SKKN một số KINH NGHIỆM dạy âm CHO học SINH lớp 4

UỶ BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN
TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH XUÂN TRUNG

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY ÂM CHO HỌC SINH
LỚP 4

Môn

: Tiếng Anh

Cấp học

: Tiểu học

Tên tác giả

: Dương Thị Thúy Ngọc

Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Thanh Xuân Trung
Chức vụ

: Giáo viên

NĂM HỌC 2019 – 2020


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

I. PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài

Quyết định số 1400/QĐ – TTg ngày 30/9/2008 của Thủ tướng Chính phủ
đã phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân,
giai đoạn 2008-2020”, trong đó quy định ngoại ngữ số một được dạy và học
trong hệ thống giáo dục quốc dân là Tiếng Anh, xây dựng và ban hành khung
trình độ năng lực ngoại ngữ gồm 6 bậc tương thích với các tiêu chí của khung
tham chiếu Châu Âu. Học sinh hoàn thành bậc tiểu học phải đạt chuẩn bậc
1(A1).
Quyết định số 2080/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về điều
chỉnh, bổ sung Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân,
giai đoạn 2017-2025” cũng đã nêu: Đối với giáo dục phổ thơng hồn thành việc
ban hành chương trình mơn ngoại ngữ tự chọn lớp 1 và lớp 2 vào năm 2020; đến
năm 2025, phấn đấu 100% học sinh từ lớp 3 đến lớp 6 được học chương trình
ngoại ngữ 10 năm (bắt đầu từ lớp 3 đến lớp 12).
Chính vì vậy trong những năm gần đây, việc dạy và học Tiếng Anh cho
học sinh tiểu học đã và đang thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các cấp
lãnh đạo, các nhà giáo dục, giáo viên, phụ huynh và cộng đồng xã hội.
Cá nhân tôi sau khi nghiên lý luận về đặc điểm tâm lý học sinh tiểu học;
nắm bắt đặc điểm đối tượng học sinh mình phụ trách; tìm hiểu nội dung chương
trình sách giáo khoa Tiếng Anh 3, Tiếng Anh 4, Tiếng Anh 5 tôi nhận thấy:
Thứ nhất, học sinh tiểu học tiếp thu ngôn ngữ và vận dụng ngôn ngữ một
cách rất tự nhiên, không gượng ép.
Thứ hai, các em không chú trọng việc học âm một cách bài bản mà chỉ
dừng lại ở cách học theo cảm hứng, thích thì học, khơng thích thì bỏ qua. Điều
này ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng giao tiếp của các em bởi lẽ khi phát âm
khơng chuẩn thì các em thường né tránh giao tiếp, hoặc nếu có giao tiếp thì cũng
dễ dẫn đến việc người nghe hiểu sai một số nội dung.
Thứ ba, nội dung chương trình, hình thức trình bày sách giáo khoa Tiếng
Anh 3, Tiếng Anh 4, Tiếng Anh 5 được biên soạn, trình bày rất phù hợp với đặc
điểm nhận thức, đặc điểm tâm, sinh lý lứa tuổi học sinh tiểu học. Các giáo trình
rất chú trọng việc dạy âm trong mỗi đơn vị bài học. Thông qua dạy âm để khơi

dậy sự sáng tạo, phát huy các sở trường, năng khiếu của học sinh như: hát, múa,
vẽ, đóng kịch, làm dự án, làm việc nhóm…(Thể hiện rõ nét ở lesson 3 của mỗi
Unit)
Có thể nói Tiếng Anh là môn học về kiến thức ngôn ngữ, khả năng giao
tiếp và mục đích cuối cùng là sử dụng Tiếng Anh được học một cách thành thạo

1/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

trong các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực giao tiếp giao tiếp. Để nâng cao kỹ năng
nói Tiếng Anh và khả năng giao tiếp quốc tế thì việc dạy âm và rèn cách phát
âm cho học sinh ngay từ khi bắt đầu được học là vô cùng quan trọng. Dạy Tiếng
Anh ở bậc tiểu học đã được 10 năm, bản thân tôi luôn trăn trở làm thế nào để
học sinh của mình hứng thú trong việc học ngơn ngữ mới trong khi việc sử dụng
tiếng mẹ đẻ còn chưa thuần thục, chưa trôi chảy…Và tôi nhận thấy rằng việc
dạy âm cho học sinh cũng như bắt đầu dạy một đứa trẻ tập nói vì thế địi hỏi sự
tỉ mỉ, chi tiết nhưng phải thật tự nhiên, không áp lực.
Từ những lý do và đặc điểm thực tiễn nêu trên, tơi đã ln cố gắng tìm tịi,
đổi mới phương pháp dạy âm cho học sinh trên cơ sở phát huy tính tích cực, chủ
động của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm, đồng thời khai thác triệt để
những tiện ích của giáo trình. Với những nỗ lực đó của bản thân, việc dạy âm
cho học sinh khối 4 mà tôi phụ trách đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Đề tài “Một số
kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4” được tơi lựa chọn với mục đích là để
chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân, đồng thời mong nhận được những ý
kiến đóng góp của Hội đồng nghiên cứu khoa học các cấp, của đồng nghiệp để
việc dạy âm cho học sinh tiểu học đạt hiệu quả hơn nữa.
2. Mục đích, đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên cứu
2.1.Mục đích nghiên cứu

