Thanh tra trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn quận 6, thành phố hồ chí minh

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỘI XÃ HỘI

ĐỖ HOÀNG THANH

THANH TRA TRONG LĨNH VỰC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ,
TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
TỪ THỰC TIỄN QUẬN 6, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 8.38.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI – 2021


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỘI XÃ HỘI

ĐỖ HOÀNG THANH

THANH TRA TRONG LĨNH VỰC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ,
TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
TỪ THỰC TIỄN QUẬN 6, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 8.38.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy

HÀ NỘI - 2021



MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thanh tra được khẳng định là chức năng của QLNN. Chức năng của hoạt
động thanh tra được thể hiện thông qua những vai trị cụ thể là thanh tra góp
phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của QLNN. Hoạt động thanh tra gồm nhiều
hoạt động cụ thể như xây dựng định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch
thanh tra, tiến hành cc thanh tra. Thanh tra là hoạt động kiểm tra, xem xét
đánh giá việc thực hiện quản lý của các cơ quan Nhà nước theo một trình tự,
thủ tục do pháp luật quy định, nhằm phát hiện những sơ trong cơ chế quản lý,
chính sách pháp luật để kiến nghị biện pháp khắc phục, ngăn ngừa, phát hiện
và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực
hiện đúng quy định pháp luật.
Nhận thức rõ tầm quan trọng vai trò của thanh tra, ngay từ đầu Pháp
lệnh Thanh tra năm 1990, Pháp lệnh đã bắt đầu đề cập đến các quy định về
thanh tra. Trong quá trình thực hiện Pháp lệnh, hoạt động thanh tra khơng
ngừng được cải cách về tổ chức, trình tự, thủ tục đến ngày 15/6/2004 Luật
Thanh tra được ban hành. Sau đột phá của Luật Thanh tra năm 2004, thì Luật
Thanh tra năm 2010 ngày 15/11/2010 được coi là đột phá lần hai đã có những
điều chỉnh theo hướng vừa bảo đảm tính pháp chế, bảo đảm tính chủ động của
cơ quan thanh tra. Tuy nhiên, pháp luật về thanh tra hiện nay cũng bộc lộ một
số điểm hạn chế trong hoạt động thanh tra khi tiến hành cuộc thanh tra.
Trong giai đoạn đất nước đang phát triển như hiện nay, việc đầu tư thực

hiện các dự án mang tính chất phục vụ lợi ích cơng cộng, an sinh xã hội đã
được Đảng và Nhà nước quan tâm rất nhiều. Nhằm để, đảm bảo lợi ích của
người bị thu hồi đất, cần phải xây dựng, hoàn thiện pháp luật về bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, việc áp dụng pháp luật

1


về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất cần phải phù hợp
với điều kiện kinh tế, địa lý của từng vùng, miền, địa điểm, thời điểm.
Xuất phát từ nhận thức trên và thực tiễn tại địa phương, việc nghiên cứu
làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động thanh tra nói
chung và hoạt động thanh đối với việc thực thi quy định, chính sách về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất nói riêng. Với ý nghĩa đó,
tơi chọn nghiên cứu đề tài: “Thanh tra trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Quận 6, Thành phố Hồ Chí
Minh” làm luận văn tốt nghiệp chương trình đào tạo Thạc sĩ của mình. Đề tài
được thực hiện với mong muốn qua nghiên cứu thực tế công tác thanh tra
trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, tìm
hiểu các bất cập và thực tiễn thực hiện quy định pháp luật trong lĩnh vực này
và đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả cơng tác thanh tra.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Đến nay vấn đề về công tác thanh tra, pháp luật bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất đã thu hút sự quan tâm của nhiều tác giải
nghiên cứu với nhiều phương diện khác nhau. Có thể đề cập đến một số cơng
trình nghiên cứu luận án, luận văn, bài viết tiêu biểu, như sau:
TS. Nguyễn Huy Hoàng, (2016), “Đổi mới tổ chức và hoạt động thanh
tra ở Việt Nam hiện nay”, Luận án Tiến sỹ Luật học, Viện Khoa học xã hội.
Kết quả nghiên cứu của cơng trình này làm rõ hơn khía cạnh nhu cầu và xu
hướng đổi mới hoạt động của cơ quan thanh tra nhà nước, đây là một nội

dung có liên quan đến tổ chức, thực hiện quyền, nghĩa vụ của các chủ thể
tham gia quan hệ pháp luật thanh tra, cũng như các đề xuất sửa đổi bổ sung
nhằm hoàn thiện pháp luật về thanh tra, trong đó có các quy đinh về thủ tục
tiến hành thanh tra.
Nguyễn Hoàng Lê Xuân (2018), Tổ chức và hoạt động của Thanh tra

