Bo de thi hoc sinh gioi lop 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span>§Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 1) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) C©u 1 (3 ®iÓm). ChØ ra vµ ph©n tÝch ý nghÜa cña nh÷ng quan hÖ tõ trong nh÷ng c©u th¬ sau: “ R¾n n¸t mÆc dÇu tay kÎ nÆn Mµ em vÉn gi÷ tÊm lßng son”. ( B¸nh tr«i níc - Hå Xu©n H¬ng) C©u 2: (7 ®iÓm). Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n sau: “Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trớc. Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những kiều bào ở nớc ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm bị chiếm, từ nhân dân miền ngợc đến miền xuôi, ai cũng một lòng nồng nàn yêu nớc, ghét giặc. Từ những chiến sĩ ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, đến những công chức ở hậu phơng nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, từ những phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, cho đến các bà mẹ chiến sĩ săn sóc yêu thơng bộ đội nh con đẻ của mình. Từ những nam nữ công nhân và nông dân thi đua tăng gia sản xuất, không quản khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến, cho đến những đồng bào điền chủ quyên đất ruộng cho Chính phủ. … Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhng đều giống nhau nơi nồng nàn yêu nớc”. (Hå ChÝ Minh, Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta) C©u 3 (10 ®iÓm). Có ý kiến đã nhận xét rằng: "Thơ ca dân gian là tiếng nói trái tim của ngời lao động. Nó thể hiện sâu sắc những tình cảm tốt đẹp của nhân dân ta." Dựa vào những câu tục ngữ, ca dao mà em đã đợc học và đọc thêm, em hãy làm sáng tá ý kiÕn trªn.. ĐÁP ÁN C©u 1 (3 ®iÓm) * Yªu cÇu 1 (1,0 ®iÓm): ChØ ra nh÷ng quan hÖ tõ: MÆc dÇu, mµ. * Cho ®iÓm: Chỉ đúng mỗi từ cho 0,5 điểm. * Yêu cầu 2: Phân tích đợc ý nghĩa của việc sử dụng quan hệ từ (2,0 điểm): - Việc sử dụng các quan hệ từ mặc dầu, mà chỉ sự đối lập giữa bề ngoài của chiếc bánh tr«i níc víi c¸i nh©n cña nã, chiÕc b¸nh tr«i cã thÓ r¾n hay n¸t, kh« hay nh·o lµ do tay ngêi nÆn nhng dï thÓ r¾n hay n¸t, kh« hay nh·o th× bªn trong còng cã nh©n mµu hång son, ngät lÞm. - Đó cũng là sự đối lập giữa hoàn cảnh xã hội với việc giữ gìn tấm lòng son sắt của ngời phô n÷. - ViÖc sö dông cÆp quan hÖ tõ trªn t¹o nªn mét c¸ch dâng d¹c vµ døt kho¸t thÓ hiÖn râ thái độ quyết tâm bảo vệ giữ gìn nhân phẩm của ngời phụ nữ trong bất cứ hoàn cảnh nào. - Việc dùng cặp quan hệ từ trên cũng đã thể hiện thái độ đề cao, bênh vực ngời phụ nữ cña Hå Xu©n H¬ng. C©u 2 (7 ®iÓm) * Yªu cÇu: - §o¹n v¨n nãi vÒ tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n trong v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta cña Hå ChÝ Minh. - Đoạn văn đã sử dụng phép lập luận chứng minh, cách lập luận rất rõ ràng theo quan hệ Tæng - Ph©n - Hîp giµu søc thuyÕt phôc: + Câu mở đoạn nêu luận điểm: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trớc để giới thiệu tinh thần yêu nớc của nhân dân ta ngày nay đồng thời còn có sự so sánh đối chiếu với tinh thần yêu nớc của nhân dân ta ngày trớc để bày tỏ thái độ ngợi ca, tr©n träng..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + Các câu 2, 3, 4 liệt kê một loạt dẫn chứng tiêu biểu, cụ thể, toàn diện để chứng minh làm s¸ng tá tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta ngµy nay nªu ra ë c©u nªu luËn ®iÓm: c¸c cô giµ … các cháu thiếu niên nhi đồng; các kiều bào … đồng bào vùng bị tạm chiếm; nhân dân miÒn ngîc … miÒn xu«i; nh÷ng chiÕn sÜ ngoµi mÆt trËn … c¸c c«ng chøc ë hËu ph ¬ng; những phụ nữ … bà mẹ; nam nữ công nhân và nông dân … những đồng bào điền chủ … Cùng với những dẫn chứng tác giả trình bày chi tiết, tỉ mỉ những hành động, biểu hiÖn cña tÊm lßng yªu níc cña nh÷ng con ngêi nµy: Ai còng mét lßng nång nµn yªu níc, ghét giặc, … nhịn đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, … nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, … khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, … săn sóc yêu thơng bộ đội nh con đẻ của mình, … thi đua tăng gia sản xuất, … không quản khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến, … quyên đất ruộng cho chính phủ… Kiểu câu “Từ …. đến” tạo ra lối điệp kiểu câu, cùng với điệp từ những, các và phép liệt kê rất tự nhiên, sinh động vừa đảm bảo tính toàn diện vừa giữ đợc mạch văn trôi chảy thông thoáng cuốn hút ngời đọc, ngời nghe. Tác giả đã làm nổi bật tinh thần yêu nớc của nh©n d©n ta trong kh¸ng chiÕn rÊt ®a d¹ng, phong phó ë c¸c løa tuæi, tÇng líp, giai cÊp, nghề nghiệp, địa bàn, hành động, việc làm. + Cuối đoạn văn khẳng định: Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhng đều giống nhau nơi nồng nàn yêu nớc. - Víi c¸ch lËp luËn chÆt chÏ, t¸c gi¶ ca ngîi tÊm lßng yªu níc nång nµn cña nh©n d©n ta tõ đó kích thích động viên mọi ngời phát huy cao độ tinh thần yêu nớc ấy trong cuộc kháng chiÕn chèng Ph¸p. C©u 3 (10 ®iÓm). 1. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng vµ h×nh thøc: - Xác định đúng kiểu bài chứng minh nhận định về văn học dân gian (tục ngữ, ca dao). - ViÕt bµi ph¶i cã bè côc râ rµng, cã luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng. - Trình bày sạch đẹp, câu chữ rõ ràng, hành văn giàu cảm xúc và trôi chảy. 2. Yªu cÇu vÒ néi dung: a) Më bµi: - Dẫn dắt đợc vào vấn đề hợp lí. - Trích dẫn đợc nội dung cần chứng minh ở đề bài, đánh giá khái quát vấn đề. b) Th©n bµi: * Thơ ca dân gian là gì? (thuộc phơng thức biểu đạt trữ tình của văn học dân gian gồm tục ngữ, dân ca, ca dao…; thể hiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân lao động với nhiÒu cung bËc t×nh c¶m kh¸c nhau, ®a d¹ng vµ phong phó xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tr¸i tim lao động của nhân dân; là cách nói giản dị, mộc mạc, chân thành nhng thể hiện những tình c¶m to lín, cô thÓ; "ca dao lµ th¬ cña v¹n nhµ" - Xu©n DiÖu; lµ suèi nguån cña t×nh yªu th¬ng, lµ bÕn bê cña nh÷ng tr¸i tim biÕt chia sÎ.). * Tại sao thơ ca dân gian là tiếng nói trái tim của ngời lao động (lập luận): Thể hiện những t tởng, tình cảm, khát vọng, ớc mơ.. của ngời lao động. * Thơ ca dân gian "thể hiện sâu sắc những tình cảm tốt đẹp của nhân dân ta": - Tình yêu quê hơng đất nớc, yêu thiên nhiên (dẫn chứng). - Tình cảm cộng đồng (dẫn chứng: "Dù ai đi… mùng mời tháng ba; Bầu ơi thơng … một giµn; NhiÔu ®iÒu phñ lÊy ... nhau cïng; m¸u ch¶y ruét mÒm, M«i hë r¨ng l¹nh.. "). - Tình cảm gia đình: + Tình cảm của con cháu đối với