Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (574.13 KB, 30 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trờng đại học s phạm Hà Nội Khoa ĐÞa lÝ. TËp huÊn gi¸o viªn C§SP PhÇn: ĐÞa lÝ kinh tÕ - x· héi đại cơng PGS. TS NguyÔn Minh TuÖ Hµ Néi 6 - 2007.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Néi dung ch¬ng tr×nh địa lí KTXH ĐC 1. ChươngưI §èi tîng, phu¬ng ph¸p NC ChươngưII M«I trêng, TN vµ nÒn SXXH ChươngưIII §Þa lÝ d©n c vµ quÇn c. ChươngưIV Một số vấn đề của ĐLXH. địa lí KTXH ĐC 2. ChươngưVI ưMột số vấn đề về nền KT ChươngưVII §Þa lÝ n«ng nghiÖp ChươngưVIII §ia lÝ c«ng nghiÖp ChươngưIX §Þa lÝ dÞch vô. ChươngưV,ưX VËn dông lÝ luËn d¹y häc vµo gi¶ng d¹y C§SP vµ CT SGK THCS.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Phần 2: địa lí kinh tế - xã hội Địa lí kinh tế – xã hội đại cơng. 1.1.1ưMôiưtrường,ưtàiưnguyênưvàưnềnưsảnưxuấtưxãưhội a. BiếtưthêmưkháiưniệmưtrongưluậtưBVMTưsửaưđổiưnămư 2006 “M«i trêng bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ vËt chÊt nh©n tạo bao quanh con ngời, có ảnh hởng đến đời sống, sản xuÊt, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ngêi vµ sinh vËt” -ư Phânư biệtư rõư môiư trườngư địaư lí,ư môiư trườngư sốngư củaư conưngười.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Địa lí kinh tế – xã hội đại cơng M«I trêng sèng cña con ngêi. MT tù nhiªn. MT x· héi. MT nh©n t¹o. Bao gåm c¸c thµnh phÇn cña tù nhiªn nh: địa hình, khí hậu, đất trång, níc, sinh vËt. Tæng thÓ c¸c mèi quan hÖ: con ngêi víi con ng êi trong s¶n xuÊt, trong giao tiÕp. Bao gồm các đối tợng lao động do con ngời t¹o ra vµ chÞu sù chi phèi cña con ngêi. - Định hớng hoạt động cña con ngêi theo mét khuôn khổ nhất định. - Kết quả hoạt động cña con ngêi. -Tån t¹i ngoµi ý muèn con ngêi, Ýt nhiÒu chÞu ¶nh hëng con ngêi - PT theo quy luËt riªng. - Lµm con ngêi kh¸c cuéc sèng SV kh¸c. - Tån t¹i phô thuéc vµo con ngêi.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> 1.1.1ưMôiưtrường,ưtàiưnguyênưvàưnềnưsảnưxuấtưxãưhội b.HiÓus©uthªmc¸cchøcn¨ngcñaMT§L Làkh«ng giansống củacon người. Lànơi chứa đựngvà cungcấp c¸cnguồn TNTN. CHỨC NĂNG CỦA MTĐL Lànơilưu trữvà cungcấp c¸cnguồn th«ngtin. Lànơi chứađựng c¸cchất phếthảido conngười tạora.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1.1.1ưMôiưtrường,ưtàiưnguyênưvàưnềnưsảnưxuấtưxãưhội c.Kh¸iniÖmph¸ttriÓnbÒnv÷ng +ưTạiưHộiưnghịưthượngưđỉnhưvềưphátưtriểnưbềnưvữngư(2002)ưtổư chứcưtạiưJohannesbugưđãưxácưđịnh:ư “ PTBV lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cã sù kÕt hîp chÆt chÏ, hîp lÝ hµi hoµ gi÷a 3 mÆt cña sù ph¸t triÓn bao gåm: t¨ng trëng kinh tế, cải thiện các vấn đề xã hội và môi trờng” +Theot¸cgi¶TatyanaP.Soubbotina(Kh«ngchØlµt¨ngtr ëng) “PTBV cũng có thể đợc gọi bằng một cách khác là phát triển “bình đẳng và cân đối”, có nghĩa là để duy trì sự phát triển m·i m·i, cÇn c©n b»ng gi÷a lîi Ých cña c¸c nhãm ngêi trong cïng mét thÕ hÖ vµ gi÷a c¸c thÕ hÖ, vµ thùc hiÖn ®iÒu nµy trªn c¶ ba lÜnh vùc quan träng cã mèi liªn hÖ qua l¹i víi nhau - kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng”..
