Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (272.87 KB, 20 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n : 16/02/2012. TuÇn : 23. TiÕt : 111. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (luyÖn tËp) A. Mục tiêu cần đạt : Giúp hs 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu biết và luyện tập kỹ năng sử dụng các phép liên kết đã häc. NhËn biÕt liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, nhËn xÐt c¸ch liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc.. Lµm bµi tËp, thùc hµnh, cñng cè lý thuyÕt liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n. 3- Thái độ : B. ChuÈn Bi: 1- GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n. 2- HS: Häc bµi cò, xem bµi míi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra bµi cò. (5’) Nªu râ c¸ch liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n ? §¸p ¸n: - Nội dung: các câu phải phục vụ chủ đề chung của văn bản Các câu phải phục vụ chủ đề cho đoạn - H×nh thøc:C¸c c©u liªn kÕt víi nhau b»ng mét sè biÖn ph¸p NT. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò. * Hoạt động 1 : Hớng dẫn làm bài tập 1. Nội dung cần đạt. I- Bµi tËp 1 (49). - GV y/c HS đọc ND bài tập. -Hãy chỉ ra các phép liên kết câu, liên kết đoạn đợc *a) -Liªn kÕt c©u: sö dông ë c¸c trêng hîp sau ? - PhÐp lÆp + C©u 1 liªn kÕt c©u 2 – “trêng häc” - PhÐp thÕ + C©u 3 liªn kÕt c©u 2 – “nh thÕ” - Liªn kÕt ®o¹n v¨n + C©u 3 vµ c©u 2 liªn kÕt hai ®o¹n v¨n - PhÐp thÕ * b) - PhÐp lÆp – c©u - PhÐp lÆp – liªn kÕt ®o¹n * c) + Thêi gian – thêi gian - PhÐp lÆp + Con ngêi – con ngêi - PhÐp thÕ, phÐp nèi. + đó (thế) ; bởi vì (nối) * d) - PhÐp tr¸i nghÜa. + HiÒn >< ¸c ; yÕu >< m¹nh * Hoạt động 2. HS làm bài tập 2 Bµi 2 (50) - Tìm các cặp từ trái nghĩa phân biệt đặc điểm của - Hữu hình >< vô hình thời gian vật lý với đặc điểm của thời gian tâm lý ? - Gi¸ l¹nh >< nãng báng - Th¼ng t¾p >< h×nh trßn - Đều đặn >< lúc nhanh lúc chậm. * Hoạt động 3 Hớng dẫn làm bài tập 3 - ChØ ra nh÷ng lçi liªn kÕt néi dung trong nh÷ng 3- Bµi 3 (51) ®o¹n trÝch sau vµ nªu c¸ch söa ? + Các câu không phục vụ chủ đề chung + Cách chữa : lấy một câu làm chủ đề (Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại hội 2 của anh ë phÝa b·i båi bªn mét dßng s«ng. Anh chît nhí a) Lçi liªn kÕt néi dung “C¾m ®i mét hồi đầu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mình trong đêm”. mặt trận. Bây giờ mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuèi.) + Sự việc câu cuối nằm không đúng vị trí. Trật tự + V¨n nghÖ – v¨n nghÖ + Sù sèng – sù sèng ; v¨n nghÖ – v¨n nghÖ.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> c¸c sù viÖc trong c©u kh«ng hîp lý. + Ch÷a : thªm tr¹ng ng÷ chØ thêi gian vµo c©u (2) để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự kiện (Suèt hai n¨m anh èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt ...). * Hoạt động 4. Hớng dẫn làm bài tập 4 - ChØ vµ nªu c¸ch söa lçi liªn kÕt h×nh thøc trong nh÷ng ®o¹n trÝch ? + “Với bộ răng khỏe .... giầy da. Tuy vậy nọc độc cña nã rÊt quý. HiÖn nay, ngêi ta ... bÞ nã c¾n. Nhng mọi .... mặt đất”. + Tại văn phòng ... ý kiến. Trong lúc đó mỗi lúc bà con ... một đông”.. b) Lçi liªn kÕt vÒ néi dung. 4- Bµi 4 (51) a) Cha có từ nối các câu để tạo sự m¹ch l¹c. b) Cha có từ dùng thay thế để tạo m¹ch cho ®o¹n.. D. Cñng cè dÆn dß. ChuÈn bÞ : Con cß Tìm hiểu về nhà thơ Chế Lan Viên (đọc SGK lớp 9 cũ có bài Ngời đi tìm hình của nớc) ****************************************. Ngµy so¹n : 16/02/2012 TuÇn : 23. TiÕt : 112 §äc thªm: v¨n b¶n: Con cß ChÕ Lan Viªn. A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1- Kiến thức Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tợng con cò trong bài thơ đợc Chế Lan Viên phát triển từ những câu hát ru xa để ngợi ca tình mÑ vµ ý nghÜa cña nh÷ng lêi ru. 2- Kỹ năng : Thấy đợc sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và những đặc điểm về hình ¶nh, thÓ th¬, giäng ®iÖu bµi th¬. - Rèn luyện cảm thụ và phân tích thơ, đặc biệt là hình tợng thơ đợc sáng tạo 3- Thái độ : b»ng liªn tëng, tëng tîng. - Gi¸o dôc häc sinh t×nh yªu cuèc sèng, yªu con ngêi B. ChuÈn Bi: 1- GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n. 2- HS: Häc bµi cò, xem bµi míi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra bµi cò. (5’) H·y so s¸nh h×nh tîng Cõu trong c¸ch nh×n cña Buy - Ph«ng víi La Phông ten. Từ đó ta hiểu cách nhìn nhận của nhà văn có gì đặc biệt? 2. Bµi míi: Tình mẫu tử thiêng liêng - đề tài cho nhiều tác phẩm thi ca nhạc hoạ. Nguyễn Khoa Điềm ‘Khóc h¸t ru …”- ChÕ Lan Viªn “Con Cß” Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. Tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ tg’ bµi th¬? 1. T¸c gi¶: (1920 - 1989) HS dùa vµo chó thÝch * tr¶ lêi - Nhµ th¬ xuÊt s¾c cña nÒn th¬ GV chốt lại: Thơ ông là sự kết hợp giữa thực và ảo thờng đc hiện đại Việt Nam st b»ng søc m¹nh cña liªn tëng, tëng tîng nhiÒu bÊt ngê k× - P/c¸ch th¬ suy tëng triÕt lý,®Ëm thó. chất trí tuệ và tính hiện đại. * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 1962- c¸ch ®©y kh¸ l©u nhng bµi 2. T¸c phÈm th¬ vÉn nh¾c nhë mét c¸ch thÊm thÝa vÒ t×nh mÑ vµ vai trß cña lêi h¸t ru. GV đọc mẫu - HS đọc tiếp Cách đọc: Giọng thủ thỉ tâm tinh nh lời ru, chú ýđiệp từ, điệp ngữ, câu cảm, câu hỏi nh đối thoại, những câu thơ dùa vµo ý ca dao. 2. HS nhËn xÐt vÒ thÓ th¬, bè côc *ThÓ th¬ tù do, ©m hëng h¸t ru, GV nhận xét: Bố cục đợc dẫn dắt cho hình tợng trung tâm các câu dài ngắn k đều, nhịp điệu và xuyên suốt bài thơ hình tợng con Cò, trong mối quan hệ biến đổi và có nhiều câu lặp lại tạo với cuộc đời con ngời, từ bé thơ đến trởng thành và suốt cả đời nhịp gần hát ru. Hoạt động 1.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> ngêi.. * Bè côc - H×nh ¶nh con cß qua nhöng lêi ru bắt đầu đến với tuổi ấu thơ - H/¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬ vµ theo cïng con ngời trên mọi chặng đờng đời - Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm vµ triÕt lý vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng mÑ ? Bài thơ có gì đặc biệt? (Chọn h/ả con Cò xuyên suốt bt) * Điều đặc biệt của bài thơ T/g nh»m nãi tíi ®iÒu g×?- Trong ca dao h×nh ¶nh con cß rÊt - H×nh tîng bao trïm vµ ®i suèt phæ biÕn, cã ý nghÜa Èn dô: bµi th¬ lµ h×nh tîng con cß + H×nh ¶nh ngêi n«ng d©n + H×nh ¶nh ngêi phô n÷ rÊt vÊt v¶ nhäc nh»n nhng giµu đức tính tốt đẹp và niềm vui sống. Mục đích: Diễn tả thấm thía tình cảm sâu nặng của mẹ con vµ vai trß cña lêi h¸t ru. Hoạt động 2 II. Häc sinh cÇn n¾m ® îc HS đọc diễn cảm đoạn I mét sè néi dung c¬ b¶n. (1) Em hiÓu ý nghÜa 4 c©u th¬ ®Çu ntn? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i 1. H/ ¶nh con cß qua ®o¹n I viÕt: trong lêi mÑ h¸t, cã c¸nh cß ®ang bay - Lêi vµo bµi giíi thiÖu h×nh ¶nh con cß mét c¸ch tù nhiªn hîp lý qua nh÷ng lêi ru cña mÑ thuë cßn n»m n«i. T¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn ý lêi ru con g¾n víi c¸nh cß bay. Lêi ru Êy cø dÇn thÊm vµo t©m hån con, tù nhiªn ©u yÕm nh lµ b¾t ®Çu tõ v« thøc b¶n n¨ng nh dßng suèi ngät ngµo nh dßng s÷a ngät ngµo, con cha hiÓu vµ cha cÇn hiÓu nhng tuæi th¬ con kh«ng thÓ thiÕu lêi ru vµ nh÷ng c¸nh cß Êy. T¸c gi¶ chØ lÊy vµi ch÷ trong mçi c©u ca dao nh»m gîi nhí : “Con cß gîi t¶ kh«ng gian vµ khung c¶nh quen thuéc bay la” của cuộc sống xa tù làng quê đến phố xá. Hình ảnh con cß gîi vÎ nhÞp nhµng thong th¶ b×nh yªn cña cuéc - H×nh ¶nh con cß gîi vÎ nhÞp sống ít biến động thuở xa =>gợi âm hởng nhµng thong th¶, b×nh yªn cña * GV: Vậy là qua những lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đã cuộc sống xa đến với tâm hồn tuổi thơ một cách vô thức. - H×nh ¶nh con cß tîng trng cho - H/a’ con cò => là sự khởi đầu con đờng đi vào thế giới ngời mẹ, ngời phụ nữ nhọc nhằn lam lò t©m hån con ngêi. - Cò => tuổi thơ cần đợc vỗ về, che chở trong ngủ yên! ngñ yªn => nhÞp th¬, nhÞp bµn tay mÑ vç vÒ ©u yÕm theo lời ru à ơi vào lng bé lời ru ngọt ngào và sự khó nhọc của => Con đợc vỗ về, chở che trong ngời mẹ => con đón nhận tình yêu của mẹ từ lời ru trong lời ru ngọt ngào và tình yêu sâu lắng của mẹ => con đón nhận cuéc sèng thanh b×nh “ngñ yªn …ngñ yªn” bằng trực giác và đón nhận vô Hoạt động 3 thøc t×nh yªu Êy. HS đọc lại đoạn II (1) H/a’ con cò trong đoạn thơ này đã đợc phát triển ntn trong mèi quan hÖ víi em bÐ, víi t×nh mÑ? 2. H×nh ¶nh con cß qua ®o¹n II . Trong đoạn 2 cánh cò từ trong lời ru của mẹ đã đi vào tiÒm thøc cña tuæi th¬ trë nªn gÇn gòi, th©n thiÕt vµ sÏ theo con ngời trong suốt cuộc đời, trên mỗi chặng đời. - H×nh ¶nh cß ®i vµo tiÒm thøc H/a’ cò trong ca dao đã tiếp tục sự sống của nó trong tâm của tuổi thơ và trở thành bạn thøc con ngêi. đồng hành của con ngời trong - Lóc Êu th¬ trong n«i: suốt cuộc đời. Con ngñ yªn th× cß còng ngñ Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi - Tuổi đến trờng: Mai kh«n lín con theo cß ®i häc - H×nh ¶nh cß gîi biÓu tîng vÒ C¸nh tr¾ng cß bay theo gãt ®u«i ch©n tình mẹ, về sự nâng đỡ dịu dàng - Lóc trëng thµnh: bÒn bØ cña ngêi mÑ C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ Tríc hiªn nhµ Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n … HS đọc đoạn III - GV đọc đoạn 3. Chuyển ý : Hình ảnh con cò không chỉ còn là ngời bạn đồng hành 3. Hình ảnh cò qua đoạn III hay một cử chỉ cụ thể của ngời mẹ mà hình ảnh đó đã đợc.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> kh¸i qu¸t, ph¸t triÓn thµnh biÓu tîng. §ã lµ biÓu tîng g× - H/a’ cò đợc nhấn mạnh ở ý trong ®o¹n 3 . - Từ sự thấu hiểu lòng mẹ nhà thơ đã khái quát một quy nghĩa biểu tợng cho tấm lòng ngời mẹ suốt đời yêu con. luËt cña t×nh c¶m. - Từ xúc cảm về tình mẹ con, bài thơ đã mở ra nhiều suy tởng: + Bài thơ trở lại âm hởng lời ru và đúc kết ý nghĩa phong phó cña h×nh tîng con cß cã trong nh÷ng lêi ru Êy * VÒ con cß trong lêi ru * Về cuộc đời con ngời trong sự đùm bọc, âu yếm của ngời mẹ. * Về cuộc đời lớn lên trởng thành từ chiếc nôi và lời ru.. Hoạt động 4. Những nét đặc sắc về nghệ thuật?. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - VËn dông s¸ng t¹o ca dao - Giäng ®iÖu suy ngÉm triÕt lý -¢m hëng lêi ru - ThÓ th¬ tù do -H×nh ¶nh Èn dô, liªn tëng tëng tîng 2. Néi dung - Ngîi ca t×nh mÑ - ý nghĩa của lời ru đối với cuộc sèng con ngêi. D. Cñng cè dÆn dß - GV hÖ thèng l¹i néi dung kiÕn thøc - ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn... ****************************************. TuÇn : 23. TiÕt : 113, 114 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n : 16/02/2012. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn về một vấn đề t tởng, đạo lý ( Tiết1). A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức: Giúp học sinh ôn lại những KT cơ bản về văn NL nói chung và NL về một vấn đề t tởng, đạo lý nói riêng. Nắm đợc tiến trình các bớc khi tìm làm bài NL về một vấn đề t tởng đạo lý đặc biệt là dàn bài chung. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng làm bài NL về một vấn đề t tởng, đạo lý. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác học tập và tạo lập văn bản. *. C¸c kü n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi 1. Kü n¨ng giao tiÕp: Häc sinh cã kh¶ n¨ng bµy tá ý kiÕn cña b¶n th©n theo h×nh thøc nãi vµ viết. Từ đó sử dụng ngôn ngữ phù hợp với hoàn cảnh và văn hoá, đồng thời biết lắng nghe và tôn träng ý kiÕn cña ngêi kh¸c. 2. Kỹ năng thơng lợng: Học sinh có khả năng trình bày suy nghĩ, phân tích và giải thích đồng thời có thảo luận để đạt đợc sự điều chỉnh và thống nhất về suy nghĩ và hành động trong cuộc sèng. B. ChuÈn Bi: 1- GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n. 2- HS: Häc bµi cò, xem bµi míi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ. (5’) Thế nào là nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý Yêu cầu về nội dung và hình thức của bài nghị luận về t tởng, đạo lý. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt I. Đề bài NL về một vấn đề t tởng, đạo lý G/v gọi h/sinh đọc các đề bài trong sgk tr 51, 1. Ví dụ: 10 đề SGK 2. NhËn xÐt 52. a. Giống nhau: các đề đều yêu cầu nghị luận Các đề bài trên có gì giống và khác nhau? (Học sinh trao đổi, thảo luận tìm ra điểm về một vấn đề t tởng, đạo lí. b. Kh¸c nhau: giống và khác nhau của 10 đề bài). + §Ò cã kÌm theo mÖnh lÖnh 1, 3, 10, cã.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> c¸c lÖnh: suy nghÜ, b×nh luËn, gi¶i thÝch, chøng minh… + §Ò më, kh«ng cã mÖnh lÖnh: 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, thêng chØ cung cÊp mét c©u tôc ng÷, một khái niệm mang t tởng, đòi hỏi ngời Từ đó, em hãy tự ra một vài đề bài tơng tự làm bài suy nghĩ để làm sáng tỏ. nh vËy? 3. Ra đề: - G/v cho học sinh ra đề, viết ra giấy, gọi đọc, * Đề kèm mệnh lệnh nhËn xÐt. a- Bµn vÒ ch÷ hiÕu b- Suy nghÜ vÒ danh ng«n” Tri sØ cËn hå dòng” ( biÕt xÊu hæ lµ gÇn víi dòng c¶m)Khæng tö * §Ò kh«ng kÌm mÖnh lÖnh - ¨n vãc häc hay - Lßng nh©n ¸i - ChÞ ng· em n©ng…. II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét GV: y/c HS nh¾c l¹i kiÕn thøc lÝ thuyÕt. vấn đề t tởng đạo lý Suy nghĩ ở đây có nghĩa là gì? - Sự hiểu biết * Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí : “ uống nớc đánh giá ý nghĩa của đạo lí “ uống nớc nhớ nhớ nguồn”. nguån”. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: Khi t×m ý cho kiÓu bµi nµy, em sÏ lµm ntn? a. Tìm hiểu đề: - Thể loại: nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí. - Néi dung: Nªu suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ c©u tôc ng÷ “uèng níc nhí nguån”. - Tri thøc cÇn cã: + Gi¸n tiÕp: HiÓu biÕt vÒ tôc ng÷ VN. + Trực tiếp: Vận dụng các tri thức về đời sèng. Cã ph¶i gi¶i thÝch ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ hay b. T×m ý: kh«ng? *. Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c©u tôc ng÷: Em h·y chØ ra nghÜa ®en cña cña c©u tôc ng÷? - NghÜa ®en: (gi¶i thÝch mét c¸ch ng¾n gän). + Níc: lµ sù vËt tù nhiªn. láng, mÒm, m¸t, cơ động linh hoạt trong mọi địa hình; có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống. + Nguån: n¬i b¾t ®Çu cña mäi dßng ch¶y. Em h·y gi¶i thÝch nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷? - NghÜa bãng: (Quan träng). + Nớc: là mọi thành quả mà con ngời đợc hởng thụ, từ các giá trị của đời sống v/chất nh cơm ăn, áo mặc….cho đến các giá trị tinh thÇn… + Nguån: lµ nh÷ng ngêi lµm ra thµnh qu¶, lµ lÞch sö, truyÒn thèng s¸ng t¹o, b¶o vÖ thµnh qu¶. Nguån lµ tæ tiªn, x· héi, d©n téc, gia đình…. Sau khi gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ ta ph¶i lµm g×? * Nhận định, đánh giá vấn đề: Em nhận định, đánh giá vấn đề “ uống nớc nhớ - Đạo lí “ UNNN” là đạo lí của ngời hởng nguån” nµy ntn? thụ thành quả đối với nguồn của thành quả. - Nhớ nguồn là lơng tâm trách nhiệm đối víi nguån; lµ sù biÕt ¬n, gÜ g×n, nèi tiÕp s¸ng t¹o; lµ kh«ng vong ¬n béi nghÜa; lµ häc ý nghĩa của t tởng, đạo lí nguồn để sáng tạo những thành quả mới. “ uèng níc nhí nguån” lµ g×? - UNNN lµ søc m¹nh tinh thÇn g×n gi÷ c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vµ gi¸ trÞ tinh thÇn cña d©n téc; lµ mét nguyªn t¾c lµm ngêi cña ngêi ViÖt Nam. D. Cñng cè - dÆn dß : - Häc bµi cò. - ChuÈn bÞ: TiÕt 2, bµi C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn... ****************************************.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> TuÇn : 23. TiÕt : 113, 114 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n : 16/02/2012. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn về một vấn đề t tởng, đạo lý ( Tiết 2). A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức: Giúp học sinh ôn lại những KT cơ bản về văn NL nói chung và NL về một vấn đề t tởng, đạo lý nói riêng. Nắm đợc tiến trình các bớc khi tìm làm bài NL về một vấn đề t tởng đạo lý đặc biệt là dàn bài chung. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng làm bài NL về một vấn đề t tởng, đạo lý. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác học tập và tạo lập văn bản. *. C¸c kü n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi 1. Kü n¨ng giao tiÕp: Häc sinh cã kh¶ n¨ng bµy tá ý kiÕn cña b¶n th©n theo h×nh thøc nãi vµ viết. Từ đó sử dụng ngôn ngữ phù hợp với hoàn cảnh và văn hoá, đồng thời biết lắng nghe và tôn träng ý kiÕn cña ngêi kh¸c. 2. Kỹ năng thơng lợng: Học sinh có khả năng trình bày suy nghĩ, phân tích và giải thích đồng thời có thảo luận để đạt đợc sự điều chỉnh và thống nhất về suy nghĩ và hành động trong cuộc sèng. B. ChuÈn Bi: 1- GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n. 2- HS: Häc bµi cò, xem bµi míi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ. Hãy nêu tìm hiểu đề và tìm ý cho đề văn: Suy nghĩ về đạo lí : “ uống nớc nhớ nguồn”. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HS nhắc lại đề mục đã học? I. Đề bài NL về một vấn đề t tởng, đạo lý II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn đề t tởng đạo lý * Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí : “ uống nớc nhớ nguån”. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 2. LËp dµn ý: Dµn bµi chung cña bµi nghÞ luËn lµ g×? a. Më bµi: Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ vµ néi dung đạo lí: đạo lí làm ngời, đạo lí cho toàn Em hãy xây dựng dàn ý cho đề bài này trên xã hội. cơ sở đã tìm ý? b. Th©n bµi: PhÇn më bµi em sÏ lµm g×? b.1, Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: - Níc ë ®©y lµ g×? Cô thÓ ho¸ c¸c ý nghÜa Trong phÇn th©n bµi cã mÊy ý lín? c¶u níc. G/v giíi thiÖu dµn bµi chung. - Uèng níc cã nghÜa g×? G/v giíi thiÖu phÇn viÕt bµi sgk. Häc sinh - Nguån ë ®©y lµ g×? cô thÓ ho¸ nh÷ng néi hình dung đợc viết bài có nhiều cách diễn đạt dung nhớ nguồn. vµ dÉn d¾t kh¸c nhau. b.2, Nhận định, đánh giá vấn đề: - Câu tục ngữ nêu đạo lí làm ngời. Truyền thống tốt đẹp của dân tộc, một nền tảng tự duy tr× vµ ph¸t triÓn x· héi. - Câu tục ngữ là lời nhắc nhở đối với những ai v« ¬n. - C©u tôc ng÷ khÝch lÖ mäi ngêi cèng hiÕn cho x· héi, d©n téc. c. KÕt bµi: - Câu tục ngữ thể hiện 1 nét đẹp của truyền thèng vµ con ngêi VN ta. 3. ViÕt bµi: - G/v cho häc sinh viÕt bµi theo tõng ®o¹n. a. Më bµi: Cã nhiÒu c¸ch dÉn vµo bµi, tuú theo c¸ch nh×n nhËn cña ngêi viÕt. b. Thân bài: viết theo dàn ý đã lập. c. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề. - Học sinh viết bài, đọc, sửa. 4. §äc vµ söa bµi: - G/v söa lçi khi cÇn thiÕt: lçi vÒ bè côc, liªn kÕt, tõ, chÝnh t¶…-> häc sinh rót kinh nghiÖm. C¸c bíc khi lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét vấn đề t tởng, đạo lí ntn? - Hai học sinh đọc to ghi nhớ sgk. 5 Ghi nhí: sgk tr 54..
<span class='text_page_counter'>(7)</span> III. LuyÖn tËp: Hãy lập dàn ý cho đề bài sau: “ Tinh thần tự học”. 1. Tìm hiểu đề: a. Tính chất của đề: (kiểu đề) Nghị luận về một t tởng, đạo lí: Tinh thần tự học. b. Nội dung: Cách hiểu, đánh giá của các cá nhân về t tởng, đạo lí: tự học. Bài học rút ra từ câu đó 1 cách có sức thuyết phục. c. T liÖu cÇn cã: - Vèn hiÓu biÕt cña b¶n th©n. C¸c tÊm g¬ng tù häc trong thùc tÕ, s¸ch b¸o. 2. T×m ý: a. Gi¶i thÝch ý nghÜa c©u nãi: a.1, Học là gì? Học là hoạt động thu nhận kiến thức và hình thành kĩ năng của 1 ngời nào đó. Hoạt động học có thể diễn ra dới nhiều hình thức…. a.2, Tinh thÇn tù häc lµ g×? b. Khẳng định vai trò của tự học và tinh thần tự học trong việc phát triển và hoàn thiện nhân c¸ch mçi con ngêi. - Tự học là 1 ý thức, ý thức ấy dần dần trở thành nhu cầu thờng trực đối với chủ thể học tập. Bởi vì, ai học ngời ấy có kiến thức, không có chuyện ai học hộ ai đợc mà phải tự học để có kiến thøc. - Là có ý chí vợt qua mọi khó khăn, trở ngại để tự học một cách có hiệu quả. - Là có phơng pháp tự học phù hợp với trình độ của bản thân, hoàn cảnh sống cụ thể, các điều kiÖn vËt chÊt cô thÓ. - Lµ lu«n khiªm tèn häc hái ë b¹n bÌ vµ nh÷ng ngêi kh¸c. -> Bëi vËy chØ cã nªu cao tinh thÇn tù häc míi cã thÓ n©ng cao chÊt lîng häc tËp cña mçi ngêi trong viÖc ph¸t triÓn nh©n c¸ch mçi con ngêi. c. ý nghĩa của việc tự học, tinh thần tự học đối với bản thân. D. Cñng cè - dÆn dß : - Häc bµi cò. - ChuÈn bÞ bµi “ Mïa xu©n nho nhá ” ****************************************. Ngµy so¹n : 16/02/2012. TuÇn : 23. TiÕt : 115 TËp lµm v¨n:. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5. A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Qua tiết trả bài giúp học sinh ôn tập và tổng hợp các KT đã học về văn NL về một sự việc, hiện tợng đời sống. Qua đó đánh giá năng lực nhận thức, tiếp thu bài của học sinh, từ đó xây dựng phơng hớng bồi dỡng cụ thể. Biết sửa lỗi liên kết, dùng từ, đặt câu, hành văn. Hoàn thiện qui trình viết bài văn NL về một sự việc, hiện tợng đời sống. 2. Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng ph¸t hiÖn vµ söa lçi. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác học tập. *. C¸c kü n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi 1. Kỹ năng lắng nghe tích cực: Học sinh lắng nghe, thể hiện sự tập trung chú ý, quan tâm đến ý kiÕn hoÆc phÇn tr×nh bµy cña ngêi kh¸c. 2. Kỹ năng thơng lợng: Học sinh biết trình bày suy nghĩ , phân tích và giải thích để thống nhất về suy nghĩ và cách làm bài NL về một sự việc hiện tợng đời sống. 3. Kü n¨ng giao tiÕp: Häc sinh cã kh¶ n¨ng bµy tá ý kiÕn b¶n th©n theo h×nh thøc nãi vµ viÕt.. B.Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh G/V: Đọc lại đề bài, bài viết số 5 H/S: Ghi đề vào vở. ? Kiểu đề thuộc thể loạinào? ? Nội dung của đề Y/C? ? H×nh thøc cña bµi viÕt?. Nội dung cần đạt I.§Ò bµi: Nh tiÕt 105, 106. Dµn bµi nh tiÕt 105, 106. 1.Phân tích đề: -ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiÖn tîng §S. -Néi dung: -H×nh thøc: Bè côc chÆt chÏ, c¸c luËn ®iÓm râ rµng, nghÞ luËn m¹ch l¹c vµ cã søc thuyÕt phôc. 2.Dµn ý:. II.NhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm: G/V: NhËn xÐt u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm 1.¦u ®iÓm: cña bµi viÕt. -H/S đã nghị luận đợc đúng thể loại mà đề bài yêu cầu; vấn đề đó rất bức xuác và có ý nghĩa với cuộc + VÒ néi dung? sèng, nghÞ luËn râ hiÖn thùc vµ t¸c h¹i cña viÖc vøt.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> + VÒ h×nh thøc?. r¸c th¶i bõa b·i, lªn ¸n phª ph¸n. -Bố cục đầy đủ, chặt chẽ, các luận điểm rõ ràng. G/V: NhËn xÐt râ nh÷ng nhîc ®iÓm cña 2.Nhîc ®iÓm bµi viÕt -ViÖc s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm ë mét sè bµi cha hîp lý, cßn thiÕu. +Nhợc điểm chủ yếu trong bài cha thực -Lí lẽ để bàn bạc sau mỗi dẫn chứng và lí lẽ để hiện tốt và cha đầy đủ? khẳng định vấn đề cha sâu. G/v: Trả bài cho học sinh nhận đợc cụ thÓ kÕt qu¶ vÒ ®iÓm. G/v: Tæng hîp ®iÓm cña bµi viÕt. G/v: §äc 1 sè ®o¹n v¨n viÕt tèt cã nªu tªn H/S. §äc 1 sè ®o¹n viÕt yÕu (Kh«ng nªu tªn häc sinh) G/v: y/c H/S söa lçi bµi viÕt H/S: Sửa những lỗi đã mắc cụ thể trong bµi viÕt cña m×nh. H/S:Có những thắc mắc gì cần giải đáp. G/v: Nªu y/c cñng cè. H/S: Thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu cha hoµn thµnh. G/v: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ cho H/S. 3.Tr¶ bµi cho häc sinh: -Tr¶ bµi; tæng hîp c¸c ®iÓm cña bµi viÕt. -Nêu tên một số bài khá, giỏi, đọc một số đoạn văn viÕt tèt. -Một số đoạn mắc lỗi đọc trớc lớp tránh nêu tên học sinh. III.Sửa lỗi và giải đáp thắc mắc: -Y/c häc sinh söa lçi vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc trong bµi viÕt cña m×nh. -Lçi vÒ dïng tõ, viÕt c©u, viÕt ®o¹n -Lçi vÒ ch÷ viÕt -Tự viết lại những đoạn văn đã mắc lỗi. *Giải đáp thắc mắc cho học sinh (nếu có).. 