Tu van huong nghiep cho hoc sinh THCS

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (585.03 KB, 51 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TƯ VẤN CÁ NHÂN VỀ KHÁM PHÁ,

LỰA CHỌN VÀ PHÁT TRIỂN

NGHỀ NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC

(Tập huấn ngày 1 và 2 tháng 11 năm 2012)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

PHẦN ĐẠI CƯƠNG:

KHÁI QT VỀ CƠNG TÁC HƯỚNG NGHIỆP

Chương trình nhân rộng tư vấn viên tại cơ sở
Các Kỹ Năng Tư Vấn cá nhân về nghề nghiệp
THCS Nghi Công – Nghi Lộc – Nghệ An

TUYỂN CHỌN 
NGHỀ

TƯ VẤN NGHỀ
(TƯ VẤN

HƯỚNG NGHIỆP)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. Công tác hướng nghiệp trong Giáo dục

1. Khái niệm Hướng nghiệp trong Giáo dục:

Là hệ thống các biện pháp tiến hành trong và ngồi nhà trường để giúp

HS có kiến thức về nghề nghiệp và có khả năng lựa chọn nghề nghiệp

trên cơ sở kết hợp nguyện vọng, sở trường của cá nhân với nhu cầu

sử dụng lao động.

2.Mục đích cơng tác hướng nghiệp trong nhà trường PT

:

Định hướng nghề nghiệp

- Tư vấn chọn nghề (tư vấn hướng nghiệp)

Là sự điều chỉnh động cơ, hứng thú nghề nghiệp của thế hệ trẻ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I. Công tác hướng nghiệp trong Giáo dục

3.Những biểu hiện tích cực của học sinh sau khi được

GDHN:

- Có năng lực tự hướng nghiệp cho bản thân mình

- Trình độ kiến thức, kỹ năng được hình thành

- Khả năng thích ứng với hướng đi đã lựa chọn, khả năng tự tìm kiếm,

tự tạo việc làm phù hợp với thị trường lao động.

- Những phẩm chất được hình thành, phát triển.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

II. Đánh giá công tác hướng nghiệp hiện nay

-

Thiếu khung chính sách về giáo dục hướng nghiệp và tư vấn học

đường

- Bộ GD

đang thiếu hẳn một bộ phận tư vấn GD chuyên nghiệp.

Cịn cơng tác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh phổ thơng thì cả

xã hội đang thiếu, nhưng chưa được quan tâm. Phụ huynh phó

mặc cho nhà trường, cịn nhà trường chưa có hành lang pháp lý

về hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh.

- Rất nhiều học sinh lúng túng trong việc chọn trường, chọn nghề.

Nhiều em học đến những năm cuối ĐH, CĐ cảm thấy thất vọng

với sự lựa chọn ban đầu của mình, tạo ra nhiều hệ lụy cho xã hội.

Ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng dạy và học ở các trường

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

III.

Mục tiêu Tầm nhìn về Hướng nghiệp của tỉnh

Nghệ An

Học sinh bậc trung học cơ sở

(THCS) có khả năng:

– Khám phá bản thân

–

Lựa chọn bạn học

nào ở cấp trung học phổ thơng

– Có kế hoạch nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp trung học phổ

thơng/ có tự tin

– Năng lực để chọn các chương trình đào tạo nghề/trường nghề

phù hợp (học sinh không học tiếp lên THPT)

Học sinh bậc trung học phổ thông

(THPT) có khả năng:

– Khám phá

"mình là ai”

, hiểu thị trường lao động, các tác

động, đặc tính nghề.