tổ tiên, ông bà (dẫn chứng: Con ngời có tổ .. có nguồn; Ngã lªn nuét l¹t.. bÊy nhiªu; …). + Tình cảm của con cái đối với cha mẹ (dẫn chứng: Công cha nh … là đạo con; Ơn cha … cu mang; Chiều chiều ra đứng … chín chiều; Mẹ già nh .. đờng mía lau…). + Tình cảm anh em huynh đệ ruột thịt (dẫn chứng: Anh em nh chân … đỡ đần; Anh thuận em hoµ lµ nhµ cã phóc; ChÞ ng· em n©ng…). + T×nh c¶m vî chång (dÉn chøng: R©u t«m … khen ngon; LÊy anh th× s íng h¬n vua… cµng h¬n vua; ThuËn vî thuËn … c¹n…). - T×nh b»ng h÷u b¹n bÌ th©n thiÕt, t×nh lµng xãm th©n th¬ng (dÉn chøng: B¹n vÒ cã nhí… nhí trêi; C¸i cß c¸i v¹c… gi¨ng ca; …). - T×nh thÇy trß (dÉn chøng: Muèn sang th× b¾c… lÊy thÇy…). - Tình yêu đôi lứa (dẫn chứng: Qua đình… bấy nhiêu; Yêu nhau cới… gió bay; Gần nhà mµ …lµm cÇu; ¦íc g× s«ng … sang ch¬i….). c) KÕt bµi: - Đánh giá khái quát lại vấn đề. - Bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của bản thân về vấn đề vừa làm sáng tỏ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 2) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) Câu 1 (5điểm): Chỉ ra những cái hay, cái đẹp và hiệu quả diễn đạt của nó đợc sử dụng trong ®o¹n th¬ sau: ...§Ñp v« cïng tæ quèc ta ¬i! Rừng cọ đồi chè đồng xanh ngào ngạt. N¾ng chãi S«ng L« hß « tiÕng h¸t, ChuyÕn phµ dµo d¹t bÕn níc B×nh Ca.... (Tè H÷u) C©u 2 (5 ®iÓm) Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n sau: “ T«i yªu Sµi Gßn da diÕt. T«i yªu trong n¾ng sím, mét thø n¾ng ngät ngµo, vµo buæi chiều lộng gió nhớ thơng, dới những cây ma nhiệt đới bất ngờ. Tôi yêu thời tiết trái chứng với trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại nh thuỷ tinh. Tôi yêu cả đêm khuya tha thớt tiếng ồn. Tôi yêu phố phờng náo động, dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm. Yêu c¶ c¸i tÜnh lÆng cña buæi s¸ng tinh s¬ng víi lµn kh«ng khÝ m¸t dÞu, thanh s¹ch trªn mét sè đờng còn nhiều cây xanh che chở. Nêú cho là cờng điệu, xin tha: “Yêu nhau yêu cả đờng đi GhÐt nhau ghÐt c¶ t«ng chi, hä hµng”. (Sµi Gßn t«i yªu - Minh H¬ng) C©u 3 (10 ®iÓm) PhÊt biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ “R»m th¸ng riªng” cña nhµ th¬ Hå ChÝ Minh” Ng÷ v¨n 7- tËp I §¸p ¸n C©u 1 ( 5 ®iÓm): * Yêu cầu về hình thức: Viết thành bài văn ngắn, có bố cục rõ ràng, mạch lạc; diễn đạt tốt, trong s¸ng; c©u ch÷ vµ viÕt ®o¹n chÆt chÏ, chän läc, chÝnh x¸c. * Yªu cÇu vÒ néi dung cÇn lµm næi bËt c¸c ý c¬ b¶n sau: - Cái đẹp (nghệ thuật của đoạn thơ): + C¸ch gieo vÇn “a” (c©u 1, 4) vµ “¸t” (c©u 2,3) lµm cho khæ th¬ giµu tÝnh nh¹c ®iÖu. + Đảo trật tự cú pháp và dùng câu cảm thán ở câu thơ thứ nhất đã nhấn mạnh cảm xúc ngợi ca. + Âm thanh tiếng hát điệu hò tạo cảm giác mênh mông khoáng đạt. + Cách ngắt nhịp cân đối 4/4..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> + Đoạn thơ có màu sắc chói chang của nắng, có cái bát ngát tốt tơi của rừng cọ, đồi chè, nơng lúa. + Có đờng nét sơn thuỷ hữu tình - một vẻ đẹp trong thi ca cổ - trên là núi đồi in bóng xuèng dßng s«ng sãng vç víi nh÷ng chuyÕn phµ ngang däc qua s«ng. - Cái hay (nội dung của đoạn thơ): Đoạn thơ vẽ lên một bức tranh đẹp, rực rỡ tơi sáng về thiên nhiên đất nớc; tạo cho lòng ngời niềm tự hào vô bờ bến về Tổ quốc tơi đẹp tràn đầy søc sèng. C©u 2 (5 ®iÓm): * Yªu cÇu: §©y lµ ®o¹n v¨n biÓu c¶m t×nh yªu Sµi Gßn cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong tuú bót Sµi Gßn t«i yªu cña Minh H¬ng. - C©u më ®Çu ®o¹n v¨n béc lé t×nh c¶m mét c¸ch kh¸i qu¸t, nh÷ng c©u sau béc lé t×nh yêu Sài Gòn một cách cụ thể của tôi. Với những hình ảnh đối lập, sự liệt kê cho thấy tôi yªu sµi Gßn da diÕt, yªu rÊt nhiÒu thø, nhiÒu lóc, nhiÒu n¬i: Yªu thiªn nhiªn yªu n¾ng, yªu ma, yêu sớm, yêu chiều, yêu đêm, yêu ngày, yêu nhịp sống của phố phờng lúc tĩnh lặng, yêu cả những lúc phố phờng náo động, dập dìu, yêu những lúc thời tiết đẹp trời, rồi yêu c¶ nh÷ng lóc thêi tiÕt tr¸i chøng trë trêi. Vµ cuèi cïng t¸c gi¶ lÝ gi¶i cho c¸i t×nh c¶m cña mình bằng một câu ca dao càng làm nổi bật tình yêu sâu sắc đối với quê hơng. Thông qua tình yêu của tác giả ta cảm nhận đợc nét đẹp riêng, độc đáo của thiên nhiên, khí hậu và phố phêng Sµi Gßn. - §iÖp ng÷ t«i yªu nh¾c ®i nh¾c l¹i nhiÒu lÇn cïng víi h×nh ¶nh gîi c¶m n¾ng ngät ngào, gió nhớ thơng, cây ma nhiệt đới bất ngờ, trời ui ui buồn bã,… ta nh cảm thấy nhân vật trữ tình huy động tất cả các giác quan để cảm nhận một cách tinh tế thiên nhiên, phố phờng Sài Gòn để bộc lộ tình yêu Sài Gòn sâu nặng, thiết tha. - Đoạn văn gợi nhắc mọi ngời về tình yêu đối với quê hơng, đất nớc. C©u 3: * Më bµi:(1 ®iÓm) - Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ (0.5 ®iÓm) - Nêu đợc những ấn tợng và cảm xúc về bài thơ : Bài thơ viết về một đêm trăng đẹp ở chến khu Việt Bắc, qua đó cho ta thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn Bác: tình yêu thiên nhiên gắn liền với lßng yªu níc, phong th¸i ung dung, l¹c quan; t©m hån nghÖ sÜ hoµ hîp víi cèt c¸ch ngêi chiÕn sÜ….(0.5 ®iÓm) * Th©n bµi (5 ®iÓm) - Häc sinh cã thÓ tr×nh bµy c¶m nhËn, suy nghÜ cña b¶n th©n theo dµn ý díi ®©y: - Hai câu bở đầu ( cảnh đẹp của đêm trăng dằm tháng riêng): + Hai câu đầu là cảnh đẹp tràn đầy sắc xuân của đêm trăng rằm tháng riêng.Trên cao, vầng trăng đang độ trò(“nguyệt chính viên”) toả ánh vàng mất dịu đến muôn nơi. ánh trăng chiếu sáng làm cho mọi cảnh vật đều mang vẻ đẹp hữu tình, cả đất trời bát ngát màu xanh. Điệp từ “xuân” trong câu thơ thứ hai đã làm nổi bật cái thần của nhân vật, sông nớc, đất trêi khi vµo xu©n. + Đọc hai câu thơ, chúng ta không chỉ cảm nhận đợc vẻ đẹp viên mãn, đày sức xuân của non sông, đất nớc trong đêm trăng nguyên tiêu mà còn cảm nhận đợc lòng yêu thiên nhiên, lòng tự hào, sự rung động của tâm hồn Bác trớc một đêm trăng đẹp, một đêm trăng mà đất níc ®ang trong cuéc kh¸ng chiÕn anh dòng tríc thêi kú chèng thùc ®©n Ph¸p.(1 ®iÓm) + Hai câu thơ cuối ( cảnh đẹp của dòng sông, khói sóng, con thuyền và vẻ đẹp tâm hồn B¸c): - Trăng nguyên tiêu là đêm trăng rằm đầu tiên của một năm mới. Mọi ngời thởng trăng với bao niềm hào hứng, đợi chờ, với bao niềm hi vọng và tình cảm nồng hậu. Khác với mọi ngời, Bác Hồ ngằm trăng trong một hoàn cảnh đặc biệt: trên khói sóng, nơi bí nật trên dòng sông giữa núi rừng Việt Bắc. thực ra, ở đay ngời đang bàn bạc việc quân với mọi ngời để tìm cách lãnh đạo nhân dân kháng chiến giành độc lập tự do cho dân tộc.. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 3) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề).

