dỗ Lê Lợi đầu hàng nhng bị thất bại. Chúng đã trở mặt, tấn công nghĩa quân. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chuyển sang thêi kú míi, ta sÏ t×m hiÓu trong tiÕt häc h«m nay. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt 1. Gi¶i phãng NghÖ An (n¨m 1424). Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Gv: Tríc t×nh h×nh bÞ giÆc bao v©y, N.Chích đã đề nghị chuyển hớng hoạt động của nghĩa quân vào Nghệ An. ?Theo em vì sao Nguyễn Chích đề nghị - Nguyễn Chích đa kế hoạch chuyển qu©n vµo NghÖ An. chuyÓn qu©n vµo NghÖ An? ?H·y cho biÕt mét vµi nÐt vÒ NguyÔn ChÝch? (ch÷ nhá SGK) ?Nếu kế hoạch đó thành công sẽ đem lại kÕt qu¶ g× cho nghÜa qu©n? (Thoát khỏi thế bao vây, mở rộng địa - 12.10.1424 nghĩa quân bất ngờ tấn bàn hoạt động) c«ng §a C¨ng (Thä Xu©n- Thanh GV dùng lợc đồ để chỉ đờng tấn công và Hóa)->tập kích bao vây 2 tháng hạ nh÷ng trËn th¾ng lín cña nghÜa qu©n? thµnh Trµ lªn. ?Qua những thắng lợi đó em có nhận - Nghi binh, tập kích địch ở Khả Lu xÐt g× vÒ kÕ ho¹ch cña NguyÔn ChÝnh? (bê S«ng Lam). ( chủ động, phù hợp làm bàn đạp tấn - Nhân dân ủng hộ giải phóng Nghệ c«ng phÝa Namgiµnh nh÷ng th¾ng lîi) An, DiÔn Ch©u, Thanh Ho¸. 2. Gi¶i phãng T©n B×nh, ThuËn Ho¸ Hoạt động cá nhân, cả lớp. (n¨m 1925). - T8.1425 TrÇn Nguyªn H·n, Lª Ng©n ?H·y tr×nh bµy tãm t¾t c¸c chiÕn th¾ng chØ huy ë NghÖ An. cña nghÜa qu©n Lam S¬n tõ cuèi 1424 - Trong 10 th¸ng nghÜa qu©n gi¶i phãng từ Thanh Hoá đến đèo Hải Vân. cuèi 1425? - ý nghÜa: T¨ng thªm khÝ thÕ nghÜa Hs tr×nh bµyGv bæ sung. ? Gi¶i phãng NghÖ An – T©n B×nh – qu©n-> tiÕn ra B¾c. ThuËn Ho¸ cã ý nghÜa g×? Hoạt động nhóm, cả lớp. 3. TiÕn qu©n ra B¾c, më réng ph¹m - Hs t×m hiÓu SGK vị hoạt động (1426) - Gv treo lợc đồ tiến quân ra Bắc ?Dựa vào lợc đồ, em hãy trình bày kế + 9.1426 Lê Lợi chia làm 3 đạo quân tiến quân ra Bắc nhằm giải phóng đất ho¹ch tiÕn qu©n ra B¾c cña Lª Lîi? ®ai, thµnh lËp chÝnh quyÒn míi. * Th¶o luËn nhãm: - §¹o 1: Gp T©y B¾c, chÆn tiÕp tÕ, viÖn - §¹o 1: Gi¶i phãng T©y B¾c binh tõ V©n Nam sang. - §¹o 2 : Gp h¹ lu s«ng NhÞ Hµ, chÆn ®- - §¹o 2 : Gi¶i phãng h¹ lu s«ng NhÞ Hµ êng rót qu©n tõ NghÖ An vÒ §«ng Quan. - §¹o 3 : TiÕn ra §«ng Quan - §¹o 3 : TiÕn ra §«ng Quan ?Em có nhận xét gì về kế hoạch đó của + KÕt qu¶: qu©n ta th¾ng nhiÒu trËn Lª Lîi ? lín. §Þnh cè thñ trong thµnh §«ng - Gv : Nghĩa quân đi đến đâu đợc nhân Quan. d©n ñng hé th¾ng nhiÒu trËn, giÆc cè thñ....

(63) ?H·y nªu nh÷ng dÉn chøng vÒ sù ñng hé cña nh©n d©n ? (§äc hµng ch÷ nhá) ?Suy nghĩ của em về tấm gơng đánh giặc của những ngời dân đó ? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÕ vµ lùc gi÷a ta và địch ? D. Cñng cè: - Câu hỏi: Từ 14181426 nghĩa quân Lam Sơn đã phát triển nh thế nào? - Bài tập: Kế hoạch của Nguyễn Chính đã mang đến nhiều thắng lợi cho nghĩa quân. Hãy điền những thắng lợi đó vào dấu ( .....) - Ngày 12.10.1424, tập kích đồn....................; hạ thành ..........buộc địch đầu hµng. - §¸nh b¹i qu©n TrÇn Tóc ë ...........................b»ng kÕ nghi binh. - Siết chặt vòng vây ..............................; tiến đánh và giải phóng .......... - TiÕn qu©n ra ............................gi¶i phãng .....................trong mét thêi gian ng¾n. E. DÆn dß: VÒ lµm bµi tËp. ChuÈn bÞ môc III. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y:. Thø. ngµy. th¸ng. Bµi 19 . Khëi nghÜa Lam S¬n TiÕt 39: Khëi nghÜa Lam S¬n toµn th¾ng. n¨m 20. (Cuèi 1426- cuèi 1427).. A.Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức: - Thấy rõ nghĩa quân Lam Sơn đã vợt qua những thời kỳ đấu tranh gian khổ bớc vào thời kì mới là tiến quân ra Bắc với lực lợng hùng hậu đã giáng cho địch một đòn sấm sét ở Tốt Động- Chúc Động và cùng với trận quyết chiến ở Chi L¨ng- X¬ng Giang, cuéc khëi nghÜa th¾ng lîi hoµn toµn. - Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n. 2. T tëng: GD lßng yªu níc nång nµn, ý chÝ bÊt khuÊt vµ lßng tù hµo d©n téc. 3. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ để thuật lại diễn biến các trận đánh. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; - Lợc đồ: + Trận Tốt Động- Chúc Động + TrËn Chi L¨ng- X¬ng Giang 2. Học sinh: SGK, vẽ lợc đồ trận Tốt Động- Chúc Động và trận Chi Lăng Xơng Giang, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C.Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Gọi 1 HS lên bảng xác định các hớng tiến quân của 3 đạo qu©n Lam S¬n tiÕn ra b¾c. 3. Bµi míi:. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. HS đọc SGK. 10-1246, 5 v¹n viÖn binh do V¬ng Th«ng chØ huy kÐo vµo thµnh §«ng Quan, n©ng sè qu©n ë ®©y lªn 10 v¹n tªn. - Gv sử dụng lợc đồ Trận Tốt ĐộngChúc Động , xác định rõ các vị trí trên lợc đồ và tờng thuật trận đánh . HS chó ý l¾ng nghe.. 1. TrËn Tèt §éng- Chóc §éng *Hoµn c¶nh: + T¨ng viÖn binh, tËp trung 10 v¹n qu©n ë §«ng Quan . + Mở cuộc phản công lớn đánh vào chủ lùc ta ë Cao Bé. *DiÔn biÕn: - 7-11-1426 đạo quân của Vơng Thông tiÕn vÒ Cao Bé - Qu©n ta mai phôc ë Tèt §éng – Chóc §éng.

(64) ? KÕt qu¶ trËn Tèt §éng -Chóc §éng? ? TrËn Tèt §éng- Chóc §éng cã ý nghÜa nh thÕ nµo?. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Tình thế của địch sau thất bại này ra sao? - HS đọc mục 2 SGK. - Gv: Th¸ng 10-1427, 15 v¹n viÖn binh từ TQ kéo sang nớc ta, chia làm 2 đạo qu©n: + §¹o qu©n cña LiÔu Th¨ng (10 v¹n) + §¹o qu©n cña Méc Th¹nh(5 v¹n ) ? Trớc tình hình đó, bộ chỉ huy nghĩa quân đã làm gì? ? T¹i sao ta l¹i tËp trung lùc lîng tiªu diệt đạo quân của Liễu Thăng trớc mà kh«ng tËp trung lùc lîng gi¶i phãng §«ng Quan? ( V×: DiÖt qu©n cña LiÔu Th¨ng sÏ diÖt đợc số lợng địch lớn hơn 10 vạn, buộc V¬ng Th«ng ph¶I ®Çu hµng) - Sử dụng lợc đồ Trận Chi Lăng- Xơng Giang để trình bày diễn biến. - Gv: Méc Th¹nh biÕt LiÔu Th¨ng bÞ thÊt b¹i , véi v· cho qu©n rót ch¹y vÒ TQ. ? Kết quả trận đánh nh thế nào? - GV: Ngµy 10-12-1427 V¬ng Th«ng më héi thÒ §«ng Quan-> 1-1428 qu©n Minh rót khái níc ta => Cuéc khëi nghÜa giµnh th¾ng lîi hoµn toµn. - HS đọc đoạn trích trong SGK Hoạt động cá nhân, nhóm : * Th¶o luËn nhãm. ?V× sao khëi nghÜa Lam S¬n giµnh th¾ng lîi? ? ý nghÜa lÞch sö cña khëi nghÜa Lam S¬n?. - Địch lọt vào trận địa -> quân ta nhất tề xông ra đánh * Kết quả: 5 vạn tên địch bị tiêu diệt, 1 v¹n tªn bÞ b¾t sèng, V¬ng Th«ng bÞ th¬ng ch¹y vÒ §«ng Quan. * ý nghÜa lÞch sö: - Làm thay đổi tơng quan lực lợng giữa ta và địch trên chiến trờng. - §Ëp tan kÕ ho¹ch tÊn c«ng cña V¬ng Th«ng, lµm thÊt b¹i bíc ®Çu ©m mu cña chóng. 2. TrËn Chi L¨ng-X¬ng Giang (10- 1427). * ChuÈn bÞ : + §Þch: 10- 1427, 15 v¹n viÖn binh tõ TQ sang. + Ta : Tập trung lực lợng tiêu diệt đạo qu©n cña LiÔu Th¨ng tríc. *DiÔn biÕn: -10-1427 LiÔu Th¨ng dÉn qu©n vµo níc ta bÞ phôc kÝch vµ giÕt t¹i ¶i Chi L¨ng. - L¬ng Minh lªn thay dÉn qu©n xuèng X¬ng Giang-> qu©n ta phôc kÝch ë CÇn Tr¹m , Phè C¸t… * KÕt qu¶: V¬ng Th«ng xin hµng, më héi thÒ §«ng Quan ( 10-12-1427) rót qu©n vÒ níc. => Khëi nghÜa giµnh th¾ng lîi hoµn toµn . 3. Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö: - Nguyªn nh©n: + Nh©n d©n ta cã lßng nång nµn yªu níc,, ý chÝ bÊt khuÊt , quyÕt t©m giµnh lại độc lập tự do cho đất nớc. + Têt c¶ c¸c tÇng líp nh©n d©n kh«ng kÓ trÎ giµ, nam n÷, c¸c thµnh phÇn d©n tộc đều đoàn kết, hăng hái khởi nghĩa... + Sự lãnh đạo tài tình của bộ tham mu với đờng lối chiến lợc, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo, đứng đầu là Lê Lợi và NguyÔn Tr·i. - ý nghÜa lÞch sö: + Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh + Mở ra 1 thời kỳ mới cho đất nớc.. D. Cñng cè: 1. Nªu nh÷ng sù kiÖn chÝnh cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n. 2. Gäi HS lªn b¶ng thuËt l¹i trËn Tèt §éng- Chóc §«ng, TrËn Chi Lăng- Xơng Giang trên lợc đồ. E.DÆn dß: VÒ nhµ lµm bµi tËp 1,2. ChuÈn bÞ bµi 20. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 20: Nớc đại việt thời lê sơ ( 1428- 1527). TiÕt 40: T×nh h×nh chÝnh trÞ, qu©n sù, ph¸p luËt. A. Môc tiªu bµi häc:.

(65) 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: - Bộ máy chính quyền thời Lê sơ, chính sách đối với quân đội thời Lê, những ®iÓm chÝnh cña bé luËt Hång §øc. - So sánh với thời Trần để thấy đợc thời Lê sơ, nhà nớc tập quyền tơng đối hoàn chỉnh, quân đội hùng mạnh, có luật pháp để đảm bảo kỷ cơng xã hội. 2. Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, so sánh, đánh giá. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào về thời hng thịnh của đất nớc, có ý thức bảo vệ tæ quèc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên:SGK,SGV; Bảng phụ vẽ sơ đồ bộ máy nhà nớc.Bảng phụ ghi bài tập 2. Häc sinh: SGK, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C.Hoạt động dạy- học: 1.ổn định : 2. Bµi cò : ? Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n ? ? Em hãy đọc thuộc lòng một đoạn trong bài “Bình Ngô đại cáo “ của NguyÔn Tr·i? 3. Bài mới: Sau khi khôi phục và phát triển kinh tế, song song với quá trình đó Nhà Lê đã dần dần hoàn thiện bộ máy nhà nớc, xây dựng quân đội, luạt pháp nhằm ổn định xã hội... Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, nhóm. 1. Tæ chøc bé m¸y chÝnh quyÒn. Lª Lîi lªn ng«i Hoµng §Õ, kh«i ? Sau khi đát nớc giải phóng , Lê Lợi và phôc l¹i quèc hiÖu §¹i ViÖt, x©y Bộ chỉ huy đã làm gì? ?Bộ máy chính quyền thời Lê sơ đợc tổ dựng bộ máy chính quyền: chøc nh thÕ nµo? * ë Trung ¬ng: ? Gióp viÖc cho vua cã nh÷ng béphËn vµ - §øng ®Çu lµ vua, gióp viÖc cho vua c¬ quan nµo? có các đại thần . - GV gi¶i thÝch chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan - Cã 6 bé chuyªn m«n. - C¸c c¬ quan chuyªn m«n: Hµn l©m ? Bộ máy chính quyền ở địa phơng đợc viện, Quốc sử viện, Ngự sử đài. chia ntn? ? Thời vua Lê Thánh Tông, việc trông coi *ở địa phơng: các đạo có điểm gì mới? - Thời Lê Thái Tổ: 5 đạo. ( Đứng đầu mỗi đạo có 3 ty: Thừa ty , đô - Thời Lê Thánh Tông: 13 đạo. ty, hiÕn ty) ?Dới đạo là những đơn vị hành chính - Dới đạo là: Phủ, Huyện, Xã. nµo? - HS quan sát lợc đồ (H44-SGK). - GV treo sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Lê S¬ . * Th¶o luËn nhãm: ? So s¸nh bé m¸y nhµ níc thêi Lª S¬ víi thêi TrÇn . ( Quyền lực của nhà vua ngày càng đợc củng cố, bộ máy nhà nớc đợc sắp xếp ngày càng quy củ và bổ sung đầy đủ. Đất =>Đây là một nhà nớcquân chủ nớc đợc chia nhỏ thành các đơn vị hành trung ¬ng tËp quyÒn chuyªn chÕ chÝnh) hoµn chØnh. ? VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ bé m¸y nhµ níc thêi Lª s¬? 2. Tổ chức quân đội: Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Thùc hiÖn chÝnh s¸ch “ Ngô binh ? Nhà Lê tổ chức quân đội nh thế nào? n«ng” - Gv gi¶i thÝch chÝnh s¸ch “ Ngô binh - Quân đội gồm 2 bộ phận: n«ng”. Liªn hÖ víi thêi Lý, thêi TrÇn. + Quân triều đình ? T¹i sao nãi chÝnh s¸ch “ Ngô binh + Quân địa phơng n«ng “ lµ chÝnh s¸ch tèi u? - Gåm c¸c binh chñng: bé , thuû, t( V× thêng xuyªn cã giÆc x©m lîc, kÕt hîp îng, kÞ binh. s¶n xuÊt víi quèc phßng) . - Vò khÝ: §ao, kiÕm, gi¸o , cung….

(66) ? Nhà Lê quan tâm phát triển quân đội ntn? - HS đọc đoạn trích trong SGK ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chñ tr¬ng cña nhµ Lê đối với lãnh thổ của đất nớc qua đoạn trÝch trªn ? Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Vì sao thời Lê quan tâm đến luật pháp? - Gi÷ g×n trËt tù, kØ c¬ng x· héi. - Ràng buộc nhân dan với chế độ phong kiến để triều đình quản lí chặt chẽ hơn. ? Néi dung chÝnh cña luËt Hång §øc? - §iÓm tiÕn bé cña luËt Hång §øc lµ quyền lợi và địa vị của ngời phụ nữ đợc t«n träng. ? Nªu ý nghÜa cña Bé luËt Hång §øc.. - Thêng xuyªn tËp luyÖn, phßng thñ biªn giíi -> Quyết tâm củng cố quân đội, bảo vệ đất nớc, thực thi chính sách vừa cơng vừa nhu, đề cao trách nhiệm bảo vÖ Tæ quèc cña mçi ngêi d©n . 3. LuËt ph¸p: Lª Th¸nh T«ng ban hµnh luËt Hång §øc. - Néi dung: + B¶o vÖ quyÒn lîi cña vua, hoµng téc + B¶o vÖ quyÒn lîi cña g/c thèng trÞ. + B¶o vÖ phô n÷. - ý nghĩa: Là bộ luật đầy đủ, tiến bộ, góp phần củng cố chế độ phong kiến tËp quyÒn, ph¸t triÓn kinh tÕ , æn định xã hội.. 4. Cñng cè, dÆn dß: 1. Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Lê sơ? Nhận xét? 2. Đánh giá của em về Bộ luật Hồng Đức: (Chọn ý đúng nhất trong các ý sau) A. B¶o vÖ quyÒn lîi cña giai cÊp phong kiÕn. B. bảo vệ quyền lợi nhân dân lao động. C. B¶o vÖ quyÒn lîi phô n÷. D. Vừa bảo vệ quyền lợi giai cấp phong kiến, vừa phần nào thoả mãn đợc yêu cầu cña nh©n d©n Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 20: Nớc đại việt thời lê sơ ( 1428- 1527). TiÕt 41. T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc:- Sau khi nhanh chóng khôi phục sản xuất, thời Lê Sơ nÒn kinh tÕ nhanh chãng ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt. - Sự phân chia xã hội thành 2 giai cấp chính: địa chủ phong kiến và nông dân. Đời sống các tầng lớp khá ổn định. 2. Kỹ năng: Bồi dỡng kĩ năng phân tích từ đó rút ra nhận xét. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự hào về thời kỳ hng thịnh của đất nớc. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: SGK, SGV; Bảng phụ vẽ sơ đồ các giai cấp trong xã hội 2. Häc sinh: SGK , su tÇm tµi liÖu liªn quan bµi häc. C.Hoạt động dạy học: 1. ổn định 2. Bµi cò : Nguyªn nh©n th¾ng lîi , ý nghÜa lÞch sö cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n? 3. Bµi míi: Cïng víi viÖc x©y dùng vµ cñng cè bé m¸y nhµ níc, nhµ Lª S¬ cã nhiều biện pháp khôi phục và phát triển kinh tế, ổn định đời sống xã hội. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp. 1. Kinh tÕ - HS đọc mục 1. a. N«ng nghiÖp: ? Để khôi phục và phát triển kinh tế, - Giải quyết ruộng đất nhà Lê đã làm gì? - T¨ng qu©n sè s¶n xuÊt. ? Nhà Lê đã tăng quân số lao động lªn b»ng c¸ch nµo? - §Æt ra c¸c chøc quan lo s¶n xuÊt n«ng - GV gi¶i thÝch vÒ c¸c chøc quan: nghiÖp. - KhuyÕn n«ng sø: chiªu tËp d©n phiªu t¸n. - §ån ®iÒn sø: tæ chøc khai hoang.

(67) - Hà đê sứ: quản lý và xây dựng đê ®iÒu. - Thùc hiÖn phÐp qu©n ®iÒn  cã nhiÒu - Phép quân điền: 6 năm chia lại tiến bộ đảm bảo sự công bằng xã hội ruộng đất công làng xã, các quan đợc nhiÒu ruéng, phô n÷, ngêi cã h/c kk cũng đợc chia ruộng ? NhËn xÐt phÐp qu©n ®iÒn? Học sinh đọc phần in nghiêng SGK. - Khuyến khích bảo vệ sản xuất, chăm lo ? Vì sao nhà Lê quan tâm đến việc đê điều. bảo vệ đê điều? ? NhËn xÐt vÒ nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña nhµ Lª? => SX nông nghiệp đợc phục hồi và phát ? Những biện pháp đó đã giúp cho triển, đời sống của nhân dân đợc cải n«ng nghiÖp ph¸t triÓn ntn? thiÖn. ? ë níc ta thêi kú nµy cã nh÷ng ngµnh TC nµo tiªu biªu? b. C«ng th¬ng nghiÖp ? H·y kÓ tªn mét sè lµng thñ c«ng, - Ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh nghÒ thñ c«ng ë phêng thñ c«ng thêi kú nµy? làng xã, kinh đô Thăng Long ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh h×nh - C¸c xëng thñ c«ng nhµ níc gäi lµ côc TCN thêi Lª s¬? B¸ch t¸c. ?NN vµ TCN cã mèi quan hÖ víi =>TCN ph¸t triÓn. nhau nh thÕ nµo? c. Th¬ng nghiÖp ? Triều Lê đã có những biện pháp gì +Trong nớc: Khuyến khích lập chợ mới. để phát triển buôn bán trong nớc? +Ngoµi níc: kiÓm so¸t chÆt chÏ, h¹n chÕ ? Hoạt động buôn bán với nớc ngoài buôn bán. nh thÕ nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh h×nh kinh Kinh tế :ổn định, phát triển hng thịnh. tÕ thêi Lª s¬? 2.X· héi: Hoạt động cá nhân, nhóm. ? Xã hội thời Lê sơ có những g/c, - Giai cấp địa chủ PK. - Giai cÊp n«ng d©n . tÇng líp nµo? - C¸c tÇng líp. * Th¶o luËn nhãm. -> Xã hội ngày càng ổn định. Hs vẽ sơ đồ. - Gv: Do vậy nền độc lập và thống nhất của đất nớc đợc cũng cố, Quốc gia §¹i ViÖt lµ quèc gia hng thÞnh nhÊt §«ng Nam ¸ thêi bÊy giê. 4. Cñng cè, dÆn dß: + C©u hái: - Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t×nh h×nh kinh tÕ thêi Lª s¬ - Thêi Lª s¬ x· héi cã nh÷ng g/c, tÇng líp nµo? + Bài tập: Vì sao xã hội nớc ta thời Lê Sơ ổn định? (Hãy khoanh tròn trớc câu trả lời đúng trong các câu sau): A. Nhà Lê Sơ rất quan tâm đến phát triển kinh tế. B. Có nhiều biện pháp cha đáp ứng yêu cầu của nhân dân. C. Quan tâm đến tầng lớp nghèo hèn nhất trong xã hội. D. Më réng quan hÖ bu«n b¸n víi níc ngoµi. * DÆn dß: VÒ häc bµi, lµm bµi tËp 1,2-SGK. ChuÈn bÞ môc III. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y:.

(68) Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 20: Nớc đại việt thời lê sơ ( 1428- 1527). TiÕt 42: T×nh h×nh v¨n ho¸ gi¸o dôc A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: Chế độ giáo dục, thi cử thời Lê sơ rất đợc chú trọng. Nh÷ng thµnh tùu vÒ v¨n häc, khoa häc, nghÖ thuËt thêi Lª s¬. 2. Kü n¨ng: NhËn xÐt nh÷ng thµnh tùu tiªu biÓu cña v¨n ho¸,gi¸o dôc thêi Lª S¬. 3. Thái độ: Giáo dục niềm tự hào và ý thức bảo vệ, phát huy những thành quả đó. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; Tranh ¶nh vÒ di tÝch lÞch sö thêi k× nµy. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định lớp : Kiểm tra việc làm bài tập của học sinh. 2. Bài cũ : Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nớc thời Lê sơ ? Nhận xét? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt 1. T×nh h×nh v¨n ho¸ vµ khoa cö: Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Nhà Lê đã quan tâm đến phát triển giáo - Dựng lại Quốc Tử Giám, mở nhiều trêng häc ë c¸c lé , phñ. H»ng n¨m dôc nh thÕ nµo ? (mọi ngời dân đều đợc đi học, đi thi, trừ mở khoa thi tuyển chọn quan lại kÎ ph¹m téi, ngêi ca h¸t) - PhËt gi¸o, §¹o gi¸o h¹n chÕ, Nho gi¸o t«n sïng. Nho giáo chiếm địa vị độc tôn. ? Vì sao thời Lê Nho giáo đợc tôn sùng ? -Phật giáo, đạo giáo hạn chế. (đề cao trung hiếu, tất cả quyền lực nằm trong tay vua) GV: Thêi Lª s¬, nd häc tËp thi cö lµ s¸ch của đạo nho, chủ yếu là “Tứ th”, “Ngũ kinh” ? Những biểu hiện nào chứng tỏ giáo dục - Nội dung thi cử là sách đạo nho. thêi Lª rÊt quy cò, chÆt chÏ? - Làm quan phải qua thi rồi mới đợc bổ ->Thi cử chặt chẽ qua 3 kì thi. nhiÖm. ? Em hiÓu g× vÒ 3 k× thi? H¬ng, Héi, §×nh. - Lµm 4 m«n thi: Kinh nghÜa; chiÕu, chÕ, biÓu; th¬ phó; v¨n s¸ch. Vua ban mñ ¸o, vinh quy b¸i tæ, ? §Ó khuyÕn khÝch häc tËp vµ kÐn chän -> kh¾c tên vào bia đá. nh©n tµi, Nhµ Lª cã biÖn ph¸p g×? (Hs theo dâi SGK: bia tiÕn sÜ trong V¨n MiÕu, cã 81 bia, mçi bia kh¾c tªn nh÷ng ngời đỗ tiến sĩ. ? Nh÷ng dÉn chøng nµo chøng tá gi¸o dôc thêi Lª rÊt ph¸t triÓn? - Học sinh đọc hàng chữ nhỏ? (SGK) ? Em có nhận xét gì về tình hình thi cử, Quy cũ, chặt chẽ, đào tạo đợc gi¸o dôc thêi Lª? nhiều nhân tài cho đất nớc. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? V¨n häc thêi Lª s¬ ph¸t triÓn nh thÕ 2. V¨n häc, khoa häc, nghÖ thuËt : nµo? - VH ch÷ H¸n duy tr×, ch÷ N«m ph¸t triÓn a.V¨n häc : ? Nªu mét vµi t¸c phÈm tiªu biÓu? - VH chữ Hán đợc duy trì, chữ Nôm - Quân trung từ mệnh tập,Bình ngô đại phát triển. c¸o, Quèc ©m thi tËp, Hång §øc quèc ©m thi tËp... ? C¸c t¸c phÈm v¨n häc tËp trung ph¶n - Néi dung : Yªu níc s©u s¾c, thÓ.

(69) hiÖn niÒm tù hµo d©n téc, khÝ ph¸ch ¸nh néi dung g× ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ v¨n häc thêi Lª anh hïng. ->V¨n häc ph¸t triÓn víi nhiÒu néi S¬ ? ? Thêi Lª s¬ cã nh÷ng thµnh tùu khoa häc dung phong phó. b. Khoa häc : tiªu biÓu nµo? - Sö häc: §¹i viÖt sö kÝ toµn th Sö häc; §Þa lý ;Y häc; To¸n häc. - Địa lý học: D địa chí - Y häc: b¶n th¶o thùc vËt ......... -> Nh÷ng t¸c phÈm khoa häc thµnh - To¸n häc: lËp thµnh to¸n ph¸p ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng thµnh tùu v¨n phong phó, ®a d¹ng. đó? ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật sân c. Nghệ thuật: - S©n khÊu: nhiÒu lo¹i h×nh: ca, móa, khÊu? ? Nghệ thuật điêu khắc có những nét đặc nhạc, chèo, tuồng… - NghÖ thuËt ®iªu kh¾c: Phong c¸ch s¾c g×? ? Vì sao quốc gia ĐV đạt đợc những đồ sộ, kĩ thuật điêu luyện. -> §¹t nhiÒu thµnh tùu rùc rì. thµnh tùu trªn? - Công lao xây dựng đất nớc của nhân dân. -Triều đại phong kiến thịnh trị, có cách trị nớc đúng đắn . - Sự đóng góp của nhiều nhân vật nhân tài. GV liên hệ đến ngày nay. 4. Cñng cè: a. Những việc làm có ý nghĩa đối với sự phát triển giáo dục thời Lê Sơ: Dựng lại Quốc tử giám; mở khoa thi; cho phép mọi ngời có học đợc dự thi; mở trờng công ở các lộ; ngời đỗ đạt cao đợc vinh qui, bái tổ… b. KÓ tªn mét sè thµnh tùu v¨n ho¸ tiªu biÓu thêi Lª S¬. - Vì sao ĐV ở thế kỉ XV lại đạt đợc những thành tựu rực rỡ nh vậy? 5. DÆn dß: Häc bµi, lµm bµi tËp SGK - Xem tríc phÇn IV. * Rót kinh nghÞªm sau tiÕt d¹y. ________________________________ Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bài 20: Nớc đại việt thời lê sơ ( 1428- 1527). TiÕt 43: Mét sè danh nh©n v¨n ho¸ xuÊt s¾c cña d©n téc. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Hs nắm đợc: Hs hiểu biết sơ lợc về cuộc đời và những cống hiến to lín cña mét sè danh nh©n v¨n ho¸ tiªu biÓu: NguyÔn Tr·i, Lª Th¸nh T«ng, Ng« Sü Liªn, L¬ng ThÕ Vinh. 2. Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, đánh giá sự kiện, nhân vật lịch sử. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào, biết ơn những ngời có công với đất nớc, hình thµnh ý thøc gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ v¨n ho¸. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; Ch©n dung NguyÔn Tr·i, vua Lª Th¸nh T«ng 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, ¶nh c¸c nh©n vËt lÞch sö, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định lớp : 2. Bài cũ : ? Giáo dục, thi cử thời Lê có những đặc điểm gì? ? Nªu nh÷ng thµnh tùu v¨n ho¸ tiªu biÓu thêi Lª s¬ ? 3. Bài mới: Ta đã học về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, thấy đợc những thành tựu tiêu biểu của ĐV thời Lê sơ. Và thời Lê sơ đợc đánh giá là thời kỳ phát triển hng thịnh nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Để có những thành tựu đó có một phÇn kh«ng nhá cña nh÷ng c¸ nh©n kiÖt xuÊt nh Lª Lîi, NguyÔn Tr·i, Lª Th¸nh T«ng, ... Ta sÏ t×m hiÓu kü h¬n vÒ nh÷ng danh nh©n v¨n ho¸ tiªu biÓu..

(70) Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Hoạt động cá nhân, cả líp. ? Trong cuéc k/n Lam S¬n, NT cã vai trß ntn? ? Sau cuộc k/n Lam Sơn thắng lợi, NT đã có những đóng góp gì? - ViÕt nh÷ng t¸c phÈm cã gi¸ trÞ v¨n häc, sử học, địa lý - C¸c t¸c phÈm cña «ng tËp trung ph¶n ¸nh néi dung g×? HS đọc phần in nghiêng ? Qua nhËn xÐt cña vua Lª Th¸nh T«ng em hãy nêu những đóng góp lớn lao của NguyÔn Tr·i? - Lµ vÞ anh hïng d©n téc, bËc mu lîc trong khëi nghÜa Lam S¬n. - Lµ nhµ v¨n ho¸ kiÖt xuÊt, tªn tuæi cña «ng r¹ng rì trong lÞch sö. Hs quan s¸t ch©n dung NguyÔn Tr·i. Gv: Trong nhµ thê NguyÔn Tr·i ë lµng NhÞ Khê có nhiều di vật quý, trong đó có bức ch©n dung Nguyªn Tr·i. Bøc tranh vÏ kh¸ đạt tấm lòng yêu nớc thơng dân của NT: nét hiền hoà đợm vẽ u t sâu lắng, mái tóc bạc phơ, đôi mắt tinh anh. Hoạt động 2: Hoạt động cá nhân, cả líp. ? Tr×nh bµy nh÷ng tiªu biÓu cña em vÒ vua Lª Th¸nh T«ng? ? Ông có đóng góp gì cho việc phát triển kinh tÕ, v¨n ho¸? - §ª Hång §øc, luËt Hång §øc... ? Trong lÜnh vùc v¨n häc, Lª Th¸nh T«ng có những đóng góp gì? - Nh÷ng t/p v¨n häc: 300 bµi ch÷ H¸n, th¬ ch÷ N«m ( Hång §øc Quèc ©m thi tËp). (ca ngợi nhà Lê, phong cảnh quê hơng đất níc LTT lµ nh©n vËt xuÊt s¾c vÒ nhiÒu mÆt. Hoạt động 3: Hoạt động cả lớp. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ Ng« Sü Liªn? - 1442 đỗ tiến sĩ - ViÕt cuèn “§VSKTT”: s¬ lîc lÞch sö tõ thời dựng nớc đến 1427. ? Tên tuổi của ông còn để lại dấu ấn gì? ( Tên các đờng phố , các trờng học…). Hoạt động 4 Hoạt động nhóm, cả lớp. ? Lơng Thế Vinh có những đóng góp gì về nghÖ thuËt? ? Cã c«ng tr×nh to¸n häc g× tiªu biÓu? Gv kÓ thªm: LTV: ngêi Nam §Þnh, næi tiếng là thần đồng, 22 tuổi đỗ tiến sĩ làm quan trong viÖn Hµn L©m. * Th¶o luËn nhãm: ? Hãy kể tên những trờng học, các đờng phè mang tªn c¸c danh nh©n v¨n ho¸. Những dấu ấn đó nói lên điều gì?. Nội dung kiến thức cần đạt 1. NguyÔn Tr·i ( 1380- 1442). - Là nhà chính trị, quân sự đại tài, Lµ danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi - ViÕt nhiÒu t¸c phÈm cã gi¸ trÞ vÒ văn học, sử học, địa lý… -> thể hiện t tởng nhân đạo, yêu nớc th¬ng d©n.. 2. Lª Th¸nh T«ng ( 1442- 1497). - 1460 lªn ng«i vua (18 tuæi). - Quan tâm đến phát triển kinh tế, giáo dục, văn hoá đất nớc.. - LËp héi Tao §µn, «ng lµm chñ so¸i. - Thơ văn phong phú, đồ sộ. -> Các tác phẩm của ông chứa đựng t×nh yªu níc vµ tinh thÇn d©n téc s©u s¾c. 3. Ng« Sü Liªn (ThÕ kû XV). - Lµ nhµ sö häc næi tiÕng víi bé “§¹i ViÖt sö kÝ toµn th” - 1442 đỗ tiến sĩ. 4. L¬ng ThÕ Vinh ( 1442- ...) - So¹n bé “HÝ phêng ph¶ lôc”. - Lµ nhµ to¸n häc næi tiÕng víi bé “ §¹i hµnh to¸n ph¸p”. -> ¤ng lµ ngêi tµi n¨ng, trÝ tuÖ..

(71) HS tr×nh bµy. GV nhËn xÐt , bæ sung. 2. Cñng cè: a. Nh÷ng t¸c phÈm v¨n th¬ nµo sau ®©y cña NguyÔn Tr·i? ( Khoanh trßn tríc c©u trả lời đúng): A. Bình ngô Đại cáo. B. Chí Linh sơn phú. C. Quèc ©m thi tËp. D. Hång §øc Quèc ©m thi tËp. b. Em hãy đọc thuộc một đoạn trích trong bài “ Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Tr·i. c. Việc lấy tên những danh nhân văn hoá tiêu biểu đặt tên cho tên trờng, tên trờng chøng tá ®iÒu g×? 5. DÆn dß: Bµi tËp: SGK . * Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: Thø ngµy th¸ng n¨m 20 TiÕt 44: Bµi 21: ¤n tËp ch¬ng iv A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Gi¸o viªn kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lÞch sö ViÖt Nam ë thÕ kû XV ®Çu thÕ kû XVI – thêi Lª S¬. - Nắm đợc những thành tựu ở lĩnh vực xây dựng kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục và bảo vệ đất nớc. - Nắm đợc nét chính về tình hình xã hội, đời sống nhân dân thời Lê Sơ. 2. VÒ t tëng: Cñng cè tinh thÇn yªu níc, tù hµo vµ tù cêng d©n téc cho HS. 3. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng so sánh, đối chiếu các sự kiện lịch sử, hệ thống các sự kiện lịch sử để rút ra nhận xét. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ Đại Việt thời Lê Sơ. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh ¶nh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định lớp : 2. Bài cũ : Nêu những cống hiến to lớn của Nguyễn Trãi đối với đất nớc. 3. Bài mới: Chúng ta đợc học qua giai đoạn lịch sử Việt Nam ở thế kỷ XV - đầu TK XVI. B©y giê ta sÏ hÖ thèng toµn bé kiÕn thøc vÒ mäi mÆt kinh tÕ – chÝnh trÞ, xã hội, văn hóa nghệ thuật của thời kỳ đợc xem là thịnh trị nhất của chế độ PK VN.. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động1 Hoạt động cá nhân, cả lớp. - GV sử dụng bảng phụ (vẽ sơ đồ tổ chøc nhµ níc thêi Lý, TrÇn vµ Lª S¬) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù gièng vµ kh¸c nhau cña tæ chøc bé m¸y c¬ quan nhµ níc thêi Lª S¬ víi thêi Lý- TrÇn ? ? Triều đình ntn ? (Một số cơ quan và chøc quan cao cÊp b·i bá  t¨ng tÝnh tËp quyÒn h¹n chÕ sù ph©n t¸n côc bé, hệ thống thanh tra giám sát hoạt động của quan lại đợc tăng cờng từ Trung ơng đến xã) ? Các đơn vị hành chính ra sao ? (Quy cũ chặt chẽ, đặc biệt cấp thừa tuyên  x·) ? Cách đào tạo, tuyển chọn bổ dụng quan l¹i ntn ? - LÊy ph¬ng thøc häc tËp, thi cö lµm gèc nguyªn t¾c tuyÓn chän, bæ dông quan l¹i. ? Qua đó em thấy nhà nớc Lê Sơ khác Lý- TrÇn ë ®iÓm nµo? +Lý- TrÇn : Nhµ níc qu©n chñ quÝ téc.. Nội dung kiến thức cần đạt 1. VÒ chÝnh trÞ: *Triều đình: - Bé m¸y chÝnh quyÒn ngµy cµng hoµn thiÖn, chÆt chÏ  tËp quyÒn cao.. * Các đơn vị hành chính. - Tæ chøc chÆt chÏ.. - Cách đào tạo, chọn quan lại ( có học, thi đỗ mới làm quan). - Thi cö quy cò h¬n..

(72) +Lª S¬ : Nhµ níc qu©n chñ chuyªn chÕ.. Hoạt động2 : Hoạt động cá nhân,nhóm. ? ë níc ta luËt ph¸p ban hµnh tõ khi nµo ? +1042 : thêi Lý -TrÇn : bé luËt H×nh Th, bé H×nh luËt. +Thêi Lª S¬ : bé luËt Hång §øc. ? ý nghÜa cña viÖc ban hµnh luËn ph¸p lµ g×? ? LuËt ph¸p thêi Lª S¬ cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c thêi Lý- TrÇn. * Th¶o luËn nhãm.. 2. LuËt ph¸p : Ngµy cµng chÆt chÏ cã tiÕn bé.. -> §¶m b¶o an ninh kû c¬ng XH. + Gièng : B¶o vÖ quyÒn lîi giai cÊp thèng trÞ, cÊm giÕt mæ tr©u bß.. + Kh¸c :B¶o vÖ quyÒn lîi quèc gia, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân Hoạt động 3 Hoạt động cả lớp. téc, b¶o vÖ quyÒn lîi phô n÷... 3. Kinh tÕ : ? T×nh h×nh kinh tÕ thêi Lª S¬ ntn ? *N«ng nghiÖp : ? N«ng nghiÖp ? - Diện tích mở rộng, đê điều đợc xây -Thùc hiÖn phÐp qu©n ®iÒn. dựng nhiều, sự phân hóa ruộng đất sâu - Më réng diÖn tÝch canh t¸c. s¾c. - Chú trọng xây dựng đê điều. - Sự phân hóa ruộng đất sâu sắc. *Thñ c«ng nghiÖp : Ph¸t triÓn nhiÒu ? Thñ c«ng nghiÖp? ngµnh nghÒ truyÒn thèng. ? Th¬ng nghiÖp? *Th¬ng nghiÖp. Chî ph¸t triÓn, bu«n Hoạt động 4. * Thảo luận nhóm. bán với nớc ngoài đợc duy trì . GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ các g/c, tầng 4. Xã hội : líp XH Lª S¬ vµ Lý- TrÇn . ? H·y nhËn xÐt ®iÓm kh¸c vµ gièng - Ph©n chia giai cÊp ngµy cµng s©u s¾c. nhau ? -Thêi Lý -TrÇn: Quan hÖ s¶n xuÊt phong kiến đã xuất hiện nhng còn yếu, đến thời - Thời Lê Sơ : Số lợng nô tỳ biảm, địa chủ đông. Lê Sơ đợc xác lập vững chắc. Hoạt động 5 5. Văn hóa, giáo dục, khoa họcHoạt động cá nhân, cả lớp. nghÖ thuËt : ? Giáo dục thi cử thời Lê Sơ đạt những *Gi¸o dôc khoa cö : thµnh tùu g× ? - Quan tâm, tổ chức thi cử đều đặn, HS tr¶ lêi  GV bæ sung ? Em nhËn xÐt g× vÒ thµnh tù KH-NT chÆt chÏ. - NhiÒu t¸c gi¶, t¸c phÈm næi tiÕng. thêi Lª S¬ ? - KH-NT nhiÒu c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ. D. Cñng cè, dÆn dß: 1. Nªu nh÷ng chiÕn th¾ng tiªu biÓu qua c¸c thêi k× : Lý, TrÇn, Lª S ¬. 2. LËp b¶ng thèng kª c¸c t¸c phÈm v¨n häc, sö häc næi tiÕng thêi Lý, TrÇn, Lª S¬. VÒ nhµ : ChuÈn bÞ cho tiÕt lµm BT lÞch sö. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y : Thø ngµy th¸ng n¨m 20 TiÕt 45: Bµi tËp lÞch sö (phÇn ch¬ng iV). A.Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - Nhằm khắc sâu kiến thức cơ bản của chơng IV về phong trào đấu tranh của nhân dân ta chống giặc Minh mà đỉnh cao là khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi. - Khắc sâu những thành tựu đạt đợc về kinh tế, chính trị, văn hoá - giáo dục, khoa häc- nghÖ thuËt. 2. Về t tởng: Giáo dục HS lòng yêu nớc, niềm tự hào dân tộc, ý thức độc lập tự cờng..

(73) 3. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng phân tích đánh giá, so sánh thời Lê Sơ với thời Lý -TrÇn. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; B¶ng phô. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định lớp 2. Bµi cò : ? T×nh h×nh kinh tÕ thêi Lª S¬ nh thÕ nµo ? 3. Bµi míi: Gv híng dÉn Hs lµm bµi tËp: Bài tập 1: Nhà Minh đã thi hành chính sách tàn bạo nào để cai tri nớc ta ? ( Em hãy khoanh tròn trớc câu trả lời đúng). A. Xo¸ bá quèc hiÖu níc ta. B. §Æt ra hµng tr¨m thø thuÕ. C. Thi hành chính sách đồng hoá. D. Các ý A, B, C đều đúng. Bài tập 2: Điền tiếp sự kiện vào các chỗ chấm sau sao cho đúng : - Khëi nghÜa TrÇn Ngçi diÔn ra tõ ........ .......(1407- 1409). - Khëi nghÜa TrÇn Quý Kho¸ng tõ.................(1409-1414). - Hội thề Lũng Nhai đợc tổ chức vào năm ...........(1416). Bµi tËp 3: LËp b¶ng tãm t¾t khëi nghÜa Lam S¬n. Giai ®o¹n DiÔn biÕn chÝnh 1418-1423 - Mïa xu©n 1418 Lª Lîi dùng cê k/n ë Lam S¬n. - Nghĩa quân hoạt động miền Tây Thanh Hãa trong h/c khã kh¨n, thiÕu thèn, lùc l¬ng Ýt ái, l¬ng thùc thiÕu thèn. - BÞ qu©n Minh bao v©y r¸o riÕt  Rót lui 3 lÇn lªn nói Chi Linh  Hßa ho·n (1423). 1424-1426 - T10/1424 chuyển địa bàn hoạt động vào NghÖ An - Liªn tiÕp giµnh th¾ng lîi : H¹ Thµnh Trà Lân đánh bại Khả Lu  giải phóng thµnh N.An - DiÔn Ch©u-Thanh Hãa. -T8/1425 tõ NA tiÕn vµo gi¶i phãng T©n B×nh, ThuËn Hãa. T9/1426 chia thành 3 đạo tiến ra Bắc. Cuèi 1426- - T11/1426 chiÕn th¾ng Tèt §éng – 1427 Chóc §éng. - T10/1427 chiÕn th¾ng Chi L¨ng- X¬ng Giang. - T12/1427 më héi thÒ §«ng Quan.. KÕt qu¶ NghÜa qu©n kh«ng më rộng địa bàn hoạt động, bị địch tấn công  đàn ¸p  lªn nói Chi Linh.. Gi¶i phãng tõ Thanh Hóa vào đến đèo Hải V©n.. Th¾ng lîi hoµn toµn.. Bµi tËp 4 : LËp b¶ng thèng kª nh÷ng thµnh tùu gi¸o dôc, v¨n häc, KH, nghÖ thuËt thêi Lª S¬. LÜnh vùc Gi¸o dôc. Thµnh tùu. Nh©n xÐt. - Kh«i phôc Quèc Tö Gi¸m, më réng Nhµ níc quan t©m gi¸o nhiều trờng học, khuyến kích học tập thi dục, tôn trọng ngời đỗ cö. đạt. - §Ò cao nho gi¸o  ND chÝnh cña häc tËp thi cö. - Mở rộng nhiều khoa thi, đào tạo nhiều.

(74) V¨n häc Khoa häc NthuËt. nhân tài đất nớc. Ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m ph¸t triÓn  néi dung yªu níc s©u s¾c. Sö häc, §Þa lý, Y häc, To¸n häc ph¸t triÓn Sân khấu phát triển đặc biệt chèo, tuồng, kiến trúc, điêu khắc-> công trình đồ sộ, ®iªu luyÖn.. Cã nhiÒu t¸c gi¶, t¸c phÈm næi tiÕng. NhiÒu thµnh tùu cã gi¸ trÞ. NghÖ thuËt phong phó ®a d¹ng mang phong c¸ch cung đình. Bµi tËp 5: HS lªn b¶ng tr×nh bµy diÔn biÕn trËn Tèt §éng- Chóc §éng vµ trËn Chi Lăng – Xơng Giang trên lợc đồ. GV quan s¸t , nhËn xÐt, bæ sung. D. Cñng cè dÆn dß: - GV hÖ thèng l¹i néi dung ch¬ng IV. - Híng dÉn vÒ nhµ lµm bµi tËp. - Xem bµi míi :Bµi 22 - phÇn I. Bµi 22:. Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Chơng V. đại việt ở các thế kỷ xvi - xviii. Sù suy yÕu cña nhµ níc phong kiÕn tËp quyÒn (ThÕ kû xvi - xviii).. TiÕt 46: A. Môc tiªu bµi häc:. T×nh h×nh chÝnh trÞ - x· héi.. 1. Kiến thức: Giúp Hs thấy đợc: - Đến đầu TK XVI sự sa đọa của triều đình PK nhà Lê Sơ, những phe phái dẫn đến xung đột về chính trị. - Phong trào đấu tranh của nông dân pháp triển mạnh đầu thế kỷ XVI. 2. Về t tởng:- Mâu thuẫn giai cấp thổi bùng bằng cuộc đấu tranh của nông dân. - Tự hào truyền thống đấu tranh của nhân dân ta. 3. Kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng sử dụng lợc đồ, nhận xét đánh giá tình hình.. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Giáo viên: -SGK, SGV; Lợc đồ phong trào nông dân khởi nghĩa thế kỷ XVI. 2. Học sinh: - SGK, - Lợc đồ phong trào nông dân khởi nghĩa thế kỷ XVI. C. Hoạt động dạy học: 1.ổn định: 2. Bµi cò: Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh h×nh nhµ Lª S¬ ë thÕ kû XV? 3. Bài mới: Thế kỉ XV, nhà Lê Sơ đã đạt đợc những thành tựu nổi bật về mọi mặt, nhng đến thế kỉ XVI ngày càng suy yếu….. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc mục1 – SGK - GV kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh tån t¹i vµ phát triển của triều đại Lê Sơ. ?Sang đến thế kỷ XVI tình hình nhà Lª nh thÕ nµo? ?Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy thoái đó? ?Em có nhận xét gì về triều đình phong kiÕn nhµ Lª ®Çu TK XVI ? (KÐm vÒ n¨ng lùc vµ nh©n c¸ch  đẩy dân vào đời sống khổ cực – nhà. Nội dung kiến thức cần đạt 1. Triều đình nhà Lê. - §Õn thÕ kØ XVI,Vua quan ¨n ch¬i xa xØ, hoang dâm vô độ, không lo việc nớc. - Néi bé giai cÊp thèng trÞ tranh giµnh quyÒn lùc, chia bÌ kÐo c¸nh. - Quan lại địa phơng ra sức hà hiếp vơ vét cña c¶i cña nh©n d©n => Triều đình Lê suy yếu, mục nát..