Để từ đó:

– Có thể xác định được các mục tiêu nghề nghiệp

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Phần I:

Các lý thuyết về hướng nghiệp

- Các bước cần làm trong công tác

hướng nghiệp

- Khung phát triển nghề nghiệp

- Mơ hình lập kế hoạch nghề

- Cung cấp dịch vụ hướng nghiệp

- Lý thuyết hệ thống

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

A - Lý thuyết

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Khung 
Năng 
Lực Của 
Học Sinh
Lý Thuyết

Hệ Thống

Mơ Hình Lập 
Kế Họach 
Nghề
Vịng 
Nghề 
Nghiệp
Kế 
Họach 
Nghề 
Nghiệp

Lý Thuyết Cây 
Nghề Nghiệp

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Giải thích về các bước trong hướng

nghiệp

• Mục tiêu: các em HS có kế hoạch nghề nghiệp

• Kế hoạch nghề nghiệp phải được xây dựng trên cơ sở

(khung) Năng lực nghề nghiệp của học sinh.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

• Khung năng lực cần có của học sinh

–

Khu Vực A:

Nhận Thức Bản Thân

–

Khu Vực B:

Nhận Thức Nghề Nghiệp

–

Khu Vực C:

Xây Dựng Kế Hoạch Nghề Nghiệp

• Thang đánh giá năng lực Hướng nghiệp của học sinh

–

Lớp 9:

Học kiến thức

–

Lớp 10:

Vận dụng kiến thức

–

Lớp 11:

Hiểu rõ và áp dụng kiến thức vào trường hợp riêng của

mình

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Mơ Hình Lập Kế Hoạch Nghề

7 thành phần

Thực hiện

Thực hiện
Bản 
thân 
Thị trường
tuyển
Những tác 
động /ảnh 
hưởng

3 bước tìm hiểu:

• Bản thân

• Thị trường tuyển dụng/

lao động

• Những tác động/ảnh 
hưởng

4 bước hành động:

• Xác định mục tiêu

• Ra quyết định

• Thực hiện

• Đánh giá

Có thể thực hiện theo bất cứ trật tự nào

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13></div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Lý Thuyết Cây Nghề Nghiệp

Lương 
Cao
Cơ Hội 
Việc 
Làm 
Công 
Việc Ổn 
Định
Nhiều 
Người 
Tôn 
Trọng

Môi 
Trường 
Làm Việc 
Tốt

G

iá

Tr

ị

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Vịng Nghề Nghiệp

Khám phá cơ hội

Tìm hiểu, thử nghiệm, thu
hẹp lựa chọn và chọn một
cơ hội phù hợp

Khám phá cơ hội

Tìm hiểu, thử nghiệm, thu
hẹp lựa chọn và chọn một
cơ hội phù hợp

Tìm hiểu bản thân

Khám phá sở thích, giá trị,
tính cách, kỹ năng, tài sản
và nguồn lực

Tìm hiểu bản thân

Khám phá sở thích, giá trị,

tính cách, kỹ năng, tài sản
và nguồn lực

Hành động

Thực hiện kế hoạch, vừa
thực hiện vừa tìm hiểu và
đạt được mục tiêu

Hành động

Thực hiện kế hoạch, vừa
thực hiện vừa tìm hiểu và
đạt được mục tiêu

Chọn lựa

Lập kế hoạch và xác định
mục tiêu nghề nghiệp bạn
lựa chọn

Chọn lựa

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

B. Phần thực hành:

Học viên tổ chức thực hành thảo luận

theo nhóm – từ ví dụ trong tài liệu

TVV đã tiến hành đầy đủ các bước

trong tư vấn hướng nghiệp chưa?

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Phần II:

K

ỹ năng tư vấn và liệu pháp hướng

nghiệp

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

I. K

Ỹ NĂNG TƯ VẤN

(Có tất cả 6 kỹ năng tư vấn)

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

A – Lý thuyết:

Ba kỹ năng tư vấn đầu tiên

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Ba kỹ năng tư vấn đầu tiên

Chương trình nhân rộng tư vấn viên tại cơ sở
Các Kỹ Năng Tư Vấn cá nhân về nghề nghiệp
THCS Nghi Công – Nghi Lộc – Nghệ An

1

- Hành vi quan tâm

2 - Đặt câu hỏi

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

• Lắng nghe – Khơng nên

– Giả vờ lắng nghe

– Liên tưởng đến bản thân

– Suy nghĩ cách trả lời

– Tìm cách giải quyết vấn đề

• Lắng nghe – Nên

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Lắng nghe –

Phương pháp

• Vẻ mặt

• Giọng nói

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

• Dùng câu hỏi để

– Khuyến khích

• Em kể cho thầy/cơ nghe hồi nhỏ em thích làm gì

đi?