3. KÕt qu¶ Trªn TB : 9A: ; 9B: ; Giái : 9A: ; 9B: ; Kh¸ : 9A: ; 9B: ; YÕu kÐm: 9A: ; 9B: ; . §äc bµi mÉu . Tr¶ bµi - Gv trả bài - Hs đối chiếu với y/c Hs đọc bài văn của mình – những u ®iÓm, nhîc ®iÓm. D-DÆn dß (2’) -Kiểm tra: y/c giải quyết đề bài bài viết số 5. -KiÓm tra l¹i viÖc söa lçi cña H/S. -Viết lại những đoạn đã mắc lỗi trong bài viết. -Đọc tham khảo các bài văn nghị luận về sự việc hiện tợng đời sống *****************************************************. TuÇn : 24. TiÕt : 116 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n : 19/02/2012. Mïa xu©n nho nhá. - Thanh Hải A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức: Học sinh cảm nhận đợc cảm xúc của tác giả trớc mùa xuân của TN, đất nớc và khát vọng đẹp đẽ muốn làm một mùa xuân nho nhỏ dâng hiến cho cuộc đời. Từ đó mở ra những suy nghĩ và ý nghĩa, giá trị cuộc sống của cá nhân là sống có ích, sống cống hiến cho cuộc đời chung. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, cảm thụ và phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ th¬. 3. Thái độ: Giáo dục lòng tự hào, lòng yêu quê hơng đất nớc. * . C¸c kü n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi. 1. Kỹ năng xác định giá trị: Xác định đợc khát vọng đẹp đẽ của con ngời trong cuộc sống là sèng cèng hiÕn. 2. Kü n¨ng nhËn thøc: Häc sinh nhËn thøc ý nghÜa, gi¸ trÞ cuéc sèng cña c¸ nh©n lµ sèng cã Ých, sống cống hiến cho cuộc đời chung. 3. Kỹ năng thể hiện sự tự tin: Học sinh tin tởng vào những giá trị tình cảm cao đẹp của bản thân đợc nuôi dỡng trong cuộc sống. B. ChuÈn Bi:.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> - GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo; - HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động * Kiểm tra bài cũ : Đọc thuộc bài " Con Cò " và nêu t tởng chủ đề của bài thơ . * Bµi míi : Nếu nh trong " Lặng lẽ Sa Pa " ta bắt gặp những con ngời thầm lặng cống hiếm cho đất nớc giữa cái lặng lẽ của Sa Pa thì với " Mùa xuân nho nhỏ " của tác giả Thanh Hải ta bắt gặp ớc nguyện chân thành lặng lẽ dâng cho đời một mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải . Chúng ta hãy cïng l¾ng nghe bµi h¸t " Mïa xu©n nho nhá " cña nh¹c sÜ TrÇn Hoµn , phæ th¬ Thanh H¶i . Nhà thơ muốn nói điều gì với ngời đọc khi một mùa xuân mới đang về , khi chỉ sau khi sáng t¸c xong cha ®Çy mét th¸ng th× «ng l¹i vÜnh biÖt tÊt c¶ mäi mïa xu©n . Hoạt động của giáo viên - học sinh. Nội dung cần đạt I . T×m hiÓu chung Hoạt động 1(10’) 1. T¸c gi¶ : Thanh H¶i (Ph¹m B¸ Ngo·n)? HiÓu biÕt cña em biÕt vÒ tiÓu sö vµ cuéc (1930-1980), quª ë huyÖn Phong §iÒn,Thõa đời hoạt động văn nghệ của Thanh Hải . Thiªn-HuÕ. - Lµ mét nhµ th¬ c¸ch m¹ng , tham gia hai cuéc kh¸ng chiÕn . - §Ò tµi : + Cuộc đấu tranh bền bỉ , anh hùng của nhân dân miền Nam và tấm lòng của đồng bào miền Nam . + Tình yêu cuộc sống , quê hơng , đất nớc . - §Æc ®iÓm : Th¬ «ng s©u l¾ng , ch©n thµnh , trong s¸ng , gi¶n dÞ . ? Hoàn cảnh sáng tác bài thơ có gì đặc biệt . 2 . Tác phẩm : 11 - 1980 -> tác giả đang ốm ( Chó ý hoµn c¶nh chung , hoµn c¶nh riªng ) nÆng vµ chØ vµi tuÇn lÔ ( 15 - 12 - 1980 ) nhµ . thơ qua đời . ? Giáo viên đọc mẫu - Học sinh đọc diễn * Đọc : c¶m . * ThÓ th¬ : 5 ch÷ . ? ThÓ th¬ vµ nhÞp th¬ ? - NhÞp 3 - 2 ; 2 - 3 rén rµng vui t¬i . Häc sinh gi¶i thÝch mét sè tõ ng÷ khã . * Chó thÝch : SGK . * Bè côc : - Khæ ®Çu : C¶m xóc tríc mïa xu©n thiªn nhiªn ? H·y nªu bè côc cña bµi th¬ ? , đất trời . - Hai khổ tiếp theo : Cảm xúc về mùa xuân đất níc . - Hai khæ tiÕp : Suy nghÜ vµ íc nguyÖn cña nhµ thơ trớc mùa xuân đất nớc . - Khổ cuối : Lời ngợi ca quê hơng , đất nớc qua ®iÖu d©n ca xø HuÕ . -> Từ mùa xuân đất trời -> mùa xuân đất nớc . -> Suy nghÜ íc nguyÖn lµm mét mïa xu©n nhá ? Từ đó em hãy cho biết mạch cảm xúc của góp vào mùa xuân lớn . bµi th¬ nh thÕ nµo ? II. Ph©n tÝch 1 . Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên, đất níc . Hoạt động 2 (25’) a , Mïa xu©n cña thiªn nhiªn . ? Học sinh đọc 3 khổ thơ đầu . ? Bức tranh thiên nhiên mùa xuân đợc tác - Dòng sông xanh . gi¶ miªu t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh , mµu s¾c , - B«ng hoa tÝm . - TiÕng chim hãt . ©m thanh nh thÕ nµo ? => Vµi nÐt ph¸c ho¹ gîi ra kh«ng gian réng , ? Qua đó em cảm nhận về bức tranh thiên màu sắc tơi thắm , âm thanh vang vọng vui tơi . - Cảm xúc của tác giả đợc miêu tả trực tiếp : nhiªn mïa xu©n nh thÕ nµo ? " Tõng giät ....... t«i høng " . Gi¸o viªn b×nh . ? Cảm xúc của tác giả trớc cảnh trời đất vào " Giọt long lanh " -> giọt ma mùa xuân , giọt xuân đợc diễn tả ở những hình ảnh nào ? âm thanh (ẩn dụ chuyển đổi cảm giác) ( C¶m xóc cña t¸c gi¶ tríc mïa xu©n Êy ®- -> diÔn t¶ niÒm say sa , ng©y ngÊt cña nhµ ợc thể hiện trong 2 câu: “Từng giọt long thơ trớc vẻ đẹp của thiên nhiên trời đất vào mïa xu©n . lanh r¬I, T«i ®a tay t«i høng”) Cã ý kiÕn cho r»ng “Giät” ë ®©y lµ giät ma xuân song lại có ý kiến cho đó là giọt âm thanh tiÕng chim. ý kiÕn cña em ntn?.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> - §óng lµ cã 2 c¸ch hiÓu. C1: Giät ma xu©n long lanh C2: Giät ©m thanh (nÕu g¾n vµo 2 c©u thơ trớc) => có sự chuyển đổi cảm giác. TiÕng chim lµ ©m thanh c¶m nhËn b»ng thÝnh gi¸c chuyÓn thµnh “Giät” cã h×nh khèi c¶m nhËn b»ng thÝnh gi¸c, tõng giät Êy cã thể “Hứng” đợc, cảm nhận bằng xúc giác. HiÓu theo c¸ch nµy ©m thanh tiÕng chim kh«ng lo·ng ra tan vµo kh«ng trung mµ đọng lại thành dấu ấn mùa xuân sâu sắc trong t©m hån t¸c gi¶ => t¸c gi¶ c¶m nhËn b»ng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan. - Dï hiÓu theo c¸ch nµo 2 c©u th¬ vÉn biÓu hiện đợc niềm say sa, ngây ngất của nhà thơ và sự trân trọng nâng niu trớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời. * Chuyển: Mùa xuân thật đẹp nhng Thanh Hải không thể cảm nhận hết đợc vẻ đẹp đó nÕu nh «ng kh«ng cã nh÷ng c¶m nhËn s©u sắc về con ngời và đất nớc của mình. ! HS đọc khổ 2. 3. Tõ mïa xu©n cña thiªn nhiªn , nhµ th¬ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nớc . Hình ảnh nào thể hiện điều đó ? ? Ta cảm nhận đợc gì qua bức tranh xuân Êy? + Ngời cầm súng, ngời ra đồng => biểu trng cho 2 lực lợng 2 nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây dựng đất nớc. + Léc d¾t quanh lng, léc tr¶i dµi => Mïa xuân của đất trời đọng lại trong hònh ảnh lộc non đã theo mùa xuân về hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nớc. + NhÞp ®iÖu hèi h¶, h×nh ¶nh so s¸nh “§Êt níc nh v× sao …” => Søc sèng cña mïa xuân, đất nớc vào xuân đầy kiêu hãnh bong sáng, vừa mạnh mẽ đạp bằng bất chấp mọi gian lao => thÓ hiÖn niÒm tin cña TH vÒ con ngời và đất nc của mình. * Chuyển: Mùa xuân của thiên nhiên đất nớc con ngời cứ hoà quện xốn xang trong nhà thơ. Quên đi nỗi đau đớn của căn bệnh hiểm nghÌo, th¬ cña «ng vÉn bõng lªn t×nh yªu cuéc sèng.. b, Mùa xuân của đất nớc : - Hình ảnh ngời cầm súng -> chiến đấu . - Hình ảnh ngời ra đồng -> lao động . => 2 lực lợng chính của đất nớc . - Léc non g¾n víi hä -> hay chÝnh hä ®em mïa xuân đến mọi nơi trên đất nớc . - Søc sèng mïa xu©n thÓ hiÖn trong nhÞp ®iÖu hối hả , âm thanh xôn xao với hình ảnh đất nớc đợc so sánh thật đẹp . " Đất nớc nh vì sao " -> một tơng lai sáng ngời đẹp đẽ . => Vẻ đẹp , sức sống của mùa xuân thiên nhiên , đất nớc đã hoà vào tâm hồn nhà thơ với sự náo nøc , x«n xao , vui mõng , phÊn khëi , hå hëi -> biểu hiện của một tấm lòng yêu đời , yêu cuộc sèng tha thiÕt. 