THAM LUAN VE DOI MOI PP DH MON TOAN 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>B¸o c¸o tham luËn đổi mới phơng pháp dạy học toán 9 Hä tªn ngêi b¸o c¸o: Phan V¨n Qu©n §¬n vÞ: Trêng THCS Ba §ån 1. Đặt vấn đề: Nh chúng ta đã biết bậc học THCS là bậc học phổ cập nhằm nâng cao mặt bằng dân trí, chuẩn bị đào tạo nguồn nhân lực cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa để đáp ứng mục tiêu của giáo dục phổ thông là: Giúp học sinh phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ và các kỹ năng cơ bản khác, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con ngời, chuẩn bị hành trang kiến thức để học lên THPT, THCN, học nghề,.... hoặc phục vụ trong cuộc sống lao động, sản xuất. Trong những năm qua phòng giáo dục và đào tạo và các trờng đã có nhiều chủ trơng, biện pháp tích cực để nâng cao hiệu quả chất lợng dạy học môn Toán 9. Qua đó đã làm thay đổi khá nhiều vÒ chÊt lîng gi¸o dôc cña huyÖn nhµ. Tuy cã nhiÒu tiÕn bé nhng chÊt lîng cha thËt bÒn v÷ng, vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ cÇn ph¶i bµn. ThÓ hiÖn râ nÐt nhÊt lµ chÊt lîng thi vµo THPT trong n¨m häc 2012-2013 vừa qua. Vậy yêu cầu đặt ra cho mỗi một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Toán 9 trong 35 trờng của huyện phải tìm đợc nguyên nhân dẫn đến chất lợng cha thật bền vững, còn nhiều hạn chế, cần phải nhìn thẳng vào sự thật. Từ đó đa ra những biện pháp tích cực sát với thực tế để từng bớc khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả chất lợng môn Toán 9. 2. Nguyên nhân, hạn chế dẫn đến chất lợng môn Toán lớp 9 thấp: a)VÒ phÝa häc sinh: a.1- Một bộ phận học sinh thiếu ý thức luyện rèn, không chăm học, cha xác định đúng động cơ, mục đích của việc học tập, đi học vì bị ép buộc của gia đình, của nhà trờng và xã hội nên không thể hiện đợc ý thức phấn đấu, vơn lên. a.2- Mét sè em ngåi häc cha chÞu khã nghe gi¶ng, kh«ng ghi bµi, lêi häc, lêi suy nghÜ x©y dùng bài, còn nói chuyện riêng, thậm chí còn phá phách làm ảnh hởng đến đến bạn bè xung quanh, chất lîng líp häc. a.3- §i häc th× kh«ng vµo líp, bá häc, v¾ng häc thêng xuyªn, tham gia ch¬i vµ nghiÖn c¸c trß ch¬i ®iÖn tö trùc tuyÕn trªn m¹ng Internet, xem phim, ¶nh b¹o lùc. a.4-Mét sè em n¨ng lùc tiÕp thu bµi, vËn dông kiÕn thøc bµi häc cßn qu¸ nhiÒu h¹n chÕ, bªn c¹nh đó còn không ít em còn hổng các kiến thức về môn Toán (nh không nhớ ĐN, Khái niệm, Đ.Lí, T.Chất, tiên đề, Hệ quả, Dấu hiệu, các quy ớc, kí hiệu ...), ý thức tự học ở nhà của các em hầu nh kh«ng cã, chØ tiÕp thu ë trªn líp, kh«ng häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi, nªn tiÕp thu bµi ë líp thËt sù gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ trì ng¹i. a.5- Mặc dù giáo viên đã phân loại HS, dạy bám sát đối tợng, hớng dẫn cẩn thận, kỹ lỡng nh do khả năng tiếp thu của học sinh còn hạn chế nên vẫn mắc nhiều sai lầm và cha linh động xử lý tình huống dù đơn giản nhất, nên kết quả học tập còn nhiều hạn chế. a.6- NhiÒu em thiÕu kü n¨ng lµm c¸c bµi to¸n rót gän, vÏ h×nh, ph¬ng ph¸p chøng minh mét bµi to¸n h×nh häc, kü n¨ng lËp luËn, c¸ch tr×nh bµy mét bµi to¸n hoµn chØnh. a.7- Bên