2


Quận theo Luật Thanh tra năm 2010 từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh,
Luận văn thạc sĩ luật học - Học viện khoa học xã hội. Đề tài chủ yếu nghiên
cứu những vấn đề cơ bản về hoạt động của Thanh tra quận. Giá trị tham khảo
của cơng trình này chính là việc phân tích vị trí, vai trị của cơ quan thanh tra
cấp quận, huyện trong mơ hình hoạt động của cơ quan thanh tra nhà nước. Là
cơ sở để luận văn văn đối chiếu và làm sâu hơn nội dung nghiên cứu.
Cao Vũ Minh (2019), Hoàn thiện các quy định của pháp luật về tổ chức
và hoạt động của Thanh tra huyện, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 24(400).
Bài viết trình bày những bất cập trong các quy định của pháp luật về tổ chức
và hoạt động của Thanh tra huyện, trong đó tác giả có một số đề xuất, kiến
nghị sửa đổi pháp luật về thanh tra theo hướng đổi mới tổ chức và tăng cường
thẩm quyền của thanh tra cấp huyện.
Nguyễn Ngọc Trung (2016), Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà
nước thu hồi đất theo Luật đất đai 2013, Luận văn thạc sĩ luật học - Học viện
khoa học xã hội - Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Đề tài tập trung
nghiên cứu, phân tích cơ sở lý luận và thực trạng pháp luật về bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Quận 6, thành phố Hồ
Chí Minh. Qua đó, kiến nghị hồn thiện pháp luật về giá đất, chính sách hỗ
trợ, tăng cường thanh tra, kiểm tra trong thủ tục thu hồi, BT, HT, TĐC.
Nguyễn Vinh Diện (2018), Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất
vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc

gia, lợi ích cơng cộng, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 22(374). Bài viết tập
trung các nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất, nhưng thực
tế quy định của pháp luật về vấn đề này còn những bất cập nhất định. Qua đó
kiến nghị hồn thiện các quy định của pháp luật về nguyên tắc bồi thường khi
Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phịng, an ninh; phát triển kinh tế - xã
hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng cho phù hợp.

3


Trên thực tế đã có một số cơng trình nghiên cứu, bài viết đề cập đến các
nội dung liên quan đến tổ chức và hoạt động của thanh tra, thanh tra trong lĩnh
vực đất đai, giải phóng mặt bằng…dưới nhiều góc độ nghiên cứu khác nhau.
Tuy nhiên, chưa có một cơng trình nghiên cứu nào dưới góc độ luận văn thạc sĩ
nghiên cứu về thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất
từ thực tiễn Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh . Vì vậy trên cơ sở kế thừa các
kết quả cơng trình nghiên cứu có liên quan, luận văn tập trung nghiên cứu
những vấn đề lý luận và thực tiễn thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đưa
ra một số quan điểm, giải pháp hồn thiện các quy định pháp luật thanh tra
trong hoạt động thanh tra, nhằm nâng cao hiệu quả công tác thanh tra trong
lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất, trong thời gian tới.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm sáng tỏ những vấn đề lý luận của quy định pháp luật về
thanh tra và pháp luật về đất đai thông qua hoạt động thanh tra trong lĩnh vực
BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Quận 6, thành phố Hồ
Chí Minh; từ đó rút ra những nhận định, đánh giá cần thiết để hoàn thiện pháp
luật, nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về thanh tra trong lĩnh
vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất
- Phân tích, đánh giá thực trạng các quy định pháp luật về thanh tra và
quy định pháp luật trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất
- Phân tích, đánh giá thực trạng thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC
khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn Quận 6, TP. Hồ Chí Minh

4


- Trên cơ sở nhận thức lý luận và phân tích và đánh giá, luận văn đề xuất
quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động thanh tra nói
chung và trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất qua thực tiễn
tại Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay nói riêng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
Để đạt được mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu, luận văn có đối tượng và
phạm vi nghiên cứu, như sau:
- Các quan điểm, tư tưởng pháp lý về hoạt động thanh tra tại Việt Nam;
- Luật Thanh tra năm 2010, Luật đất đai năm 2013 và những văn bản
hướng dẫn thi hành;
- Cơ quan quản lý Nhà nước liên quan đến hoạt động thanh tra, hoạt
động BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn tại Quận 6, Thành
phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2014 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu của luận văn
- Đề tài được nghiên cứu trên luận cứ khoa học của pháp luật Thanh tra,
pháp luật đất đai quy định về bồi thường, chính sách hỗ trợ, tái định cư của
Nhà nước khi thực hiện thu hồi đất của người đang sử dụng đất để thực hiện
dự án cơng trình công cộng.
- Trên cơ sở phương pháp luận, trong luận văn này còn sử dụng đa dạng
các phương pháp khác nhau như: phương pháp tổng kết thực tiễn, phương

pháp mô tả, thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh, chứng minh để đánh giá
công tác thanh tra, đặc biệt là thanh tra hoạt động bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn góp phần hệ thống hóa các quy định của pháp luật về thanh tra;
pháp luật về bồi thường, chính sách HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất một

5


cách tổng hợp, toàn diện, đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về hoạt
động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất trên địa
bàn Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian qua. Luận văn có thể sử
dụng làm tài liệu tham khảo trong thực tế khi tiến hành một cuộc thanh tra.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Qua nghiên cứu thực tiễn, kết hợp những kinh nghiệm rút ra qua thực tế
hoạt động thanh tra, đồng thời chỉ ra những tồn tại, hạn chế, qua đó đề ra một
số phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác thanh tra
trong việc BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất của người dân; đồng thời,
phát hiện, xử lý nghiêm những sai phạm tiêu cực, tham nhũng (nếu có); tăng
cường kỷ cương pháp luật trên địa bàn Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh.
7. Bố cục của luận văn
Bố cục của luận văn gồm: phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung chính của Luận văn gồm 3 chương
Chương 1: Những vấn đề lý luận về thanh tra trong lĩnh vực bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Chương 2: Thực trạng công tác thanh tra trong lĩnh vực bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn Quận 6, Thành Phố Hồ
Chí Minh giai đoạn 2014 - 2019.

Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu qua công tác thanh tra
trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất từ thực
tiễn quận 6, Thành Phố Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay.

