(Sáng kiến kinh nghiệm) sử dụng một số trò chơi nhằm nâng cao thể lực và thành tích môn cầu lông cho học sinh THPT

SỞ GD- ĐT QUẢNG BÌNH
TRƯỜNG THPT QUẢNG NINH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI NHẰM NÂNG CAO THỂ LỰC
VÀ THÀNH TÍCH MƠN CẦU LƠNG CHO HỌC SINH THPT

Người thực hiện : Phan Quảng Nam
Chức Vụ : Giáo viên
SKKN thuộc mơn : Thể dục

QUẢNG BÌNH NĂM 2019
Mục lục
Thứ tự
1.

Nội dung
Mở đầu

Trang
1


1.1

Lý do chọn đề tài

1

1.2

Mục đích yêu cầu và nhiệm vụ của đề tài.

1

1.3

Đối tượng nghiên cứu

1

1.4

Phương pháp sử dụng trong đề tài

2

2.

Nội dung

3

2.1

Cơ sở lý luận việc sử dụng trị chơi nhằm nâng cao thể lực
và thành tích trong dạy học mơn cầu lơng
Khái niệm về trị chơi vận động

3

3

2.1.4.

Mối liên hệ giữa các trò chơi cho từng tiết học và từng nội
dung học.
Nâng cao thể chất đồng thời nâng cao thành tích của mơn
học cầu lơng.
Giáo dục tư tưởng đạo đức cho các em.

2.2

Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN

4

2.3

Giải pháp áp dụng để giải quyết vấn đề

4

2.3.1

4
10

3.

Phương pháp sử dụng trò chơi trong các tiết học đối với

môn cầu lông
Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường
Kết luận và kiến nghị.

3.1

Kết luận

11

3.2

Đề xuất kiến nghị

11

2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.

2.4

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

3

3
4

11


Viết tắt

Viết đầy đủ

THPT

Trung học phổ thông

TDTT

Thể dục thể thao

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Xuất phát từ mục tiêu, nhiệm vụ của chương trình đổi mới phương pháp
dạy học. Với đặc trưng của môn giáo dục thể chất là nhằm hoàn thiện và nâng
cao sức khỏe, đào tạo, rèn luyện tác phong con người mới XHCN, góp phần xây
dựng nhân cách con người, đáp ứng với sự phát triển của đất nước. Trong thời
kỳ khó khăn của dân tộc thì: Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi tồn dân tập thể dục
(27/3/1946) lời kêu gọi có đoạn trích như sau: “...giữ gìn dân chủ xây dựng nước
nhà, gây đời sống mới việc gì cũng cần có sức khỏe mới thành công. Mỗi một
người dân yếu ớt tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần; mỗi một người dân
khỏe mạnh tức là làm cho cả nước mạnh khỏe...”
Thông qua cá tiết dạy thể dục cũng như tập luyện ngoại khóa giúp HS rèn
luyện các tố chất thể lực như: sức nhanh, sức mạnh, sức bền và sự khóe léo, để
đảm bảo sức khỏe và nâng cao thành tích, khắc phục mọi khiếm khuyết về tư thế
cơ bản. Trên tinh thần đó, giúp người tập phát triển tồn diện, góp phần vào sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Rèn luyện ý thức tự giác, kỷ luật, đạo đức ý
chí cho các em.
Trong dạy học TDTT nói chung và mơn học cầu lơng nói riêng cần có sự
phối hợp của nhiều phương pháp khác nhau, để nhằm cho tiết học thể dục thêm
phong phú, sôi nổi và đạt kết quả cao. Từ thực tiễn của HS trường THPT , các
em khi học mơn cầu lơng thì ở những phần cuối của tiết học GV thường tập các
động tác đơn lẻ làm cho HS sự nhàm chán và khơng thực hiện được động tác
khó, dẫn tới kết quả tiết học khơng được như mong muốn. Vì vậy cần có phương
pháp nào đó làm cho tiết học thể dục thêm sôi nổi và khắc phục sự mệt mỏi của
các em.
Việc sử dụng các trò chơi sẽ giúp HS nâng cao thể lực, hoàn thiện kĩ thuật
động tác, đồng thời nâng cao chất lượng tiết học. Tập luyện TDTT đã được
nhiều tác giả nghiên cứu và đi sâu, song từ thực tiễn của học sinh trường THPT