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Câu 1. (3 điểm) Hãy lí giải hành động “ngẩng đầu” và “cúi đầu” của tác giả Lí Bạch trong bài thơ “Tĩnh dạ tứ” Câu 2. (5 điểm) Đọc bài ca dao sau: Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ, Xem cầu Thê Húc, xem chùa Ngọc Sơn, Đài Nghiên, tháp Bút chưa mòn, Hỏi ai gây dựng nên non nước này ? Trình bày suy nghĩ của em về câu hỏi cuối bài thơ ? Câu 3. (10 điểm) Cảm nhận của em về bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan.. ĐÁP ÁN Câu 1: (3 điểm) * Yêu cầu về nội dung: Hai hành động liền nhau thể hiện tình yêu quê hương sâu nặng của tác giả: + Hành động “ngẩng đầu”: kiểm nghiệm cảm giác mơ hồ của tác giả sương hay trăng ? Từ không gian hẹp tác giả hướng ra không gian rộng (0,5 điểm). + Hành động “cúi đầu”  Thể hiện sự liền mạch trong cảm xúc của nhân vật trữ tình: Nhìn thấy vầng trăng, tác giả chạm vào nỗi nhớ nhà, không muốn đối diện với nỗi buồn quá lâu  Cúi đầu xuống để tránh nỗi buồn nhưng lập tức nỗi nhớ quê hương tràn về trong tâm tưởng (1,0 điểm). * Yêu cầu về hình thức: (0,5 điểm) Học sinh viết hoàn chỉnh một văn bản ngắn có đủ ba phần, diễn đạt tốt, kết cấu mạch lạc. Câu 2: (5 điểm) * Yêu cầu về nội dung: Bài ca dao ca ngợi vẻ đẹp của một địa danh được coi là “biểu tượng thu nhỏ” của Đất nước Việt Nam: Cảnh Hồ Gươm với các nét đặc sắc mang trong mình âm vang lịch sử và văn hoá. Những ý tình gợi lên từ câu hỏi cuối bài ca dao: + Đây là câu hỏi rất tự nhiên, âm điệu nhắn nhủ, tâm tình. Đây là dòng thơ xúc động, sâu lắng nhất trong bài ca dao, tác động trực tiếp vào tình cảm của người đọc, người nghe (1,0 điểm) + Câu hỏi nhưng để khẳng định và nhắc nhở công lao xây dựng non nước của ông cha ta qua nhiều thế hệ. Cảnh Kiếm Hồ và những cảnh trí khác của Hồ Gươm trong bài được nâng lên tầm non nước, tượng trưng cho non nước. (1,0 điểm) + Câu hỏi còn hàm ý nhắc nhở các thế hệ con cháu phải biết giữ gìn, xây dựng non nước cho xứng đáng với truyền thống cha ông. (0,5 điểm) * Yêu cầu về hình thức: (0,5 điểm) Học sinh viết hoàn chỉnh một văn bản ngắn có đủ ba phần, diễn đạt tốt, kết cấu mạch lạc. Câu 3: (10 điểm) * Bài làm cần đảm bảo các ý sau: Đây là bài thơ “tả cảnh ngụ tình” rất đặc sắc thể hiện phong cách thơ hết sức điêu luyện, trang nhã của Bà Huyện Thanh Quan, tác giả mượn cảnh vật để kín đáo kí thác những nỗi niềm tâm sự của mình: Nỗi buồn cô đơn trước thực tại, nhớ về dĩ vãng để trang trải nỗi lòng: + Hai câu đề:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Một không gian, thời gian gợi buồn, đó là “Đèo Ngang” với “bóng xế tà”: Không gian mênh mông, thời gian chiều tà gợi trong lòng người lữ khách một nỗi buồn man mác - Nét chung về phong cảnh: nhà thơ gợi một nét về thiên nhiên hoang dã nơi Đèo Ngang (Cỏ, đá, cây, hoa), phân tích cái hay của điệp từ “chen”  Thiên nhiên rậm rạp, đua nhau trong một không gian sinh tồn. Chỉ có ba sự vật nhưng ta có cảm giác rất nhiều.  Miêu tả cận cảnh Đèo Ngang với một vài nét chấm phá: từ không gian, thời gian, thiên nhiên đều gợi nét buồn + Bốn câu thực luận: Tả cụ thể hơn cảnh Đèo Ngang - Phép đảo ngữ, đối rất cân xứng đã khắc hoạ được sự ít ỏi, nhỏ nhoi của cảnh vật nơi đây, chú ý tập trung vào các từ láy gợi hình: lom khom, lác đác. Có sự xuất hiện của con người nhưng không làm bức tranh vui lên mà gợi trong lòng người lữ khách một nỗi buồn trĩu nặng. - Những âm thanh hoang dã nơi Đèo Ngang qua phép đảo ngữ, đối, chơi chữ rất khéo léo, trang nhã của tác giả đã gợi nỗi niềm tâm sự kín đáo, da diết của tác giả: nhớ nước, thương nhà  niềm hoài cổ (học sinh phải liên hệ tới hoàn cảnh sáng tác để rõ hơn ý này).  Bốn câu thơ đầu tác giả thiên về tả cảnh bằng vài nét phác hoạ, chấm phá mà khá đậm nét, người đọc nhận ra tình cảm của thi nhân trong từng đường nét của cảnh vật (vì mục đích ngụ tình nên tác giả chỉ lựa chọn vài nét hoang vắng, lưa thưa, nhỏ bé của Đèo Ngang), từ câu luận, cảnh thực đã chìm xuống, nhường chỗ cho tâm cảnh. Đi liền với điều đó là sự liền mạch của cảm xúc: từ buồn man mác  Trĩu nặng  Da diết, khắc khoải. Tác giả đẫ chuẩn bị ý tình để hạ hai câu kết: + Hai câu kết: thâu tóm cảnh và tình mà thực chất là tình của bài thơ - Thủ pháp đối lâp: không gian rộng lớn > < con ngưòi nhỏ bé  nỗi cô đơn gần như tuyệt đối của tác giả: cách dùng từ đặc sắc “mảnh tình”  nỗi buồn như kết đọng thành hình khối trong tiếng thở dài “ta với ta”  Khao khát đuợc chứng giám và trang trải nỗi lòng của tác giả * Cho điểm: + Phân tích tốt từng cặp câu thơ theo cấu trúc, kết hợp giữa nội dung và nghệ thuật (mỗi cặp câu cho 3,0 điểm) + Tổng: 4 cặp câu × 3,0 điểm = 12,0 điểm + Mở bài: 1,0 điểm + Kết bài:1,0 điểm + Chữ viết sạch đẹp, bố cục cân đối, kết cấu chặt chẽ, liên hệ hợp lí: 1,0 điểm (Chú ý: cần lưu ý giữa định tính và định lượng, cần xem xét mối quan hệ giữa ý và việc triển khai, sự liền mạch trong cảm nhận, cách diễn đạt…Không đếm ý cho điểm; nếu bài viết chỉ diễn xuôi bài thơ thì không cho quá 6,0 điểm).. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 4) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) C©u 1 ( 5,0 ®iÓm): Cho ®o¹n v¨n sau: … “ Ngót ba mơi năm, bôn tẩu bốn phơng trời, Ngời vẫn giữ thuần tuý phong độ, ngôn ng÷, tÝnh t×nh cña mét ngêi ViÖt Nam. Ng«n ng÷ cña Ngêi phong phó, ý vÞ nh ng«n ng÷ cña mét ngêi d©n quª ViÖt Nam. Ngêi khÐo dïng tôc ng÷, hay nãi vÝ, thêng cã lèi ch©m biếm kín đáo và thú vị. Làm thơ, Ngời thích lối ca dao vì ca dao việt Nam cũng nh núi Trờng Sơn, hồ Hoàn Kiếm hay Đồng Tháp Mời vàng….”.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> (Hå Chñ TÞch - “H×nh ¶nh cña d©n téc” cña Ph¹m V¨n §ång) a. §o¹n v¨n trªn sö dông nh÷ng phÐp tu tõ nµo? t¸c dông? b. Chuyển đổi câu: “ Ngời khéo dùng từ ngữ, hay nói ví, thờng có lối châm biếm kín đáo và thú vị. ” thành câu bị động rồi rút gọn đến mức có thể mà ít làm tổn hại đến ý chính của c©u. C©u 2 ( 5,0 ®iÓm): ViÕt ®o¹n v¨n ( kh«ng qu¸ 15 dßng) lµm râ t×nh c¶m bµ ch¸u trong bµi th¬ “ TiÕng gµ tra” cña Xu©n Quúnh ( Ng÷ V¨n 7 tËp 1). C©u 3 ( 10 điểm): Chứng minh rằng: Ca dao luôn bồi đắp cho tuổi thơ chúng ta tình yêu tha thiết đối với đất nước, quê hương .. ĐÁP ÁN C©u 1: (5 điểm) a. Các phép tu từ đợc sử dụng trong đoạn văn + So s¸nh: - Ng«n ng÷ cña Ngêi….nh ng«n ng÷ ngêi d©n… - Ca dao lµ ViÖt Nam còng nh nói Trêng S¬n, hå Hoµn KiÕm hay §ång Th¸p Mêi. + Liệt kê: - Phong độ, ngôn ngữ, tính tình - Phong phó, ý vÞ => T¸c dông: Gãp phÇn lµm næi bËt sù gi¶n dÞ cña B¸c trong lèi sèng, trong lêi nãi vµ trong bµi viÕt cña m×nh. b. Chuyển thành câu bị động - Tục ngữ, nói ví, châm biếm kín đáo và thú vị ….đ ợc Ngời hay sử dụng trong lời ăn tiếng nãi cña m×nh. - Rót gän: Lêi nãi cña Ngêi ®Ëm chÊt d©n gian C©u 2: (5 điểm) * Yªu cÇu: - H×nh thøc kh«ng qu¸ 15 dßng - Nội dung: Đảm bảo làm rõ tình bà cháu đợc thể hiện qua nỗi nhớ của cháu về bµ. + Nhí lêi tr¸ch m¾ng suång s·, th©n yªu cña bµ. + Nhí h×nh ¶nh bµn tay giµ nua nh¨n nheo cña bµ ch¾t chiu soi trøng cho gµ Êp. + Nhớ khuôn mặt và đôi mắt đục mờ của bà nhìn trời mà lo cho đàn gà- mong trời đừng rét để bán gà may quần áo mới cho cháu. + Tình bà cháu làm phong phú tình yêu quê hơng đất nớc. C©u 3: (10 điểm) * Yªu cÇu: - Ph¬ng thøc: Chøng minh - Néi dung: Ca dao bồi đắp tình yêu tha thiết đối với đất nước, quê hương - Ph¹m vi : DÉn chøng lÊy trong kho tàng ca dao Việt Nam. * Cô thÓ: a. Më bµi: - Giới thiệu được ca dao là tiếng nói tình cảm, là sản phẩm tinh thần của người lao động xưa. - Ca dao biểu hiện đời sống tâm hồn phong phú nhất là tình yêu quê hương đất nước. b. Th©n bµi: Chứng minh được trên các phương diện sau: + Ca dao ca ngợi cảnh đẹp quê hương đất nước: - VD: Ở xứ Lạng “ Đồng Đăng có phố Kì Lừa Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh” Ở Thăng Long “ Gió đưa cành trúc la đà Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương Mịt mù khói tỏa ngàn sương Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ” Ở Miền Trung “ Đường vô xứ Nghệ quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh họa đồ” + Ca dao giới thiệu sản vật quý của mọi miền:.