6


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THANH TRA
TRONG LĨNH VỰC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ KHI
NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của Thanh tra trong lĩnh vực bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất
1.1.1. Khái niệm thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu
hồi đất
Theo Từ điển tiếng Việt phổ thông, thanh tra là kiểm soát xem xét tại
chỗ việc làm của địa phương, cơ quan, xí nghiệp. Với nghĩa này, thanh tra bao
hàm việc kiểm soát, xem xét và phát hiện ngăn chặn những gì trái quy định.
Hoạt động thanh tra là một phương thức đảm bảo pháp chế xã hội chủ nghĩa,
là một biện pháp phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý chính sách pháp
luật và ngăn ngừa xử lý hành vi vi phạm pháp luật. Như vậy, xét về mặt logic,
kết quả của hoạt động thanh tra cần phải được xem xét, đánh giá trên cơ sở
các tiêu chí như hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước, kết quả ngăn ngừa,
phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật.
Theo nghĩa rộng, hoạt động thanh tra là hoạt động của các cơ quan nhà
nước trên ba lĩnh vực: thanh tra; giải quyết khiếu nại, tố cáo; phòng chống
tham nhũng, cụ thể là hoạt động trực tiếp tiến hành cuộc thanh tra, giải quyết
khiếu nại, phòng chống tham nhũng; hoạt động quản lý nhà nước về thanh tra,
giải quyết khiếu nại, phòng chống tham nhũng và các hoạt động bổ trợ như
nghiên cứu khoa học, tổng hợp, xây dựng bộ máy, đảm bảo cơ sở vật chất để

hoạt động.
Theo nghĩa thông thường, hoạt động thanh tra được hiểu là hoạt động
của các cơ quan nhà nước trong lĩnh vực thanh tra. Hoạt động thanh tra là quá

7


trình gồm nhiều hoạt động cụ thể như xây dựng định hướng chương trình
thanh tra, kế hoạch thanh tra, tiến hành cuộc thanh tra.
Về mặt pháp lý, theo quy định của Luật Thanh tra năm 2010, khái niệm
về thanh tra được cụ thể hóa như sau:
- Thanh tra nhà nước (khoản 1, Điều 3) là hoạt động xem xét, đánh giá,
xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có
thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn
của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thanh tra nhà nước bao gồm thanh tra hành
chính và thanh tra chuyên ngành.
+ Thanh tra hành chính (khoản 2, Điều 3) là hoạt động thanh tra của cơ
quan nhà nước có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trực thuộc
trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
+ Thanh tra chuyên ngành (khoản 3, Điều 3) là hoạt động thanh tra của
cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ
chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về
chuyên môn – kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc ngành, lĩnh vực đó.
+ Nguyên tắc hoạt động thanh tra: Hoạt động thanh tra hành chính được
tiến hành theo Đồn thanh tra; hoạt động thanh tra chuyên ngành được tiến
hành theo Đoàn thanh tra hoặc do Thanh tra viên, công chức được giao nhiệm
vụ thanh tra chuyên ngành tiến hành độc lập (Điều 3, Nghị định 86/2011/NĐCP ngày 22/9/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành
một số điều của luật Thanh tra).
Như vậy, Thanh tra là một chức năng khơng thể thiếu của cơ quan quản
lý nhà nước, đó là việc xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan QLNN đối với

việc thực hiện chính sách pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân;
thường được thực hiện bởi cơ quan chuyên trách theo một trình tự thủ tục
nhất định, nhằm phát hiện những thiếu sót, sơ hở trong chính sách pháp luật,

8


phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, qua đó để kiến
nghị những biện pháp khắc phục những thiếu sót; phát huy nhân tố tích cực,
góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực của hoạt động QLNN, bảo vệ lợi ích
của nhà nước, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Trong mối
quan hệ giữa quản lý và thanh tra, QLNN giữ vai trò chủ đạo, chi phối hoạt
động của thanh tra, QLNN và thanh tra có cái chung là nhân danh quyền lực
nhà nước tác động lên đối tượng quản lý; song xét theo cơ cấu chức năng thì
Thanh tra chỉ là công cụ, phương tiện để giúp quản lý nhà nước. Tuy nhiên,
Thanh tra có tính độc lập tương đối, đây là đặc điểm cơ bản của thanh tra, đặc
điểm này phân biệt cơ quan thanh tra với cơ quan hành chính chun mơn
khác trong bộ máy quản lý nhà nước.
Về thuật ngữ “bồi thường” trong Tiếng Việt được hiểu là “đền bù bằng
tiền những thiệt hại về vật chất và tinh thần mà mình phải chịu trách nhiệm”,
theo Từ điển Luật học “Bồi thường là việc bù đáp những thiệt hại vật chất
tinh thần do mình gây ra cho người khác do không thực hiện, thực hiện chậm,
thực hiện không đầy đủ một nghĩa vụ dân sự do vi phạm pháp luật”. Đối với
pháp luật đất đai về “bồi thường” là việc Nhà nước bồi thường những giá trị,
thiệt hại hợp lý về đất cho người bị thu hồi đất. Bên cạnh việc BT đất, BT tài
sản trên đất cho người bị thu hồi đất cịn có các chính sách hỗ trợ về đất,
TĐC, đào tạo nghề, cấp kinh phí di dời đến nơi TĐC … cho người sử dụng
đất. Tại khoản 6 Điều 4 Luật Đất đai năm 2003 quy định “Bồi thường khi Nhà
nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với
diện tích đất bị thu hồi cho người bị thu hồi đất”. Thuật ngữ “bồi thường”

