GA LI 9 TIET 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuần : 5 TiÕt ct : 9 Ngµy so¹n: Bµi dạy :. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN. I. Môc Tiªu 1. KiÕn thøc: - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. - Nêu được các vật liệu khác nhau thì có điện trở suất khác nhau. - Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. l - Vận dụng được công thức R và giải thích được các hiện tượng đơn giản liên quan S tới điện trở của dây dẫn. 2. KÜ n¨ng : [VD]. Nêu và tiến hành thí nghiệm sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn theo các bước: - Đo điện trở của ba dây dẫn được làm bằng ba vật liệu hoàn toàn khác nhau (đồng, sắt, nhôm), có cùng chiều dài và có cùng tiết diện. - So sánh giá trị của điện trở của ba dây dẫn khác nhau. - Rút ra kết luận: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn. [NB]. Nêu được các vật liệu khác nhau thì có điện trở suất khác nhau, ví dụ điện trở suất của sắt là 12.10-8 Ω.m, của đồng là 1,7.10-8 Ω.m,... [NB]. Nêu được điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài l của dây dẫn, tỉ lệ nghịch với tiết diện S của dây dẫn và phụ thuộc vào điện trở suất của vật liệu làm dây dẫn. l Công thức điện trở : R  , trong đó, S R là điện trở, có đơn vị là  ; l là chiều dài dây, có đơn vị là m ; S là tiết diện dây, có đơn vị là m2 ;  là điện trở suất của chất làm dây dẫn, có đơn vị là  .m. [VD]. l Vận dụng được công thức R  để tính một trong bốn đại lượng có trong công thức S khi biết ba đại lượng còn lại. Giải thích được một số hiện tượng trong thực tế có liên quan. 3.Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. 4. GDMT : - đồ điện hư khi không còn sử dụng nửa xử lí đúng quy định - vệ sinh sau thí nghiệm II. ChuÈn bÞ GV : - Tranh phãng to b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. (NÕu cã ®iÒu kiÖn d¹y trªn m¸y vi tÝnh, cã thÓ kÎ s½n b¶ng nµy). - Kẻ sẵn Bảng 2 trên bảng phụ hoặc phô tô ép plastic (để có thể dùng bút dạ điền vào chỗ trống và xoá đi đợc khi sai hoặc để dùng cho lớp khác). HS : * Mçi nhãm HS: - 1 cuộn dây bằng inox, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm 2 và có chiều dài l=2m đợc ghi rõ. - 1 cuộn dây bằng nikêlin, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m. - 1 cuộn dây bằng nicrôm, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m. - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 c«ng t¾c. - 7 ®o¹n d©y nèi..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - 2 chèt kÑp d©y dÉn. III. KiÓm tra bµi cò : 5' HS1 : Vẽ sơ đồ mạch điện có 1 điện trở ? HS2 : Mô tả thí nghiệm sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện ? HS3 : phát biểu sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện ? HS4 : Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn ta ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh thÕ nµo? IV. Tiến trình tiết dạy 1. ổn định tổ chức 2. Các hoạt động dạy học : TG HĐGV HĐHS NỘI DUNG Hoạt động 1: Tìm hiểu xem I- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë ®iÖn trë cã phô thuéc vµo vËt vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. liÖu lµm d©y dÉn hay kh«ng? GV yc hs trả lời C1 C1 tiến hành đo điện trở các GV gäi HS nªu c¸ch tiÕn hµnh HS thực hiện C1 dây dẫn có cùng chiều dài và thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuộc của điện trở vào vật liệu HS nêu đợc các dụng cụ thí cựng tiết diện nhưng làm từ cỏc nghiÖm cÇn thiÕt, c¸c bíc vật liệu khác nhau lµm d©y dÉn. tiến hành thí nghiệm để kiểm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë 1. thí nghiệm (sgk) GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµo vËt liÖu lµm d©y. theo nhãm, thùc hiÖn tõng bíc a), b), c), d) cña phÇn 1. ThÝ nghiÖm (tr.25). HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhóm, thảo luận nhóm để rút GV gọi đại diện các nhóm nêu ra nhận xét về sự phụ thuộc nhËn xÐt rót ra tõ kÕt qu¶ thÝ cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo vËt nghiÖm. liÖu lµm d©y dÉn. HS Nêu đợc kết luận: Điện trë cña d©y dÉn phô thuéc 2. Kết luận : Điện trở của dây vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn . Hoạt động 2: Tìm hiểu về ®iÖn trë suÊt. II-§iÖn trë suÊt - C«ng thøc ®iÖn trë 1- §iÖn trë suÊt(sgk) Điện trở suất của một vật liệu HS đọc thông báo mục 1  (hay một chất) cú trị số bằng Tr¶ lêi c©u hái  Ghi vë. điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện 1m2 HS Dùa vµo b¶ng ®iÖn trë Kí hiệu :  (đọc là rô) suÊt cña mét sè chÊt, hs biÕt Đơn vị : m (ôm mét) c¸ch tra b¶ng vµ dùa vµo kh¸i niệm về điện trở suất để giải thích đợc ý nghĩa con số.. GV yêu cầu hs đọc thông tin môc 1. §iÖn trë suÊt (tr.26), tr¶ lêi c©u hái: + §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu (hay 1 chÊt) lµ g×? + KÝ hiÖu cña ®iÖn trë suÊt? + §¬n vÞ ®iÖn trë suÊt? GV treo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë 200C. Gäi hs tra bảng để xác định điện trở suất cña mét sè chÊt vµ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè. GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2. GVgäi hs tr×nh bµy c©u C2 theo gîi ý sau: HS thực hiện C2 theo sự hd + §iÖn trë suÊt cña constantan gv lµ bao nhiªu? ý nghÜa con sè đó? + Dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a R vµ tiÕt diÖn cña d©y dÉn  TÝnh ®iÖn trë cña d©y constantan trong c©u C2.. C2: Dùa vµo b¶ng ®iÖn trë suÊt biÕt constantan = 0,5.10-6m cã nghÜa lµ mét d©y dÉn h×nh trô lµm b»ng constantan cã chiÒu dµi 1m vµ tiÕt diÖn lµ 1m2 th× ®iÖn trë cña nã lµ 0,5.10-6. VËy ®o¹n d©y constantan cã chiÒu dµi 1m, tiÕt diÖn 1mm2 =.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 10-6m2 cã ®iÖn trë lµ 0,5. Hoạt động 3: Xây dựng công thøc tÝnh ®iÖn trë GV híng dÉn hs tr¶ lêi c©u C3. Yªu cÇu thùc hiÖn theo c¸c bíc hoµn thµnh b¶ng 2 (tr.26)  Rót ra c«ng thøc tÝnh R. GV yªu cÇu hs ghi c«ng thøc tÝnh R vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c kí hiệu, đơn vị của từng đại lợng trong công thức vào vở.. 2- C«ng thøc ®iÖn trë. Điện trở R của dây dẫn HS thực hiện C3 HS hoµn thµnh b¶ng 2 theo được tính bằng công thức c¸c bíc híng dÉn. l R= ρ  C«ng thøc tÝnh R: R = S l ρ. ρ điện trở suất (Ωm) S. GV tích hợp kiến thức :. + Điện trở của dây dẫn là nguyên nhân làm tỏa nhiệt trên dây. Nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn là nhiệt vô ích, làm hao phí điện năng. + Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu được một cường độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cường độ dòng điện cho phép có thể làm dây dẫn nóng chảy, gây ra hỏa hoạn và những hậu quả môi trường nghiêm trọng. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết kiệm năng lượng, cần sử dụng dây dẫn có điện trở suất nhỏ. Ngày nay, người ta đã phát hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất của chúng giảm về giá trị bằng không (siêu dẫn). Nhưng hiện nay việc ứng dụng vật liệu siêu dẫn vào trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do các vật liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất nhỏ (dưới 00C rất nhiều). Hoạt động 4: Vận dụng - GV híng dÉn HS hoµn thµnh c©u C4: + §Ó tÝnh ®iÖn trë ta cÇn vËn HS thực hiện C4 dưới sự hướng dẫn gv dông nh÷ng c«ng thøc nµo? (Thảo luận, cử đại diện trả lời). l chiều dài dây dẫn (m) S tiết diện dây dẫn (m2). III- VËn dông: C4: Giải.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>  TÝnh S råi thay vµo c«ng thøc l R = ρ. để tính R. S. −3 2. 10 ¿ ρ.. l S= S. ¿ ¿. π. d2 =3 ,14 .¿ 4.  10 ¿ 3 , 14 . ¿ R= −8 4 . 4 1,7 .10 . ¿ R = 0,087() R=. −3 2. V. Cñng cè : - Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào mấy yếu tố? đó là những yếu tố nào? VI. Híng dÉn häc ë nhµ : - §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt". - Tr¶ lêi c©u C5, C6 (SGK - tr.27) vµ lµm bµi tËp 9 (SBT). - Rút kinh nghiệm sau tiết dạy :.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>