tôi cần phải có những điều chỉnh để có thể hồn thiện và khắc phục được một số
hạn chế mà các tác giả chưa khai thác hết.
Từ những vấn đề nêu trên tôi đưa ra đề tài sáng kiến kinh nghiệm trong
việc giảng dạy mơn cầu lơng cho HS ở trường THPT đó là: "Sử dụng một số
trò chơi nhằm nâng cao thể lực và thành tích mơn cầu lơng cho học sinh
THPT"
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Nhằm giúp các em có tiết học thể dục sôi nổi và hứng khởi để mang lại
kết quả cao cho tiết học, mặt khác nó góp phần lớn trong việc nâng cao thể chất
cho học sinh để các em có thể hồn thành nhiệm vụ học tập cũng như xây dựng
và bảo vệ tổ quốc.
- Giải quyết được sự yếu kém về thể lực của HS nói chung và thể lực
chun mơn cầu lơng nói riêng.
1


1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng tôi chọn là 2 lớp 10, với 80 học sinh, tỉ lệ nam nữ giữa các lớp tương
đương nhau, thể lực giữa các lớp lúc chọn vào là ngẫu nhiên gần bằng nhau.
Được chia thành 2 nhóm: Nhóm 1: Thực nghiệm
Nhóm 2: Đối chứng
Nhóm 1: Tập luyện theo phương pháp thực nghiệm( việc sử dụng trị chơi
nhằm nâng cao thể lực và thành tích trong dạy học mơn cầu lơng).
Gồm các lớp: 10A có 41 học sinh,
Nhóm 2: Tập luyện bình thường theo hướng dẫn của sách giáo khoa(các
bài tập thể lực, kĩ thuật đơn lẻ).
Gồm các lớp: 10C có 39 học sinh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp kiểm tra đàng giá thực tiễn.
- Phương pháp toán học thống kê.

- Phương pháp chia nhóm.
- Phương pháp vận dụng thực tiễn.
- Phương pháp luyện tập quay vòng cuốn chiếu.
- Phương pháp quan sát sư phạm.
- Phương pháp phỏng vấn.

2


2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1. Cơ sở lý luận việc sử dụng trò chơi nhằm nâng cao thể lực và thành tích
trong dạy học mơn cầu lơng
2.1.1. Khái niệm về trò chơi vận động
Trò chơi vận động là hoạt động của con người, nó được cấu thành bởi 2
yếu tố:
- Vui chơi giải trí , thỏa mãn nhu cầu về mặt tinh thần.
- Giáo dục giáo dưỡng thể chất góp phần giáo dục đạo đức, ý chí, hình
thành và phát triển các tố chất kỹ năng, kỹ xảo cần thiết cho cuộc sống. Đồng
thời thơng qua trị chơi phát triển thể chất và bổ trợ cho các nội dung dạy học.
2.1.2. Mối liên hệ giữa các trò chơi cho từng tiết học và từng nội dung học.
Đối với hoạt động dạy học TDTT nói chung và dạy hoc mơn cầu lơng nói
riêng thì sự phối hợp nhiều phương pháp dạy học trong một tiết học hoặc lồng
ghép các nội dung dạy học vào một tiết học là rất khó. Vì vậy đòi hỏi sự tổ chức
lớp của giáo viên phải thật tốt, để có một tiết học sơi nổi và hiệu quả cần phải có
nhiều hình thức tập luyện dưới hình thức trị chơi.
Để có một tiết dạy học mơn cầu lông đạt kết quả cao giáo viên phải tổ
chức trò chơi hợp lý, đối với những tiết học mà nội dung là những động tác khó,
phức tạp sẽ làm học sinh khó thực hiện được động tác, mà giáo viên vẫn sử dụng
phương pháp giảng dạy bình thường giống như các động tác dễ khác sẽ dẫn đến
các em chán nản và không muốn luyện tập nữa. Nhưng khi những động tác khó