Thơng qua việc nghiên cứu lý luận, tìm hiểu thực tiễn và chia sẻ một số kinh
nghiệm đã rút ra trong quá trình dạy âm cho học sinh lớp 4 góp phần nâng cao
năng lực Tiếng Anh của học sinh tiểu học, nhất là khả năng phát âm và giao
tiếp.
2.2. Đối tượng nghiên cứu
Một số kinh nghiệm rút ra trong quá trình dạy âm cho học sinh lớp 4.
2.3.Phạm vi nghiên cứu
Do hạn chế về thời gian và điều kiện tiếp cận, sáng kiến kinh nghiệm chỉ
được thực hiện và áp dụng với 305 học sinh khối lớp 4 tôi đảm nhiệm giảng dạy,
năm học 2019 – 2020.
2.4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
Phương pháp phân tích, tổng hợp.
Phương pháp nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu tham khảo.
Phương pháp quan sát.
Phương pháp thực nghiệm.
Phương pháp thống kê.
2/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

Phương pháp phỏng vấn.

3/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

II. PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lý luận
Đặc điểm tâm, sinh lý ở lứa tuổi tiểu học có nhiều thay đổi. Các em đang
trong thời kỳ phát triển rất nhanh về thể chất và tư duy sáng tạo, vậy nên các giờ
học nên tránh ngồi lâu một chỗ mà cần đưa các em vào các hoạt động lành
mạnh, vừa sức, an toàn. Đối tượng vui chơi của các em cũng thay đổi từ chơi với
đồ vật sang các trị chơi vận động. Các em khơng chỉ thích bắt chước mà cịn
ln muốn được thể hiện mình, muốn gây sự chú ý.
Đặc điểm của học sinh tiểu học khi học ngoại ngữ: Các em cảm thụ ngôn
ngữ thơng qua nghe, thơng qua việc làm và trị chơi. Các em cũng không quan
tâm đến học âm, học từ mới hay mẫu câu mà việc này chỉ là ngẫu nhiên. Các em
hào hứng học nhưng cũng rất dễ chán nếu một hoạt động bị lặp đi lặp lại nhiều
lần. Chính vì vậy, phương pháp dạy âm cần phải đảm bảo đáp ứng và phù hợp
với những đặc điểm nêu trên.
2. Thực trạng
2.1. Đặc điểm giáo trình Tiếng Anh 4
Cấu trúc giáo trình được giảng dạy chính thức - Tiếng Anh 4 - như sau:
Giáo trình được biên soạn với 20 đơn vị bài học (20 units), mỗi unit gồm
3phần (3 lessons), mỗi lesson có thể giảng dạy với thời lượng 1 hoặc 2 tiết (tùy
thuộc vào việc nhà trường theo phân phối chương trình dạy 2 tiết/1 tuần hay 4
tiết/1 tuần). Trường tôi đã và đang áp dụng chương trình 2 tiết/ 1 tuần nên mỗi
lesson tơi thường dạy các mục 1,2,3.
Lesson 3 của mỗi unit là phần âm (phonics). Như vậy có thể nói dạy
phonics chiếm 1/3 lượng kiến thức mới trong một unit. Lesson 3 được biên soạn
rất chi tiết, rõ ràng theo các bước:
Sounds of letters => letters in words => words in sentences => sentences in
chants/ songs => chants/songs in context.
(Âm của các chữ cái => chữ cái nằm trong từ => từ nằm trong câu => câu
nằm trong bài chant/ bài hát => chant/ bài hát nằm trong ngữ cảnh).
Ví dụ: Unit 5: Lesson 3

4/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

Mục 1: Listen and repeat: Đây chính là phần giới thiệu âm mới, âm được
đặt trong từ và từ được đặt trong câu.
Mục 2: Listen and number. Then say aloud: Luyện nghe, nói âm.
Mục 3: Let's chant: Chính là đặt câu có chứa âm trong bài chant/ ngữ cảnh.
Nắm được cấu trúc dạy âm sẽ giúp giáo viên thiết kế các hoạt động dạy học
rõ ràng và phù hợp.
2.2. Về phía giáo viên
Thực tế trong những năm gần đây trên địa bàn quận, việc dạy và học Tiếng
Anh ở bậc tiểu học đã có nhiều tiến bộ từ nhận thức đến thực tế giảng dạy. Đội
ngũ giáo viên Tiếng Anh luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh
đạo các cấp, của cán bộ chuyên viên phòng, được tham gia các chương trình tập
huấn, các chuyên đề về thực hiện chương trình và đổi mới phương pháp dạy
học. Hầu hết giáo viên Tiếng Anh đã phát huy tinh thần trách nhiệm, lịng nhiệt
tình và khơng ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy. Chúng tơi ln tìm tịi,
học hỏi và áp dụng phong phú các phương pháp đặc trưng của bộ môn, luôn đổi
mới các kỹ thuật và trị chơi ngơn ngữ vào q trình truyền thụ kiến thức cho
học sinh. Song bên cạnh đó khơng ít giáo viên vẫn còn bị ảnh hưởng của phương
pháp truyền thống, chưa quen hoặc còn ngại, sợ mất thời gian nên chưa thành
cơng trong việc thể hiện vai trị tổ chức, hướng dẫn của mình, chưa động viên
khuyến khích được học sinh tích cực, tự giác tham gia vào các hoạt động trong
giờ học. Nội dung dạy học của các thầy cô vẫn thiên về cấu trúc ngữ pháp mà
chưa chú trọng dạy phát âm, giao tiếp cho học sinh.
Giáo viên đã rất quen với cấu trúc bài dạy của lesson 1 và lesson 2 bởi đây
là 2 tiết dạy từ vựng và mẫu câu mới. Tuy nhiên với lesson 3 là tiết dạy âm, dù

