Tài liệu Tài liệu hướng dẫn giảng dạy - Chứng chỉ tin học quốc gia trình độ B pdf

TRUNG TÂM TIN HỌC - ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP. HCM
227 Nguyễn Văn Cừ – Quận 5 – Tp. Hồ Chí Minh
Tel: 8351056 – Fax 8324466 – Email:
Mã tài liệu: DT_NCM_LT_HDGD CCB
Phiên bản 1.1 – Tháng 10/2004



TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY

CHỨNG CHỈ TIN HỌC QUỐC GIA
TRÌNH ĐỘ B
(Form)

Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 1/131



Mục lục
Mục lục...........................................................................................................1
GIỚI THIỆU .......................................................................................................4
GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT.......................................................................................5
TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................5
HƯỚNG DẪN PHẦN LÝ THUYẾT ..............................................................................6
Bài 1: MÀN HÌNH LÀM VIỆC CỦA ỨNG DỤNG.............................................................6
I. Giới thiệu đối tượng Form ..........................................................................................................7
I.1.

Giới thiệu về thuộc tính của đối tượng.......................................................................7

I.2.

Các thuộc tính thường dùng của Form......................................................................9

II. Dạng màn hình thường gặp.....................................................................................................11
II.1.

Columnar.................................................................................................................11

II.2.

Tabular ....................................................................................................................11

II.3.

Datasheet ................................................................................................................12

III. Môi trường thiết kế màn hình làm việc...................................................................................12
III.1.

Tạo màn hình làm việc bằng Wizard.......................................................................12

III.2.

Môi trường Design của Form...................................................................................13

Bài 2: THIẾT KẾ CÁC DẠNG MÀN HÌNH .................................................................. 15
I. Các điều khiển.........................................................................................................................16
I.1.

Những thành phần của Form...................................................................................17

I.2.

Một số thao tác chung trên điều khiển ....................................................................18

I.3.

Nhóm điều khiển văn bản .......................................................................................20

I.4.

Nhóm điều khiển chọn lựa ......................................................................................22

I.5.

Điều khiển liên kết dữ liệu.......................................................................................25

II. Các bước tạo màn hình làm việc.............................................................................................26
II.1.

Chọn nguồn dữ liệu.................................................................................................26

II.2.

Dạng hiển thò của Form...........................................................................................27

II.3.

Tạo các điều khiển hiển thò dữ liệu .........................................................................27

II.4.

Tạo những điều khiển chức năng............................................................................28

II.5.

Xem kết quả thiết kế - Hiệu chỉnh thiết kế ..............................................................29

III. Tạo màn hình dạng main – sub..............................................................................................29
III.1.

Điều khiển Subform/Subreport................................................................................29

III.2.

Các bước thiết kế màn hình main – sub..................................................................30

IV. Truyền dữ liệu giữa các màn hình ...........................................................................................31
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 2/131


IV.1.

Nguyên tắc chung ...................................................................................................32

IV.2.

Lấy dữ liệu của Form Sub .......................................................................................32

V. Thiết kế các dạng màn hình ...................................................................................................33
V.1.

Màn hình đơn...........................................................................................................33

V.2.

Màn hình main – sub ...............................................................................................39

Bài 3: NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH VBA ........................................................................ 45
I. Môi trường lập trình trong Microsoft Access ...........................................................................46
I.1.

Cơ chế lập trình Thủ tục – Sự kiện..........................................................................46

I.2.

Cửa sổ viết lệnh cho các xử lý trong thủ tục của sự kiện........................................47

II. Những thành phần cơ bản trong ngôn ngữ VBA......................................................................49
II.1.

Đặc điểm của ngôn ngữ VBA..................................................................................49

II.2.

Biến .........................................................................................................................50

II.3.

Cấu trúc điều khiển .................................................................................................54

II.4.

Hàm và thủ tục........................................................................................................59

Bài 4: HÀM VÀ BỘ LỆNH THƯỜNG DÙNG TRÊN FORM................................................ 62
I. Hàm/Thủ tục thường dùng .......................................................................................................63
I.1.

Nhóm hàm xử lý giá trò ............................................................................................63

I.2.

Nhóm hàm thao tác dữ liệu .....................................................................................70

II. Bộ lệnh DoCmd .......................................................................................................................72
II.1.

GoToRecord ............................................................................................................72

II.2.

OpenForm, OpenReport, OpenQuery......................................................................73

II.3.

RunCommand .........................................................................................................74

II.4.

RunSQL...................................................................................................................74

II.5.

Close .......................................................................................................................74

Bài 5: THIẾT KẾ MÀN HÌNH DI CHUYỂN, TÌM KIẾM DỮ LIỆU........................................ 76
I. Di chuyển dữ liệu trên màn hình làm việc ..............................................................................77
I.1.

Thao tác di chuyển dữ liệu trên Form......................................................................77

I.2.

Xử lý di chuyển bằng nút lệnh.................................................................................79

I.3.

Xử lý lỗi khi di chuyển .............................................................................................81

II. Tìm kiếm thông tin..................................................................................................................83
II.1.

Sử dụng DoCmd......................................................................................................84

II.2.

Dùng RecordsetClone .............................................................................................85

Bài 6: THIẾT KẾ MÀN HÌNH THAO TÁC DỮ LIỆU ....................................................... 88
I. Giới thiệu về các ràng buộc trên bảng dữ liệu ........................................................................89
I.1.

Khoá chính ..............................................................................................................89

I.2.

Khoá ngoại ..............................................................................................................89

II. Chức năng thêm mới...............................................................................................................89
II.1.

Thêm dữ liệu trên Form...........................................................................................89

Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 3/131


II.2.

Cách thức thêm mới dữ liệu ....................................................................................90

III. Chức năng sửa dữ liệu.............................................................................................................92
III.1.

Cơ chế sửa dữ liệu trên Form..................................................................................92

III.2.

Thiết kế chức năng sửa dữ liệu...............................................................................92

III.3.

Các bước thực hiện .................................................................................................93

III.4.

Ví dụ ........................................................................................................................94

IV. Xử lý dữ liệu thay đổi ..............................................................................................................94
IV.1.

Lưu dữ liệu trên Form xuống bảng ..........................................................................95

IV.2.

Kiểm tra ràng buộc khi lưu ......................................................................................98

IV.3.

Không lưu dữ liệu mới thay đổi trên Form .............................................................103

V. Thao tác xoá dữ liệu ..............................................................................................................104
V.1.

Cách thức xoá mẫu tin trên Form..........................................................................105

V.2.

Kiểm tra ràng buộc khi xoá dữ liệu của bảng........................................................106

VI. Chức năng mở báo cáo .........................................................................................................109
VI.1.

Tạo chức năng mở báo cáo...................................................................................109

VI.2.

Ví dụ ......................................................................................................................110

Bài 7: XÂY DỰNG HỆ THỐNG THỰC ĐƠN................................................................111
I. Giới thiệu về hệ thống thực đơn ............................................................................................112
I.1.

Thanh lệnh.............................................................................................................112

I.2.