<span class='text_page_counter'>(7)</span> 1.1.1ưMôiưtrường,ưtàiưnguyênưvàưnềnưsảnưxuấtưxãưhội -MôctiªuPTBV. Mụctiªux·hội Việclàm C«ngbằng Anninh Gi¸odục Ytế Bảnsắcvănho¸…. Mụctiªukinhtế Tăngtrưởng Hiệuquả Ổnđịnh…. Mụctiªum«itrường M«i trường trong sạch choconngười Sử dụng hợp lÝ c¸c nguồn tài nguyªn cã thể t¸itạođược Bả o tồ n c¸c tà i nguyªn kh«ngt¸itạođược….
<span class='text_page_counter'>(8)</span> 1.1.1ưMôiưtrường,ưtàiưnguyênưvàưnềnưsảnưxuấtưxãưhội - TiªuchÝPTBV *VÒkinhtÕ: Tiªu chÝ. ý nghÜa. -TốcưđộưtăngưtrưởngưGDPư(GNI). -MứcưđộưtăngưquyưmôưcủaưnềnưKT. -C¬cÊungµnhkinhtÕ. -ưThểưhiệnưtrìnhưđộưphátưtriển. -ưGDP/người. -ưChấtưlượngưtăngưtrưởngưvàưPT. -ưNăngưsuấtưlaoưđộngư(GDP/lđ). -ưChấtưlượngưtăngưtrưởngưvàưPT. -XuÊt,nhËpkhÈu/GDP. -§émëcñanÒnkinhtÕ. -ư Tỉư trọngư GDPư ngànhư phiư nôngư -ư Phảnư ánhư mứcư độư côngư nghiệpư nghiÖp/tængGDP ho¸ -TØträngngµnhDV/ngµnhSXVC. -ưĐánhưgiáưđộưhàiưhoàưcủaưsựưPT. -ư Tỉưtrọngưđầuưtưư choưngànhưSXPVCư -ư Đánhư giáư mứcư độư đầuư tưư choư trongtæng®Çut c«ngnghiÖphãa.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> 1.1.1ưMôiưtrường,ưtàiưnguyênưvàưnềnưsảnưxuấtưxãưhội - TiªuchÝPTBV *VÒx·héi: Tiªu chÝ. ý nghÜa. -ưTốcưđộưtăngưdânưsố. -ưMứcưđộưtăngưvềưquyưmôưDS. -HDI. -§¸nhgi¸toµndiÖnvÒph¸ttriÓn conư ngườiư (tuổiư thọ,ư kiếnư thứcư vàư møcsèng). -SùnghÌokhæ(HPI). - ThÓhiÖnsùbÇncïngcñacuéc sốngưconưngườiư. -ư Tỉưlệưdânưsốưđôưthị,ưtỉưlệưdânưđượcư -ưPhảnưánhưmứcưsốngưchung dùngưnướcưsạch….
