(Luận văn thạc sĩ) thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe buýt thaco city b60

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

---------- oOo ----------

NGUYỄN ĐÌNH OANH

THIẾT KẾ QUY TRÌNH SƠN KHUNG VỎ XE BUÝT
THACO CITY B60

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

Đà Nẵng, 2019


ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
---------- oOo ----------

NGUYỄN ĐÌNH OANH

THIẾT KẾ QUY TRÌNH SƠN KHUNG VỎ XE BUÝT
THACO CITY B60

Chuyên ngành: Kỹ thuật Cơ khí động lực
Mã số
: 85.20.11.6

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. DƯƠNG VIỆT DŨNG

Đà Nẵng, 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Mọi kết quả nghiên
cứu cũng như ý tưởng của tác giả khác nếu có đều được trích dẫn đầy đủ.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng
bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Luận văn này cho đến nay vẫn chưa được bảo vệ tại bất kỳ một hội đồng bảo vệ
luận văn thạc sĩ nào trên toàn quốc cũng như ở nước ngoài và cho đến nay vẫn chưa
được công bố trên bất kỳ phương tiện thơng tin nào.
Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về những gì mà tơi đã cam đoan trên đây.
Tác giả luận văn

Nguyễn Đình Oanh


LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian học tập tại Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng và công tác tại
Công ty Cổ Phần Ơ Tơ Trường Hải. Được sự hướng dẫn tận tình của thầy Dương Việt
Dũng em đã thực hiện đề tài “Thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City
B60”. Trong quá trình thực hiện đề tài em đã có học hỏi rất nhiều kiến thức bổ ích từ
kiến thức chuyên môn, cách thực hiện một đề tài khoa học, điều này sẽ hỗ trợ em trong
công việc sau này.
Em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Cơng Ty Cổ phần Ơ tơ Trường Hải đã
tạo điều kiện cho em được học tập, cảm ơn các anh chị trong Công ty Thaco Bus đã hỗ
trợ về tài liệu.
Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của thầy Dương Việt Dũng

người trực tiếp hướng dẫn em trong suốt quá trình làm đề tài.
Em xin cảm ơn các thầy cơ trong Khoa Cơ khí Giao thông, quý thầy cô của
Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng, Đại học Đà Nẵng đã giảng dạy em trong suốt
những năm qua.
Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của q thầy cơ để đề tài hồn thiện
hơn.
Trân trọng!


MỤC LỤC
TÓM TẮT LUẬN VĂN ..................................................................................................
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................
DANH MỤC CÁC BẢNG...............................................................................................
DANH MỤC CÁC HÌNH ...............................................................................................
MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................1
4. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................1
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn .................................................................................2
6. Dự kiến kết quả đạt được .........................................................................................2
7. Dàn ý nội dung .........................................................................................................2
CHƯƠNG 1 - TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ SƠN Ô TÔ VÀ XE BUÝT
THACO CITY B60 ........................................................................................................4
1.1. Tổng quan về công nghệ sơn ơ tơ .........................................................................4
1.1.1. Giới thiệu một số quy trình sơn .....................................................................4
1.1.2. Phương pháp sơn khơng khí ...........................................................................5
1.1.3. Phun sơn cao áp khơng có khơng khí............................................................. 6
1.1.4. Phương pháp sơn tĩnh điện .............................................................................6
1.1.5. Phương pháp nhúng tĩnh điện ........................................................................8

1.1.6. Một số hệ thống sấy sơn ô tô .........................................................................9
1.2. Giới thiệu về xe buýt Thaco City B60 ................................................................ 11
1.3. Quy trình sơn xe buýt hiện tại. ...........................................................................14
1.3.1. Thực trạng quy trình sơn hiện tại .................................................................14
1.3.2. Ưu điểm:.......................................................................................................16
1.3.3. Nhược điểm: .................................................................................................16
1.4. Kết luận chương 1 ............................................................................................... 16
CHƯƠNG 2 - CƠ SỞ LÝ THUYẾT ..........................................................................17
2.1. Cơ sở lý thuyết về sơn ô tô .................................................................................17
2.1.1. Phân loại .......................................................................................................17
2.1.2. Thành phần của sơn .....................................................................................18
2.1.3. Tính chất lý hóa của một số loại sơn sử dụng trên ô tô ............................... 20
2.1.4. Yêu cầu kỹ thuật đối với sơn ô tô ................................................................ 20
2.2. Cơ sở lý thuyết về quy trình sấy sơn ..................................................................21
2.2.1. Cơ chế hình thành màng sơn ướt .................................................................21