cạch đó một bộ phận cha mẹ học sinh bị cuốn vào vòng xoáy của cơ chế thị trờng, làm ăn buôn bán, ít quan tâm, theo dõi đến việc học tập của con em mình, mặc phó cho thầy cô và nhà trờng. b) VÒ phÝa gi¸o viªn: b.1- Mét sè gi¸o viªn cßn non vÒ kinh nghiÖm gi¶ng d¹y To¸n 9, cha tõng tr·i, thiÕu sù chÞu khã häc hái, ®Çu t thêi gian nghiªn cøu kiÕn thøc cha nhiÒu, ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y lóng tóng, lµm cho học sinh khó tiếp thu, kiến thức cha thật sự vững vàng, lên lớp không chủ động đợc kiến thức của bµi d¹y. b.2- §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc cña gi¸o viªn cha cã hiÖu qu¶. Sè lîng gi¸o viªn giái vÒ m«n Toán trong một trờng còn ít, việc khai thác trang thiết bị đồ dùng dạy học còn hạn chế, việc ứng dông CNTT, c¸c phÇn mÒm hç trî trong d¹y häc cha tÝch cùc. b.3- Dạy trên lớp cha quan nhiều đến đối tợng học sinh yếu, kém mà chỉ tập trung vào một số đối tợng học sinh khá giỏi trong lớp đó vì sợ dạy không kịp bài, cháy giáo án, nên không làm chủ đ ợc thời gian và làm hạn chế việc phát huy tính tích cực chủ động tạo của học sinh trong học tập. b.4- Kiến thức bài học khai thác thiếu tính triệt để, không sâu, giáo viên thờng cung cấp một chiều, làm cho học sinh tiếp thu bài một cách thụ động, ghi nhớ máy móc, dễ quên. b.5- Bµi d¹y lan man khã hiÓu, kiÕn thøc GV cung cÊp cho HS nh mét th«ng b¸o, sau mçi bµi häc giáo viên cha chốt đợc kiến thiếu trọng tâm, thiếu sự hớng dẫn cụ thể công việc học ở nhà, chỉ giao sè lîng bµi tËp cÇn gi¶i quyÕt mµ th«i..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> b.6- Trình độ quản lí lớp học còn nhiều hạn chế, cha bao quát đợc hết các đối tợng, cách thức tổ chức dạy học còn yếu. Ngoài ra không ít đồng chí cha tận tụy, yêu nghề yêu nghành giúp HS vợt khã v¬n lªn trong häc tËp. 3. Một số giải pháp, chia sẽ kinh nghiệm để nâng cao chất lợng học sinh: 3.1- Kiểm tra chất lợng đầu năm, tìm hiểu hoàn cảnh từng học sinh. Phân chia đối tợng học sinh và nắm thật sát năng lực học tập của từng học sinh để đa ra phơng pháp dạy học phù hợp, nh phụ đạo, bổ trợ kiến thức, nâng cao kiến thức đối với HS khá giỏi ở từng bài ngay từ đầu năm. 3.2- Dạy từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp dựa trên chuẩn kiến thức, kỹ năng, cần giúp học sinh nắm đợc kiến thức cơ bản, trọng tâm của từng bài và gây hứng thứ khi học toán. Ví dụ: Khi dạy bài “Tứ giác nội tiếp” Hình học 9 kiến HS cần nắm ĐN, định lí, định lí đảo. Để giúp HS nắm đợc định lí, cách vận dụng định lí vào giải bài tập, yêu cầu tối thiểu để HS đạt đợc giáo viên ra một bài tập: Cho tam giác ABC, các đờng cao AH, BK, CF, O là trực tâm. Hãy tìm các tứ giác nội tiếp. (Các tứ giác nội tiếp AKOF; BFOH; HOKC vì có tổng hai góc đối bằng 180 0). Sau khi học sinh nắm đợc bài này, GV hỏi thêm tứ giác BFKC có nội tiếp không? (Tứ giác BFKC có   BFC BKC 90 0 suy ra F và K cùng thuộc đờng tròn đờng kính BC nên tứ giác BFKC nội tiếp vì. có 4 đỉnh cùng thuộc đờng tròn đờng kính BC. 3.3- Không đợc chủ quan đối với kiến thức đã dạy xem nh học sinh đã biết rồi mà phải tranh thủ thời gian để ôn lại kiến thức cũ khi giảng bài mới và luyện tập. Ví dụ: Khi giải bài tập 12b-SGK toán 9 tập I: Tìm x để mỗi căn thức sau có nghĩa:.  