(Sáng kiến kinh nghiệm) chuyên đề phương pháp tổ chức dạy học theo nhóm ( tài liệu bdtx nd 2)

PHÒNG GD&ĐT LỆ THỦY
TRƯỜNG TH XUÂN THỦY

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO NHÓM ( TÀI LIỆU BDTX ND 2)
1/ Khái niệm “Tự học”
“Tự học là người học tích cực chủ động, tự mình tìm ra tri thức kinh nghiệm
bằng hành động của mình, tự thể hiện mình. Tự học là tự đặt mình vào tình huống học,
vào vị trí nghiên cứu, xử lí các tình huống, giải quyết các vấn đề, thử nghiệm các giải
pháp…Tự học thuộc q trình cá nhân hóa việc học”.
Theo Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo ban hành quy định về đánh giá học sinh tiểu học: Năng lực tự học và giải
quyết vấn đề được biểu hiện cụ thể như sau: khả năng tự thực hiện nhiệm vụ học cá
nhân trên lớp, làm việc trong nhóm, lớp; khả năng tự học có sự giúp đỡ hoặc khơng cần
giúp đỡ; tự thực hiện đúng nhiệm vụ học tập; chia sẻ kết quả học tập với bạn, với cả
nhóm; tự đánh giá kết quả học tập và báo cáo kết quả trong nhóm hoặc với giáo viên;
tìm kiếm sự trợ giúp kịp thời của bạn, giáo viên hoặc người khác; vận dụng những điều
đã học để giải quyết nhiệm vụ trong học tập, trong cuộc sống; phát hiện những tình
huống mới liên quan tới bài học hoặc trong cuộc sống và tìm cách giải quyết.
Như vậy khái niệm tự học ở đây được hiểu là hoạt động tự lực của HS để chiếm
lĩnh tri thức khoa học đã được qui định thành kiến thức học tập trong chương trình và
SGK với sự hướng dẫn trực tiếp hoặc gián tiếp của GV thông qua các phương tiện học
tập như tài liệu tự học có hướng dẫn, tài liệu tra cứu, giáo án điện tử,...Hoạt động tự học
của HS có nhiều khâu, nhiều bước, được tiến hành thông qua các hoạt động học tập của
chính bản thân họ. Đây là q trình tự giác, tích cực, tự lực chiếm lĩnh tri thức khoa học
bằng hành động của chính mình hướng tới những mục đích nhất định. Vì vậy, q trình
tổ chức dạy học phải làm cho hoạt động học của HS chuyển từ trạng thái bị động sang
chủ động. HS biết tự sắp xếp, bố trí các cơng việc sẽ tiến hành trong thời gian tự học,

biết huy động các điều kiện, phương tiện cần thiết để hồn thành từng cơng việc, biết tự
kiểm tra, tự đánh giá kết quả hoạt động tự học của chính mình.
2/ Tự học có vai trị, ý nghĩa quan trọng đối với học sinh tiểu học:
- Tự học là mục tiêu cơ bản của quá trình dạy học. Từ lâu các nhà sư phạm đã
nhận thức rõ ý nghĩa của phương pháp dạy tự học. Trong q trình hoạt động dạy học,
giáo viên khơng chỉ dừng lại ở việc truyền thụ những tri thức có sẵn, chỉ cần yêu cầu
học sinh ghi nhớ mà quan trọng hơn là phải định hướng, tổ chức cho học sinh tự mình
khám phá ra những tri thức. Giúp học sinh khơng chỉ nắm bắt được tri thức mà cịn biết
cách tìm đến những tri thức ấy và vận dụng tri thức vào cuộc sống hằng ngày.


- Bồi dưỡng cho học sinh năng lực tự học là cách tốt nhất để tạo ra niềm vui,
hứng thú và động lực mạnh mẽ cho quá trình học tập, giúp cho học sinh tích cực, chủ
động, sáng tạo hơn. Từ đó góp phần hình thành ở học sinh những phẩm chất tốt đẹp phù
hợp với xã hội hiện đại: đó là sự năng động, sáng tạo, thích ứng tốt.
- Hoạt động tự học giúp học sinh thu nhận được kiến thức dưới sự hướng dẫn
trực tiếp của giáo viên trở nên vững chắc, sâu sắc, tạo ra cơ sở để vận dụng kiến thức đó
vào thực tiễn học tập.
- Tự học tốt ở cấp tiểu học giúp cho học sinh học tập tốt ở các cấp học cao hơn và
giúp các em lớn lên có thể chủ động học tập suốt đời. Nếu rèn luyện cho người học có
được phương pháp, kĩ năng tự học, biết linh hoạt vận dụng những điều đã học vào thực
tiễn thì sẽ tạo cho họ lịng ham học, nhờ đó kết quả học tập sẽ ngày càng được nâng
cao.
3/ Quá trình tự học của học sinh cần tuân thủ một số yêu cầu sau:
Tự học là một hình thức học. Vì vậy hoạt động tự học cũng phải có mục đích, nội
dung và phương pháp phù hợp. Hình thức tự học đối với học sinh tiểu học cần có sự tổ
chức, hướng dẫn của giáo viên, vừa phải đảm bảo thực hiện đúng quan điểm dạy học
hiện đại vừa phù hợp với đặc điểm nhận thức của học sinh tiểu học.
Bảo đảm hình thành ở học sinh kĩ năng tự học từ thấp lên cao, tự học từng phần
dưới sự hướng dẫn của giáo viên cho đến tự học hoàn toàn.

Bảo đảm cho giáo viên thu nhận thông tin phản hồi về kết quả học tập của học sinh
sau quá trình tự học và giúp đỡ điều chỉnh nhịp độ học tập của HS khi cần thiết.
Với học sinh tiểu học, tự học được biểu hiện trên một số vấn đề sau đây:
- Tự giác thực hiện các hoạt động cá nhân, tự mình chiếm lĩnh kiến thức bài học,
luyện tâp, thực hành để hình thành và phát triển các kĩ năng, năng lực. Biết tìm kiếm sự
hỗ trợ từ bạn bè, thầy cơ để hồn thành nhiệm vụ học của bản thân.
- Chủ động tham gia vào các hoạt động động cặp đơi, nhóm lớn,
- Tự kiểm tra, đánh giá kết quả của bạn thân và các bạn trong nhóm, trong lớp.
4/ Cách thức tổ chức dạy học giúp học sinh tự học:
Để học sinh có thể tự học, trước hết người giáo viên phải thay đổi cách dạy, thay
đổi tài liệu học và các điều kiện dạy học cho phù hợp. Thực tế dạy học giáo viên phải
trải qua ba bước là: Chuẩn bị giáo án (thiết kế bài học), dạy học trên lớp, kiểm tra, đánh
giá. Để thực hiện ba bước này theo hướng phát triển năng lực cho học sinh nói chung và
khả năng tự học nói riêng, người giáo viên cần lưu ý:
4.1. Thiết kế bài học:
a. Xác định mục tiêu: việc xác định mục tiêu giáo viên khơng chỉ căn cứ vào trình
độ chung của cả lớp mà phải chú ý đến từng nhóm đối tượng học sinh, cần tính tốn độ
khó của nhiệm vụ học tập sao cho phù hợp với học sinh. Cần chú ý sự hợp lí giữa trang
bị tri thức, kĩ năng với việc dạy cho học sinh cách tư duy và phương pháp tự học.