5/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

đã được tham dự các tiết chuyên đề nhưng rất nhiều giáo viên vẫn còn bỡ ngỡ và
cảm thấy lúng túng khi dạy. Qua trao đổi, nhiều giáo viên Tiếng Anh tiểu học
trên địa bàn quận còn rất băn khoăn về phương pháp dạy âm, thể hiện mong
muốn được cùng nhau chia sẻ những kinh nghiệm dạy âm trong cấu trúc sách
giáo khoa Tiếng Anh 3,4,5
2.3. Về phía phụ huynh học sinh
Qua khảo sát tôi thấy nhận thức của phụ huynh học sinh tiểu học trên địa
bàn quận về vai trị của mơn học Tiếng Anh trong những năm gần đây đã có
nhiều cải thiện. Trước đây, phụ huynh hầu như chỉ tập trung cho con em mình
học tốt hai mơn học “chính” (theo cách đánh giá của số đơng) là Tốn và Tiếng
Việt. Mơn Tiếng Anh và các mơn học khác được đánh giá là “phụ” và không
mấy quan tâm, hoặc nếu có thì thường chỉ chú ý cho con em mình học ngữ pháp.
Phụ huynh chưa thật sự hướng tới tạo điều kiện cho con em mình có khả năng
phát âm, giao tiếp Tiếng Anh. Ngày nay, nhiều phụ huynh đã có nhận thức đầy
đủ hơn về vai trị của mơn học Tiếng Anh cũng như tầm quan trọng của phát âm
trong giao tiếp Tiếng Anh.
2.4. Về phía học sinh
Học sinh tiểu học nói chung, học sinh khối 4 tơi phụ trách nói riêng ít có cơ
hội được thực hành giao tiếp với người nước ngoài, khả năng nghe, nói và giao
tiếp bằng Tiếng Anh cịn rất hạn chế. Các em hầu như chưa có khả năng phản xạ
và rất thiếu tự tin khi giao tiếp với người khác bằng Tiếng Anh bởi lẽ các em sợ
nói sai, sợ phát âm sai. Đầu năm học, tôi đã khảo sát 305 học sinh khối 4 trường
tôi thông qua bài Speaking test (kiểm tra nói). Kiến thức chủ yếu nằm trong
chương trình lớp 3. Tiêu chí bài Speaking test theo bảng biểu sau:
No

Students'
name

Fluency
(20pts)

Accuracy
(20pts)

Vocabulary
(20pts)

1
2
3
...

6/16

Pronunci
ation
(20pts)

Communication
&
interaction(20pts)

Total
/100

Other
comments


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

Kết quả học sinh đạt được như sau:
Điểm
100
90
80
Số lượng
21
28
40
Phần trăm
6.9
9.2
13.1
(%)

70
45
14.8

60
65
21.3

50
66
21.6

Dưới 50
40
13.1

Kết quả trên cho thấy số học sinh đạt 90, 100 điểm chưa nhiều (16.1%). Đa
số học sinh đạt được mức 50,60 điểm (42.9%). Điều đặc biệt là các em bị điểm
trừ nhiều ở 2 tiêu chí: Pronunciation (phát âm) và Communication & interaction
(giao tiếp và phản xạ tương tác).
Với thực tiễn nêu trên tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu hệ thống các
bài học âm trong sách giáo khoa Tiếng Anh 4, mạnh dạn đổi mới phương pháp
dạy học âm trên cơ sở phát triển năng lực học sinh với mong muốn không chỉ
mang lại cho học sinh khả năng phát âm tốt, năng lực sử dụng Tiếng Anh tốt mà
còn trang bị thêm cho các em những kĩ năng có ích cho cuộc sống, những phẩm
chất tốt đẹp, học sinh được phát triển tồn diện, góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục đặt ra trong giai đoạn hiện nay.
3. Các biện pháp đã thử nghiệm trong dạy âm cho học sinh lớp 4
Trường tiểu học tôi đang giảng dạy ngồi việc đảm bảo chương trình Tiếng
Anh chính khóa 2 tiết/ tuần cho học sinh các khối lớp 3, 4, 5 thì học sinh tồn
trường cịn được tham gia các chương trình Tiếng Anh liên kết với trung tâm
Language Link, Bình Minh. Tơi nhận thấy dù dạy Tiếng Anh theo chương trình
nào thì đều có mục tiêu chung là trang bị cho học sinh khả năng giao tiếp bằng
Tiếng Anh một cách tự tin, tạo cơ sở ban đầu để có thể sử dụng Tiếng Anh trong
học tập, trong cuộc sống. Muốn vậy thì cần chú trọng hơn đến việc dạy âm cho
các em. Xác định được mục tiêu và để đạt được mục tiêu đó, tơi đã đổi mới các
tiết dạy âm của mình qua việc áp dụng một số biện pháp cụ thể như sau:
3.1. Xâu chuỗi toàn bộ các âm thành một câu chuyện (make phonics

become a story)
* Cách tiến hành:
Ngay từ unit đầu tiên của chương trình tơi đã dẫn dắt học sinh vào một câu
chuyện có tên gọi "Bác nơng dân và cây táo". Mỗi quả táo trên cây tương ứng
với một âm trong các bài học. Các âm chưa được học là những quả táo xanh, âm
đã được học là những quả táo chín đỏ và âm sẽ được học trong bài hôm nay là
những quả táo màu vàng.

