Tài liệu Chương 5 Phân loại Thực vật cơ sở Cây Lá kim ppt

Cây Lá kim
[ conifers ]
Chương 5
Phân loại Thực vật cơ sở
Cây lá kim Việt Nam so sánh với thế giới
Họ
Cây lá kim thế giới Cây lá kim Việt Nam
Chi Loài Chi Loài Đặc hữu
Araucariaceae 3 41 0 0 0
Cephalotaxaceae 1 5-11 1 1 0
Cupressaceae 30 135 7 8 2
Phyllocladaceae 1 4 0 0 0
Pinaceae 11 225 5 12 1 - 2
Podocarpaceae 18 190 4 6 1 - 3
Sciadopityaceae 1 1 0 0 0
Taxaceae 5 23 2 6 2
Tổng
70 624-630 19 33 5 [9]
Bản đồ phân bố cây lá kim (theo
Farjon & Page, 1999)
Vùng phân bố
chính cây lá kim ở
Việt Nam
Họ Cephalotaxaceae
• Đường kính và chiều cao : cao tới 20-30m, d
1.3
= 50-110cm
• Dáng cây : mọc đứng có thân thẳng và tán hẹp
• Vỏ cây : nâu nhạt đến nâu đỏ, bong rời thành từng lớp mỏng
• Lá : mỏng, mặt trên màu xanh đậm, mặt dưới có các dãi lỗ khí
màu trắng hay trắng xanh, hình mác, hiếm khi cong hình liềm;

gân giữa nổi rõ, chóp lá có mấu.
• Nón phân tính khác gốc. Nón hạt đơn độc hoặc mọc thành cụm
2-3, áo hạt xanh => đỏ khi chín. Nón đực nhỏ, hình cầu, mọc
chụm 6-8 và mọc trên nách lá của năm trước, không bền.
• Hạt hình trứng ngược hay bầu dục, đầu nhọn
• Sinh thái : 500-1500m, rừng lá rộng thường xanh á nhiệt đới trên
các núi đá vôi hay phong hóa granit
• Công dụng : gỗ tốt, chịu được mối mọt => sản phẩm có giá trị

Pinaceae Lindley
• Đại mộc (hiếm khi bụi) có vỏ cây và lá có mùi thơm ngát; ống tiết nhựa dầu
hiện diện trong gỗ và lá cây. Nhánh hướng ngang và mọc đối (rất ít khi mọc
xen). Lá đơn, hình kim hay hình hẹp dài, mọc xoắn ốc, thường xuất hiện
thành cụm với một bao ở gốc mang các lá ở cùng một vị trí, thành nhóm 2-
5lá ở Pinus, không cuống hoặc cuống rất ngắn, tách rời nhau hoặc mọc sát
trên nhánh ngắn, thường xanh.
• Đơn phái đồng chu. Nón đực mang các lá bào tử mọc xoắn ốc, đối xứng
lưỡng trắc, mang 2 túi bào tử ở mặt dưới. Hạt phấn có 2 cầu nhỏ hoặc vắng.
• Nón cái gồm những vảy dẹo mọc theo hình xoắn ốc. Vảy không rụng (trừ
Abies, Cedrus và Pseudolarix), dài hoặc rất ngắn, đạt đến độ chín từ 1-2
năm.
• Tiểu noãn 2 lật ngược (hướng về trục nón).
• Hạt mang cánh dài ở tận cùng, phôi thẳng, 2-18 lá mầm
• Họ Pinaceae phân bố chủ yếu ở Bắc bán cầu. Giống Cedrus chỉ gặp ở Bắc
phi. Từ ngang mực nước biển đến vùng núi cao (đến 4800m Tibet). Hạt là
nguồn thức ăn quan trong cho các loài chim và một số động vật khác.
• Giống / loài = 10 / 220
• Giống phổ biến : Pinus (100loài), Abies (40), Picea (40), Larix (10), Tsuga
(10) và Pseudotsuga (5)
• Giá trị kinh tế : nguồn cung cấp gỗ chính trên thế giới : xây dựng, bột giấy,

đồ dùng gia đình, công cụ âm nhạc,… cây cảnh
Pinus dalatensis de Ferre
Pinus krempfii Lecomte
Ducampopinus krempfii (Lecomte) A. Chev.