Tài liệu Bệnh xương khớp không trừ ai ppt

Bệnh xương khớp không trừ ai
Bài 16: Cách phòng ngừa bệnh xương
khớp ở người cao tuổi

Loãng xương gây biến dạng xương cột sống.

Các bệnh xương khớp cũng rất phổ biến trong nhân dân. Có tới 6%
người từ 16 tuổi trở lên mắc bệnh xương khớp. Tuy nhiên ở những người trên
60 tuổi, tỷ lệ mắc bệnh xương khớp trở nên rất cao, lên tới 60%.

Nguyên nhân của các bệnh cơ xương khớp ở người cao tuổi
Có nhiều nguyên nhân có thể giải thích được sự gia tăng đến chóng mặt các
bệnh xương khớp ở người cao tuổi. Đầu tiên đó là sự lão hoá của cơ thể. Tiếp theo
là các điều kiện môi trường, xã hội, văn hóa không thuận lợi (ô nhiễm môi trường,
lao động nặng nhọc, thời tiết thay đổi thường xuyên, kinh tế lạc hậu, trình độ văn
hoá, nhận thức của người dân còn hạn chế). Như chúng ta đã biết, bộ máy vận
động của chúng ta cấu tạo từ cơ, xương và khớp, có tác dụng tạo hình cho toàn bộ
cơ thể. Hệ thống các xương của cơ thể tạo thành một khung xương vững chắc, có
tác dụng bảo vệ các cơ quan có tầm quan trọng sống còn như đại não, tủy sống,
các tạng trong lồng ngực, ổ bụng. Sự phối hợp nhịp nhàng của hệ thống cơ xương
khớp với nhau và với các cơ quan khác cho phép con người di chuyển được trong
không gian, sinh hoạt và lao động. Những người trẻ tuổi đạt đến sự phát triển thể
lực tối đa. Bộ máy vận động của họ hoạt động trơn tru, hoàn hảo, phối hợp rất tốt
với các cơ quan khác trong cơ thể như thần kinh, tim mạch, hô hấp. Do vậy họ có
thể thực hiện các động tác phức tạp, có sức chịu đựng bền bỉ, dẻo dai. Tuy nhiên
khi về già, ở những người cao tuổi diễn ra quá trình thoái hoá toàn bộ cơ thể, trong
đó phải kể đến sự lão hóa của bộ máy vận động (cơ xương khớp). Bộ máy vận
động trở nên rệu rã, như một chiếc xe máy già nua, han gỉ, khó có thể thực hiện
được chức năng vận động tốt như ngày trẻ. Bộ máy vận động do vậy trở nên dễ bị
tổn thương hơn, khó chống cự lại được với các yếu tố gây hại của môi trường như
chấn thương, tai nạn, bệnh tật. Bên cạnh đó một số lượng đáng kể những người

cao tuổi cũng đã từng bị mắc các bệnh khớp nhiều năm trước đó, để lại các di
chứng nặng nề khi họ bước vào tuổi già. Kết quả là có một số bệnh khớp thường
hay gặp nhiều ở những người cao tuổi. Đó là thoái hoá khớp, loãng xương, đau cột
sống thắt lưng, gút, ung thư xương. Có thể nói nôm na là thoái hoá khớp chính là
hậu quả của quá trình lão hóa khớp, còn loãng xương chính là do lão hoá hệ thống
xương của cơ thể. Điều đáng chú ý là người có tuổi thường hay mắc đồng thời
nhiều bệnh khác nhau như tăng huyết áp, bệnh Parkinson, làm bệnh nhân rất dễ bị
té ngã với hậu quả là gãy xương, thậm chí tử vong. Còn gút chính là biểu hiện rối
loạn chuyển hoá đạm của cơ thể, một trục trặc về chuyển hóa, thường đi kèm với
các rối loạn chuyển hoá khác như rối loạn chuyển hoá đường gây bệnh đái tháo
đường hay rối loạn lipid máu gây xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến
mạch máu não. Còn ung thư xương thường là thứ phát, hậu quả của di căn các loại
ung thư từ nơi khác đến xương như ung thư phổi, vú, dạ dày, tuyến tiền liệt, bệnh
đa u tủy xương.
Các biện pháp giúp phát hiện sớm các bệnh xương khớp ở người cao tuổi
Hiện nay y học hiện đại đã có thể phát hiện sớm và kiểm soát có hiệu quả
các bệnh lý cơ xương khớp như chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ hạt nhân, chụp
đồng vị phóng xạ. Các kỹ thuật chọc hút tế bào bằng kim nhỏ sinh thiết cơ, xương,
màng hoạt dịch khớp, siêu âm chẩn đoán, các xét nghiệm sinh hoá, miễn dịch đang
được ứng dụng nhằm nâng cao chất lượng chẩn đoán bệnh lý cơ xương khớp. Một
số xét nghiệm gen cho phép biết trước được nguy cơ mắc một số bệnh khớp ngay
từ khi đứa trẻ còn ở trong bào thai.
Tuy nhiên chính người bệnh phải là người biết đầu tiên cần chú ý phát hiện
sớm bệnh. Các biểu hiện sớm của bệnh xương khớp là đau ở bất kỳ vị trí nào của
bộ máy vận động dù cho đó là cơ, xương hay khớp và hạn chế vận động. Triệu
chứng đau có thể kèm theo các triệu chứng viêm khác sưng, nóng, đỏ. Đó chính là
các nguyên nhân đầu tiên khiến người bệnh phải quan tâm chú ý đến bộ máy vận
động của mình. Để phát hiện bệnh sớm, người bệnh cũng nên hình thành được
"văn hoá khám bệnh". Điều đó có nghĩa là khi có triệu chứng bệnh thì nên đến
khám bác sĩ chuyên khoa ngay. Chớ có tham công tiếc việc, chần chừ để đến khi

bệnh nặng mới đi khám thì sẽ rất tốn kém mà hiệu quả không đạt được là bao.
Cần phải nhấn mạnh vai trò quyết định của các bác sĩ, đặc biệt là các bác sĩ
chuyên khoa xương khớp. Chỉ có bác sĩ chuyên khoa xương khớp mới là các
chuyên gia phát hiện đúng và điều trị kịp thời các bệnh xương khớp cũng như có
thể tư vấn hiệu quả cho người bệnh. Việc xác định các yếu tố phát triển bản thân
và môi trường là các yếu tố nguy cơ mắc bệnh khác cũng giúp cho người thầy
thuốc đánh giá được một cách toàn diện khả năng mắc bệnh, tiên lượng được mức
độ nặng nhẹ của bệnh.

Loãng xương là bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi.


Các biện pháp phòng tránh bệnh lý xương khớp ở người cao tuổi.
Hiện nay có rất nhiều các biện pháp điều trị và dự phòng có hiệu quả các
bệnh xương khớp ở người cao tuổi. Đầu tiên đó là một chế độ ăn uống, sinh hoạt
lành mạnh, kết hợp với chế độ thuốc men phù hợp với đặc điểm bệnh lý của người
cao tuổi. Ngoài ra sự giúp đỡ động viên của gia đình và xã hội có vai trò rất quan
trọng. Chính sự hoạt động trong các câu lạc bộ sức khỏe người cao tuổi góp phần
củng cố sức khỏe thể chất và tinh thần cho người cao tuổi. Các biện pháp điều trị