2.2.2. Q trình sấy khơ sơn ..................................................................................22
2.3. Cơng nghệ nhúng tĩnh điện .................................................................................24
2.3.1. Giới thiệu công nghệ nhúng tĩnh điện .......................................................... 24
2.3.2. Nguyên lý hoạt động nhúng tĩnh điện .......................................................... 27
2.4. Kết luận chương 2 ............................................................................................... 29
CHƯƠNG 3 - QUY TRÌNH SƠN KHUNG VỎ XE BUÝT THACO CITY B60 ..30
3.1. Quy trình sơn tổng thể ........................................................................................ 30
3.1.1. Tổng thể khung vỏ xe buýt Thaco City B60 ................................................30
3.1.2. Sơ đồ bố trí quy trình sơn khung vỏ xe Thaco City B60 ............................. 31
3.1.3. Diễn giải quy trình sơn khung vỏ xe Thaco City B60. ................................ 31
3.2. Quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60 ...............................................31
3.2.1. Quy trình tiền xử lý ......................................................................................31
3.2.2. Chuyền nhúng ED ........................................................................................ 42

3.2.3. Chuyền chuẩn bị bề mặt ...............................................................................49
3.2.4. Chuyền hoàn thiện bề mặt ............................................................................55
3.2.5. Sơn lót ..........................................................................................................59
3.2.6. Sơn màu........................................................................................................60
3.2.7. Sơn chỉ..........................................................................................................62
3.2.8. Sơn bóng ......................................................................................................63
3.2.9. Dọn sơn ........................................................................................................64
3.2.10. Hệ thống nâng hạ và vận chuyển khung xe ...............................................64
3.3. Kiểm tra chất lượng sơn......................................................................................66
3.3.1. Một số lỗi thường gặp ..................................................................................66
3.3.2. Tiêu chuẩn kiểm tra chất lượng sơn ............................................................. 68
3.4. Kết luận chương 3 ............................................................................................... 72
CHƯƠNG 4 - TÍNH TỐN, THIẾT KẾ HỆ THỐNG SẤY SƠN MÀU ...............73
4.1. Chọn phương pháp sấy .......................................................................................73
4.1.1. Các phương pháp sấy ...................................................................................73
4.1.2. Chọn thiết bị sấy........................................................................................... 74
4.2. Chọn tác nhân sấy và chế độ sấy. .......................................................................77
4.2.1. Chọn tác nhân sấy. .......................................................................................77
4.2.2. Chọn chế độ sấy. .......................................................................................... 78
4.3. Tính tốn kích thước phịng sấy và thời gian sấy ...............................................78
4.3.1. Kích thước phịng sấy ..................................................................................78
4.3.2. Thời gian sấy. ............................................................................................... 80
4.4. Tính tốn nhiệt thiết bị sấy. ................................................................................80
4.4.1. Khối lượng vật liệu sấy vào và ra. ............................................................... 80


4.4.2. Quá trình sấy lý thuyết .................................................................................81
4.4.3. Tổn thất nhiệt ra môi trường xung quanh ....................................................84
4.4.4. Tổn thất do vật liệu sấy mang đi. .................................................................87
4.4.5. Quá trình sấy thực tế ....................................................................................88

4.5. Chọn các thiết bị phụ trợ .....................................................................................91
4.5.1. Chọn đầu đốt ................................................................................................ 91
4.5.2. Tính tốn bộ trao đổi nhiệt ...........................................................................91
4.5.3. Quạt gió ........................................................................................................92
4.6. Kết luận chương 4 ............................................................................................... 94
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................................95
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................97
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN ............................................................... 1