Phân loại ...............................................................................................................112

II. Thiết kế hệ thống thực đơn ...................................................................................................113
II.1.

Thêm mới thanh lệnh ............................................................................................113

II.2.

Thiết kế chức năng trên thanh lệnh.......................................................................115

II.3.

Xoá thanh lệnh ......................................................................................................117

Bài 8: GIỚI THIỆU VỀ MACRO .............................................................................118
I. Đối tượng Macro....................................................................................................................119
I.1.

Ý nghóa ..................................................................................................................119

I.2.

Các thành phần trong màn hình thiết kế Macro ....................................................119

II. Một số hành động thường dùng ............................................................................................119
III. Một số hành động khác ........................................................................................................121
IV. Macro có điều kiện................................................................................................................122
V. Macro nhóm..........................................................................................................................123
VI. Kết macro vào các biến cố....................................................................................................124
ĐỀ THI MẪU .................................................................................................125
ĐỀ THI MẪU KIỂM TRA GIÁO VIÊN.......................................................................129

Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 4/131

GIỚI THIỆU
Sau khi hoàn thành khóa học, học viên sẽ có khả năng:
 Tổ chức và xây dựng màn hình làm việc cho ứng dụng
 Thực hiện thao tác xử lý dữ liệu trên màn hình như: cập nhật dữ liệu, mở báo cáo, …

Với thời lượng là 36 tiết LT và 54 tiết TH được phân bổ như sau:
STT Bài học Số tiết LT Số tiết TH
1 Màn hình làm việc của ứng dụng
2 2
2 Thiết kế các dạng màn hình
8 18
3 Ngôn ngữ lập trình VBA
2 4
4 Hàm và bộ lệnh dùng chung trên Form
4
5 Thiết kế màn hình di chuyển, tìm kiếm dữ liệu
2 2
6 Thiết kế màn hình thao tác dữ liệu
12 18
7 Xây dựng hệ thống thực đơn 2 2
8 Giới thiệu về Macro 4 8
Tổng số tiết : 36 54

Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 5/131


GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT

Sử dụng giáo trình “Microsoft Access 2000” tập 2, 3 của tác giả Nguyễn Thiện Tâm, tái bản
lần thứ 2, nhà xuất bản Đại Học Quốc Gia Tp. HCM.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 6/131


HƯỚNG DẪN PHẦN LÝ THUYẾT
Bài 1
MÀN HÌNH LÀM VIỆC CỦA ỨNG DỤNG
Tóm tắt
Lý thuyết 2 tiết - Thực hành 2 tiết
Mục tiêu Các mục chính Bài tập bắt
buộc
Bài tập làm
thêm
Bài học này nhằm giới
thiệu cho học viên về đối
tượng Form trong Microsoft
Access và ý nghóa của việc
xây dựng các màn hình
hình làm việc cho ứng
dụng. Học viên có thể
phân biệt những dạng màn
hình khác nhau và thiết kế
một số màn hình hiển thò
dữ liệu đơn giản bằng công
cụ Wizard.
Sau khi kết thúc bài học,

học viên có thể:
9 Nhận biết các dạng
màn hình khác nhau.
9 Sử dụng đối tượng
Form để thiết kế một
số màn hình hiển thò dữ
liệu đơn giản.
I. Giới thiệu đối tượng Form
II. Dạng màn hình thường gặp
III. Môi trường thiết kế màn hình
làm việc

1.1, 1.2


Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 7/131


I. Giới thiệu đối tượng Form
Form là một trong những đối tượng có sẵn trong Microsoft Access, nó dùng để xây dựng
những màn hình giao tiếp giữa người dùng và ứng dụng.
Khi xây dựng ứng dụng thì Form là thành phần quan trọng giúp người sử dụng dễ dàng thao
tác với thông tin được quản lý trong cơ sở dữ liệu. Thông qua Form, người dùng có thể thực
hiện các thao tác xem, nhập, thay đổi và tìm kiếm thông tin một cách dễ dàng hơn.
Đối với người sử dụng thì phần lớn thời gian họ phải làm việc với các Form, do đó ta nên xây
dựng những Form đạt tính tương tác cao và thân thiện nhất có thể được.
I.1. Giới thiệu về thuộc tính của đối tượng
Trong quá trình xây dựng các màn hình làm việc cho ứng dựng, ngoài đối tượng Form ta còn

làm việc với nhiều đối tượng khác. Những đối tượng này đều có một thành phần gọi là thuộc
tính. Thuộc tính của đối tượng là những đặc điểm để phân biệt giữa đối tượng này với đối
tượng khác.
I.1.1. Cửa sổ thuộc tính
Khi thiết kế Form, ta có thể xem thông tin các thuộc tính của đối tượng thông qua cửa sổ
thuộc tính, Properties Window. Ta có thể mở cửa sổ này bằng một trong những cách sau:
 Double Click vào đối tượng cần xem thuộc tính.
 Click phải vào đối tượng cần xem thuộc tính, sau đó chọn chức năng Properties có
trong menu vừa xuất hiện.
Trong khi cửa sổ thuộc tính đang được mở thì ta chỉ cần click vào đối tượng khác thì trang
thuộc tính sẽ tự động hiển thò những thuộc tính của đối tượng đang được chọn.

Đối tượng Form và cửa sổ thuộc tính
Thuộc tính của các đối tượng được chia thành ba nhóm chính. Những đặc điểm về hình thức
hiển thò của đối tượng được liệt kê trong trang thuộc tính Format. Trang Data dùng để liệt kê
những đặc điểm về dữ liệu bên trong một đối tượng, như là nguồn dữ liệu được liên kết với
đối tượng, hay giữa đối tượng này với đối tượng khác. Những đặc điểm của đối tượng không
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 8/131


nằm trong hai nhóm trên thì sẽ được liệt kê trong trang Other. Khi ta cần xem một thuộc tính
thuộc nhóm nào thì có thể chọn chính xác trang chứa thuộc tính đó, ngoài ra ta cũng có thể
chọn trang All, là trang chứa tất cả các thuộc tính của một đối tượng.
I.1.2. Thành phần của một thuộc tính
Một thuộc tính được tạo thành bởi hai phần là tên và giá trò của thuộc tính.
Trong cửa sổ Properties, tên của thuộc tính được hiển thò trong vùng màu xám bên trái. Ta có
thể click vào tên của từng thuộc tính nhưng không thể thay đổi chúng. Tên của một thuộc tính
có thể là một hay nhiều từ, ví dụ trong cửa sổ thuộc tính của Form ta có thuộc tính tên là

Name và thuộc tính tên Default View.
Thành phần thứ hai của thuộc tính nằm bên phải, gọi là giá trò của thuộc tính. Ta có thể thay
đổi cách thể hiện của đối tượng bằng cách gán giá trò cho các thuộc tính của nó.
I.1.3. Kiểu dữ liệu của thuộc tính
Mỗi điều khiển có nhiều thuộc tính và mỗi thuộc tính có một kiểu dữ liệu nhất đònh. Kiểu dữ
liệu của thuộc tính xác đònh giá trò mà nó có thể nhận.
Ta có một số kiểu dữ liệu như sau:
String