này có thêm bài tập bổ trợ sẽ làm các em thực hiện tốt hơn, các em sẽ tích cực
luyện tập hơn và mang lại hiệu quả cao trong tập luyện.
Ngoài ra, việc giáo viên thường sử dụng các bài tập bổ trợ phát triển thể
lực một cách đơn lẻ sẽ làm cho tiết học nhàm chán và mệt mỏi, nhưng khi các
bài tập thể lực này được tổ chức dưới dạng trị chơi lại hồn tồn khác, nó làm
kích thích được tính tích cực của học sinh, các em sẽ tập luyện tích cực hơn vì ở
đây có sự ghanh đua giữa các tổ nhóm trong tổ, trong lớp. Ở đây giáo viên đã
khai thác được tính hiếu thắng của giới trẻ, vì vậy việc sử dụng trò chơi cho nội
dung thể lực sẽ mang lại hiệu quả rất cao, mặt khác lại làm cho học sinh thích
thú với tiết học hơn và làm quên đi sự mệt mỏi mà cơ thể mình vừa mới trải qua.
2.1.3. Nâng cao thể chất đồng thời nâng cao thành tích của mơn học cầu
lơng.
Có thể nói, khi tổ chức lồng ghép các trò chơi vào các tiết học cầu lơng sẽ
làm cho các em tập luyện tích cực hơn, sự mệt mỏi của các em được hồi phục
nhanh chóng hơn, chính vì lý do đó mà thể chất của các em không ngừng được
phát triển, điều này được thể hiện là thành tích của các em ở các nội dung học
môn cầu lông được nâng lên đáng kể. Khi mà thể chất của các em phát triển thì
đã góp phần rất lớn cho công tác học tập của các em trong trường THPT. Mặt
khác nó cịn góp phần lớn cho các em lập nghiệp, vì có sức khỏe là có tất cả.
3


2.1.4. Giáo dục tư tưởng đạo đức cho các em.
Việc tổ chức trò chơi trong các tiết học thể dục nói chung và mơn học cầu
lơng nói riêng là tạo ra sự ghanh đua giữa các đội, vì vậy địi hỏi từng em học
sinh trong đội phải phát huy tính đồn kết tập thể, có đồn kết mới tạo ra sức
mạnh cho toàn đội và giành chiến thắng cho đội mình. Mặt khác khi chơi trị
chơi địi hỏi mỗi thành viên của mỗi đội phải cố gắng hết mình để dành chiến
thắng cho đội nhà. Chính vì vậy mà thơng qua trị chơi chúng ta có thể rèn luyện
cho các em ý chí phấn đấu hết mình và tính sống vì mọi người trong khi chơi trị

chơi, nó rèn luyện cho các em tính trung thực trong thi đấu cũng như trong cuộc
sống.
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN
Qua điều điều tra, khảo sát GV và HS ở một số trường THPT kết quả cho
thấy:
* Về phía giáo viên:
Sau khi quan sát được một thời gian tôi thấy, trong chương trình giảng dạy
mơn cầu lơng ở trường THPT từ lớp 10 đến lớp 12, GV chỉ cho HS học kỹ thuật
của môn cầu lông chứ không được trang bị thể lực, nếu GV có đưa bài tập thể
lực vào dạy học thì cũng là bài tập thể lực đơn lẻ, vì thế đa số các em tập luyện
khơng tích cực, khơng mang tính tự giác.
* Về phía học sinh:
- Các em HS chỉ thích tập kỹ thuật chứ không muốn tập thể lực.
- khi các em tập thể lực thì đa số các em tập khơng tích cực, khơng mang tính tự
giác nên chưa đảm bảo được bài tập GV đưa ra.
- Khi tôi phỏng vấn các em HS này thì có tới 80% số các em học sinh được tôi
hỏi, các em đều trả lời: "Chúng em tập hết sức mệt mỏi và chán tập".
Việc giảng dạy Thể dục nói chung và dạy học mơn cầu lơng nói riêng ở
trường THPT là khơng được thuận lợi, vì tiết học thể dục cịn học nhiều nội dung,
do đó rất khó khăn cho việc triển khai các bài tập mang tính chất thể lực, vì khi
tập các em sợ mệt mỏi. Vì vậy các bài tập bổ trợ thể lực,kĩ thuật cần phải tổ chức
dưới dạng trò chơi để tạo hứng thú cho tiết học cầu lông và làm giảm đi sự mệt
mỏi trong tiết học thể dục.
Để đảm bảo việc phát triển thể chất nhưng lại không làm ảnh hưởng tới
chất lượng giờ học tiếp theo thì cần có một phương pháp dạy học cho phù hợp.
Chính vì lí do đó tơi đã đưa bài tập bổ trợ thể lực, kĩ thuật được tổ chức
dưới dạng trò chơi vào các tiết học, để tận dụng được sự tích cực của học sinh
trong tiết học.
2.3. Giải pháp áp dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Phương pháp sử dụng trị chơi trong các tiết học đối với mơn cầu

lơng.
Để góp phần nâng cao hiệu quả của tiết học cầu lông tôi đã nghiên cứu và
vận dụng vào giảng dạy các bài tập bổ trợ thể lực, kĩ thuật, được tổ chức dưới
dạng trò chơi nhằm phát triển thể lực kĩ thuật.
4