b. Xây dựng nội dung bài học:
Một bài học thiết kế theo hướng tổ chức tự học cho học sinh thì hoạt động của
học sinh phải là chủ đạo. Giáo viên chỉ là người tổ chức, hướng dẫn và hỗ trợ khi cần
thiết. Sau khi nghiên cứu bài học, giáo viên cần tiến hành một số việc sau:
Xác định trọng tâm, chuẩn kiến thức kĩ năng của bài học, sắp xếp các nội dung
bài học bằng các hoạt động học hợp lí.
Bổ sung nội dung, kiến thức bằng số liệu mới, cập nhật các thông tin phù hợp với
địa phương, gắn liền với cuộc sống của các em học sinh.
Xác định thời gian hợp lí tương ứng với nội dung và trình độ của học sinh.

c. Lựa chọn phương pháp, hình thức dạy học và đồ dùng dạy học:
Việc lựa chọn phương pháp, hình thức dạy học và đồ dùng dạy học là một khâu
hết sức khó khăn, phức tạp đòi hỏi giáo viên phải căn cứ vào mục tiêu, nội dung bài
học, đặc điểm học sinh và điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường. Để học sinh tự học,
giáo viên cần chú ý:
- Tập trung vào hoạt động tự học của cá nhân (đọc thông tin, làm bài tập, nhớ lại,
ghi chép…) các hoạt động cặp đôi (trao đổi, chia sẻ, luân phiên hỏi và trả lời, kiểm tra
kết quả…) và hoạt động trong nhóm (thảo luận, báo cáo…)
- Suy nghĩ để tạo ra các tình huống có vấn đề nhằm kích thích hứng thú của học
sinh hoặc đào sâu kiến thức (các câu hỏi “Tại sao?”, các yêu cầu phản biện…)
- Chuẩn bị các câu hỏi khơi dậy tư duy hoặc hệ thống câu hỏi gợi ý khi học sinh
gặp khó khăn.
- Chuẩn bị hệ thống bài tập và nhiệm vụ học tập nhằm tổ chức học sinh tự học
(phiếu học tập, phiếu chỉ dẫn,…)
4.2. Tổ chức dạy học trên lớp:
Để học sinh có động lực học tập và tham gia với tinh thần tích cực, tự giác, hứng
thú, vào đầu tiết học, giáo viên có thể tổ chức trị chơi, tạo tình huống có vấn đề cần giải
quyết, nêu mục tiêu, nhiệm vụ học tập mà các em phải hoàn thành.
Phối hợp nhuần nhuyễn hoạt động của thầy và hoạt động của học sinh:

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trị

 Tạo tình huống để HS rõ vấn đề,  Nghe, tiếp thu, chuyển mâu thuẫn bên
thấy cần giải quyết.
ngồi thành mâu thuẫn bên trong, có nhu
cầu giải quyết mâu thuẫn.
 Giao nhiệm vụ học tập (đặt câu  Tiếp nhận nhiệm vụ học tập qua câu hỏi,
hỏi, ra bài tập )

bài tập . . .
 Hướng dẫn HS hoạt động (đọc Tài  Đọc Tài liệu hướng dẫn học, tái hiện, suy
liệu hướng dẫn học, nghiên cứu tài nghĩ, sáng tạo, trả lời câu hỏi thảo luận.
liệu tham khảo, tổ chức thảo luận,


…)
 Theo dõi sự tự học của các em, tổ  Phát huy tính tính tích cực, sự nỗ lực sáng
chức nhóm thảo luận, đặt các câu tạo, trao đổi với bạn bè, hỏi thầy giáo để
hỏi bổ sung khi cần thiết.
thảo luận để giải quyết các nhiệm vụ học
tập.
 Giải đáp câu hỏi

 Nêu câu hỏi

 Phân tích, bổ sung, khẳng định  Sửa chữa, hoàn thiện, hệ thống hóa tri thức,
những điểm đúng, phê phán những kỹ năng.
thiếu sót, sai lầm
4.3. Phối hợp nhuần nhuyễn các phương pháp dạy học:
Phương pháp
1. Diễn giảng nêu vấn đề

Nội dung hoạt động
- Tạo ra tình huống có vấn đề.
- Giáo viên và học sinh cùng giải quyết vấn
đề bằng cách:
- Đặt câu hỏi để các em suy nghĩ và trả lời.
- Thuyết trình
- Đặt vấn đề để các em trao đổi, thảo luận,

tìm cách giải quyết vấn đề.

2. Tự đọc

- HS đọc SGK, tài liệu
- Viết tóm tắt, lập sơ đồ, biểu bảng

3. Thảo luận nhóm

- HS chia thành nhiều nhóm nhỏ để thảo luận
một vấn đề do giáo viên nêu lên.
- Đại diện các nhóm trình bày trước lớp.
- Giáo viên tổng kết, bổ sung.

4. Phương pháp trực quan

- Xem các phương tiện trực quan
- Thảo luận, nêu ý kiến

5. Làm bài tập thực hành

- Làm bài tập thực hành
- Thảo luận, kết luận

6. Tổ chức cho HS thuyết trình, báo - HS báo cáo một vấn đề đã được chuẩn bị
cáo
trước.
- Cả lớp nghe, trao đổi thảo luận
- Giáo viên hỗ trợ, giúp đỡ học sinh chốt
kiến thức.

7. Xemina

- Cả lớp chuẩn bị
- Một hoặc hai em báo cáo.
- Cả lớp thảo luận
- Giáo viên hỗ trợ, giúp đỡ học sinh chốt
kiến thức.

4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập:
- Bên cạnh kiểm tra tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, cần chú trọng kiểm tra năng lực độc
lập, sáng tạo, năng lực tự học của học sinh.
- Đánh giá kết quả học tập theo các tiêu chí: Độc lập, sáng tạo . . .
- Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau của trị.
5/ Dạy học theo nhóm
“Trong thời đại ngày nay, khi khoa học kĩ thuật ngày càng phát triển thì u cầu làm
việc theo nhóm là cần thiết hơn bao giờ hết. Làm việc theo nhóm có thể tập trung những mặt
mạnh của từng người và bổ sung, hoàn thiện cho nhau những điểm yếu.
Dạy học theo nhóm địi hỏi giáo viên phải chuẩn bị kĩ lưỡng kế hoạch dạy học, lựa
chọn những nội dung thực sự phù hợp với hoạt động nhóm và thiết kế được các hoạt động
giúp học sinh lĩnh hội, khám phá kiến thức mới một cách hiệu quả nhất.
Tổ chức dạy học theo nhóm là một hình thức dạy học mới. Đó là một trong
những hình thức thực hiện tốt việc dạy học phát huy tính tích cực và tương tác của học
sinh. Với hình thức này, học sinh được hấp dẫn, lôi cuốn vào các hoạt động học, thu
lượm kiến thức bằng chính khả năng của mình với sự giúp đỡ, hướng dẫn của giáo viên.
Phương pháp dạy học theo nhóm được sử dụng nhằm khai thác vốn kiến thức mà
các em đã tích luỹ, những hiểu biết thực tế trong đời sống hoặc vận dụng kiến thức vào
cuộc sống lao động sản xuất.”
6/ Những điều cần biết về tổ chức nhóm

a, Cho học sinh tự chọn nhóm
Học sinh của Liên được phép tự chọn nhóm học tập của mình khi cô giáo yêu
cầu. Đây là hoạt động mà học sinh rất hứng thú. Các nhóm nhỏ (4 đến 6 học sinh) được
hình thành dựa trên sở thích, thói quen của nhau. Học sinh tự hình thành nhóm trên cơ
sở nguyện vọng. Cách chia nhóm này đặc biệt phù hợp với các môn học Tự nhiên và Xã
hội hay các hoạt động ngoại khố khác.
Tuy nhiên nếu q lạm dụng hình thức này, một số học sinh cứ mãi cùng thực
hiện hoạt động với nhau hoặc sẽ luôn ngồi ở một vị trí nhất định. Khi học sinh được
chọn các bạn mà em thích để cùng thực hiện hoạt động, có thể dẫn đến tình trạng kết bè
phái trong lớp. Việc này về lâu dài sẽ khơng có lợi cho nhóm theo quan điểm là một tập
thể. Do vậy, mặc dù thỉnh thoảng để cho học sinh tự chọn nhóm, nhưng Liên hiểu rằng,
đổi khi cô không để học sinh tự quyết định việc này.