Những thuộc tính mà giá trò của nó là một từ hay một nhóm từ. Ta có thể thay đổi giá trò của
thuộc tính bằng cách Click vào tên thuộc tính sau đó nhập giá trò cần thiết vào vùng giá trò,
như hình trên thì DAILY là giá trò của thuộc tính Record Source .
Boolean

Thuộc tính kiểu Boolean dùng để lưu giá trò luận lý ĐÚNG hay SAI. Có 3 nhóm giá trò có thể
được sử dụng cho thuộc tính Boolean: Yes/No, True/False hay On/Off.
Khi một thuộc tính có kiểu là Boolean thì giá trò của nó sẽ chứa trong một ComboBox. Để thay
đổi giá trò của thuộc tính ta Click vào tên thuộc tính, sau đó chọn một giá trò có trong
ComboBox giá trò. Ta cũng có thể Double click vào tên của thuộc tính để thay đổi từ Yes
(True/On) sang No (False/Off) và ngược lại.
Enumerated

Đây là tập hợp một số giá trò đònh sẵn cho thuộc tính của đối tượng. Nghóa là thuộc tính chỉ có
thể nhận một trong những giá trò này và số giá trò là cố đònh, không thêm hay bớt được. Các
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 9/131


giá trò được chứa trong một ComboBox giá trò của thuộc tính.

Để thay đổi giá trò của thuộc tính, ta cũng thực hiện tương tự kiểu Boolean
Numeric

Thuộc tính có kiểu số cho phép ta nhập vào những giá trò số, có hai loại số mà ta cần chú ý
khi nhập cho thuộc tính là số thực và số nguyên tuỳ theo từng thuộc tính.
Expression

Có một vài thuộc tính mà giá trò của nó có thể chứa một chuỗi theo một qui tắc nhất đònh để
thay đổi cách hiển thò giá trò của thuộc tính, giá trò của những thuộc tính đó gọi là Expression.
Để thay đổi giá trò cho thuộc tính này ta phải biết cú pháp của từng thuộc tính. Tuy nhiên,
Microsoft Access cung cấp cho ta công cụ hỗ trợ để tạo giá trò cho thuộc tính bằng cách click
vào nút
. Sau đó, theo các bước chỉ dẫn ta sẽ tạo được giá trò cho thuộc tính.
I.2. Các thuộc tính thường dùng của Form
I.2.1. Nhóm thuộc tính kiểu String
Name
Đây là thuộc tính dùng để phân biệt giữa các đối tượng. Thông qua tên Microsoft Access sẽ
nhận biết được các đối tượng hiện có. Một điều cần lưu ý là tên của đối tượng trong cùng một
form thì không được trùng lắp. Nghóa là, nếu trong phạm vi một Form thì giá trò thuộc tính
Name của những đối tượng trong Form đó phải khác nhau. Nhưng nếu giữa hai Form thì tên
của các đối tượng trong hai Form có thể giống nhau.
Đối với đối tượng Form, giá trò thuộc tính Name của một Form mới tạo sẽ được xác đònh khi ta
lưu Form đó, chọn chức năng Save. Để chỉnh sửa giá trò của thuộc tính Name, ta phải đóng
Form nếu nó đang mở, sau đó Click phải vào tên Form cần sửa và chọn chức năng Rename.
Giá trò của thuộc tính Name có một số lưu ý sau:
 Có thể là sự kết hợp của chuỗi, số, khoảng trắng, …
 Không có ký tự đặc biệt như: dấu chấm (.), dấu chấm thang (!), dấu ngoặc vuông ([])
Mặc dù giá trò Name có thể có khoảng trắng nhưng ta không nên sử dụng vì sẽ gây khó khăn
khi lập trình trong môi trường VBA.
Caption

Thông tin xuất hiện trên thanh tiêu đề của Form gọi là Caption của Form và nội dung của nó
sẽ lưu trữ trong thuộc tính Caption.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 10/131


Nội dung của Caption có thể là chuỗi văn bản bất kỳ, thông thường là nghóa của Form đang
làm việc.
I.2.2. Nhóm thuộc tính kiểu Boolean
Record Selectors
Là một điều khiển nằm bên góc trái của
Form và chỉ xuất hiện khi Form đang ở
chế độ thực thi. Nó cho phép người
dùng chọn tất cả các field của một hay
nhiều dòng trên Form.
Ta có thể ẩn hoặc hiện điều khiển này
tuỳ theo yêu cầu thiết kế của Form. Nếu
muốn hiển thò điều khiển Record
Selectors, thiết lập giá trò cho thuộc tính Record Selectors là Yes, ngược lại chọn No nếu
muốn ẩn.
Navigation Buttons
Đây là điều khiển cho phép người sử
dụng di chuyển qua lại giữa các dòng
dữ liệu hiện có trên Form. Nó thực sự
hữu dụng khi dữ liệu trên Form hiển thò
từng dòng tại một thời điểm. Nhưng khi
Form hiển thò dữ theo dạng bảng thì ta
nên ẩn điều khiển này.
Điều khiển này chỉ xuất hiện khi Form

đang ở chế độ thực thi.
Để hiển thò điều khiển Navigation Buttons ta sẽ thiết lập giá trò cho thuộc tính Navigation
Buttons là Yes, ngược lại chọn No nếu muốn ẩn.
I.2.3. Nhóm thuộc tính kiểu Enumerated
Border Style
Thuộc tính dùng để thay đổi đường viền của Form. Thông qua thuộc tính này, ta có thể cho
phép người dùng thay đổi kích thước của Form khi đang thực thi.
Để thay đổi đường viền của Form, ta chỉ có thể chọn một trong bốn giá trò do Access qui đònh:
None, Thin, Sizable, Dialog.
Max Min Buttons
Khả năng phóng to kích thước của Form lên bằng kích thước màn hình hay thu nhỏ một From
xuống thanh Taskbar sẽ được điều khiển thông qua thuộc tính Max Min Buttons.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 11/131


Thuộc tính này cho ta một số giá trò để chọn lựa hiện hay ẩn nút Min và nút Max cho Form:
None, Min Enabled, Max Enabled, Both Enabled.
II. Dạng màn hình thường gặp
Vai trò chính của đối tượng Form là dùng để tạo những màn hình giao tiếp giữa người dùng
và dữ liệu. Nhằm tăng tính tương tác và tiện dụng cho các màn hình, đối tượng Form cung
cấp một số dạng thể hiện khác nhau tuỳ theo mục đích thiết kế của người lập trình khi tạo ra
màn hình làm việc của ứng dụng.
Trong phạm vi của tài liệu này, ta sẽ tìm hiểu cách xây dựng ba dạng màn hình thường dùng
là Columnar, Tabular, Datasheet.
II.1. Columnar