(75) Lª vµo suy vong).. ? Tình hình đó dẫn đến hậu quả gì ? Hoạt động cá nhân, nhóm. - HS đọc đoạn: Từ đầu -> các cuộc khëi nghÜa. ?Theo em nguyên nhân nào dẫn đến phong trµo kh¸ng chiÕn cña n«ng d©n ®Çu thÕ kû XVI. * Th¶o luËn nhãm. +Triều đình suy yếu mục nát không quan tâm đến đời sống nhân dân +Quan l¹i hµ hiÕp bãc lét v¬ vÐt cña c¶i ®Èy nh©n d©n vµo c¶nh cïng cùc -> Nông dân>< địa chủ. Nh©n d©n >< nhµ níc phong kiÕn. - Gv sử dụng lợc đồ: Khởi nghĩa n«ng d©n thÕ kØ XVI, yªu cÇu HS quan s¸t. ? Quan sát lợc đồ em có nhận xét gì vÒ phong trµo n«ng d©n ®Çu thÕ kØ XVI? ( Næ ra nhiÒu n¬i, trªn kh¾p c¶ níc) ? H·y kÓ tªn mét sè cuéc khëi nghÜa n«ng d©n thêi k× nµy? - GV hớng dẫn HS xác định địa bàn của các cuộc khởi nghĩa trên lợc đồ. - K/n TrÇn C¶o (1516) lµ cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu nhÊt . Địa bàn hoạt động của nghĩa quân TrÇn C¶o ë §«ng TriÒu (Qu¶ng Ninh), NghÜa qu©n c¹o träc ®Çu, chØ để ba chỏm tóc nên gọi quân ba chám”. NghÜa qu©n ba lÇn tÊn c«ng vµo kinh thµnh Th¨ng Long cã lÇn khiÕn vua quan nhµ Lª ph¶i bá ch¹y vµo Thanh Hãa. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ phong trµo đấu tranh của nông dân TK XVI? ? KÕt qu¶ cña c¸c cuéc khëi nghÜa trªn nh thÕ nµo ? HS Th¶o luËn: ? Nguyªn nh©n nµo dẫn đến sự thất bại của các cuộc khởi nghĩa đó? ( C¸c cuéc khëi nghÜa næ ra lÎ tÎ, rêi rạc, cha có sự liên kết với nhau do đó cha tạo ra đợc sức mạnh để giành th¾ng lîi ) ? Tuy thÊt b¹i, phong trµo khëi nghÜa n«ng d©n thÕ kû XVI cã ý nghÜa g×?. 2. Phong trµo khëi nghÜa cña n«ng d©n ë ®Çu TK XVI. a. Nguyªn nh©n: - Triều đình suy yếu, không quan tâm đ/s nh©n d©n. - Quan l¹i v¬ vÐt bãc lét thËm tÖ. - §êi sèng nh©n d©n, nhÊt lµ n«ng d©n, l©m vµo c¶nh khèn cïng. -> M©u thuÉn giai cÊp gay g¾t -> bïng næ c¸c cuéc khëi nghÜa.. b. DiÔn biÕn: - K/n TrÇn Tu©n (1511) ë Hng Ho¸ - S¬n T©y. - K/n Lª Hy, TrÞnh Hng( 1512) ë NghÖ AN -> Thanh Ho¸. - K/n Phïng ch¬ng ( 1515 ) vïng Tam §¶o. - Tiªu biÓu lµ k/n TrÇn C¶o (1516) ë §«ng TriÒu – Qu¶ng Ninh.. => Quy m« réng lín nhng næ ra lÎ tÎ cha đồng loạt.. c. Kết quả: Các cuộc khởi nghĩa trên đều bÞ thÊt b¹i.. d. ý nghÜa: - Thể hiện tinh thần đấu tranh chống áp bøc bãc lét. - Giáng đòn mạnh vào chính quyền nhà Lê đẩy triều Lê mau chóng sụp đổ. D. Cñng cè, dÆn dß:? KÓ tªn c¸c cuéc k/n n«ng d©n ®Çu thÕ kû XVI. ? Chỉ trên lợc đồ những vùng hoạt động của phong trào nông dân bấy giờ ? VÒ nhµ : Vẽ lợc đồ vào vở bài tập. Häc bµi cò, lµm c©u hái 1,2. ChuÈn bÞ bµi míi. E. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y : Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 22: Sù suy yÕu cña nhµ níc phong kiÕn tËp quyÒn.

(76) (ThÕ kû xvi - xviii). TiÕt 47:. c¸c cuéc chiÕn tranh Nam – B¾c triÒu vµ TrÞnh – NguyÔn.. A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: - T×m hiÓu nguyªn nh©n c¸c cuéc chiÕn tranh. - Hậu quả của cuộc chiến tranh đối với dân tộc và sự phát triển của đất nớc. 2. VÒ t tëng: Båi dìng cho häc sinh ý thøc b¶o vÖ sù ®oµn kÕt thèng nhÊt chèng l¹i ©m mu chia c¾t l·nh thæ. 3. Kĩ năng: Tập xác định các vị trí, địa danh và trình bày diễn biến các sự kiện lịch sử. Đánh giá nguyên nhân dẫn đến nội chiến. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; - Bản đồ chiến tranh Nam – Bắc triều ; chiến tranh Trịnh – NguyÔn. 2. Học sinh: SGK, vẽ lợc đồ chiến tranh Nam- Bắc triều, c/t Trịnh Nguyễn. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ triÒu Lª ®Çu TK XVI? ? Kể tên và chỉ rõ địa bàn hoạt động của phong trào nông dân. 3. Bµi míi: Phong trµo kh¸ng chiÕn cña n«ng d©n ë ®Çu TK XVI chØ lµ bíc ®Çu cho sù chia c¾t kÐo dµi, chiÕn tranh liªn miªn mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ sù xung đột giữa các tập đoàn phong kiến.. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc đoạn: từ đầu -> để phân biệt víi B¾c triÒu cña nhµ M¹c. ? T¹i sao nhµ níc PK cµng suy yÕu th× xung đột giữa các phe phái phong kiến cµng quyÕt liÖt? ( §Ó tranh chÊp quyÒn lùc ). ? V× sao l¹i cã sù h×nh thµnh Nam TriÒu vµ B¾c TriÒu? -TriÒu Lª suy yÕu, M¹c §Æng Dung lµ một võ quan lợi dụng sự xung đột giữa c¸c phe ph¸i  n¨m 1527 cíp ng«i, lËp nhµ M¹c  B¾c TriÒu. - NguyÔn Kim, vâ quan nhµ Lª ñng hé nhµ Lª dÊy qu©n ë Thanh Hãa Phï Lª diÖt M¹c”  Nam TriÒu (1533) - GV xác định ranh giới Nam – Bắc triều trên bản đồ. ? Nguyên nhân nào dẫn đến chiến tranh?. Nội dung kiến thức cần đạt 1. ChiÕn tranh Nam – B¾c triÒu. a. Sù h×nh thµnh Nam- B¾c triÒu: - Triều đình nhà Lê suy yếu, mục nát.. -1527 M¹c §Æng Dung lËp nhµ M¹c  B¾c TriÒu. - N¨m 1533 NguyÔn Kim dÊy qu©n ë Thanh Ho¸ , lËp chÝnh quyÒn riªng  Nam TriÒu.. b. ChiÕn tranh Nam – B¾c triÒu: * Nguyªn nh©n: + Do m©u thuÉn gi÷a nhµ M¹c vµ nhµ Lª -> chiÕn tranh bïng næ. *HËu qu¶: *Hs đọc phần chữ in nghiêng G©y tæn thÊt lín vÒ ngêi vµ cña. ? Cuéc chiÕn tranh Nam – B¾c triÒu * TÝnh chÊt: §©y lµ cuéc chiÕn tranh đã gây tai họa gì cho nhân dân ta? phi nghÜa. (G©y tæn thÊt lín vÒ ngêi vµ cña. N¨m 1570 nhiÒu ngêi bÞ l¾t ®i lÝnh, ®i phu). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh? 2. ChiÕn tranh TrÞnh – NguyÔn vµ Hoạt động cả lớp, nhóm. ? Sau chiÕn tranh Nam – B¾c TriÒu sù chia c¾t §µng Trong - §µng Ngoµi. tình hình nớc ta có gì thay đổi? - N¨m 1545 NguyÔn Kim chÕt con rÓ TrÞnh KiÓm n¾m binh quyÒn §µng Ngoµi. Con thø cña NguyÔn Kim lµ NguyÔn Hoµng lo sî xin vµo trÊn thñ.

(77) ThuËn Hãa,Qu¶ng Nam  §µng Trong. ? NguyÔn Hoµng xin vµo vïng ThuËn *Nguyªn nh©n: M©u thuÉn gi÷a tËp ®oµn PK TrÞnh – Quảng nhằm mục đích gì? NguyÔn ? Vì sao dẫn đến chiến tranh? ? Kết cục của chiến tranh Trịnh – - 1627-1672 đánh nhau 7 lần -> ác liÖt , kh«ng ph©n th¾ng b¹i. NguyÔn? - Dải đất lớn từ NA đến QBình là chiến - Chiến trờng chính : Hà tĩnh, Quảng trêng khèc liÖt. B×nh - D©n 2 bªn bê s«ng Giang ph¶i chuyÓn ®i n¬i kh¸c. - Sù chia c¾t §T-§N kÐo dµi 200 n¨m gây trở ngại về mọi mặt cho đất nớc. *HËu qu¶: ? TÝnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh. - §Êt níc bÞ chia c¾t - lÊy s«ng Gianh ? NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ – x· lµm giíi tuyÕn chia c¾t §µng Trong héi níc ta TK XVI – XVIII? §µng Ngoµi. * Th¶o kuËn nhãm. - G©y ®au th¬ng tæn h¹i cho d©n téc, (Không ổn định, chính quyền luôn luôn tiềm lực kinh tế đất nớc bị suy giảm. thay đổi , chiến tranh liên tiếp xảy ra, đời sống nhân khổ cực, lầm than). * TÝnh chÊt : ChiÕn tranh phi nghÜa. D. Cñng cè dÆn dß: Tr×nh bµy diÔn biÕn vµ nªu hËu qu¶ cña cuéc chiÕn tranh Nam – B¾c TriÒu vµ chiÕn tranh TrÞnh – NguyÔn ? VÒ nhµ : ChuÈn bÞ bµi 23 : Kinh tÕ v¨n hãa TK XVI – XVIII. E. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :. Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 23: Kinh tÕ - v¨n hãa ThÕ kû xvi – xviii. TiÕt 48: Kinh tÕ. A. Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức: Giúp Hs thấy đợc: - Sự khác nhau của kinh tế nông nghiệp và kinh tế hàng hóa ở hai miền đất nớc. Nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau đó. - MÆc dï chiÕn tranh phong kiÕn thêng xuyªn x¶y ra vµ kÐo dµi nhng kinh tÕ vẫn có những bớc tiến bộ đáng kể đặc biệt là Đàng Trong. 2. Về t tởng: Giáo dục ý thức nhận rõ tiềm năng kinh tế đất nớc, tinh thần lao động cầu cù, sáng tạo của nông dân, thợ thủ công nớc ta thời bấy giờ. 3. Kĩ năng: Biết liên hệ tìm hiểu lịch sử địa phơng của Hs. B. §å dïng d¹y häc: 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; Mét sè tranh ¶nh vÒ bÕn c¶ng kinh kú Héi An. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: ?ThuËt l¹i cuéc chiÕn tranh TrÞnh – NguyÔn. Nªu hËu qu¶ hai cuéc chiÕn tranh Nam – B¾c TriÒu vµ TrÞnh – NguyÔn? 3. Bài mới: Cuộc chiến tranh liên miên giữa hai tập đoàn phong kiến đã gây bao đau thơng tổn hại cho dân tộc ta. Sự chia cắt đất nớc ảnh hởng đến sự phát triển chung của đất nớc. Vậy tình hình kinh tế – văn hóa nớc ta các thế kỷ XVI – XVIII nh thÕ nµo h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc.. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung kiến thức cần đạt. 1. N«ng nghiÖp Hoạt động cá nhân, cả lớp. ?T×nh h×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë * §µng ngoµi:.

(78) §µng Ngoµi nh thÕ nµo? ?Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng đó? (Xung đột giữa các tập đoàn PK, cờng hào bao chiếm ruộng đất công, t« thuÕ, binh dÞch nÆng nÒ, n¹n tham « quan l¹i hoµnh hµnh). ?ViÖc cêng hµo ®em cÇm b¸n ruéng đất công có ảnh hởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân nh thÕ nµo? (ND bá lµng ®i phiªu b¹t kh¾p n¬i). ?Tình hình sản xuất ở đàng Trong nh thÕ nµo? ?Chúa Nguyễn có biện pháp gì để khuyÕn khÝch khai hoang s¶n xuÊt? ?Kết quả của chính sách đó ntn? + Sè d©n t¨ng 126.857 suÊt; sè ruéng đất tăng 265.507 mẫu.+ Đặt phủ Gia §Þnh, lËp lµng xãm míi. ?Phñ Gia §Þnh gåm mÊy dinh tån t¹i nh÷ng tØnh nµo hiÖn nay? (Hai dinh: - Dinh TrÊn Biªn (§ång Nai, Bµ RÞa, Vòng Tµu, B×nh D¬ng, B×nh Phíc) - Dinh Phiªn TrÊn (TPHCM, Long An, T©y Ninh) ?Qua đó em có nhận xét gì về sản xuÊt n«ng nghiÖp §µng Trong? ? V× sao s¶n xuÊt n«ng nghiÖp §µng Trong l¹i ph¸t triÓn? (§iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi, c/s khai hoang cña chóa nguyÔn. ) Hoạt động cá nhân, cả lớp. ?T×nh h×nh s¶n xuÊt thñ c«ng nghiÖp Tkû XVII – XVIII nh thÕ nµo? ?Em h·y kÓ tªn nh÷ng lµng thñ c«ng cã tiÕng ë níc ta thêi kú nµy? (Dệt lụa, rèn sát, đúc đồng, làm giấy næi tiÕng nhÊt gèm B¸t Trµng ...) ?Nh×n h×nh 51 SGK em cã nhËt xÐt gì? Hai chiếc bình rất đẹp, men trắng ngà, hình khối và đờng nét hài hòa cân đối đẹp. ?Hoạt động thơng nghiệp phát triển nh thÕ nµo? ?ViÖc xuÊt hiÖn nhiÒu chî chøng tá điều gì?(Việc trao đổ, buôn bán hàng hãa rÊt ph¸t triÓn). ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ phè phêng thêi kú nµy? ? ë n¬i em cã nh÷ng chî phè nµo? ?T¹i sao Héi An trë thµnh phè c¶ng lín nhÊt §µng Trong?(GÇn biÓn thuËn lîi bu«n b¸n níc ngoµi) ?Nªu hiÓu biÕt vÒ Héi An ngµy nay? §îc c«ng nhËn di s¶n v¨n ho¸ n¨m 1999.... ?V× sao ngo¹i th¬ng dÇn bÞ h¹n chÕ?. - Chóa NguyÔn kh«ng ch¨m lo khai hoang, tổ chức đê điều. - Ruộng đất bị cờng hào cầm bán. - S¶n xuÊt n«ng nghiÖp bÞ ph¸ ho¹i nghiªm träng. -> Đời sống nhân dân đói khổ.. *§µng Trong: - Chóa NguyÔn khuyÕn khÝch khai hoang. Cung cÊp n«ng cô, l¬ng ¨n, lËp lµng, lËp Êp ë ThuËn Hãa. Chiªu tËp d©n lu vong, miÔn t« thuÕ, binh dÞch 3 n¨m trë vÒ quª lµm ¨n. - §Æt phñ Gia §Þnh, lËp lµng, Êp míi.. => S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, diÖn tích đợc mở rộng, nhiều xóm làng mới ra đời. Đời sống nhân dân ổn định. 2. Sù ph¸t triÓn nghÒ thñ c«ng vµ bu«n b¸n. *Thñ c«ng nghiÖp: XuÊt hiÖn nhiÒu lµng thñ c«ng næi tiÕng víi nhiÒu s¶n phÈm cã gi¸ trÞ.. *Th¬ng nghiÖp: - Xuất hiện nhiều chợ, phố xá, các đô thị. -> hµng hãa ph¸t triÓn - Nội thơng đợc mở rộng. §« thÞ lín: Th¨ng Long, Phè HiÕn, Thanh Hµ , Héi An..

(79) - Ngo¹i th¬ng dÇn dÇn bÞ h¹n chÕ. D. Cñng cè, dÆn dß : ? Tr×nh h×nh kinh tÕ níc ta thÕ kû XVII – XVIII nh thÕ nµo. Tìm trên bản đồ vị trí các làng nghề nổi tiếng, các đô thị lớn đàng trong, đàng ngoµi. VÒ nhµ : Häc bµi cò. Xem phÇn II. Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 23 : Kinh tÕ – V¨n ho¸ thÕ kû XVI – XVIII. TiÕt 49 : V¨n ho¸. A. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : HS nắm đợc : - Tuy nho giáo vẫn đợc chế độ PK đề cao nhng nhân dân trong làng xã vẫn luôn lu«n b¶o tån vµ ph¸t huy nÕp sèng v¨n ho¸ truyÒn thèng cña d©n téc. - Đạo thiên chúa giáo đợc truyền bá vào nớc ta đồng thời với việc thơng nhân châu Âu đến nớc ta tìm nguồn lợi và tài nguyên. - Chữ quốc ngữ ra đời xuất phát từ nhu cầu truyền đạo của các giáo sĩ. 2. T tởng : Hiểu đợc truyền thống văn hoá dân tộc luôn phát triển trong bất cứ hoµn c¶nh nµo. Båi dìng ý thøc b¶o vÖ truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc. 3. Kü n¨ng : M« t¶ lÔ héi vµ trß ch¬i tiªu biÓu trong lÔ héi cña lµng em. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; Mét sè tranh ¶nh vÒ thµnh tùu v¨n ho¸ thÕ kû XVI – XVIII. . 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức : 2. Kiểm tra bài cũ : ? Nhận xét về tình hình nông nghiệp nớc ta ở đàng Trong và đàng Ngoài ? 3. D¹y bµi míi :. Hoạt động của GV và HS Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc mục 1 (SGK ) ?ë thÕ kû XVI – XVIII níc ta cã nh÷ng t«n gi¸o nµo ? Nãi râ sù ph¸t triển của các tôn giáo đó ? ? V× sao lóc nµy nho gi¸o kh«ng cßn chiếm địa vị độc tôn ? ( Các thế lực PK tranh giành địa vị, vua Lª trë thµnh bï nh×n) . ? ë quª em cã nh÷ng h×nh thøc sinh ho¹t v¨n ho¸ nµo ? - Quan s¸t h×nh 53, cho biÕt bøc tranh mô tả gì ? ( đấu kiếm , đua ngùa, b¾n cung...-> phong phó. - HS đọc câu ca dao trong SGK. ? Câu ca dao đó nói lên điều gì ? BÇu ¬i..., Mét c©y .... ? §¹o thiªn chóa gi¸o b¾t nguån tõ ®©u ? V× sao l¹i xuÊt hiÖn ë níc ta ? ? Thái độ của chính quyền họ Nguyễn và họ Trịnh đối với đạo thiªn chóa gi¸o ? Hoạt động cá nhân. ? Chữ quốc ngữ ra đời trong hoàn. Nội dung kiến thức cần đạt 1. T«n gi¸o : - Nho gi¸o : Duy tr× vµ phæ biÕn. - Phật giáo, đạo giáo phát triển.. - Nhân dân vẫn giữ đợc nếp sống văn hoá truyÒn thèng. -> ThÓ hiÖn nÐt sinh ho¹t vui t¬i, tinh thÇn l¹c quan, th¾t chÆt t×nh ®oµn kÕt, gi¸o dôc tình yêu quê hơng đất nớc.. - §¹o thiªn chóa gi¸o xuÊt hiÖn ë níc ta thÕ kû XVI. -> ChÝnh quyÒn hä TrÞnh – NguyÔn t×m c¸ch ng¨n cÊm. 2. Sự ra đời chữ quốc ngữ :.

(80) - Thế kỷ XVII, chữ quốc ngữ ra đời. Mục cảnh nào ? Mục đích ? ? Vì sao trong một thời gian dài chữ đích là để truyền đạo. - Nhân dân ta không ngừng sửa đổi , hoàn quốc ngữ không đợc sử dụng ? thiÖn. ( g/c PK b¶o thñ, l¹c hËu). ? Theo em chữ quốc ngữ ra đời có vai trß g× trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn v¨n ho¸ ViÖt Nam ?(Ch÷ viÕt thuËn lîi, khoa häc, th«ng tin thuËn tiÖn...). Hoạt động cá nhân, nhóm. ? V¨n häc giai ®o¹n nµy cã mÊy bé 3. V¨n häc vµ nghÖ thuËt d©n gian : a. V¨n häc : phËn ?( VH b¸c häc vµ d©n gian). - V¨n häc ch÷ H¸n chiÕm u thÕ. ? KÓ nh÷ng thµnh tùu v¨n häc tiªu - V¨n häc ch÷ N«m ph¸t triÓn. biÓu ? -> Ca ngîi h¹nh phóc con ngêi, tè c¸o sù - GV nãi vÒ bé sö : Thiªn nam ng÷ bÊt c«ng trong x· héi, thèi n¸t cña triÒu lôc. đình phong kiến. ? Th¬ N«m xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiều có ý nghĩa ntn đối với tiếng nãi vµ V¨n ho¸ d©n téc ? - Tiªu biÓu : NguyÔn BØnh Khiªm, §µo ? ë níc ta thÕ kû XVI- XVIII cã Duy Tõ. nh÷ng nhµ th¬ , nhµ v¨n næi tiÕng - V¨n häc d©n gian ph¸t triÓn víi nhiÒu thÓ nµo ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ v¨n häc d©n lo¹i phong phó. b. NghÖ thuËt d©n gian : gian ? ? NghÖ thuËt d©n gian gåm mÊy lo¹i - NghÖ thuËt ®iªu kh¾c : + §iªu kh¾c gç. h×nh ? + Tîng PhËt bµ ngh×n tay ngh×n m¾t. * Th¶o luËn nhãm. ( 2 lo¹i). ? Thµnh tùu cña NT ®iªu kh¾c ? - NT s©n khÊu : ChÌo, tuång. - HS xem tranh H54- NhËn xÐt ? ? KÓ tªn mét sè lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n khÊu mµ em biÕt ? ? Néi dung cña NTs©n khÊu? -> Phản ánh đì sống lao động cần cù vất vả - GV nhÊn m¹nh : VH-NT d©n gian nhng ®Çy l¹c quan, lªn ¸n kÎ xu nÞnh gian ¸c, ca ngîi t×nh yªu th¬ng con ngêi. thế kỷ XVI- XVIII đã phát triển m¹nh vµ cã nhiÒu thµnh tùu quý b¸u. §ã lµ sù trçi dËy m¹nh mÏ, søc sèng tinh thÇn cña nh©n d©n ta lóc bÊy giê chèng l¹i ý thøc hÖ PK nho gi¸o. D. Cñng cè, dÆn dß : Ngµy nay chóng ta cã nªn duy tr× nÕp sèng v¨n ho¸ truyÒn thèng cña nh©n d©n ta kh«ng ? (GV liªn hÖ thùc tÕ). - Gv cñng cè toµn bµi.- DÆn HS vÒ nhµ häc bµi. E. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y : TiÕt 50. Bµi 24 :. Thø. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Khëi nghÜa n«ng d©n §µng ngoµi thÕ kû XVIII. A. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : HS nắm đợc : + Sự suy yêu, mục nát của chế độ PK Đàng ngoài đã kìm hãm sự phát triển của sức sản xuất, đời sống của nhân dân cực khổ, đói kém. + Phong trµo n«ng d©n chèng l¹i nhµ níc phong kiÕn . Tiªu biÓu lµ khëi cña NguyÔn H÷u CÇu vµ Hoµng c«ng ChÊt. 2. T tëng : ThÊy râ søc m¹nh quËt khëi cña nh©n d©n §µng ngoµi, thÓ hiÖn ý chÝ đấu tranh chống áp bức bóc lột của nhân dân ta..