7/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

sch
cts

sk

j

l

ct

str

fl

PL

n

ir

sw
xk

er
ur

ed

v

oo
ie
th

f

sk

s

th
ch

ea sh

Các em phát âm đúng, sử dụng đúng âm nào tức là các em đã giúp bác

nông dân hái được quả táo chín đó.

Nhìn vào cây táo, học sinh có thể nhớ lại các âm đã được học và đốn biết
được âm sẽ được học trong bài hơm nay. Có thể nói đây là phương pháp tạo cho
học sinh sự hứng thú cao học tập và cũng hệ thống được tồn bộ các âm trong
giáo trình Tiếng Anh 4.
* Yêu cầu:
- Phương pháp này đòi hỏi người giáo viên phải có đồ dùng dạy học là cây
táo, các quả táo và các thẻ âm; hoặc giáo viên phải soạn giảng trên powerpoint.
- Phải áp dụng xuyên suốt các tiết dạy âm(lesson 3).

8/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

3.2. Tuân thủ đúng các bước dạy âm
Sounds of letters => letters in words => words in sentences => sentences in
chants/ songs => chants/songs in context.
(Âm của các chữ cái => chữ cái nằm trong từ => từ nằm trong câu => câu
nằm trong bài chant/ bài hát => chant/ bài hát nằm trong ngữ cảnh).
* Cách tiến hành:
- Tôi thường thực hiện phương pháp này theo hình thức xi chiều (đi từ
âm đến ngữ cảnh) như sau:
+ Dùng cây táo để dẫn dắt vào bài rồi dùng thẻ âm (Sound cards) để giới
thiệu và hướng dẫn học sinh đọc âm.
+ Hướng dẫn học sinh đọc tiếng có chứa âm đó (Theo sách giáo khoa). Có
thể mở rộng bằng cách cho học sinh tìm thêm các từ ngồi bài học mà có chứa
âm.
+ Gợi ý học sinh đặt câu có chứa những từ trong bài hoặc những từ vừa tìm

thêm được.
+ Cho học sinh thực hành nghe, nói âm, từ và câu qua hoạt động 2 trong
sách giáo khoa.
+ Dẫn dắt học sinh vào bài chant. Cho học sinh đọc lướt bài chant và gạch
chân những từ có chứa âm đang học. Tôi hướng dẫn học sinh đọc từng câu, nhấn
mạnh hoặc vỗ tay vào những từ vừa gạch chân, sau đó cho các em luyện đọc
theo nhóm trước khi các nhóm lên trước lớp thể hiện.
- Đơi khi, để các tiết học khơng bị khn mẫu, máy móc tơi đã thay đổi
bằng cách dạy đảo ngược bước giới thiệu âm với bước đưa âm vào ngữ cảnh
như sau:
+ Tôi cho học sinh nghe bài chant trước, rồi đọc các từ trong bài chant mà
có chứa âm sẽ được học. Cho học sinh đoán xem âm được học trong bài hơm
nay là âm gì.
+ Khi học sinh đã phát hiện ra âm thì tơi tiến hành tiếp bước dạy âm, tìm
thêm từ chứa âm và đặt câu.
* Yêu cầu:
- Khi giới thiệu âm, giáo viên cần hướng dẫn kỹ học sinh cách phát âm
như: vị trí lưỡi ra sao; mơi, răng như thế nào,...
- Cần lường trước những tình huống học sinh làm sai như: phát âm sai, tìm
từ sai, đặt câu sai,...để giúp các em sửa lỗi.
- Cần giữ thái độ ơn hịa, kiên nhẫn, khích lệ để học sinh tự tin hơn.
- Cần kiểm soát thời gian thật tốt bởi khi cho các em tìm thêm từ hoặc đặt
câu thì rất dễ lan man, kéo dài thời gian.

9/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

3.3. Biến hoạt động học thành hoạt động chơi

* Cách tiến hành:
Nhiều hoạt động dạy học có thể được biến tấu thành các trò chơi để áp
dụng trong tiết dạy âm. Tôi xin đưa ra một số hoạt động được tôi áp dụng
thường xuyên trong các bước dạy âm cụ thể như sau:
- Hoạt động giúp học sinh luyện nghe, nói âm: Khi đã hướng dẫn học sinh
biết cách phát âm, tơi thường cho các em luyện qua trị chơi nhỏ: tơi đọc từ có
chứa âm vừa dạy và những từ chứa âm đã được học trước đó. Nếu các em nghe
thấy âm vừa học thì vỗ tay, nếu khơng phải âm vừa học thì các em lắc đầu. Có
thể gọi một vài học sinh khá giỏi làm quản trò thay cho giáo viên. Trò chơi này
vừa giúp các em luyện âm mới học, vừa giúp ôn lại những âm đã được học ở các
bài trước.
- Hoạt động giúp học sinh vận dụng âm trong tiếng, trong câu: Sau khi học
sinh đã nắm được âm, tôi thường chia lớp làm các nhóm nhỏ để các em tìm tiếng
có chứa âm. Sau đó tơi gọi đại diện các nhóm lên trình bày. Nếu có đủ thời gian,
tơi sẽ cho cho các em tập đặt câu có chứa các tiếng vừa tìm được. Tơi ln khích
lệ các nhóm bằng cách tặng hoa, sao cho mỗi tiếng, mỗi câu các em tìm được.
- Hoạt động giúp học sinh vận dụng âm, tiếng, câu vào ngữ cảnh: Vẫn theo
hình thức làm việc nhóm, tơi đưa ra một số gợi ý và yêu cầu các nhóm tự tạo ra
một bài hát, bài chant hoặc một câu chuyện trong đó có sử dụng các tiếng chứa
âm vừa học. Tất nhiên tơi khơng địi hỏi cao ở trị chơi này. Chỉ cần các em nói
được khoảng 3,4 câu logic với nhau là được. Những ngày đầu dạy âm tôi rất sợ
hoạt động này quá sức với học sinh. Thực tế áp dụng cho thấy các em học sinh
hồn tồn có thể làm tốt. Hoạt động này khơng chỉ giúp các em luyện âm, vận
dụng vào thực tiễn mà còn giúp các em phát huy tinh thần làm việc nhóm, sự
nhanh nhẹn và tư duy sáng tạo của mình.
* u cầu:
- Vừa học vừa chơi ln được các em tham gia một cách nhiệt tình, tự
nhiên. Thiết kế các hoạt động "chơi mà học - học mà chơi" cần vừa sức với học
sinh và dễ thực hiện.
- Mỗi hoạt động phải tập trung củng cố được âm cụ thể trong từng bài học.