Dạng màn hình này sẽ hiển thò thông tin của một dòng dữ liệu tại một thời điểm. Để xem
thông tin của những dòng dữ liệu khác nhau thì người dùng sử dụng chức năng di chuyển có

trên màn hình (như là Navigation Buttons), muốn chọn tất cả các cột của dòng hiện hành thì
ta phải sử dụng thanh Record Selectors của Form.
Ưu điểm của dạng màn hình này là giúp người dùng tập trung xử lý thông tin của một dòng
dữ liệu đang có trên Form. Tuy nhiên, dạng màn hình này sẽ không tự nhiên nếu ta có nhu
cầu xem thông tin ở mức độ tổng quát, xem nhiều thông tin cùng lúc.
II.2. Tabular

Màn hình hiển thò thông tin lưu trữ ở dạng tập hợp các dòng dữ liệu liên tục nhau.
Với dạng màn hình này người dùng có thể xem thông tin của nhiều dòng dữ liệu khác nhau
cùng lúc.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 12/131


II.3. Datasheet

Dạng hiển thò của màn hình giống với đối tượng Table, hiển thò tất cả dữ liệu tại một thời
điểm.
Hình thức này thường được sử dụng kết hợp với dạng Columnar để hiển thò dữ liệu của những
bảng có quan hệ giúp người dùng làm việc đồng thời trên những bảng dữ liệu khác nhau.
III. Môi trường thiết kế màn hình làm việc
III.1. Tạo màn hình làm việc bằng Wizard
III.1.1. Đặc điểm của Form Wizard
Công cụ Wizard giúp người lập trình dễ dàng tạo đối tượng Form bằng một số bước thông
qua những màn hình hỏi đáp. Người lập trình chỉ cần theo những chỉ dẫn qua các bước có sẵn
thì sẽ tạo được một số dạng màn hình làm việc đơn giản.
Một số điểm cần lưu ý khi tạo Form bằng Wizard:
 Ở màn hình đầu tiên, ta phải xác đònh nguồn dữ liệu của bảng nào sẽ được hiển thò lên
Form cần tạo. Nguồn dữ liệu này có thể là một vài Field có trong bảng, một bảng, hay

là nhiều bảng.
Tuỳ theo nguồn dữ liệu ta chọn mà Wizard sẽ phát sinh ra một hay nhiều đối tượng
Form, khi đó sẽ có một Form chứa tất cả những Form khác. Điểm này ta sẽ tìm hiểu
kỹ hơn khi tạo Form bằng Design.
 Trong màn hình thứ hai, ta phải chọn dạng thể hiện của Form khi thực thi. Trong phạm
vi của tàiiiệu này, ta chỉ xét ba dạng đã trình bày ở trên.
Để di chuyển qua lại giữa các màn hình của Wizard ta dùng các nút Next, Back. Để kết thúc
quá trình tạo Form ta click vào nút Finish có trên màn hình Wizard. Nếu muốn huỷ bỏ thao
tác tạo Form thì chọn chức năng Cancel.
III.1.2. Cách tạo màn hình làm việc bằng Form Wizard
Để tạo một Form bằng Wizard, trước tiên ta phải kích hoạt công cụ Wizard dùng để tạo Form.
Có hai cách để ta mở Wizard, trước hết ta phải chọn đối tượng Form có trong cửa sổ
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 13/131


Database. Sau đó, ta có thể chọn trong hai cách sau:
 Double Click vào dòng Create form by using wizard trong cửa sổ Database
 Click chọn chức năng New để mở cửa sổ New Form, trong cửa sổ này ta sẽ chọn
dòng Form Wizard, rồi click nút OK
Khi này sẽ xuất hiện màn hình đầu tiên của Form Wizard để ta chọn nguồn dữ liệu sẽ hiển thò
trên Form. Sau khi chọn những Field của bảng cần hiển thò dữ liệu ta sẽ di chuyển sang màn
hình tiếp theo.
Màn hình thứ hai của Form Wizard là nơi mà ta chọn hình thức hiển thò dữ liệu của màn hình
khi thực thi. Ở bước này, ta đã có thể chọn Finish để kết thúc thao tác tạo Form, khi đó giá trò
của những màn hình phía sau sẽ lấy giá trò mặc đònh do Wizard cung cấp.
Ở màn hình thứ ba, ta có thể chọn một trong vài mẫu thiết kế mà Microsoft Access cung cấp.
Bước cuối cùng là đặt tên cho đối tượng Form mà Access sẽ tạo ra cho ta. Thông thường thì
Wizard sẽ tự động phát sinh tên của Form để nó không bò trùng với những Form đang có.

Để hoàn tất việc tạo Form ta nhất vào nút Finish, khi này trong cửa sổ Database sẽ xuất hiện
đối tượng Form vừa tạo.
III.2. Môi trường Design của Form
III.2.1. Giới thiệu về Form Design
Như ta đã biết, người dùng làm việc với cơ sở dữ liệu Access thông qua các màn hình giao
tiếp (Form). Do đó, ta phải tốn khá nhiều thời gian và công sức để tạo nên các Form có ý
nghóa về mặt giao tiếp lẫn xử ly.
Form Wizard của Microsoft Access mặc dù hỗ trợ cho người thiết kế tạo nhanh các màn hình
giao tiếp khá chuẩn nhưng để quản lý tốt những đối tượng trên Form cũng như có thể tạo
những màn hình có độ xử lý phức tạp cao thì ta phải làm việc với môi trường thiết kế của
Form, chính là Form Design.
Trong môi trường Design của Form ta có thể dễ dàng cập nhật nội dung thể hiện trên màn
hình làm việc khi có sự thay đổi về cách tổ chức dữ liệu bên dưới, dữ liệu liên quan đến màn
hình. Ngoài ra, ta còn thể thay đổi vò trí của thông tin xuất hiện trên màn hình.
Để tạo màn hình trong môi trường thiết kế của Form, ta sẽ mở cửa sổ Design View của đối
tượng Form. Mọi đối tượng Form, cả những Form đã tạo trước đó bằng Wizard hay những
Form sắp tạo, đều có thể mở và thiết kế ở cửa sổ Design View của nó.
III.2.2. Một số thành phần trong cửa sổ Design View
Trong môi trường thiết Form của Access ta cần chú ý một số công cụ quan trọng nhằm hỗ trợ
thao tác thiết kế màn hình làm việc là: Field List, Toolbox và cửa sổ Properties. Những thành
phần là các cửa sổ độc lập nhau và ta có thể tắt hay bật bất ký lúc nào khi đang thiết kế,
trong cửa sổ Design View.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 14/131


Field List
Là một cửa sổ nhỏ liệt kê tất cả những Field có thể xuất thông tin lên màn
hình khi thực thi. Những Field này gọi là nguồn dữ liệu của Form và có thể

xuất phát từ các Table hay Query.
Cửa sổ Field List có thể được mở bằng cách Click vào chức năng
trên
thanh công cụ Form Design.
Toolbox
Liệt kê một số công cụ dùng để thiết kế màn hình làm việc. Những công cụ này
dùng để hiển thò thông tin có trong nguồn lên màn hình hay giá trò tính toán từ
các Field nguồn.
Để mở cửa sổ Toolbox ta click vào nút
trên thanh công cụ Form Design.
Properties
Hiển thò các thuộc tính và hành động của một đối tượng đang được chọn trên Form. Các thao
tác xử lý thuộc tính của đối tượng gần giống với những thuộc tính của Form đã trình bày ở
phần trên.
Để mở trang thuộc tính của đối tượng thì ta click phải vào đối tượng và chọn Properties. Hoặc
click chọn đối tượng sau đó click vào nút
trên thanh công cụ Form Design.

Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 15/131



Bài 2
THIẾT KẾ CÁC DẠNG MÀN HÌNH
Tóm tắt
Lý thuyết 8 tiết - Thực hành 18 tiết
Mục tiêu Các mục chính Bài tập bắt
buộc

Bài tập làm
thêm
Bài học này giúp học viên
phân biệt và sử dụng đúng
các điều khiển dùng để
thiết kế Form, các bước cơ
bản để thiết kế màn hình
làm việc. Ngoài ra, học
viên sẽ làm quen thao tác
liên kết dữ liệu vào điều
khiển và ý nghóa của nó
trên Form.
Sau khi kết thúc bài học,
học viên có thể:
9 Thiết kế thành thạo
các dạng màn hình làm
việc.
9 Nắm được cơ chế hiển
thò và ghi dữ liệu trên
Form.

I. Các điều khiển
II. Các bước tạo màn hình làm
việc
III. Tạo màn hình dạng main - sub
IV. Truyền dữ liệu giữa các màn
hình
V. Thiết kế các dạng màn hình
2.1, 2.2,
2.3

Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 16/131


I. Các điều khiển
Trong bài học này, ta sẽ làm quen với một thành phần mới khi xây dựng màn hình làm việc
đó là các điều khiển, những thành phần sử dụng trong quá trình thiết kế Form.
Microsoft Access có nhiều loại điều khiển khác nhau phục vụ cho nhiều mục đích thiết kế.
Mỗi điều khiển có một tên gọi riêng, ví dụ như: điều khiển Form, điều khiển TextBox, điều
khiển Label, …
Trước khi tìm hiểu những thành phần chi tiết của điều khiển ta cần biết một số tính chất
chung mà của chúng.
Đầu tiên, những điều khiển dùng để thiết kế Form là các đối tượng đồ hoạ và ta có thể thao
tác với chúng trong cửa sổ Design View của Form. Với một đối tượng đồ hoạ ta có dễ dàng
tương tác với chúng bằng chuột hay bàn phím, dễ dàng thay đổi vò trí, kích thước các đối
tượng trong cửa sổ thiết kế thiết.
Form cũng là một đối tượng đồ hoạ nhưng có điểm khác biệt so với những đối tượng khác là
Form có thể chứa những đối tượng trong vùng làm việc của nó. Một Form cũng có thể nằm
trong một Form khác nhưng thông qua một đối tượng trung gian, phần này ta sẽ tìm hiểu ở
những bài sau. Ngược lại thì một điều khiển của Form không thể chứa các điều khiển khác.
Ngoài đặc điểm là một đối tượng đồ hoạ thì tất cả những điều khiển đều có ba thành phần:
Thuộc tính, Hành động và Sự kiện.
Thuộc tính – Property
Thuộc tính dùng để xác đònh những đặc điểm đối tượng, những loại đối tượng khác nhau thì
sẽ có những thuộc tính mang ý nghóa sử dụng giống và khác nhau. Thuộc tính của đối tượng
chia thành từng nhóm như đã trình bày trong phần thuộc tính của đối tượng Form.
Hành động – Method

Là những thao tác xử lý của riêng đối tượng và do chính đối tượng gọi thi thực thi hành động
đó.
Hành động của đối tượng sẽ được thực thi theo cú pháp sau:
Tên đối tượng.Tên hành động
Ví dụ:


Đối tượng Form, tên Form là frmViDu, có một hành động gọi là Undo, hành động này có ý
nghóa là bỏ qua tất cả các thay đổi dữ liệu trên Form và phục hồi dữ liệu của Form lại trạng
thái trước khi bò thay đổi, gần giống với chức năng Undo của Microsoft Word.
Để thực hiện hành đợn g ta viết câu lệnh sau: frmViDu.Undo


Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 17/131


Sự kiện – Event
Đây là thành phần trung tâm cho mọi xử lý liên quan đến đối tượng trên màn hình. Khi nói về
sự kiện của một đối tượng thì ta thường liên tưởng đến thời điểm và nguyên nhân phát sinh ra
sự kiện của đối tượng.
Mỗi đối tượng sẽ có những sự kiện do ngôn ngữ lập trình VBA trong Access cung cấp và ở
trạng thái bình thường (không bò tác động bởi người sử dụng hay đối tượng khác) thì những sự
kiện này không xảy ra. Chỉ khi nào có sự tác động lên đối tượng (thời điểm phát sinh) thì khi
đó sự kiện ứng với tác động (nguyên nhân của sự kiện) đó mới phát sinh. Những tác động lên
đối tượng có thể xuất phát từ nhiều cách khác nhau, ví dụ người sử dụng click chuột vào đối
tượng, khi nhập giá trò lên đối tượng hay là sự tác động giữa các đối tượng với nhau.
Mọi xử lý trên màn hình làm việc đều dựa vào sự kiện của các điều khiển trên màn hình. Một
đối tượng thì có nhiều sự kiện và khi có một tác động từ bên ngoài lên đối tượng thì có thể

nhiều đối tượng liên quan cùng phát sinh ra những sự kiện khác nhau. Ví dụ có 2 đối tượng
Form A và Form B, nếu ta đang làm việc ở Form A và click vào Form B thì khi đó Form A phát
sinh phát sinh sự kiện là Deactivate (không còn là Form hiện hành) còn Form B sẽ phát sinh
ra sự kiện là Activate (trở thành Form hiện hành).
Do đó, vấn đề chính yếu ở đây là phải xác đònh được đối tượng nào và sự kiện gì của đối
tượng sẽ được xử lý tuỳ theo những yêu cầu cụ thể. Phần xác đònh và xử lý sự kiện trên đối
tượn g sẽ được trình bày chi tiết trong phần xử lý màn hình trong những bài sau.
I.1. Những thành phần của Form
I.1.1. Những vùng thiết kế trên Form
Ở bài trước ta đã được giới thiệu về đối tượng Form một cách tổng quan về ý nghóa và những
dạng hiện thò của Form. Trong bài này, ta sẽ tìm hiểu đối tượng Form chi tiết hơn trong cửa sổ
Design View.
Trong quá trình thiết kế màn hình làm việc thì Form là đối tượng nền dùng để chứa các đối
tượng khác. Nhằm hỗ trợ thiết kế nhiều dạng màn hình được dễ dàng, đối tượng Form được
chia làm ba vùng: Detail, Header và Footer. Để tạo ra các dạng màn hình khác nhau ta chỉ
cần sắp xếp các điều khiển trên Form vào những vùng thích hợp.

Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 18/131


Form Detail
Là vùng chính của Form, nơi chứa các điều khiển hiển thò dữ liệu trên màn hình. Phạm vi của
vùng Detail từ thanh
và kéo dài cho đến khi bắt đầu của vùng mới.
Form Header và Form Footer
Là vùng ở trên và dưới Detail. Giá trò của các điều khiển trong hai vùng này sẽ xuất hiện ở vò
trí trên cùng hay dưới cuối của Form.
Hai vùng này có thể có hoặc không, muốn hiện hay ẩn hai vùng này ta click phải vào bất kỳ

vò trí nào trên Form sau đó click vào
.
I.1.2. Một số sự kiện thường dùng
Khi thực hiện các thao tác xử lý cho màn hình làm việc ta cần chú ý một số sự kiện sau:
On Load
Sự kiện sẽ phát sinh khi đối tượng Form mới mở trong chế độ Form View. Sự kiện này thường
được dùng để thực hiện những xử lý khởi tạo nguồn và trạng thái cho các điều khiển khi màn
hình mới mở.
On Current
Đối với những Form có nguồn dữ liệu thì khi dữ liệu trên Form thay đổi từ mẩu tin này sang
mẩu tin khác thì Form sẽ phát sinh ra sự kiện Current. Những yêu cầu về tính toán xử lý dựa
trên mẩu tin hiện hành của Form sẽ được viết trong sự kiện này.
Before Update / After Update
Khi dữ liệu nguồn trên Form bò thay đổi và ghi xuống bảng dữ liệu thì trước ghi dữ liệu ghi
xuống bảng thì Form sẽ phát sinh ra sự kiện Before Update. Sau khi dữ liệu trên Form đã
được ghi vào bảng rồi thì sự kiện After Update được phát sinh.
Dựa vào hai sự kiện này ta sẽ thực hiện các thao tác xử lý lỗi, cập nhật dữ liệu cho các bảng
liên quan, …
I.2. Một số thao tác chung trên điều khiển
I.2.1. Tạo điều khiển trên Form
Để làm việc với điều khiển trước hết ta phải tạo điều khiển lên Form. Trong cửa sổ Design
View, những điều khiển có thể sử dụng để thiết kế Form nằm trên thanh Toolbox. Muốn tạo
một điều khiển trên Form ta chỉ cần click chọn điều khiển trên Toolbox sau đó click vào vùng
thiết kế của Form. Khi đó, trên Form sẽ xuất hiện một đối tượng ứng với điều khiển vừa được
chọn trên Toolbox.
Ta cũng có thể tạo đối tượng bằng cách sao chép từ một đối tượng đã có trên Form bằng
chức năng Copy (Ctrl + C) và Paste (Ctrl + V) trong cửa sổ thiết kế. Đối tượng mới được sao
chép sẽ có đầy đủ những thuộc tính của đối tượng gốc.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 19/131


I.2.2. Chọn các điều khiển
Sau khi tạo điều khiển trên Form, ta phải chọn điều khiển cần xử lý. Khi một điều khiển được
chọn thì ta có thể thực hiện nhiều thao tác đònh dạng cho điều khiển, như Font, Màu chữ,
dạng hiển thò, …
Ta có thể sử dụng chuột hay bàn phím để chọn một hay nhiều điều khiển. Điều
khiển đang được chọn sẽ có 8 ô hình vuông màu đen bao quanh.
Chọn điều khiển bằng chuột ta có thể thực hiện một trong những cách sau:
 Click vào điều khiển cần chọn.
 Thực hiện thao tác click và kéo chuột để tạo một khung hình chữ nhật, những điều
khiển bò cắt hoặc nằm trong khung này sẽ được chọn.
 Di chuyển chuột vế phía bên trái hay phía trên cùng của Form đang thiết kế, khi biểu
tượng của chuột chuyển thành hình ¨ hoặc ª thì click chuột. Khi đó, trên Form sẽ
xuất hiện một đường thẳng cắt ngang hay dọc Form, những điều khiển nằm trên
đường thẳng sẽ được chọn.
Trong trường hợp muốn chọn tất cả các điều khiển có trên Form cùng lúc ta có thể nhấn tổ
hợp phím Ctrl + A. Ta cũng có thể nhất giữ phím Shift hay Ctrl trong khi click chuột chọn điều
khiển.
Ngoài ra, khi đang chọn một điều khiển ta có thể nhấn phím Tab để di chuyển qua các điều
khiển còn lại trên Form.
I.2.3. Di chuyển các điều khiển
Điều khiển có thể nằm ở những vò trí khác nhau trên vùng thiết kế của Form. Ta dễ dàng thay
đổi vò trí của điều khiển bằng cách chọn điều khiển và dùng chuột kéo thả điều khiển đến vò
trí cần thiết. Ngoài ra ta còn có thể sử dụng các phím mũi tên để di chuyển điều khiển đang
được chọn.
Khi ta rê chuột qua các điều khiển đang được chọn, biểu tượng của chuột sẽ thay đổi sang
một trong hai dạng sau, mỗi dạng có ý nghóa ý di chuyển khác nhau:

Di chuyển một điều khiển được chọn

Di chuyển điều khiển và thành phần thành liên kết với nó nếu có
Di chuyển nhóm các phần tử đang được chọn
I.2.4. Thay đổi kích thước của điều khiển
Khi điều khiển được chọn thì xung quanh nó xuất hiện 8 ô hình vuông màu đen. Để thay đổi
kích thước của điều khiển ta di chuyển chuột đến vò trí của các ô vuông, khi đó biểu tượng
của chuột sẽ đổi thành dạng đường thẳng hai đầu có hai mũi tên (
), click và rê chuột để
thay đổi kích thước của điều khiển.
Ngoài ra, ta cũng có thể sử dụng tổ hộp phím Shift và các phím mũi tên để thay đổi kích
thước của điều khiển.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 20/131


I.3. Nhóm điều khiển văn bản
I.3.1. Label
Lable là đối tượng được sử dụng nhiều nhất trên Form và thường dùng
để giải thích ý nghóa của những điều khiển khác.
Nội dung hiển thò trên Lable chỉ có thể đọc, người dùng không thể trực
tiếp thay đổi giá trò của nó khi Form đang chạy.
Ta có thể sử dụng Label để hiển thò các thông tin liên quan đến màn
hình làm việc như: Tên của màn hình, những thông tin cần thiết cho người dùng.
Một đặc điểm quan trọng của Label đó là khả năng giải thích ý nghóa sử dụng của các điều
khiển khác cho người dùng. Tất cả những điều khiển khi tạo lên Form đều không thể hiện
được ý nghóa của nó trên Form vì chúng chỉ là những hình vẽ có hình dạng khác nhau tuỳ
theo loại điều khiển và đối với người sử dụng thì hình dạng của điều khiển không nói lên được
ý nghóa sử dụng của nó.