2 . T©m niÖm cña nhµ th¬ - Khát vọng đợc hoà nhập vào cuộc sống của đất nớc : + Lµm con chim hãt . + Lµm mét nhµnh hoa . + NhËp mét nèt trÇm xao xuyÕn . => Hình ảnh đẹp , tự nhiên , cấu tứ lặp tạo sự đối ứng chặt chẽ thể hiện niềm mong muốn đợc sống có ích cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiªn nh chim mu«ng , hoa l¸ to¶ h¬ng s¾c cho đời .. HS đọc 2 khổ thơ tiếp ? §iÒu t©m niÖm cña nhµ th¬ lµ g×? t©m niệm ấy đợc thể hiện qua những hình ảnh nào và nét đắc sắc của những hình ảnh ấy là g×? + Đó là khát vọng đợc hoà nhập vào cuộc sống đất nớc đợc cống hiến phần tốt đẹp dù là rất nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung cho đất nớc. + Điều tâm niệm ấy đợc thể hiện một cách ch©n thµnh trong nh÷ng h×nh ¶nh tù nhiªn, giản dị và đẹp. “Ta làm con chim hót - cành hoa - nèt trÇm xao xuyÕn” + Cách cấu tứ lặp đi lặp lại tạo sự đối ứng chÆt chÏ. + ý nghĩa: Niềm mong muốn đợc sống có ích, sống cống hiến cho đời - nh là một lẽ tự nhiªn (Tù nguyÖn) gièng nh con chim mang tiếng hót, bông hoa toả hơng sắc cho đời. So víi “Mét khóc ca xu©n ” cña Tè H÷u - Con chim + nhµnh hoa + nèt nh¹c trÇm “NÕu lµ con chim, chiÕc l¸.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Th× con chim ph¶i hãt, chiÕc l¸ ph¶i xanh LÏ nµo vay mµ kh«ng cã tr¶ Sèng lµ cho, ®©u chØ nhËn riªng m×nh” ? T¹i sao trong mu«n ngµn ®iÒu íc lín lao, Thanh H¶i l¹i chØ nguyÖn lµm mét con chim, mét nhµnh hoa, mét nèt trÇm? GV: ThËt tù nhiªn Thanh H¶i muèn lµm mét con chim, mét cµnh hoa, mét nèt trÇm. Nh÷ng ®iÒu tëng nh lµ nhá bÐ Êy l¹i cã ý nghÜa lín lao v« cïng. Nã lµm nªn mét mïa xuân nho nhỏ, mùa xuân với khát khao đợc sống hết mình đợc cống hiến cho cuộc đời. Mïa xu©n Êy cã lÏ lµ sù chiªm nghiÖm tõ chính cuộc đời Thanh Hải. Chẳng nên nghĩ rằng phải nổi tiếng, phải “Lạ ở trên đời” míi lµ sèng cã cèng hiÕn. Mçi chóng ta h·y làm một việc gì đó dù là rất nhỏ thôi nhng làm cho cuộc đời thêm đẹp. ? Còng lµ thÓ hiÖn íc nguyÖn cña m×nh, t¹i sao khæ nµy Thanh H¶i kh«ng viÕt “T«i lµm …” mµ l¹i “Ta lµm …” Nh©n vËt tr÷ t×nh: - T«i: c¶m xóc c¸ nh©n - Ta: íc nguyÖn cña nhiÒu ngêi - MX nho nhá: kh¸t väng cña mét thêi đại, một thế hệ (? §o¹n th¬ gîi cho em suy nghÜ g× vÒ ý nghÜa cuéc sèng cña mçi con ngêi trong cuộc đời. HS tù béc lé) - §äc khæ th¬ "Mét mïa xu©n nho nhá… tãc b¹c" Dù rằng việc đó làm khi còn thanh xuân hay lúc đã về già “Dù là …”. Dù rằng việc đó phải “lặng lẽ dâng cho đời” âm thầm, chẳng một ai biết đến. Các từ láy “nho nhá”, “lÆng lÏ”, ®iÖp tõ “dï lµ” nh mét lêi khẳng định, nh một lời nhắn nhủ cho các thÕ hÖ sau vÒ mét lèi sèng. Suy nghÜ cña «ng thật đẹp. Nó làm sống dậy một con ngời, lµm yªn lßng mét t©m hån s¾p ®i xa vµ lµm Thanh H¶i cã thÓ cÊt thµnh lêi ca tiÕng h¸t tríc mïa xu©n. - Tríc khi ®i xa nhµ th¬ muèn göi l¹i cho đời lời nhắn nhủ gì?. -> lµm nªn diÖn m¹o cña mïa xu©n nho nhá : nhá nhÑ , b×nh dÞ , khiªm nhêng , thÓ hiÖn ®iÒu t©m niÖm cña t¸c gi¶ mét c¸ch ch©n thµnh , tha thiết . Mỗi ngời phải mang đến ( một vẻ đẹp bình dị , khiêm nhờng , thể hiện ) cho cuộc đời chung mét nÐt riªng , c¸i phÇn tinh tuý cña mình dù nhỏ bé , góp vào cuộc đời chung . Những hiến dâng , hoà nhập .... là để làm một nèt trÇm " xao xuyÕn " .. - Một mùa xuân nho nhỏ đ ẩn dụ cho cuộc đời cña Thanh H¶i. §ã lµ tµi søc nhá bÐ cña nhµ thơ đợc góp vào mùa xuân chung của cuộc đời, cña d©n téc lµm cho nã rùc rì phong phó thªm Lặng lẽ dâng cho đời đ âm thầm, không phô tr¬ng. Dï lµ tuæi hai m¬i Dï lµ khi tãc b¹c ® ®iÖp tõ ® Sù cèng hiÕn v« tËn kh«ng giíi h¹n, kh«ng kÓ chi tuæi t¸c. Cßn sèng lµ cßn cèng hiÕn,. đ Tác giả muốn đan mùa xuân nho nhỏ của đời m×nh gãp thªm vµo mïa xu©n c¸ch m¹ng lín lao của đất nớc của dân tộc đ Mỗi ngời nên mang đến cho đời, đóng góp vào cuộc sống chung phần tinh tuý, tốt đẹp của m×nh, dï lµ nhá bÐ. Mçi ngêi nªn sèng cã Ých cho đời 3. Khổ cuối : Lời ngợi ca quê hơng , đất nớc qua ®iÖu d©n ca xø HuÕ . Chuyển: Và bài thơ đã kết thúc bằng lời hát Tiếng hát từ - Mïa xu©n ta xin h¸t xứ Huế tha thiết. GV đọc khổ cuối ? §iÖu h¸t d©n ca “ C©u nam ai, nam b×nh” c©u Nam ai, Nam B×nh đã gợi cho em điều gì? …………. đất huế ® Nhµ th¬ muèn h¸t vang lªn khóc ca quªn - §äc khæ th¬ cuèi thuộc của xứ Huế để từ biệt cõi đời. Mặc dù rất - Nam ai, Nam B×nh lµ nh÷ng ®iÖu ca HuÕ yêu đời, yêu cuộc sống và khao khát đợc hiến næi tiÕng dâng sức mình cho quê hơng, đất nớc nhng nhà thơ đã không thực hiện đợc - Cuèi bµi th¬ t¸c gi¶ cÊt lªn tiÕng h¸t Nam III. Tæng kÕt ai, Nam Bình, hai điệu ca độc đáo của quê 1. NghÖ thuËt hơng để làm gì? - ThÓ th¬ 5 ch÷ , c¸ch ng¾t nhÞp ®a d¹ng , linh ho¹t -> t¹o nªn nÐt n¸o nøc, x«n xao cña c¶nh - Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT cña bµi th¬? vËt khi xu©n vÒ . - Vần trắc đợc sử dụng ở cuối mỗi khổ -> tạo nªn ©m vang rén r· nh thÓ nhÞp ph¸ch tiÒn ..
<span class='text_page_counter'>(12)</span> - H×nh ¶nh gi¶n dÞ , tù nhiªn víi nh÷ng h×nh ¶nh kh¸i qu¸t giµu ý nghÜa biÓu tîng . 2 . Néi dung - ghi nhí : SGK . - Nh©n sinh quan: - Lối sống đẹp. Néi dung bµi th¬?. D. Cñng cè - dÆn dß : (1’) - Lµm bµi tËp SGK. - Em hiÓu lµm mïa mïa xu©n nho nhá lµ lµm g×? - Bài thơ đợc nhạc sĩ nào phổ thành nhạc (Trần Hoàn) - Häc xong bµi th¬, em thÝch nhÊt khæ th¬ nµo? V× sao? - ChuÈn bÞ bµi ViÕng l¨ng B¸c. *****************************************. TuÇn : 24. TiÕt : 117 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n : 19/02/2012. ViÕng l¨ng B¸c. ViÔn Ph¬ng. A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức: Học sinh cảm nhận đợc niềm xúc động thiêng liêng, tấm lòng thành kính, niềm tự hào đau xót của tác giả từ miền Nam ra viếng lăng Bác. Thấy đợc những nét đặc sắc NT của bài th¬: Giäng ®iÖu trang träng, tha thiÕt, phï hîp t©m tr¹ng c¶m xóc; nhiÒu h×nh ¶nh Èn dô gîi c¶m. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, cảm thụ và phân tích hình ảnh ẩn dụ. 3. Thái độ: Giáo dục lòng biết ơn, yêu kính Bác Hồ. *. C¸c kü n¨ng sèng c¬ b¶n cÇn gi¸o dôc trong bµi 1. Kỹ năng xác định giá trị: Học sinh nhận thức đợc công ơn của Bác Hồ với nhân dân, dân tộc VN , từ đó định hớng những suy nghĩ, hành động và lối sống cho bản thân mình trong cuộc sèng. 2. Kỹ năng thể hiện sự tự tin: Học sinh tin tởng vào những giá trị tình cảm cao đẹp của bản thân đợc nuôi dỡng trong cuộc sống. B. ChuÈn Bi: - GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo; - HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra bµi cò. (5’) §äc TL diÔn c¶m bµi th¬ Trong bµi em thÝch nhÊt ®o¹n th¬ nµo? v× sao? 2. Bài mới: Viết về Bác Hồ là đề tài bất diệt của thơ ca Việt Nam hiện đại. Tố Hữu đã từng viết rất hay về Bác (Từ “ Đến thăm nhà Bác”; “Việt Bắc” và khi Bác mất thì xúc động nghẹn ngào với “Bác ơi”). Còn nhà thơ Minh Huệ lại tái hiện một đêm Bác không ngủ ở chiến khu Việt Bắc. Nhà thơ Viễn Phơng đã thể hiện tình cảm với Bác ntn? Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 1 (10’) T×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm ? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ViÔn Ph¬ng HS dựa vào chú thích * để giới thiệu GV đọc mẫu bài thơ - HS đọc ? Tr×nh bµy vÒ t¸c phÈm - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c GV đọc mẫu bài thơ - HS đọc. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ : (1928 – 2005) - Lµ c©y bót xuÊt hiÖn sím nhÊt cña lùc lîng v¨n nghÖ gi¶i pháng ë MiÒn Nam - Th¬ nhá nhÑ, giµu t×nh c¶m vµ chÊt méng m¬ (ngay c¶ khi khã kh¨n nhÊt) 2. T¸c phÈm * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 4/1976 Lăng Chủ Tịch HCM đợc hoàn thành, tác giả cùng đồng bào Miền Nam ra viếng Bác. * §äc . * Chó thÝch : SGK .. * Bè côc : 4 khæ . Khæ 1: C¶nh ngoµi l¨ng Khæ 2: C¶nh ®oµn ngêi viÕng B¸c Khæ 3: C¶nh trong l¨ng Khæ 4: ¦íc nguyÖn khi ra vÒ - Cảm xúc: Bao trùm bài thơ là niềm xúc động * Mạch cảm xúc thiêng liêng thầm kính, lòng biết ơn và tự hào => Theo dòng tâm trạng của tác giả , theo bớc chân viếng lăng Bác . Cảnh đợc miêu tả từ pha lÉn nçi xãt ®au cña t¸c gi¶ khi viÕng B¸c - Mạch cảm xúc: Cảm xúc về cảnh ngoài lăng xa đến gần . - Bè côc - Giäng ®iÖu thµnh kÝnh trang nghiªm ®Çy xóc động phù hợp với không khí thiêng liêng ở l¨ng B¸c.