được tiếp tục sử dụng trong Luật Đất đai năm 2013 được Quốc hội thông qua
ngày 29/11/2013 đã quy định rõ: “Bồi thường về đất là việc Nhà nước trả lại
giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng
đất”. Những vấn đề BT về đất, hỗ trợ và tái định cư được quy định tại Mục 2;

9


bồi thường thiệt hại về tài sản, về sản xuất, kinh doanh được quy định Mục 3
Chương 6 của Luật Đất đai 2013.
Từ phân tích nêu trên tác giả thống nhất với quan điểm cho rằng: Thanh
tra trong lĩnh vực BT, HT và TĐC khi Nhà nước thu hồi đất là việc tiến hành
cuộc thanh tra theo một trình tự, thủ tục của quy định pháp luật nhằm kiểm
tra, đánh giá kết quả thực hiện công tác BT, HT và TĐC khi Nhà nước thực
hiện thu hồi đất; nhằm phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách
pháp luật để kiến nghị các biện pháp khắc phục, ngăn ngừa, phát hiện và xử lý
các hành vi vi phạm pháp luật, giúp cơ quan, tổ chức cá nhân thực hiện đúng
quy định pháp luật, phát huy nhân tố tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả,
hiệu lực quản lý Nhà nước, bảo vệ lợi ích của cơ quan, tổ chức và cá nhân.
1.1.2. Các đặc điểm thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước
thu hồi đất
Thanh tra là một hoạt động quản lý Nhà nước được quy định thực hiện
theo một trình tự, thủ tục nhất định; do đó, hoạt động thanh tra trong lĩnh vực
BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất là một kiểu thanh tra hành chính, nên
bản thân nó có đầy đủ chung cơ bản của hoạt động thanh tra; tuy nhiên, lĩnh
vực này mang tính đặc thù riêng, có một số đặc điểm cơ bản sau:
Thứ nhất, thủ tục trong BT, HT và TĐC là một trong những thủ tục hành
chính được pháp luật quy định trong LĐĐ và các văn bản thi hành và có
những thủ tục hành chính được quy định riêng, nó được thực hiện khác biệt so
với thủ tục các ngành Luật khác. Những thủ tục này được Nhà nước xác lập,

nhằm mục đích thực hiện các quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ
pháp luật giữa một bên là đại diện cơ quan QLNN với một bên là tổ chức, cá
nhân bị thu hồi đất.
Thứ hai, việc áp dụng các quy định pháp luật trong BT, HT và TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất, không chỉ áp dụng những quy định trong LĐĐ mà song

10


song đó cần phải áp dụng những quy định của các ngành luật chuyên ngành
khác có liên quan, cụ thể: BT về kiến trúc xây dựng thì phải áp dụng những
quy định trong Luật Xây dựng và các văn bản thi hành; chính sách TĐC phải
áp dụng Luật Nhà ở và các văn bản thi hành; BT tài sản khác và những chính
sách hỗ trợ di dời …, đối với những chính sách chưa được pháp luật quy định
cụ thể thì phải thực hiện theo sự chỉ đạo, chủ trương của Đảng, của cơ quan
QLNN cấp trên để đảm bảo an sinh xã hội, tình hình trật tự an tồn - xã hội.
Thứ ba, tổ chức thực hiện BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất được
tiến hành bởi nhiều chủ thể có thẩm quyền khác nhau như các cơ quan Trung
ương, Tỉnh, Thành phố, địa phương; trong đó, cịn có sự tham gia của các tổ
chức chính trị - xã hội (Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên
của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam) và Nhân dân tại nơi thực hiện dự án.
Có thể nói, thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi
đất cũng là một hoạt động của quản lý hành chính nhà nước. Tuy nhiên, hoạt
động thanh tra trong lĩnh vực này cũng có tính chất đặc thù, khác biệt so với
các hoạt động quản lý hành chính khác, cụ thể như sau:
- Thứ nhất, chủ thể tiến hành thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất, phải là chủ thể có thẩm quyền được pháp luật quy định,
đó là các cơ quan thanh tra như: cấp trung ương thì có Thanh tra Chính phủ,
Thanh tra Bộ: cấp tỉnh, thành phố có cơ quan thanh tra tỉnh, các thanh tra sở
(thanh tra chun ngành), cấp quận huyện thì có cơ quan thanh tra quận, huyện.

- Thứ hai, đối tượng mà hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC
khi Nhà nước thu hồi đất hướng tới để điều chỉnh là việc thực hiện nhiệm vụ
quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao trong việc tổ chức
thực hiện công tác BT, HT và TĐC.
- Thứ ba, mục đích thực hiện thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất là thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thanh tra.

11


Q trình thanh tra cho phép Đồn thanh tra được chấp hành pháp luật, áp
dụng những biện pháp nghiệp vụ cần thiết để kịp thời phát hiện, kiến nghị điều
chỉnh những sơ hở trong chính sách pháp luật BT, HT, TĐC và các hành vi vi
phạm pháp luật trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất của các
cơ quan được giao thực hiện.
- Thứ tư, văn bản quy phạp pháp luật trong hoạt động thanh tra được quy
định trong: Luật Thanh tra và các văn bản hướng dẫn thi hành, song song đó
cịn có những văn bản pháp luật khác có liên quan trong lĩnh vực BT, HT,
TĐC khi Nhà nước thu hồi đất (Luật Đất đai, Luật Xây dựng …)
Là một trong những hoạt động của quản lý Nhà nước, nhưng hoạt động
thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất có sự tác
động ngược trở lại hoạt động của quản lý Nhà nước ở lĩnh vực quản lý về đất
đai, cụ thể: kiến nghị điều chỉnh những sơ hở trong pháp luật về BT, HT,
TĐC khi Nhà nước thu hồi đất. Đồng thời, hoạt động thanh tra có hiệu quả sẽ
ngăn chặn việc lạm quyền của những cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao
thực hiện nhiệm vụ BT, HT và TĐC khi Nhà nước thực hiện thu hồi đất; qua
đó kiến nghị xử lý trách nhiệm các tổ chức, đơn vị, cá nhân vi phạm. Như
vậy, hoạt động thanh tra là một hoạt động đặc thù, nhưng không tách biệt với
hoạt động quản lý hành chính nhà nước.
1.1.3. Vai trò của thanh tra trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái định

