Tài liệu Ống kính mắt cá ppt

Ống kính mắt cá

•
Ống kính mắt cá (Fisheye lens) là loại ống kính có khả
năng bao quát một trường nhìn cực rộng.

Fisheye - Nikkor 6mm f/2.8s có trọng lượng lên tới 5,2 kg. Đường
kính 23,6 cm với khả năng bao quát trường nhìn 220 độ. Ảnh: Mir.
Xét về bản chất vật lý, loại ống kính này có tiêu cự dưới 20 mm và
thường được các nhà sản xuất chế tạo theo chuẩn 8, 10, 15 hay 16 mm khi
quy đổi trên hệ máy phim 35 mm. Ống fisheye ban đầu được phát triển để
sử dụng trong ngành khí tượng thủy văn nhằm theo dõi sự hình thành mây,
nên có tên gọi khá phổ biến là ống kính "toàn bầu trời" (whole-sky lens).
Loại ống kính này sau đó nhanh chóng trở nên phổ biến trong nhiếp ảnh do
những hiệu ứng độc nhất vô nhị mà chúng đem lại. Đặc biệt, thể loại nhiếp
ảnh bán cầu (Hemispherical photography) thường hay sử dụng fisheye cho
nhiều mục đích khoa học, chẳng hạn nghiên cứu dạng tổng thể của tán cây
hay tính toán năng lượng bức xạ mặt trời sát mặt đất.

Ảnh chụp bởi ống kính Fisheye tròn (Circular fisheye lens), ảnh thu
được bao quát một trường nhìn đúng 180 độ và góc ảnh có xu hướng bị đen.
Ảnh: Use Guide.
Tất cả ống kính cực rộng có trường nhìn quá 90 độ đều gặp phải hiện
tượng méo hình. Tiêu cự càng nhỏ méo hình càng trở nên nghiêm trọng. Do
vậy, ngoài khả năng bao quát một khu vực cảnh rộng lớn, ống kính fisheye
còn đem lại những hiệu ứng đặc biệt như bẻ các đường thẳng thành đường
cong (và ngược lại) hay cho ảnh các vật thể không tuân theo tỷ lệ xa gần
như nhìn bằng mắt thường. Lưu ý rằng, thể loại panorama thực hiện trên
các thấu kính quay hay bằng cách ghép liên tiếp ảnh không phải là một
dạng nhiếp ảnh fisheye dù trường nhìn thu được không hề thua kém.

Ảnh chụp bởi ống kính fisheye toàn khung hình (Full-frame fisheye
lens), khu vực ảnh tròn mở rộng hơn và bao trọng mặt phim hoặc cảm
quang. Ảnh: Use Guide.
Ống kính mắt cá có nhiều loại. Trên fisheye tròn (Circular fisheye
lens), khu vực ảnh thu được có dạng tròn nằm trên mặt film hoặc cảm
quang. Ảnh thu được bao quát một trường nhìn đúng 180 độ và góc ảnh có
xu hướng bị đen. Một số ống kính loại này được sử dụng trong phép chiếu
trực giao của các ứng dụng khoa học. Fisheye toàn khung hình (tạm dịch từ
"Full-frame fisheye lens") được sử dụng rất phổ biến trên các máy ảnh 35
mm. Khu vực ảnh tròn mở rộng hơn và bao trọn mặt phim hay cảm quang.
Trường ảnh thu được thường nhỏ hơn 180 độ. Chẳng hạn, với một fisheye
toàn khung hình 15 mm, trường nhìn theo chiều ngang đạt khoảng 147 độ
trong khi chiều dọc chỉ đạt cỡ 94 độ. Ống kính full-frame fisheye đầu tiên
có tiêu cự 16 mm, được sản xuất hàng loạt bởi Nikon vào cuối những năm
60 của thế kỷ trước.
Tiêu cự ống kính ảnh hưởng nhiều đến trường nhìn, bố cục và cả
hiệu ứng tạo ra trên ảnh. Các ống fisheye 15-16 mm rất được ưa chuộng do
mức giá không quá cắt cổ và có thể sử dụng để chụp phong cảnh cũng như
chân dung biếm họa rất tối ưu. "Siêu mắt cá" Sigma 4.5 mm hay Sunex 5.6
mm có thể thu được trường nhìn hơn 180 độ trên cả thân máy crop. Nikon 6
mm được hãng thiết kế riêng cho một chuyến thám hiểm Nam Cực. "Hàng
khủng" với chất lượng ảnh tuyệt đỉnh này có trọng lượng lên tới 5,2 kg,
đường kính 23,6 cm với khả năng bao quát trường nhìn 220 độ.
Khi sử dụng ống kính mắt cá, nên chú ý các điểm sau.

Sử dụng ống kính mắt cá để chụp công trình kiến trúc lớn. Ảnh: S3
Image.
Trước khi lắp vào máy, hãy tìm hiểu kỹ hiệu ứng mà ống kính mắt
cá tạo ra trên bức ảnh sắp tới của mình. Các công trình kiến trúc lớn nên

được chụp bằng loại ống kính này nhằm diễn đạt hết quy mô, kích cỡ đối
tượng. Bạn cũng có thể thử lợi dụng độ dốc của hậu cảnh để nhấn mạnh chủ
thể trong khung hình.

Đường thẳng trung tâm đặt vào chính giữa bức hình sẽ không bị bóp
méo bởi ống kính mắt cá. Ảnh: Photobucket.
Nếu cảnh cần chụp có nhiều đường thẳng song song cần nhấn mạnh,
hãy đặt đường thẳng trung tâm vào giữa bức hình. Hiệu ứng bẻ cong không
có tác dụng tại chính giữa khung hình nên đường thẳng này sẽ có thẳng
hoàn hảo nếu bạn biết cách bố trí hợp lý. Cách đường khác nằm ngoài khu
trung tâm sẽ bị chẻ cong theo hai chiều ngược nhau, tạo ra sự đối xứng hết
sức thú vị cho bức ảnh của bạn.

Pentax fisheye 10-17 mm f/3.5-4.5. Ảnh: Dpreview.