(81) 3. Kĩ năng : Đánh giá hiện tợng đấu tranh giai cấp thông qua các t liệu về khởi nghÜa n«ng d©n. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; - Lợc đồ : Khởi nghĩa nông dân đằng ngoài thế kỉ XVIII. 2. Học sinh: - SGK, vẽ lợc đồ khởi nghĩa nông dân đằng ngoài thế kỉ XVIII, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Em hãy trình bày những nét chính về Văn hoá nớc ta từ thế kỉ XVI đến XVIII ? 3. Bài mới : ở Đàng Ngoài , chúa Trịnh không chăm lo phát triển đất nớc, sản xuất bị trì trệ, đời sống nhân dân điêu đứng, cực khổ. Vì thế họ vùng dậy đấu tranh.. Hoạt động của GV và hS Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc mục 1 SGK ? NhËn xÐt vÒ chÝnh quyÒn phong kiÕn §µng ngoµi thÕ kØ XVIII ? - GV : Từ tầng lớp vua, chúa đến quan lại sâu mọt đều ra sức ăn chơi, hởng l¹c, phÌ phìn kh«ng cßn kØ c¬ng phÐp t¾c. ? Chính quyền mục nát dẫn đến hậu qu¶ g× ? - GV : ®©y lµ nÐt ®en tèi nhÊt trong bøc tranh lÞch sö nöa sau TK XVIII. ? Tríc cuéc sèng khæ cùc Êy, nh©n d©n ta có thái độ nh thế nào ? Hoạt động cả lớp, nhóm. GV treo lợc đồ lên bảng, yêu cầu HS quan s¸t. ? V× sao nh©n d©n §µng Ngoµi næi dËy đấu tranh ? ? Em có nhận xét gì về địa bàn hoạt động của phong trào nông dân ở Đàng ngoài ? Địa bàn hoạt động rộng. - GV giíi thiÖu lÇn lît tõng cuéc khëi nghÜa. §Æc biÖt lµ khëi nghÜa NuyÔn H÷u CÇu vµ K/n Hoµng C«ng ChÊt. ? KÕt qu¶ cña c¸c cuéc khëi nghÜa trªn ntn ? * Häc sinh th¶o luËn : ? Nguyên nhân nào dẫn đến sự thất bại đó ? HS thùc hiÖn . GV nhËn xÐt bæ sung. - C¸c cuéc khëi nghÜa næ ra lÎ tÎ, rêi r¹c, cha liªn kÕ l¹i víi nhau, thiÕu sù chỉ đạo thống nhất, cha tạo đợc sức m¹nh d©n téc. ? C¸c cuéc khëi nghÜa trªn cã ý nghÜa ntn ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ phong trµo n«ng d©n §µng Ngoµi TK XVIII ? - Liên tục, mạnh mẽ từ đồng bằng đến miÒn nói, nh©n d©n tÝch cùc ñng hé,. Nội dung kiến thức cần đạt 1. T×nh h×nh chÝnh trÞ : ChÝnh quyÒn phong kiÕn : Môc n¸t đến cực độ. + Vua bÊt lùc. + Chóa TrÞnh tµn ¸c, v¬ vÐt cña d©n. + Quan l¹i : hµ hiÕp d©n chóng. + S¶n xuÊt sa sót. + §êi sèng nh©n d©n cùc khæ : do n¹n đói, lũ lụt, hạn hán, ruộng đất bỏ hoang, d©n ®i phiªu t¸n... ->Nhân dân ta vùng dậy đấu tranh. 2. Nh÷ng cuéc khëi nghÜa lín : a. Nguyªn nh©n : - §êi sèng nh©n dan khæ cùc. - ND >< víi chÝnh quyÒn PK Lª- TrÞnh. b. DiÔn biÕn : + K/n D¬ng Hng (1737). + K/n NguyÔn Danh Ph¬ng (17401751). + K/n NguyÔn H÷u CÇu (1741-1751). + K/n Hoµng C«ng ChÊt (1739-1769). c. KÕt qu¶ : §Òu bÞ thÊt b¹i.. d. ý nghÜa : + Lµm cho chÝnh quyÒn hä TrÞnh lung lay + Nêu cao tinh thần đấu tranh chống áp bøc bãc lét. + T¹o ®iÒu kiÖn cho cuéc khëi nghÜa.

(82) triều đình bị tổn thất nặng nề.... T©y S¬n tiÕn qu©n ra B¾c.. 4. Củng cố : Bài 1 :Gọi HS lên bảng xác định địa bàn hoạt động của các cuộc khëi nghÜa n«ng d©n thÕ kØ XVIII. Bài 2 : Nối các sự kiện sau sao cho đúng : A. Khëi nhÜa NguyÔn D¬ng Hng. 1. 1740-1751. B. Khëi nghÜa NguyÔn Danh Ph¬ng. 2. 1741-1751 C. Khëi nghÜa NguyÔn H÷u CÇu 3. 1739-1769. D. Khëi nghÜa Hoµng C«ng ChÊt. 4.1737 * DÆn dß : HS vÒ nhµ häc bµi. Lµm bµi tËp 1,2. ChuÈn bÞ bµi 25. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :. Thø TiÕt 51. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Lµm Bµi tËp lÞch sö .. A. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Cñng cè, kh¸i qu¸t ho¸, hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc ë phÇn lÞch sö VN ë ch¬ng III (§¹i ViÖt thêi TrÇn) . 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, so sánh, đối chiếu, khái quát, hệ thống kiÕn thøc. 3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu nớc, tự hào về một thời kì lịch sử hào hùng của d©n téc. ý chÝ c¨m thï giÆc ngo¹i x©m. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: - B¶ng phô ghi c¸c c©u hái - Bµi tËp. C. Hoạt động dạy – học: 1. ổn định: 2. Bµi cò: 3. Bµi míi: GV híng dÉn, giíi thiÖu néi dung: Chóng ta võa häc xong ch¬ng III và tiết ôn tập chơng II và chơng III, để củng cố lại kiến thức chúng ta sẽ làm một sè bµi t©p bæ sung. Bµi tËp: Câu1: Em hãy khoanh tròn vào chữ cái trớc câu trả lời đúng trong các câu sau ®©y: A. N¨m 1226, nhµ TrÇn thµnh lËp B. Bé m¸y quan l¹i thêi nhµ TrÇn kh«ng gièng nhµ Lý. C. Bé H×nh luËt thêi TrÇn cã bæ sung thªm mét sè ®iÒu so víi thêi Lý. D. Nhà Trần quan tâm đến phát triển kinh tế. C©u 2: a. H·y gi¶i thÝch vÒ c¸c chøc quan sau: -Th¸i y viÖn: .....................( Coi viÖc ch÷a bÖnh trong cung vua) - Hà đê sứ: ............................... (trông coi , đốc thúc việc đắp đê) - KhuyÕn n«ng sø:...................................(khuyÕn khÝch s¶n xuÊt n«ng nghiÖp... ) - Đồn điền sứ:......................................( khuyến khích việc khai khẩn đất hoang...) b. Đánh dấu x vào ý biểu hiện sự hùng mạnh của đất nớc Đại Việt thế kỉ XIII: - Vua anh minh, s¸ng suèt - Quân đội vững mạnh - N«ng nghiÖp, TCN, TN ph¸t triÓn - Chó träng söa sang ph¸p luËt, t¨ng cêng c¬ quan ph¸p luËt. Câu3: Nối cột1 với cột 2 sao cho đúng: Cét1: Cét 2.

(83) Tên ngời lãnh đạo 1- Ng« BÖ 2- NguyÔn Thanh, NguyÔn Kþ 3- Ph¹m s ¤n 4- NguyÔn Nh÷ c¸i. Địa bàn hoạt động a-Thanh Ho¸ b- H¶i D¬ng c- S¬n T©y, VÜnh Phóc, Tuyªn Quang d- Quèc Oai- S¬n T©y. 1- b 2- a 3- d 4- c. ? Vì sao các cuộc khởi nghĩa trên đều bị thất bại? Câu 4: Điền sự kiện đúng vào chỗ chấm trong các câu sau đây: - …………, qu©n M«ng Cæ sang x©m lîc níc ta. (1258) - …………, Trung Quèc bÞ M«ng Cæ thèng trÞ. (1279) - …………, 50 v¹n qu©n Nguyªn trµn vµo §¹i ViÖt. (1285) - …………., qu©n Nguyªn x©m lîc níc ta lÇn thø ba. (1287-1288) - …………, qu©n Nguyªn thÊt b¹i th¶m h¹i vµ rót qu©n vÒ níc. (4-1288) Nh÷ng thµnh tùu næi bËt díi thêi TrÇn: + Kinh tÕ: - n«ng nghiÖp :…………….(Ph¸t triÓn nhanh chãng) - Thñ c«ng nghiÖp:……………(T¹o ra nhiÒu s¶n phÈm míi, chÊt lîng cao) - Th¬ng nghiªp:………….(më réng, nhiÒu trung t©m bu«n b¸n) + V¨n ho¸- gi¸o dôc: - Më nhiÒu trêng d¹y häc - C¸c tÝn ngìng cæ truyÒn phæ biÕn, ph¸t triÓn. - Nho giáo đợc đề cao…. + Khoa häc – nghÖ thuËt: - Y häc:………….(nghiªn cøu thuèc nam, tæng kÕt viÖc ch÷a bÖnh b»ng thuèc nam trong nh©n d©n…) - Qu©n sù:………..(t¸c phÈm næi tiÕng “ Binh th yÕu lîc” cña TrÇn Hng §¹o đánh dấu bớc phát triển về quân sự…) - Kiến trúc , điêu khắc:…….(nhiều công trình kiến trúc có giá trị ra đời….) C©u 5: Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc M«ng- Nguyªn Nguyªn nh©n th¾ng lîi: - Sù ®oµn kÕt cña mäi tÇng líp nh©n d©n. - Sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt của nhà Trần. - Tinh thần chiến đấu dũng cảm, dám hi sinh của tớng sỹ. Đặc biệt những ngời tớng tài: Trần QuốcTuấn, Trần Khánh D, Trần Nhật Duật ... - Chiến lợc , chiến thuật đúng đắn, sáng tạo. ý nghÜa lÞch sö - Đập tan tham vọng và ý chí xâm lợc Đại Việt, bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vÑn l·nh thæ. - Thắng lợi đã góp phần xây đắp truyền thống quân sự VN. - §Ó l¹i nh÷ng bµi häc lÞch sö quý gi¸: søc m¹nh cña khèi ®oµn kÕt toµn d©n, dùa vào dân đánh giặc. - Ngăn chặn cuộc xâm lợc của quân Nguyên đối với nớc khác. 5. Cñng cè, dÆn dß: - GV thu vë mét sè em, chÊm, nhËn xÐt t¹i líp. - GV nhËn xÐt giê lµm bµi tËp, híng dÉn Hs häc vµ lµm Bt ë nhµ - Hs su tÇm 1-2 mÈu chuyÖn lÞch sö næi tiÕng thêi TrÇn. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y:. Thø. Bµi 25. TiÕt 52.. ngµy. th¸ng. Phong trµo T©y S¬n. Khëi nghÜa n«ng d©n T©y S¬n.. n¨m 20.

(84) I, Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc : - Sù môc n¸t cña chÝnh quyÒn hä nguyÔn ë §µng trong nöa sau thÕ kØ XVIII -> Phong trào nông dân ở đàng trong mà đỉnh cao là K/n Tây Sơn. - Anh em NguyÔn Nh¹c, NguyÔn HuÖ, NguyÔn L÷ lËp c¨n cø T©y S¬n vµ sù ñng hộ của đồng bào Tây Nguyên. 2. T tởng : Thấy đợc sức mạnh quật khởi, ý chí kiên cờng của nhân dân chống áp bøc, bãc lét. 3. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ, tờng thuật sự kiện. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ : Căn cứ địa Tây Sơn. 2. Học sinh: - SGK, vẽ lợc đồ: Căn cứ địa Tây Sơn. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ – x· héi ë §µng ngoµi nöa sau thÕ kØ XVIII ? 3. Bµi míi :. Hoạt động của GV và HS Hoạt động cá nhân, cả lớp. - GV : Tõ nöa sau thÕ kØ XVIII, chÝnh quyÒn hä NguyÔn ë §µng Trong ngµy cµng suy yÕu vµ môc n¸t. ? Sù suy yÕu cña chÝnh quyÒn hä nguyÔn biÓu hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? - Gọi HS đọc trích dẫn trong SGK ? §o¹n trÝch em khiÕn em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ bän thèng trÞ ? ? Chóng bãc lét nh©n d©n nh thÕ nµo ? §êi sèng cña nh©n d©n ra sao ? ? Nh vậy đời sống của nhân dân đàng trong có gì khác với đời sống của nhân dân đàng ngoài không ? ? Sù môc n¸t cña chÝnh quyÒn hä NguyÔn dẫn đến hậu quả gì ? - GV : PT đấu tranh của nông dân thời gian nµy ph¸t triÓn rÊt m¹nh, cã rÊt nhiÒu cuộc khởi nghĩa đã nổ ra : K/n của Lành ( 1695) ë Qu¶ng Ng·i ; K/n Lý V¨n Quang ë Gia §Þnh ( 1747 ) ; Næi bËt lµ khëi nghÜa chµng LÝa. ? LÝa lµ ngêi nh thÕ nµo ? - §äc nh÷ng c©u th¬ vÒ chµng LÝa. ? MÆc dï thÊt b¹i nhng cuéc khëi nghÜa cña LÝa nãi lªn ®iÒu g× ? ( Thể hiện tinh thần đấu tranh quật cờng cña n«ng d©n chèng chÝnh quyÒn PK hä NguyÔn. B¸o tríc c¬n b·o t¸p cña cuéc đấu tranh giai cấp sẽ giáng vào chính quyÒn Pk hä NguyÔn) Hoạt động cá nhân, nhóm. - Gv treo lợc đồ căn cứ Tây Sơn và giới thiệu về vùng đất này : ấp Tây Sơn nằm giáp giữa vùng đất Bình Định với vùng rõng nói T©y Nguyªn ( Nay thuéc tØnh Gia Lai ), nối liền 2 miền là S. Côn và đờng bộ qua đèo An Khê. ? Ngời tổ chức và lãnh đạo cuộc khởi nghÜa nµy lµ ai ? ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ 3. Nội dung kiến thức cần đạt 1. Xã hội đàng trong nửa sau thÕ kØ XVIII : a. T×nh h×nh XH : + Chính quyền địa phơng : Nặng nề, phøc t¹p. + Triều đình: Tập đoàn Trơng Phúc Loan n¾m mäi quyÒn hµnh. ->ChÝnh quyÒn hä NguyÔn suy yÕu vµ môc n¸t. + §êi sèng cña nh©n d©n v« cïng cùc khæ. -> C¸c tÇng líp nh©n d©n bÊt b×nh víi chÝnh quyÒn PK hä NguyÔn -> hä vïng dậy đấu tranh. b. Khëi nghÜa Chµng LÝa :. - Khëi nghÜa næ ra ë Tru«ng M©y( B×nh §Þnh ) - Chñ tr¬ng : LÊy cña nhµ giµu chia cho ngêi nghÌo.. 2. Khëi nghÜa T©y S¬n bïng næ : N¨m 1771 K/n bïng næ ë Êp T©y S¬n ( Thuéc phñ Quy Nh¬n ). + Lạnh đạo : 3 anh em : Nguyễn Nhạc, NguyÔn HuÖ, NguyÔn L÷. + ChuÈn bÞ : - X©y thµnh luü, luyÖn tËp.

(85) anh em T©y S¬n ? qu©n sü, chuÈn bÞ l¬ng thùc..., nh©n d©n ? Anh em NguyÔn Nh¹c chuÈn bÞ nh÷ng kh¾p n¬i hëng øng. g× cho cuéc K/n ? - Đánh đổ quyền thần Trơng Phúc Loan, GV : Xác định căn cứ T.Sơn trên lợc đồ : ủng hộ Hoàng tôn Nguyễn Phúc Dơng. + C¨n cø ®Çu tiªn lµ vïng T©y S¬n Thîng đạo . Đây là cao nguyên có ngời Ba Na và - Căn cứ : Tây Sơn Thợng đạo, Tây Sơn Hạ đạo-> Đồng bằng. ngời kinh chung sống, nhân dân địa phơng rất nhiệt tình ủng hộ. -> Lùc lîng lín m¹nh, më réng c¨n cø, + Sau đó nghĩa quân di chuyển xuống địa bàn gần vùng đồng bằng. vùng đất thuộc huyện Tây Sơn (B Định) gọi là Tây Sơn Hạ đạo, lấy ấp kiên thành lµm trung t©m. ? V× sao nghÜa qu©n di chuyÓn c¨n cø tõ Tây Sơn Thợng đạo ->TSơn Hạ đạo ? - Lùc lîng : N«ng d©n nghÌo, thî thñ ? Lùc lîng tham gia cuéc khëi nghÜa ? công, thơng nhân, đồng bào dân tộc ít Lùc lîng nµo lµ chÝnh ? ngêi, mét sè nhµ giµu, thæ hµo,... - HS đọc đoạn trích trong SGK. -> Đông đảo các tầng lớp tham gia. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa qu©n T©y S¬n ? + ý nghÜa : Gi¶i phãng ngêi d©n khái * Th¶o luËn nhãm. ¸ch bãc lét, ®em l¹i quyÒn lîi cho nh©n ( LL đông, có trang bị vũ khí, bênh vực d©n. quyÒn lîi cho d©n nghÌo). 4. Cñng cè, dÆn dß : ? Cuéc khëi nghÜa T. S¬n næ ra cã nh÷ng thuËn lîi g× ? ( Địa thế hiểm yếu, rộng, chính quyền họ Nguyễn suy yếu, lòng dân oán hận-> đợc sự ủng hộ rộng rãi của nhân dân). - D¨n HS vÒ nhµ häc bµi, chuÈn bÞ môc II. * Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y : Thø. Bµi 25. TiÕt 53.. ngµy th¸ng Phong trµo T©y S¬n (TiÕp).. n¨m 20. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân xâm lợc Xiêm.. A. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : Học sinh nắm đợc : - Các mốc thời gian quan trọng của nghĩa quân T.Sơn nhằm đánh đổ tập đoàn phản động, tiêu diệt quân Xiêm, từng bớc thống nhất đất nớc. - Tµi chØ huy qu©n sù cña NguyÔn HuÖ . 2. T tởng : Tự hào về truyền thống đấu tranh của dân tộc ta, những chiến công của nghÜa qu©n T©y s¬n. 3. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ, lợc đồ. B, Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ : +Tây Sơn chống các thế lực phong kiến và chèng x©m lîc níc ngoµi. + ChiÕn th¾ng R¹ch GÇm – Xoµi Mót. 2. Học sinh: - SGK, vẽ lợc đồ : +Tây Sơn chống các thế lực phong kiến và chèng x©m lîc níc ngoµi. + ChiÕn th¾ng R¹ch GÇm – Xoµi Mót. C, Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ : ? Trình bày trên lợc đồ căn cứ địa T. Sơn ? 3. Bµi míi :. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - GV sử dụng lợc đồ : Xác định Thành Quy Nh¬n. - Kể về mu kế của Nguyễn Nhạc để hạ đợc thành Quy Nhơn. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mu kÕ cña NguyÔn Nh¹c ?. 1. Lật đổ chính quyền họ Nguyễn : - H¹ thµnh Quy Nh¬n : + 9-1773 : Nghĩa quân hạ đợc thành Quy Nh¬n..

(86) ( Táo bạo, thông minh, bất ngờ-> địch bị động). ? Việc hạ đợc thành Quy Nhơn có ý nghÜa g× ? - Gv xác định vùng nghĩa quân chiếm đóng từ Quảng Nam đến Bình Thuận. ? BiÕt tin T©y S¬n næi dËy, chóa TrÞnh đã làm gì ? ? T¹i sao NguyÔn Nh¹c l¹i ph¶i hoµ ho·n víi qu©n TrÞnh ? - GV nªu bËt t×nh huèng hiÓm nghÌo của nghĩa quân Tây Sơn trên bản đồ : + Quân Trịnh đánh vào Phú Xuân + Qu©n NguyÔn bá ch¹y vµo Gia §Þnh -> Qu©n T©y S¬n ë gi÷a cã nguy c¬ bÞ bao v©y tiªu diÖt. V× vËy kÕ s¸ch lµ t¹m thời hoà hoãn với Trịnh để diệt Nguyễn. - GV : Tõ 1776-1783 : NghÜa qu©n 4 lần đánh vào Gia Định, lần thứ 2 ( Năm 1777) giết đợc chúa nguyễn, chỉ có NguyÔn ¸nh ch¹y tho¸t. ? V× sao cuéc khëi nghÜa nhanh chãng th¾ng lîi ? ( Sù hëng øng cña nh©n d©n, tµi trÝ cña anh em T©y S¬n). Hoạt động cả lớp, nhóm. ? V× sao qu©n Xiªm x©m lîc níc ta ? ? Em có nhận xét gì về hành động của NguyÔn ¸nh ? - XĐ trên lợc đồ các hớng tiến công của qu©n Xiªm. + 2 vạn quân thuỷ đổ bộ lên Rạch giá. + 3 vạn quân bộ xuyên Chân Lạp, đổ bộ lªn CÇn Th¬. ? Thái độ của quân Xiêm ntn khi vào x©m lîc níc ta ? - XĐ địa danh Mỹ Tho trên lợc đồ. ? V× sao NguyÔn HuÖ chän ®o¹n s«ng nµy ? - GV giới thiệu cách bố trí trận địa của Nguyễn Huệ và tờng thuật trận đánh . ? Kết quả của trận đánh nh thế nào ? * Th¶o luËn nhãm : ? ý nghÜa cña chiÕn th¾ng R¹ch GÇmXoµi Mót ?. + 1774 vùng kiểm soát đợc mở rộng từ Quảng Nam đến Bình Thuận. + Chóa TrÞnh cö tíng Hoµng Ngò Phóc chỉ huy 3 vạn quân đánh chiếm Phú Xu©n. Chóa NguyÔn vît biÓn vµo Gia §Þnh. + Qu©n T©y S¬n ë thÕ bÊt lîi -> NguyÔn Nh¹c t¹m hoµ víi TrÞnh.. - Tiªu diÖt qu©n NguyÔn : + N¨m 1777, chÝnh quyÒn hä NguyÔn bị lật đổ.. 2. ChiÕn th¾ng R¹ch GÇm- Xoµi Mót : a. Nguyªn nh©n : - NguyÔn ¸nh cÇu cøu qu©n Xiªm, dÉn đờng cho Xiêm xâm lợc nớc ta. b. DiÔn biÕn : + 1784, Xiªm vµo Gia §Þnh : - 2 v¹n thuû-> R¹ch Gi¸. - 3v¹n bé-> CÇn Th¬. -> quân Xiêm chiếm đợc miền tây Gia §Þnh. + 1-1785, NguyÔn HuÖ chän R¹ch GÇm- Xoµi Mót lµm trËn quyÕt chiÕn. 19/1/1785 , nhử địch vào trận địa. c. Kết quả : 5 vạn quân Xiêm bị đánh tan. d. ý nghÜa : +§©y lµ mét trong nh÷ng trËn thñy chiÕn lín nhÊt vµ lõng lÉy nhÊt trong livhj sö chèng ngo¹i x©m cña d©n téc ta. + Chiến thắng quân Xiêm đã đa phong trào Tây Sơn phát triển lên một trình độ míi, Tõ ®©y phong trµo t©y S¬n trë thµnh phong trµo quËt khëi cña c¶ d©n téc. + §Ëp tan ©m mu x©m lîc cña qu©n Xiªm. + Khẳng định sức mạnh của nghĩa quân T©y S¬n.. 4. Cñng cè , dÆn dß : 1. Gọi HS lên bảng gắn các mốc niên đại trên bản đồ và nói rõ niên đại đó gắn với sù kiÖn nµo ? ý nghÜa cña tõng sù kiÖn ? 2. Nối các sự kiện đúng với thời gian : + NghÜa qu©n T©y S¬n h¹ thµnh Qui Nh¬n. 1784.