cư khi nhà nước thu hồi đất.
Hoạt động thanh tra có vai trị hết sức quan trọng, nếu khơng có hoạt
động thanh tra thì cơ quan QLNN sẽ mất một kênh rất quan trọng để rà soát
lại chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của mình ban hành có phù
hợp khơng, việc phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực QLNN và
khả năng phòng ngừa, ngăn ngừa vi phạm bị hạn chế, điều này sẽ ảnh hưởng
trực tiếp đến mục đích của hoạt động thanh tra là bảo đảm hiệu quả của công

12


tác quản lý nhà nước, bảo vệ lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của
cơng dân trong mọi lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà
nước thu hồi đất. Vai trò của hoạt động thanh tra trong lĩnh vực này, được
biểu hiện như sau:
- Thứ nhất, hoạt động thanh tra là một phương thức xem xét việc thực
hiện các quy định pháp luật về BT, HT và TĐC khi Nhà nước thu hồi đất của
các cơ quan, tổ chức, cá nhân; giúp các cơ quan này phát huy được yếu tố tích
cực, thực hiện đúng các quy định pháp luật và bảo đảm được quyền và lợi ích
của họ.
Ví dụ: Qua q trình thanh tra trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật, đối
tượng thanh tra và các cơ quan tổ chức cá nhân có liên quan có thể thực hiện
quyền của mình theo trình tự, thủ tục quy định khi phát hiện Đồn thanh tra
có hành vi vi phạm pháp luật, cụ thể như quyền khiếu nại, tố cáo, phản ánh,
kiến nghị đến người ra quyết định thanh tra, hơn thế nữa cịn có thể giám sát
trở lại đối với việc thực hiện các ngun tắc về tính cơng khai, minh bạch,
tuân theo pháp luật của Đoàn thanh tra.
- Thứ hai, trong tổ chức và hoạt động của Đoàn thanh tra trong lĩnh vực
BT, HT, TĐC, các yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu của cuộc thanh tra
đề ra, như: nội dung thanh tra (xác định nội dung chính cần thanh tra, không

trùng lặp nội dung thanh tra), kế hoạch tiến hành thanh tra, niên độ thanh tra;
đảm bảo tính chính xác, khách quan, đặc biệt khơng làm ảnh hưởng đến hoạt
động bình thường của đối tượng thanh tra.
Thứ ba, các thủ tục hành chính trong hoạt động thanh tra là yếu tố quan
trọng góp phần vào hiệu quả của cơng cuộc cải cách hành chính (hồn thiện
chính sách pháp luật) ở nước ta hiện nay.
Ví dụ: Qua kết quả thanh tra phát hiện được những thiếu sót, sơ hở trong
việc ban hành văn bản pháp luật tại địa phương, qua đó phải kịp thời kiến

13


nghị cơ quan QLNN hoàn thiện pháp luật về quy trình, thủ tục soạn thảo,
thẩm định, ban hành các văn bản theo quy định pháp luật (Quyết định,
Phương án, Kế hoạch …).
Thứ tư, hoạt động thanh tra góp phần đấu tranh phòng, chống tham
nhũng; tuyên truyền phổ biến, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, ngăn
ngừa những biểu hiện sai lệch trong cán bộ, công chức trong thực hiện nhiệm
vụ, cơng vụ.
Tóm lại, hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT và TĐC khi Nhà
nước thu hồi đất đóng vai trị là phương tiện giúp cơ quan QLNN cùng cấp
(UBND cùng cấp) thực hiện kiểm tra các cơ quan chuyên môn trong việc thực
hiện nhiệm vụ áp giá bồi thường; phát huy những nhân tố tích cực; chấn chỉnh
những thiếu sót, sơ sở trong việc ban hành pháp luật về BT, HT và TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất và đánh giá ý thức chấp hành pháp luật trong thực hiện
nhiệm vụ của cán bộ, công chức làm cơng tác thanh tra, góp phần quan trọng
vào hiệu quả công tác quản lý nhà nước.
1.2. Yêu cầu đối với thanh tra trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi nhà nước thu hồi đất.
1.2.1. Nguyên tắc thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước

thu hồi đất.
Để hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC đạt được hiệu quả,
khi tiến hành cuộc thanh tra phải đảm bảo nguyên tắc cơ bản sau
- Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa
Đây một nguyên tắc cơ bản của quản lý hành chính nhà nước, hoạt động
thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất đòi hỏi tuân
thủ nguyên tắc này với hai yêu cầu căn bản dưới đây:
+ Mọi công việc cần tiến hành trong hoạt động thanh tra phải được thực
hiện trên cơ sở những quy định của pháp luật hiện hành về Thanh tra.