TĨM TẮT LUẬN VĂN
THIẾT KẾ QUY TRÌNH SƠN KHUNG VỎ
XE BUÝT THACO CITY B60
Học viên: Nguyễn Đình Oanh, Chuyên ngành: Kỹ thuật cơ khí động lực
Mã số: 8520116, Khóa: K35, Trường Đại học Bách khoa – ĐHĐN
Tóm tắt - Cùng với sự phát triển không ngừng của ngành công nghiệp ô tô, kéo
theo các ngành phụ trợ cho ngành công nghiệp ơ tơ cũng phát triển nhanh chóng.
Đặc biệt đối với các ngành công nghiêp phụ trợ hỗ trợ cho cơng nghiệp ơ tơ, trong
đó có ngành sơn ơ tơ. Sơn ô tô dây chuyền sơn hiện tại Công ty Thaco Bus cịn
nhiều cơng đoạn thực hiện thủ cơng, lặp lại, không đáp ứng nhu cầu kế hoạch sản
xuất của cơng ty. Vì vậy thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60
để nâng cao năng suất và chất lượng của dây chuyền sơn là vấn đề cấp thiết. Trong
đề tài thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe trình thiết kế quy trình tổng thể, mơ tả các
cơng đoạn sơn trong quy trình, nghiên cứu cơng nghệ nhúng tĩnh điện, thiết kế hệ
thống sấy sơn màu nhằm giảm các công đoạn thủ công, hợp lý quy trình sản xuất,
nâng cao năng suất và chất lượng của sản phẩm, từ đó giảm được chi phí sản xuất,
tăng tính cạnh tranh của sản phẩm.
Từ khóa: thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe bt, cơng nghệ nhúng tĩnh điện, hệ
thống sấy sơn màu.
THE DESIGN OF PAINTING PROCESS OF THACO CITY B60 BUS

FRAME
Along with the continuous development of the automobile industry, the supporting
industries for the automotive industry have also developed rapidly. Especially for
the auxiliary industries supporting the automotive industry, including automotive
paint.
The current automotive paint line at Thaco Bus company has many stages of
manual implementation, repeating, which does not meet the production need of
Thaco. Therefore, designing Thaco City B60 bus cover frame painting process to
improve the productivity and quality of the paint line is urgent. The project of
designing cover frame painting process, including the overall process designing,
painting stages describing, Electrodeposition technology studying, paint oven system
designing to reduce manual stages, rationalize production process, enhance
prooductivity and quality of products, thereby reduce production costs and increase
the competitiveness of products.
Key words: The project of designing cover frame painting process,
electrodeposition technology, paint oven system.


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt
ED

Tiếng Anh
Electrodeposition

Tiếng Việt
Nhúng tĩnh điện

DI

Deionized water

Nước khử ion

RO

Reverse osmosis

Nước thẩm thấu ngược

UF

Ultrafilter water

Nước siêu lọc


DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu

Tên bảng

Trang

1.1

Thông số kỹ thuật của xe

13

2.1

Phân loại và ưu - nhược điểm các loại sơn

17

3.1

Thông số kỹ thuật của bể tẩy dầu

33

3.2

Thông số kỹ thuật bể rửa nước 1

35

3.3

Thông số kỹ thuật bể rửa nước 2

35

3.4

Thơng số kỹ thuật bể định hình

37

3.5

Thơng số kỹ thuật bể phốt phát

39

3.6

Thông số kỹ thuật rửa nước lần 3

40

3.7

Thông số kỹ thuật bể DI

41

3.8

Thông số kỹ thuật bể ED

43

3.9

Thông số kỹ thuật bể UF

45

3.10

Thông số kỹ thuật bể định hình

47

3.11

Quy trình lắp mảng đầu, đi

49

3.12

Quy trình liên kết mối ghép

51

3.13

Quy trình rà lướt gió

52

3.14

Quy trình rà lướt gió đi khung xe

53

3.15

Quy trình chà nhám bề mặt

53

3.16

Quy trình chuẩn bị trước khi phun Foam

54

3.17

Quy trình phun Foam

55

3.18

Quy trình trét masda

56

3.19

Quy trình xả masda

57

3.20

Quy trình làm mastic

58

3.21

Quy trình sơn lót bề mặt

59

3.22

Quy trình pha màu

61

3.23

Quy trình sơn màu

61

3.24

Quy trình chuẩn bị sơn chỉ

62

Số hiệu

Tên bảng

Trang

3.25

Quy trình sơn chỉ

63

3.26

Quy trình chà nước

63

3.27

Quy trình sơn bóng

64

3.28

Quy trình dọn sơn

64

3.29

Một số lỗi thường gặp

66

3.30

Phân loại vùng kiểm tra

68

3.31

Tiêu chuẩn độ cứng, độ bám dính, độ va đập, độ bóng.