(87) + Nghĩa quân Tây Sơn bắt đợc chúa Nguyễn. + Qu©n Xiªm kÐo vµo Gia §Þnh. + ChiÕn th¾ng R¹ch GÇm- Xoµi Mót. - DÆn HS vÒ nhµ häc bµi. ChuÈn bÞ III. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :. 1785 1773 1777. Thø ngµy th¸ng n¨m 20 Bµi 25. Phong trµo T©y S¬n (TiÕp theo). Tiết 54. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh. A. Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc : - Nắm đợc các mốc niên đại gắn với hoạt động của nghĩa quân Tây Sơn, đánh đổ chÝnh quyÒn vua Lª- chóa TrÞnh. 2. T tởng : Tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc ta. 3. Kĩ năng : Trình bày diễn biến trên bản đồ. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Bản đồ : Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiÕn vµ x©m lîc níc ngoµi . 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức : 2. Kiểm tra bài cũ : ? Thuật lại chiến thắng Rạch Gầm -Xoài Mút trên lợc đồ ? 3. Bài mới : Sự mục nát của chính quyền phong kiến là nguyên nhân dẫn đến các cuộc khởi nghĩa của nhân dân. Sau khi tiêu diệt đợc nhà Nguyễn , Nguễn Huệ đem quân tiêu diệt vua Lê , Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài tiến tới thống nhất đất nớc.. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc SGK mục 1 ? Tình hình đàng ngoài nh thế nào ? - Quân Trịnh đang đóng chiếm Phú Xu©n kiªu c¨ng , s¸ch nhiÔu nh©n d©n. ? Nghĩa quân Tây Sơn tiến đánh Phú Xu©n nh thÕ nµo ? - Sử dụng lợc đồ thuật lại quá trình đánh chiếm Phú Xuân của Nguyễn Huệ vµ nghÜa qu©n. ? T¹i sao NguyÔn HuÖ l¹i nªu danh nghÜa ‘Phï Lª diÖt TrÞnh’? -> TËp hîp d©n chóng ñng hé m×nh vµ nhiều ngời còn nhớ đến nhà Lê. - GV chỉ trên bản đồ : Giữa 1786, Nguyễn Huệ cho quân đánh ra Thăng Long, chóa TrÞnh bÞ b¾t-> ChÝnh quyÒn họ Trịnh bị sụp đổ. ? V× sao nghÜa qu©n T©y S¬n tiªu diÖt nhµ TrÞnh nhanh chãng nh vËy ? -> Nh©n d©n o¸n ghÐt TrÞnh, ñng hé T©y S¬n... Hoạt động cá nhân, nhóm. - HS đọc SGK ? T×nh h×nh B¾c Hµ sau khi NguyÔn HuÖ rót qu©n vÒ Nam nh thÕ nµo ? - Chỉ trên lợc đồ vùng ba anh em Tây S¬n chiÕm gi÷. - NguyÔn Nh¹c : Trung ¬ng Hoµng §ÕQui Nh¬n. - NguyÔn HuÖ :B¾c B×nh V¬ng – Phó Xu©n.. 1. H¹ thµnh Phó Xu©n, tiÕn ra B¾c Hµ diÖt hä TrÞnh : - 6 - 1786 nghĩa quân Tây Sơn đánh thành -> hạ đợc thành Phú Xuân.. -> Toµn bé §µng Trong thuéc vÒ T©y S¬n. - Víi khÈu hiÖu “Phï Lª diÖt TrÞnh”, T©y S¬n tiÕn ra B¾c. Gi÷a 1786, NguyÔn HuÖ ra Th¨ng Long, chóa TrÞnh bị bắt, chính quyền họ Trịnh bị lật đổ. NguyÔn HuÖ trao quyÒn cho nhµ Lª rót vµo nam. - ý nghÜa: T¹o ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho sù thống nhất đất nớc, đáp ứng nguyện väng cña nh©n d©n. 2. NguyÔn H÷u ChØnh mu ph¶n , NguyÔn HuÖ thu phôc B¾c Hµ : - Con ch¸u hä TrÞnh næi lo¹n. - Lª Chiªu thèng b¹c nhîc. - NguyÔn H÷u ChØnh léng quyÒn, chèng l¹i nghÜa qu©n T©y S¬n..

(88) - NguyÔn Nh¹c : §«ng §Þnh V¬ng- Gia §Þnh.. - Cuèi 1787, NguyÔn HuÖ cö Vò V¨n ? Tríc t×nh h×nh NguyÔn H÷u ChØnh mu NhËm ra B¾c Hµ diÖt ChØnh-> NhËm l¹i chống đối lại Tây Sơn. ph¶n , NguyÔn HuÖ cã biÖn ph¸p g× ? - NhËm ra B¾c Hµ diÖt ChØnh->cai qu¶n B¾c Hµ-> tµn b¹o. - 1788 NguyÔn HuÖ ra B¾c Hµ lÇn 2, ? Vì sao Nguyễn Huệ thu phục đợc Bắc diệt Nhậm -> thu phục Bắc Hà. - §îc nhiÒu sü phu, nh©n d©n ñng hé. Hµ ? Nguyễn Huệ đợc các sỹ phu giúp đỡ : -> Lực lợng Tây Sơn hùng mạnh. Ng« Th× NhËm, Phan Huy Ých... - ý nghÜa : * Th¶o luËn nhãm : + Tiªu diÖt chóa NguyÔn ë §µng Trong, ? Việc lật đổ chính quyền Nguyễn, lật đổ chính quyền Lê- Trịnh ở Đàng TrÞnh cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? Ngoài đặt cơ sở cho việc thống nhất l·nh thæ. +Thể hiện tinh thần đấu tranh anh dũng cña nghÜa qu©n. 4. Cñng cè, bµi tËp: 1. HS lên bảng gắn các mốc sự kiện vào bản đồ câm . 2. Khoanh tròn vào chữ cái trớc câu trả lời đúng trong các câu sau đây : a. Nguyễn Huệ đem quân ra Bắc Hà lần 2 là để : A. Mở rộng vùng chiếm đóng nâng cao thanh thế. B. Tiếp tục giúp đỡ nhà lê cai trị Bắc Hà. C. Dẹp mầm loạn Bắc Hà , ngăn chặn nguy cơ cát cứ đất nớc. b. Khi tiÕn c«ng ra B¾c Hµ lÇn 2 NguyÔn HuÖ cã nh÷ng thuËn lîi g× ? A. Đợc nhân dân cả nớc đồng lòng ủng hộ. B. Lùc lîng nghÜa qu©n T©y S¬n hïng m¹nh. C. Vò V¨n NhËm gióp søc. 5. DÆn dß : VÒ häc bµi , chuÈn bÞ môc IV. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :. Bµi 25 : Phong. trµo T©y. Thø. ngµy th¸ng S¬n.(TiÕp theo). n¨m 20. TiÕt 55 Tây Sơn đánh tan quân Thanh. A. Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc : + Tµi thao lîc qu©n sù cña Quang Trung vµ danh tíng Ng« Th× NhËm. + Những sự kiện lớn trong chiến dịch đại phá quân Thanh - Đặc biệt là trận Ngọc Håi - §èng §a xu©n KØ DËu 1789. 2. T tëng : - GD lßng yªu níc vµ tù hµo vÒ trang sö vÎ vang cña d©n téc ta trong cuộc đại phá quân Thanh xâm lợc. - C¶m phôc thiªn tµi qu©n sù cña Quang Trung. 3. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ. Đánh giá tầm vóc của các sự kiện lÞch sö quan träng : sù kiÖn Xu©n KØ DËu n¨m 1789. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Giáo viên: - SGK, SGV; + Lợc đồ : Tây Sơn khởi nghĩa và chống xâm lợc. + Lợc đồ : Trận Ngọc Hồi - Đống Đa. 2. Học sinh: - SGK, vẽ lợc đồ : Trận Ngọc Hồi - Đống Đa. C. Hoạt động dạy học :.

(89) 1. ổn định lớp : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Tãm t¾t tiÕn tr×nh cuéc K/n T©y S¬n tõ 1783-1788 ? 3. Bµi míi :. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Sau khi Nguyễn Huệ thu phục đợc B¾c Hµ, vua Lª Chiªu Thèng cã hµnh động gì ? ? Nhµ Thanh cã bá qua c¬ héi nµy kh«ng ? - GV : N¨m 1788, nhµ Thanh cö T«n Sü NghÞ ®em 29 v¹n qu©n tiÕn vµo níc ta. - Sử dụng lợc đồ chỉ các hớng tiến quân cña qu©n Thanh vµo níc ta : + §¹o 1 : do T«n Sü NghÞ chØ huy tõ Qu¶ng T©y qua L¹ng S¬n tiÕn vµo. + Đạo2 : Theo đờng Cao Bằng do Sầm Nghi §èng chØ huy. + Đạo 3 : Theo đờng Tuyên Quang. + Đạo 4 : Theo đờng Quảng Ninh tiến vµo H¶i D¬ng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù chuÈn bÞ cña qu©n Thanh cho cuéc x©m lîc nµy ? -> Lùc lîng m¹nh. Cã Lª Chiªu Thèng dẫn đờng. Tớng giặc là những tên tớng giái, hiÕu chiÕn vµ muèn lËp c«ng. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ bÌ lò Lª Chiªu Thèng ? («ng vua b¸n níc hÌn h¹, nhôc nh·, chØ v× quyÒn lîi c¸ nh©n mµ b¸n rÎ Tæ Quèc) . ? Tríc thÕ giÆc m¹nh, nghÜa qu©n T©y Sơn có hành động nh thế nào ? - GV : Giíi thiÖu phßng tuyÕn Tam Điệp – Biện Sơn trên lợc đồ, nói rõ vị trí , đặc điểm. ? V× sao qu©n ta rót khái Th¨ng Long ? ( Bảo toàn lực lợng, làm kiêu lòng địch, chê thêi c¬) ? V× sao nghÜa qu©n lËp phßng tuyÕn Tam §iÖp- BiÖn S¬n ? ( Cã chiÒu s©u liªn kÕt thuû bé v÷ng chắc, làm bàn đạp cho quân Tây Sơn tÊn c«ng tiªu diÖt qu©n Thanh ë Th¨ng Long.) Hoạt động cả lớp. ? Nhận đợc tin cấp báo, Nguyễn Huệ đã làm gì ? ? Vì sao lúc lấy đợc chính quyền từ tay hä TrÞnh, NguyÔn HuÖ kh«ng lªn ng«i mµ b©y giê míi lªn ng«i ? ? Việc Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế cã ý nghÜa ntn ? ( Tập hợp đợc lòng dân, tạo sức mạnh đoàn kết dân tộc, khẳng định chủ quyền d©n téc vµ cho qu©n Thanh biÕt níc Nam cã chñ) - Xác định trên lợc đồ đờng tiến quân cña qu©n T©y S¬n ra B¾c :. 1. Qu©n Thanh x©m lîc níc ta : a. Hoµn c¶nh : - Lª Chiªu Thèng sang cÇu cøu nhµ Thanh. - 1788, T«n Sü NghÞ + 29 v¹n qu©n Thanh chia làm 4 đạo kéo vào nớc ta.. -> lùc lîng m¹nh, hung b¹o, hiÕu chiÕn.. b. ChuÈn bÞ cña nghÜa qu©n : - Rót qu©n khái Th¨ng Long. - LËp phßng tuyÕn Tam §iÖp – BiÖn S¬n. - Cho ngêi vÒ Phó Xu©n cÊp b¸o víi NguyÔn HuÖ.. 2. Quang Trung đại phá quân Thanh : * ChuÈn bi : - 21/12 (24/11/1788), NguyÔn HuÖ lªn ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung -> TiÕn qu©n ra B¾c..

(90) ? Quang Trung mở cuộc duyệt binh để lµm g× ? LÊy khÝ thÕ vµ tinh thÇn cho qu©n lÝnh. - 1 HS đọc lời tuyên thệ của Quang Trung. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi tuyªn thÖ ? Thể hiện tinh thần quyết tâm đánh giặc. ? Quang Trung dự định đánh quân Thanh vµo thêi gian nµo ? ? Vì sao Quang Trung quyết định tiêu diÖt qu©n Thanh ngay trong tÕt kØ DËu ? ? Quang Trung chuẩn bị cho cuộc đại ph¸ qu©n Thanh ntn ? - Chỉ 5 đạo quân của Quang Trung tiến ra bắc trên lợc đồ . - GV Têng thuËt diÔn biÕn ? ? TrËn Ngäc Håi - §èng §a diÔn raîth thÕ nµo ? + Ngày 5 tết, quân tây Sơn đánh mạnh vào phía nam Ngọc Hồi-> địch chạy ra đầm mực, bị quân của đô đốc Bảo bao v©y tiªu diÖt. ?Tại sao ta đánh Ngọc Hồi và Đống §a cïng mét lóc ? ( Hợp đồng tác chiến cùng 1 lúc, địch sÏ bèi rèi vµ kh«ng ®iÒu qu©n tiÕp viÖn đến kịp cho mặt trận phía Nam , Tôn Sỹ NghÞ trë tay kh«ng kÞp.) ? Kết quả của chiến dịch đại phá quân Thanh nh thÕ nµo ? Hoạt động cá nhân, nhóm. * Th¶o luËn nhãm : ? Trong suèt 17 n¨m , nghÜa qu©n T©y Sơn đã giành đợc những thắng lợi to lín nµo ? ? V× sao nghÜa qu©n T©y S¬n l¹i giµnh đợc những thắng lợi đó ?. ? ý nghÜa lÞch sö cña phong trµo T©y S¬n ? * §¸nh gi¸ cèng hiÕn cña phong trµo T©y s¬n víi lÞch sö d©n téc.. - DuyÖt binh ë NghÖ An , Thanh Ho¸. - 25/1/1789 ra Ninh B×nh, cho qu©n ¨n tÕt tríc (20/12 ¢L).. - Quang Trung quyết định tiêu diệt quân Thanh ngay trong tÕt KØ DËu ( 1789 ) - Tõ Tam §iÖp, Quang Trung chia lµm 5 đạo quân tiến ra bắc. * DiÔn biÕn : + §ªm 30 tÕt (©m lÞch ) : Ta vît s«ng Gián Khẩu, tiêu diệt địch ở đồn tiền tiªu. + Đêm 3 tết : Hạ đồn Hà Hồi. + S¸ng 5 tÕt : TrËn Ngäc Håi- §èng §a : - TrËn Ngäc Håi : §©y lµ vÞ trÝ quan trọng nhất của địch ở phía nam Thăng Long, làm cho địch hoảng loạn, khí thế cña ta ngµy cµng d©ng lªn. - TrËn §èng §a : §èt löa thiªu ch¸y doanh tr¹i , SÇm Nghi §èng th¾t cæ tù tö. * KÕt qu¶ : 29 v¹n qu©n Thanh bÞ tiªu diÖt. 3. Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö cña phong trµo T©y S¬n . - Nguyªn nh©n th¾ng lîi : + Nhờ ý chí đấu tranh chống áp bức bóc lét, tinh thÇn yªu níc,®oµn kÕt vµ sù hy sinh cao c¶ cña nh©n d©n . + Sự lãnh đạo tài tình của Quang Trung vµ bé chØ huy nghÜa qu©n víi nghÖ thuËt chỉ đạo chiến tranh : Thần tốc, bất ngờ, táo bạo, chỉ đạo và tổ chức chiến đấu cơ động). - ý nghÜa lÞch sö : + Lật đổ các tập đoàn phong kiến. + Lập lại thống nhất đất nớc. + §¸nh ®uæi qu©n x©m lîc Xiªm, Thanh, bảo vệ nền độc lập dân tộc.. 4. Cñng cè, dÆn dß : 1. GV Tæng kÕt l¹i nh÷ng sù kiÖn chÝnh cña Phong trµo T©y S¬n tõ 1771 – 1789. - Lật đổ các tập đoàn phong kiến thối nát Lê- Trịnh- Nguyễn, xoá bỏ sự chia cắt đất nớc. - §¸nh tan cuéc x©m lîc Xiªm – Thanh, b¶o vÖ l·nh thæ. 2. Đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh của Quang Trung là : Hành quân thần tốc, tiến ra Bắc mãnh liệt, tổ chức và chỉ đạo chiến đấu hết sức cơ động... - DÆn häc sinh vÒ nhµ häc bµi . ChuÈn bÞ bµi 26. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :.

(91) Thø. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Tiết 56. Bài 26. Quang Trung xây dựng đất nớc. A. Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc : + Thấy đợc những việc làm của Quang Trung về chính trị, kinh tế, văn hoá đã góp phần tích cực vào việc ổn định trật tự xã hội, bảo vệ Tổ quốc. + LËp b¶ng tãm t¾t nh÷ng c«ng lao chÝnh cña Quang Trung víi sù nghiÖp gi÷ níc, chống ngoại xâm và xây dựng đất nớc. 2. T tëng : BiÕt ¬n ngêi anh hïng ¸o v¶i Quang Trung. 3. KÜ n¨ng : §¸nh gi¸ nh©n vËt lÞch sö. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; - Tranh : Tợng đài Quang Trung, một số t liệu về Quang Trung. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm mét sè t liÖu vÒ Quang Trung. C. Hoạt động dạy và học : 1. ổn định lớp : 2. KiÓm tra 15 phót : 1 . Nối các sự kiện sau sao cho đúng : + Khëi nhÜa NguyÔn D¬ng Hng. 1. 1740-1751. + Khëi nghÜa NguyÔn Danh Ph¬ng. 2. 1741-1751 + Khëi nghÜa NguyÔn H÷u CÇu 3. 1739-1769. + Khëi nghÜa Hoµng C«ng ChÊt. 4.1737 + NghÜa qu©n T©y S¬n h¹ thµnh Qui Nh¬n. 1784 + Nghĩa quân Tây Sơn bắt đợc chúa Nguyễn. 1785 + Qu©n Xiªm kÐo vµo Gia §Þnh. 1773 + ChiÕn th¾ng R¹ch GÇm- Xoµi Mót. 1777 2. Khoanh tròn vào chữ cái trớc câu trả lời đúng trong các câu sau đây : a. Nguyễn Huệ đem quân ra Bắc Hà lần 2 là để : A. Mở rộng vùng chiếm đóng nâng cao thanh thế. B. Tiếp tục giúp đỡ nhà lê cai trị Bắc Hà. C. Dẹp mầm loạn Bắc Hà , ngăn chặn nguy cơ cát cứ đất nớc. b. Khi tiÕn c«ng ra B¾c Hµ lÇn 2 NguyÔn HuÖ cã nh÷ng thuËn lîi g× ? A. Đợc nhân dân cả nớc đồng lòng ủng hộ. B. Lùc lîng nghÜa qu©n T©y S¬n hïng m¹nh. C. Vò V¨n NhËm gióp søc. 3. Nªu nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö cña phong trµo T©y S¬n ? 3. Bµi míi :. Hoạt động của GV và HS. Nội dung kiến thức cần đạt. Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? Vì sao sau khi đánh đuổi ngoại xâm, lật đổ các chính quyền PK trong nớc, Quang Trung l¹i ch¨m lo x©y dùng kinh tÕ, v¨n ho¸ ?( ChiÕn tranh liªn miªn, đất nớc bị tàn phá, đời sống của nhân dân đói khổ-> cần xây dựng kinh tế để nhân dân no ấm, đất nớc giàu mạnh.) ? §Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, Quang Trung đã có biện pháp gì, kết quả ra sao ? ? NhËn xÐt vÒ chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp cña Quang Trung ? ? Quang Trung đã làm gì để phát triển C«ng- TN ? ? T¹i sao më cöa ¶i, th«ng chî bóa th× c«ng th¬ng nghiÖp l¹i ph¸t triÓn ? ? Quang Trung đã thi hành những biện pháp gì để phát triển văn hoá, giáo dôc ?. 1. Phôc håi kinh tÕ, x©y dùng v¨n ho¸ d©n téc : a. Phôc håi kinh tÕ : *N«ng nghiÖp : + Ban hµnh chiÕu khuyÕn n«ng + Gi¶m t« thuÕ. -> Ch¨m lo quyÒn lîi n«ng d©n, khuyÕn khÝch hä trë vÒ quª lµm ¨n, chia ruéng c«ng b»ng. * C«ng - th¬ng nghiÖp : + Gi¶m thuÕ + Më cöa ¶i, th«ng chî bóa-> Lu th«ng hàng hoá trong nớc, đáp ứng nhu cầu tiªu dïng cña nh©n d©n . b. V¨n ho¸, gi¸o dôc : + Ban bè chiÕu lËp häc. + §Ò cao ch÷ N«m. + LËp viÖn sïng chÝnh..

(92) ? ChiÕu lËp häc nãi lªn hoµi b·o g× cña Qung Trung ?Bồi dỡng nhân lực , đào t¹o nh©n tµi.... ? Việc đề cao chữ Nôm có ý nghĩa gì ? - Cho HS xem tranh 1 số bút tích đợc viÕt b»ng ch÷ N«m thêi Qung Trung. ? Nh÷ng viÖc lµm trªn cña Quang Trung cã t¸c dông g× ? Hoạt động cá nhân, nhóm. ? §Êt níc thèng nhÊt song cßn gÆp nh÷ng khã kh¨n g× ? * Th¶o luËn nhãm : ? VÒ qu©n sù, Quang Trung cã nh÷ng chÝnh s¸ch g× ?. -> ý thøc tinh thÇn d©n téc s©u s¾c cña Quang Trung.. =>Kinh tÕ phôc håi nhanh chãng, XH ổn định. 2. ChÝnh s¸ch quèc phßng , ngo¹i giao : * ¢m mu cña kÎ thï : + PhÝa B¾c : Lª Duy MËt lÐn lót ho¹t động. + PhÝa Nam : NguyÔn ¸nh cÇu viÖn Ph¸p ®em qu©n chiÕm l¹i Gia §Þnh. * Chñ tr¬ng cña Quang Trung : - Qu©n sù : + Thi hành chế độ quân dịch. Tổ chức ? Chính sách ngoại giao của Quang quân đội có bộ, thủy, tợng, kị binh; có chiến thuyền lớn chở đợc voi lớn... Trung nh thÕ nµo ? ? Để củng cố nền độc lập trong nớc + Củng cố quân đội về mọi mặt. - Ngoại giao : Thực hiện đờng lối ngoại Quang Trung đã làm gì ? - GV : Quang Trung viÕt lêi hÞch kªu giao khÐo lÐo. gäi nh©n d©n Qu¶ng Ng·i, Quy Nh¬n - Tiªu diÖt néi ph¶n. - 16-9-1792 Quang Trung đột ngột qua đồng lòng hiệp sức diệt Nguyễn ánh. ? Kế hoạch đánh Gia Định có thực hiện đời. đợc không ? Vì sao ? Bµi tËp : C«ng lao cña Quang Trung : ? Công lao của ngời anh hùng dân tộc + Thống nhất đất nớc. Quang Trung đối với đất nớc ta nh thế + Đánh đuổi quân xâm lợc Xiêm, nµo ? Thanh. + Củng cố, ổn định linh tế, văn hoá, XH 3. Củng cố, dặn dò : - Gv Giới thiệu Tợng đài Quang Trung( H. 60 SGK ). Tợng đài Quang Trung đứng trên gò Đống Đa, đờng Tây Sơn Hà Nội. Hình ảnh ngời anh hùng áo vải hiên ngang sừng sững đứng giữa đất trời tiêu biểu cho khí thế đấu tranh anh dũng bất khuất của dân tộc ta. ? Hãy tóm tắt cuộc đời và sự nghiệp của Quang Trung ? - DÆn HS vÒ lµm bµi tËp, chuÈn bÞ cho tiÕt «n tËp. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y . Thø. ngµy. th¸ng. n¨m 20. LÞch sö NghÖ An TiÕt 57.. Bµi 2. Nghệ An từ thế kỷ XV đến thế kỷ XI X A. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : HS nắm đợc : + Những đóng góp to lớn của nhân dân Nghệ An trong 2 cuộc khởi nghiã : Khëi nghÜa Lam s¬n vµ K /n T©y S¬n. + Tnhf h×nh kinh tÕ , v¨n hãa gi¸o dôc ë NghÖ An tõ thÕ kØ XV-> XI X 2. T tởng : Tự hào về truyền thống đấu tran của nhân dân Nghệ an trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. 3. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng quan sát , nhận xét, đánh giá các sự kiện lịch sử. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Gi¸o viªn: - SGK,Tµi liÖu lÞch sö NghÖ An; 2. Häc sinh: - SGK.- Mét sè tranh ¶nh vÒ NghÖ An thêi k× lÞch sö nµy. C, Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Tr¶ vµ nhËn xÐt bµi kiÓm tra 1 tiÕt. 3. D¹y bµi míi : Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạt 1. Từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVI. Hoạt động cá nhân, cả lớp. a. NghÖ An víi khëi nghÜa Lam S¬n : - HS đọc ..