14


+ Không một cơ quan, tổ chức, cá nhân nào được can thiệp trái pháp luật
vào hoạt động thanh tra. Khi có đầy đủ những căn cứ do pháp luật quy định,
cơ quan thanh tra được quyền tiến hành hoạt động thanh tra một cách độc lập
và chỉ tuân theo pháp luật. Việc can thiệp khơng có căn cứ pháp luật của bất
kỳ tổ chức, cá nhân nào đều là bất hợp pháp và tùy theo mức độ nặng, nhẹ sẽ
bị xử lý theo các quy định của pháp luật.
- Nguyên tắc tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác, khách quan, trung
thực, công khai, dân chủ kịp thời khi tiến hành thanh tra trong lĩnh vực BT,
HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất
Để đảm bảo hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC đúng pháp
luật, bảo vệ được lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ
quan, tổ chức có liên quan thì hoạt động Đồn thanh tra phải thực hiện theo
những nguyên tắc được pháp luật quy định.
Thứ nhất, nguyên tắc tuân theo pháp luật, mọi công việc cần tiến hành
trong hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT và TĐC khi Nhà nước thu
hồi đất phải được thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành về thanh
tra, pháp luật về đất đai và pháp luật của ngành khác có liên quan. Yêu cầu

của nguyên tắc này địi hỏi hoạt động của đồn thanh tra phải được thực hiện
theo đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục, nội dung, thời hạn, thời hiệu thanh tra
do pháp luật quy định. Không một cơ quan, tổ chức, cá nhân nào được can
thiệp trái pháp luật vào hoạt động của đoàn thanh tra; đoàn thanh tra được tiến
hành độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Nếu không tuân thủ nguyên tắc này
sẽ dẫn tới việc hoạt động của đoàn thanh tra không hợp pháp và kết luận
thanh tra được ban hành không mang lại hiệu lực, hiệu quả trong QLNN.
Thứ hai, việc thanh tra trong lĩnh vực BT, HT và TĐC khi Nhà nước thu
hồi đất phải bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân chủ
kịp thời.

15


- Việc đảm bảo tính chính xác trong hoạt động của đoàn thanh tra BT,
HT và TĐC được thể hiện cụ thể ở nội dung xác minh, kiểm tra hồ sơ pháp lý;
đối chiếu, áp dụng văn bản pháp luật của từng thành viên đồn thanh tra trong
q trình tiến hành thanh tra. Nếu khơng đảm bảo tính chính xác thì sẽ ảnh
hưởng rất lớn đến kết luận, kiến nghị của đoàn thanh tra, bởi hoạt động của
đoàn thanh tra là phải làm rõ tính đúng sai, tính chất, hậu quả của sự việc, xác
định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân (nếu có sai phạm) có liên quan trong
thực hiện pháp luật về BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất.
- Trong hoạt động thanh tra lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi
đất thì mọi quyết định, kết luận, kiến nghị đều phải xuất phát từ thực tiễn
khách quan chứ không phải là kết quả của việc suy diễn chủ quan, hời hợt.
Muốn khách quan trong hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất thì đồn thanh tra (Trưởng đồn thanh tra, thành viên
đồn thanh tra) phải có trình độ hiểu biết về chính trị, về QLNN, nghiệp vụ
thanh tra vững chắc, am hiểu chuyên môn pháp luật đất đai cụ thể trong lĩnh
vực BT, HT, TĐC, qua đó, để có thể độc lập, khách quan trong suy nghĩ và

hành động của mình.
- Tính trung thực: q trình tiến hành thanh tra trong lĩnh vực BT, HT,
TĐC, thành viên đoàn thanh tra, đối tượng thanh tra và các tổ chức, cá nhân
có liên quan phải đảm bảo tính trung thực. Tính trung thực ở đây thể hiện qua
việc cung cấp thông tin, hồ sơ, tài liệu, nội dung làm việc với đoàn thanh tra,
đồng thời, thành viên đoàn thanh tra khi thực hiện nhiệm vụ không được suy
diễn chủ quan, áp đặt ý chí của mình để u cầu đối tượng thanh tra, các cơ
quan, tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện theo. Để đảm bảo tính trung thực,
u cầu thành viên đồn thanh tra phải có bản lĩnh, tư tưởng vững vàng để
không bị cám dỗ hoặc bị mua chuộc. Đối tượng thanh tra và các cơ quan tổ

16


chức có liên quan phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với các thông tin, hồ sơ,
tài liệu đã cung cung cấp cho đồn thanh tra.
- Tính cơng khai, dân chủ là bản chất chế độ xã hội của chúng ta, vì vậy
nội dung các cơng việc của hoạt động đoàn thanh tra trong lĩnh vực BT, HT,
TĐC khi Nhà nước thu hồi đất phải được thông báo đầy đủ và rộng rãi; các
kết luận, kiến nghị, quyết định về thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất phải được công khai cho các đối tượng thanh tra, các cơ
quan, tổ chức và cá nhân có liên quan biết. Qua đó, để họ tiếp tục thực hiện
các quyền của mình theo quy định pháp luật.
- Tính kịp thời của hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất là một yêu cầu cần thiết. Yêu cầu này nhằm đảm bảo
phát hiện, xử lý kịp thời việc áp giá đền bù giá trị đất, tài sản của cơ quan, tổ
chức, cá nhân thực hiện đối với người bị thu hồi đất chưa đúng quy định pháp
luật.
Do vậy, bảo đảm thực hiện nguyên tắc khách quan, trung thực, công khai,
dân chủ, kịp thời, sẽ là một yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả trong

thanh tra lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất nói riêng và trong
hoạt động QLNN nói chung.
- Ngun tắc khơng trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian
thanh tra giữa các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra; khơng làm cản trở
hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra
trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất.
Trước khi ban hành Quyết định thành lập Đoàn thanh tra trong lĩnh vực
BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất, thủ trưởng cơ quan thanh tra cần xem
xét kỹ về nội dung thanh tra; thời kỳ thanh tra; đối tượng thanh tra; kết luận
kiểm tra, thanh tra của các cơ quan thanh tra đã thực thực hiện trước đó để
tránh trùng lặp nội dung; nếu như khơng thực hiện việc này có thể dẫn đến việc