3x  4. cÇn. ôn lại kiến thức điều kiện để A có nghĩa, các bớc giải bất phơng trình đã học ở lớp 8. 3.4- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ph¬ng ph¸p tù häc m«n To¸n ë nhµ, nh»m h×nh hµnh c¸c kü năng tự học, làm nền tảng cho việc phát huy tính độc lập nhận thức. Cụ thể là GV phổ biến cho HS biết tiêu đề bài học, mục tiêu học tập của bài học, các nhiệm vụ học tập cụ thể của bài và hớng dẫn c¸ch thøc gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô häc tËp. 3.5- Khai thác triệt để các sai lầm, thiếu sót của học sinh trong quá trình giảng bài, nhất là tiết luyện tập, tiết kiểm tra, để từ đó hớng dẫn, phân tích giúp học sinh phát hiện sai lầm giải quyết để khắc phục những sai lầm, tạo mọi điều kiện để học sinh tự đánh giá bạn mình trong quá trình học tËp vµ rÌn luyÖn. x . 2. 1 5. Ví dụ: Tìm x biết: 9 x 2 x 1 Khi giải HS chỉ tìm đợc giá trị x =1 bỏ sót mất giá trị Lí do HS mắc phải sai lầm là cha chú ý đến các điều kiện của x ( x 0 ; x  0 ) trớc khi giải. 3.6- Mỗi giáo khi lên lớp cần nghiên cứu và chuẩn bị bài dạy một cách chu đáo. Nếu là tiết bài tập, cần phải giải kỹ từng bài, xem kỹ các trờng hợp có thể xảy ra. Để từ đó tìm ra thuật Toán đơn giản, giúp học sinh từng bớc nắm đợc kiến thức và có hứng thú học toán và giải toán. 3.7- Đối với mỗi bài học những giáo viên cần truyền thụ vấn đề trọng tâm, gắn gọn, cô đọng, tinh giản nhng đảm bảo đầy đủ nội dung một cách chính xác, để giúp học sinh dễ nắm và ôn tập hệ thèng kiÕn thøc dÔ dµng. 3.8- Mỗi lần thay đổi PPDH là một lần GV đã tạo ra “cái mới”, nhờ thế sẽ tránh đ ợc sự đơn điệu, nhàm chán cho học sinh, giờ học sẽ sinh động, hấp dẫn, gây hứng thú, tò mò để đi đến giải quyết vấn đề bài học nêu ra giúp HS có nhiều cơ hội hoạt động tích cực, đào sâu suy nghĩ, t duy, tổng hîp kiÕn thøc cña bµi häc. Ví dụ: Khi dạy bài “Độ dài đờng tròn, cung tròn” GV đặt vấn đề vào bài học “Em có biết bánh xem đạp có đờng kính 650 mm khi lăn một vòng đợc bao nhiêu mét không” 3.9- Gi¸o viªn cÇn ph¶i nhiÖt t×nh, tËn tôy, yªu nghÒ, mÕn trÎ, thÓ hiÖn tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, kiªn nhÉn trong gi¶ng d¹y, kh«ng n«n nãng, véi vµng, tõng bíc gióp häc sinh kh¾c phôc nh÷ng sai sót, hạn chế dù rất nhỏ, tạo mọi điều kiện cho phép nhất để hình thành từng bớc động cơ, thái độ trong häc tËp, t¹o sù phÊn khëi vµ niÒm tin trong häc to¸n. 3.10-Uèn n¾n cho häc sinh biÕt c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i mét bµi to¸n ph¶i gän nhng chÆt, chÝnh x¸c, đầy đủ về nội dung. Thông qua tiết luyện tập, ôn tập, phụ đạo và tiết kiểm tra. 3.11- LuyÖn rÌn cho HS tÝnh cÈn thËn, ph¸t triÔn t duy, kh¶ n¨ng suy nghÜ trong mçi tiÕt d¹y. X©y dựng động cơ thái độ học tập đúng, tự giác làm bài từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp trong tõng bµi, ch¬ng, th«ng qua viÖc hiÓu vµ n¾m ch¾c kiÕn thøc bµi gi¶ng ë líp. 6. 3. VÝ dô (Bµi 13d -SGK To¸n 9 tËp I): Rót gän biÓu thøc: 5 4a  3a víi a < 0 Do không cẩn thận nên không chú ý đến điều kiện của bài toán dã giải sai nh sau: 3 3 3 3 3 5 4a 6  3a 3 = 5 2a  3a 10a  3a 7 a.