(93) - GV : Tõ 1407-1413, NA lµ c¨n cø chñ yÕu cña nhiÒu cuéc khëi nghÜa nh : K/n TrÇn Ngçi, TrÇn Quý Kho¸ng, NguyÔn VÜnh Léc. Trong k/n Lam S¬n, Sau 1 thêi k× ho¹t động ở vùng miền tây T. Hoá, nghĩa qu©n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ liªn tiÕp bÞ qu©n Minh v©y h·m. ? Tríc t×nh thÕ khoa kh¨n, bé chØ huy Lam Sơn đã có kế hoạch gì ? ? Vì sao Nguyễn Chích đề xuất kế ho¹ch tiÕn qu©n vÒ NA ? - HS tr¶ lêi. ? ở NA nghĩa quân Lam Sơn đã thu đợc nh÷ng th¾ng lîi to lín nµo ? Lùc lîng nghÜa qu©n lín m¹nh ra sao ? - HS xem tranh H6 ? Tại sao Lê Lợi chọn Thiên Nhẫn để x©y thµnh lôc Nam ? ( §Þa thÕ hiÓm yÕu, tõ ®©y Lª lîi cho qu©n bao v©y thµnh vµ gi¶i phãng NA) ? Nhân dân Nghệ An có những đóng gãp g× cho cuéc K/n ? + Giúp đỡ nghĩa quân về mọi mặt + Trực tiếp tham gia chiến đấu + Cã nhiÒu ngêi con u tó, lËp nhiÒu k× tÝch( NguyÔn XÝ- Nghi Léc ). ? Về đơn vị hành chính, NA có sự thay đổi ntn ?. + 10-1424 nghĩa quân Lam sơn mở đờng tiến quân vào Nghệ An. -> Giµnh nhiÒu th¾ng lîi lín ë phÝa T©y NA vµ Hµ TÜnh. + X©y thµnh Lôc Niªn. -> Gi¶i phãng NA, DiÔn Ch©u råi tiÕn xuèng phÝa nam gi¶i phãng T©n B×nh, ThuËn Ho¸.. + 9-1426, tõ NA nghÜa qu©n Lam S¬n chia làm 3 cánh tiến ra bắc đánh đởi kẻ thï giµnh th¾ng lîi hoµn toµn.. b. NghÖ An thêi Lª S¬ : - §¬n vÞ hµnh chÝnh : + 1469, Lª Th¸nh T«ng hîp nhÊt NA vµ ? Thêi Lª S¬ kinh tÕ NghÖ An ph¸t triÓn DiÔn Ch©u thµnh ta tuyªn NghÖ An ntn ? + 1490 : Gäi lµ xø NA + 1509 : TrÊn N. An - Kinh tÕ : + N«ng nghiÖp : KhÈn hoang, chiªu d©n ? Nªu nh÷ng thµnh tùu vÒ VH-GD ë l¹p lµng. NghÖ An thêi Lª S¬ ? + TCN : cã nhiÒu ngµnh nghÒ : Lµm g¹ch ngãi, dÖt ( Q. Lu), Rìn s¾t( Nho ? Nh÷ng biÓu hiÖn vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸ Lam- D. Ch©u ) .... gi¸o dôc trªn chøng tá ®iÒu g× ? -VH- GD : + Có 57 ngời đỗ tiến sỹ. + Nhiều phong tục tốt đẹp đợc bảo tồn. ->Tình hình Nghệ An tơng đối ổn định. 2. Nghệ An từ thế kỉ XVI đến Hoạt động cá nhân, cả lớp. thÕ kØ XVIII. a. NghÖ An trong chiÕn tranh TrÞnh? Tõ TK XVI -> XVIII t×nh h×nh NA M¹c, TrÞnh – NguyÔn : ntn ? Là địa bàn tranh chấp của các thế lực ? KÓ tªn c¸c cuéc k/n n«ng d©n ë NA PK . thêi k× nµy ? -> NhiÒu cuéc khëi nghÜa n«ng d©n bïng næ. ? Trong phong trµo T©y S¬n, nh©n d©n b. NghÖ An víi phong trµo T©y S¬n Nghệ An có những đóng góp gì ? - Nghệ an đã có đóng góp lớn cả về sức - GV : Sau khi đánh bại quân Thanh, Q. ngời và sức của góp phần làm nên thắng Trung có ý định dời đô về thành Phợng lợi của phong trào Tây Sơn. hoµng- Trung §« bªn c¹nh nói QuyÕt vµ dßng S«ng Lam . - Cho HS xem 1 số bức tranh về đền thờ.

(94) vµ ch©n dung Quang Trung. Di tÝch Phîng Hoµng- Trung §«. 4. Cñng cè, dÆn dß : ? Những chiến thắng của nghĩa quân Lam Sơn trên đất Nghệ An ? - Gọi HS đọc phần t liệu. D. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :. TiÕt 58.. ¤n tËp. Thø. ngµy. th¸ng. n¨m 20. A. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : Hệ thống hoá các kiến thức cơ bản đã học ở chơng V. 2. T tëng : GD vµ båi dìng cho häc sinh lßng yªu níc vµ tù hµo d©n téc. 3. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ, nhận xét, đánh giá sự kiện, nhân vËt lÞch sö. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Bảng phụ. Lợc đồ : Tây Sơn khởi nghĩa chống phong kiÕn vµ X©m lîc. 2. Học sinh: - SGK, su tầm tranh ảnh , tài liệu liên quan đến tiết ôn tập. C. Hoạt động dạy và học : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ( KÕt hîp víi phÇn «n tËp) 3. Bµi míi : Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạt Hoạt động cá nhân, cả lớp. 1. Sù suy yÕu cña nhµ níc phong kiÕn tËp quyÒn : ? Em h·y nªu nh÷ng biÓu hiÖn vÒ sù + Vua quan ¨n ch¬i sa ®o¹. suy yÕu cña nhµ níc PK ë thÕ kØ XVI ? + Quan l¹i tho¸i ho¸, biÕn chÊt. + Nội bộ triều đình lục đục, chia bè ph¸i. ? Tình trạng trên dẫn đến hậu quả gì ? -> Nhân dân nổi dậy đấu tranh ở khắp n¬i. GV : Nhµ níc PK cµng suy yÕu th× sù tranh chÊp quyÒn lùc gi÷a c¸c thÕ lùc PK cµng diÔn ra quyÕt liÖt. Hoạt động nhóm, cả lớp. 2. ChiÕn tranh Nam – B¾c triÒu vµ TrÞnh – NguyÔn : ? KÓ tªn c¸c cuéc chiÕn tranh PK ë thÕ + 1527 : TriÒu M¹c thµnh lËp. kØ XVI- XVII ? + 1533 : Nam triÒu thµnh lËp. * Th¶o luËn nhãm. + 1592 : Nam triều chiếm đợc Thăng - GV ghi 1 sè mèc thêi gian lªn b¶ng Long. råi gäi 1-2 HS lªn b¶ng ®iÒn sù kiÖn + 1627-1672 : Hä TrÞnh vµ hä NguyÔn thích hợp tơng ứng với các mốc thời đánh nhau 7 lần. gian đã cho. -> G©y hËu qu¶ nÆng nÒ : Tæn thÊt lín ?Các cuộc chiến tranh PK để lại hậu về ngời và của, đất nớc bị chia cắt. quả gì cho đất nớc ? 3. Phong trµo T©y S¬n : Hoạt động cá nhân, cả lớp. - Lãnh đạo : 3 anh em : Nguyễn Nhạc, ? Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Tây Sơn là Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ. ai ? - DiÔn biÕn : - Gäi HS lªn b¶ng ®iÒn sù kiÖn vµo c¸c + 1771 : Ba anh em T©y S¬n dùng cê mốc thời gian đã cho. khëi nghÜa. - GV treo lợc đồ K/n Tây Sơn và yêu + 1777 : Tây Sơn bắt giết chúa Nguyễn. cÇu 1-2 em lªn b¶ng thuËt l¹i diÔn biÕn + 1785 : ChiÕn th¾ng R¹ch GÇm- Xoµi trận Ngọc Hồi- Đống Đa trên lợc đồ. Mót. + Giữa 1786 : Nguyễn Huệ đánh vào Th¨ng Long.... ? Em hãy chỉ ra nét độc đáo trong nghệ + 1789 : Quang Trung đại phá quân.

(95) thuật chỉ đạo chiến tranh của Quang Thanh.... - Nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh : Trung ? + ThÇn tèc ? Sau 17 n¨m chiÕn tranh, nghÜa qu©n + T¸o b¹o, bÊt ngê. Tây Sơn đã thu đợc những kết quả to + Tổ chức chiến đấu cơ động. lín nµo ? -> Phong trào Tây Sơn thu đợc nhiều kÕt qu¶ to lín : +Lật đổ các thế lực phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lê xoá bỏ sự chia cắt đất nớc. + §¸nh b¹i c¸c thÕ lùc ngo¹i x©m, b¶o vệ nền độc lập dân tộc. - Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö cña PT T©y S¬n : + Nguyªn nh©n th¾ng lîi : ? Nguyªn nh©n th¾ng lîi cña PT T©y + §îc nh©n d©n ñng hé. S¬n ? + Sự lãnh đạo tài tình của Quang Trung vµ bé chØ huy nghÜa qu©n víi nghÖ thuËt chỉ đạo chiến tranh : Thần tốc, bất ngờ, táo bạo, chỉ đạo và tổ chức chiến đấu cơ động). - ý nghÜa lÞch sö : ? ý nghÜa lÞch sö ? + Lật đổ các tập đoàn phong kiến. + Lập lại thống nhất đất nớc. Häc sinh tr×nh bµy . GV nhËn xÐt bæ + §¸nh ®uæi qu©n x©m lîc Xiªm, sung. Thanh, bảo vệ nền độc lập dân tộc. 4. Quang Trung xây dựng đất nớc : - Kinh tÕ : * Th¶o luËn nhãm : ? Tr×nh bµy c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch cña - V¨n ho¸ : Quang Trung trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, - Quèc phßng : - Ngo¹i giao : v¨n ho¸, quèc phßng vµ ngo¹i giao ? ? Theo em , Quang Trung cã nh÷ng cống hiến gì cho đất nớc ? 4. Cñng cè, dÆn dß : - DÆn HS vÒ nhµ «n bµi – chuÈn bÞ cho tiÕt bµi tËp vµ kiÓm tra. Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :. Thø. TiÕt 59.. Bµi tËp lÞch sö. ngµy. th¸ng. n¨m 20. I. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : Cho học sinh nắm lại những kiến thức cơ bản đã học ở chơng V : - Sự sụp đổ của nhà nớc phong kiến tập quyền ( TK XVI- XVIII). - Nh÷ng thµnh tùu vÒ kinh tª, v¨n ho¸ níc ta thÕ kØ XVI- XVIII. - Phong trào đấu tranh của nhân dân chống các tập đoàn PK và quân xâm lợc. 2. T tởng : Bồi dỡng HS lòng căm thù giặc, tự hào về truyền thống đấu tranh của nh©n d©n ta. BiÕt ¬n nh÷ng ngêi anh hïng d©n téc. II. TiÕn tr×nh lªn líp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : KÕt hîp lµm bµi tËp lÞch sö. 3. Bµi tËp : Bµi tËp 1 : S¸p xÕp theo thø tù qu¸ tr×nh diÔn ra c¸c sù kiÖn sau : a. M¹c §¨ng Dung lo¹i bá triÒu Lª lËp ra nhµ M¹c..

(96) b. TrÞnh KiÓm lËp ra tËp ®oµn phong kiÕn hä TrÞnh. c. ChiÕn tranh TrÞnh – NguyÔn bïng næ. d. NguyÔn kim lËp ra Nam triÒu. e. NguyÔn Hoµng b¾t ®Çu x©y dùng thÕ lùc phong kiÕn hä NguyÔn. f. ChiÕn tranh Nam – B¾c triÒu chÊm døt. g. ChiÕn tranh TrÞnh – NguyÔn chÊm døt. Bµi tËp 2 : a. Nªu nh÷ng biÓu hiÖn sa sót vÒ kinh tÕ n«ng nghiÖp ë §µng Ngoµi thÕ kØ XVIXVIII : - Ruộng đất : ( không tổ chức khai hoang-> nông nghiệp bị phá hoại nghiªm träng....). - Thuỷ lợi : (Không chăm lo xây dựng đê điều....). - Hậu quả : ( Hình thành tầng lớp đị chủ-> nông dân bị tớc đoạt ruộng đất, bần cùng....). b. Kh¸c víi §µng Ngoµi, n«ng nghiÖp §µng Trong cã nh÷ng tiÕn bé : - Ruộng đất : ( Tổ chức khai hoang, cho nông cụ, lập làng ấp, ruộng đất khÈn hoang lµ cña nhµ níc...). - C¸c chÝnh ss¸ch khuyÕn khÝch n«ng nghiÖp : ( KhuyÕn khÝch khai hoang lập ấp trại, nhiều thôn xã đợc thành lập.....) Bài tập 3 : Em hãy khoanh tròn chữ cái đầu câu thể hiện mức độ nguy hại nhất trong nh÷ng suy th«¸i cña chÝnh quyÒn hä NguyÔn ë §µng Trong : A. ViÖc mua b¸n tíc , quan l¹i diÔn ra phæ biÕn, sè lîng quan t¨ng lªn rÊt nhanh. B. Quan lại kết thành bè cánh đàn áp, bóc lột nhân dân thậm tệ, phung phí tiÒn cña , ¨n chi xa xØ. C. Quan lại , cờng hào lấn chiếm ruộng đất. Bµi tËp 4 : Em h·y ghi tiÕp c¸c sù kiÖn lÞch sö vµo c¸c mèc thêi gian sau sao cho đúng : - 1771 : ( lập căn cứ khởi nghĩa Tây Sơn thợng đạo). - 1773 : (H¹ phñ Qui Nh¬n). - 1774 : (Kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận). - 1777 : ( B¾t giÕt chóa NguyÔn). - 1785 : ( ChiÕn th¾ng R¹ch GÇm- Xoµi Mót). - 1788 : (NguyÔn HuÖ ra B¾c diÖt Vò V¨n NhËm, x©y dùng chÝnh quyÒn....) - 1789 : (§¸nh tan 29 v¹n qu©n Thanh...) Bài tập 5 : a. Nêu những biểu hiện chủ yếu của Quang Trung để phục hồi kinh tế , văn hoá, giáo dục của đất nớc sau chiến tranh : * VÒ kinh tÕ : - N«ng nghiÖp : ..................................................................................................... .............................................................................................................................. - C«ng th¬ng nghiÖp :.......................................................................................... .............................................................................................................................. * VÒ v¨n ho¸, gi¸o dôc :....................................................................................... ............................................................................................................................. b. ViÖc Quang Trung lÊy ch÷ N«m lµm ch÷ viÕt chÝnh thèng cña nhµ níc cã ý nghÜa g× ? ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

(97) Bµi tËp 6 : a. Em h·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ sù nghiÖp cña Quang Trung : ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................. b. Nơi em sinh sống và học tập có những công trình nào nh : trờng học, đờng phố ,..... mang tªn anh hïng d©n téc NguyÔn HuÖ - Quang Trung : - Phêng Quang Trung ( Vinh). - Trêng PTTH NguyÔn HuÖ.... DÆn dß : VÒ «n tËp tiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt. Thø ngµy th¸ng n¨m 20 TiÕt 60. Lµm bµi kiÓm tra (1 tiÕt). A. Môc tiªu: - Kiểm tra đánh giá lợng kiến thức h/s đã học trong chơng trình. Yêu cầu đề bài phải đúng trọng tâm chơng trình, không dễ quá hay khó quá. Đáp án rõ ràng, cã biÓu ®iÓm chi tiÕt kÌm theo. - Nhằm kiểm tra kiến thức của học sinh về những việc làm có ý nghĩa đối víi sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc thêi lª S¬.T×nh h×nh níc ta cuèi triÒu Lª S¬ Nguyªn nh©n th¾ng lîi , ý nghÜa lÞch sö cña phong trµo T©y S¬n. - Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng : trình bày vấn đề, viết bài , kĩ năng vận dụng kiến thức để phân tích, đánh giá sự kiện. - Kiểm tra thái độ , tình cảm của HS đối với sự kiện, nhân vật lịch sử. B. H×nh thøc kiÓm tra: H×nh thøc tù luËn C. ThiÕt lËp ma trËn: Cấp độ Nhận biết Th«ng hiÓu VËn dông Céng ThÊp Cao Tên chủ đề Níc §¹i ViÖt Tæ chøc bé thêi Lª S¬ m¸y chÝnh quyÒn Sè c©u Sè c©u : 1 Sè ®iÓm Sè ®iÓm : 3 TØ lÖ % TØ lÖ 30 % T×nh h×nh v¨n hãa – gi¸o dôc thêi Lª S¬ Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Sù suy yÕu cña nhµ níc phong kiÕn tËp quyÒn. Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ % Phong trµo T©y S¬n Sè c©u Sè ®iÓm TØ lÖ %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:3 TØ lÖ 30 % ý nghĩa đối víi sù ph¸t triÓn gi¸o dôc . Sè c©u : 1 Sè ®iÓm :2 TØ lÖ 20 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 TØ lÖ 20 % BiÓu hiÖn sù môc n¸t cuèi thêi Lª. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 TØ lÖ 20 %. Sè c©u:1 Sè ®iÓm:2 TØ lÖ 20 % Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa Sè c©u:1 Sè c©u:1 Sè ®iÓm:3 Sè ®iÓm:3 TØlÖ 30 % TØ lÖ 30 %.

(98) TængSè c©u Sè c©u :1 Sè c©u :2 Sè c©u : 1 Sè c©u : 1 Sè c©u:4 TængSè ®iÓm Sè ®iÓm : 3 Sè ®iÓm: 2 Sè ®iÓm :2 Sè®iÓm :3 Sè ®iÓm:10 TØ lÖ % TØ lÖ 30% TØ lÖ 20 % TØ lÖ 20 % TØlÖ 30 % TØ lÖ 100 % B. §Ò ra: 1. Bộ máy chính quyền thời lê Sơ đợc tổ chức nh thế nào? 2. Nêu những việc làm có ý nghĩa đối với sự phát triển của giáo dục thời lê Sơ? 3. Những biểu hiện nào chứng tỏ sự mục nát của triều đình cuối thời Lê Sơ? 4. Nguyªn nh©n th¾ng lîi , ý nghÜa lÞch sö cña phong trµo T©y S¬n. C. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: C©u 1(3 ®iÓm): Bé m¸y nhµ níc thêi Lª S¬: - Đứng đầu triều đình là vua , giúp việc cho vua có các quan đại thần. (0,5đ) - ở triều đình có 6 bộ. Giúp việc cho 6 bộ có 6 tự, 6 khoa giám sát. (0,5đ) - Các cơ quan chuyên môn: Hàn lâm viện, Quốc sử viện, Ngự sử đài. (0,5đ) - ở địa phơng, cả nớc chia 13 đạo thừa tuyên, dới có phủ-> châu-> huyện-> xã. (0,5®) - Đứng đầu mỗi đạo có 3 ty phụ trách 3 mặt hoạt động khác nhau ở mỗi thừa tuyªn. (0,5®) -> Vua nắm mọi quyền hành, quyền lực nhà vua ngày càng đợc củng cố. (0,5đ) C©u 2(2®iÓm): - Ngay sau khi Lê Thái Tổ lên ngôi vua, đã cho dựng lại Quốc tử giám ở Thăng Long ( HN), mở khoa thi , cho phép mọi ngời có học đều đợc dù thi . (0,5®) - Mở trờng công ở các lộ để mọi ngời đều có thể đi học. (0,5đ) - Những ngời tài giỏi đức độ mới đợc tuyển dụng làm thầy. (0,5đ) - Ngời đỗ đạt cao đợc vinh qui bái tổ, khắc tên vào bia đá.(0,5đ) C©u 3(2 ®iÓm): - Vua quan không chăm lo việc nớc, hoang dâm vô độ. (0,5đ) - Bắt nhân dân xây dựng cung diện, lâu đài tốn kém. (0,5đ) - Nội bộ triều đình chia bè kéo cánh. (0,5đ) - Triều đình kém về năng lực và nhân cách. (0,5đ) C©u 4 (3®iÓm): - Nguyªn nh©n th¾ng lîi : (1,5®) + §îc nh©n d©n ñng hé. + Sự lãnh đạo tài tình của Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân với nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh : Thần tốc, bất ngờ, táo bạo, chỉ đạo và tổ chức chiến đấu cơ động). - ý nghÜa lÞch sö : (1,5®) + Lật đổ các tập đoàn phong kiến. + Lập lại thống nhất đất nớc. + Đánh đuổi quân xâm lợc Xiêm, Thanh, bảo vệ nền độc lập dân tộc. GV quan s¸t líp. HS lµm bµi. Cuèi giê GV thu bµi , nhËn xÐt tiÕt lµm bµi cña HS.. Bµi 27.. Ch¬ng VI : ViÖt Nam nöa ®Çu thÕ kØ XIX Chế độ phong kiến nhà Nguyễn.. TiÕt 61 : T×nh h×nh chÝnh trÞ - kinh tÕ. A. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức : + Nhà nguyễn lập lại chế độ PK tập quyền. Các vua Nguyễn thần phôc nhµ Thanh, khíc tõ mäi tiÕp xóc víi Ph¬ng T©y. + C¸c nghµnh kinh tÕ thêi NguyÔn cßn nhiÒu h¹n chÕ. 2. T tëng : ChÝnh s¸ch cña triÒu NguyÔn kh«ng phï hîp víi yªu cÇu lÞch sö-> Kinh tÕ x¸ héi kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. 3. KÜ n¨ng : Ph©n tÝch nguyªn nh©n c¸c hiÖn tîng kinh tÕ, chÝnh trÞ thêi NguyÔn. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc :.

(99) 1. Giáo viên: - SGK, SGV; Lợc đồ các đơn vị hành chính dới thời Nguyễn. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. æn ®inh tæ chøc : 2. Bài mới :Sau khi Quang Trung mất, nội bộ triều Tây Sơn lục đục và suy yếu nhanh chóng . Đó là cơ hội để Nguyễn ánh nổi dậy tiêu diệt triều Tây Sơn lập lại chế độ phong kiến tập quyền.. Hoạt đông của GV và HS Hoạt động cá nhân, nhóm. - GV : Nãi râ triÒu T©y S¬n sau khi Quang Trung mÊt. ? Nh©n c¬ héi T©y S¬n suy yÕu NguyÔn ánh đã có hành động gì ? - Sử dụng bản đồ thuật lại trận chiến của Nguyễn ánh đánh đổ Tây Sơn. - GV : Năm 1804 Nguyễn ánh đổi quèc hiÖu níc ta lµ ViÖt nam . ? Nhµ níc qu©n chñ chuyªn chÕ lµ nhµ níc ntn ? -> nhµ NguyÔn th©u tãm vµ ®iÒu hµnh mọi việc từ trung ơng đến địa phơng. ? Các đơn vị hành chính đợc sắp xếp l¹i ntn ? - Chỉ trên lợc đồ các đơn vị hành chính thêi NguyÔn. KÓ tªn c¸c tØnh vµ phñ trùc thuéc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tæ chøc đơn vị hành chính thời Nguyễn ? - GV : Để củng cố hơn nữa địa vị thống trÞ cña m×nh, nhµ NguyÔn rÊt chó träng đến việc củng cố luật pháp. ? Luật pháp đợc củng cố ntn ? - GV : Néi dung cña luËt Gia Long dùa h¼n vµo luËt cña nhµ Thanh. ? Nhà Nguyễn đã thi hành những biện pháp gì để củng cố quân đội ? * Th¶o luËn nhãm. - HS quan s¸t H62, 63 + Quan vâ mÆc ¸o bµo ngåi trªn lng ngùa cã läng che rÊt oai phong. + Lính cận vệ đợc trang bị đầy đủ khí giíi. ? Hậu quả của chính sách đối ngoại đó ? ( Thóc ®Èy Ph¸p x©m lîc níc ta). Hoạt động cá nhân, cả lớp. ? T×nh h×nh kinh tÕ níc ta ®Çu thÕ kØ XI X? ? C«ng cuéc khai hoang ë thêi NguyÔn cã t¸c dông ntn ? ? MÆc dÇu diÖn tÝch canh t¸c t¨ng nhng d©n lu vong vÉn nhiÒu. V× sao ? ? Thời Nguyễn có quan tâm tu sửa đê ®iÒu kh«ng ? ? Tại sao việc sửa đắp đê điều lại gặp khã kh¨n ? ( Tµi chÝnh thiÕu hôt, n¹n tham nhòng phæ biÕn). ? Thñ c«ng nghiÖp díi thêi NguyÔn cã đặc điểm gì ?. Kiến thức cần đạt 1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiÕn tËp quyÒn : * XD chÝnh quyÒn : - Kho¶ng gi÷a n¨m 1802, NguyÔn ¸nh kÐo qu©n ra B¾c råi tiÕn th¼ng vÒ Th¨ng Long, NguyÔn Quang To¶n ch¹y lªn Bắc Giang thì bị bắt. Triều đại tây Sơn chÊm døt. - N¨m 1802. NguyÔn ¸nh lªn ng«i vua, lÊy niªn hiÖu Gia Long, chän Phó Xuân ( Huế ) làm kinh đô, lập ra triều NguyÔn. N¨m 1806, lªn ng«i Hoµng §Õ -> Nhà nớc quân chủ tập quyền đợc cñng cè. - N¨m 1815 nhµ NguyÔn ban hµnh luËt Gia Long. - C¸c n¨m 1831-1832, chia c¶ níc thµnh 30 tØnh vµ mét phñ trùc thuéc( Phñ thõa Thiªn- HuÕ). -> LÇn ®Çu tiªn trªn mét l·nh thæ thèng nhất, các đơn vị hành chính đợc sắp xếp chÝnh quy nh vËy. *Quân đội : + Quân đội bao gồm nhiều binh chủng . + X©y dùng thµnh tr× v÷ng ch¾c, lËp hÖ thống trạm ngựa từ Nam quan đến Cà Mau. *§èi ngo¹i : +ThÇn phôc nhµ Thanh. + §ãng cöa kh«ng quan hÖ víi t b¶n Ph¬ng T©y. 2. Kinh tÕ díi triÒu NguyÔn : a. N«ng nghiÖp : + Chó träng khai hoang. + Lập ấp, đồn điền. + Đặt lại chế độ quân điền…. ->DiÖn tÝch canh t¸c t¨ng thªm. - Đê điều không đợc quan tâm tu sửa, n¹n tham nhòng phæ biÕn. => N«ng nghiÖp ngµy cµng sa sót không phát triển lên đợc. b. Thñ c«ng nghiÖp : + Nhà nớc lập nhiều xởng đúc tiền, đúc.