2.3.1.1. Trò chơi phát triển sức mạnh:
Đặc điểm thi đấu cầu lông và tập luyện cầu lông là người chơi phải di
chuyển liên tục với tốc độ cao trong pham vi sân của mình bằng những bước
chạy, bật nhảy cùng với việc kết hợp các động tác đánh cầu nhanh, mạnh. Trong
các động tác chơi cầu thì sức mạnh thể hiện rõ ở động tác bật nhảy, di chuyển
nhanh và đập cầu. Từ đó cho ta thấy trong mơn cầu lông rất cần đến sức mạnh.
Ở các bài tập phát triển sức mạnh giáo viên thường bắt học sinh tập các bài tập
đơn lẻ như: bật cóc, lị cị 1chân,... Nếu tổ chức các bài tập đơn lẻ này thì cũng
không thể phát huy hết sức lực của học sinh vì vậy tốt nhât là tổ chức các bài tập
này dưới dạng trò chơi để phát huy hết năng lực của học sinh. Đó là trị chơi
"bật cóc tiếp sức".
* Trị chơi: Bật cóc tiếp sức
- Mục đích, tác dụng:
Phát triển sức mạnh của tồn thân, nhất là đơi chân.
- Công tác chuẩn bị:
Sân chơi rộng rãi , bằng phẳng, sạch sẽ, kẻ hai vạch xuất phát và đích.
- Phương pháp tiến hành:
Chia lớp thành 4 đội đứng thành 4 hàng dọc, 4 hàng này cách cột mốc 20m,
khi có hiệu lệnh của giáo viên 4 học sinh ở đầu hàng sẽ bật cóc đến cột mốc, sau
đó chạy vịng qua cột mốc về chạm vào tay người tiếp theo, người tiếp theo mới
được bật cóc tiếp. Cứ như vậy cho tới người cuối cùng, đội nào về trước và đúng
luật sẽ là đội thắng cuộc. Đội thua sẽ phải hát 1 bài tặng đội thắng.
- Luật chơi:

Chia lớp phải đều, phải chạy qua cột mốc mới quay trở lại.
Vạch xuất phát
********
+
********
+
********
+
********
+
GV
Sơ đồ trò chơi
Trong tập luyện và thi đấu mơn cầu lơng thì sức mạnh của tay rất quan trọng
được thể hiện ở động tác đánh cầu, phông cầu, đập cầu…, nên việc đưa bài tập
bổ trợ phát triển sức mạnh của tay là rất cần thiết. Thông thường GV cho HS tập
các động tác như: chống đẩy, …Nếu tổ chức các bài tập đơn lẻ này thì cũng
khơng thể phát huy hết sức lực của học sinh vì vậy tốt nhất là tổ chức các bài tập
này dưới dạng trò chơi để phát huy hết năng lực của HS. Đó là trị chơi “ cua đá
bóng”.
* Trị chơi: “Cua đá bóng”
- Mục đích:
Phát triển tố chất nhanh nhẹn, khóe léo và phát triển sức mạnh nhất là sức
mạnh của đôi tay.
5


- Cơng tác chuẩn bị:
Sân chơi, trên sân có kẻ thành một sân bóng đá mi ni dài 20m, rộng 12m;
có một quả bóng đá.
- Phương pháp tiến hành:

Chia lớp thành hai đội đều nhau, mỗi đội một bên sân và dàn quân cho đều
để sẵn sàng đá bóng. Mọi người ở tư thế ngửa người, tay và chân chống đất để
di chuyển đá bóng. Mỗi đội cử một người làm thủ môn.
+ Cách chơi: trọng tài đứng giữa sân cho hai đội tranh bóng. Mọi người của hai
đội di chuyển ở tư thế nằm ngửa hai tay, hai chân chống đất và dùng chân để đá
bóng vào gơn đối phương. Cần bố trí một số người đứng ở phía ngồi hai bên
sân nhặt bóng đưa vào sân (nếu bóng bị đá ra ngoài).
- Yêu cầu và luật chơi
Chia đội phải đều
Chỉ được di chuyển ở tư thế ngửa người, khơng được chạy.
Chỉ được dùng chân đá bóng, riêng thủ mơn được dùng tay bắt bóng như
bình thường.
2.3.1.2.Trị chơi phát triển sức nhanh
Trong tập luyện và thi đấu cầu lông thì yếu tố sức nhanh là một tố chất cơ
bản, nó thể hiện ở những đường cầu với tốc độ nhanh, biến hóa địi hỏi HS phải
có phản ứng nhanh. Quan trọng nhất là sức nhanh di chuyển để thực hiện động
tác đánh cầu, để cho HS di chuyển một cách nhanh nhẹn ,thì GV thường cho học
sinh tập những bài tập đơn lẻ như: di chuyển ngang sân, di chuyển chéo sân lên
2 góc lưới, hoặc di chuyển tiến lùi..., khi tập các bài tập thể lực này thì các em
thường khơng thích vì các em chỉ thích đánh cầu chứ khơng muốn tập thể lực.
Vì vậy các bài tập này cần tổ chức dưới dạng trò chơi.
* Trò chơi: Cướp cờ
- Mục đích:
+ Phát triển tố chất nhanh nhẹn, khéo léo và khả năng phản xạ.
+ Rèn luyện ý chí quyết tâm và sự tập trung chú ý của người chơi.
- Công tác chuẩn bị:
+ Một sân chơi sạch sẽ, bằng phẳng, an tồn.
+ Kẻ một vịng trịn giữa sân có đường kính 1m. Từ tâm vịng trịn về phía hai
đầu sân, cho kẻ hai đường thẳng song song với nhau, cách tâm vòng tròn khoảng
15m, làm vạch xuất phát.

+ Tại tâm vòng tròn để một lá cờ.
+ Phương pháp tiến hành:
Chia lớp thành hai đội đều nhau, rồi cho mỗi đội đứng thành hàng ngang
trước vạch xuất phát, sau đó cho điểm số từ đầu hàng đến cuối hàng từ một cho
tới hết. Mỗi người đều phải nhớ số của mình.
+ Cách chơi: Trọng tài hơ số nào thì số đó chạy nhanh lên cướp lấy cờ. Người
nào cướp được cờ chạy về đến hàng của mình qua vạch xuất phát mà không bị
đối phương chạm vào người là được một điểm. Cứ như vậy, đến khi kết thúc
thời gian chơi, đội nào được nhiều điểm đội đó thắng.
* Lưu ý: Trọng tài có thể gọi nhiều số lên cướp cờ cùng một lúc.
6


- Luật chơi:
+ Mọi người đều phải đứng trước vạch xuất phát. Trọng tài hơ số nào thì số đó
lên, cho số nào về thì số đó về.
+ Khi lên cướp cờ, chân khơng được đứng vào trong vịng trịn.
+ Cướp được cờ chạy về đến hàng của mình, khơng bị đối phương chạm vào
người là được tính một điểm, sau đó cho các số về hàng để chơi tiếp.
+ Nếu có nhiều người lên cướp cờ cùng một lúc thì được phép chuyền , ném cờ
từ người này qua người khác để nhanh chóng mang được cờ về hàng của mình.
Trong lúc cầm cờ chuyền cờ, ném cờ như vậy đối phương có quyền chạm nhẹ
vào người cầm cờ mà không phạm luật. Khi đang cầm cờ, nếu bị đối phương
chạm vào người, coi như cờ ngoài cuộc, và lúc này trọng tài cho tạm dừng để
cầm cờ đưa về vịng trịn như cũ, sau đó lại cho chơi tiếp.
+ Kết thúc thời gian chơi, đội nào được nhiều điểm là đội đó thắng. Đội thua
cuộc sẽ phải cõng đội thắng một vòng quanh sân.
1
2
3