b, Chia nhóm một cách ngẫu nhiên
Liên rất thích cách chia nhóm này vì có thể thơng qua trị chơi để học sinh được
kết nhóm. Trị chơi phổ biến mà cơ hay tổ chức cho học sinh là trị chơi Kết bạn. Học
sinh xếp thành vòng tròn vừa đi vừa hát. Khi cô ra hiệu lệnh “kết bạn” và yêu cầu số
người trong nhóm, học sinh nhanh chóng co cụm lại thành các nhóm với số lượng thành
viên đúng như cơ u cầu.
Một số cách khác để chia nhóm là dùng các thẻ màu khác nhau. HĐTQHS sẽ
phát ngẫu nhiên thẻ màu cho các bạn. Những học sinh có thẻ cùng màu sẽ thành một
nhóm. Có thể thay thế thẻ màu bằng hình ảnh các con vật, tên các mùa, hay sử dụng các
phần kiến thức nào đó (ví dụ các bộ phận của cây) để chia nhóm.
Đây là dạng tổ chức nhóm ngẫu nhiên, một hình thức chia nhóm công bằng cho
tất cả học sinh.
c, Giáo viên là người chọn nhóm
Có những lúc Liên muốn chính mình là người sẽ chọn học sinh cho nhóm dể
phục vụ cho các ý đồ của mơn học. Cách chọn nhóm này có thể phân chia thành các
loại nhóm sau:

Nhóm khả năng đa dạng: Đây là nhóm phục vụ cho các mơn học tập trung vào
phát triển các kĩ năng. Giáo viên sẽ phân chia để trong nhóm có cả học sinh khá lẫn học
sinh yếu nhằm hỗ trợ lẫn nhau. Kinh nghiệm của Liên là nên để học sinh biết rõ lí do tại
sao cơ lại chọn nhóm theo cách đó để học sinh trong nhóm biết cách hỗ trợ nhau trong
khi thực hiện các cơng việc của nhóm.
Nhóm dựa trên năng lực: Khi giáo viên muốn làm việc với các nhóm học sinh có
trình độ tương đương trong mỗi nhóm thì giáo viên sẽ gộp các học sinh khá, giỏi lại
cùng nhau; học sinh yếu sẽ được chia thành nhóm đồng nhất trình độ với nhau. Bằng
cách này, một mặt, giáo viên có thể giao thêm việc cho các nhóm khá, giỏi hoặc có năng
khiếu về lĩnh vực nào đó nhằm tăng cường thử thách, khơi gợi hứng thú và ham mê
khám phá sáng tạo của các em; mặt khác, giáo viên sẽ tập trung hướng dẫn, củng cố
những vấn đề cơ bản cho các nhóm học yếu và đảm bảo có thời gian đầu tư vào việc
thiết kế nhiệm vụ phù hợp với năng lực nhóm này. Chia nhóm dựa trên năng lực tương
đương sẽ tránh được tình trạng nhóm bị thống trị bởi những học sinh khá, giỏi hoặc quá
mạnh mẽ.
Tuy nhiên, ngay trong chính mỗi giờ học hay mỗi ngày học, tuỳ thuộc vào đặc
điểm các hoạt động, mục đích bài học mà các nhóm nên được thay đổi đa dạng, vừa
giúp đạt mục tiêu, vừa làm cho học sinh không cảm thấy bị buồn chán. Nguyên tắc là
khơng sử dụng một phương pháp chia nhóm nhiều lần. Việc thay đổi nhóm thường
xuyên cũng là cách rất tốt để học sinh học hỏi kinh nghiệm học tập và kĩ năng làm việc
nhóm trong mỗi nhóm khác nhau của các bạn khác nhau. Các nhóm nên thường xuyên
được thay đổi và dù chọn chia nhóm theo cách nào thì giáo viên cũng cần phải xem xét
chuẩn bị kĩ càng. Nguyên tắc là nhóm phải phù hợp với hoạt động được giao và hướng
tới mục tiêu mà giáo viên mong muốn đạt được của hoạt động đó.


Việc áp dụng đa dạng và phù hợp các cách chia nhóm của Liên đã mang lại hiệu
quả rất tốt trong các hoạt động nhóm của học sinh. Học sinh của Liên khơng những
hồn thành cơng việc rất tốt mà còn rất hào hứng chờ đợi mỗi lần được chia nhóm lại.
7/ Các hình thức làm việc trong nhóm

Làm việc theo cặp (2 học sinh):
Tuỳ theo hoạt động học tập, có lúc học sinh sẽ làm việc theo cặp trong nhóm.
Giáo viên lưu ý cách chia nhóm sao cho khơng học sinh nào bị lẻ khi hoạt động theo
cặp. Nếu khơng giáo viên phải cho đan chéo giữa các nhóm để đảm bảo tất cả các học
sinh đều được làm việc. Làm việc theo cặp rất phù hợp với những cơng việc như: kiểm
tra dữ liệu, giải thích, chia sẻ thông tin, thực hành kĩ năng giao tiếp cơ bản (ví dụ như
nghe, đặt câu hỏi, làm rõ một vấn đề); đóng vai. Đây là quy mơ nhóm đặc biệt phù hợp
cho việc hợp tác. Làm việc theo cặp sẽ giúp các em tự tin, mạnh dạn và tập trung tốt
cho cơng việc nhóm. Quy mơ nhỏ này cũng là nền tảng cho sự chia sẻ và hợp tác trong
nhóm lớn hơn sau này.
Làm việc theo nhóm (từ 4 đến 6 học sinh):
Trong các giờ học của mơ hình trường học mới ln có các hoạt động cả nhóm
cùng hợp tác. Ví dụ, sau khi học sinh tự đọc cá nhân một câu chuyện, trưởng nhóm sẽ
dẫn dắt các bạn trao đổi về một số vấn đề của câu chuyện đó; hoặc sau khi cá nhân
trong nhóm đã đưa ra kết quả của một bài tốn, nhóm sẽ cùng trao đổi về cách giải bài
tốn đó; hoặc các học sinh trong nhóm cùng thực hiện một dự án nhỏ với sự chuẩn bị và
phân chia cơng việc rõ ràng… Nhóm là hình thức học tập phát huy rất tốt khả năng sáng
tạo nên hình thức này dễ phù hợp với các hoạt động cần thu thập ý kiến và phát huy tính
sáng tạo. Điều quan trọng là học sinh cần phải biết mình làm gì và làm như thế nào khi
tham gia làm việc nhóm.
Làm việc cả lớp:
Câu hỏi đặt ra là: Đã ln ngồi học theo nhóm rồi thì học sinh có cần làm việc
chung cả lớp khơng? Thực tế trong khi thực hiện, một số giáo viên dù để học sinh ngồi
theo nhóm nhưng vẫn sử dụng cách dạy học cũ: cô giảng trước lớp rất nhiều, học trị
trật tự lắng nghe và ghi chép. Cũng có trường hợp giáo viên tuyệt đối cho làm theo
nhóm và khơng làm chung cả lớp khi Hướng dẫn học khơng có lô gô làm việc chung cả
lớp.
Tuy nhiên, ngay cả khi học sinh đang làm việc cá nhân, cặp đôi hay cả nhóm, sẽ có
những vấn đề nảy sinh như học sinh không hiểu một phần kiến thức hay hoạt động học, học
sinh có nhiều ý kiến trái chiều xung quanh một vấn đề. Nếu giáo viên đi từng nhóm hỗ trợ sẽ