(100) - HS đọc đoạn trích trong SGK. ? Qua nhận xét đó em có suy nghĩ gì về tµi n¨ng cña thî thñ c«ng ta ®Çu thÕ kØ XIX ?( Th«ng minh, cÇn cï, s¸ng t¹o, tay nghÒ cao, bíc ®Çu lµm quen víi KT míi cña P. T©y). ? Cã tiÒm lùc ph¸t triÓn nhng v× sao TCN nớc ta lại không phát triển đợc ? ? Em có nhận xét gì về hoạt động buôn b¸n trong níc ? ? ChÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng cña nhµ nguyÔn ntn ?. súng, đóng tài,... nghành khai thác mỏ đợc mở rộng, nhng cách khai thác còn lạc hậu và hoạt động thất thờng. + C¸c nghÒ thñ c«ng vÉn ph¸t triÓn nhng ph©n t¸n... -> Cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhng bÞ k×m h·m. c. Th¬ng nghiÖp : - Néi th¬ng : Bu«n b¸n ph¸t triÓn. - Ngo¹i th¬ng : H¹n chÕ bu«n b¸n víi ngêi P. T©y.. 4. Cñng cè, dÆn dß : ? Nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc cai trÞ níc ta cña nhµ NguyÔn ? Hậu quả của những hạn chế đó ? Rót kinh nghiÖm sau tiÕt d¹y :. Thø. ngµy. th¸ng. n¨m 20. Bµi 27. Chế độ phong kiến nhà Nguyễn ( tiếp). TiÕt 62 : C¸c cuéc næi d©y cña nh©n d©n. A. Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc : - §êi sèng c¬ cùc cña n«ng d©n vµ nh©n d©n c¸c d©n téc díi triÒu NguyÔn lµ nguyªn nh©n bïng næ hµng tr¨m cuéc khëi nghÜa trªn kh¾p c¶ níc. - Những nét chính: mục tiêu, ngời lãnh đạo, thành phần tham gia, kết quả của các cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu.. 2. T tởng : HS hiểu đợc triều đại nào để dân đói khổ tất yếu sẽ có các cuộc đấu tranh của nhân dân chống lại các triều đại đó. 3. Kĩ năng : Xác định trên lợc đồ địa bàn diễn ra các cuộc khởi nghĩa. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Giáo viên: - SGK, SGV;Lợc đồ các cuộc khởi nghĩa của nông dân chống triều NguyÔn nöa ®Çu thÕ kØ XIX.. 2. Học sinh: - SGK, su tầm tranh, tài liệu liên quan bài học, vẽ lợc đồ. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức : 2. Bµi cò : Nhµ NguyÔn thµnh lËp vµ cñng cè quyÒn thèng trÞ nh thÕ nµo ? 3. Bài mới : Chính quyền phong kiến Nguyễn không quan tâm đến đời sống nhân d©n, xo¸ bá c¸c chÝnh s¸ch tiÕn bé cña triÒu T©y S¬n , duy tr× nÒn kinh tÕ trong vòng bảo thủ, lạc hậu, những chính sách đó đã ảnh hởng đến đời sống nhân dân..... Hoạt đông của GV và HS Hoạt động cá nhân, cả lớp.. ? §êi sèng nh©n d©n ta díi triÒu NguyÔn nh thÕ nµo? ? Vì sao đời sống nhân dân cực khổ? - HS đọc đoạn trích trong SGK. ? NhËn xÐt vÒ chÝnh quyÒn phong kiÕn NguyÔn? ? V× sao nh©n d©n næi dËy kh¾p n¬i? Hoạt động cá nhân, nhóm.. GV tr×nh bµy diÔn biÕn c¸c cuéc næi dậy trên lợc đồ.. Kiến thức cần đạt 1. §êi sèng nh©n d©n díi triÒu NguyÔn. - Cực khổ , nặng nề : bị quan lại đục khoét, bóc lột ; địa chủ cớp ruộng, tô, thuÕ nÆng nÒ... - X· héi lo¹n l¹c , kh«ng con kØ c¬ng phÐp níc. -> Nh©n d©n c¨m phÉn , o¸n ghÐt-> næi dËy. 2. C¸c cuéc næi dËy : a. Nguyªn nh©n: Nh©n d©n cùc khæ vì địa chủ, hào lí chiếm đoạt ruộng.

(101) ? Phan B¸ Vµnh lµ ngêi nh thÕ nµo? - Lµ ngêi lµng Minh Gi¸m (Th¸i B×nh), «ng kªu gäi n«ng d©n trong làng nổi dậy chống địc chủ , quan l¹i. - Địa bàn hoạt động:Thái Bình, Nam §Þnh, H¶i D¬ng vµ Qu¶ng Yªn.. đất, quan lại tham nhũng, tô thuế phu dịch nặng nề, nạn dịch , đói hoành hµnh kh¾p n¬i -> m©u thuÉn víi triÒu NguyÔn. b. DiÔn biÕn: + Khëi nghÜa Phan B¸ Vµnh (18211827). X©y dùng c¨n cø Trµ Lò, khëi nghÜa lan réng. Nhµ NguyÔn tèn ? N«ng V¨n V©n lµ ai? V× sao «ng nhiÒu c«ng søc míi dÑp næi. + Khëi nghÜa N«ng V¨n V©n (1833næi dËy khëi nghÜa? - ¤ng lµ tï trëng d©n téc Tµy, cïng 1835): mét sè tï trëng tËp hîp d©n chóng - §Þa bµn : MiÒn nói ViÖt B¾c, liªn hÖ víi tï trëng Mêng, lµng ViÖt ë trung du næi dËy. ? Em h·y nªu vµi nÐt vÒ Lª V¨n Kh«i? - Lµ thæ hµo Cao B»ng sau vµo Nam. - Lµ cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu nhÊt ë phÝa nam. ? Em h·y nªu mét vµi nÐt vÒ Cao B¸ Qu¸t? - Lµ ngêi huyÖn Gia L©m (Hµ Néi), lµ nhµ nho, nhµ th¬ lçi l¹c. TËp hîp n«ng d©n vµ csac d©n téc vïng trung du næi dËy. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c cuéc khëi nghÜa trªn? - HS th¶o luËn nhãm. ( §Þa bµn réng, nhiÒu tÇng líp tham gia, cuối cùng bị đàn áp…) ? Vì sao các cuộc khởi nghĩa đều bị thÊt b¹i?. - 1835 khëi nghÜa bÞ dËp t¾t. + Khëi nghÜa Lª V¨n Kh«i (1833-1835) - 1833 khëi binh chiÕm thµnh Phiªn An - 1834, «ng mÊt, con trai thay ->1835, khởi nghĩa bị đàn áp. + Khëi nghÜa Cao B¸ Qu¸t (18541856). - Khởi nghĩa định nổ ra ở Hà Nội, Bắc Ninh, bÞ lé nªn khëi nghÜa næ ra sím hơn dự định. - §Çu 1855, Cao B¸ Qu¸t hy sinh §Õn n¨m 1856, cuéc khëi nghÜa bÞ dËp t¾t. c. KÕt qu¶ : §Òu bÞ thÊt b¹i. d. ý nghĩa : Thể hiện tinh thần đấu tranh dòng c¶m cña c¸c tÇng líp nh©n d©n. KÕ thõa vµ ph¸t huy truyÒn thèng chèng ¸p bøc, gãp phÇn cñng cè khèi ®oµn kÕt thống nhất của cộng đồng dân tộc VN.. ? So s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c cuéc khëi nghÜa. 4. Cñng cè : Bµi tËp : - Vẽ lợc đồ các cuộc khởi nghĩa lớn chống phong kiến Nguyễn đầu thế kỉ XIX. Dùng bút sáp màu thể hiện địa bàn hoạt động của 3 cuộc khởi nghĩa lớn đầu thế kỉ XIX trên lợc đồ ( Phan Bá Vành, Cao Bá Quát, Nông Văn Vân). - Lëp b¶ng thèng kª c¸c cuéc khëi nghëi nghÜa n«ng d©n thêi NguyÔn nöa ®Çu thÕ kØ XIX. 4. DÆn dß : VÒ häc bµi , lµm bµi tËp 1,2 – SGK. ChuÈn bÞ bµi 28.. Bµi 28: Sù ph¸t triÓn v¨n hãa d©n téc cuèi thÕ kØ XVIII đến nửa đầu thế kỉ XIX. TiÕt 63. V¨n häc – nghÖ thuËt..

(102) A. Môc tiªu bµi häc : 1. KiÕn thøc : Sù ph¸t triÓn cao h¬n cña cña nÒn v¨n ho¸ d©n téc víi nhiÒu thÓ lo¹i phong phó, nhiÒu t¸c phÈm næi tiÕng. - V¨n nghÖ d©n gian ph¸t triÓn, c¸c thµnh tùu vÒ héi ho¹, d©n gian kiÕn tróc. - Sự chuyển biến về khoa học kĩ thuật: Sử học, địa lý , y học.. 2. T tởng : Trân trọng tự hào đối với những thành tựu văn hoá, khoa học mà ông cha sáng tạo. Góp phần hình thành ý thức, thái độ bảo vệ và phát huy các di sản v¨n hãa. 3. KÜ n¨ng : - RÌn luyÖn kÜ n¨ng miªu t¶ thµnh tùu v¨n ho¸ cã trong bµi häc - Quan s¸t , ph©n tÝch , tr×nh bµy suy nghÜ riªng vÒ t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; tranh ¶nh , t liÖu liªn quan. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn đinh tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Nªu c¸c cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu cña nh©n d©n ta díi triÒu NguyÔn ? 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi :. Hoạt đông của GV và HS. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc mục 1 – SGK. ? V¨n häc d©n gian bao gåm nh÷ng thÓ lo¹i nµo? ? Nªu c¸c t¸c phÈm, t¸c gi¶ tiªu biÓu? - NguyÔn Du-TruyÖn KiÒu 3254 c©u th¬ : “Tr¨m n¨m trong câi ngêi ta Ch÷ tµi ch÷ mÖnh khÐo lµ ghÐt nhau Tr¶i qua mét cuéc bÓ d©u Những điều trông thấy... đau đớn lòng” - NguyÔn Du nhµ th¬ lín cña d©n téc®Çu thÕ kØ XX-TruyÖn KiÒu kÓ vÒ thân phận nàng Kiều sống dới chế độ phong kiÕn bÊt c«ng bÞ vïi dËp, nçi khæ cña nµng KiÒu lµ tiªu biÓu cho th©n phËn ngêi phô n÷ bÞ vïi dËp ? §iÓm míi cua c¸c t¸c phÈm , t¸c gi¶ thêi k× nµy. - Hå Xu©n H¬ng: nhµ th¬ n«m ch©m biÕm næi tiÕng m¹nh d¹n lªn tiÕng bªnh vực cho ngời phụ nữ,cho lẽ phải,đả kích bọn hám danh lợi, đả kích những bất công trong xã hội, bà đã để lại nhiều bµi th¬ ch©m biÕm s©u s¾c vµ nh÷ng khát khao về cuộc sống bình đẳng trong xã hội (đề đền Sầm Nghi Đống, Bánh tr«i níc)... ? T¹i sao v¨n häc b¸c häc thêi k× nµy phát triển rực rỡ và đạt đến đỉnh cao? ? Néi dung cña c¸c t¸c phÈm v¨n häc thêi k× nµy ? ? T¹i sao v¨n th¬ n«m thêi k× nµy l¹i ph¸t triÓn rùc rì nh vËy? - §©y lµ giai ®o¹n khñng ho¶ng trÇm träng cña x· héi phong kiÕn lµ giai đoạn bão táp cách mạng sôi động là cơ sở để văn hoá phát triển và phản ánh hiÖn thùc x· héi. Hoạt động cá nhân, nhóm. - HS đọc mục 2 – SGK. ? NghÖ thuËt d©n gian bao gåm nh÷ng. Kiến thức cần đạt 1. V¨n häc : - V¨n häc d©n gian ph¸t triÓn rùc rì víi nhiÒu h×nh thøc phong phó : tôc ng÷, ca dao, truyÖn n«m dµi, kh«i hµi. - V¨n häc viÕt: + TruyÖn n«m, truyÖn KiÒu cña NuyÔn Du.. + XuÊt hiÖn hµng lo¹t nhµ th¬ n÷: Hå Xu©n H¬ng, §oµn ThÞ §iÓm. -> Cuộc đấu tranh của phụ nữ cho quyÒn sèng c¬ b¶n.. - Néi dung: + Ph¶n ¸nh phong phó, s©u s¾c cuéc sống xã hội đơng thời cùng những thay đổi tâm t, tình cảm , nguyện väng cña nh©n d©n. + Ph¶n ¸nh hiÖn thùc, hiÖn thùc thêi kì này là cơ sở để văn học phát triển m¹nh. 2. NghÖ thuËt: - NghÖ thuËt d©n gian: + S©n khÊu: ChÌo , tuång , quan hä + Tranh dân gian đậm đà bản sắc dân.

(103) thÓ lo¹i nµo? téc: næi tiÕng Tranh §«ng Hå. HS th¶o luËn. -> GV : - Tranh ch¨n tr©u thæi s¸o Tr×nh bµy – nhËn xÐt, bæ sung. Läng xanh l¸ sen/S¸o thæi tai tr©u ? Văn nghệ dân gian gồm những thể ->thú vui thanh bình, sự yêu đời, ngộ lo¹i nµo? nghÜnh cña chó bÐ ch¨n tr©u ? Quª em cã nh÷ng lµn h¸t d©n gian -> Tranh Høng dõa: “Khen ai khÐo t¹c nµo? nªn dõa . GV Giới thiệu về tranh dân gian, tranh Đấy trèo đây hứng cho vừa một đôi” lµng M¸i, §«ng Hå -> Tranh đàn gà, tranh lợn nái, đám cới “Hìi c« th¾t lng bao xanh chuét, trª cãc... Cã vÒ lµng M¸i víi anh th× vÒ -> Mang ®Ëm tÝnh d©n téc, ph¶n ¸nh Lµng M¸i cã lÞch cã lÒ mäi mÆt sinh ho¹t vµ nguyÖn väng Cã nghÒ t« tîng, cã nghÒ lµm tranh” cña nh©n d©n. ? Em có nhận xét gì về đề tài tranh dân - Kiến trúc: Các công trình kiến trúc nổi gian tiếng: Chùa Tây Phơng, đình làng Đình chuét, trª cãc... B¶ng (B¾c Ninh), l¨ng iaamr c¸c vua ? Em h·y nªu nh÷ng thµnh tùu kiÕn nguyÕn ë HuÕ... tróc thêi k× nµy + Chïa T©y Ph¬ng (Th¹ch thÊt – Hµ ? Những thành tựu nổi bật về kiến trúc tây) -> kiến trúc độc đáo kiểu cung thêi k× nµy? đình, tạo sự tôn vinh cao quí. - Xem ¶nh Chïa T©y Ph¬ng? + Nghệ thuật tạc tợng đúc đồng rất tài Em có nhận xét gì về nghệ thuật hoa, đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc. kiÕn tróc ë chïa T©y Ph¬ng? 4. Cñng cè : Em cã nhËn xÐt g× vÒ v¨n häc – nghÖ thuËt thêi k× nµy ? - C¶m nhËn cña em mvÒ nh÷ng thµnh tùu tiªu biÓu cña v¨n häc – nghÖ thuËt cuèi TK XVIII- nöa ®Çu TK XIX ? DÆn dß : VÒ häc bµi, lµm bµi tËp. ChiÈn bÞ môc II- SGK. Rót kinh nghiÖm. TiÕt 64. Thø. ngµy. th¸ng. n¨m. Bµi 28. sù ph¸t triÓn cña v¨n ho¸ d©n téc (cuèi thÕ kØ XVIII – nöa ®Çu thÕ kØ XIX) tiÕp theo. a- Môc tiªu bµi häc. 1. KiÕn thøc: - Sự chuyển biến về giáo dục - khoa học, kĩ thuật, sử học, địa lí, y học, cơ khí đạt đợc nhiều thành tựu đáng kể. - Sù tiÕp thu khoa häc kÜ thuËt ph¬ng T©y song øng dông cha nhiÒu. 2. T t¬ng: - Tr©n träng, tù hµo víi nh÷ng thµnh tùu mµ cha «ng ta s¸ng t¹o ra. - Góp phần hình thành ý thức thái độ bảo vệ và phát huy các di sản văn ho¸. 3. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng miªu t¶ nh÷ng thµnh tùu v¨n ho¸. - KÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, tr×nh bµyvÒ c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt. B. Ph¬ng tiÖn d¹y häc : 1. Gi¸o viªn: - SGK, SGV; tranh ¶nh , t liÖu liªn quan. 2. Häc sinh: - SGK, su tÇm tranh, tµi liÖu liªn quan bµi häc. C- tiÕn tr×nh bµi d¹y 1.ổn định lớp. 2.Kiểm tra bài cũ: NT thời kì này có gì đặc sắc so với các TK trớc đó? 3. Bµi míi a) Giíi thiÖu bµi: b) Các hoạt động dạy – học: Hoạt động của thầy-trò Néi dung bµi häc H đọc SGK II. Gi¸o dôc, khoa häc - kÜ thuËt ? Gi¸o dôc thi cö thêi T©y S¬n ntn? 1. Gi¸o dôc, thi cö ? Thêi NguyÔn ra sao? - Thêi t©y S¬n: Ban chiÕu lËp häc,.

(104) chÊn chØnh häc tËp thi cö, më trêng ë c¸c x·, coi träng ch÷ N«m. - Thời Nguyễn không thay đổi. - 1836 lËp "Tø dÞch qu¸n" d¹y tiÕng níc Ph¸p, Xiªm. 2. Sử học, địa lí học , y học H đọc phần 2 - Sö häc: ? H·y nªu nh÷ng t¸c phÈm sö häc tiªu + TriÒu T©y S¬n cã bé “§¹i ViÖt sö kÝ biÓu thêi k× nµy? tiÒn biªn” ? Em biÕt g× vÒ Lª Quý §«n? + TriÒu NguyÔn cã: §¹i Nam thùc lôc; - Sinh <1726> ngêi huyÖn Duyªn §¹i Nam liÖt truyÖn. Hµ -Th¸i B×nh, häc giái næi tiÕng tõ + Lª Quý §«n (1726-1783), ngêi lµng nhỏ, 6 tuổi đã biết làm thơ: Diªn Hµ (Th¸i B×nh, nhµ b¸c häc lín “Ch¼ng ph¶i liu ®iu còng gièng nhµ nhÊt ë thÕ kØ XVIII). T¸c phÈm næi R¾n ®Çu biÕng häc ¾t ch¼ng tha tiÕng cña «ng lµ §¹i ViÖt th«ng sö, Phñ Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ biªn t¹p lôc... Nay thÐt mai gÇm r¸t cæ cha + Phan Huy Chó (1782-1840), Quèc Từ nay châu lỗ xin đèn sách Oai- Hµ T©y, t¸c gi¶ bé LÞch triÒu hiÕn §Ó khái mang danh tiÕng thÕ gia” ch¬ng lo¹i chÝ.. 1752 đỗ cử nhân - đỗ đầu thi hội-thi đình 34 tuổi làm quan đi sứ sang Trung Quèc. ¤ng cïng Phan Huy Chó hoµn thµnh - §Þa lÝ: nhiÒu bé s¸ch lÞch sö... + Gia §Þnh thµnh th«ng chÝ: TrÞnh ? Khoa học địa lí đạt đợc những thành Hoài Đức tùu g×? + Nhất thống d địa chí: Lê Quang Định - Y häc: ? Y học thế kỉ XVIII-XIX đạt đợc những + Hải thợng lãn ông Lê Hữu Trác thµnh tùu g×? (1720-1791): nghiªn cøu c¸c lo¹i c©y GV : H¶i thîng l·n ¤ng-Lª H÷u thuèc quÝ cña VN, thu thËp c¸c bµi Tr¸c<1720-1792>xuÊt th©n trong gia thuèc gia truyÒn vµ kinh nghiÖm ch÷a đình nho học tại huyện Hng Yên là ng- bệnh của nhân dân rồi viết sách: Hải êi thÇy thuèc cã uy tÝn lín thÕ kØ Thîng y t«ng t©m lÜnh <66q> XVIII, tõ quan vÒ ë Èn trªn nói t×m thuèc trÞ bÖnh cøu ngêi, xuÊt b¶n bé s¸ch (H¶i thîng y t«ng t©m lÜnhghi 305 vÞ thuèc nam víi 2854 ph¬ng thuèc trÞ bÖnh cæ truyÒn víi lêi d¹y : (“đạo làm thuốc là nhân thuật, có nhiÖm vô gi÷ g×n tÝnh mÖnh cho con ngêi...chØ lÊy viÖc gióp ngêi lµm träng mµ kh«ng cÇu lîi kÓ c«ng”) ¤ng lµ «ng tæ nghÒ thuèc nam níc ta. 2. Nh÷ng thµnh tùu vÒ kÜ thuËt ? Em hãy nêu những thành tựu về khoa - Làm súng, đồng hồ, kính thiên lí, häc- kÜ thuËt níc ta thÕ kØ XVIII ? đóng thuyền lớn, máy xẻ gỗ ? Nh÷ng thµnh tùu trªn chøng tá ®iÒu g×? - Nh©n d©n ta tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu KH KT míi cña c¸c níc PT. - Chøng tá nh©n d©n ta cã kh¶ n¨ng v¬n m¹nh lªn phÝa tríc... ? Thái độ của triều Nguyễn ntn? - TriÒu NguyÔn t tëng b¶o thñ, l¹c hËu đã ngăn cản không tạo cơ hội đa nớc ta tiÕn lªn. 4. Cñng cè: (?) Nh÷ng thµnh tùu vÒ gi¸o dôc, khoa häc vµ kÜ thuËt. 5. Híng dÉn:.