Nội dung của Label sẽ chứa trong thuộc tính Caption của điều khiển. Để tạo nội dung cho
một Label đang có trên Form ta sẽ nhập giá trò vào thuộc tính Caption của điều khiển đó hoặc
có thể chọn Label sau đó nhấn phím Enter để nhập nội dung trực tiếp vào Label ngay trên
trên Form mà không cần thông qua thuộc tính Caption, nhưng nội dung sẽ tự động được ghi
nhận vào Caption của Label.
Một điểm lưu ý khi tạo điều khiển Label là nếu ta xoá hết nội dung của Label thì khi di chuyển
sang đối tượng khác Label sẽ tự động biến mất khỏi Form đang thiết kế. Do đó, khi tạo mới
một Label lên Form, ta phải nhập nội dung của nó ngay lúc tạo ra rồi mới di chuyển sang đối
tượng khác.
Ngoài thuộc tính Caption, Label còn có một số thuộc tính về Font chữ, màu sắc, khung viền.
Cách thiết lập giá trò cho thuộc tính của Label tương tự như thuộc tính của Form.
Label chủ yếu để cung cấp thông tin cho đối tượng khác nên các hành động và sự kiện của
nó ít khi được sử dụng.
I.3.2. Text Box
Text Box là điều khiển quan trọng để chương trình tương tác với người
sử dụng. Vai trò chính của Text Box là nơi để người dùng xem thông tin
được lưu trong cơ sở dữ liệu và cho phép thêm mới hay cập nhật dữ
liệu.
Tuy nhiên, ta vẫn có thể sử dụng Text Box để hiển thò thông tin và
không cho người dùng chỉnh sửa dữ liệu hiển thò trên Text Box.
Dữ liệu hiển thò trên Text Box có thể lấy từ một Field của bảng có trong cơ sở dữ liệu, công
thức tính toán trên các Field hay để cho người dùng nhập các thông tin cần thiết.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 21/131


Khi tạo một Text Box trên Form, ta sẽ thấy xuất hiện hai điều khiển: điều khiển bên trái chính
là một Label và điều khiển bên phải chính là Text Box mà ta cần tạo. Access luôn phát sinh
thêm một Label kèm theo Text Box mới tạo và ta có thể sử dụng Label để mô tả ý nghóa sử

dụng của Text Box nếu cần, nếu không ta có thể chọn điều khiển Label và xoá nó đi. Nếu ta
xoá Text Box thì Label đi theo nó cũng bò xoá.
Chú ý cách chọn biểu tượng của chuột khi di chuyển một điều khiển (Label hay Text Box) hay
là cần di chuyển nhóm điều khiển (cả Text Box và Label).
Để tạo Text Box trên Form bằng cách chọn từ Toolbox ta còn có thể tạo từ Field List của
Form. Nếu cửa sổ Field List có giá trò ta chỉ cần kéo một trong những Field có trong Field List
và thả vào vùng làm việc của Form thì sẽ tạo được một điều khiển Text Box có Label kèm
theo.
Thuộc tính của Text Box
Thuộc tính thường xuyên được sử dụng của Text Box là Control Source. Control Source là
thuộc tính dùng để chỉ ra nguồn dữ liệu sẽ được hiển thò trên vùng nhập liệu của Text Box.
Nguồn dữ liệu có thể là một Field có trong Field List của Form, một công thức tính toán, con
số hay là một chuỗi văn bản.
Khi nguồn dữ liệu không phải là tên Field trong Field List thì giá trò của Control Source phải
luôn bắt đầu bằng dấu bằng (=).
Đôi khi ta chỉ muốn cho người sử dụng xem thông tin có trên Text Box và không cho họ thay
đổi giá trò hiện có. Ta có thể sử dụng một trong hai thuộc tính sau để thực hiện điều đó là
Enabled hay Locked.
Điểm giống nhau của hai thuộc tính này là không cho người dùng thay đổi thông tin trên Text
Box nhưng khác nhau về cách thể hiện. Khi thuộc tính Enabled có giá trò là False (hay là No)
thì Text Box sẽ bò mờ và con trỏ sẽ không vào được vùng nhập liệu của Text Box, khi đó
người dùng không thực hiện được thao tác nhập liệu trên Text Box.
Còn khi giá trò của thuộc tính Locked là Yes (hay True) thì trạng thái của Text Box vẫn bình
thường, con trỏ vẫn có thể vào được vùng nhập liệu nhưng mọi thao tác thay đổi giá trò trên
Text Box đều bò bỏ qua.
Ngoài ra, ta cũng có thể cho người dùng thấy hoặc ẩn một Text Box trên Form thông qua
thuộc tính Visible của nó.
Bên cạnh những thuộc tính trên, Text Box còn có những thuộc tính về đònh dạng tương tự như
Label.
Hành động

Điều khiển Text Box có một hành động thường dùng là SetFocus. Hành động này dùng để
chuyển con trỏ từ một vò trí bất kỳ đến điều khiển phát ra hành động này.
Sự kiện
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 22/131


Một số sự kiện thường được dùng để xử lý tính toán trên Form như: Before Update, Key
Press, Change.
I.4. Nhóm điều khiển chọn lựa
Trong phần trên, ta đã được biết để xem và cập nhật thông tin trên màn hình ta phải thông
qua các điều khiển Text Box. Tuy nhiên, nếu việc cập nhật thông tin chỉ thông qua các Text
Box thì đôi khi gây khó khăn cho người sử dụng, họ phải nhớ những thông tin liên quan đã lưu
trữ trước đó.
Do đó, để tăng tính tiện dụng cho màn hình làm việc thì ngoài điều khiển Text Box ta cần sử
dụng một số điều khiển thích hợp cho những trường hợp khác nhau, đó là những điều khiển
có tính chọn lựa.
I.4.1. Combo Box
Điều khiển Combo Box gồm hai phần: một vùng để nhập văn bản và
một danh sách bên dưới vùng văn bản. Vùng nhập văn bản dùng để
hiển thò một giá trò được chọn từ các phần tử của danh sách hay để
nhập giá trò mới vào. Bên góc phải của vùng văn bản có một nút với
hình mũi tên hướng xuống, nút này dùng để mở danh sách. Danh sách
của điều khiển dùng để chứa một tập hợp những giá trò giúp người sử
dụng khi nhập liệu trên màn hình có thể chọn một trong những giá trò có sẵn, không phải nhớ
và gõ.
Ở trạng thái bình thường, danh sách của Conbo Box không xuất hiện, khi người dùng click
vào nút bên góc phải thì danh sách mới hiện ra ở bên dưới vùng văn bản.
Thao tác sử dụng thường gặp đối với Combo Box là người dùng click vào nút mũi tên để mở