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3.12-Vấn đề dạy tốt một tiết Toán, học sinh nắm vững kiến của một tiết học thì việc đầu t vào soạn mét gi¸o ¸n lµ kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh d¹y häc, ngoµi ra cÇn ph¶i lµm cho m«n häc thËt gần gũi với thực tế đời sống nên GV cần phải linh hoạt, sáng tạo trong từng tiết dạy của mình để lµm næi râ sù g¾n bã cña To¸n häc víi cuéc sèng hµng ngµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt. 3.13- Ngôn ngữ phải dễ hiểu để học sinh dễ nhìn nhận, nắm bắt, chiếm lĩnh tri thức mới. Hệ thống câu hỏi phải hết sức gọn, trong sáng, logic, chặt chẽ, gợi mở nếu cần thiết để HS tự tìm ra kiến thức mới. Từ đó HS sẽ khắc sâu, nhớ lâu kiến thức và gây đợc hứng thú, thúc đẩy vơn lên trong häc tËp cña mçi em trong líp häc. 3.14- Dạy môn toán cần dạy cho học sinh nắm chắc ĐN, Khái niệm, Đ.Lí, T.Chất, tiên đề, Hệ quả, Dấu hiệu, các quy ớc, kí hiệu ...Nó là chìa khóa của mọi vấn đề nhng vẫn cha đủ. Mà GVcần phải biết làm cho HS biến những kiến thức đó vào mỗi bài tập cụ thể, vận dụng nh thế nào?. 3.15- Đầu t cho việc chuẩn bị đồ dùng trực quan cho một tiết dạy là hết sức cần thiết, để HS hiểu kiến thức một cách tờng tận, sát thực tế, hiểu đợc kiến thức đó xuất phát từ đâu, dựa trên cơ sở nµo? 3.16- Khi dạy xong một tiết cần phải biết đợc bao em hiểu bài và còn lại bao nhiêu em cha kịp hiểu bài. Từ đó có những phơng pháp giúp đỡ số HS cha hiểu bài. Sau mỗi tiết dạy phải có cũng cố, luyện tập bằng các câu hỏi trọng tâm, cơ bản nhất, GV chú ý đến HS yếu kém, cá biệt để nắm việc tiếp thu kiến thức mới trong nội dung bài học, bài luyện tập tại lớp cần đợc nâng dần từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phúc tạp, biết tổng hợp kiến thức. 3.17- Cách thức ra bài tập ở nhà đối với HS yếu kém cần phải chọn lọc các bài tập phù hợp, sau đó nâng dần lên, tránh quá tải cho HS. Đối với HS khá giỏi cần phải ra thêm bài tập ở ngoài SGK để mçi em cã c¬ héi ph¸t triÓn t duy s¸ng t¹o, thÓ hiÖn m×nh vÒ kiÕn thøc to¸n häc. VÝ dô: Häc xong bµi “HÖ thøc Vi-Ðt vµ øng dông” khi ra tËp vÒ nhµ, bµi 32c-SGK to¸n 9- tËp II: Tìm hai số u và v biết u - v = 5 và uv = 24, GV không yêu cầu đối với HS yếu kém. 3.18- Kiểm tra đánh giá HS phải công bằng chính xác, chỉ ra đợc những kiến thức còn thiếu và yếu hay mắc phải trong bài làm cho dù là nhỏ nhất. Để làm đợc điều đó GV khi ra đề kiểm tra phải phân hóa cụ thể đợc từng đối tợng. 4. Kiến nghị đề xuất: (Không) V× kh¶ kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ, kinh nghiÖm gi¶ng d¹y To¸n 9 cha nhiÒu, tÇm nh×n tæng thÓ cha cao, nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt vµ khiÕm khuyÕt trong qu¸ tr×nh tham luËn rÊt mong quý vị đại biểu, lãnh đạo phòng và thầy cô hết sức thông cảm. Chúc quý vị đại biểu, lãnh đạo phòng giáo dục và quý thầy cô sức khỏe, giặt hái đợc kết qu¶ cao trong n¨m häc 2012-2013. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Ba §ån, ngµy 07 th¸ng 9 n¨m 2012 Ngêi b¸o c¸o Phan V¨n Qu©n.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>