– Lặp lại ý tưởng

• Vậy thì hiện tại em đang rất bối rối, khơng biết

mình nên làm gì trong tương lai phải khơng?

– Tóm tắt ý tưởng

• Nãy giờ em kể thầy/cơ nghe là em thích bên thiết

kế, nhưng gia đình thì muốn em theo ngành kinh

tế, và hiện tại thì em khơng biết nên làm gì.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

• Câu hỏi mở

: bắt đầu bằng ‘Vì sao, khi

nào, cái gì, bằng cách nào, ở đâu…’

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

• Quan sát cảm xúc của học sinh

– Biết khi nào thì học sinh đang buồn, lo,

bức xúc, xúc động, vv.

• Phản hồi cảm xúc bằng

– Câu hỏi mở

• Hiện tại em cảm thấy ra sao?

– Câu hỏi đóng

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

B - Áp dụng

Rèn luyện 3 kĩ năng đầu tiên của TVV

- Quan tâm

- Đặt câu hỏi

- Phản hồi cảm xúc

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Đóng vai

• Học viên nghĩ đến ba vấn đề trong

cuộc sống mà họ có thể chia sẻ với

người khác (tình cảm, gia đình, con cái,

cơng việc, …)

• Giảng viên làm mẫu

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Ba kỹ năng tư vấn cuối cùng

4

- Đối mặt

5 - Tập trung

6 - Phản hồi ý tưởng

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

A – Lý thuyết:

Ba kỹ năng tư vấn cuối cùng

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

• Quan sát lời nói, hành động để nhận ra sự mâu thuẫn

(khơng đồng nhất) của học sinh trong lời nói, hành vi,

cảm xúc, và ý nghĩ.

– Học sinh nói rất thoải mái với quyết định học của

mình, nhưng sau đó kể rằng mất ngủ, stress/bị áp

lực, và lo rằng mình sẽ quyết định sai.

• Đối diện với học sinh về mâu thuẫn trên

– Tóm tắt

– Chỉ ra sự mâu thuẫn

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

• Cùng với học sinh tìm cách

– Đối diện

– Giải quyết

– Sống chung với mâu thuẫn

• Kỹ năng đối mặt rất quan trọng, vì nó giúp

– Cuộc nói chuyện thốt khỏi bế tắc

– Mở hướng cho học sinh

– Đi sâu vào cảm xúc

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

• Xác định thứ tự tập trung sao cho có

hiệu quả nhất, điều này giúp học sinh

khơng bị nhiễu, tìm hướng giải quyết

vấn đề.Vào học sinh trước rồi vấn đề

– Vào gia đình (bối cảnh xã hội)

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

• Phản hồi ý tưởng của học sinh bằng cách

– Diễn dịch, tóm tắt lại

• Ngày hơm nay em đến đây vì chưa biết

mình nên làm nghề nghiệp gì trong tương

lai. Em muốn tìm hiểu thêm các ngành

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

B - Áp dụng

Rèn luyện 3 kỹ năng cuối cùng cùng của TVV:

- Đối mặt

- Tập trung

- Phản hồi ý tưởng

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Đóng vai

• Học viên nghĩ đến ba vấn đề trong cuộc

sống mà họ có thể chia sẻ với người

khác (tình cảm, gia đình, con cái, cơng

việc, …)

• Giảng viên làm mẫu

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

Lưu ý:

THÁI ĐỘ CẦN THIẾT CỦA TƯ VẤN VIÊN

KHI TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

• Tập trung vào học sinh, lắng nghe em, giúp em

lắng nghe bản thân

• Bằng sự lắng nghe, phản hồi cảm xúc, đối mặt,

và phản hồi ý tưởng, chuyên viên tư vấn sẽ giúp

học sinh tìm ra cách giải quyết vấn đề cho bản

thân.

• Mỗi người đều có khả năng tự giải quyết vấn đề

• Chun viên tư vấn khơng phải là siêu nhân

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

II. Hai liệu pháp

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

1. Liệu pháp tập trung vào giải pháp:

- Sự khác biệt giữa tư vấn tâm lý và tư vấn

hướng nghiệp là phải cho giải pháp, dù nhỏ

đến mấy cũng phải có, và theo từng bước

một

- Cùng với học sinh lập ra kế hoạch

- Mục tiêu (từ mức độ quan trọng nhiều nhất đến ít

nhất)

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

2. Liệu pháp kể chuyện:

- Lắng nghe câu chuyện của học sinh từ đầu đến

cuối

- Lắng nghe cảm xúc và lắng nghe vấn đề thật ở

đằng sau

- Dùng sáu kỹ năng tư vấn để nghe học sinh kể

chuyện, hịng tìm hiểu

- Sở thích

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

So sánh giữa:

TƯ VẤN TUYỂN SINH

TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

Tư vấn tuyển sinh và Tư vấn hướng nghiệp

• Giống nhau:

– Quyết định ngành học và trường học

• Khác nhau: Tư vấn HN

– Quyết định ngành học và trường học để tiến tới

nghề nghiệp mơ ước

– Hiểu rõ vai trò của

giá trị

và

ý nghĩa

cuộc sống

+ Giá trị: điều gì quan trọng trong cuộc sống

+ Ý nghĩa cuộc sống: vì sao em sinh ra trên

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

Phần III:

TIẾN TRÌNH TƯ VÁN HƯỚNG NGHIỆP

(

Năm giai đoạn tư vấn hướng nghiệp)

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

1. Khởi đầu

2. Tập hợp dữ liệu

3. Thiết lập mục tiêu

4. Đặt ra nhiều giải pháp, đương đầu với điều phi lý

5. Kết thúc

Chú ý:

-

5 giai đoạn này khơng nhất thiết phải hồn thành

trong 1 lần tư vấn

-

Có thể lặp đi lặp lại vài lần đối với 1 số giai đoạn

-

TVV không nên đưa ra giải pháp cụ thể mà khơi gợi khả

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

1. Khởi đầu

– Hành vi quan tâm

– Đặt câu hỏi

– Phản hồi cảm xúc

=> Kết quả mong đợi

– Học sinh cảm thấy thoải mái khi được lắng

nghe

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

2. Tập hợp dữ liệu

– Thơng qua các câu hỏi mở và đóng, đối mặt,

phản hồi ý tưởng

=> Kết quả mong đợi:

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

3. Thiết lập mục tiêu chung

– Em muốn điều gì xảy ra sau lần gặp này? Em

muốn điều gì xảy ra sau một tháng?

– Mục tiêu càng rõ ràng và chi tiết càng tốt

=> Kết quả mong đợi:

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

4. Hành động, đặt ra nhiều giải pháp – bài tập về nhà

– Cùng đồng ý với HS bước kế tiếp cần làm để xây

dựng kế hoạch nghề nghiệp, ra bài tập cho học

sinh, chỉ rõ sự liên quan giữa bài tập và mục tiêu

– Nếu cần thì hỗ trợ học sinh phương tiện, thông tin,

mạng lưới làm việc để HS hồn thành bài

– Khuyến khích HS liên lạc lại

=> Kết quả mong đợi:

– HS thấy được bước kế tiếp

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

5. Kết thúc

– Tóm tắt

– Kiểm tra cảm xúc (lúc đầu và bây giờ)

– Hẹn gặp lại

=>

Kết quả mong đợi:

– Nếu tất cả các giai đoạn được hoàn thành

xuất sắc, tin rằng học sinh có sự thay đổi

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

HỌC VIÊN TIẾN HÀNH THỰC HÀNH

</div>

Tu van huong nghiep cho hoc sinh THCS

<b> TƯ VẤN CÁ NHÂN VỀ KHÁM PHÁ, </b>

<b> </b>

<b> LỰA CHỌN VÀ PHÁT TRIỂN </b>

<b> NGHỀ NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC</b>

<b> (Tập huấn ngày 1 và 2 tháng 11 năm 2012)</b>

<b> PHẦN ĐẠI CƯƠNG:</b>

<b>KHÁI QT VỀ CƠNG TÁC HƯỚNG NGHIỆP</b>

<b>I. Công tác hướng nghiệp trong Giáo dục</b>

<b>1. Khái niệm Hướng nghiệp trong Giáo dục:</b>

<i><b> </b></i>

Là hệ thống các biện pháp tiến hành trong và ngồi nhà trường để giúp

HS có kiến thức về nghề nghiệp và có khả năng lựa chọn nghề nghiệp

trên cơ sở kết hợp nguyện vọng, sở trường của cá nhân với nhu cầu

sử dụng lao động.

<b>2.Mục đích cơng tác hướng nghiệp trong nhà trường PT</b>

:

Định hướng nghề nghiệp

- Tư vấn chọn nghề (tư vấn hướng nghiệp)

Là sự điều chỉnh động cơ, hứng thú nghề nghiệp của thế hệ trẻ

<b>I. Công tác hướng nghiệp trong Giáo dục</b>

<b>3.Những biểu hiện tích cực của học sinh sau khi được </b>

<b>GDHN:</b>

- Có năng lực tự hướng nghiệp cho bản thân mình

- Trình độ kiến thức, kỹ năng được hình thành

- Khả năng thích ứng với hướng đi đã lựa chọn, khả năng tự tìm kiếm,

tự tạo việc làm phù hợp với thị trường lao động.

- Những phẩm chất được hình thành, phát triển.

<b>II. Đánh giá công tác hướng nghiệp hiện nay</b>

-

Thiếu khung chính sách về giáo dục hướng nghiệp và tư vấn học

đường

- Bộ GD

đang thiếu hẳn một bộ phận tư vấn GD chuyên nghiệp.

Cịn cơng tác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh phổ thơng thì cả

xã hội đang thiếu, nhưng chưa được quan tâm. Phụ huynh phó

mặc cho nhà trường, cịn nhà trường chưa có hành lang pháp lý

về hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh.

- Rất nhiều học sinh lúng túng trong việc chọn trường, chọn nghề.

Nhiều em học đến những năm cuối ĐH, CĐ cảm thấy thất vọng

với sự lựa chọn ban đầu của mình, tạo ra nhiều hệ lụy cho xã hội.

Ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng dạy và học ở các trường

<b>III. </b>

<b> Mục tiêu Tầm nhìn về Hướng nghiệp của tỉnh </b>

<b> Nghệ An</b>

<b>Học sinh bậc trung học cơ sở </b>

(THCS) có khả năng:

– Khám phá bản thân

–

<b>Lựa chọn bạn học </b>

nào ở cấp trung học phổ thơng

– Có kế hoạch nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp trung học phổ

thơng/ có tự tin

– Năng lực để chọn các chương trình đào tạo nghề/trường nghề

phù hợp (học sinh không học tiếp lên THPT)

<b>Học sinh bậc trung học phổ thông </b>

(THPT) có khả năng:

– Khám phá

<b>"mình là ai”</b>

, hiểu thị trường lao động, các tác

động, đặc tính nghề.

<i><b>Để từ đó:</b></i>

– Có thể xác định được các mục tiêu nghề nghiệp

<b> Phần I:</b>

<b> Các lý thuyết về hướng nghiệp</b>

<b>- Các bước cần làm trong công tác </b>

<b> hướng nghiệp</b>

<b> - Khung phát triển nghề nghiệp </b>

<b> </b>

<b>- Mơ hình lập kế hoạch nghề</b>

<b>- Cung cấp dịch vụ hướng nghiệp</b>

<b>- Lý thuyết hệ thống</b>

<b> A - Lý thuyết </b>

<b>Giải thích về các bước trong hướng </b>

<b>nghiệp</b>

• Mục tiêu: các em HS có kế hoạch nghề nghiệp

• Kế hoạch nghề nghiệp phải được xây dựng trên cơ sở

(khung) Năng lực nghề nghiệp của học sinh.

•

<b>Khung năng lực cần có của học sinh</b>