<span class='text_page_counter'>(10)</span> 1.1.1ưMôiưtrường,ưtàiưnguyênưvàưnềnưsảnưxuấtưxãưhội - TiªuchÝPTBV *ưVềưmôiưtrường: Tiªu chÝ. ý nghÜa. -ưTỉưlệưCO2,ưCO,ưSO2,…ưtrongưkhôngư -ư Tìnhư hìnhư ôư nhiễmư môiư trườngư khÝ -ChØsèDO,BOD,COD,coliform. (khôngư khí,ư nước,ư đất,ư rừngư vàư đaư d¹ngsinhhäc). -ưHệưsốưmấtưđất,ưđộưcheưphủưrừng -ư Tỉư lệư đầuư tưư choư bảoư vệư môiư trư -ư Phảnư ánhư mứcư độư táiư tạo,ư bảoư ờng/ưGDPưhoặcưtrongưtổngưđầuưtư vệưmôiưtrường.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> 1.1.2§ÞalÝd©ncvµquÇnc. a.Quyư môư dânư số:ư Theoư tínhư toánư củaư LHQ,ư đểư cuéc sèng thuËn lîi th× trung b×nh trªn 1km2 chỉưnênưcóưtừư35ư-ư40ưngườiưsinhưsống - Dùb¸od©nsè: Thø bËc cña c¸c cêng quèc d©n sè (>::43Ộ43::triệuưngười) năm 2005, 2025, 2050.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> N¨m2005. N¨m2025. N¨m2050. TT. Tênưnước. Sèd©n. TT. Tênưnước. Sèd©n. TT. Tênưnước. Sèd©n. 1. TrungQuèc. 1.304. 1. TrungQuèc. 1.476. 1. Ên§é. 1.628. 2. Ên§é. 1.104. 2. Ên§é. 1.363. 2. TrungQuèc. 1.437. 3. HoaK×. 296. 3. HoaK×. 349. 3. HoaK×. 420. 4. Inđônêxia. 222. 4. Inđônêxia. 275. 4. Inđônêxia. 308. 5. Braxin. 184. 5. Braxin. 229. 5. Pakist¨ng. 295. 6. Pakist¨ng. 162. 6. Pakist¨ng. 229. 6. Braxin. 260. 7. B¨ngla®Ðt. 144. 7. B¨ngla®Ðt. 190. 7. Nigiªria. 258. 8. LBNga. 143. 8. Nigiªria. 190. 8. B¨ngla®Ðt. 231. 9. Nigiªria. 132. 9. LBNga. 130. 9. CHDCC«ngg«. 183. 10. NhËtB¶n. 128. 10. Mªhic«. 129. 10. £ti«pi. 170. 11. Mªhic«. 107. 11. NhËtB¶n. 121. 11. Philippin. 142. 12. £ti«pi. 118. 12. Mªhic«. 139. 13. Philippin. 116. 13. Uganda. 131. 14. CHDCC«ngg«. 108. 14. AiCËp. 126. 15. ViÖtNam. 103. 15. ViÖtNam. 115. 16. AiCËp. 101. 16. LBNga. 110. 17. Iran. 102. 18. NhËtB¶n. 101. 19. ThæNhÜK×. 101.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> 1.1.2§ÞalÝd©ncvµquÇnc b.VÒdid©n Lùc ®Èy. Điềukiện sốngkhã khăn,thu nhậpthấp. Khãt×m việclàm. Điềukiệnsinh hoạttốt,thu nhậpcao. Đấtcanh t¸cÝt,bạc màu. Dễt×mviệc làm. Lùc hót. Kh«ngcã vốn,kĩ thuật. Hợp lÝ ho¸ gia đ×nh, bị giải toả để x©y dựng c«ngtr×nh….. M«i trường x· hội tốt hơn, cã cơ hội cải thiện cuộc sống.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> 1.1.2§ÞalÝd©ncvµquÇnc c.VÒc¬cÊud©nsè C¬ cÊu d©n sè. C¬cÊusinhhäc. C¬cÊud©n Sètheogiíi. C¬cÊud©n sètheotuæi. C¬cÊux·héi. C¬cÊud©n sètheo laoưđộng. C¬cÊud©n sètheotr×nh ưđộưvănưhoá.