Trò chơi cần giúp học sinh rèn luyện kỹ năng phán đốn, phát huy trí tuệ, sự
nhanh nhẹn, tư duy sáng tạo.
- Tổ chức các hoạt động "chơi mà học - học mà chơi" không cần quá cầu kỳ,
phức tạp, chỉ cần học sinh có được tâm thế vui vẻ, thoải mái để chủ động lĩnh
hội kiến thức mới là chúng ta đã thành công rồi.

10/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

3.4. Sắp xếp hợp lý các bước dạy chant
Bài chant xuất hiện ở mục 3 - lesson 3 trong giáo trình Tiếng Anh 4. Đây là
nội dung bắt buộc trong tiết dạy âm của mỗi đơn vị bài học và cũng là nội dung
khó dạy đối với giáo viên bởi bài chant phải được đọc cùng với tiết tấu nhạc
đệm. Tuy khó dạy nhưng đây lại là sự kết hợp tuyệt vời giữa dạy Tiếng Anh với
kiến thức tự nhiên, xã hội, với Âm nhạc và vận động thể chất, đáp ứng được yêu
cầu dạy học tích hợp đang đặt ra cho giáo viên ngày nay. Tôi thường thực hiện
theo các bước cơ bản sau:
* Cách tiến hành:
Bước 1: Cung cấp một số tranh, ảnh liên quan đến từ mới và nội dung của
bài chant rồi khuyến khích học sinh tự nói ra từ mới hoặc nội dung đó. Đây
thường là kiến thức các em đã được học ở các lesson1, 2. Giáo viên sẽ là người
chốt lại.
Bước 2: Cho học sinh nghe và đọc từng câu theo file âm thanh(audio). Để
giúp học sinh dễ nhớ và khắc sâu thì giáo viên có thể đưa ra tranh minh họa cho
câu hoặc đoạn đó để học sinh đốn trước khi cho các em đọc. Sau đó cho học
sinh đọc đồng thanh toàn bài theo audio.
Bước 3: Gọi học sinh phát hiện và nêu các từ có chứa âm vừa học. Có thể
yêu cầu các em gạch chân vào sách.

Bước 4: Giáo viên đọc lại bài chant và vỗ tay (gõ nhịp) vào các từ chứa âm
vừa gạch chân. Lần thứ 2 sẽ yêu cầu học sinh làm theo.
Bước 5: Cho học sinh luyện tập đọc kết hợp gõ nhịp bài chant theo nhóm
và gọi một vài nhóm lên trình bày. Với những bài ngắn có thể yêu cầu các nhóm
lên thể hiện mà khơng nhìn sách.
* u cầu:
- Giáo viên cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là phải nghe trước bài
chant nhiều lần để thuộc lời và thành thạo tiết tấu, nhịp ngắt, nghỉ.
- Khi hướng dẫn học sinh đọc kết hợp gõ nhịp giáo viên cần thực hiện rõ
ràng, mạch lạc.
- Ln khuyến khích sự sáng tạo của học sinh như: các em có thể chia đơi
nhóm, một nửa đọc kết hợp gõ đệm, nửa kia đọc kết hợp với hành động phụ họa.
Có thể nói trong dạy học, người giáo viên luôn không ngừng đổi mới
phương pháp, hình thức tổ chức. Mỗi người đều có những sáng tạo riêng và mỗi
sự sáng tạo đều mang lại hiệu quả nhất định. Bốn biện pháp nêu trên chỉ là
những biện pháp điển hình nhất và mang lại hiệu quả cao nhất đối với tôi và với
học sinh của tôi.

