Tài liệu Loại bỏ ánh sáng lóe trong ảnh chụp doc

Loại bỏ ánh sáng lóe trong ảnh chụp

•
Đôi khi có những luồng ánh sáng như nắng mặt trời, ánh
đèn lọt vào ống kính và làm xấu ảnh. Lúc này bạn cần hiểu cơ chế hoạt
động của nó và cách chế ngự.

Ánh sáng lóe trong bức ảnh

Mảng sáng mờ

Hình trên cho thấy một vệt sáng từ trên chiếu xuống do nắng mặt
trời ở ngoài khung hình hắt vào. Nó có hình dạng của một vùng sáng đa
giác (5-8 cạnh), bên cạnh các sọc sáng và làm giảm độ tương phản chung
của bức ảnh. Hình đa giác đó có nhiều kích cỡ khác nhau và có thể to đến
mức choán phần lớn ảnh.
Vậy tại sao lại có hiện tượng này? Sự lóe sáng xảy ra khi ánh sáng
không di chuyển thẳng theo hướng có chủ đích của người chụp mà phản
chiếu lại ở bên trong các thành phần của ống kính trước khi đến cảm biến
hoặc film.

Các thành phần trong ống kính thường có lớp chống phản xạ để
giảm thiểu sự lóe sáng, tuy nhiên, không phải ống nào cũng loại bỏ hiện
tượng đó hoàn toàn. Các nguồn sáng vẫn phản chiếu một lượng nhỏ và ánh
sáng được phản chiếu này sẽ hiện rõ thành vệt sáng mờ trong các vùng mà
nó trở nên nổi bật với ánh sáng khúc xạ khác. Những đốm sáng lóe trong
ảnh xuất hiện do ánh sáng phản xạ hắt ra khỏi lỗ mở ống kính (aperture),
như hình ở trên.

Tuy nhiên, đốm sáng lóe chỉ xuất hiện khi nguồn sáng rất mạnh như

nắng mặt trời gay gắt, nguồn sáng nhân tạo và thậm chí cả ánh trăng hôm
rằm. Nhưng trong trường hợp có ánh sáng “đi lạc”, bức ảnh cũng sẽ có đốm
sáng khó chịu.
Giải pháp đầu tiên là bạn sẽ cần đến loa cản sáng cho ống kính (lens
hood). Hood này sẽ che các ánh sáng “đi lạc” đó khỏi góc ngắm và giảm
thiểu hiện tượng đốm sáng. Chú ý hood có bề mặt bên trong phải hoàn toàn
không phản xạ, không có chỗ nào bị trầy xước, bong tróc.
Thực tế, hầu hết các hood không vươn đủ xa để chặn ánh sáng thừa.
Điều này trở nên nghiêm trọng hơn nếu bạn dùng ống 35mm trên máy
DSLR với hệ số thu nhỏ (crop factor), bởi các hood này được chế tạo cho
góc nhìn rộng hơn. Hơn nữa, hood cho ống kính zoom chỉ được thiết kế để
chặn ánh sáng thừa ở tiêu cự rộng nhất.

Hood hình cánh hoa thường bảo vệ tốt hơn loại hình tròn do hood
này tính đến hệ số co (aspect ratio) của film hay cảm biến, do đó, góc nhìn
rộng hơn so với loại tròn. Dân chơi “pro” còn dùng loại hood có thể chỉnh
được theo tiêu cự.

Đường đi của ánh sáng chuẩn và ánh sáng “lạc”
Cách khác để dùng ống 35mm và hood trên máy DSLR có crop
factor là mua hood thay thế được. Ví dụ, tìm một hood thiết kế cho ống cho
góc ngắm hẹp (nhưng phải vừa vặn với ống) như EW-83DII cho ống Canon
17-40 f4 thay vì mua loại đi kèm. Hood này hoạt động tốt với hệ số thu nhỏ
1,6x và 1,3x và được thiết kế phù hợp với góc ngắm của ống 24mm trên
máy full-frame 35mm.
Mặc dù bảo vệ tốt hơn, nó cũng chỉ phù hợp với góc rộng nhất của
một ống zoom. Hood lớn hơn sẽ tốt hơn, nhưng cần để ý một điều là không
có biện pháp nào hoàn hảo tuyệt đối. Nhìn chung, ống tiêu cự cố định ít bị
ảnh hưởng nhất, kế đó là ống góc rộng (vì được dự tính sẵn nên thiết kế tốt
hơn) và ống zoom dễ gặp tình trạng này hơn cả.