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> => c¶m xóc tríc h×nh ¶nh dßng ngêi viÕng B¸c => c¶m xóc khi vµo trong l¨ng => mong íc khi ph¶i ra vÒ II. Ph©n tÝch 1. Khæ 1. Hoạt động 2 (20’). HS đọc khổ 1 ? C©u th¬ ®Çu cho ta biÕt ®iÒu g×? t¹i sao ë nhan đề tác giả dùng từ “Viếng”, ở câu đầu lại dïng “Th¨m”. NhËn xÐt c¸ch xng h« cña t¸c gi¶. + C©u ®Çu gîi nh mét th«ng b¸o nhng l¹i gîi ra tâm trạng xúc động của một ngời từ Miền Nam xa xôi sau bao nhiêu mong mỏi mới đợc ra viÕng B¸c + Viếng => đến chia buồn với ngời thân đã chÕt. Thăm => đến gặp gỡ chuyện trò với ngời đang sèng Nhan đề => Viếng dùng nghĩa đen trang trọng - sù thËt C©u ®Çu => th¨m ngô ý B¸c cßn sèng m·i trong lßng d©n + C¸c xng h« Con - B¸c => phong c¸ch MiÒn Nam => gîi t×nh c¶m ruét thÞt g¾n bã cha con trong gia đình ? Hình ảnh đầu tiên tác giả cảm nhận đợc khi vµo th¨m l¨ng B¸c lµ h×nh ¶nh nµo? t¹i sao t¸c gi¶ l¹i chän h×nh ¶nh Êy? + Hình ảnh hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp ma xa đứng thẳng hàng => hình ảnh thân thuộc của làng quê, đất nớc + C©y tre lµ biÓu tîng cña d©n téc ViÖt Nam, lµ biÓu tîng cña søc sèng bÒn bØ, kiªn cêng của dân tộc => đến thăm lăng Bác => Bác đợc đặt giữa cái thân quen ấm áp bình yên của xứ sở quê nhà => giữa cái kiên cờng vĩ đại của d©n téc HS đọc khổ 2 HS th¶o luËn ?Ph©n tÝch ý nghÜa cña h×nh ¶nh mÆt trêi trong 2 c©u ®Çu? - MÆt trêi 1: thiªn nhiªn rùc rì vÜnh h»ng ®em l¹i søc sèng cho mu«n loµi (h×nh ¶nh thùc) - MÆt trêi 2: (Èn dô) chØ B¸c - B¸c nh mÆt trêi đem lại tự do độc lập cho dân tộc. - ThËt ra so s¸nh B¸c nh mÆt trêi kh«ng míi: Lu H÷u Phíc “Hå ChÝ Minh - ¸nh th¸i d¬ng toả sáng đời đời”; Tố Hữu “Ngời rực rỡ một mặt trời cách mạng - mà đế quốc là loài dơi hốt hoảng - đêm tàn bay chập choạng dới chân Ngêi” Nhng so s¸nh ngÇm B¸c n»m trong lăng nh một mặt trời rất đỏ trong cái nhìn chiªm ngìng ®Çy vÎ ngìng mé cña mÆt trêi tù nhiên là một sáng tạo mới mẻ và độc đáo của ViÔn Ph¬ng. - Đặc biệt từ láy “Ngày ngày” đã góp phần bất tö ho¸ h×nh tîng B¸c Hå gi÷a thiªn nhiªn vò trô vµ trong lßng mäi ngêi. => Tác dụng: + Ca ngợi công lao vĩ đại của B¸c + Thể hiện đợc sự tôn kính, biết ơn của nhân dân, của nhà thơ đối với Bác ? Trong 2 c©u tiÕp h×nh ¶nh “Dßng ngêi ... mïa xu©n” hay ë chç nµo? ph©n tÝch HS trao đổi thảo luận - H×nh ¶nh dßng ngêi ®i trong th¬ng nhí tõ tõ , chÇm chËm thµnh kÝnh vµo l¨ng viÕng B¸c lµ h×nh ¶nh thùc.. - Tâm trạng xúc động bồi hồi. - Ên têng ®Çu tiªn: h×nh ¶nh hµng tre. 2. Khæ 2. - Lßng thµnh kÝnh vµ biÕt ¬n s©u s¾c.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Từ láy “Ngày ngày” đợc lặp lại => hình ảnh này là một qui luật bình thờng đều đặn trong cuéc sèng ngêi d©n ViÖt Nam - H/a’ “KÕt trµng hoa d©ng 79 mïa xu©n” lµ một ẩn dụ đẹp đẽ và sáng tạo: dòng ngời kết thµnh trµng hoa kÝnh d©ng 79 mïa xu©n => lòng thành kính của nhân dân ta đối với Bác, lßng th¬ng nhí cña nh©n d©n ta. HS đọc khổ 3 ? Khæ th¬ diÔn t¶ ®iÒu g×? nhËn xÐt g× vÒ 2 c©u th¬ “B¸c n»m trong l¨ng giÊc ngñ b×nh yªn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn” + C©u th¬ diÔn t¶ chÝnh x¸c vµ tinh tÕ sù yªn tÜnh, trang nghiªm vµ ¸nh s¸ng dÞu nhÑ trong trÎo cña kh«ng gian trong l¨ng B¸c. B¸c ®ang yên nghỉ đời đời + Hình ảnh vầng trăng => gợi nghĩ đến tâm hồn cao đẹp, sáng trong của Bác và những vần th¬ trµn ®Çy ¸nh tr¨ng cña Ngêi. ? Tâm trạng cảm xúc của tác giả còn đợc thể hiÖn ntn qua 2 c©u th¬: “VÉn biÕt trêi xanh lµ m·i m·i Mµ sao nghe nhãi ë trong tim” - Èn dô: trêi xanh - B¸c cßn m·i víi non s«ng đất nớc nh trời xanh còn mãi ở trên đời. Ngời đã hoá thân vào non sông đất nớc trờng tồn. - Dï vÉn tin nh thÕ nhng kh«ng thÓ kh«ng ®au xót vì sự ra đi của Ngời. Nỗi đau xót đã đợc biÓu hiÖn rÊt cô thÓ trùc tiÕp qua tõ “nhãi” biÓu c¶m cao “mµ sao nghe nhãi ë trong tim” Tác giả đã chọn cái đau thực thể lớn nhất của cơ thể để diễn tả nỗi đau mất mát. So s¸nh víi Tè H÷u “Suèt mÊy h«m rµy ®au tiÔn ®a §êi tu«n níc m¾t trêi tu«n ma” “Bác đã đi rồi sao Bác ơi Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời” “ChiÒu nay con ch¹y vÒ th¨m B¸c ¦ít l¹nh vên rau mÊy gèc dõa” HS đọc khổ 4 ? Khổ thơ đã diễn tả tâm trạng của t/ giả lúc ra vÒ ntn? - Tâm trạng lu luyến không muốn rời xa Bác Nghĩ đến xa Bác - không kìm nén đợc “trào nớc mắt” - Muèn ho¸ th©n hoµ nhËp vµo nh÷ng c¶nh vËt ë bªn l¨ng B¸c: Muèn lµm con chim, lµm b«ng hoa, làm cây tre ... => đợc gần gũi Bác đợc làm Bác vui, đợc canh giữ giấc ngủ của Bác. - §iÖp ng÷ “muèn lµm” nhÞp ®iÖu nhanh dån dËp => t×nh c¶m thiÕt tha tù nguyÖn => nçi kh¸t khao, lu luyÕn ? H×nh ¶nh hµng tre khæ cuèi cã ý nghÜa gi?. 3. Khæ 3. - Niềm tin Bác sống mãi với non sông đất nớc. - Nçi ®au xãt tét cïng. 4. Khæ 4 Muốn đợc gần gũi Bác đợc làm Bác vui, đợc canh gi÷ giÊc ngñ cña B¸c.. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt: trang nghiªm s©u l¾ng tha thiÕt hµo ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật nội dung tự 2. Néi dung bµi th¬?. Hoạt động 3 (5’). 1. NghÖ thuËt:. - Giäng ®iÖu ph¸t triÓn phï hîp víi néi dung c¶m xóc - ThÓ th¬ 8 ch÷; nhÞp chËm diÔn t¶ sù trang nghiêm, thành kính, lắng đọng trong tâm trạng nhµ th¬. Khæ cuèi nhÞp nhanh => mong íc thiÕt tha - H×nh ¶nh th¬ s¸ng t¹o kÕt hîp h×nh ¶nh thùc vµ h×nh ¶nh Èn dô, biÓu tîng (mÆt trêi trong l¨ng, trµng hoa, vÇng tr¨ng, trêi xanh) võa quen thuéc gÇn gòi l¹i võa s©u s¾c cã ý nghÜa.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> kh¸i qu¸t. 2. Néi dung Bài thơ thể hiện niềm xúc động tràn đầy và lớn lao, tình cảm thành kính; sâu sắc và cảm động của tácgiả, của đồng bào Miền Nam khi viếng B¸c. D. Cñng cè - dÆn dß (5’) -Theo em vì sao bài thơ Viếng lăng Bác đợc phổ nhạc? (Tình cảm trong bài thơ cao quý, tha thiết, chân thành, lắng đọng và nói lên đợc tình cảm của nhiều ngời đối với Bác) - Ngêi: phæ nh¹c hay nhÊt cho bµi th¬ nµy lµ nh¹c sÜ nµo? (Hoµng HiÖp) - NghÖ sÜ nµo h¸t thµnh c«ng nhÊt bµi h¸t nµy? (Thanh Hoa) - §äc khæ th¬ em thÝch nhÊt + VÒ nhµ: Häc bµi, so¹n bµi Sang thu i Nh) *******************************************. TuÇn : 24. TiÕt : upload.123doc.net TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n : 22/02/2012. NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch). A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc ND và phơng pháp của kiểu bài NL về một tác phẩm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. 2. Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ viÕt v¨n b¶n NL vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác học tập. B. ChuÈn Bi: - GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo; - HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra bµi cò.. ? Nhắc lại yêu cầu các bớc làm bài văn nghị luận về vấn đề t tởng đạo lí . 2. Bµi míi:. - Lớp 7 : Học văn biểu cảm, văn nghị luận trong đó có phép lập luận c/minh và phép LL giải thich - Líp 8 : Häc v¨n nghÞ luËn cã sö dông yÕu tè miªu t¶, tù sù vµ biÓu c¶m - Líp 9 : NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn - lµ kÕ thõa vµ n©ng cao kiÕn thøc NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm: - Nh©n vËt (chñ yÕu) - Chủ đề - Cèt truyÖn hay nghÖ thuËt thuËt truyÖn Hoạt động của giáo viên - học sinh. Hoạt động 1(35’). học sinh đọc văn bản mẫu ở SGK . ? Vấn đề nghị luận của bài văn là gì ?. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn 1. V¨n b¶n: SGK * V¨n b¶n mÉu :. - Vấn đề nghị luận : Những phẩm chất , đức tính tốt đẹp , đáng yêu của anh thanh niên làm công tác khí tợng kiêm vật lí địa cầu nhân vật chính trong " Lặng lẽ Sa Pa " của Thµnh Long . ? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn Nguyễn Nhan đề : bản ? ( các nhóm hoạt động ) + H×nh ¶nh anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tợng kiêm vật lí địa cầu trong " Lặng lẽ Sa Pa" cña NguyÔn Thµnh Long . + Vẻ đẹp , lối sống , tình ngời trong " Lặng Sa Pa " cña NguyÔn Thµnh Long . ? Ngời viết đã triển khai vấn đề nghị luận qua lẽ HÖ thèng luËn ®iÓm : nh÷ng luËn ®iÓm nµo ? 1 . C¸c nêu vấn đề nghị luận : ? Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận " Dù đợccâu miªu t¶ ......... khã phai mê " điểm của văn bản ? ( hoạt động theo nhóm ) 2 . C¸c c©u nªu luËn ®iÓm : + C©u 1 ë ®Çu ®o¹n 2 : Tríc tiªn .... cña m×nh . + Câu 2 ở đoạn 3 : " Nhng anh ..... chu đáo.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> ". + C©u 1 ë ®o¹n 4 : C«ng viÖc ..... khiªm tèn . 3 . Câu cô đúc luận điểm : Cuéc sèng ......... tin yªu -> cuèi ®o¹n .. ? Để khẳng định các luận điểm , ngời viết đã - C¸ch lËp luËn : lËp luËn nh thÕ nµo ? + Võa ph©n tÝch + gi¶i thÝch + chøng minh ? Nhận xét về các hình thức luận điểm , luận vẻ đẹp của anh thanh niên . + LuËn cø , luËn ®iÓm râ rµng , phï hîp , cø trong bµi v¨n ? ng¾n gän dÔ hiÓu . BiÕt chän lùa nh÷ng chi tiết tiêu biểu trong truyện để làm dẫn chứng . + Bài viết có sự mạch lạc : nêu vấn đề nghị luËn -> tr×nh bµy hÖ thèng luËn ®iÓm , luËn cø râ rµng , rµnh m¹ch , nhÊt qu¸n råi kh¸i quát , nâng cao vấn đề nghị luận .. Hoạt động 1(5’) ? Qua t×m hiÓu v¨n b¶n mÉu em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ? ? Học sinh đọc to ghi nhớ SGK . Gi¸o viªn lu ý , nhÊn m¹nh mét sè ®iÓm trong ghi nhí .. * Ghi nhí : SGK . Nhận xét đúng nhân vật , dựa vào đặc điểm tÝnh c¸ch nh©n vËt , ý nghÜa nh©n vËt , ph¶i cã luËn cø , luËn chøng . lêi v¨n chÝnh x¸c .. II . LuyÖn tËp : - Vấn đề nghị luận: Tình thế lựa chọn sốngchết và vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật lão Hạc. - Luận điểm: Từ việc mtả hoạt động của các Gọi học sinh đọc đoạn văn. nhân vật Nam Cao đã gián tiếp đa ra một Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì? tình thế lựa chọn đối với lão Hạc mà các dấu §o¹n v¨n nªu lªn nh÷ng ý kiÕn chÝnh nµo? Tác giả tập trung vào việc phân tích nội tâm hiệu của nó đã đợc chuẩn bị ngay từ đầu. hay phân tích hành động của nhân vật lão - Tác giả tập trung phân tích những diễn biến trong nội tâm của nhân vật vì đó là một quá H¹c? tr×nh “ chuÈn bÞ” cho c¸i chÕt d÷ déi cña nh©n vËt. Nãi c¸ch kh¸c, c¸i chÕt chØ lµ kÕt qu¶ cña mét “ cuéc chiÕn gi»ng xД trong t©m hån nh©n vËt. Bµi tËp 2:HS viÕt 1 ®o¹n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn( ®o¹n trÝch) D. Cñng cè – dÆn dß (5’) - ChuÈn bÞ phÇn LuyÖn tËp. ************************************ * GV híng dÉn HS lµm bµi tËp.. TuÇn : 24. TiÕt : 119. Ngµy so¹n : 25/02/2012. TËp lµm v¨n: c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) (tt) A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. KiÕn thøc : Gióp häc sinh t×m hiÓu tiÕn tr×nh c¸c bíc, dµn ý chung cña bµi NL vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. 2. Kü n¨ng : RÌn kü n¨ng thùc hµnh tiÕn tr×nh c¸c bíc khi lµm bµi. 3. Thái độ : Giáo dục thái độ tự giác, tích cực học tập. B. ChuÈn Bi: - GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo; - HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động * KiÓm tra bµi cò : ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) . Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung cần đạt H§ 1 : I. §Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn Giáo viên ghi các đề bài ở SGK lên bảng . hoÆc ®o¹n trÝch. Học sinh đọc đề . ? Các đề bài trên đã nêu những vấn đề nghị * Ví dụ : luËn nµo vÒ t¸c phÈm truyÖn ?.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> + §Ò 1, 3 : NghÞ luËn vÒ nh©n vËt trong t¸c phÈm : ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng , ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiÒu . + §Ò 2 : NghÞ luËn vÒ cèt truyÖn cña truyÖn ng¾n " Lµng " . ? Các từ " suy nghĩ " và " phân tích " trong đề + Đề 4 : Nghị luận về chủ đề của truyện ngắn cho ta biết giữa các đề bài có sự giống nhau " Chiếc lợc ngà " . vµ kh¸c nhau nh thÕ nµo ? - Gièng nhau : §Òu lµ kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) . - Kh¸c nhau : + Suy nghÜ : lµ xuÊt ph¸t tõ sù c¶m , hiÓu cña mình để rút ra nhận xét để đánh giá tác phẩm . + Ph©n tÝch : lµ xuÊt ph¸t tõ t¸c phÈm ( cèt ? Qua phân tích các đề trên em có nhận xét gì truyện , nhân vật , sự việc , tình tiết ) để lập về dạng đề bài nghị luận về một tác phẩm luận và sau đó nhận xét đánh giá tác phẩm . truyÖn . * NhËn xÐt : - Có hai dạng đề nghị luận về một tác phẩm truyÖn . + Dạng đề có mệnh lệnh : Suy nghĩ ( về nhân vËt , t¸c phÈm .... ) ; c¶m nhËn cña em ( vÒ nh©n vËt , t¸c phÈm ....) . + Dạng đề không kèm mệnh lệnh : VD : Vẻ đẹp , lối sống , tình ngời trong " LÆng lÏ Sa Pa " cña NguyÔn Thµnh Long . - §èi tîng nghÞ luËn cã thÓ lµ t¸c phÈm , nhân vật , t tởng , ( hay theo phạm vi vấn đề ở các bài đọc , hiểu tác phẩm truyện ở SGK ) . II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c Hoạt động 2 : phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. Giáo viên chép đề lên bảng . §Ò bµi : Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n " Lµng " cña Kim L©n . 1 . Tìm hiểu đề . ? Hãy tìm hiểu đề cho đề văn trên . - Yªu cÇu : NghÞ luËn vÒ nh©n vËt trong t¸c phÈm . - Ph¬ng ph¸p : XuÊt ph¸t tõ sù c¶m , hiÓu cña b¶n th©n . 2 . T×m ý : - NÐt næi bËt ë «ng Hai : T×nh yªu Lµng ? Nét nổi bật ( phẩm chất điển hình ) của quyện với lòng yêu nớc - nét mới trong đời nh©n vËt «ng Hai lµ g× ? sèng tinh thÇn cña ngêi n«ng d©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p . - C¸c biÓu hiÖn : ? Tình yêu Làng , yêu nớc của ông Hai đợc + Khoe làng . béc lé trong t×nh huèng nµo . + Đau đớn , tủi hổ khi nghe tin làng theo giặc . + Khi nghe tin làng đợc cải chính thì ông sung síng , tù hµo . - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt : + Miêu tả hành động nhân vật . ? Những chi tiết nghệ thuật nào chứng tỏ một + Ngôn ngữ đối thoại . cách sinh động , thú vị tình yêu Làng và lòng + Ngôn ngữ độc thoại . yªu níc Êy ? ( VÒ t©m tr¹ng , cö chØ , lêi nãi ...... ) . ? ý nghÜa cña t×nh c¶m míi mÎ Êy ? Học sinh đọc kĩ từng phần mở bài , thân bài , 3 . Lập dàn ý : SGK . -> Dµn ý : Nh SGK . kÕt bµi . ? Qua đó em rút ra kết luận chung về dàn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm ? Học sinh đọc , quan sát các đoạn văn mở bài 4. ViÕt bµi . ë SGK . Häc sinh nhËn xÐt . Häc sinh lËp dµn ý chi tiÕt cho phÇn th©n bµi . Sau đó viết từng đoạn văn cho phần thân bài . PhÇn kÕt bµi c¸ch tiÕn hµnh t¬ng tù ..