(105) - Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK. TiÕt 65. lịch sử địa phơng. a- Môc tiªu bµi häc. - Cho HS thấy những thay đổi lớn về hành chính ở Nghệ An nửa đầu thế kỉ XIX. - Sù ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n hãa cña ngêi d©n xø NghÖ, - Nªu c¸c cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu cña nh©n d©n NghÖ An nöa ®Çu thÕ kØ XIX G - HS thấy đợc những truyền thống tốt đẹp của cha ông ta, biết phát huy và gìn gữ những giá trị đó. B- tiÕn tr×nh bµi d¹y 1.ổn định lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: KT sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi:. Hoạt đông của GV và HS. Hoạt động cá nhân, cả lớp. - HS đọc mục 1 - SGK. ? Nöa ®Çu thÕ kØ XIX, NghÖ An cã thay đổi gì về mặt hành chính?. - HS đọc phần in nghiêng - SGK. HS quan s¸t H9,10- SGK. ? T×nh h×nh kinh tÕ n«ng nghiÖp ®Çu thÕ kỉ XIX có gì đáng chú ?. ? Em h·y kÓ tªn c¸c lµng nghÒ thñ c«ng vµ c¸c nghÒ thñ c«ng næi tiÕng ë TØnh ta thêi bÊy giê? - Liên hệ đến ngày nay.. ? Bu«n b¸n thêi k× nµy ra sao? Hoạt động cá nhân, nhóm. ? Em h·y nªu nh÷ng thµnh tùu vÒ v¨n häc , nghÖ thuËt NghÖ An thêi k× nµy? ? KÓ tªn mét sè bµi h¸t mang giai ®iÖu vÝ dÆm.. Kiến thức cần đạt Thay đổi về hành chính và ổn định về kinh tế. 1. Hµnh chÝnh: - 1804, Trụ sở NA đợc dời từ Lam Thµnh- Phï Th¹ch (Hng Nguyªn) vÒ Vünh Yªn- Ch©n léc (Vinh)-> trë thµnh trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa cña trÊn NghÖ An. - 1831, tiÕn hµnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh-> NghÖ An bÞ chia thµnh 2 tØnh: NghÖ An- Hµ Tnhx - 1853 bá tÜnh Hµ Tünh hîp vµo NghÖ An - 1885-1888, NghÖ An t¸ch ra 2 tØnh NghÖ An vµ Hµ TÜnh. 2. Kinh tÕ: a. N«ng nghiÖp: Sa sót, ruéng đồng bỏ hoang nhiều, xóm làng x¬ x¸c. - lµm ruéng 1 n¨m 2 vô. -> Trång lóa, hoa mµu. b. TCN, Th¬ng nghiÖp: - XuÊt hiÖn nhiÒu lµng nghÒ, nhiÒu nghÒ næi tiÕng -> Nghề thủ công đạt nhiều thành tùu. - XuÊt hiÖn nhiÒu trung t©m bu«n b¸n tÊp nËp. II. Gãp phÇn ph¸t triÓn v¨n hãa d©n téc: 1. V¨n häc, nghÖ thuËt vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c: - XuÊt hiÖn nhiÒu t¸c gi¶ lín: NguyÔn ThiÕp, Phan Huy Ých, Hå Xu©n H¬ng... - Sö häc: Phan Thóc Trùc, Cao Xu©n Du... - Y häc:Hoµng Nguyªn C¸t, Hoµng Danh Sëng... I..

(106) - HS kể tên các đình chùa nổi tiếng ở NghÖ An.. - V¨n hãa dan gian ph¸t triÓn phong phó , ®a d¹ng. - X©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh kiÕn tróc: §Òn , §×nh , Chïa... 2. Gi¸o dôc , thi cö: Lµ tØnh ®Çu về cả nớc về số ngời đỗ tiến - HS quan s¸t danh s¸ch tØnh cã ngêi sÜ.XuÊt hiÖn nhiÒu dßng hä næi ®Ëu tiÕn sÜ vµ nhËn xÐt. tiÕng: Hä Hå, hä Cao Xu©n, hä §Æng... III. Khëi nghÜa n«ng d©n NghÖ An: 1. NghÖ An díi ¸ch thèng trÞ cña triÒu NguyÔn: - Vua quan nhµ NguyÔn ra søc ? T×nh c¶nh ngêi d©n xø NghÖ nöa bóc lột nhân dân lao động: Phu ®Çu thÕ kØ XIX? phen t¹p dÞch, thuÕ khãa nÆng nÒ... - Thiªn tai kh¾c nghiÖt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶nh cña -> đời sống nhân dân hết sức khổ nh©n d©n ta? cùc. 2. C¸c cuéc khëi nghÜa cña n«ngd©n: a. Nguyªn nh©n: ? V× sao n«ng d©n næi dËy khëi b. Nªu c¸c cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu: nghÜa? - 1811, khëi nghÜa NguyÔn TuÊn ë ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ phong trµo Thanh C¬ng, Anh S¬n. đấu tranh của nhân dân Nghệ An - 1813, nh©n d©n La S¬n, Thanh trong thêi k× nµy? Ch¬ng, Quúnh Lu.. næi dËy - 1817, nhiều cuộc bạo động của n«ng d©n næ ra.... ? KÕt qu¶ cña c¸c cuéc khæi nghÜa? -> Nổ ra liên tục, ở nhiều địa phơng từ đồng bằng đến miền núi. + Cñng cè: LËp b¶ng thèng kª c¸c cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu ë NghÖ An nöa ®Çu thÕ kØ XIX. + Về nhà tìm hiểu thêm về lịch sử địa phơng mình. TiÕt 66. Bµi 29. ¤n tËp ch¬ng V vµ VI.. a- Môc tiªu bµi häc. 1. KiÕn thøc: - Từ thế kỉ XVIII- XVI tình hình chính trị có nhiều biếnđộng, nhà nớc phong kiÕn tËp quyÒn thêi Lª S¬ suy sôp, nhµ M¹c thµnh lËp c¸c cuéc chiÕn tranh phong kiến Nam- Bắc triều và chiến tranh Trịnh Nguyễn, sự chia cắt đàng Trongđàng Ngoài. - Phong trào nông dân Tây Sơn bùng nổ lần lợt đánh đổ các tập đoàn phong kiến mục nát Nguyễn Trịnh Lê, đánh tan quân Xiêm- Thanh. - Mặc dù tình hình chính trị đất nớc có nhiều biến động nhng tình hình kinh tÕ, v¨n ho¸ vÉn cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh. 2. T t¬ng: -Tinh thần lao động cần cù, sáng tạo của nhân dân trong việc phát triển kinh tế, văn hoá của đất nớc. - Tù hµo vÒ truyÒn thèng d©n téc víi th¾ng lîi trong kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc. 3. KÜ n¨ng: -HÖ thèng c¸c kiÕn thøc, ph©n tÝch, so s¸nh c¸c sù kiÖn lÞch sö. b- chuÈn bÞ - B¶ng thèng kª c¸c nÐt c¬ b¶n vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸ thÕ kØ XVI- XVIII. C- tiÕn tr×nh bµi d¹y.

(107) 1.ổn định lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: (?) Hãy nêu những thành tựu đạt đợc trong lĩnh vực văn hoá: Văn học, sử học, địa lí và các khoa học khác của nớc ta cuối XVIII đầu XIX. (?) Nh÷ng thµnh tùu khoa häc, kÜ thuËt cña níc ta thêi k× nµy chøng tá ®iÒu g×? 3. Bµi míi a) Giíi thiÖu bµi: Tõ thÕ kØ XVI- XIX níc ta cã nhiÒu biÕn cè lÞch sö xÈy ra trải qua các giai đoạn lịch sử nhất định để khắc sâu kiến thức lịch sử giai đoạn nµy. b) Các hoạt động dạy - học: Hoạt động của thầy- trò Néi dung bµi häc ? Giai đoạn lịch sử từ XVI- XIX đã học 1.Sự suy yếu của nhà nớc phong kiến tËp quyÒn. em thấy nổi lên những vấn đề gì cần ph¶i lu ý? - Sù suy yÕu nhµ níc phong kiÕn Lª, sù m©u thuÇn ph©n chia phe ph¸i. ChiÕn tranh phong kiÕn...-> chia c¾t đất nớc. - Quang Trung lật đổ chính quyền... đánh tan quân Xiêm- Thanh xây dựng đất nớc. -Triều Nguyễn lập lại chế độ phong kiÕn... ? Em h·y nªu nh÷ng biÓu hiÖn suy yÕu - Vua quan ¨n ch¬i sa ®o¹, sù tha ho¸ cña nhµ níc phong kiÕn Lª ë thÕ kØ cña c¸c tÇng líp thèng trÞ, m©u thuÉn, chÐm giÕt lÉn nhau. XVI. - Sù tranh chÊp gi÷a c¸c phe ph¸i PK diÔn ra quyÕt liÖt ? H·y nªu tªn cuéc chiÕn tranh phong - 1527 M¹c §¨ng Dung cíp ng«i lËp ra kiÕn. Thêi gian næ ra chiÕn tranh. nhµ M¹c. - ChiÕn tranh phong kiÕn Nam- B¾c triÒu tõ 1527-1572. ? HËu qu¶ cña c¸c cuéc chiÕn tranh - ChiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn (1627phong kiÕn? 1672) chia cắt đất nớc đàng Trong- Gây tổn thất nặng cho nhân đân Ngoµi.G©y tæn h¹i cho kinh tÕ sù ph¸t - Phá vỡ khối đoàn kết, thống nhất của triển đất nớc. đất nớc ? Ai là ngời có công thống nhất đất nớc? ? Phong trµo T©y S¬n cã gäi lµ cuéc chiến tranh phong kiến không? Vì sao? 2.Quang Trung thống nhất đất nớc. H:th¶o luËn. G:§©y lµ cuéc khëi nghÜa lín nhÊt cña nh©n d©n §µng Trong thÕ kØ XVIII. - Lật đổ các tập đoàn mục nát Nguyễn? Em hãy nêu lên những thắng lợi cơ Trịnh- Lê. bản của phong trào nông dân Tây Sơn. - Thống nhất đất nớc. - §¸nh tan x©m lîc Xiªm- Thanh. ? Quang Trung mÊt trong hoµn c¶nh - Phôc håi kinh tÕ, x©y dùng v¨n ho¸ đất nớc nh thế nào? d©n téc, cñng cè quèc phßng- ngo¹i - Nguyễn ánh đang mu đồ lật đổ triều giao. TS - Th¸i tö Quang To¶n cßn qu¸ trÎ 3. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong ? Em có suy nghĩ gì về cuộc đời và sự kiÕn tËp quyÒn 1802. nghiÖp cña Quang Trung? - Có công thống nhất đất nớc - §¸nh ®uæi qu©n XL (Xiªm, Thanh) giữ vững nề độc lập - Củng cố, ổn định KT, CT, VH.

(108) ? Vì sao triều đại Tây Sơn bị đánh bại nhanh chãng 1802. H:th¶o luËn. G:M©u thuÉn-> Suy yÕu. ? Sau khi đánh bại Tây Sơn Nguyễn ánh đã làm gì? -Tr¶ thï hÌn h¹ triÒu T©y S¬n. GV kÓ chuyÖn sù tr¶ thï triÒu TS cña Gia Long. - 1802 Nguyễn ánh đánh Tây Sơn. - 1806 NguyÔn ¸nh lªn ng«i (Gia Long). + X©y dùng nhµ níc qu©n chñ trung ¬ng tËp quyÒn. + Xây dựng pháp luật, quân đội. + Tæ chøc bé m¸y quan l¹i. + Chia níc 30 tØnh phñ Thõa Thiªn. + Khíc tõ quan hÖ víi ph¬ng T©y. ? T×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸ níc ta thÕ + ThÇn phôc nhµ Thanh. kỉ XVI- XVIII có đặc điểm gì? - Xây dựng, tổ chức lại sản xuất, đê ®iÒu, c«ng, n«ng, th¬ng -> Kh«ng cã kÕt qu¶ cao. - Xây dựng kinh đô, lăng tẩm. -> §îc Unessco xÕp h¹ng thÕ giíi... 4. T×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸ thÕ kØ XVI- XVIII vµ nöa ®Çu XIX. G s¬ kÕt chuyÓn ý *LËp b¶ng thèng kª vÒ t×nh h×nh kinh tÕ,v¨n ho¸ thÕ kØ XVI-XIX Thµnh tùu Néi dung ThÕ kØ XVI- XVIII Nöa ®Çu thÕ kØ XIX VÒ kinh tÕ N«ng nghiÖp -§µng ngßai sa sót... -Nông nghiệp đợc chú -§µng trong ph¸t triÓn träng song cha kÕt qu¶. h¬n. Nh©n d©n ph¶i nép t« Thñ c«ng -NhiÒu lµng thñ c«ng, thuÕ nÆng lôt léi, h¹n nghiÖp phêng thñ c«ng: dÖt, h¸n, nh©n d©n khæ... gốm, rèn sắt, đúc đồng, -Công thơng nghiệp bị mía đờng... rất phát kìm hãm. triÓn. -Khai mỏ đợc mở rộng -ThÕ kØ XVI- XVIII më cßn l¹c hËu. Th¬ng nghiÖp réng -Việc buôn bán đợc mở -ThÕ kØ XVIII - h¹n chÕ réng. V¨n ho¸ T«n gi¸o -Nho giáo, đạo giáo, -Văn học dân gian phát thiªn chóa gi¸o. triÓn phong phó, ®a - Ch÷ quèc ng÷ XVIII. d¹ng, v¨n häc ch÷ V¨n ho¸ -V¨n häc ch÷ H¸n, ch÷ N«m (truyÖn KiÒu...) N«m nhiÒu t¸c gi¶: - NghÖ thËt d©n gian... NghÖ thuËt NguyÔn BØnh Khiªm... KiÕn tróc l¨ng tÈm d©n gian - NghÖ thuËt: PhËt bµ NguyÔn... ngh×n m¾t, ngh×n tay. 4. Cñng cè: - Lµm bµi tËp: LËp b¶ng thèng kª c¸c cuéc khëi nghÜa n«ng d©n tõ thÕ kØ XVI đến giữa thế kỉ XIX (Mẫu sgk trang 148) 5. Híng dÉn: - Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK Chuẩn bị ôn các bài đã học chơng VI, tiết sau làm bài tập. + rót kinh nghiÖm:. TiÕt 67. Lµm bµi tËp lÞch sö..

(109) a- Môc tiªu bµi häc. 1.KiÕn thøc: Gióp HS cñng cè kiÕn thøc th«ng qua viÖc lµm 1 sè BTLS 2.T tëng: Cã ý thøc tù gi¸c trong viÖc lµm BT 3.KÜ n¨ng: Lµm c¸c d¹ng BT LS thêng gÆp b- chuÈn bÞ - Mét sè b¶ng phô ghi s½n 1 sè BT lÞch sö C- tiÕn tr×nh bµi d¹y 1.ổn định lớp. 2.KiÓm tra bµi cò: KT sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi a) Giíi thiÖu bµi: GV nªu môc tiªu cña bµi häc b) Các hoạt động dạy -học: - Giao bµi tËp cho häc sinh theo nhãm, tæ (C¸c bµi tËp tõ bµi tËp ch¬ng VI tr106) +Tæ 1: C¸c BT cña bµi 22+26 +Tæ 2: C¸c BT cña bµi 23+27 +Tæ 3: C¸c BT cña bµi 24+28 +Tæ 4: C¸c BT cña bµi 25+28 h×nh.. - Yêu cầu học sinh làm xong trớc lên đại diện tổ chữa một số bài tập điển. - H: NhËn xÐt theo tæ, theo c¸ nh©n. - G: Thu l¹i vë bµi tËp chÊm ®iÓm. 4. Cñng cè: GV: Khái quát lại mục đích và những ND cơ bản trong tiết làm BT lịch sử 5. Híng dÉn: - Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK - CBB: Tæng kÕt D. rót kinh nghiÖm:. TiÕt 68,69. Bµi 30.. Tæng kÕt. a- Môc tiªu bµi häc. 1.KiÕn thøc: - Phần lịch sử thế giới trung đại. Giúp học sinh củng cố những hiểu biết đơn giản, những đặc điểm chính của chế độ phong kiến phơng Đông<Trung Quốc> và chế độ phong kiến phơng Tây. So sánh sự khác chế độ phong kiến. - PhÇn lÞch sö ViÖt Nam. Häc sinh thÊy râ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö ViÖt Nam tõ thÕ kØ X- nöa ®Çu XIX víi nhiÒu biÕn cè lÞch sö quan träng. 2.T t¬ng: - Giáo dục ý thức trân trọng những thành tựu mà nhânloại đã đạt đợc trong thêi Trung §¹i. - Gi¸o dôc vÒ qu¸ tr×nh dùng níc, gi÷ níc cña d©n téc ta. 3.KÜ n¨ng: - Sử dụng sgk để tham khảo và nắm nội dung kiến thức. - Sử dụng lợc đồ, tranh ảnh phân tích một số sự kiện đã học. b- chuÈn bÞ.

(110) - Lợc đồ Việt Nam thời Trung Đại. - Lợc đồ các cuộc kháng chiến chốngngoại xâm và phong trào nhân dân. - Tranh, ảnh, t liệu có liên quan đến bài học . C- tiÕn tr×nh bµi d¹y 1.ổn định lớp. 2.KiÓm tra bµi cò: KT sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi a) Giíi thiÖu bµi: GV nªu môc tiªu cña bµi häc b) Các hoạt động dạy - học:. * Hoạt động 1:. 1. LËp b¶ng thèng kª nh÷ng nÐt lín vÒ x· héi phong kiÕn. Chế độ phong kiến Phơng đông Ch©u ¢u Thêi gian h×nh §Çu CN: TQIII<TCN> H×nh thµnh V-X thµnh- suy vong §N¸: X-XVI Ph¸t triÓn tõ XI-XV từ XVI-giữa XIX suy vong Suy vong XVI,CNTB ra đời ->CNTB x©m lîc trong lßng C§PK C¬ së kinh tÕ,x· Kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng nghiÖp+thñ c«ng nghiÖp héi XH 2 giai cÊp §/C><ND L·nh chóa><n«ng n« ThÓ chÕ nhµ níc Vua đứng đầu Vua ...Qu©n chñ ph©n quyÒn, ...Qu©n chñ chuyªn chÕ sau tËp quyÒn * hoạt động 2: 2. Hãy nêu tên các vị anh hùng dân tộc đã nêu cao ngọn cờ chống giặc gi÷ níc, b¶o vÖ tæ quèc Triều đại Ng«-§inh 938-979 TiÒn Lª 981-1009 Lý 1009-1226 TrÇn 1226-1400 Hå 1400-1407 Lª S¬1428-1504 Lª M¹t 1504-1786. T/gian 938 981 1075-77 1258-88 1400-07 1418-27 Néi chiÕn 1785-89. Anh hïng... KÎ XL ChiÕn th¾ng Ng« QuyÒn Nam H¸n B¹ch §»ng Lª Hoµn Tèng B¹ch §»ng Lý Thêng KiÖt Tèng S.Nh nguyÖt TrÇn Quèc TuÊn... M.Nguyªn B¹ch §»ng... Hå Quý Ly Minh T/b¹i §.Quan Lª Lîi... Minh Chi L¨ng.... T©y S¬n1771-1792 NguyÔn HuÖ... * hoạt động 3: 3. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ,v¨n ho¸ tõ thÕ kØ X-XIX GV chia 4 nhãm, mçi nhãm th¶o luËn 1 néi dung Néi dung N«ng nghiÖp. Thñ c«ng nghiÖp. Th¬ng nghiÖp. Ng«-§inhT.Lª X khuyÕn khÝch s¶n xuất,đào kªnh ngßi,cµy tÞch ®iªn.... Lý-TrÇn XI-XIV Ruéng t, ®iÒn trang th¸i Êp, chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp. Lª S¬ XV ...qu©n ®iÒn,c¬ quan chuyªn tr¸ch n«ng nghiÖp. Xiªm.... Thèng nhÊt.... XVI-XVIII. §Çu XIX. §µng ngoµi khai hoang suy yÕu, lËp Êp,lËp Đàng trong đồn điền, ph¸t triÓn, đắp đê chiÕu khuyÕn n«ng -NhiÒu lµng Më réng nghÒ thñ khai má c«ng. X©y dùng NghÒ gèm 36 Phêng xëng thñ B¸t trµng... thñ c«ng c«ng nhµ nph¸t triÓn íc lµng thñ -Côc b¸ch c«ng ph¸t t¸c nhµ níc triÓn §óc tiÒn Ngo¹i thKhuyÕn §« thÞ, phè đồng trung ¬ng ph¸t khÝc më x¸ më cöa t©m bu«n triÓn Th¨ng chî bu«n ¶i gi¶m b¸n chî Long sÇm b¸n trong thuÕ, bu«n. NhiÒu thµnh thÞ thi tø... H¹n chÕ.

(111) lµng quª. V¨n häc nghÖ thuËt gi¸o dôc. Khoa häc kÜ thuËt. V¨n ho¸ d©n gian lµ chñ yÕu. -Gi¸o dôc cha ph¸t triÓn.. uÊt.. b¸n vò khÝ -> chiÕn tranh. -C¸c t¸c -Më trêng Ch÷ quèc phÈm v¨n khuyÕn ngữ ra đời. häc tiªu khÝch thi cö -Quang biÓu... s¸ng t¸c Trung ban -X©y dùng v¨n häc héi chiÕu lËp quèc tö tao đàn. häc. gi¸m- Hµ -Ch÷ N«m Néi. đợc coi träng. -T¸c phÈm v¨n, th¬ N«m tiªu biÓu nghÖ thuËt s©n khÊu, d©n gian ph¸t triÓn phong phó ®a d¹ng... C¬ quan NhiÒu t¸c ChÕ t¹o vò chuyªn viÕt phÈm sö khí đóng sö. học, địa lí tµu. Lª V¨n Hu häc Lª Ph¸t triÓn thÇy thuèc Th¸nh lµng nghÒ TuÖ TÜnh. T«ng, thñ c«ng. NguyÔn Tr·i. L¬ng ThÕ Vinh. Ng« SÜ Liªn.. 4. Cñng cè: GV: Kh¸i qu¸t ND toµn bµi 5. Híng dÉn: -Lµm bµi tËp sgk vµ bµi tËp. -¤n tËp kÜ néi dung kiÕn thøc. -Su tầm lịch sử địa phơng. D- rót kinh nghiÖm:. ngoµi níc.. bu«n b¸n víi ph¬ng T©y. V¨n häc ph¸t triÓn rùc rì. NhiÒu c«ng tr×nh kiÕn tróc næi tiếng đồ sộ ra đời. L¨ng tÈm triÒu NguyÔn. Chïa T©y Ph¬ng.. Sö häc ph¸t triển, địa lí, y häc thÇy thuèc Lª H÷u Tr¸c < H¶i Thîng L·n ¤ng> tiÕp thu kÜ thuËt Ph¬ng T©y..

(112) Ngµy so¹n:.......................... Ngµy gi¶ng: 7A:..................... 7B:...................... TiÕt 68+69+70. Lịch sử địa phơng a- Môc tiªu bµi häc. 1.KiÕn thøc: - Giúp học sinh hiểu rõ lịch sử địa phơng lồng trong lịch sử dân tộc. 2.T t¬ng: - Tù hµo víi truyÒn thèng cha «ng ta. - Thấy rõ đợc sức mạnh dân tộc vun đắp từ các địa phơng trong cả nớc và trách nhiệm của bản thân của gia đình. 3.KÜ n¨ng: Rèn luyện kĩ năng đọc t liệu tham khảo. - KÜ n¨ng kÓ chuyÖn lÞch sö. b- chuÈn bÞ - Cuốn Lịch sử địa phơng Quảng Ninh c- Ph¬ng ph¸p - Nêu vấn đề, phát vấn ... d- tiÕn tr×nh bµi d¹y 1.ổn định lớp. - KTSS: + 7A: + 7B: 2.KiÓm tra bµi cò: a) C©u hái: KT sù CB cña HS b) §¸p ¸n: 3. Bµi míi a) Giíi thiÖu bµi: GV giíi thiÖu môc tiªu bµi häc b) Các hoạt động dạy – học: - H: §äc t liÖu. 1. TØnh Qu¶ng Ninh 2. LÞch sö §¶ng huyÖn Tiªn Yªn 3. Phong trµo n«ng d©n Qu¶ng Ninh 4. KÓ chuyÖn vua quan triÒu NguyÔn. 4. Cñng cè: H: CÇn su tÇm c¸c s¸ch tham kh¶o sau: + Các triều đại phong kiến Việt Nam. + Lịch sử thế giới cổ trung đại. + LÞch sö ViÖt Nam <§¹i c¬ng> tËp I. 5. Híng dÉn: - Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK E- rót kinh nghiÖm:.

(113) - Thời gian dành cho toàn bài và từng hoạt động......................................... - Néi dung kiÕn thøc.................................................................................... - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y.............................................................................. - H×nh thøc tæ chøc líp häc.......................................................................... a- Môc tiªu bµi häc. 1.KiÕn thøc: 2.T t¬ng: 3.KÜ n¨ng: b- chuÈn bÞ - Chuẩn bị lợc đồ diễn biến cuộc kháng chiến chống xâm lợc Mông Cổ 1258. c- Ph¬ng ph¸p - Nêu vấn đề, phát vấn ... d- tiÕn tr×nh bµi d¹y 1.ổn định lớp. - KTSS: + 7A: + 7B: 2.KiÓm tra bµi cò: a) C©u hái: . b) §¸p ¸n: 3. Bµi míi a) Giíi thiÖu bµi: b) Các hoạt động dạy – học:.

(114)

giao an su 7

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về