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> 1.1.3ưChỉưsốưphátưtriểnưconưngười a. PhânưbiệtưGDPưvàưGNIưvàưGDP/ngườiưvàưGNI/người - §Þnh nghÜa: GDP (Gross domestic product): “ lµ tæng s¶nphÈmhµngho¸vµdÞchvôcuèicïngmµmétnÒn kinhtÕt¹orabªntrongmétquècgia,kh«ngph©nbiÖt doưngườiưhayưnướcưngoàiưlàmưra,ưởưmộtưthờiưkìưnhấtưđịnhưthư ênglµmétn¨m” -ýnghÜa: +ư Phânư tíchư cơư cấuư kinhư tế,ư tốcư độư tăngư trưởngư củaư nÒnkinhtÕ +ư Mộtư trongư 3ư chỉư sốư đánhư giáư phátư triểnư nhânư bảnư (HDI) +ThÓhiÖnsùphånvinhhaykh¶n¨ngph¸ttriÓnKT.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> 1.1.3ưChỉưsốưphátưtriểnưconưngười a. PhânưbiệtưGDPưvàưGNIưvàưGDP/ngườiưvàưGNI/người -§ÞnhnghÜa:GNI(Grossnationalincome):…lµtængs¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô cuèi cïng ®îc t¹o ra cña mộtư quốcư gia,ư ởư mộtư thờiư điểmư nhấtư định,ư thườngư làư mộtư n¨m… (GNIư=ưGDPư+ưnguồnưthuưnhậpưtừưnướcưngoàiư-ưnguồnưthuư nhậpưphảiưchuyểnưchoưnướcưngoài) -ýnghÜa: +ư Làư thướcư đoưtổngư hợpưlớnưnhấtưcủaư thuưnhậpư quốcư dân.ưGNIưchỉưrõưchủưsởưhữuưvàưhưởngưthụưnguồnưcủaưcảiư đãưlàmưra.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi/n¨m ë c¸c nhãm níc (USD) Cácưnước. 1950 1960. 1980. 1990. 2000. 2005. 3.841. 5.197. 9.864. 19.790. 25.710. 32.000. ThunhËpTB. 625. 802. 1.521. 1.940. 1.970. 2200. ThunhËpthÊp. 164. 174. 245. 320. 420. 510. ThunhËpcao. Tốc độ tăng trởng KT Việt Nam thêi k× 1995 - 2005 1995 Tốcưđộưtăngưtrư 9,5 ëngKT GDP/người (USD/PPP). 1010. 1996. 1997. 1998. 1999. 2000. 2002. 2005. 9,3. 8,2. 5,8. 4,8. 6,8. 7,0. 8.4. 1040. 1208. 1236. 1630. 1689. 1950. 2700.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> 1.1.3ưChỉưsốưphátưtriểnưconưngườiư(HDI) b.VÒgi¸odôcvµytÕ - Dânưsốưlàưđầuưvàoưcủaưnềnưgiáoưdục:ưquyưmôưvàưtốcưđộư tăngư dânư sốư quyếtư địnhư quyư môư vàư tốcư độư phátư triểnư trư ờngưlớp,ưđộiưngũưgiáoưviên - Dânư sốư cũngư làư đầuư raư củaư giáoư dục:ư đóư chínhư làư LLLĐư đãưquaưđàoưtạoưphổưthôngưvàưchuyênưnghiệp TØlÖGDPdµnhchoGD. TØlÖt¨ng DS2000. 1985. 1995. 2000. §PT Ph¸ttriÓn. 2,0 0,6. 4,1 5,1. 3,8 5,2. 3,9 5,4. ThÕgiíi ViÖtNam. 1,5 1,4. 4,9 0,6. 4,9 2,1. 4,8 2,5. Nhómưnước.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> Chªnh lÖch vÒ gi¸o dôc gi÷a hai nhãm níc.