4
5
6
7

1x
2x
3x
4x
5x
6x
7x
GV
Sơ đồ trò chơi

* Trò chơi: “di chuyển ngang nhặt cầu tiếp sức”
- Mục đích:
Phát triển tố chất nhanh nhẹn, sức bật của chân.
- Công tác chuẩn bị:
10 quả bóng bàn, sân cầu lơng bằng phẳng sạch sẽ, 4 cái rỏ đựng bóng.
- Phương pháp tiến hành:
Chia lớp thành 2 đội, mỗi đội đứng bên một nửa sân, đứng theo hàng dọc.
Khi có lệnh của giáo viên, 2 học sinh đứng ở 2 đầu hàng của hai bên di chuyển
lên chạy sang bên phải nhặt từng quả bóng ở rỏ đường biên dọc bên phải rồi di
chuyển sang bên trái bỏ vào rỏ ở đường biên dọc bên trái, cứ như vậy cho hết 5
bóng, sau đó trở về vị trí ban đầu và người kế tiếp mới được thực hiện. Người
kế tiếp lại nhặt bóng từ giỏ bên trái sang giỏ bên phải cho hết. Cứ như vậy cho
tới người cuối cùng, đội thắng là đội hết trước và đúng luật.
- Luật chơi:
+ Chia đội phải đều.

+ Mỗi lần chỉ được cầm một quả bóng.
+ Người thứ nhất sẽ nhặt bóng từ rỏ bên phải của mình sang rỏ bên trái. Người
thứ hai sẽ xuất phát lên rỏ bên trái và nhặt bóng bên rỏ trái bỏ sang rỏ bên phải,
7


cứ như vậy cho đến người cuối cùng. Đội nào song trước đội đó thắng cuộc. Đội
thua phải thực hiện nhảy lị cị quanh sân cầu lơng 1 vịng.

Sơ đồ trị chơi
******
******

*

*

Trên đây tơi mới đề cập một một số trị chơi phát triển sức nhanh, ngồi ra
cịn một số trò chơi nhảy dây, người thừa thứ ba...cũng phát triển tố chất nhanh
nhẹn, khéo léo mà tôi chưa đề cập.
2.3.1.3. Trò chơi phát triển tố chất khéo léo(năng lực phối hợp vận động).
Năng lực phối hợp vận động trong cầu lơng địi hỏi phải kết hợp nhiều
năng lực khác nhau như năng lực định hướng thể hiện ở khả năng xác định
hướng đánh cầu và đỡ cầu mơt cách chính xác. Năng lực phản ứng nhanh thể
hiện khả năng phản ứng nhanh với cầu trong mọi tình huống.
Có rất nhiều các bài tập để phát triển năng lực trên như: tại chỗ tâng cầu,
di chuyển tâng cầu, di chuyển nhặt cầu... những bài tập này tương đối là khô
khan nên tơi sử dụng các bài tập này dưới hình thức trị chơi.
* Trị chơi: “Tâng cầu tiếp sức”
- Mục đích:

Xây dựng cảm giác với cầu, phát triển tố chất khéo léo.
- Cơng tác chuẩn bị:
Sân bãi bằng phẳng, an tồn, hai vợt cầu lông, hai quả cầu lông.
- Phương pháp tiến hành:
Chia lớp thành 4 đội với số nam, nữ bằng nhau, đứng thành 4 hàng dọc.
Khi có hiệu lệnh của giáo viên, người đầu tiên ở mỗi hàng bước lên tay thuận
cầm vợt, tay không thuận cầm cầu và tung cầu lên cao phía trước mặt và tay
phải cầm vợt theo phương thẳng đứng, mặt vợt song song với mặt đất, tâng cầu
liên tục phối hợp với các bước đi hoặc chạy chậm vừa đi vừa đếm số lần tâng
của mình cho tới khi cầu rơi xuống đất thì người thứ 2 mới thực hiện và đếm
tiếp của người thứ nhất. Cứ như vậy cho tới người cuối cùng; đội thắng là đội
tâng được nhiều quả nhất, đội thua phải đứng lên ngồi xuống 15 lần.
***********
***********
**********
**********
GV Sơ đồ trò chơi