69

3.32

Tiêu chuẩn chất lượng sơn màu

70

3.33

Hướng dẫn công việc kiểm tra sơn hoa văn

71

3.34

Hướng dẫn công việc kiểm tra hồn thiệns

72

4.1

Bảng tính tốn khí động trong thiết bị sấy

93


DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hiệu

Tên hình

Trang

1.1

Lưu đồ quy trình sơn thân xe của xe Mazda

4

1.2

Lưu đồ quy trình sơn cabin xe Tải

5

1.3

Thiết bị phun sơn khơng khí

5

1.4

Máy phun sơn và súng phun sơn tĩnh điện

6

1.5

Sơn bột tĩnh điện

7

1.6

Buồng sơn bột tĩnh điện

8

1.7

Phòng sơn sấy xe buýt Yoki Star Trung Quốc

9

1.8

Phòng sơn sấy xe buýt Saima Ý

10

1.9

Xe buýt Thaco City B60 nhìn từ phía trước

11

1.10

Xe bt Thaco City B60 nhìn từ phía sau

11

1.11

Xe bt Thaco City B60 nhìn từ phía bên trái

12

1.12

Xe bt Thaco City B60 nhìn từ phía phải

12

1.13

Các kích thước của xe buýt Thaco City B60

13

1.14

Lưu đồ quy trình sơn xe Bt

14

2.1

Thành phần của sơn

18

2.2

Chất đóng rắn

20

2.3

Q trình tạo màng sơn nhũ

21

2.4

Sơ đồ phân loại quy trình sấy khơ sơn

22

2.5

Q trính sấy của sơn loại dung mơi bay hơi

23

2.6

Q trình sấy của sơn loại dung mơi phản ứng

23

2.7

Q trình sấy của sơn loại trùng hợp oxi hóa

23

2.8

Q trình sấy của sơn loại trùng hợp nhiệt.

24

2.9

Quá trình sấy của sơn loại trùng hợp hai thành phần.

24

2.10

Nguyên lý nhúng tĩnh điện.

27

3.1

Kết cấu khung vỏ xe buýt Thaco City B60

30

3.2

Sơ đồ quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60.

31


Số hiệu

Tên hình

Trang

3.3

Cơ chế tẩy dầu

32

3.4

Sơ đồ cơng nghệ bể tẩy dầu 1

33

3.5

Sơ đồ công nghệ bể phun nước 1

34

3.6

Sơ đồ cơng nghệ bể định hình.

36

3.7

Sơ đồ cơng nghệ bể phốt phát.

38

3.8

Sơ đồ công nghệ bể rửa nước lần 3.

40

3.9

Sơ đồ công nghệ bể rửa nước DI

41

3.10

Sơ đồ công nghệ bể nhúng tĩnh điện

44

3.11

Sơ đồ công nghệ bể UF.

46

3.12

Sơ đồ công nghệ bể rửa nước DI lần 2

47

3.13

Sơ đồ cấu tạo phòng sấy

48

3.14

Các vùng kiểm tra

68

4.1

Sơ đồ hệ thống sấy

75

4.2

Kết cấu của vách tường phịng sấy

76

4.3

Kích thước cơ bản của phịng sấy

78

4.4

Kích thước cơ bản của phịng sấy

79

4.5

Sơ đồ tính tốn nhiệt thiết bị sấy

80

4.6

Đồ thị biểu diễn q trình sấy lý thuyết.