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> 1.1.3ưChỉưsốưphátưtriểnưconưngườiư(HDI) b.VÒgi¸odôcvµytÕ - Søc khoÎ lµ yÕu tè c¬ b¶n cña CLCS d©n c, võa lµ mụcưđíchưvừaưlàưđiềuưkiệnưcủaưsựưphátưtriển Mét vµi chØ tiªu vÒ y tÕ ThÕ giíi 1990 - 2000 B×nhqu©ntÝnhtrªn1v¹n Ng©ns¸ch d©n dµnhchoy tÕ(%GDP) B¸csÜ Yt¸. ThÕgiíi ThunhËpthÊp. 12,2 1,4. 24,1 2,6. 2,5 1,3. ThunhËpTB. 7,6. 8,5. 3,1.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> Chªnh lÖch vÒ y tÕ gi÷a c¸c nhãm níc.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> 1.1.4§ÞalÝc«ngnghiÖp a.Ph©nlo¹ingµnhc«ngnghiÖp(chñyÕuhiÖnnay) Ph©n lo¹i. CNkhaith¸c. CNchÕbiÕn. Khaith¸cTNTN PhôcvôchoSXvµ§S. ChÕbiÕnSPCN,khai th¸c,CBn«ngs¶n…. Khaith¸c c¸c Khaith¸c nguån quÆng n¨ng kimlo¹i lượng. Khaith¸c Khaith¸c VLXD. gç…. ChÕt¹o c«ngcô s¶nxuÊt. S¶nxuÊt S¶nxuÊt đốiưtượngư vậtưliệuư laoưđộng tiêuưdùng.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> 1.1.4§ÞalÝc«ngnghiÖp. b.C«ngnghiÖpho¸ - §ÞnhnghÜa: +NghÜaréng: "CNH lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch tõ kinh tÕ n«ng nghiÖp (hay tiÒn c«ng nghiÖp) sang kinh tÕ c«ng nghiÖp, tõ x· héi n«ng nghiÖp sang x· héi c«ng nghiÖp, tõ v¨n minh n«ng nghiÖp sang v¨n minh c«ng nghiÖp" +ưNghĩaưhẹp:ư"CNH đợc hiểu là quá trình chuyển dịch từ nền kinh tế trong đó nông nghiệp giữ vai trò chủ đạo sang nền kinh tế công nghiệp là chủ đạo".
<span class='text_page_counter'>(24)</span> 1.1.4§ÞalÝc«ngnghiÖp. b.C«ngnghiÖpho¸ - §Æc®iÓmcñac«ngnghiÖpho¸:CNHlµsùchuyÓndÞch c¬cÊukinhtÕ: +Tõn«ngnghiÖpsangc«ngnghiÖp C¬cÊuKT(%). N«ngnghiÖp C«ngnghiÖp. DÞchvô. KTn«ngnghiÖp. 40-60. 10-20. 10-30. C-NnghiÖp. 15-25. 25-35. 40-50. C«ngnghiÖpPT. <10. 35-40. 50-60. DÞchvô. <10. <30. >60. +ưCNHưđiưđôiưvớiưHĐH,ưápưdụngưcôngưnghệưmới,ưhiệnưđại.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> 1.1.4§ÞalÝc«ngnghiÖp. b.C«ngnghiÖpho¸ - VaitrßcñaCNH +ưCNHưthúcưđẩyưquáưtrìnhưĐTH,ưhìnhưthànhưcácưđôưthịưmới +ư CNHư vớiư sựư mởư rộngư sảnư xuấtư CN,ư theoư đóư làư sựư phátư triÓncñangµnhdÞchvô +ưSựưmởưrộngưhoạtưđộngưcôngưnghiệpưcònưđượcưthựcưhiệnư bằngưviệcưhìnhưthànhưcácưkhuưcôngưnghiệpưmớiưngayưởư vïngn«ngth«n. +CNHthóc®Èyc¸cmèiliªnkÕtkinhtÕgi÷ac¸cngµnh vµtrongnéibétõngngµnh + CNH gãpphÇn quanträng n©ng caokh¶n¨ngc¹nh tranhcñanÒnkinhtÕ.