danh sách và chọn một phần tử có trong danh sách. Sau khi chọn xong, danh sách sẽ tự
động mất đi và giá trò vừa chọn của danh sách sẽ xuất hiện trên vùng văn bản của Combo
Box.
Thuộc tính
Đối với Combo Box thì có hai thuộc tính thường sử dụng là Control Source và Row Source.
Ý nghóa sử dụng của thuộc tính Control Source giống với Text Box và giá trò của nó thường là
tên của Field có trong Field List hoặc sẽ bỏ trống nếu như ta không muốn dùng Combox Box
để cập nhật giá trò cho Field.
Row Source là thuộc tính chỉ đònh nguồn dữ liệu sẽ xuất hiện trong danh sách của Combo
Box nhằm giúp người dùng có thể chọn giá trò thích hợp khi nhập liệu. Nguồn dữ liệu của
danh sách có thể là từ một bảng trong cơ sở dữ liệu hay từ một câu truy vấn Select. Ngoài ra
nó còn có thể là tập hợp các giá trò do người dùng tự đònh nghóa hay là tên Field của một
bảng.
Do giá trò của Row Source có nhiều dạng khác nhau nên ta phải chỉ ra dạng cần sử dụng
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 23/131


thông qua thuộc tính Row Source Type. Giá trò của thuộc tính này sẽ quyết đònh nguồn dữ
liệu nào sẽ được dùng và ngược lại.
Row Source Type là một thuộc tính kiểu tập hợp, nó chỉ có thể nhận một trong ba giá trò là:
Table/Query, Value List hay Field List. Nếu giá trò của nó là Table/Query hoặc Field List thì giá
trò của thuộc tính Row Source phải là tên của một bảng hay là một câu truy vấn Select. Nếu
giá trò Row Source Type là Value List thì thuộc tính Row Source sẽ là tập các giá trò và mỗi
giá trò được phân cách bởi dấu chấm phẩy (;).
Danh sách của Combox Box còn có hai thuộc tính đònh dạng thường được sử dụng đó là
Column Count và Column Widths. Column Count qui đònh số cột của danh sách và Column
Widths cho biết độ rộng của mỗi cột.
Nếu danh sách của Combox Box có nhiều cột thì thứ tự của các cột sẽ bắt đầu từ 0 đến cột

thứ Column Count – 1. Độ rộng của các cột là những con số và được phân cách với nhau bởi
dấu chấm phẩy. Khi muốn ẩn cột nào trong danh sách thì ta cho độ rộng của cột bằng 0.
Ngoài những thuộc tính trên, Combo Box còn có tất cả những thuộc tính về đònh dạng, khoá
và ẩn hiện giống với Text Box. Ý nghóa và cách sử dụng cũng tương tự như của Text Box.
Hành động
Đối với Combo Box thì ta cũng thường sử dụng hành động SetFocus để lấy con trỏ về cho
điều khiển.
Sự kiện
Ngoài những sự kiện giống với Text Box, Combo Box thường được xử lý dựa trên sự kiện On
Not In List và thuộc tính kèm theo sự kiện này là Limit To List.
Khi làm việc với điều khiển Combox Box ta thì thường chọn một phần tử có trong danh sách,
tuy nhiên nhiên đôi khi ta cũng có thể nhập giá trò cần vào vùng văn bản của Combo Box.
Khi ta nhập giá trò vào thì có hai khả năng xảy ra: giá trò nhập vào tồn tại trong danh sách và
giá trò nhập vào hoàn toàn mới. Đối với trường hợp giá trò nhập có trong danh sách thì không
có gì cần phải xử lý, nhưng nếu giá trò không có trong danh sách thì điều khiển Combo Box có
hai hướng xử lý để ta chọn là nhận hay không nhận giá trò đó.
Nếu muốn nhận giá trò mới thì ta cho thuộc tính Limit To List là No. Còn nếu ta qui đònh giá trò
nhập phải tồn tại trong danh sách thì cho thuộc tính Limit To List bằng Yes.
Khi thuộc tính Limit To List của Combo Box là Yes thì nếu người dùng nhập một giá trò không
tồn tại trong danh sách của nó thì điều khiển sẽ tự động phát ra sự kiện On Not In List khi con
trỏ di chuyển sang điều khiển khác. Trong sự kiện này ta sẽ thực hiện những thao tác xử lý
tương ứng với từng yêu cầu.
Tài liệu hướng dẫn giảng dạy

Chứng chỉ B Tin Học Quốc Gia Trang 24/131


I.4.2. List Box
Hình dạng của List Box giống với Text Box nhưng thường được thiết kế
với độ cao lớn hơn Text Box. Về mặt hiển thò dữ liệu thì List Box liệt kê

danh sách những giá trò mà người dùng có thể chọn một hay nhiều
phần tử. Người sử dụng không thể thực hiện thao tác nhập giá trò trên
List Box, tập giá trò của nó là cố đònh.
List Box thường được sử dụng để hiển thò dữ liệu với nhiều cột thông qua thuộc tính Column
Count và mỗi cột sẽ có tiêu đề của nó khi ta cho thuộc tính Column Heads là Yes.
Cách sử dụng và ý nghóa các thuộc tính của List Box hoàn toàn giống với Combo Box, trừ
thuộc tính Limit To List.
Ngoài ra, List Box còn sử dụng thuộc tính Multi Select để cho phép chọn nhiều phần tử cùng
lúc. Giá trò của thuộc tính này là một tập hợp, nó chỉ có thể nhận một trong ba giá trò là: None
– chỉ cho một phần tử trên List Box; Simple – List Box có thể chọn nhiều phần tử bằng cách
click chuột vào phần tử cần chọn, nếu click vào phần phần đang được chọn có nghóa là bỏ
chọn phần tử đó; Extended – Để chọn nhiều phần tử trên danh sách của List Box ta phải sử
dụng phím Ctrl hay Shift kết hợp với click chuột vào phần tử cần chọn.
Về sự kiện thì ngoài các sự kiện giống với Text Box, xử lý trên List Box thường dùng sự kiện
On Click và On Dbl Click. Sự kiện On Click sẽ phát sinh khi người dùng sử dụng chuột click
vào một trong các phần tử của List Box. Còn On Dbl Click sẽ phát sinh khi người dùng click
chuột liên tiếp hai lần vào một phần tử của List Box.
I.4.3. Option Button
Điều khiển này có dạng là một hình tròn nhỏ, trong hình tròn có thể
xuất hiện dấu chấm đen nếu nó đang được chọn hoặc không có gì
nếu nó không được chọn.
Điều khiển này thường sử dụng để hiển thò dữ liệu của các Field có
kiểu dữ liệu Boolean. Thông thường khi sử dụng Option Button ta
thường thiết kế tối thiểu là hai điều khiển và những điều khiển thể hiện những thông tin giống
nhau sẽ được đặt vào một nhóm.
Để tạo nhóm cho điều khiển, trước tiên ta tạo ra một điều khiển có
tên là Option Group, điều khiển này cũng nằm trên Toolbox và nó chỉ
dùng để tạo nhóm các điều khiển. Sau khi đã tạo Option Group ta mới
tiếp tục tạo những Option Button cần dùng bên trong vùng của Option
Group.

Đới với các Option Button thuộc cùng một nhóm thì tại một thời điểm chỉ có một điều khiển
được chọn. Nghóa là, khi ta click vào một điều điều khiển Option Button thì điều khiển đó sẽ
xuất hiện dấu chấm đen đồng thời tất cả những điều khiển khác trong nhóm sẽ không có