rất mất thời gian. Khi giáo viên nhận thấy có vấn đề đang phổ biến trong các nhóm, giáo
viên có thể dừng cơng việc của các nhóm lại và tập trung cả lớp, làm sáng tỏ các vấn đề còn
băn khoăn hay bàn cãi. Cách làm này sẽ hiệu quả hơn, vừa không mất thời gian, vừa giúp
giáo viên kịp thời hỗ trợ cả lớp tiếp tục hoạt động. Song những tình huống này khơng xuất
hiện q thường xun trong lớp học.


Như vậy, việc lựa chọn hình thức làm việc nào: cá nhân, cặp đơi, nhóm hay cả
lớp phụ thuộc vào yêu cầu của các loại hình hoạt động và luyện tập. Việc thiết kế
Hướng dẫn học chỉ đưa ra một gợi ý cho việc tổ chức các hình thức hợp tác này, song giáo
viên cần lưu ý là không phải ln tn theo thiết kế có sẵn. Tuỳ vào tình hình chung của cả
lớp trong từng tình huống cụ thể, giáo viên có sự thay đổi, ứng dụng linh động và phù hợp,
đảm bảo tính hiệu quả cho bài học và tạo sự hứng thú cho học sinh.
8/ Vai trò của các thành viên trong nhóm
Nhiệm vụ của nhóm trưởng là người tổ chức các hoạt động, cơng việc cho
nhóm, sắp xếp vai trò các thành viên, đảm bảo rằng mọi thành viên đều có cơ hội để
đóng góp. Ngay cả khi các thành viên đang làm việc cá nhân hoặc cặp đơi, nhóm trưởng
vẫn là người tổ chức và giám sát hoạt động của cả nhóm. Trong nhiều lớp học, nhóm
trưởng thường hay kiêm ln nhiệm vụ đi lấy đồ dùng học tập và tài liệu lúc đầu giờ
học. Ngồi ra, nhóm trưởng là người kết nối giữa nhóm mình với nhóm khác hoặc với
thầy cơ giáo. Khi nhóm cần sự trợ giúp từ phía giáo viên hoặc khi báo cáo tiến độ với
giáo viên, nhóm trưởng sẽ là người quyết định và giơ các kí hiệu cho giáo viên biết.
Khơng nhất thiết nhóm trưởng phải là những em học sinh học khá, mạnh mẽ, có khả
năng điều khiển các bạn. Mọi thành viên trong nhóm đều nên được trao cơ hội làm
trưởng nhóm. Sự rèn luyện thường xuyên trong vai trị này khơng những làm các em
hiểu và thơng cảm cho nhiệm vụ trưởng nhóm mà cịn giúp rèn luyện khả năng lãnh đạo
của các em.
Thư kí của nhóm là người ghi chép hoặc vẽ lại nội dung trao đổi hoặc kết quả
cơng việc của nhóm. Việc ghi chép này giúp nhóm tổng hợp cơng việc mình đã thực
hiện, trao đổi với các nhóm khác hoặc chia sẻ trước cả lớp. Để việc tổng hợp ý kiến,

công việc của nhóm được thú vị và hấp dẫn với học sinh, giáo viên có thể cùng các em
sáng tạo ra nhiều hình thức trình bày như tranh hố hoặc sơ đồ hố với các hình ảnh ngộ
nghĩnh. Thư kí cịn là người đánh dấu vào bảng tiến độ công việc đẻ giúp nhóm trưởng
báo cáo giáo viên.
Các cơng việc của nhóm khi cần chia sẻ với nhóm khác hoặc trình bày trước cả
lớp sẽ được thực hiện bởi người thuyết trình. Đây là cá nhân sẽ đại diện nhóm để trình
bày cơng việc đã hồn thành của nhóm. Giáo viên cần lưu ý không phải học sinh nào
ngay từ đầu đã biết cách thuyết trình hay cả, sự luyện tập, hướng dẫn, động viên và
quan trọng là trao cơ hội sẽ giúp khả năng thuyết trình trước đám đơng – một kĩ năng
còn yếu của học sinh Việt Nam – sẽ tốt dần lên. Sau mỗi hoạt động thảo luận nhóm và
đặc biệt là khi cả nhóm phải cùng nhau thực hiện một dự án trong khoảng thời gian nhất
định, giáo viên cần dành thời gian cho đại diện của nhóm lên thuyết trình lại kết quả,
cơng việc của nhóm. Cách này vừa giúp giáo viên kiểm soát được được kết quả cơng
việc, đơng thời giúp học sinh có thể học hỏi lẫn nhau ; tạo hứng thú, thi đua và học cạnh
tranh giữa các nhóm.
Người thu thập tài liệu là một khái niện chưa phổ biến nhiều trong làm việc
nhóm, đây là một nhân vật mà vào những thời điểm khác nhau sẽ rời nhóm để đi thu
thập tài liệu hoặc vật dụng cần cho nhóm như giấy, kéo, hồ, sách, bút màu,… Đôi khi


nếu việc thu thập tài liệu liên quan đến kiến thức, học sinh giữ vai trị này có trách
nhiệm phân nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm thu thập chứng cứ, tài liệu và tổng
hợp lại phục vụ cho cơng việc. Ví dụ, chuẩn bị cho một tiết học Địa lí về một Châu lục,
học sinh phục trách phần thu thập tài liệu có thể phân chia cho các bạn tìm kiếm các
thơng tin, hình ảnh về Châu lục đó cho giờ học sắp tới.
Đơi khi trong làm việc nhóm, sẽ có những học sinh nhút nhát hoặc hạn chế về năng
lực có thể ngại tham gia trao đổi và hợp tác trong các cơng việc nhóm; và sự hăng say trong
làm việc nhóm cũng sẽ khiến học sinh không để ý tới các yếu tố về tiến độ. Do vậy, một
thành viên giữ vai trị khuyến khích sự tham gia của các bạn và/hoặc kiểm soát về thời gian
là cần thiết. Tuy nhiên, học sinh này không phải chỉ chăm chăm khuyến khích các bạn hoặc

chú ý thời gian mà bản thân em cũng như các bạn khác vẫn phải tham gia hoạt động và thực
hiện các công việc trong nhóm một cách bình thường.
Giáo viên cần lưu ý mỗi học sinh, bên cạnh nhiệm vụ trong nhóm của mình, đều
phải tham gia hoạt động chung của nhóm và một việc quan trọng nữa là học sinh phải
có cơ hội để thực hiện các vai trò khác nhau trong nhóm.
MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT KHI TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO NHĨM