81

4.7

Đồ thị biểu diễn quá trình sấy thực tế

88

4.8

Hệ thống sấy sơn màu

95


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
- Năm 2018 cùng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, Công ty cổ phần ô
tô Trường Hải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất kinh doanh để từ bước
hội nhập vào sân chơi của khu vực và thế giới, trong sân chơi mới cần phải nâng cao
chất lượng, tăng tính hiệu quả trong sản suất và đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.
- Tại nhà máy Thaco Bus thuộc Khu phức hợp Chu Lai Trường Hải hiện nay dây
chuyền sơn cịn nhiều cơng đoạn làm thủ cơng, chiếm tỷ trọng nhân cơng lớn, khơng
an tồn trong q trình thực hiện và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, thẩm mỹ của
sản phẩm.
Để giải quyết các yêu cầu nêu trên, em chọn đề tài “Thiết kế quy trình sơn khung
vỏ xe buýt Thaco City B60” nhằm nâng cao chất lượng và năng suất của quy trình sơn
xe buýt.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60.
- Thiết kế hệ thống sấy sơn màu. Thiết kế hệ thống sấy sơn màu có năng suất 1012 xe/ngày.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu
+ Quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60
+ Hệ thống sấy sơn màu
- Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu dây chuyền sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60 tại nhà máy Thaco
Bus.

4. Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu lý thuyết
+ Nghiên cứu lý thuyết sơn ô tô.
+ Nghiên cứu lý thuyết hệ thống sấy sơn.
+ Nghiên cứu lý thuyết công nghệ nhúng tĩnh điện.
- Nghiên cứu thực tế: Nghiên cứu thực tế tại Xưởng Sơn – Công ty Thaco Bus –
Khu Phức hợp Ơ Tơ Chu Lai – Trường Hải.


2
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
- Ý nghĩa khoa học: Đề tài khi hoàn thành là một tài liệu nghiên cứu tổng hợp về
lý thuyết công nghệ sơn tĩnh điện và các công đoạn sơn, thiết kế hệ thống sấy sơn màu
trong dây chuyền sản xuất của công ty.
- Ý nghĩa thực tiễn: Thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60 góp
phần nâng cao chất lượng của sản phẩm để đáp ứng với từng yêu cầu của khách hàng,
đồng thời nâng cao công nghệ và năng suất của dây chuyền sơn xe buýt tại Cơng ty
Thaco Bus – Khu Phức hợp Ơ Tơ Chu Lai – Trường Hải.
6. Dự kiến kết quả đạt được
- Thiết kế quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60.
- Thiết kế hệ thống sấy sơn màu của dây chuyền sơn xe buýt Thaco City B60.
7. Dàn ý nội dung
Lời mở đầu
Mục lục
Các chữ viết tắt
Danh mục các bảng.
Danh mục các hình vẽ và đồ thị
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục tiêu nghiên cứu

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ SƠN VÀ XE BUÝT THACO CITY
1.1. Tổng quan về công nghệ sơn ô tô
1.2. Giới thiệu về xe buýt Thaco City B60.
1.3. Giới thiệu dây chuyền sơn ô tô buýt hiện tại.
Ưu và nhược điểm  Đề xuất giải pháp.
Chương 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1. Cơ sở lý thuyết về sơn ô tô.


3
2.2. Cơ sở lý thuyết về quy trình sấy sau khi sơn.
2.3. Cơ sở lý thuyết về công nghệ nhúng tĩnh điện
Chương 3: QUY TRÌNH SƠN KHUNG VỎ XE BUÝT THACO CITY B60
3.1. Quy trình sơn tổng thể
3.2. Quy trình sơn khung vỏ xe buýt Thaco City B60
3.3. Kiểm tra chất lượng sau khi sơn
Chương 4: TÍNH TỐN, THIẾT KẾ HỆ THỐNG SẤY SƠN MÀU
4.1. Chọn phương pháp sấy
4.2. Chọn tác nhân sấy và chế độ sấy
4.3. Tính tốn kích thước phịng sấy và thời gian sấy
4.4. Tính tốn nhiệt thiết bị sấy.
4.5. Tính chọn các thiết bị phụ trợ


4
Chương 1 - TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ SƠN Ô TƠ VÀ XE BT
THACO CITY B60

1.1. Tổng quan về cơng nghệ sơn ô tô
Cùng với sự phát triển không ngừng của ngành công nghiệp ô tô, kéo theo các
ngành phụ trợ cho ngành công nghiệp ô tô cũng phát triển nhanh chóng. Trong những
thập niên gần đây dưới sự phát triển mạnh mẽ của các ngành khoa học kỹ thuật hiện
đại, việc ứng dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất đã trở nên phổ
biến tại các nước phát triển trên thế giới. Đặc biệt đối với các ngành công nghiêp phụ
trợ hỗ trợ cho công nghiệp ô tô, trong đó có ngành sơn ô tô. Dưới đây là một số công
nghệ sơn và thiết bị trên thế giới mà các nhà sản suất đang áp dụng.
1.1.1. Giới thiệu một số quy trình sơn
1.1.1.1. Quy trình sơn thân xe của xe Mazda

