Bài tập pháp luật đại cương

ĐỀ BÀI
1. Ông A là chủ một vườn cây cảnh có giá trị. Cây cảnh của ơng A tự nhiên bị mất
trộm. Một hôm ông A quyết định chăng dây điện trần xung quanh vườn để chống trộm.
Trước khi chăng ông có thông báo cho hàng xóm biết. Một thời gian sau có một tên trộm
bị giật chết tại vườn nhà ông A. Hỏi trong trường hợp này ông A có lỗi khơng? Tại sao?
2. Có bao giờ trách nhiệm pháp lý được đặt ra đối với những trường hợp khơng có
những hành vi vi phạm pháp luật xảy ra hay khơng? Giải thích?

1
CuuDuongThanCong.com

/>

BÀI LÀM
1. Trong trường hợp này, hình thức lỗi của ông A là hình thức lỗi vô ý phạm tội vì
quá tự tin.
- Lỗi là thái độ tâm lý của con người đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội của
mình và đối với hậu quả do hành vi đó gây ra được biểu hiện dưới hình thức cố ý hoặc vơ
ý.
- Lỗi vơ ý phạm tội vì q tự tin là lỗi trong trường hợp người phạm tội tuy thấy
hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội nhưng cho rằng hậu quả đó
sẽ khơng xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được nên vẫn thực hiện và đã gây ra hậu quả nguy
hại đó.
Với trường hợp của ơng A, xét trên cả hai phương diện lí trí và ý chí ta có thể xác
định được lỗi của ơng A là lỗi vơ ý vì q tự tin:
- Về lí trí: Theo tình huống đề bài, " ơng A quyết định chăng dây điện trần xung
quanh vườn để chống trộm…", nghĩa là ông A đã nhận thức rõ hành vi của mình là nguy
hiểm cho xã hội. Ơng A khơng những nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho
xã hội mà còn thấy trước được hậu quả chết người có thể xảy ra, nhưng đồng thời lại cho
rằng hậu quả đó khơng xảy ra, vì trước khi chăng dây điện trần, ơng đã thơng báo cho
hàng xóm biết. Điều đó cho thấy trước khi thực hiện hành vi, ơng A có cân nhắc đến khă

năng hậu quả chết người xảy ra hay không và ông A cho rằng việc nhắc nhở của mình đã
loại trừ được khả năng hậu quả chết người xảy ra.
Chính vì tin tưởng vào khả năng chết người không xảy ra nên ông mới chăng dây
điện trần để chống trộm. Rõ ràng, khi thực hiện hành vi, ông A đã không nhận thức được
một cách đầy đủ tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi đó.
- Về ý chí: Ơng A khơng mong muốn hậu quả chết người xảy ra, cũng không để
mặc cho hậu quả chết người xảy ra. Khi thực hiện hành vi, ơng A đã cân nhắc, tính tốn
và đã cho rằng hậu quả chết người sẽ không xảy ra. Sự cân nhắc, tính tốn này dựa vào
việc “trước khi chăng ơng có thơng báo cho hàng xóm biết”. Ơng A tin rằng khi thơng
báo như vậy sẽ khơng cịn ai dám ăn trộm ở vườn nhà mình nữa. Sự tin tưởng này của
ơng A tuy có căn cứ nhưng căn cứ đó khơng vững chắc, bởi thơng báo của ông chỉ có

2
CuuDuongThanCong.com

/>

hàng xóm của ơng biết. Điều đó cho thấy ơng A do không thận trọng khi đánh giá, lựa
chọn xử sự nên đã gây ra hậu quả chết người.
Như vậy, khi thực hiện hành vi chăng dây điện trần xung quanh vườn để chống
trộm, ông A nhận thức rõ hành vi đó là hành vi có thể gây ra hậu quả chết người nhưng
cho rằng hậu quả đó sẽ khơng xảy ra nên vẫn thực hiện và đã gây ra hậu quả chết người.
Với trạng thái tâm lý trên, có cơ sở kết luận hình thức lỗi của ơng A khi phạm tội là lỗi vơ
ý vì q tự tin.
2. Trách nhiệm pháp lý sẽ không được đặt ra đối với những trường hợp khơng có
những hành vi vi phạm pháp luật xảy ra.
Giải thích:
Trách nhiệm pháp lý là hậu quả pháp lý bất lợi mà chủ thể vi phạm pháp luật phải
gánh chịu do hành vi vi phạm pháp luật của mình, thể hiện ở việc phải chịu những biện
pháp cưỡng chế Nhà nước được quy định trong phần chế tài của các quy phạm pháp luật

khi họ vi phạm pháp luật.
Căn cứ để truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với chủ thể là hành vi của chủ thể
thỏa mãn các dấu hiệu pháp lý của hành vi vi phạm pháp luật được pháp luật quy định.
Nếu chủ thể khơng có hành vi vi phạm pháp luật thì không thể truy cứu trách nhiệm pháp
lý đối với chủ thể đó.
Pháp luật hình sự nước ta khơng thừa nhận việc “quy tội khách quan”, nghĩa là
xác định tội chỉ dựa vào những hành vi khách quan mà không dựa vào những yếu tố khác
như lỗi, năng lực trách nhiệm pháp lý… của chủ thể.
Ví dụ, trong lĩnh vực hình sự, Điều 2 BLHS nước ta quy định: “Chỉ người nào
phạm một tội đã được Bộ luật hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm hình sự”. Điều
đó có nghĩa là chỉ khi xác định được hành vi của một người thỏa mãn các dấu hiệu của
một cấu thành tội phạm vụ thể được BLHS quy định thì mới có thể truy cứu, áp dụng
trách nhiệm hình sự đối với người đó.

3
CuuDuongThanCong.com

/>