GV có những hoạt động gì trong dạy học theo nhóm?
Với vai trị là người tổ chức, hướng dẫn, để phát huy hiệu quả hoạt động nhóm và
giúp HS tự học, người GV cần phải:
- Thiết kế phiếu học tập với nhiệm vụ học tập hết sức cụ thể, dễ hiểu, phù hợp với
học sinh;
- Chọn vị trí tốt nhất để có thể theo dõi được các nhóm và tất cả HS, nhắc nhở HS
tập trung, thực hiện nhiệm vụ học tập, nhắc nhở kịp thời những HS chưa tập trung học,
HS làm ảnh hưởng đến học tập của các bạn, các nhóm;
- Hướng dẫn HS nghiên cứu phiếu học tập, tương tác trong cặp đôi, tương tác
nhóm;
- Kiểm sốt được việc học của từng HS thơng qua quan sát, trao đổi trực tiếp,
kiểm tra kết quả; kiểm soát được hoạt động chia sẻ trong cặp, trao đổi trong nhóm.
- Chủ động tương tác với HS, phát hiện những vướng mắc của cá nhân, các nhóm
để kịp thời hỗ trợ HS vượt qua khó khăn. Uu tiên HS yếu, HS nhút nhát được tham gia
nhiều ở nhóm. HS khá giúp bạn chỉnh sửa, hoàn thiện kết quả.
- Tuyệt đối không để HS khá làm thay, học thay cho nhóm; HS yếu bị bỏ rơi,
đứng ngồi hoạt động của nhóm.
- Cuối bài học GV đánh giá được từng HS, từng nhóm; đánh giá được những biểu
hiện có tiến bộ về năng lực và phẩm chất của mỗi HS.
Công việc chủ yếu của GV là tổ chức, hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ kịp thời hoạt
động học của từng cá nhân, từng nhóm; kiểm sốt được việc học của cá nhân, của

nhóm; đánh giá được tinh thần, thái độ, kết quả học tập; đánh giá được năng lực học
tập, điều hành của mỗi cá nhân, mỗi nhóm.
Giúp đỡ HS học yếu ở trong nhóm như thế nào?
Trong một lớp học, có một vài HS yếu là chuyện bình thường. Dù ở lớp học nào
GV vẫn phải giúp HS học yếu để các em tiến bộ.
Trước hết, GV phải biết HS yếu về môn học nào, yếu về kĩ năng nào để có kế
hoạch giúp đỡ.
Có thể GV cùng học hay làm nhóm trưởng của nhóm có HS yếu trong những
ngày đầu, hướng dẫn các em biết cách học nhóm.
Thứ hai, phân cơng các HS yếu vào các nhóm (mỗi nhóm chỉ nên có 1 HS yếu). Giao
cho nhóm trưởng, hoặc HS khá cùng cặp đôi với HS yếu để giúp đỡ trực tiếp.
Khi giao nhiệm vụ cho HS khá giúp đỡ bạn, GV cần chú ý một số điểm sau:
- Nhắc bạn đọc kĩ tài liệu, nói rõ những điều đã hiểu hoặc chưa hiểu;
- Hướng dẫn, giải thích để bạn hiểu đúng tài liệu;
- Yêu cầu bạn nhắc lại và báo cáo kết quả trước nhóm.
- Tuyệt đối khơng được làm thay,làm hộ HS yếu.
- Ân cần, tận tình giúp đỡ bạn cách học, tự đánh giá bản thân.
Thứ ba, bàn bạc với gia đình, với nhóm, với lớp tìm các biện pháp, phân công
giúp đỡ HS yếu.
HS học yếu phải tự học nhiều, được hướng dẫn, được nói nhiều, trao đổi nhiều sẽ
từng bước tiến bộ. HS giúp bạn phải tạo cơ hội để HS yếu hoạt động nhiều: đọc nhiều,
làm nhiều, nói nhiều.
Vì sao GV chủ nhiệm phải hướng dẫn HS biết học nhóm? hướng dẫn học nhóm
như thế nào?
Trả lời: HS chưa từng biết học nhóm nên GV phải hướng dẫn các em biết cách
học trong nhóm. Học nhóm là hình thức tổ chức tự quản trong học tập của HS. Cần nhớ
Học nhóm là Tự học và Tự quản.
Với mỗi HS phải hiểu được quy trình học nhóm và nguyên tắc học nhóm để tự
giác chấp hành và tham gia học tập trong nhóm, đó là:
- Cá nhân tự học : Tự nghiên cứu tài liệu; tự trả lời các nội dung, yêu cầu trong

sách; tự hình thành kiến thức (nếu có điều chưa hiểu có thể hỏi bạn hoặc hỏi GV). Đây
là yêu cầu bắt buộc, là điểm cốt lõi của VNEN.
- Chia sẻ trong cặp đơi:
+ Em nói hiểu biết của mình cho bạn nghe; nghe bạn nhận xét, em hãy lắng nghe
nhận xét của bạn để tiếp thu hoặc trao đổi lại;
+ Bạn nói hiểu biết của bạn; Em nghe, nhận xét và góp ý cho bạn;


+ Hai người cùng thống nhất nội dung trả lời để báo cáo trước nhóm.
- Trao đổi nhóm:
+ Nhóm trưởng mời đại diện từng cặp báo cáo;
+ Đại diện căp 1 báo cáo, các bạn trong nhóm nghe và góp ý, nhận xét;
+ Đại diện cặp 2, cặp 3 lần lượt báo cáo và nghe nhận xét, góp ý c ủa các cặp
khác, đặc biệt chú ý để trong nhóm ai cũng được nói hoặc là báo cáo hoặc là góp ý;
khơng để có người khơng nói gì hoặc có người nói quá nhiều tranh hết phần của người
khác;
+ Cả nhóm thống nhất nội dung và cử người báo cáo trước lớp hoặc với GV.
Tự học cá nhân là yêu cầu bắt buộc; hoạt động trao đổi cặp đôi, hoặc trao đổi
nhóm là u cầu khơng bắt buộc.
Chỉ khi nào mỗi HS đều biết cách học nhóm, nắm được nguyên tắc học nhóm thì
hoạt động tự học, tự quản trong nhóm mới thực sự có hiệu quả đích thực.
Chú ý: Trong học nhóm mọi người đều bình đẳng, ai cũng phải có ý kiến đóng
góp trao đổi.
Kiên quyết khơng để tình trạng “học nhờ”, “học hộ”, “học thay” trong nhóm học
tập VNEN.
Bồi dưỡng HS có kĩ năng học nhóm như thế nào?
Trả lời: HS cần được hướng dẫn để biết cách học theo mơ hình trường học mới,
theo các u cầu sau đây:
Thứ nhất, biết tự học:
- Biết sử dụng sách hướng dẫn học:

+ Đọc mục tiêu của bài học, biết sau tiết học mình phải nắm được gì? biết làm
gì?;
+ Biết mỗi Hoạt động (hoạt động cơ bản, hoạt động thực hành, hoạt động ứng
dụng) có mấy nhiệm vụ?;
+ Biết thực hiện và hoàn thành từng nhiệm vụ trong mỗi hoạt động.
Thứ hai, biết cách học nhóm:
- Biết và thực hiện đúng nguyên tắc học nhóm, đó là:
+ Trước tiên, cá nhân tự học, tự nghiên cứu tài liệu, kết nối và hình thành kiến
thức mới;
+ Sau đó chia sẻ với bạn trong cặp đôi, hoặc trao đổi trong nhóm để nói kết quả
tự học của mình, nghe kết quả của bạn và nghe ý kiến đóng góp của bạn về kết quả của
mình; Biết điều chỉnh kết quả tự học cho đúng và đầy đủ.
- Biết tìm sự hỗ trợ:


Khi gặp khó khăn, biết tìm sự hỗ trợ của bạn hoặc GV để vượt qua khó khăn và
biết báo cáo kết quả học tập với GV.
- Biết đánh giá:
Biết mình cịn vướng mắc gì, chưa hồn thành nhiệm vụ nào; bạn nào có kết quả
tốt, bạn nào tích cực học trong nhóm.
Những tuần đầu, GV phải ngồi học với từng nhóm (có thể tiết Tốn học với nhóm
1, tiết Tiếng Việt học cùng nhóm 2, tiết Tự nhiên - Xã hội học cùng nhóm 3,..) để
hướng dẫn các em biết cách tự học và biết học theo nhóm.
Đây là sự chuẩn bị cần thiết, GV phải kiên trì, bền bỉ để hình thành phương pháp
tự học và học theo nhóm cho HS.
Với HS lớp 2, hy vọng sau khoảng 2 tháng các em sẽ quen với cách học này các
bạn đừng vội vàng đốt cháy giai đoạn ảnh hưởng đến tâm lí và kết quả học tập của HS.
GV chủ nhiệm bồi dưỡng cho nhóm trưởng điều hành nhóm như thế nào?
Trả lời: Nhóm trưởng là người điều hành hoạt động học tập trong nhóm. Để làm
tốt nhiệm vụ của một nhóm trưởng, mỗi HS cần biết:

- Trước hết nhóm trưởng phải là người biết cách tự học, tự mình hồn thành tốt
nhiệm vụ học tập trong sách, tài liệu học tập.
- Nắm được quy trình học nhóm là:
+ Cá nhân tự học;
+ Chia sẻ trong cặp đôi;
+ Trao đổi trong nhóm;
+ Báo cáo trước lớp, báo cáo với GV.
- Biết cách điều hành hoạt động học:
+ Dành “đủ” thời gian để các nhân tự nghiên cứu tài liệu ( mọi cá nhân đều phải
làm việc, không để bạn nào không đọc sách không làm việc hoặc gây ảnh hưởng đến
bạn khác). Trên thực tế nhiều GV chưa dành đủ thời gian cần thiết cho nghiên cứu các
nhân, đã vội chuyển sang trao đổi nhóm.
+ Chia sẻ cặp đơi ( Người này nói, người kia nghe, góp ý, nhận xét; sau đó đổi vai
người nói cho người nghe; cuối cùng thống nhất ý kiến chung của hai người)
+ Trao đổi nhóm (đại diện từng cặp báo cáo, các cặp khác nghe, nhận xét, góp ý;
trao đổi phản hồi, tiếp thu góp ý; thơng nhất chung cả nhóm về nội dung học tập; phân
công người báo cáo trước lớp hoặc báo cáo với GV).
Chú ý:
- Nhóm trưởng điều hành nhóm hoạt động có thứ tự, từng người nói, từng người
phát biểu, góp ý;
- Mọi người lắng nghe tiếp thu.


- Ai cũng có ý kiến, khơng để một người nói quá nhiều, nói tranh phần người khác;
- Ưu tiên bạn học yếu, bạn nhút nhát phát biểu trước, phát biểu nhiều;
- Bạn học giỏi nói sau cùng, nhường các bạn nói trước. Chú ý để HS giỏi chỉ nói
điều quan trọng, điều cần thiết;
- Nhóm trưởng khơng áp đặt, cản trở mọi người phát biểu;
- Nhóm trưởng phải tơn trọng mọi người, khơng là người “thống trị” nhóm;
- Điều hành để khơng có bạn nào đứng ngồi hoạt động nhóm.

Những phẩm chất và năng lực điều hành nhóm tốt sẽ giúp cho hoạt động tự quản
tự học trong nhóm có kết quả.
GV phải bồi dưỡng cho nhóm trưởng. Thậm chí làm nhóm trưởng “mẫu” để các
nhóm trưởng biết điều hành có kết quả hoạt động của nhóm.


MỘT SỐ BÀI SOẠN MINH HỌA
* Toán lớp 2-SGK (hiện hành)
Bài: VIẾT SỐ THÀNH TỔNG CÁC TRĂM, CHỤC, ĐƠN VỊ
I. Mục tiêu
HS biết viết số có ba chữ số thành tổng các trăm, chục, đơn vị.

II. Hoạt động học:
A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

1. Ơn đọc, viết số có 3 chữ số
Việc 1: Mỗi em viết một số có ba chữ số.
Việc 2: Em và bạn đọc cho nhau nghe số vừa viết.

2. Viết số thành tổng các trăm, chục, đơn vị
Việc 1: Em nghĩ rồi viết ra giấy nháp 1 số có 3 chữ số
Việc 2: Em biểu thị số vừa viết bằng thẻ trăm, chục, đơn vị (xếp thẻ trên mặt bàn).
Việc 3: Đọc số vừa sắp xếp được từ thẻ.
Việc 4: Viết số thành tổng vào vở nháp.
Việc 5: Đọc nội dung trong bảng tô màu xanh đầu trang 155 và đối chiếu với cách thực hiện của
em.

Việc 1: Em cùng bạn trình bày cho nhau nghe về cách làm và kết quả.
Việc 2: Trao đổi, chia sẻ và đánh giá kết quả của bạn, cùng thống nhất bổ sung nếu có.

Nhóm trưởng điều hành cho các bạn báo cáo kết quả thực hiện viết số thành tổng trăm, chục,
đơn vị.


Hội đồng tự quản cho cả lớp chia sẻ hoạt động vừa thực hiện.
(Trưởng ban học tập mời các bạn đọc số và nói về cách viết số thành tổng: Ví dụ: 402 gồm bốn trăm,
khơng chục và 2 đơn vị)
B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH

1. Bài tập 1: Viết (theo mẫu) trang 155.
Em dùng bút chì làm bài tập 1 vào trong SGK

Em trao đổi SGK với bạn và chia sẻ cách làm bài tập 1.

Việc 1: Nhóm trưởng điều hành cho các bạn chia sẻ.
Việc 2: Báo cáo với cô giáo kết quả làm việc của từng thành viên trong nhóm.

2. Bài tập 2: Viết các số 271, 978, 835, 509 theo mẫu.
Em làm bài tập 2 vào vở

Em trao đổi vở với bạn và chia sẻ cách làm bài tập 2.

3. Bài tập 3: Nối số với tổng trang 155.
Việc 1: Em đọc nội dung bài tập 3 trang 155
Việc 2: Em dùng bút chì nối số với tổng tương ứng.

Việc 1: Nhóm trưởng điều hành cho các bạn chia sẻ: Vì sao em nối hai ơ đó với nhau? Tại sao
không nối với ô khác?
Việc 2: Báo cáo với cô giáo kết quả làm việc của từng thành viên trong nhóm.