11/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

4. Hiệu quả
Trong suốt quá trình dạy học áp dụng các biện pháp nêu trên, phần lớn học
sinh tôi trực tiếp giảng dạy đã tiến bộ rất nhiều trong việc chủ động, tích cực, tự
giác tương tác với giáo viên và các bạn. Nhiều em phát huy tốt tinh thần tự
học (sử dụng sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, nghe, ghi chép, tìm kiếm thơng
tin,...). Năng lực sử dụng Tiếng Anh của các em cũng tiến bộ rõ rệt, đặc biệt là
lĩnh vực nghe, nói. Các em học sinh đã hăng hái phát biểu hơn, tích cực luyện

phát âm, luyện nói hơn. Các biện pháp tôi đã áp dụng không chỉ giúp học sinh
nắm được, củng cố được âm và phát triển âm thành tiếng, tiếng thành câu, câu
thành tình huống thực mà còn giúp các em phát triển năng lực tư duy, khả năng
diễn đạt mạch lạc, tự tin, bồi dưỡng kỹ năng sống, đặc biệt là tạo hứng thú học
tập, tạo niềm vui, lòng say mê học tập cho các em.
100% học sinh được hỏi đều trả lời thích học Tiếng Anh và luôn mong đợi
đến tiết Tiếng Anh. Những học sinh đầu năm cịn nhút nhát thì đã dần mạnh dạn
hơn, sôi nổi hơn trong giờ học.
Kết quả học tập dựa vào bài kiểm tra nói cuối học kỳ I của 305 học sinh khối 4 tôi phụ
trách như sau:

Điểm
Số lượng
Phần trăm
(%)

100
29
9.5

90
38
12.5

80
56
18.3

70
61

20.0

60
51
16.7

So sánh và đối chứng với kết quả khảo sát đầu năm:
Điểm
Số lượng
100
90
80
70
60
50

Đầu năm
Cuối HKI
Cuối năm
Đầu năm
Cuối HKI
Cuối năm
Đầu năm
Cuối HKI
Cuối năm
Đầu năm
Cuối HKI
Cuối năm
Đầu năm
Cuối HKI

Cuối năm
Đầu năm
12/16

50
38
12.5

Dưới 50
32
10.5

Phần trăm (%)

21
29

6.9
9.5

28
38

9.2
12.5

40
56

13.1

18.3

45
61

14.8
20.0

65
51

21.3
16.7

66

21.6


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

Dưới 50

Cuối HKI
Cuối năm
Đầu năm
Cuối HKI
Cuối năm

38

12.5

40
32

13.1
10.5

Bảng so sánh trên đây cho thấy số học sinh đạt điểm 70, 80 tăng lên rõ rệt
(từ 27.9% lên 38.3%). Cùng với đó số học sinh đạt điểm 50,60 giảm từ 42.9%
xuống 29.2%. Học sinh đạt điểm dưới 50 cũng giảm từ 13.1% xuống 10.5%
Qua kết quả học sinh đạt được nêu trên, tôi nhận thấy việc đổi mới phương
pháp dạy học, cụ thể là áp dụng các biện pháp trong sáng kiến kinh nghiệm này
là rất cần thiết và hiệu quả. Điều này không những mang lại cho học sinh khả
năng phát âm, nói Tiếng Anh mà cịn trang bị thêm cho các em những kĩ năng
có ích cho cuộc sống, những phẩm chất tốt đẹp, góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục để học sinh phát triển toàn diện, tạo tiền đề cho mục tiêu đào tạo nguồn
nhân lực chất lượng cao mà Đảng và Nhà nước đã đề ra.

13/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

III. PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm
Năng lực Tiếng Anh được đánh giá là một trong những yếu tố cần thiết của
người người lao động trong thế kỷ 21. Bồi dưỡng, nâng cao năng lực ngoại ngữ
cho học sinh phổ thông, biến “ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt

Nam, phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” (Đề án Ngoại
ngữ quốc gia 2020) cũng là mục tiêu mà Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam
chúng ta đang hướng tới. Để làm được điều đó, đổi mới phương pháp dạy học
Tiếng Anh nói chung, đổi mới phương pháp dạy âm nói riêng có ý nghĩa vô
cùng quan trọng, đặc biệt là ở bậc học nền tảng – Tiểu học.
Đề tài “Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4” tập trung phân
tích cơ sở lý luận, thực tiễn về nhận thức, về giáo trình tiết dạy âm trong dạy học
mơn Tiếng Anh. Trên cơ sở đó, tơi đã áp dụng một số biện pháp trong dạy âm
cho học sinh lớp 4 và đã mang lại hiệu quả nhất định.
2. Bài học kinh nghiệm
Trong suốt quá trình dạy học âm cho học sinh lớp 4, tôi thấy đây thật sự là
những phương pháp dạy âm hiệu quả giúp hướng tới mục tiêu học sinh hồn
thành bậc tiểu học sẽ đạt trình độ A1. Bài học kinh nghiệm được đúc rút cho
mỗi giáo viên dạy Tiếng Anh như sau:
- Thứ nhất, phải thấm nhuần chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước
về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục, trong đó có đổi mới phương pháp dạy
học và dạy học Tiếng Anh. Điều này giúp mỗi giáo viên xác định được rõ đường
hướng dạy học, dạy học có lộ trình và chủ động để đạt tới mục tiêu chung.
- Thứ hai, phải xác định đúng mục tiêu của từng tiết học âm cũng như mục
tiêu của cả quá trình dạy học theo tiêu chí: kiến thức, kỹ năng, phẩm chất, năng
lực để đưa ra các hình thức tổ chức dạy học hợp lý nhằm đạt được mục tiêu đề
ra. Việc xác định đúng mục tiêu tiết dạy sẽ tránh được các hoạt động lan man,
dư thừa và đảm bảo được kiến thức cơ bản và thời gian cho mỗi tiết học.
- Thứ ba, cần tham khảo các loại sách, tài liệu có liên quan đến bài dạy, đặc
biệt là các file âm thanh chuẩn phát âm của người bản ngữ. Trong thời đại công
nghệ thông tin ngày nay, nguồn tài liệu phục vụ cho việc dạy âm vô cùng phong
phú. Người giáo viên cần biết chọn lọc để có được những tư liệu dạy học vừa
chính xác, vừa khích lệ được học sinh và phù hợp với nhiều đối tượng học sinh
trong một lớp.
- Thứ tư, trong bất kỳ tiết dạy âm nào cũng cần đảm bảo các nguyên tắc:

Sounds of letters => letters in words => words in sentences => sentences in
chants/ songs => chants/songs in context; đảm bảo các bước dạy chant. Các

14/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

nguyên tắc trên như là những bình phong đảm bảo cho mỗi giờ dạy âm không
phạm phải những sai lầm cơ bản và đảm bảo tính hệ thống trong quá trình dạy
ngơn ngữ.
- Thứ năm, ln khích lệ học sinh tham gia các hoạt động phối hợp trong
lớp như hoạt động cặp, nhóm (cặp gần, xa, nhóm nhỏ, nhóm lớn), chú ý hơn đến
học sinh nhút nhát, tạo điều kiện để học sinh được thực hành phát âm, nghe, nói
nhiều, được bày tỏ ý kiến cá nhân, được thể hiện khả năng của bản thân, luôn
lấy học sinh làm trung tâm trong các giờ học.
3. Kiến nghị
3.1. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo
- Tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn sát sao, cụ thể về hoạt động dạy học mơn
Tiếng Anh nói chung, hoạt động dạy âm nói riêng thông qua các buổi hội đàm,
chuyên đề, tập huấn,...để giáo viên có cơ hội được học hỏi và chia sẻ kinh
nghiệm lẫn nhau.
- Tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các nhà trường sử dụng, khai thác tối đa lợi
ích từ các nguồn phương tiện hỗ trợ việc dạy và học Tiếng Anh như: Bảng thơng
minh, thiết bị nghe, nhìn, các phần mềm dạy học mới,...
3.2. Đối với nhà trường
- Tiếp tục ủng hộ, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giáo
viên Tiếng Anh được tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng, nghiên cứu nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ; chỉ đạo, tổ chức hoạt động trao đổi chun mơn
trong trường và liên trường.

- Có kế hoạch nâng cấp, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, phương tiện dạy
học hỗ trợ dạy học Tiếng Anh, đồng thời cần tiếp tục tổ chức, khuyến khích giáo
viên và học sinh tự làm đồ dùng dạy học.
- Tăng cường giao lưu, liên kết với các trung tâm Tiếng Anh để giáo viên
và học sinh có nhiều cơ hội giao tiếp với giáo viên nước ngoài nhằm nâng cao
khả năng phát âm và nghe nói.
3.3. Đối với giáo viên
- Đổi mới nhận thức về đánh giá học sinh theo Thông tư 22/2016 TTBGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo, theo tiêu chí đánh giá năng lực sử dụng
Tiếng Anh của khung tham chiếu Châu Âu áp dụng tại Việt Nam.
- Tích cực tham gia các lớp tập huấn bồi dưỡng trình độ chun mơn.
- Tự giác thăm lớp dự giờ đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường để học
hỏi và tích lũy kinh nghiệm.
Kết quả học tập tiến bộ của học sinh, thái độ u thích mơn học, những
phản ứng tích cực từ phía phụ huynh ln là động lực giúp tôi không ngừng cố

15/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

gắng trong công tác giảng dạy. Tôi tin rằng chỉ cần có tâm huyết, khơng ngừng
cố gắng thì mỗi giáo viên Tiếng Anh đều có thể thành cơng trong việc đào tạo
thế hệ trẻ đủ tự tin, đủ hành trang ngoại ngữ để hội nhập với thế giới.

16/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

LỜI CẢM ƠN

Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong các tiết dạy âm cho học sinh
lớp 4. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu và đồng nghiệp đã giúp đỡ tơi
trong q trình nghiên cứu, vận dụng các biện pháp vào thực tế giảng dạy. Sáng
kiến kinh nghiệm này chỉ là kinh nghiệm của cá nhân tôi nên không thể tránh
khỏi những hạn chế, thiếu sót. Tơi kính mong nhận được những ý kiến đóng góp
của Hội đồng khoa học các cấp, của đồng nghiệp để các tiết dạy âm cho học sinh
lớp 4 đạt hiệu quả hơn nữa.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 08 tháng 3 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
tôi viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết

Dương Thị Thuý Ngọc

17/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

IV. PHỤ LỤC
1. Giáo án minh họa tiết dạy âm có sử dụng 4 biện pháp nêu trên
Sách Tiếng Anh 4: UNIT 5: CAN YOU SWIM?
Lesson 3: 1,2,3.

I. Overview:
1. Objective: By the end of the lesson, SS will be able to:
- Knowledge: Pronunce the sound “s” and “sw” in the words sing and
swim and in sentence I can sing/ I can’t swim respectively.