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Học sinh đọc to ghi nhớ . Gi¸o viªn lu ý cho häc sinh .. 5 . §äc vµ söa bµi viÕt .. III. LuyÖn tËp. 1. §Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ truyÖn ng¾n “ L·o H¹c” cña Nam Cao. 2. Yªu cÇu: ViÕt phÇn më bµi vµ mét ®o¹n th©n bµi. - G/v cho häc sinh viÕt bµi. - Đoạn mở và 1 đoạn thân bài theo đúng yêu cầu đã học, gây đợc sự chú ý ở ngời đọc. - Gọi học sinh đọc, nhận xét, bổ sung. D. Cñng cè – dÆn dß (2’’) - VÒ nhµ häc kÜ bµi, n¾m ch¾c c¸ch lµm bµi nhgÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. §äc kÜ truyÖn ng¾n “ ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng. - Chuẩn bị để tiết 120 Luyện tập trên lớp, theo yêu cầu sgk .. Ngµy so¹n : 25/02/2012. TuÇn : 24. TiÕt : 120 TËp lµm v¨n:. LuyÖn tËp lµm bµi NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 6 (viÕt ë nhµ). A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. Kiến thức : Ôn các KT đã học ở hai tiết upload.123doc.net và 119 về kiểu bài NL về một tác phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. 2. Kü n¨ng : RÌn kü n¨ng lµm bµi NL vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. -Ra đề về nhà cho học sinh viết bài Tập làm văn số 6 , rèn kĩ năng viết bài nghị luận về tác phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác học bài. B. ChuÈn Bi: - GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo; - HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra: * KiÓm tra bµi cò : - ThÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( ®o¹n trÝch ) ? - Yêu cầu đối với một bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) .. * LuyÖn tËp : - Gi¸o viªn kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh . - Giáo viên chép đề ở SGK lên bảng . 2.Bµi míi: Hoạt động của giáo viên - học sinh HĐ 1: Hớng dẫn tìm hiểu đề . ? Đề yêu cầu nghị luận về vấn đề gì ?. H§ 2 : Híng dÉn lËp dµn ý . Học sinh dựa vào hệ câu hỏi gợi ý ở SGK để xây dựng dàn ý chi tiết cho đề văn . ( có nhận xét , đánh giá , tổng kết ..... ) .. Nội dung cần đạt. I . Tìm hiểu đề .. - Tính chất của đề : NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n trÝch t¸c phÈm truyÖn . - Néi dung : C¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch truyÖn ng¾n " ChiÕc Lîc Ngµ " cña NguyÔn Quang S¸ng . - Ph¹m vi kiÕn thøc : TruyÖn ng¾n " ChiÕc lîc ngµ " .. II . LËp dµn ý :. * Më bµi : Giíi thiÖu truyÖn ng¾n " ChiÕc lîc ngµ " víi nh÷ng nÐt næi bËt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt . * Th©n bµi : - Hoµn c¶nh chiÕn tranh , «ng S¸u ®i chiÕn đấu xa nhà nên bé Thu hiếm khi gặp đợc cha . - T×nh c¶m cha con «ng S¸u vµ bÐ Thu tr¶i qua nhiều chịu đựng , thử thách , niềm tin , nghÞ lùc . + Dù đã lâu không gặp nhau , nhng khi cha trở về Thu nhất định không nhận cha -> ông S¸u rÊt buån . + Sù mÊt m¸t t×nh c¶m Êy lµ do chiÕn tranh . -> Ông lại phải lên đờng để chiến đấu . + ë chiÕn khu niÒm th¬ng con , t×nh cha con là nguồn động viên tiếp thêm niềm tin cho «ng S¸u ..
<span class='text_page_counter'>(19)</span> + Bé Thu với tình yêu cha -> tiếp nối con đờng mà cha đã lựa chọn . - T×nh c¶m cha con biÓu hiÖn ë tõng nh©n vËt - Mét sè nÐt tiªu biÓu vÒ nghÖ thuËt : + T×nh huèng Ðo le , thö th¸ch . + Chi tiết đặc sắc . + Ngêi kÓ chuyÖn . * KÕt bµi : - Tình cảm cha con sâu sắc , cảm động của «ng S¸u vµ bÐ Thu lµ nÐt Ên tîng næi bËt nhÊt cña truyÖn . III . ViÕt bµi : Häc sinh vÒ nhµ viÕt bµi theo dµn ý . IV . §äc , söa lçi . Híng dÉn häc ë nhµ . - ViÕt hoµn chØnh bµi v¨n theo dµn ý ë líp . ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 ( ë A . Mục tiêu cần đạt : - Ôn tập tổng hợp các kiến thức đã học về văn nghị luận . - KiÓm tra kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn. B . ChuÈn bÞ cña thÇy trß : - Giáo viên : Ra đề - biểu điểm - đáp án . - Häc sinh : ¤n tËp kÜ , chuÈn bÞ giÊy nh¸p . C . Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp .. nhµ ) .. §Ò bµi : §Ò A Suy nghÜ cña em vÒ nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa" cña NguyÔn Thµnh Long Gîi ý: §Ò a * Yªu cÇu vÒ néi dung: - Vận dụng kiến thức, kĩ năng nghị luận một tác phẩm tự sự để bày tỏ suy nghĩ, t/c, thái độ của mình đối với nhân vật anh thanh niên. - Cần làm rõ t/c, thái độ của bản thân trớc những phẩm chất cao đẹp của ngời thanh niên trong c©u truyÖn. 1. Nªu h/c¶nh sèng cña anh thanh niªn: - Quê ở Lào Cai, tình nguyện lên sống và làm việc trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m. Thiên nhiên, thêi tiÕt cã phÇn kh¾c nghiÖt. - Lµm c«ng t¸c khÝ tîng thuû v¨n. - Sống một mình trên đỉnh Yên Sơn. => Đây là h/cảnh sống không mấy thuận lợi, buồn tẻ đối với tuổi thanh niên. 2. Yªu c«ng viÖc, say mª víi c«ng viÖc m×nh lµm. - Suy nghĩ về công việc rất đẹp: thấy đợc công việc có ích làm cho cuộc đời đẹp hơn; công việc là niềm vui, là ngời bạn nên ở một mình vẫn không cảm thấy cô đơn, cách nghĩ về công việc rất th¬ méng. - Hành động: hi sinh cả hạnh phúc, cuộc sống riêng t vì công việc, làm việc nghiêm túc, khoa học, chính xác, tỉ mỉ và nó đã ngấm vào cả công việc hàng ngày. 3. Sèng gi¶n dÞ, khiªm tèn. - Cách nghĩ về cuộc sống của mình và những ngời ở mảnh đất Sa Pa rất giản dị. - Ca ngîi mäi ngêi, tõ chèi kh«ng muèn «ng ho¹ sÜ vÏ m×nh. - Kể về chiến công, đóng góp của bản thân một cách khiêm nhờng. 4. Chủ động gắn mình với cuộc đời, hồn nhiên, cởi mở. - Sống một mình trên đỉnh núi cao, nhng biết rất rõ những ngời xung quanh(vợ bác lái xe, hai c¸n bé ë Sa Pa, «ng kÜ s n«ng nghiÖp vµ anh c¸n bé nghiªn cøu sÐt) - Chủ động hào mình với cuộc đời: sắp xếp công việc ngăn nắp, đọc sách, nuôi gà, trồng hoa... 5. Cuộc sống đẹp, tâm hồn đẹp đẽ của ngời thanh niên làm ta trân trọng, khâm phục và buéc ta ph¶i suy nghÜ l¹i c¸ch sèng cña b¶n th©n. - C¸ch sènh cña ngêi thanh niªn cã lÝ tëng. - Biết hi sinh cho nhân dân, đất nớc, giản dị, khiêm tốn. - Tiªu biÓu cho thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m 70. -. Yªu cÇu vÒ h×nh thøc: Bµi viÕt cã bè côc ba phÇn râ rµng. LÝ lÏ, dÉn chøng cô thÓ, chÆt chÏ. Ng«n ng÷ giµu søc biÓu c¶m. Diễn đạt lu loát..
<span class='text_page_counter'>(20)</span> §Ò bµi :. §Ò B. Ph©n tÝch nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n “Lµng” cña Kim L©n. 1.Tìm hiểu đề: a. KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc trong t¸c phÈm truyÖn. b. Nội dung: Nêu nhận xét đánh giá của bản thân về nhân vật ông Hai trong truyện Làng. c. T liÖu : TruyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n. 2. Dµn bµi: a. Më bµi: - Giíi thiÖu truyÖn ng¾n Lµng, t¸c gi¶ Kim L©n, hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - Nªu nhËn xÐt chung vÒ nh©n vËt «ng Hai vµ néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n Lµng b. Th©n bµi: - Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ c©u chuyÖn. - Nªu nhËn xÐt vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn : - T×nh yªu lµng g¾n bã, hoµ quÖn víi lßng yªu níc cña «ng Hai lµ t×nh c¶m næi bËt, nÐt míi trong đời sống tinh thần của ngời nông dân trong cuộc kháng chiến chống Pháp. - T©m tr¹ng cña «ng Hai tríc khi nghe tin lµng theo giÆc: + Vui mõng, n¸o nøc mçi khi nhí vÒ lµng cña m×nh + Quan tâm đến kháng chiến: Nghe lỏm đọc báo, mong nắng cho tây chết, vui mừng khi ta th¾ng lîi. - Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin:“Làng chợ Dầu theo giặc làm Việt gian” mà ông nghe đợc tõ miÖng nh÷ng ngêi t¶n c. + Tâm trạng: xúc động, sững sờ, đau đớn, tủi hổ, dằn vặt đau khổ… + “ Cúi gằm mặt xuống mà đi, tởng không thở đợc….nằm vật ra giờng, nớc mắt,… Làng th× yªu thËt nhng lµng theo T©y th× ph¶i thï”. => ThÓ hiÖn s©u s¾c t×nh yªu lµng, yªu níc, tin tëng vµo c¸ch m¹ng vµo B¸c Hå. - Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu đợc cải chính. - Nghệ thuật: Chọn tình huống có vấn đề để nhân vật thể hiện, miêu tả nhân vật, đối thoại, độc tho¹i. c. KÕt bµi: - §¸nh gi¸ chung vÒ nh©n vËt «ng Hai vµ néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n Lµng. - Bµi häc cho b¶n th©n. BiÓu ®iÓm a. §iÓm giái: 8-10: Bìa viết theo bố cục 3 phần, đáp ứng yêu cầu, diễn đạt lu loát b. §iÓm kh¸: 6-7: - Bài viết đáp ứng yêu cầu, còn sai lỗi chính tả, dấu câu a. §iÓm trung b×nh: 4-5: - Bµi viÕt sai nhiÒu lçi, tr×nh bµy bÈn a. §iÓm yÕu: 3- 4: - Bµi s¬ sµi, thiÕu ý, bè côc cha râ rµng a. §iÓm kÐm: 0-2: - C¸c trêng hîp cßn l¹i.
<span class='text_page_counter'>(21)</span>