Em báo cáo cùng cô giáo những việc đã làm.
C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG

1. Cùng người lớn trong nhà thực hiện:
Em đề xuất với người thân để được cùng tính tiền:
- Em sẽ lựa chọn các tờ tiền trị giá tính theo đơn vị nghìn đồng Việt Nam (tờ 1 trăm nghìn, tờ mười
nghìn, 1 nghìn)
- Em sắp xếp thành tổng số tiền có cả 3 loại tờ tiền trên.
2. Chia sẻ với các bạn ở trong lớp vào giờ Tốn ngày hơm sau.
* Tập đọc lớp 2-SGK (hiện hành)
Bài: CĨ CƠNG MÀI SẮT, CĨ NGÀY NÊN KIM
I. Mục tiêu
Đọc - hiểu bài Có cơng mài sắt, có ngày nên kim

II. Hoạt động học:
A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN
1. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi.

Quan sát tranh trong sách giáo khoa và trả lời câu hỏi: Bức tranh vẽ gì?

Em và bạn chia sẻ câu trả lời của mình, nghe góp ý, bổ sung, chỉnh sửa (nếu có)


Việc 1: Nhóm trưởng mời các bạn nêu ý kiến của mình, nếu có ý kiến khác biệt thì đề nghị giải
thích rõ tại sao, nhóm trưởng cho các bạn thống nhất ý kiến.
Việc 2: Tổng kết ý kiến thống nhất của cả nhóm và báo cáo cơ giáo.

1-2 nhóm trình bày , các nhóm khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có)
Nghe cơ giáo giới thiệu bài “Có cơng mài sắt, có ngày nên kim”

2. Nghe đọc bài.

Nghe cô giáo đọc bài, các bạn theo dõi, đọc thầm.
3. Đọc từ ngữ và lời giải nghĩa.

Lần lượt đọc thầm các từ ngữ và lời giải nghĩa để hiểu nghĩa của từ.

Một bạn nêu từ, một bạn nêu nghĩa của các từ và đổi vị trí cho nhau. (Khơng nhìn vào lời giải
thích trong sách giáo khoa thì càng tốt)

Nhóm trưởng hỏi: Trong nhóm mình có bạn nào cịn từ không hiểu ở trong bài không?


Nếu có, nhóm trưởng đề nghị bạn đưa ra từ ngữ chưa hiểu, các bạn khác nghe và giải thích cho
bạn (nếu hiểu), hoặc cho bạn xuống thư viện tìm hiểu từ ở từ điển (nếu khơng tìm thấy thì nhờ cơ giáo
giúp đỡ).
Nếu khơng có, nhóm trưởng đưa ra một từ trong phần giải nghĩa từ để các bạn đặt câu với từ
đó.
4. Cùng luyện đọc.

Đọc nối tiếp câu, mỗi bạn đọc một câu cho đến hết bài. Nghe và sửa cho bạn những từ chưa
đúng. Đổi vai để đọc lần 2.

Việc 1: Nhóm trưởng tổ chức cho các bạn đọc nối tiếp câu trong nhóm (2 lần).
Việc 2. Thảo luận để phân chia đoạn.
Việc 3: Nhóm trưởng tổ chức cho các bạn đọc nối tiếp đoạn trong nhóm (2 lần).
Việc 4: Thư kí tổ chức cho các bạn bốc thăm thi đọc trong nhóm và nhận xét, bình chọn bạn đọc
tốt trong nhóm.
5. Thảo luận, trả lời câu hỏi.

Từng bạn đọc thầm và trả lời các câu hỏi và ghi ra nháp ý trả lời của mình

Việc 1: Viết xong, em chủ động chia sẻ câu trả lời của mình cho bạn bên cạnh để bạn có ý kiến
đánh giá và cùng trao đổi lại và bổ sung nếu thiếu.
Việc 2: Em và bạn đổi vai hỏi và trả lời

Việc 1: Nhóm trưởng đọc câu hỏi và mời bạn trả lời, các bạn khác chú ý nghe, đánh giá và bổ
sung cho mình.
Việc 2: Nhóm trưởng cho các bạn nêu nội dung bài.


Việc 3: Nhóm trưởng, đề nghị bạn thư ký tổng kết ý kiến thống nhất của cả nhóm và báo cáo
cơ giáo.

Ban học tập tổ chức cho các nhóm chia sẻ về các câu hỏi trong bài.

* Báo cáo với cô giáo kết quả những việc các em đã làm.
*Hoạt động kết thúc tiết học:

Mỗi bạn nêu một việc thể hiện quyết tâm kiên trì trong việc học tập và
rèn luyện của mình.

* Mơn Tự nhiên-Xã hội lớp 3-SGK (hiện hành)
BÀI 37: THỰC VÂT (1 tiết)
I. Mục tiêu
- Sau bài học em biết kể tên và mô tả đặc điểm của một số cây có ở xung quanh chúng ta.
- Nêu được những bộ phận thường có của một cây.
- Vận dung kiến thức đã học vào cuộc sống và các mơn học khác.
- u thích thiên nhiên, có ý thức giữ gìn mơi trường sống, trồng và chăm sóc cây xanh.
II. Hoạt động học:

A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

* Hoạt động trải nghiệm.
- Hội đồng tự quản điều hành cho lớp chơi trị chơi “Tơi là ai?”
- Dùng các bức tranh về cây cối để hỏi các bạn? mỗi bức tranh sẽ có 3 gợi ý, sau 3 gợi ý học sinh sẽ
tìm ra được cây đó tên gì?
- Hội đồng tự quản mời cô giáo vào bài học.
* Xác định mục tiêu bài:
Việc 1: Cá nhân đọc mục tiêu bài (2 lần)
Việc 2: Trao đổi MT bài trong nhóm .


Việc 3: Phó chủ tịch HĐTQ tổ chức cho các bạn chia sẻ MT bài trước lớp, nêu ý hiểu của mình và
cách làm để đạt được mục tiêu đó.
* Hình thành kiến thức:
1. Thực vật ở xung quanh chúng ta.

Việc 1: Mơ tả hình dạng, độ lớn một số cây mà em đã biết.
Việc 2: Viết vào vở các ý chính để thảo luận với bạn.
Việc 3: Trao đổi với bạn bên cạnh.

2. Đặc điểm của cây cối.
Việc 1: Quan sát các bức tranh 1,2,3,4,5,6 trang 76,77 và nêu những đặc điểm giống nhau và khác
nhau của một số cây trong các bức tranh?
Việc 2: Nhóm trưởng điều hành các bạn quan sát và nêu kết quả.
Việc 3: Cây thường có những bộ phận nào?
Trao đổi với các bạn trong nhóm?
B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
1. Vẽ một bức tranh về cây cối trong vườn nhà ( hoặc ở sân trường)

Việc 1: Nhóm trưởng điều hành, giao nhiệm vụ.
Việc 2: Cả nhóm thực hiện.
Việc 3: Các nhóm báo cáo kết quả với cơ giáo hoặc cả lớp.

