Bài giảng môn thị trường chứng khoán

12/13/13 Ebook.VCU - www.ebookvcu.com 1
Thị trường chứng khoán
PGS,TS Nguyễn Thị Phương Liên
Bộ môn: Ngân hàng - Chứng khoán
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
2
Thị trường chứng khoán
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về
thị trường chứng khoán
Chương 2:Chứng khoán
Chương 3: Hoạt động giao dịch trên
thị trường chứng khoán
Chương 4: Phân tích đầu tư chứng
khoán
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
3
Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình TTCK – Trường Đại học Thương mại
2. Uỷ ban CKNN, “Những vấn đề cơ bản về CK & TTCK”,
NXBCTQG, 2002
3. Luật CK 2007, NĐ 14/2007 NĐ-CP, ngày 19/1/2007
5. The Stock market really works - (Mã thư viện: NV.0000522)
Một số trang web về TTCK ở Vnam:

12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
4
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về
thị trường chứng khoán
1.1 Khái niệm, đặc điểm và các chủ thể
tham gia TTCK
1.2 Phân loại TTCK
1.3 Chức năng và vai trò của thị trường
chứng khoán
1.4 Điều kiện hình thành và phát triển
TTCK
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
5
1.1 Khái niệm, đặc điểm và các chủ thể
tham gia TTCK
1.1.1 Khái niệm
1.1.2 Đặc điểm của TTCK
1.1.3 Chủ thể tham gia thị trường
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
6
1.1.1 Khái niệm
Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra
các hoạt động phát hành và giao dịch

mua bán các loại chứng khoán
Bản chất: là thị trường thể hiện mối
quan hệ giữa cung và cầu vốn đầu tư
Vị trí: là một bộ phận của TTTC
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
7
1.1.2 Đặc điểm của thị trường chứng
khoán
•
Hàng hoá là các loại chứng khoán
•
TTCK được đặc trưng bởi hình thức tài
chính trực tiếp
•
Hoạt động mua bán trên thị trường chủ
yếu được thực hiện qua người môi giới
•
TTCK gần với thị trường cạnh tranh
hoàn hảo
•
TTCK về cơ bản là thị trường liên tục
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
8
1.1.3 Chủ thể tham gia thị trường
- Tổ chức phát hành
- Người đầu tư
- Nhà kinh doanh: Công ty chứng khoán;
công ty quản lý quỹ

- Tổ chức phụ trợ: lưu ký, thanh toán bù
trừ, định mức tín nhiệm
- Nhà quản lý: Nhà nước; Tổ chức tự
quản: SGD, hiệp hội
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
9
1.2 Phân loại TTCK
1.2.1 Theo đối tượng giao dịch các loại
chứng khoán
1.2.2 Theo các giai đoạn vận động của
chứng khoán
1.2.3 Theo cơ chế hoạt động
1.2.4 Theo thời hạn thanh toán
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
10
1.2.1 Theo đối tượng giao dịch
- Thị trường cổ phiếu (stocks market)
- Thị trường trái phiếu (bonds market)
- Thị trường chứng chỉ quỹ đầu tư
(investment fund certificate)
- Thị trường các chứng khoán phái sinh
(Derivatives market)
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
11
1.2.2 Theo các giai đoạn vận động của
chứng khoán
•

Thị trường sơ cấp (Primary market)
•
Thị trường thứ cấp (Secondary
market)
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
12
Thị trường sơ cấp (Primary market)
- K/N: là thị trường diễn ra các giao dịch phát hành các
chứng khoán mới (lần đầu được phát hành)
- Vai trò: tạo vốn cho ôổ chức phát hành và chuyển
hoá các nguồn vốn nhàn rỗi trong công chúng vào
đầu tư.
- Đặc điểm:
+ Trên thị trường sơ cấp, chứng khoán là phương
tiện huy động vốn đối với nhà phát hành đồng thời là
phương tiện đầu tư các nguồn tiền nhàn rỗi đối với
các nhà đầu tư.
+ Chủ thể giao dịch: một bên là tổ chức phát hành,
còn một bên là các nhà đầu tư .
+ Thị trường sơ cấp làm tăng vốn đầu tư cho nền
kinh tế.
+ Tính chất: không liên tục
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
13
Thị trường thứ cấp (Secondary market)
- K/N: là thị trường diễn ra các giao dịch mua bán các
chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ
cấp

- Vai trò: thực hiện việc di chuyển quyền sử dụng vốn
đầu tư giữa các nhà đầu tư chứng khoán
- Đặc điểm
+ Trên thị trường thứ cấp, chứng khoán là công cụ
giúp các nhà đầu tư di chuyển vốn nhằm đạt được
các mục tiêu của mình.
+ Chủ thể giao dịch của thị trường thứ cấp: các nhà
đầu tư, kinh doanh chứng khoán, tổ chức phát hành
+ Thị trường thứ cấp không làm tăng vốn đầu tư cho
nền kinh tế
+ Tính chất: liên tục
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
14
1.2.3. Theo cơ chế hoạt động
•
Thị trường chứng khoán có tổ chức (thị
trường chính thức)
+ K/n: Là thị trường mà sự ra đời và
hoạt động được thừa nhận, bảo hộ về
mặt pháp lý
+ Kết cấu: TTCK chính thức bao gồm:
TTCK tập trung và TT OTC
•
Thị trường tự do (thị trường không
chính thức/ thị trường ngầm)
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
15
Thị trường chứng khoán chính thức

* TTCK tập trung (Securities Exchange)
K/n: TTCK tập trung là thị trường ở đó việc giao dịch
mua bán chứng khoán được thực hiện tại một địa
điểm tập trung gọi là sàn giao dịch
Đặc điểm:
+ Địa điểm giao dịch cố định
+ Hàng hóa có chất lượng cao
+ Phương thức giao dịch: đấu giá hoặc khớp lệnh
+ Thành viên giao dịch: hạn chế
+ Nhà nước quản lý đối với thị trường thông qua
các pháp luật chuyên ngành về CK & TTCK

12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
16
Thị trường chứng khoán chính thức
•
Thị trường phi tập trung (OTC )
K/n: là thị trường không có địa điểm tập trung,
các giao dịch được thực hiện thông qua hệ
thống máy vi tính và điện thoại kết nối giữa các
thành viên của thị trường
Đặc điểm:
- Không có địa điểm giao dịch cố định
- Hàng hóa: CK của các công ty vừa và nhỏ
- Phương thức giao dịch: thoả thuận
- Nhà nước quản lí đối với thị trường thông qua
các pháp luật chuyên ngành về CK & TTCK

12/13/13 Ebook.VCU - www.eb

ookvcu.com
17
Thị trường tự do
* Thị trường tự do: hình thành tự phát,
không chịu sự kiểm soát trực tiếp của
hệ thống luật pháp chuyên ngành về
CK&TTCK
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
18
1.2.4 Theo thời hạn thanh toán
- Thị trường giao ngay:
+ K/n: là thị trường ở đó việc giao nhận chứng
khoán và thanh toán được diễn ra ngay trong ngày
giao dịch hoặc trong thời gian thanh toán bù trừ theo
quy định
+ Đặc điểm: Ký hợp đồng ở hiện tại
Chuyển quyền sở hữu và thanh toán
giao dịch diễn ra ngay trong ngày giao dịch, hoặc
trong thời gian thanh toán bù trừ
- Thị trường kỳ hạn:
+ K/n: là thị trường mà việc giao nhận chứng khoán
và thanh toán được diễn ra sau ngày giao dịch một
khoảng thời gian nhất định
+ Đặc điểm: Ngày ký hợp đồng xảy ra trước ngày
giao nhận chứng khoán và thanh toán
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
19
1.3 Chức năng và vai trò của thị trường

chứng khoán
1.3.1 Chức năng của TTCK
1.3.2 Vai trò của TTCK
1.3.3 Các khía cạnh tiêu cực trên thị
trường chứng khoán
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
20
1.3.1 Chức năng của TTCK
- Tập trung huy động vốn đầu tư cho
nền kinh tế (thể hiện qua hoạt động
của thị trường sơ cấp)
- Điều tiết các nguồn vốn trong nền kinh
tế (thể hiện qua hoạt động của thị
trường thứ cấp)
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
21
1.3.2 Vai trò của TTCK
- TTCK là kênh huy động và luân chuyển vốn linh hoạt
của nền kinh tế
- Góp phần đa dạng hoá các hình thức đầu tư và huy
động vốn trong nền kinh tế
- TTCK là góp phần kích thích cạnh tranh, nâng cao
hiệu quả sản xuất kinh doanh
- TTCK là một trong những công cụ hữu hiệu giúp
Chính phủ thực hiện được những chính sách kinh tế
vĩ mô
- TTCK là tấm gương phản ánh thực trạng hoạt động và
tương lai của các doanh nghiệp và nền kinh tế

- Là công cụ góp phần thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc
tế
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
22
1.3.3 Các khía cạnh tiêu cực trên thị
trường chứng khoán
- Hoạt động mua bán nội gián
- Thao túng thị trường
+ Hoạt động đầu cơ
+ Thông tin sai sự thật
- Hành vi khác
+ Mua bán chứng khoán ngoài sàn
giao dịch
+ ....
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
23
1.4 Điều kiện hình thành và phát triển
TTCK
1.4.1 Điều kiện về kinh tế: bảm bảo tính vững mạnh,
ổn định của nền kinh tế vĩ mô, tăng số lượng và chất
lượng hàng hóa, tăng các tổ chức kinh doanh và phụ
trợ…
1.4.2 Điều kiện về pháp lý: cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng
bộ và phù hợp, phục vụ cho sự hoạt động của TTCK
1.4.3 Điều kiện về nhân lực: nhân lực tổ chức quản lí
thị trường, kinh doanh và đầu tư…
1.4.4 Điều kiện về cơ sở vật chất kỹ thuật: hệ thống sàn
giao dịch, hệ thống thông tin, thanh toán bù trừ,

LKCK…
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
24
Chương 2: CHỨNG KHOÁN
2.1 Khái niệm và các đặc trưng cơ bản
của chứng khoán
2.2 Các loại chứng khoán
2.3 Phát hành và niêm yết chứng khoán
12/13/13 Ebook.VCU - www.eb
ookvcu.com
25
2.1 Khái niệm và các đặc trưng cơ bản
của chứng khoán
2.1.1. Khái niệm về chứng khoán
Chứng khoán (securities) là bằng chứng
xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp
của người sở hữu đối với tài sản hoặc
phần vốn của tổ chức phát hành