Hình 1.1. Lưu đồ quy trình sơn thân xe của xe Mazda.
- Ưu điểm
+ Công nghệ nhúng sơn tĩnh điện.
+ Dây chuyền sơn tự động, robot sơn.
+ Công nghệ sơn ướt trên ướt: sau công đoạn sơn lót tiếp tục sơn màu rồi sấy
hồn thiện.
+ Cơng nghệ hiện đại, năng suất dây chuyền sơn lớn 120 xe/ ngày.
- Nhược điểm
+ Một số cơng đoạn cịn làm thủ cơng.
+ Chi phí đầu tư lớn.


5
1.1.1.2. Quy trình sơn cabin xe Tải

Hình 1.2. Lưu đồ quy trình sơn cabin xe Tải
- Ưu điểm
+ Cơng nghệ nhúng sơn tĩnh điện
+ Quy trình cơng nghệ sơn đơn giản, hiệu quả.

- Nhược điểm
Hệ thống sấy sử dụng gia nhiệt trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng bề mặt sơn.
1.1.2. Phương pháp sơn khơng khí
1.1.2.1. Đặc điểm:

Hình 1.3. Thiết bị phun sơn khơng khí
Phun sơn khơng khí dựa vào dịng khí nén do sự chênh lệch áp suất giữa dịng
khí nén đi qua vịi phun với bình chứa sơn, do đó sơn được hút ra khỏi bình, nhờ dịng
khí nén đưa tới vòi phun, sơn được xé tơi thành những hạt nhỏ bám đồng đều trên bề
mặt sản phẩm.
1.1.2.2. Ưu điểm:
- Hiệu quả cao mỗi giờ có thể phun được 150 – 200 m2, gấp 8 -10 lần so với sơn
quét.
- Độ dày màng sơn đồng đều, độ bóng bằng phẳng, bề ngoài đẹp hơn sơn quét.


6
- Tính thực dụng cao, có thể áp dụng cho các loại sơn, các loại vật liệu, các loại
sản phẩm có hình dạng khác nhau.
1.1.2.3. Nhược điểm
- Sử dụng nhiều dung môi, khi làm việc dung môi bay hơi mạnh, làm ô nhiễm
môi trường, gây cháy nổ, gây độc hại…
- Hiệu suất sử dụng thấp, thông thường (50 – 60)%.
1.1.3. Phun sơn cao áp khơng có khơng khí
1.1.2.1. Đặc điểm: Phun sơn cao áp là dùng bơm cao áp tăng áp suất của sơn lên
(10 – 25) MPa, sơn di chuyển với tốc độ 100 m/giây, phun ra từ lỗ nhỏ đầu súng sơn,
va đập mãnh liệt với khơng khí tạo mù sơn đến bề mặt sản phẩm.
1.1.3.2. Ưu điểm
- So với phun sơn khơng khí, phun sơn cao áp có những ưu điểm sau:
- Hiệu suất sơn cao hơn, gấp ba lần so với phun sơn khơng khí.

- Hiệu quả sơn che phủ rất tốt đối với chi tiết phức tạp.
- Có thể phun sơn có độ nhợt cao, thấp. Khi phun sơn có độ nhớt cao được màng
dày, giảm số lần gia công.
- Hiệu suất sử dụng cao, ít ô nhiễm môi trường.
1.1.3.3. Nhược điểm:
Chất lượng bề mặt ngồi màng sơn thấp hơn phun sơn khơng khí.
1.1.4. Phương pháp sơn tĩnh điện
1.1.4.1. Phương pháp phun sơn tĩnh điện

Hình 1.4. Máy phun sơn và súng phun sơn tĩnh điện
- Để nâng cao chất lượng của sản phẩm sau khi sơn và nâng cao chất lượng bề
mặt của sản phẩm sau khi sơn, các nhà sản suất thiết bị sơn trên thế giới đã cho ra đời
thiết bị súng sơn tĩnh điện dựa trên nguyên lý của sơn tĩnh điện. Đó là các hạt tích điện
dương và âm hút nhau, và các hạt điện tích cùng dấu đẩy nhau. Căn cứ vào nguyên lý
tạo mù sương khác nhau, súng sơn tĩnh điện phân thành 3 loại chính : tạo mù sơn tĩnh


7
điện ly tâm, tạo mù sơn tĩnh điện khơng khí, tạo mù sơn tĩnh điện chất lỏng áp suất
cao.
- Ưu điểm:
+ Hiệu suất sử dụng cao, các sản phẩm như đường ống, các chi tiết nhỏ, hiệu suất
của sơn tĩnh điện trên 80 %.
+ Bụi sơn bay ra ngồi ít, cải thiện điều kiện mơi trường.
+ Góc cạnh sản phẩm có độ dày nhất định, tính bảo vệ tốt.
+ Màng sơn có bề ngồi đẹp, năng suất cao, thích hợp với sản xuất tự động hóa.
- Nhược điểm:
+ Những chi tiết nhỏ có hình dáng phức tạp bị điện trường che khuất hoặc điện
trường phân bố không đều.
+ Độ dẫn điện của sơn và dung môi kém, độ bay hơi của dung mơi có u cầu

đặc biệt mới có thể sơn tĩnh điện.
1.1.4.2. Phương pháp sơn bột tĩnh điện
- Nguyên lý của sơn bột tĩnh điện cũng tương tự như phương pháp phun sơn tĩnh
điện. Sự khác nhau cơ bản của nó là sơn bột tĩnh điện sử dụng sơn dạng bột, còn
phương pháp phun sơn tĩnh điện sử dụng sơn ở dạng dung dịch.

Hình 1.5. Sơn bột tĩnh điện
- Sơn bột tĩnh điện là công nghệ không những cho ta những ưu điểm về kinh tế
mà còn đáp ứng được về vấn đề môi trường cho hiện tại và tương lai vì tính chất
khơng có chất dung mơi của nó.


8

Hình 1.6. Buồng sơn bột tĩnh điện
- Thiết bị sơn bột tĩnh điện gồm có: bộ phận cung cấp sơn, bộ phận sinh tĩnh
điện, máy sơn tĩnh điện, phòng phun, hệ thống bột hồi lưu và phòng sấy.
- Ưu điểm:
+ Hiệu suất làm việc cao trên 90%, là phương pháp sơn có độ ơ nhiễm thấp.
+ Thích hợp với sản xuất tự động năng suất cao.
+ Màng sơn dày, độ dày 1 lần sơn (100 - 300) μm
+ Dễ dàng vệ sinh, bảo dưỡng.
+ Khơng bị ăn mịn bởi hóa chất.
+ Là phương pháp sơn ít tốn kém nhất trên giá thành sản phẩm.
+ Tuổi thọ thành phẩm cao.
- Nhược điểm:
+ Nhiệt độ sấy cao trên 200 oC, màng sơn dễ biến màu.
+ Sau khi sấy màng sơn khó sơn sửa chữa lại.
+ Tính trang trí màng sơn kém, độ bóng và độ bằng phẳng khơng bằng phun
sơn.

1.1.5. Phương pháp nhúng tĩnh điện
1.1.5.1. Đặc điểm:
Dòng một chiều được cấp vào bể sơn và vật thể. Lớp sơn tạo ra dính vào bề mặt
vật thể qua một quy trình gọi là sự điện phân. Quá trình kết tủa điện phân (ED) là một
phương pháp sơn đặc biệt mà nó phân tán trong nước và bám trên bề mặt nền của vật
sơn để tạo thành lớp màng đồng đều khơng hịa tan trong nước.
1.1.5.2. Ưu điểm
- Sản xuất trên dây truyền tự động, thời gian sơn rất nhanh (khoảng 3 phút),
mức độ tự động hóa cao, năng suất lao động cao.
- Độ dày màng sơn đồng đều, khi sơn nhúng tĩnh điện katot có thể điều chỉnh
điện áp để thu được màng sơn dày khoảng 10 - 35μm.