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - VD: Ở Phú Thọ. “ Bưởi Chi Đán, quýt Đan Hà Cà phê Phú Hộ, đồi chè Thái Ninh” Nói đến sự giàu có của quê hương “ Nước ta bể bạc non vàng Bể bạc Nam Hải, non vàng Bồng Lai” “ Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát. Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, bát ngát mênh mông. Thân em như chẽn lúa đòng đòng Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai” + Ca dao diễn tả tình cảm gắn bó với quê hương: “ Anh đi anh nhớ quê nhà Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương. Nhớ ai dãi nắng dầm sương Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao” + Ca dao tự hào về lịch sử anh hùng của đất nước: “ Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba” c. KÕt bµi: - Nhấn mạnh giá trị, tác dụng của ca daoViệt Nam. -Suy nghĩ, ấn tượng, cảm xúc của em về ca dao Việt Nam.. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 5) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) Câu 1 (5 điểm): Chỉ ra và phân tích giá trị nghệ thuật của phép tu từ đợc sử dụng trong khổ th¬ sau: “Trên đờng hành quân xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc... côc t¸c côc ta” Nghe xao động nắng tra Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gäi vÒ tuæi th¬” ( TiÕng gµ tra - Xu©n Quúnh, SGK Ng÷ V¨n 7, tËp I) C©u 2 (5 ®iÓm): C¶m nghÜ cña em vÒ khæ th¬ sau: “ViÖt Nam, «i Tæ quèc th¬ng yªu! Trong khổ đau , ngời đẹp hơn nhiều, Nh bµ mÑ sím chiÒu g¸nh nÆng, Nhẫn nại nuôi con, suốt đời im lặng”. (“Chµo xu©n 67” – Tè H÷u). Câu 3 (5.0 điểm): Tục ngữ có câu: “Thơng ngời nh thể thơng thân”, đó cũng chính là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Em hãy làm sáng tỏ vấn đề đó.. §¸p ¸n.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> C©u 1 (5 ®iÓm): Yªu cÇu: * H×nh thøc: ViÕt thµnh ®o¹n v¨n. * Nội dung: Học sinh chỉ ra đợc các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong khổ thơ: Cả khổ thơ là những rung cảm ban đầu của ngời lính trên đờng hành quân khi nghe tiếng gµ tra. - Dòng thứ t “Cục ... cục tác cục ta” với việc lặp âm và những dấu chấm lửng đã mô phỏng sát đúng tiếng gà làm cho chuyện kể nh đợc lồng vào một bức tranh nổi có tiếng gà vang väng trong kh«ng gian. - Lối dùng ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, lấy thính giác (nghe) thay cho cảm giác (thấy) và ®iÖp ng÷ “nghe” lÆp l¹i ba lÇn ë ®Çu dßng th¬ cã t¸c dông ®em l¹i Ên tîng nh tiÕng gµ ngng lại, làm xao động không gian và xao động lòng ngời. - Trật tự đảo của kết cấu so sánh: Nghe xao động nắng tra (nổi bật nghĩa bóng) với Nghe nắng tra xao động (nổi bật nghĩa đen) xen vào những trật tự đảo của câu trớc và câu sau, làm cho âm điệu câu thơ thay đổi, tránh đợc sự nhàm chán và diễn tả đợc sự bồi hồi, xao xuyÕn cña t©m hån. C©u 2 ( 5 ®iÓm) * Më bµi: Giíi thiÖu vÒ khæ th¬ vµ nªu c¶m nhËn chung cña m×nh (0.25 ®iÓm) * Th©n bµi: - Khổ thơ ca ngợi Tổ quốc Việt Nam thơng yêu, trải qua bao ma bom , bão đạn, bao thăng trầm vẫn bình thản ngẩng cao đầu, đẹp một cách lạ kỳ. (1 điểm) - Càng qua thử thách, sức sống của dân tộc càng mãnh liệt, càng tỏ ngời vẻ đẹp (0.5 ®iÓm) - H×nh ¶nh so s¸nh (Tæ quèc – Bµ mÑ), lµ h×nh ¶nh gîi c¶m, gi¶n dÞ mµ ý nghÜa, s©u s¾c. Tæ quèc còng nh lµ mÑ nhÉn n¹i, lam lò, hy sinh, bao bäc cho c¸c con m×nh, suèt đời vất vả mà vẫn bình thản ..... (1 điểm) * KÕt bµi: (0.25 ®iÓm) C¶m nghÜ chung vÒ khæ th¬. C©u 3 ( 10 ®iÓm) * Më bµi: (0.5 ®iÓm) Dẫn dắt giới thiệu đợc câu tục ngữ, truyền thống tơng thân tơng ái của dân tộc ta. Nêu ngắn gọn vấn đề nghị luận. * Thân bài: Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ, điều đó thể hiện trong truyền thống của ngời Việt Nam. Chứng minh làm sáng tỏ vấn đề. - Câu tục ngữ nói đến truyền thống tơng thân, tơng ái, giúp đỡ, bao bọc, thơng yêu nh÷ng con ngêi xung quanh ta nh chÝnh b¶n th©n m×nh. (0.75 ®iÓm). - Truyền thống quý báu đó đợc biểu hiện qua hành động, việc làm của nhân dân ta từ xa đến nay ( nh giúp đỡ kẻ khó, những ngời sa cơ, lỡ vận, đồng bào bị thiên tai .....) (2 ®iÓm): + Nªu lªn c¸c viÖc lµm cô thÓ + Liên hệ đến các câu tục ngữ khác. - Chính truyền thống ấy đã tạo sự đoàn kết của mội ngời với nhau để vợt qua những khó khăn, thử thách, tạo thành sức mạnh cộng đồng, tạo nên truyền thống tốt đẹp của dân téc. (0.75 ®iÓm) - C©u tôc ng÷ chÝnh lµ bµi häc lµm ngêi cho mçi chóng ta. ngµy nay chóng ta cÇn phát huy nhiều hơn nữa tinh thần tốt đẹp đó. (Liên hệ bản thân và mọi ngời xung quanh em) (0.5 ®iÓm) * KÕt luËn: (0.5 ®iÓm) Khẳng định vấn đề..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 6) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) C©u 1 (5 ®iÓm) Chỉ ra và phân tích giá trị nghệ thuật của phép tu từ đợc sử dụng trong khổ thơ sau: “A! cuộc sống thật là đáng sống Đời yêu tôi. Tôi lại yêu đời TÊt c¶ cïng t«i. T«i víi mu«n ngêi ChØ lµ mét. Nªn còng lµ v« sè!” (“Mét nhµnh xu©n” – Tè H÷u) C©u 2 (5 ®iÓm): ViÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 15 c©u nãi lªn c¶m nghÜ cña em vÒ bµi ca dao sau: Gió đa cành trúc la đà TiÕng chu«ng TrÊn Vò, canh gµ Thä X¬ng. MÞt mï khãi táa ngµn s¬ng, NhÞp chµy Yªn Th¸i, mÆt g¬ng T©y Hå. C©u 3 (10 ®iÓm) Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn vµ t©m hån cña c¸c nhµ th¬ trong hai bµi th¬: “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i vµ “R»m th¸ng giªng” cña Hå ChÝ Minh (Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 7).. ĐÁP ÁN. C©u 1 ( 5 ®iÓm) - Chỉ ra đợc biện pháp điệp ngữ : sống, đời, tôi. - Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt: + Các từ ngữ: “ cuộc sống, đời, tôi” đợc điệp lại hai lần để diễn tả mối quan hệ gắn bó m¸u thÞt gi÷a t¸c gi¶ víi cuéc sèng. + §ã lµ sù g¾n kÕt gi÷a nhµ th¬ víi §¶ng, §Êt níc vµ Nh©n d©n b»ng mét t×nh yªu lín . Tình cảm thiết tha, yêu đời mãnh liệt, muốn cống hiến tất cả cho cuộc đời (0.5 điểm) C©u 2 (5 ®iÓm): * Néi dung: nãi lªn c¶m nghÜ cña em vÒ bµi ca dao. C¶nh s¸ng sím mïa thu n¬i kinh thµnh Th¨ng Long thë tríc. Mçi c©u ca dao lµ mét c¶nh đẹp đợc vẽ bằng hai nét chấm phá, tả ít mà gợi nhiều. Cái hồn của cảnh vật mang vẻ đẹp mµu s¾c cæ ®iÓn. - C©u thø nhÊt t¶ giã vµ tróc: ch÷ “®a” gîi lµn giã thu thæi nhÌ nhÑ lµm ®ung ®a nh÷ng cành trúc rậm rạp, lá sum sê đang “la đà”. - Câu thứ hai nói về tiếng chuông đền Trấn Vũ và tiếng gà tàn canh báo sáng từ làng Thọ Xơng vọng tới. lấy xa để nói gần, lấy động để tả tĩnh, nhà thơ dân gian đã thể hiện đợc cuộc sống êm đềm, yên vui, thanh bình nơi Kinh thành xa. - Câu thơ thứ ba bức tranh xơng khói mùa thu: đảo ngữ “Mịt mù khói tỏa” trên ngàn sơng bao la mênh mông đã làm cho cảnh vật trở nên mịt mờ huyền ảo và tĩnh lặng... - C©u th¬ thø t: trêi s¾p s¸ng, tiÕng chµy gi· dã tõ lµng Yªn Th¸i lµm giÊy vang lªn dån dập. Nhịp sống lao động sôi nổi nói lên một sức sống mạnh mẽ chốn cố đô ngày x a. Hình ảnh “mặt gơng Tây Hồ” là hình ảnh trung tâm, một tứ thơ đẹp tỏa sáng toàn bài ca dao. - Tác giả (khuyết danh) phải là một con ngời tài hoa và có tâm hồn trong sáng tuyệt đẹp. C©u 3 (10 ®iÓm) A- Më bµi ( 1®iÓm) * Yªu cÇu: Giíi thiÖu c¶m xóc vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn vµ t©m hån cña c¸c nhµ th¬ qua “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i vµ “R»m th¸ng giªng” cña Hå ChÝ Minh. B- Th©n bµi (8 ®iÓm) - Tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, liªn tëng, tëng tîng vµ suy ngÉm cña m×nh vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn ë bµi th¬ “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i vµ bµi th¬ “C¶nh khuya” cña Hå ChÝ Minh:.