8


- Luật chơi
Người tâng cầu phải đếm to, rõ ràng, khi rơi cầu phải nhanh chóng quay
lại vị trí quy định.
* Trị chơi: "Ai khéo tay hơn"
- Mục đích:
Giúp cho học sinh di chuyển đánh cầu thuận tay và trái tay một cách
chính xác hơn; Phát triển tố chất nhanh nhẹn, khéo léo và khả năng phản xạ.
- Công tác chuẩn bị:
Sân cầu lơng bằng phẳng sạch sẽ, có 2 người phục vụ và mỗi người cầm

khoảng 20-30 quả cầu đứng ở bên sân đối diện; kẻ 2 ô ở 2 góc trên lưới, mỗi ơ
dài 1,2m, rộng 80cm.
- Phương pháp tiến hành:
Chia lớp thành 2 đội đều nhau, đứng thành hàng dọc trước vạch xuất phát
+ Cách chơi: Khi có hiệu lệnh của giáo viên, người đứng đầu hàng di chuyển
lên góc bên phải để đánh cầu vào ơ, người phục vụ đồng thời tung cầu sang bên
phải cho đồng đội của mình, đánh cầu vào ơ xong lại lùi về vị trí ban đầu để di
chuyển lên góc trái đánh cầu trái tay vào ơ góc trái, thực hiện song lùi về vị trí
cũ đưa vợt cho người thứ 2 lên thực hiện, cứ lần lượt như vậy cho đến hết thời
gian chơi, đội nào đánh được nhiều cầu vào ơ và đúng luật đội đó thắng cuộc.

*

*

*
*
*
*

*
*
*
*
sơ đồ trị chơi

+ Luật chơi:
Đánh cầu vào ơ được tính 1 điểm; thời gian chơi trong 3 phút, kết thúc thời
gian chơi đội nào được nhiều điểm đội đó thắng, đội thua phải chống đẩy 10 cái.
Trên đây là một số các bài tập bổ trợ thể lực chuyên môn được tổ chức

dưới dạng trị chơi mà tơi đưa vào giảng dạy trong thời gian các em học nội
dung cầu lông. Sau khi tôi đưa phương pháp này vào giảng dạy thì thấy hiệu quả
rất tốt, làm cho các tiết học rất sơi nổi, học sinh tập luyện tích cực hơn. Ở đây tơi
đã khai thác được tính tự giác tích cực của học sinh mà địi hỏi mỗi tiết học cần
phải có. Tơi đã dùng phương pháp phỏng vấn ở các lớp tơi dạy thực nghiệm thì
9
đa số các em thích phương pháp này hơn.


2.4 Hiệu quả của SkKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng
nghiệp và nhà trường.
Thực nghiệm sư phạm được tiến hành trong kì 1 năm học 2017-2018, đối
với học sinh lớp 10 trường THPT. Các lớp được lựa chọn là 10A và 10C. Trong
đó lớp đối chứng là 10C cịn lớp thực nghiệm là 10A. Tơi tiến hành thực nghiệm
sư phạm trực tiếp hai lớp đối chứng và thực nghiệm xong, chúng tôi tiến hành
thực hiện bài kiểm tra ở cuối bài dạy với nội dung đề kiểm tra hoàn toàn giống
nhau kết quả thu được:
* Kết quả thu được
Bảng1 : Mức độ gây hứng thú cho học sinh và thời gian hoàn thành bài tập
trong quá trình học tập.
Lớp

Sĩ số

10A

41

10C

39

Hiệu quả
Hứng thú
Bình thường
Khơng hứng thú
Hứng thú
Bình thường
Không hứng thú

Tỷ lệ %
70,5%
25,5%
4%
25,6%
50,4%
24%

Bảng 2 kết quả kiểm tra sau tiết học thực nghiệm.
Sau khi kiểm tra 2 nội dung cho 2 lớp ở cả 2 nhóm, tính bình quân điểm
kiểm tra của 2 nội dung có kết quả như sau.
- Nhóm đối chứng: khơng đưa các bài tập thể lực, kỹ thuật dưới dạng trò
chơi mà tập các bài tập đơn thuần theo phân phối chương trình.
TT Lớp

Số
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu,kém

HS
1
10C 39
9em=23,1% 15em=38,5% 13em=33,3% 2em=5,1%
2
Tổng 10C có 39: 37em đạt, có 2 em chưa đạt
- Nhóm thực nghiệm
TT Lớp Số HS Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu,kém
1
10A 41
15em=36,6% 19em=46,3% 7em=17,1% 0em=0%
2
Tổng 10A có 41: 41 em đều đạt
* Nhận xét đánh giá
Qua so sánh hai bảng thành tích trên của hai nhóm đối tượng thực
nghiệm và đối chứng tôi thấy, kết quả học tập của các em tăng lên rõ rệt
(khá, giỏi tăng; trung bình, yếu kém giảm). Điều đó nói lên sự đúng đắn của
việc đưa bài tâp thể lực chuyên môn, kỹ thuật được tổ chức dưới dạng trị chơi
10
đó là:


- Thứ nhất: Các em được chơi trò chơi sẽ có tinh thần thoải mái hơn, u
thích tập luyện hơn mặc dù các em rất mệt.
- Thứ hai: Từ cơ sở các bài tập ở trường, ở lớp các em đã tích cực hơn
trong việc tập luyện ở nhà và ở các câu lạc bộ. Từ đó các em phát triển tốt hơn
về mặt thể chất cũng như trình độ kỹ thuật của môn cầu lông.