2. Liên hệ:
- Phó ban học tập điều hành
- Các bạn hãy trả lời câu hỏi sau:
- Trong thực tế, các lồi cây có giống nhau về hình dạng và độ lớn khơng?
- Qua bài học này, các bạn hãy đề xuất hoặc mong muốn của mình về vai trị của cây xanh đối với đời
sống của con người?
C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG


- Em cùng với người thân tìm hiểu thêm một số cây xung quanh ngơi nhà của mình?
- Hãy hỏi mọi người xung quanh về vai trò của cây xanh đối với cuộc sống con người?
- Viết một đoạn văn về nói về cây cối trong vườn nhà (hoặc ở sân trường).
* Lịch sử lớp 4-SGK (hiện hành)
Bài: CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG
DO NGÔ QUYỀN LÃNH ĐẠO
( Năm 938)
I. Mục tiêu:
- Nêu được những diễn biến của trận đánh trên sông Bạch Đằng của Ngô Quyền.
- Nêu được ý nghĩa của chiến thăng Bạch Đằng đối với nước ta..
- Có ý thức u thích và tơn trọng lịch sử dân tộc.
II. Hoạt động học:
A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN
* HĐ Khởi động:

1.Trò chơi : Ta là vua (5 phút)
Việc 1:

- Trưởng ban văn nghệ tổ chức cho lớp chơi trò chơi: “Ta là vua” :
Cách chơi:
- Lớp đứng tại chỗ theo nhóm, bạn quản trị đến một vi trí nào đó và chỉ vào một bạn, lập tức bạn đó
sẽ phải hơ to: “Ta là vua”. Hai bạn hai bên sẽ sẽ phải nói “Tâu bệ hạ” đồng thời hai bàn tay lồng lên
nhau, cúi thấp hơn so với ông vua.
Việc 2: HĐTQ cùng lớp phân tích trị chơi:
- Để chơi được trị chơi này bạn cần chú ý điều gì, trị chơi giúp bạn phát triển những kĩ năng nào?
- Bạn có suy ngẫm gì qua việc tham gia trị chơi?
Việc 3:
- Kết thúc trị chơi, cả lớp lắng nghe cơ giáo nói về nội dung bài học.
- Cá nhân ghi tên bài vào vở.
- Bạn phụ trách đồ dùng di chuyển lấy đồ dùng học tập cho cả nhóm.
- Đọc mục tiêu, chia sẻ cặp đơi, nhóm mục tiêu của bài.
- Cả lớp cùng cô giáo thảo luận về mục tiêu, nêu cách hiểu và thực hiện để đạt mục tiêu đó.


* HĐ hình thành kiến thức:

1.Tìm hiểu trận đánh quân Nam Hán trên sơng Bạch Đằng
Xem giáo viên trình chiếu đoạn phim lịch sử “ Trận Bạch Đằng 938” theo đường dẫn trên you tobe
( />
Trả lời các câu hỏi:
+ Tại sao quân Nam Hán lại tiến đánh nước ta?
+ Ai đã huy qn Nam Hán?
+ Ngơ Quyền đã làm gì để chống lại quân Nam Hán?
+ Kết quả của trận đánh trên song Bạch Đằng như thế nào?
+ Ngô Quyền lên ngơi năm nào và lấy niên hiệu là gì?.

Hai bạn chia sẻ nội dung các câu hỏi trên.

Việc 1: Nhóm trưởng mời 1 bạn nêu phương án trả lời các câu hỏi trên, các bạn khác lắng nghe,
nhận xét, bổ sung hoặc nêu các vấn đề khác liên quan đên nội dung bài (Nếu có) cùng thảo luận.
Việc 2: Bạn thư kí ghi kết quả thảo luận, thống nhất ý kiến của nhóm, báo cáo và hỏi thầy cơ những
điều nhóm mình chưa hiểu.

* Bài tập vui (có tranh minh họa kèm theo)
Việc 1:Bạn phụ trách đồ dùng đến góc học tập lấy đồ dùng (tranh ảnh lược đồ trận đánh mà HS sưu
tầm được)
Việc 2: HS kể lại trận đánh trận đánh trên sông Bạch Đằng cho cả nhóm nghe.
Việc 3: Nhóm trưởng cho các bạn chia sẻ:
Dựa vào tranh, lược đồ để kể về chiến thắng của quân ta.
Việc 4: Báo cáo viên báo cáo với thầy cơ kết quả làm việc của nhóm.


2. Chiến thắng Bạch đằng có ý nghĩa như thế nào?
Việc 1: Đọc hiểu (2-3-4) lần thông tin ở SGK (trang 22,23),
Việc 2: Trả lời các câu hỏi (ghi nhanh ra nháp):
+ Chiến thắng Bạch Đằng có ý nghĩa như thế nào đối với nước ta thời kì đó?.
+ Nhân dân đã làm gì để tưởng nhớ ơng?

Hai bạn cùng chia sẻ lần lượt các câu hỏi trên.

Việc 1: Nhóm trưởng tổ chức cho các bạn chia sẻ từng câu hỏi trên
Việc 2: Báo cáo cô giáo hoặc Hỏi thầy cô những điều em chưa hiểu.
B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH

1 * Kể chuyện (có tranh minh họa kèm theo)
Việc 1:Bạn phụ trách đồ dùng đến góc học tập lấy đồ dùng (tranh ảnh lược đồ trận đánh mà HS
sưu tầm được)

Việc 2: HS kể lại trận đánh trận đánh trên sơng Bạch Đằng cho cả nhóm nghe.
Việc 3: Nhóm trưởng cho các bạn chia sẻ:
- Dựa vào tranh, lược đồ để kể về chiến thắng của quân ta.
Việc 4: Báo cáo viên báo cáo với thầy cô kết quả làm việc của nhóm.
2. Làm bài tập

Việc 1: Đọc thơng tin trong phiếu sau:
1.Điền từ thích hợp vào chỗ chấm:
a. Năm ………nhà………………đưa đạo quân do……….….chỉ huy vượt biển, ngược sông………..
Ngô Quyền đã dung kế……………….xuống sông và nhử giặc. Quân ta phản cơng, giặc hốt hoảng bỏ
chạy, ………….chết, Qn……..thất bại hồn tồn.
b. Mùa xuân năm…….., ………….xưng Vương.
c. Chiến thắng Bạch Đằng đã chấm dứt hơn ……….ách đô hộ của phong kiến phương Bắc, mở ra
thời kì……………lâu dài cho dân tộc.
Việc 2: Hồn thiện phiếu học tập

Chia sẻ kết quả với bạn và góp ý bổ sung.


Việc 1: Nhóm trưởng mời một bạn báo cáo, các bạn khác nghe và bổ sung.
Việc 2: Thống nhất kết quả.

3. Trưởng ban học tập tổ chức cho các bạn chia sẻ về giờ học:
Việc 1: - Đề nghị các bạn chia sẻ cảm xúc của mình sau tiết học.
- Bạn sẽ làm gì để góp phần gìn giữ lịch sử dân tộc ?.
- Mời vài bạn chia sẻ ý kiến.
Việc 2: Yêu cầu cá nhân viết vào vở:
-

Những điều bạn học được qua bài học.

-

Bạn sẽ làm gì để góp phần gìn giữ lịch sử dân tộc ?.

Việc 3: Nhóm trưởng tổ chức chỉ định các bạn xem vở của bạn để biết kết quả suy nghĩ của bạn về bài
học và chia sẻ với bạn.
Việc 4: Tổ chức cho lớp đối chiếu mục tiêu và đánh giá cuối tiết học.
- Sau bài học này có được kiến thức gì?
- Bạn hãy đối chiếu mục tiêu và đánh giá lại việc tham gia tiết học của cá nhân mình, của nhóm.
C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG

1. Em hãy chia sẻ cùng người thân, bạn bè về chiến công của Ngô Quyền và nhân dân ta trong việc
chống lại quân Nam Hán.
2. Tập làm nhà Sử học giới thiệu với người thân và bạn bè về Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng.