ĐÒN BẨY KINH DOANH VÀ CHI PHÍ SỬ DỤNG VỐN

Đàm Thị Thanh Huyền
Bộ môn QTTC - ĐHTM

Đòn bẩy hoạt động

Đòn bẩy tài chính

Chi phí của nợ, cổ phiếu …

WACC

Chi phí vốn biên
CHƯƠNG 5 :
ĐÒN BẨY KINH DOANH
VÀ CHI PHÍ SỬ DỤNG VỐN

Chương 5-2
5.1.1 Đòn bẩy hoạt động - DOL

Quan điểm:

sử dụng Chi phí cố định  khuyếch đại Thu nhập hoạt động

Giả sử:

Q : mức sản lượng

P : giá bán 1 sản phẩm

VC : biến phí trên 1 sản phẩm


FC : tổng định phí

Chương 5-3

Thuật ngữ:

P.Q : Tổng doanh thu

FC + VC.Q : Tổng chi phí

EBIT : Thu nhập hoạt động

EBIT = 0 : Điểm hòa vốn

Sản lượng hòa vốn Q
*
:
*
FC
Q
P VC
=
−
5.1.1 Đòn bẩy hoạt động - DOL

Chương 5-4
Giả sử:

Q : các mức sản lượng


P = 2.000 VND/1SP

VC = 800 VND/1SP

FC = 60.000.000 VND
Sản lượng hòa vốn Q
*
được xác định:
 Q
*
= FC/(P – VC) = 50.000 SP
VD đòn bẩy hoạt động của Công ty có FC lớn:

Chương 5-5
VD đòn bẩy hoạt động của Công ty có FC lớn:
Q Q.VC FC Q.VC+FC Q.P Lãi (lỗ)
0 0 60.000 60.000 0 -60.000
20.000 16.000 60.000 76.000 40.000 -36.000
40.000 32.000 60.000 92.000 80.000 -12.000
50.000 40.000 60.000 100.000 100.000 0
60.000 48.000 60.000 108.000 120.000 12.000
80.000 64.000 60.000 124.000 160.000 36.000
100.000 80.000 60.000 140.000 200.000 60.000

Chương 5-6
Hình ảnh đòn bẩy hoạt động với FC lớn:
20
40 60 80 100
nghìn sp

40tr
80tr
100tr
60tr
FC
Q.VC
Q.VC+FC
Q.P
Vùng lỗ
Vùng lãi
Điểm hòa vốn

Chương 5-7
Một công ty thận trọng hơn:
Giả sử:

Q : các mức sản lượng

P = 2.000 VND/1SP

VC = 1.600 VND/1SP

FC = 12.000.000 VND
Sản lượng hòa vốn Q
*
được xác định:
 Q
*
= FC/(P – VC) = 30.000 SP

Chương 5-8
VD đòn bẩy hoạt động của Công ty thận trọng:
Q Q.VC FC Q.VC+FC Q.P Lãi (lỗ)
0 0 12.000 12.000 0 -12.000
20.000 32.000 12.000 44.000 40.000 -4.000
30.000 48.000 12.000 60.000 60.000 0
40.000 64.000 12.000 76.000 100.000 4.000
60.000 96.000 12.000 108.000 120.000 12.000
80.000 128.000 12.000 140.000 160.000 20.000
100.000 160.000 12.000 172.000 200.000 28.000

Chương 5-9
Hình ảnh Công ty thận trọng:
20
40 60 80 100 Ngàn SP
40tr
80tr
100tr
60tr
FC = 12 tr
Q.VC
Q.VC+FC
Q.P
30
Vùng
Lãi
Vùng
lỗ

Chương 5-10

Xác định mức đòn bẩy hoạt động (DOL)
Degree of Operating Leverage – DOL
DOL=
% thay đổi thu nhập hoạt động
% tăng sản lượng
Hoặc DOL =
Q(P –VC)
Q(P –VC) - FC

Chương 5-11
So sánh thu nhập (lỗ) hoạt động của 2 Công ty
Q Công ty có FC lớn Công ty thận trọng
0 -60.000 -12.000
20.000 -36.000 -4.000
40.000 -12.000 4.000
60.000 12.000 12.000
80.000 36.000 20.000
100.000 60.000 28.000

Chương 5-12
Khi Q tăng từ 80.000 lên 100.000

Đối với công ty có FC lớn:

Đối với công ty thận trọng:
DOL=
(60.000-36.000)/36.000
(100.000-80.000)/80.000
= 2,7
DOL=

(28.000-20.000)/20.000
(100.000-80.000)/80.000
= 1,6
Sử dụng công thức

Chương 5-13
5.1.2 Đòn bẩy tài chính
Nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu vốn:

Sự ổn định của doanh thu và thu nhập

Cơ cấu tài sản

Đặc điểm kinh tế kỹ thuật của ngành

Tỷ suất lợi nhuận

Thuế thu nhập

Thái độ của người cho vay


Chương 5-14
5.1.2 Đòn bẩy tài chính

Quan điểm:

sử dụng Nợ với
chi phí cố định
 khuyếch đại LN trên vốn CSH


Thuật ngữ:

EBIT : Thu nhập trước lãi và thuế

I : Lãi

EBT : Thu nhập trước thuế

T : Thuế thu nhập

EAT : Thu nhập sau thuế

EPS : Thu nhập trên mỗi cổ phiếu

Chương 5-15
2 PA cơ cấu tài trợ của công ty có tổng TS 200trđ
Cơ cấu
Tài trợ
PA1
Kế hoạch SD Nợ lớn
PA2
Kế hoạch thận trọng
Nợ
(LS:8%)
150.000.000
(Lãi vay: 12trđ)
50.000.000
(Lãi vay: 4trđ)
Cổ phần

thường
50.000.000
(8.000CP x 6250đ)
150.000.000
(24.000CP x 6250đ)
Tổng TS 200.000.000 200.000.000
Thuế suất thuế TNDN: 50%

Chương 5-16
Tác động của PA tài trợ đến EPS với EBIT=0
Chỉ tiêu PA1 - SD Nợ lớn PA2 - thận trọng
EBIT 0 0
I -12.000.000 -4.000.000
EBT -12.000.000 -4.000.000
T (6.000.000) (2.000.000)
EAT -6.000.000 -2.000.000
Số CP 8.000 24.000
EPS -750 -80

Chương 5-17
Tác động của PA tài trợ đến EPS với EBIT=12tr
Chỉ tiêu PA1 - SD Nợ lớn PA2 - thận trọng
EBIT 12.000.000 12.000.000
I -12.000.000 -4.000.000
EBT 0 8.000.000
T 0 4.000.000
EAT 0 4.000.000
Số CP 8.000 24.000
EPS 0 170

Chương 5-18
Tác động của PA tài trợ đến EPS với EBIT=16tr
Chỉ tiêu PA1 - SD Nợ lớn PA2 - thận trọng
EBIT 16.000.000 16.000.000
I -12.000.000 -4.000.000
EBT 4.000.000 12.000.000
T 2.000.000 6.000.000
EAT 2.000.000 6.000.000
Số CP 8.000 24.000
EPS 250 250

Chương 5-19
Tác động của PA tài trợ đến EPS với EBIT=36tr
Chỉ tiêu PA1 - SD Nợ lớn PA2 - thận trọng
EBIT 36.000.000 36.000.000
I -12.000.000 -4.000.000
EBT 24.000.000 32.000.000
T 12.000.000 16.000.000
EAT 12.000.000 16.000.000
Số CP 8.000 24.000
EPS 1.500 670

Chương 5-20
Tác động của PA tài trợ đến EPS với EBIT=60tr
Chỉ tiêu PA1 - SD Nợ lớn PA2 - thận trọng
EBIT 60.000.000 60.000.000
I -12.000.000 -4.000.000
EBT 48.000.000 56.000.000
T 24.000.000 28.000.000
EAT 24.000.000 28.000.000

Số CP 8.000 24.000
EPS 3.000 1.170

Chương 5-21
Hình ảnh 2 PA tài trợ với EBIT và EPS
EBIT (trđ)
EPS (đ)
0
-750
12
16
-80
30 50 70
1.000
2.000
3.000
PA1
PA2
EBIT/∑TS = 8% = %I
250
60

Chương 5-22
Degree of Financial Leverage - DFL
Xác định mức đòn bẩy tài chính - DFL
DFL=
% ∆
EPS
% ∆
EBIT

Hoặc DFL =
EBIT
EBIT - I

Chương 5-23
DFL của 2 PA tài trợ tại mức EBIT = 36trđ

Đối với PA có đòn bẩy tài chính:

Đối với PA thận trọng:
DFL=
36.000.000
36.000.000 – 12.000.000
= 1,5
DFL=
36.000.000
36.000.000 – 4.000.000
= 1,1

Chương 5-24
Đòn bẩy tài chính – một góc độ khác:

Hệ số nợ: H
n
= N/T = N/(N+C)

Hệ số vốn chủ sở hữu: H
C
= 1-H
N


Hệ số doanh lợi vốn chủ sở hữu:

NX: khi P
’
T
không đổi, P
’
C
tỷ lệ thuận với H
N

H
N
được gọi là đòn bẩy tài chính (..)
C
P
’
C
=
P
=
T-N
P
=
(T-N)/T
P/T
=
1 - H
N

P
’
T


Chương 5-25
Đòn bẩy tài chính
Âm hay Dương?
P
’
C
= P/C = [(P
0
-N.i)/C](1-t%)
= [(P
’
0
.T-N.i)/C](1-t%)
=[(P
’
0
.(N+C)–N.i)/C](1-t%)
= [P
’
0
+(N/C)(P
’
0
-i)](1-t%)
Trong đó:

+ P
0
: lợi nhuận trước thuế và lãi vay
+ P
’
0
= P
0
/T
Nếu P
’
0
>i

Hệ số
đòn bẩy dương
Nếu P
’
0
<i

Hệ số
đòn bẩy âm