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> 1.1.4§ÞalÝc«ngnghiÖp a.Ph©nlo¹idÞchvô DÞch vô DVmangtÝnh thươngưmạiưvàưphiư thươngưmại Thươngưmại. PhiTM. -Thươngưnghiệp -HCưcông -TµichÝnh -ViÔnth«ng -TvÊn. TheoWTO DVhµngho¸vµ DVtiªudïng 12ngµnhDV Thươngưmại. Thươngưmại. - X· héi (søc khoÎ, y tÕ, -Gi¸odôc,§T - S¶n xuÊt gi¸o dôc, vÖ -ưYtếưcộngưđồng (ngânư hàng,ư sinh, bu ®iÖn, b¶o hiÓm, kÕ viÔnth«ng… to¸n, kiÓm to¸nph¸plÝ…) - C¸ nh©n (söa ch÷a, kh¸chs¹n…) -Ph©nphèi. -Kinhdoanh -TruyÒnth«ng -XDvµKSCT -Ph©nphèi -Gi¸odôc -ưMôiưtrường -TµichÝnh -X·héi -DLvµl÷hµnh -V¨nho¸,GT -VËnt¶i -DVkh¸c.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> 1.1.4§ÞalÝc«ngnghiÖp b.VaitrßcñadÞchvô -. Sựưphátưtriểnưcủaưcácưdịchưvụưthúcưđẩyưphânưcôngưlaoưđộng,ưhỗư trîchoph¸ttriÓnkinhtÕhµngho¸. -. Ph¸ttriÓnkhuvùcDVgãpphÇn®Èym¹nhqu¸tr×nhCNH-H§H đấtưnước. -. Khu vùc DV cã vai trß quan träng trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ngth«nvµn«ngd©n. -. KhuvùcdÞchvôcãvaitrßlíntrongph¸ttriÓnkinhtÕtrithøc. -. Vai trß ngµy cµng t¨ng cña khu vùc DV trong TCH vµ héi nhËp kinhtÕquèctÕ. -. Tácư độngư quanư trọngư đếnư phátư triểnư nguồnư nhânư lực,ư phátư triểnư conưngười. -. Trongưgiảiưquyếtưcácưvấnưđềưxãưhội.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> ph¬ng ph¸p. 1.2.1ưSơưđồưhoáư-ưCóưthểưsửưdụngưởưnhiềuưbài Víư dụ:ư Cácư nhânư tốư ảnhư hưởngư đếnư sựư phátư triÓnvµph©nbèc«ngnghiÖp.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> Vịưtríưđịaưlý Tùnhiªn KinhtÕ-chÝnhtrÞ. tù nhiªn. Kho¸ngs¶n -ưTrữưlượng -ưưChấtưlượng. Lùa chän vÞ trÝ x©y dùng c«ng tr×nh c«ng nghiÖp. Quy m«, c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt Mức độ tập trung (sự phân bố). Đất,ưnước,ưkhíưhậu. Nh©n tè kinh. ph¸t. Rõng,biÓnvµc¸c nh©ntèkh¸c. Nguån cung cÊp nguyªn liÖu. D©nc -S¶nxuÊt -Tiªudïng. C¬ cÊu s¶n phÈm Híng chuyªn m«n ho¸. TiÕnbéKHKT Quytr×nhc«ng nghÖ C«ngnghÖmíi. triÓn. Khai th¸c, sö dông tµi nguyªn Sù ph©n bè c¬ së s¶n xuÊt. tÕ x· héi. sù. Thịưtrường Trongưnước Ngoàiưnước CSHT-VCK -Giaoth«ng -ưĐiện,ưnước -Th«ngtin §êng lèi, chÝnh s¸ch. VÞ trÝ, híng chuyªn m«n ho¸. vµ. ph©n. bè. c«ng Sè lîng, chÊt lîng Híng chuyªn m«n ho¸ s¶n phÈm. nghiÖp Con đờng và quá trình phát triển.
<span class='text_page_counter'>(30)</span> ph¬ng ph¸p. 1.2.2Th¶oluËnnhãm 1.2.3ThiÕtkÕbµigi¶ngtrªnPowerPoint -§ÞalÝch¨nnu«i -ưVaiưtrò,ưđặcưđiểmưcácưnhânưtốưảnhưhưởngư đếnưsựưphátưtriểnưngànhưGTVT.
<span class='text_page_counter'>(31)</span>