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> + §äc bµi th¬ “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i ta nh l¹c vµo C«n S¬n mét n¬i thiªn nhiên đẹp đẽ, nên thơ, khoáng đạt, dịu mát, cảnh đẹp nh một bức tranh sơn thuỷ hữu tình; ta nh đợc thởng thức âm thanh trầm bổng du dơng của tiếng đàn cầm là tiếng suối chảy rì rầm, bất tận ngày đêm không ngớt. ta nh đợc ngồi trên chiếu thảm rêu phơi trên đá, êm đềm, dịu mát. Dới bạt ngàn rừng thông, , rừng trúc, ta tìm nơi mát mẻ ta nằm chơi, ngâm th¬ nhµn nh· … C¶nh C«n S¬n thiªn nhiªn k× thó, nªn th¬ lµm sao. C¶nh s¾c thiªn nhiªn lµ suối, đá, thông, trúc nhng sao ta thấy gần gũi và thân thơng đến thế. Nó là tiếng đàn muôn ®iÖu, lµ n¬i con ngêi gÇn gòi, giao hoµ, lµ n¬i con ngêi th¶ hån m×nh cïng nh÷ng vÇn th¬. + Đến với bài thơ “Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh. ta cũng đến với đêm trăng nơi chiÕn khu ViÖt B¾c trong nh÷ng n¨m ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p nhng c¶nh cũng thật đẹp tơi, thơ mộng. Ta cũng đợc thởng thức cảnh đêm trăng xuân đầy sức sống. Nã còng lµm cho t©m hån ta th th¸i. C¶nh kh«ng l¹nh lÏo, v¾ng vÎ n÷a. C¶nh nói rõng ë đây không có đá, rêu, thông trúc nhng ta đợc thởng ngoạn ánh trăng mênh mang từ sông nớc đến trời mây. Cảnh đêm khuya giữa núi rừng Việt Bắc mà thật thơ mộng, quyến rũ hồn ngời. Nhng nổi bật trong cảnh đêm xuân thơ mộng ấy là cảnh con ngời - những ngời chiến sĩ đang toạ đàm quân sự. Thiên nhiên ở đây không chỉ làm cho con ngời th thái, thảnh thơi nh trong “Bài ca Côn Sơn” mà là làm đẹp cho những ngời chiến sĩ đang hoạt động vì dân, vì nớc mà tiêu biểu là Bác Hồ. Chính vì vậy ngời đọc không thể quên đợc hình ảnh ánh tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn, mét h×nh ¶nh ®Çy chÊt l·ng m¹n cµng lµm cho c¶nh vµ con ngêi đẹp hơn. - Tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, liªn tëng, tîng tîng vµ suy ngÉm cña m×nh vÒ t©m hån cña c¸c nhµ th¬ ë hai bµi th¬ nµy: + Béc lé c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh vÒ t©m hån cña nhµ th¬, nhµ thi sÜ NguyÔn Tr·i trong bài “bài ca Côn Sơn” đã chủ động đến với thiên nhiên hoà mình vào thiên nhiên và yêu thiªn nhiªn tha thiÕt nhng còng ®Çy khÝ ph¸ch, b¶n lÜnh kiªn cêng, phong th¸i ung dung, tù t¹i. Ta tr©n träng t©m hån thanh cao, trong s¹ch, ngay th¼ng, kiªn cêng qua c¸ch xng h«, giọng điệu, hành động và những hình ảnh thiên nhiên. + Béc lé c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh vÒ t©m hån cña nhµ th¬, nhµ chiÕn sÜ Hå ChÝ Minh trong bµi “ R»m th¸ng giªng”: C¶m mÕn tríc t©m hån nh¹y c¶m yªu c¶nh thiªn nhiªn, t©m hồn nghệ sĩ, yêu vẻ đẹp đầy chất quyến rũ của đêm trăng sông nớc nơi chiến khu. Với tình yêu ấy, nhà thơ đã thổi hồn vào cảnh khuya của núi rừng Việt Bắc, làm cho nó hiện lên thật gần gũi, sống động, thân thơng. Đó cũng chính là lòng yêu quê hơng, đất nớc tha thiết, nó thể hiện chất nghệ sĩ của tâm hồn Hồ Chí Minh. Nhng cái đẹp trong tâm hồn Ngời không ph¶i chØ lµ t©m hån thanh cao, trong s¹ch cña mét Èn sÜ víi thó l©m tuyÒn nh NguyÔn Tr·i mµ cµng say mª yªu mÕn c¶nh ViÖt B¾c bao nhiªu th× Ngêi cµng lo l¾ng viÖc qu©n sù, sù nghiÖp kh¸ng chiÕn bÊy nhiªu. Hai nÐt t©m tr¹ng Êy thèng nhÊt trong con ngêi B¸c thÓ hiÖn sù hµi hoµ gi÷a t©m hån nghÖ sÜ vµ ngêi chiÕn sÜ. ¸nh tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn nh ng©n lªn tình yêu quê hơng, đất nớc của vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh. C- KÕt bµi (1®iÓm): NhÊn m¹nh l¹i c¶m xóc vµ suy ngÉm cña m×nh vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn vµ t©m hån cña c¸c nhµ th¬.. §Ò thi häc sinh giái. M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 7) Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1: (5 điểm) Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác Ổ trứng hồng tuổi thơ. (Tiếng gà trưa, Xuân Quỳnh, Ngữ văn 7, tập 1) a. Chỉ ra và nêu đặc điểm của các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ. b. Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về hiệu quả nghệ thuật của các phép tu từ đó trong việc thể hiện nội dung. C©u 2: (5 ®iÓm) Trong bµi th¬ “Quª h¬ng” cña §ç Trung Qu©n cã ®o¹n: “Quª h¬ng lµ c¸nh diÒu biÕc.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hơng là con đò nhỏ Êm đềm khua nớc ven sông” . H·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n th¬ trªn. C©u 3: (10 ®iÓm) C¶m nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh B¸c Hå qua hai bµi th¬ “C¶nh khuya” vµ “R»m th¸ng giªng”.. ĐÁP ÁN Câu 1 a. - Điệp ngữ: vì . Đặc điểm: điệp ngữ cách quãng. - Liệt kê: Tổ quốc; xóm làng; bà; tiếng gà; Ổ trứng hồng. Đặc điểm: trình bày từ khái quát đến cụ thể. b. Viết đoạn văn cảm nhận: - Xác định được vị trí, nội dung chính của đoạn thơ: Sau những kỉ niệm về bà hiện lên trong hồi tưởng, người chiến sĩ trở về với hiện tại và bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ về mục đích chiến đấu - Điệp ngữ cách quãng “nghe” lặp lại bốn lần ở bốn dòng thơ liên tiếp gây chú ý cho người đọc, nhấn mạnh nguyên nhân chiến đấu của người chiến sĩ. - Trở về hiện tại, người chiến sĩ nghĩ nhớ ngay đến nhiệm vụ chiến đấu và mục đích cao cả của nhiệm vụ đó. Phép liệt kê theo trình tự từ khái quát đến cụ thể đã giúp tác giả đưa ra một loạt hình ảnh gợi cảm và có hệ thống: Tổ quốc, xóm làng, bà, tiếng gà, ổ trứng. Hệ thống đó nằm trong một tập hợp mà hình ảnh sau là “tập hợp con” của hình ảnh trước. Nhờ phép liệt kê, tình cảm của tác giả vừa được thể hiện ở diện rộng vừa có chiều sâu. - Điệp ngữ vì kết hợp phép liệt kê trên đây một cách nhuần nhuyễn không chỉ nhấn mạnh được mục đích chiến đấu mà còn lí giải một cách cảm động ngọn nguồn của lòng yêu nước, làm sáng lên một chân lí phổ biến. Liên hệ: “Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trẻ nên lòng yêu Tổ quốc”(I. Ê-ren-bua). Tiếng gà đã trưa vọng với tiếng của quê hương, gia đình, đất nước. - Đoạn thơ ngắn, diễn đạt tự nhiên với việc kết hợp hai phép tu từ đã hoàn thiện mạch cảm xúc của bài thơ, làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương đất nước của nhân vật trữ tình. C©u 2: ( 5 ®iÓm) a. Yªn cÇu: Häc sinh cã thÓ tr×nh bµy theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, cã thÓ cã nh÷ng ph¸t hiÖn vµ cảm thụ riêng nhng cần nêu đợc một số ý cơ bản sau: - Đoạn thơ cho ta thấy tác giả đã bộc lệ những suy nghĩ về quê hơng thông qua những hình ¶nh rÊt cô thÓ. Quª h¬ng yªu dÊu g¾n liÒn víi nh÷ng ho¹i niÖm cña tuæi th¬. “C¸nh diÒu biếc” thả trên cáh đồng từng mang đấu ấn của tuổi thơ đẹp. Đó là cánh diều thả sau mùa gặt. Chữ “biếc”gợi tả cánh diều tuyện đẹp. - Âm thanh của “con đò nhỏ” khua nớc trên dòng sông quê hơng êm đềm mà lắng đọng. Âm thanh mộc mạc, giải dị nhng rất đỗi thân thiết không thể nào quên. Tiếng mái chèo khua níc Êy lµ kû niÖm cña thæi th¬ víi quª h¬ng yªu dÊu. - Có thể nói những kỷ niệm đơn sơ, giải dị của quê hơng luôn có sự gắn bó bằng tình cảm của con ngời gần nh là máu thịt. Nghĩ về quê hơng nh vậy, ta thấy tình cảm của nhà thơ đối với quê hơng thật đẹp đẽ va sâu sắc. - Nghệ thuật so sánh tạo nên hình ảnh đẹp đầy sáng tạo, đặc sắc và độc đáo đã gợi tả một không gian nghệ thuật có chiều cao, sắc biếc của bầu trời, có chiều rộng của cánh đồng quª, cã chiÒu dµi cña n¨m th¸ng, cã ©m thanh th©n thuéc cña m¸i chÌo trªn dßng s«ng quª. Nhà thơ đã nói lên một cách đằm thắm, thiết tha một tình yêu quê hơng. C©u 3: (10 ®iÓm) a. VÒ kü n¨ng: Häc sinh cã thÓ tr×nh bµy theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau trªn c¬ së hiÓu râ yªu cÇu cña đề, cần nói đợc cảm nghĩ của mình về hình ảnh Bác Hồ qua hai bài thơ, xúc động vì biết.