17


cùng một nội dung thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC sẽ do 02 cơ quan
thanh tra thực hiện và có 02 kết quả thanh tra khác nhau.
Thực hiện hoạt động thanh tra nhằm góp phần đảm bảo tuân thủ pháp
chế và kỷ luật nhà nước, tăng cường hiệu quả, hiệu lực hoạt động QLNN. Tuy
nhiên, khi tiến hành thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC không được làm
cản trở đến hoạt động bình thường của cơ quan được giao thực hiện nhiệm vụ
áp giá bồi thường về đất, tài sản trên đất (Ban BT-GPMB) là đối tượng thanh
tra. Qua đó, mới tạo sự bình đẳng giữa hoạt động của đoàn thanh tra với đối
tượng thanh tra làm nhiệm vụ áp giá bồi thường; tạo được sự công khai, minh
bạch, dân chủ trong quá trình tiến hành thanh tra.
Các nguyên tắc của hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
nhà nước thu hồi đất như phân tích ở trên, có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.
Nếu thiếu một trong những nguyên tắc này thì kết quả hoạt động đồn thanh
tra khơng đạt được mục đích, yêu cầu, nội dung thanh tra như đã đề ra trước
khi tiến hành thanh tra.

1.2.2. Chủ thể tiến hành thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà
nước thu hồi đất.
Thanh tra là một hoạt động luôn luôn mang tính quyền lực nhà nước, chủ
thể tiến hành thanh tra luôn luôn là cơ quan nhà nước. Luật Thanh tra năm
2010, quy định về các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra gồm: Thanh tra
Chính phủ; Thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ; Thanh tra tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương; Thanh tra sở; Thanh tra huyện, quận, thị xã, thành phố
thuộc tỉnh. Tuy nhiên, trong phạm vi luận văn, chỉ đề cập đến chủ thể tiến
hành thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất của hoạt
động thanh tra quận, huyện thuộc hệ thống các cơ quan thanh tra nhà nước,
được cụ thể hóa hoạt động nghiệp vụ của Đồn thanh tra.

18


Tham gia vào hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC, ngoài
đoàn thanh tra (Thanh tra Quận 6) và đối tượng thanh tra (Ban BT-GPMB
Quận 6) cịn có các tổ chức, cá nhân khác có liên quan như: UBND Phường
nơi có đất thu hồi, Phịng Quản lý đơ thị Quận 6, Phòng TN&MT Quận 6 …,
các chủ thể này có vai trị quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả hoạt động
của đoàn thanh tra trong thực hiện trình tự, thủ tục, nội dung thanh tra. Nếu
khơng có sự tham gia của các đơn vị, tổ chức này, thì kết quả thanh tra sẽ
khơng đạt được mục đích và yêu cầu. Việc tham gia của các đơn vị, tổ chức
có liên quan nội dung thanh tra là nhân tố quan trọng trong việc đánh giá chất
lượng, hiệu quả của cuộc thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước
thu hồi đất trên địa bàn Quận 6.
1.2.3. Trình tự, thủ tục thanh tra trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Hoạt động Thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi
đất là một dạng thanh tra hành chính, việc tiến hành thanh tra theo trình tự,

thủ tục sau, gồm 03 giai đoạn chính sau đây:
- Giai đoạn 1: Chuẩn bị thanh tra.
+ Thu thập thông tin, tài liệu, nắm tình hình để ban hành quyết định
thanh tra BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất.
+ Ra quyết định thanh tra: Việc ra quyết định thanh tra phải có một trong
các căn cứ sau: kế hoạch thanh tra; theo yêu cầu của Thủ trưởng cơ quản lý
nhà nước; khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật; yêu cầu của việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng.
+ Xây dựng, phê duyệt kế hoạch tiến hành thanh tra: kế hoạch thanh tra
gồm các nội dung: mục đích, yêu cầu; phạm vi, nội dung, đối tượng, thời kỳ,
thời hạn thanh tra; phương pháp tiến hành thanh tra, tiến độ thực hiện, chế độ
thông tin báo cáo; tổ chức thực hiện kế hoạch tiến hành thanh tra.

19


+ Xây dựng đề cương yêu cầu đối tượng thanh tra báo cáo: Căn cứ kế
hoạch thiến hành thanh tra, Trưởng đồn thanh tra có trách nhiệm xây dựng
đề cương yêu cầu đối tượng thanh tra báo cáo.
- Giai đoạn 2: Tiến hành thanh tra.
+ Công bố Quyết định thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà
nước thu hồi đất (thực hiện trong vòng 15 ngày kể từ ngày ký quyết định).
+ Thu thập thông tin, tài liệu, đánh giá việc chấp hành chính sách, pháp
luật BT, HT, TĐC của dự án; cần thiết thì tiến hành kiểm tra, xác minh để
đánh giá chính xác, khách quan liên quan đến việc BT, HT, TĐC.
+ Báo cáo tiến độ thực hiện nhiệm vụ trong hoạt động đoàn thanh tra
trong lĩnh vực BT, HT, TĐC.
+ Kết thúc thanh tra trực tiếp tại đơn vị là đối tượng thanh tra.
- Giai đoạn 3: Kết thúc thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà
nước thu hồi đất.

+ Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ của thành viên Đoàn thanh tra,
chậm nhất (thực hiện báo cáo gửi Trưởng đoàn thanh tra trong vòng 05 ngày)
+ Báo cáo kết quả thanh tra của Đồn thanh tra: Trưởng đồn thanh tra
có trách nhiệm tổng hợp báo cáo của thành viên Đoàn, xây dựng báo cáo kết
quả thanh tra. Việc xây dựng báo cáo kết quả thanh tra được thực hiện trong
vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc cuộc thanh tra.
+ Lập Dự thảo kết luận thanh tra: Sau khi thống nhất báo cáo kết quả
thanh tra và báo cáo bổ sung (nếu có) thì người ra quyết định thanh tra chỉ đạo
Trưởng Đoàn thanh tra xây dựng Dự thảo kết luận thanh tra. Sau khi người ra
quyết định thanh tra thống nhất với Dự thảo sẽ tiến hành gửi Dự thảo kết luận
thanh tra cho đối tượng thanh tra và các cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan
xem để có ý kiến, giải trình bằng văn bản (đính kèm các chứng cứ để chứng
minh việc ý kiến, giải trình).

20


+ Ký và ban hành kết luận thanh tra: người ra quyết định thanh tra ký kết
luận thanh tra, kết luận thanh tra được thực hiện theo mẫu quy định.
+ Công khai kết luận thanh tra: người ra quyết định thanh tra có trách
nhiệm thực hiện việc cơng khai kết luận thanh tra trong lĩnh vực BT, HT,
TĐC khi nhà nước thu đất (chậm nhất 10 ngày, kể từ ngày ký kết luận thanh
tra). Việc công khai được thực hiện bằng nhiều hình thức: cơng bố tại cuộc
họp, thơng báo trên phương tiện thông tin đại chúng, thực hiện niêm yết tại
trụ sở, cơ quan là đối tượng thanh tra …
+ Tổng kết hoạt động Đoàn thanh tra: đánh giá kết quả thanh tra, kết quả
thực hiện chức trách, nhiệm vụ của Đoàn thanh tra, những bài học kinh
nghiệm qua cuộc thanh tra …
+ Lập, bàn giao hồ sơ cuộc thanh tra đưa vào lưu trữ.
1.2.4. Thẩm quyền cơ quan thanh tra, nội dung thanh tra trong BT, HT,

TĐC khi nhà nước thu hồi đất
Theo pháp luật thanh tra quy định Thanh tra quận, huyện là cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận, huyện có thẩm quyền tiến hành
hoạt động thanh tra đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý
trực tiếp của các cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp như là các Phịng, Ban
chun mơn trực thuộc Ủy ban nhân dân quận, huyện. Việc thực hiện BT,
HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất thường được Ủy ban nhân dân quận,
huyện ủy quyền cho một cơ quan chun mơn thuộc mình quản lý để thực
hiện đó là Ban BT-GPMB quận, huyện. Do đó, cơ quan Thanh tra quận,
huyện có thẩm quyền tiến hành cuộc thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC
khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án tại địa phương.
Nội dung thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi nhà nước thu hồi đất
chủ yếu xem xét, đánh giá việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ,
quyền hạn của cơ quan, tổ chức được giao trong công công tác BT, HT, TĐC

21


dự án, chủ yếu với các nội dung: công tác điều tra hiện trạng và xây dựng Kế
hoạch BT, HT, TĐC giải phóng mặt bằng; việc lập và trình duyệt Phương án
BT, HT, TĐC; công tác tổ chức thực hiện Phương án BT, HT, TĐC và thu hồi
đất, bàn giao mặt bằng của dự án.
1.3. Các yếu tố bảo đảm thực hiện hoạt động thanh tra trong lĩnh
vực bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất
Để thực hiện hoạt động thanh tra nói chung và thanh tra trong lĩnh vực
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất nói riêng, cần có
những yếu tố bảo đảm để thực hiện cơng tác này đạt hiệu quả, cụ thể:
Thứ nhất, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước
về pháp luật thanh tra có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động tiến hành
thanh tra về BT, HT, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất. Việc ban hành pháp luật

về thanh tra góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy
của cá nhân có thẩm quyền tại cơ quan thanh tra, tại cơ quan là đối tượng
thanh tra, tại cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan nội dung thanh tra.
Thứ hai, nhân sự tiến hành cuộc thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC.
Việc vận hành bộ máy QLNN chính là con người, con người là nhân tố có
tính quyết định. Đối với hoạt động thanh tra trong lĩnh vực BT, HT, TĐC khi
Nhà nước thu hồi đất, chủ thể thực hiện là cơ quan thanh tra Quận 6, do đó
nhân sự tiến hành cuộc thanh tra là cán bộ, công chức thanh tra Quận 6, các
nhân sự này phải đảm bảo các điều kiện tiêu chuẩn, năng lực trình độ, phẩm
chất đạo đức cho đến kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý đất đai. Trong bối
cảnh mà tham nhũng là quốc nạn diễn ra có tính chất phổ biến thì đây là vấn
đề thực sự lớn. Khi cịn tham nhũng thì nội dung thanh tra sẽ rơi vào tình
trạng bị bỏ qua, áp dụng máy móc, lần lữa, dây dưa, lạm dụng … là khó tránh
khỏi. Do đó, địi hỏi nhân sự để tham gia hoạt động đoàn thanh tra cần phải
được chọn lựa kỹ càng không được qua loa, chọn cho có.

22