- Skill: Use the sounds in words, in sentences, in contexts well and chant
beautifully.
- Attitude: Love English, chant and music.
2. Language focus:
- Vocabulary: Words beginning with sw: swing, swan, sweet, sweep,
sweater.
18/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

- Structures: Review: I can…/ Can you…?
3. Resources:
Teachers’ book, computer, flash cards, sound cards, spare boards, markers,
paper.
II. Procedure:
Stages
Teaching and Learning activities
Language Modes
& timing
focus
1. Warm - - Greeting
Whole
up.
- - Sing the song: Hello. How are you?
class
5’
- - Game: Lucky number
Review:C
Team

( (Get ready forS Stick 6 flash cards with numbers on the board. Can you… work
the
new Ss play in teams Boys and Girls, choose the
lesson
number, ask and answer using: Can you…?
Yes, I can (No, I can’t)
- - Give comment
P Phonics:
2. Listen - - Use the phonic apple tree to present theS Sound “s”
Whole
and
sounds /s/, /sw/. Red apples are the sounds Ss and “sw” class
repeat.
already learnt. Yellow ones are the sounds they in
the
6’
are going to learn in the lesson, green ones are words sing
(Know the the sounds the will learn in the next lessons
and swing
sounds and
and
in
sch
pronunc well
sentence I
er sk
str
l
fl
in

words,
can swim/
s
ct
cts
PL ur
sentences)
I
can’t
th
swingn ir ed
sk
oo ch

j

sw

xk

v
f

ie
th

ea sh

- - T explains how to make the sounds.
- - Play the recording, ask the Ps to listen and

repeat
- - Listen and read to recognize the sounds

19/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

(twice)
- Listen and repeat line by line,
- Call some individuals to read
- - Tell Ps that they are going to listen to the
recording, number the sentences
- - Give the class half a minute to read the
sentences in silence, under line the sounds and
Listen,
guess the numbers before listening.
number
3. Listen & - - Call one boy, one girl to do on the spare and say.
number, boards
and say - - Play the recording twice
aloud. - give ss time to write the numbers in the gaps
I
10’
independently.
(Further - - Have them swap their answers before checking
practice
as a class.
listening, - - Keys: a.4 b.1 c.2 d.3
writing the - - Ask ss to say the sentences aloud.

sounds) - - Give comment.
* * Further practice
- Ask 2 teams to find more words begining with
“s”, “sw”.
- - Present some more words begining with “sw”
because it’s difficult for Ss to find themselves.
- Use visuals to present: swing, swan, sweet,
sweep, sweater.
Practice
- - Game: Making phonic flowers
writing the
sounds
I

S - Ss play in groups of 5: 5 boys, 5 girls will go
20/16

Whole
class

Individu
als

Individu
als

Whole
class

Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

to the board, write 5 words with the sound “s”,
“sw” on the pieces of paper, then make the
flowers (in 1 minute)

- - Check the words
- Which team get right words and beautiful flower
will be the winner
- - Get Ss to read all the words aloud

Groups

Group
Whole
class

- - Tell Ps that they are going to say the “can you
sing?” chant
Chant:
- - Introduce the chant by showing 3 flash cards
Can you
of “sing”, “swim”, “swing”
sing?
Individua
Ask
Ss
to
underline
the

words
with
the
sounds
4. Let’s
ls
/s/, /sw/
chant.
- - Have ss read the chant and check
11’
(
(Further comprehension
Whole
practice the- - Play the recording afew times as a model then
class
sounds, the get ss to do choral and individual repetition
- - Show them how to chant and do actions.(May
model
sentences by clap hands on stress words). Teacher
demonstrates.
chanting)
Groups
- - Divide class in to groups of 4 to practice
chanting and clapping hands or doing actions.
- - Call some groups to act out
Pairs
- - Ask Ss to chant in pairs.
- - Go around and offer help.
- - Call some pairs to the front of the class to
chant without lyrics and do actions. The rest of

the class claps hands along to the rhythm.
Whole
- - Make a few questions to check Ss’
class
comprehension of language
- Give comment
I
Individu
- - Run through the sounds, new words model
als
sentences of the lesson
21/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

- - Praise the Ss because the tried their best to
Wrap-up
Whole
help the farmer pick up ripe apples.
the content class
of
the
5. Summary
lesson
+ Homelink
3’
( (Wrap up the
lesson
and

give
- - Ask Ss learn by heart the chant.
homelink)
- - Ask Ss to find more words beginning with the
sounds: /s/, /sw/ and make their own phonic
flowers when they have free time
-. - Sing: Goodbye boys and girls song.ice the d

22/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

2. Mẫu phiếu vấn đáp bài Speaking Test
No

Students'
name

Fluency
(20pts)

Accuracy
(20pts)

Vocabulary
(20pts)

Pronunci
ation

(20pts)

Communication
&
interaction(20pts)

Total
/100

Other
comments

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
19
30
31
...
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ann Baker and Hồng Hạnh, Ship or Sheep, Oxford.
2. ĐHNN-ĐHQG Hà Nội, Bồi dưỡng phương pháp cho giáo viên Tiếng
Anh theo đề án ngoại ngữ giai đoạn 2010 – 2020, Nxb Đại học quốc
gia HN.
23/16


Một số kinh nghiệm dạy âm cho học sinh lớp 4

3. Lê Văn Tân, English Phonetics and Phonology, Nxb Đà Nẵng.
4. Nguyễn Quốc Tuấn, Một số vấn đề cơ bản trong dạy và học Tiếng
Anh ở Tiểu học, Nxb Giáo dục Việt Nam.
5. Nguyễn Quốc Tuấn, Tiếng Anh 3, Tiếng Anh 4, Tiếng Anh 5, Nxb
Giáo dục Việt Nam.
6. Nhóm tác giả nghiên cứu khoa sư phạm – ĐH Quốc gia HN, Phương

pháp dạy học và hiệu quả, Nxb Trẻ.
7. Quyết định số 2080/QĐ-TTg về điều chỉnh, bổ sung Đề án “Dạy và
học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, giai đoạn 2017-2025”
8. Trang web: sachmem.vn.

24/16