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> thêm những tình cảm cao đẹp trong tâm hồn Bác: Yêu thiên nhiên, nặng lòng vì nớc vì dân, ung dung, lạc quan cách mạng. Cụ thể cần trình bày đợc một số ý cơ bản sau: - Cảm động và tự hào trớc vẻ đẹp của tâm hồn Bác, một tâm hồn yêu thiên nhiên, nhạy cảm và rung động trớc cảnh đẹp thiên nhiên nơi chiến khu Việt Bắc. Cảnh rừng Việt Bắc qua sự cảm nhận của Ngời đẹp lung linh hiền ảo nh chốn động tiên với tiếng suối, tiếng hát, bóng c©y, bãng hoa, bãng tr¨ng lång vµo nhau. Mét t©m hån th¬ rÊt giµu, rÊt kháe trµn ®Çu søc xu©n hßa nhËp vµo ¸nh tr¨ng, viªn m·n chÊt ®Çy trong khoang thuyÒn. - Xúc động, biết ơn trớc tấm lòng yêu nớc của Bác. Ngời đã thao thức không ngủ đợc vi “lo nỗi nớc nhà”, lòng yêu nớc của Bác gắn liền với nỗi lo cho dân, cho vận mệnh của đất nớc. ThÊm thÝa t×nh yªu th¬ng cña B¸c dµnh cho d©n, cho níc. TÊm lßng yªu níc, th¬ng d©n cña B¸c thÊm nhuÇn trong mçi dßng th¬, nÐt ch÷. - Khâm phục tinh thần lạc quân cách mạng, phong thái ung dung, vẻ đẹp ung dung tự tại của ngời chiến sĩ cách mạng, nhà chiến lợc vĩ đại của dân tộc giữa một không gian bát ngát ®Çy tr¨ng. Víi vÞ chØ huy tèi cao cña cuéc kh¸ng chiÕn trong mét thêi ®iÓm ®Çy thö th¸ch, phong th¸i ung dung Êy thÓ hiÖn b¶n lÜnh lín cña con ngêi lµm chñ tríc mäi hoµn c¶nh. Bản lĩnh đó thể hiện chất thép trong con ngời Bác. - Hai bài thơ của Bác khiến em vô cùng xúc động trớc lòng yêu thiên nhiên, yêu nớc của B¸c. Kh©m phôc, kÝnh träng B¸c vµ cµnh tù hµo, biÕt ¬n B¸c, thÕ hÖ trÎ lu«n nghuyÖn häc tập và làm theo tấm gơng đạo đức của Ngời.. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 8) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) C©u 1 ( 5 ®iÓm ) ChØ ra vµ ph©n tÝch t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong ®o¹n v¨n sau : “Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng đại bác, tre giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con ngời ! Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!” ( C©y tre ViÖt Nam – ThÐp Míi) C©u 2: ( 5 ®iÓm). Hãy phân tích cái hay, cái đẹp mà em cảm nhận đợc từ bốn câu thơ sau: "Con là lửa ấm quanh đời mẹ mãi Con lµ tr¸i xanh mïa gieo v·i Mẹ nâng niu. Nhng giặc đến nhà Nắng đã chiều... vẫn muốn hắt tia xa!" ("MÑ" - Ph¹m Ngäc C¶nh). C©u 3 ( 10 ®iÓm ) Suy nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ trong bµi th¬ TiÕng gµ tra cña Xu©n Quúnh.. đáp án. C©u 1 : (5 ®iÓm) + ChØ ra : ®o¹n v¨n sö dông phÐp tu tõ - §iÖp ng÷ : “ tre”( 7 lÇn), “ gi÷” ( 4 lÇn ), anh hïng( 2 lÇn) - Nhân hoá : Tre chống lại, xung phong, giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa, hi sinh, anh hùng lao động, anh hùng chiến đấu. + Tác dụng : Tạo ra cách diễn đạt sinh động, hấp dẫn, nhấn mạnh công dụng của cây tre. - Cây tre trở thành vũ khí đắc lực, có mặt khắp nơi, xông pha tung hoành trong khói lửa: “ Chống lại sắt thép quân thù”, “ xung phong vào xe tăng đại bác”, “giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín”. - Tre mang tầm vóc dũng sĩ, xả thân để bảo vệ quê hơng, đất nớc “ Giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.Tre hi sinh để bảo vệ con ngời”. - Trong lao động sản xuất, trong chiến đấu để bảo vệ Tổ Quốc, tre mang bao phẩm chất cao quý của con người Việt Nam.Tre sừng sững như một tượng đài được tôn vinh và ngưỡng mộ “ Tre anh hùng lao động, tre anh hùng chiến đấu”. > Tre là biểu tượng tuyệt đẹp về đất nước và con người Việt nam anh hùng, về người nông dân cần cù, dũng cảm, giàu tình yêu quê hương, đất nước..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> C©u 2: (5 ®iÓm). - Cần nêu và phân tích đợc cái hay, cái đẹp về nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ: + So sánh: "con" đợc so sánh với "lửa ấm", với "trái xanh" -> Sự quan trọng, cần thiết của đứa con trong cuộc đời ngời mẹ, đứa con chính là tất cả cuộc sống của mẹ. + ẩn dụ: "Nắng đã chiều": Hình ảnh bà mẹ tuổi cao sức yếu. "vẫn muốn hắt tia xa": Tấm lòng vì nớc vì dân của bà mẹ: động viên con trai lên đờng đánh giặc. + C¸ch sö dông tõ "nhng" kÕt hîp víi dÊu chÊm ng¾t c©u gi÷a dßng th¬ thø ba --> t¸ch hai ý cña ®o¹n th¬ - Con lµ "löa Êm", lµ "tr¸i xanh', lµ cuéc sèng cña mÑ,... mµ mÑ lu«n n©ng niu g×n gi÷. - Nhng khi giặc Mĩ xâm lợc đất nớc ta, tuy tuổi đã già sức đã yếu, mẹ vẫn muốn đóng góp một phần sức lực cho cuộc chiến đấu bảo vệ dân tộc bằng cách động viên con trai ra trận. => Lßng yªu níc, sù hi sinh lín lao cña mÑ. => Ca ngîi c¸c bµ mÑ ViÖt Nam hÕt lßng hi sinh v× Tæ quèc. C©u 3: (10 ®iÓm) a. Më bµi : + Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh và bài thơ “Tiếng gà tra”( Hoặc đi từ đề tài viết về bà ). + Nêu khái quát cảm xúc về bà : Yêu mến ngời bà có nhiều phẩm chất tốt đẹp . b. Th©n bµi : * Trân trọng ngời bà tần tảo, chắt chiu, chịu thơng chịu khó trong khó khăn để bảo tồn sự sèng : + Bà nhặt nhạnh từng quả trứng hồng để xây dựng cho cuộc sống gia đình no đủ trong cần kiÖm. + Tay bà khum khum soi trứng với tấm lòng chi chút, nâng đỡ từng sự sống nhỏ nhoi trong tõng qu¶ trøng. “ Tay bµ khum soi trøng Dµnh tõng qu¶ ch¾t chiu Cho con gµ m¸i Êp” * Yªu mÕn ngêi bµ gÇn gòi, g¾n bã vµ yªu th¬ng ch¸u tha thiÕt + Bà bảo ban nhắc nhở cháu, ngay cả khi có mắng yêu cháu khi cháu nhìn trộm gà đẻ còng lµ v× th¬ng ch¸u “ “ Cã tiÕng bµ vÉn m¾ng Gà đẻ mà mày nhìn Råi sau nµy lang mÆt !” + Bà dành trọn vẹn tình thơng yêu để chăm lo cho cháu : - Bà dành dụm, chi chút chăm sóc, nâng đỡ từng quả trứng, từng chú gà con nh chắt chiu, nâng đỡ những ớc mơ hạnh phúc đơn sơ nhỏ bé của đứa cháu yêu : - Bà hi vọng cháu có niềm vui khi mùa xuân đến qua một quá trình lâu dài : Từ lúc soi trứng cho gà ấp, nuôi gà lớn, chăm sóc khi mùa đông đến, bán lấy tiền mua quần áo mới: “ Cø hµng n¨m hµng n¨m Khi gió mùa đông tới Bà lo đàn gà toi Mong trời đừng sơng muối §Ó cuèi n¨m b¸n gµ Cháu đợc quần áo mới” * Khâm phục ngời bà giàu đức hi sinh vì con cháu vì đất nớc. + Bµ kh«ng dµnh cho m×nh ®iÒu g×. c. KÕt bµi : + Khẳng định lại cảm nghĩ : bà hiện lên có nhiều phẩm chất tốt đẹp : Tần tảo, chịu thơng, chịu khó, giàu tình thơng yêu, đức hi sinh. Bà là tiêu biểu cho phẩm chất tốt đẹp của phụ n÷ ViÖt Nam. + Liªn hÖ : tr©n träng, biÕt ¬n nh÷ng ngêi bµ…. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 9) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề).