9
- Màng sơn che phủ tốt ở cạnh biên, trong lỗ khe hở hàn,…do đó nâng cao độ
bền chống gỉ của sản phẩm.
- Bảo vệ mơi trường tốt, an tồn khi làm việc. Dung dịch sơn nhúng tĩnh điện
chỉ cần trộn dung môi hàm lượng 3%, dùng nước làm chất phân tán, không gây cháy,
không ô nhiễm môi trường.
- Hiệu suất sử dụng sơn cao trên 95%, do độ nhớt của sơn rất thấp, lượng dung
dịch chi tiết mang ra ít, lại qua thu hồi siêu lọc tổn thất rất ít.
- Màng sơn có bề ngồi đẹp, khơng có vết, khi sấy độ bằng phẳng tốt.
1.1.5.3. Nhược điểm
- Nhiêt độ sấy cao (180 oC), màu sắc màng sơn có một màu, độ bền khí hậu sơn
lót kém.
- Đầu tư thiết bị lớn, yêu cầu quản lý chặt chẽ.
- Sản phẩm có nhiều kim loại khơng thể sơn cùng một lúc.
- Giá treo cần được thường xuyên làm sạch và đảm bảo dẫn điện tốt.
- Sản phẩm chất dẻo, gỗ…là những chất không dẫn điện. Không thể sơn nhúng
tĩnh điện trên bề mặt sơn lót.

1.1.6. Một số hệ thống sấy sơn ơ tơ
1.1.6.1. Phịng sơn xe bt Yoki Star Trung Quốc

Hình 1.7. Phòng sơn sấy xe buýt Yoki Star Trung Quốc
Sử dụng hệ thống gia nhiệt cho khơng khí bằng cách đốt dầu diesel, đưa khơng
khí nóng đến làm khơ bề mặt sơn.
- Kích thước phủ bì (DxRxC): 15144 x 6896 x 5600 mm


10
- Kích thước cửa chính (RxC) : 4000 x 4600 mm
- Bộ cấp gió vào phịng sơn: Cơng suất: 2 x7.5 kW, lưu lượng gió: 42000m3/h
- Bộ hút khí: Quạt turbo có lưu lượng: 36000m3/h, tổng cơng suất: 11 kW
- Hệ thống trao đổi nhiệt: Cấu tạo từ thép không gỉ.
- Đầu đốt Diesel của Italy, lượng nhiệt trao đổi nhiệt: 260000 kcal/h, công suất:
232 kW.
- Ưu điểm:
+ Gia nhiệt đồng đều, màng sơn đồng đều, khơng khí nóng tuần hồn trong hệ
thống nên hạn chế thất thốt nhiệt.
+ Tiết kiệm nhiên liệu, chi phí thấp, sử dụng và bảo quản thuận lợi.
- Nhược điểm: Ơ nhiễm mơi trường do đốt dầu diesel.
1.1.6.2. Phịng sơn sấy xe bt Saima Italya.

Hình 1.8. Phòng sơn sấy xe buýt Saima Ý
Sử dụng hệ thống gia nhiệt cho khơng khí bằng cách đốt khí hóa lỏng LPG, đưa
khơng khí nóng đến làm khơ bề mặt sơn.
- Kích thước bên ngồi (dài x rộng x cao): 15200 x5120 x5600 mm
- Kích thước trong (dài x rộng x cao): 15000 x5000 x5000 mm
- Hệ thống lưu thơng gió: 48.000 m3/h, cơng suất: 2 x 10 Hp (7,5 KW)
- Đầu đốt: 2 x 250.000 Kcal/h

- Nhiệt độ sấy: 60o C/80 oC
- Quạt hút : 2 x 10 Hp (7,5 kw), tốc độ lưu thơng gió: 48.000 m3/h
- Ưu điểm:
+ Gia nhiệt gián tiếp qua bộ trao đổi nhiệt nên chất lượng sơn đảm bảo.


11
+ Nhiệt độ sấy được kiểm sát liên tục.
- Nhược điểm: tổn thất nhiệt trong quá trình sấy lớn.
1.2. Giới thiệu về xe buýt Thaco City B60
- Tổng quan về xe buýt Thaco City B60

Hình 1.9. Xe buýt Thaco City B60 nhìn từ phía trước.

Hình 1.10. Xe bt Thaco City B60 nhìn từ phía sau


12

Hình 1.11. Xe bt Thaco City B60 nhìn từ phía bên trái.

Hình 1.12. Xe buýt Thaco City B60 nhìn từ phía phải.