* Những điểm chú ý khi sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học
TDTT nói chung và mơn cầu lơng nói riêng
- Địi hỏi sự tổ chức khéo léo của giáo viên, nếu tổ chức không tốt sẽ mất
nhiều thời gian, ảnh hưởng tới nội dung khác của tiết học.
- Khi tổ chức nên phân chia các tổ nhóm chơi từ đầu năm học, nhằm tránh
đi mất nhiều thời gian cho việc tổ chức trò chơi.
- Phải làm cho học sinh thật sự hứng thú và lơi cuốn trong trị chơi thì mới
hồn thành được mục đích của giáo viên đề ra trong mỗi tiết học.
- Giáo viên phải chuẩn bị tốt trong công tác giảng dạy ( sự phối hợp nhịp
nhàng giữa các bước khi lên lớp).
3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
Có thể nói trong dạy học thể dục nói chung và dạy học mơn cầu lơng nói
riêng thì việc đưa các bài tập phát triển thể lực, kỹ thuật được tổ chức dưới dạng
trị chơi có một ý nghĩa rất lớn, nó giúp cho học sinh học tập sơi nổi, tích cực
hơn, đồng thời qua đó làm cho thể chất học sinh khơng ngừng phát triển và
thành tích học tập cũng tăng nhanh. Việc sử dụng các trò chơi này khơng chỉ áp
dụng trong cơng tác dạy học mà nó có thể áp dụng trong cơng tác huấn lun đội
tuyển học sinh giỏi môn cầu lông ở trường.
Trên đây là ở mức độ nghiên cứu của cá nhân tôi nên cịn có nhiều thiếu sót, rất
mong được sự đóng góp ý kiến chân thành của các bậc thầy cô và bạn bè đồng
nghiệp cho đề tài này. Như vậy đề tài sẽ hồn chỉnh hơn để đóng góp cho cơng
tác giảng dạy môn học thể dục được tốt hơn ở bậc THPT hiện nay. Từ đó góp
phần nâng cao chất lượng giảng dạy mơn thể dục nói riêng và chất lượng giáo
dục thể chất nói chung, qua đó hồn thành mục tiêu xây dựng con người việt
Nam phát triển toàn diện.
3.2. Đề xuất kiến nghị
Qua quá trình nghiên cứu và thực tiễn dạy học của tơi đã có kết quả, do đó
tơi mạnh dạn đề xuất với nhà trường, sở GD - ĐT cần phải sử dụng rộng rãi
phương pháp này trong các tiết học cầu lông ở các trường THPT.

Đề nghị nhà trường tăng cường mua sắm thêm dụng cụ phục vụ cho giảng
dạy và huấn luyện môn thể dục để đáp ứng được nhu cầu hiện nay.
Qua thực tế giảng dạy và huấn luyện tôi đã áp dụng những phương pháp
trên, qua học hỏi bạn bè đồng nghiệp, q trình tích luỹ cũng như tham khảo các
tài liệu đã giúp tôi rút ra một số kinh nghiệm trên và mong được sự tham khảo
và góp ý của các bạn đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn
chỉnh hơn.
11


Tôi xin chân thành cảm ơn.

Tài liệu tham khảo
1. Sách giáo khoa thể dục lớp 10 (sách giáo viên) của nhà xuất bản giáo dục xuất
bản năm 2007.
2. Giáo trình trò chơi vận động của nhà xuất bản thể dục thể thao.
3. Sách giáo viên môn thể dục lớp 10, 11,12. Bộ giáo dục và đào tạo xuất bản
năm 2007 (Vũ Đức Thu ; Trương Anh Tuấn …).
4. Các nguồn thông tin, trang thông tin thể thao trên mạng

12


1


1