<span class='text_page_counter'>(15)</span> C©u 1: (5 ®iÓm) §äc ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái: …“ Chim hãt lÝu lo. N¾ng bèc h¬ng hoa trµm th¬m ng©y ngÊt. Giã ®a mïi h¬ng ngät lan xa, ph¶ng phÊt kh¾p rõng. MÊy con k× nh«ng n»m ph¬i lng trªn gèc c©y môc, s¾c da lu«n luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa xanh…” §oµn Giái a. Xác định thành phần trạng ngữ có trong đoạn văn trên? Nêu tác dụng của nó? b. Tìm câu chủ động có trong đoạn văn và chuyển đổi thành câu bị động? C©u 2: (5 ®iÓm) Cho ®o¹n th¬ sau: Đất nớc đẹp vô cùng. Nhng Bác phải ra đi Cho t«i lµm sãng díi con tµu ®a tiÔn B¸c Khi bê b·i dÇn lui lµng xãm khuÊt Bèn phÝa nh×n kh«ng bãng mét hµng tre §ªm xa níc ®Çu tiªn ai nì ngñ Sãng díi th©n tµu ®©u ph¶i sãng quª h¬ng Trêi tõ ®©y ch¼ng xanh mµu xø së Xa níc råi, cµng hiÓu níc ®au th¬ng… ChÕ Lan Viªn- Ngêi ®i t×m h×nh cña níc a. Theo em đoạn thơ trên đã viết về sự kiện nào trong cuộc đời hoạt động của Bác Hồ kính yêu? Lúc đó Bác có tên là gì? b. Trong đoạn thơ có 3 từ đồng nghĩa. Hãy chỉ ra 3 từ đó? Có thể dùng 1 từ đợc không? Vì sao t¸c gi¶ l¹i sö dông nh vËy? c. ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n th¬ trªn? C©u 3 ( 10 ®iÓm). Nãi vÒ lßng yªu níc, nhµ v¨n I. £-ren-bua cã c©u nãi næi tiÕng: "Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào trờng giang Vôn-ga, con sông Vôn-ga đi ra biển. Lßng yªu nhµ, yªu lµng xãm, yªu miÒn quª trë nªn lßng yªu tæ quèc." Em hiểu câu nói trên nh thế nào? Hãy phát biểu những suy nghĩ của em về quê hơng đất nớc.. đáp án. C©u 1: ( 5 ®iÓm) a. Thµnh phÇn tr¹ng ng÷ cã trong ®o¹n v¨n : Trªn gèc c©y môc -> ChØ n¬i chèn. b. Tìm câu chủ động trong đoạn văn trên chuyển đổi thành câu bị động là. - N¾ng bèc h¬ng hoa trµm th¬m ng©y ngÊt -> Hoa tràm đợc nắng bốc hơng thơm ngây ngất. - Giã ®a mïi h¬ng ngät lan xa, ph¶ng phÊt kh¾p rõng. -> Mùi hơng ngọt đợc gió đã lan xa, phảng phất khắp rừng. C©u 2: ( 5 ®iÓm) a. Đoạn thơ trên đã viết về sự kiện Bác xuống tàu của Pháp tại bến Nhà Rồng đi tìm đ ờng cứu nớc. Lúc đó Bác có tên là: anh Ba. b. Trong đoạn thơ có 3 từ đồng nghĩa: quê hơng, xứ sở, nớc - Không thể dùng 1 trong số 3 từ đó đợc vì: + Níc: ChØ s¾c th¸i t×nh c¶m gi¶n dÞ, b×nh thêng + Quª h¬ng: gÇn gòi, th©n mËt + Xứ sở: đối với một mảnh đất mình đã cách xa. c. ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n th¬ trªn. C©u 3: ( 10 ®iÓm). a. Më bµi: - Dẫn dắt vấn đề: Truyền thống yêu nớc của dân tộc. - Nêu vấn đề: + Lòng yêu nớc đợc hình thành từ những biểu hiện cụ thể hàng ngày. + TrÝch c©u nãi cña nhµ v¨n I. £-ren-bua. b. Th©n bµi: * Gi¶i thÝch c©u nãi cña nhµ v¨n I. £-ren-bua: - Lòng yêu nớc vốn là một khái niệm trừu tợng, nhng nó đợc thể hiện qua những việc làm cụ thể, bình thờng hàng ngày. Câu nói của I. Ê-ren-bua đã diễn tả tình yêu tổ quốc một cách đơn giản, sinh động và dễ hiểu bằng hình ảnh so sánh: "Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu tổ quốc" cũng giống nh "dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào đại trờng giang Vôn-ga, con sông Vôn-ga đi ra biển"..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - T¹i sao I. £-ren-bua cã thÓ nãi nh vËy? + Mỗi con ngời sinh ra, lớn lên đều gắn bó với một ngôi nhà, một ngõ xóm, một đờng phố hay mét lµng quª, víi nh÷ng ngêi th©n thiÕt nh cha mÑ, vî chång, con c¸i, b¹n bÌ,... + Chính đời sống thân thuộc, bình thờng ấy làm nên tình yêu mến của con ngời đối với quê h¬ng. + Tình yêu Tổ quốc đợc bắt đầu từ chính tình yêu những điều nhỏ bé, đơn sơ, giản dị ấy. * Những suy nghĩ của bản thân về quê hơng đất nớc: - §Êt níc ViÖt Nam cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, nhng kh«ng v× vËy mµ chóng ta kh«ng yªu Tæ quèc. - Suốt mấy chục năm xây dựng CNXH, chúng ta đa thu đợc những thành tựu đáng kể nhng cuéc sèng ngêi d©n vÉn cßn nhiÒu thiÕu thèn. V× vËy, mçi ngêi cÇn cè g¾ng gãp søc m×nh để xây dựng đất nớc giàu mạnh. - Níc ta ®ang trong thêi k× héi nhËp vµ ph¸t triÓn, nªn ngêi d©n ViÖt Nam cÇn ph¸t huy tinh thần yêu nớc, tự hào, tin tởng và quyết tâm đa đất nớc vững bớc đi lên.... *. C¸ch thÓ hiÖn lßng yªu níc cña thÕ hÖ häc sinh: - Yªu níc nghÜa lµ yªu th¬ng nh÷ng ngêi th©n thuéc nhÊt, nh: «ng bµ, cha mÑ, thÇy c«, bÌ b¹n,... - Yªu níc còng cã nghÜa lµ yªu quý, n©ng niu, b¶o vÖ nh÷ng g× b×nh thêng, gÇn gòi, nh: ng«i nhµ, m¸i trêng, m«i trêng sèng xung quanh,... - Lòng yêu nớc của lứa tuổi học sinh còn phải đợc biểu hiện bằng những hành động thiết thực cụ thể, nh: chăm học, chăm làm, tích cực rèn luyện tu dỡng để trở thành ngời có ích cho x· héi... c. KÕt bµi: - Khẳng định tình yêu nớc là thiêng liêng, cần thiết. - Liªn hÖ, rót ra suy nghÜ cña b¶n th©n.. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 10) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) C©u 1: (5 ®iÓm) Cho ®o¹n v¨n: D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc. §ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña ta. Tõ xa đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết lại thành một làn sãng v« cïng m¹nh mÏ, to lín, nã lít qua mäi sù nguy hiÓm, khã kh¨n, nã nhÊn ch×m tÊt c¶ lò b¸n níc vµ lò cíp níc. a. T×m c¸c tr¹ng ng÷ trong ®o¹n v¨n trªn vµ nªu râ c«ng dông cña c¸c tr¹ng ng÷ Êy b. ChØ ra mét côm C-V lµm thµnh phÇn cña côm tõ trong ®o¹n v¨n. c. Trong câu cuối của đoạn văn, tác giả dùng hình ảnh nào để thể hiện cụ thể sức mạnh của tinh thÇn yªu níc? Nªu gi¸ trÞ cña viÖc sö dông h×nh ¶nh Êy? Câu 2: ( 5 điểm) Cảm nghĩ của em về khổ thơ đầu bài thơ Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh: Trên đường hành quân xa Dừng chân bên xóm nhỏ Tiếng gà ai nhảy ổ: “Cục… cục tác cục ta” Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ. Câu 3: ( 10 điểm) Khi đọc truyện ngắn “sống chết mặc bay” của tác giả Phạm Duy Tốn, có ý kiến nhận xét: “Quan phụ mẫu không đánh đập, ăn của đút của dân mà vẫn là một kẻ lßng lang d¹ thó” Em hiÓu nhËn xÐt trªn nh thÕ nµo?. đáp án.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> C©u 1. (5 ®iÓm) a. Trạng ngữ: Từ xa đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng-> có công dụng xác định hoàn c¶nh ®iÒu kiÖn diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u, gãp phÇn lµm cho néi dung cña c©u ® îc ®Çy đủ. b. Mét côm C-V lµm thµnh phÇn cña côm tõ trong ®o¹n v¨n HoÆc: mét lµn sãng v« cïng m¹nh mÏ, to lín HoÆc: mäi sù nguy hiÓm, khã kh¨n HoÆc: tÊt c¶ lò b¸n níc vµ lò cíp níc. c. Trong c©u cuèi t¸c gi¶ dïng h×nh ¶nh so s¸nh rÊt chÝnh x¸c, míi mÎ; tinh thÇn yªu níc (trừu tợng) nh làn sóng (cụ thể) để giúp ngời đọc hình dung sức mạnh to lớn, vô tận và tất yếu của lòng yêu nớc trong công việc chống ngoại xâm và bảo vệ đất nớc Câu 2: ( 5 điểm) - Đây là câu yêu cầu học sinh vận dụng kĩ năng biểu cảm về một đoạn thơ. - Đề yêu cầu nêu cảm nghĩ về đoạn thơ đầu trong bài thơ Tiếng gà trưa của xuân Quỳnh. Đó là những cảm nhận về cảm xúc với bao kỉ niệm cảm động. Người lính trên đường hành quân chợt nghe tiếng gà trưa. Tiếng gà trưa gợi nhớ bao kỉ niệm đẹp thời thơ ấu được sống trong tình yêu thương của người bà, giúp cho anh vơi đi sự mệt mỏi trên quãng đường hành quân. Tác giả đã dùng điệp từ "nghe" để nhấn mạnh nỗi xúc động của người chiến sĩ khi nghe tiếng gà trưa. Từ nghe ở đây không chỉ bằng thính giác mà còn bằng cảm giác, sự tâm tưởng, sự nhớ lại.... Qua đoạn thơ, ta có thể cảm nhận được tình yêu quê hương thắm thiết của người lính trẻ, người lính ra đi chiến đấu bảo vệ quê hương mang theo mình hình ảnh quê hương, những kí ức tuổi thơ đó chính là tình cảm quê hương, tình yêu đất nước, đó chính là động lực cho tinh thần chiến đấu của người lính. - Bài viết có thể là một bài viết ngắn, một đoạn văn biểu cảm nhưng điều quan trọng là các em phải nêu cho được cảm nghĩ của mình về khổ đầu bài thơ đồng thời biết lấy dẫn chứng để minh họa cho cảm nghĩ (nhưng cũng cần tránh sa vào phân tích). - Dù là một bài văn ngắn hay một đoạn văn nhưng phải đảm bảo kết cấu của một bài văn biểu cảm. - Cảm nghĩ chân thành; lời văn trôi chảy, giàu cảm xúc. C©u 3: (10 ®iÓm) a. Më bµi: - Giới thiệu về tác giả: Phạm Duy Tốn là một trong những cây bút truyện ngắn hiện đại tiªu biÓu ®Çu tiªn cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam. - Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm, giíi thiÖu vÒ nh©n vËt quan phô mÉu - DÉn lêi nhËn xÐt vÒ quan phô mÉu b. Th©n bµi: - Gi¶i thÝch thµnh ng÷ : lßng lang d¹ thó - Chứng minh tên quan phủ không ăn của đút, không đánh đập nhân dân - Tªn quan phñ cã lßng lang d¹ thó: biÓu hiÖn + Chỗ ở, đồ dùng của quan khi đi hộ đê + Việc làm chính của quan khi đi hộ đê + Lòng đam mê tổ tôm của quan phụ mẫu ngày một lớn, đồng thời cũng biểu hiện thái độ thờ ơ, vô trách nhiệm với công việc và thái độ khinh thờng mạng sống của ngời dân + Thái độ hả hê, sung sớng, mãn nguyện của quan lúc ù thông tôm trong khi vỡ đê, dân r¬i vµo c¶nh ngÝn sÇu mu«n th¶m. - Nêu thái độ của tác giả ( những câu văn cụ thể trong bài) và của chúng ta với loại ngời lßng lang d¹ sãi c. kÕt luËn: - Khẳng định lại sự đúng đắn, sắc sảo của nhận xét - Suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt quan phô mÉu.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 11) Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề) Câu 1( 5 đ): Chỉ ra và phân tích tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong bài ca dao sau? Trong đầm gì đẹp bằng sen? Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng Nhị vàng, bông trắng, lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn. Câu 2 (5 đ): Qua bài thơ “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương và những bài ca dao bắt đầu bằng hai chữ “Thân em”, em hãy làm rõ cuộc đời chìm nổi bấp bênh của người phụ nữ trong xã hội cũ? (Giới hạn trong 1 trang giấy.) Câu 3 (10 đ): Cảm nghĩ của em về bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến.. đáp án. Câu 1: (5 đ) Một số biện pháp nghệ thuật: + Câu hỏi tu từ (câu 1): Đặt ra câu hỏi để khẳng định. + Liệt kê (câu 2): Vẻ đẹp hài hòa của bông sen. + Đảo trật tự ngữ pháp - Điệp ngữ (câu 3): Nhấn mạnh lần nữa vẻ đẹp của hoa sen – vẻ đẹp từ trong ra ngoài. Đồng thời, làm bước tiến cho câu cuối cùng, câu thơ quan trọng nhất. + Ẩn dụ: Hình ảnh bông hoa sen trong đầm lầy là hình ảnh ẩn dụ cho phẩm chất của con người. Câu 2: (5 đ). Yêu cầu: Đây là đề bài kiểu phân tích – chứng minh, hs phải thực hiện theo bố cục ba phần. * Mở bài (1đ): Giới thiệu chung về hình ảnh người phụ nữ trong thơ và ca dao. * Thân bài (3đ): - Về mặt nội dung: + Người phụ nữ trong xã hội xưa có thân phận bấp bênh, trôi nổi giữa cuộc đời. + Họ không được làm chủ cuộc đời mình, số phận phụ thuộc hoàn toàn vào người khác. - Nghệ thuật thể hiện: + Ẩn dụ, so sánh, đối lập, đảo kết cấu thành ngữ “Bảy nổi ba chìm” (Bánh trôi nước), kết thúc ở “chìm”: thân phận người phụ nữ cay cực, xót xa hơn… + Ngôn ngữ, giọng điệu… * Kết bài (1 đ): Cảm nhận của em về người phụ nữ trong xã hội xưa. Câu 3: ( 10 đ) Yêu cầu: HS xác định được đây là kiểu bài biểu cảm về một tác phẩm văn học. Bài làm đầy đủ 3 phần, bố cục rõ ràng, mạch lạc. * Mở bài (1đ): Giới thiệu bài thơ và nêu cảm nghĩ chung của em về bài thơ. * Thân bài: (8 đ).

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Cảm nghĩ về nội dung bài thơ: Quan niệm đúng đắn về tình bạn. Đó là tình bạn vượt lên vật chất tầm thường, tình bạn xuất phát từ sự chân thành, tình tri âm, tri kỷ… - Cảm nghĩ về giá trị nghệ thuật: + Ngôn ngữ thơ giản dị, tự nhiên, dân dã + Giọng điệu hài hước, hóm hỉnh, chứa đựng tình bạn thắm thiết thông qua việc xây dựng tình huống éo le, khó xử. + Sử dụng linh hoạt nghệ thuật đối. * Kết bài: (1đ) Tình cảm của em đối với bài thơ. Qua bài thơ, em học được điều gì?.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Một số đề cảm nhận C©u 1(5 ®iÓm) Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n sau: “ T«i yªu Sµi Gßn da diÕt. T«i yªu trong n¾ng sím, mét thø n¾ng ngät ngµo, vµo buæi chiều lộng gió nhớ thơng, dới những cây ma nhiệt đới bất ngờ. Tôi yêu thời tiết trái chứng với trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại nh thuỷ tinh. Tôi yêu cả đêm khuya tha thớt tiếng ồn. Tôi yêu phố phờng náo động, dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm. Yêu c¶ c¸i tÜnh lÆng cña buæi s¸ng tinh s¬ng víi lµn kh«ng khÝ m¸t dÞu, thanh s¹ch trªn mét sè đờng còn nhiều cây xanh che chở. Nêú cho là cờng điệu, xin tha: “Yêu nhau yêu cả đờng đi GhÐt nhau ghÐt c¶ t«ng chi, hä hµng”. (Sµi Gßn t«i yªu - Minh H¬ng) Câu 2 (5 điểm) Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác Ổ trứng hồng tuổi thơ. (Tiếng gà trưa, Xuân Quỳnh, Ngữ văn 7, tập 1) a. Chỉ ra và nêu đặc điểm của các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ. b. Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về hiệu quả nghệ thuật của các phép tu từ đó trong việc thể hiện nội dung. Câu 3( 5 đ): Chỉ ra và phân tích tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong bài ca dao sau? Trong đầm gì đẹp bằng sen? Lá xanh, bông trắng, lại chen nhị vàng Nhị vàng, bông trắng, lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn. C©u 4 (5 ®iÓm): Trình bày cảm nhận về những cái hay của đọan văn sau: “ ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho ngời ta muốn phát điên lên nh thế đấy. Ngồi yên không chịu đợc. Nhựa sống ở trong ngời căng lên nh máu căng lên trong lộc của loài nai, nh mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu đợc, phải trồi ra thành những cái lá nhỏ ti ti giơ tay vẫy những cặp uyên ơng đứng cạnh”. (TrÝch “Mïa xu©n cña t«i”- Vò B»ng) C©u 5( 3 ®iÓm ) Tr×nh bÇy c¶m nhËn cña em vÒ do¹n v¨n sau: “ Tù nhiªn nh thÕ: ai còng chuéng mïa xu©n. Mµ th¸ng giªng lµ th¸ng ®Çu cña mïa xuân, ngời ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo đợc non đừng thơng nớc, bớm đừng thơng hoa, trăng đừng thơng gió; ai cấm đợc trai thơng gái, ai cấm đợc mẹ yêu con; ai cấm đợc cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết đợc ngời mê luyến mùa xuân.” (Mïa xu©n cña t«i- Vò B»ng- Ng÷ v¨n 7, tËp 1).

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Câu 6 (3.5 điểm) Tìm và phân tích tác dụng của phép điệp ngữ trong đoạn thơ sau: “Năm qua đi, tháng qua đi Tre già măng mọc có gì lạ đâu Mai sau Mai sau Mai sau Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh”. (Tre Việt Nam - Nguyễn Duy) c©u 7 (3 ®iÓm): H·y chØ râ vµ ph©n tÝch t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong nh÷ng c©u th¬ sau: “ Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy, ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u. Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu, Lßng chµng ý thiÕp ai sÇu h¬n ai?” (Sau phót chia ly - §oµn ThÞ §iÓm). C©u 6( 4 ®iÓm ) §iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau vÒ ©m thanh vµ vÒ nghÜa cña c¸c tõ: nhÊp nh«, phËp phång, bËp bÒnh. C©u 8 (5 ®iÓm): Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n sau: “ Cốm là thức quà riêng biệt của đất nớc, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hơng vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam. Ai đã nghĩ đầu tiên dùng cốm để làm quà sêu tết. Không còn gì hợp hơn với sự vơng vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành nh các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôi… và không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn đ ợc nữa: Màu xanh tơi của cốm nh ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng nh ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc đợc lâu bền”(Một thứ quà của lúa non: Cốm Thạch Lam).

<span class='text_page_counter'>(22)</span>