Tuyển tập 30 bài văn hay luyện thi vào lớp 10

TUYỂN TẬP 30 BÀI VĂN HAY

LUYỆN THI VÀO LỚP 10

1


PHẦN I

VĂN TỰ SỰ
Đề 1: Tưởng tượng 20 năm sau, vào một ngày hè ,em về thăm lại trường xưa.Hãy viết thư
cho một bạn học hồi ấy kể về buổi thăm trường đầy xúc động đó.
Đáp án :
Hà Nội ngày ...tháng …năm…
Sơn Ca thân mến!
Hè vừa rồi,nhân về thăm quê mình có ghé thăm trường cũ.Sau 20 năm,mái trường xưa
đã có rất nhiều thay đổi.Mình muốn viết thư cho bạn ngay,vừa để hỏi thăm sức khoẻ của gia
đình bạn vừa muốn tâm sự cùng bạn những chuyện ngày xưa .
Đó là vào một buổi chiều muộn,không gian làng quê yên ả,thanh bình đến kỳ lạ. Mình
bước trên con đường làng, vẫn là con đường ngày xưa có nhiều hoa và cỏ nhưng cảm giác
của mình thật lạ:hồi hộp,xao xuyến như cơ học trị nhỏ ngày nào mỗi sớm mai đến lớp .Từ xa
mình đã trơng thấy trường:nhà cao tầng,lợp ngói đỏ,nổi bật trên nền trời ngày hè xanh
trong.Bước những bước chân chậm rãi đến gần ngơi trường xưa u dấu,mình cảm nhận rõ
ràng cảm giác thân quen gần gũi khi nhìn thấy tấm biển: “Trường THCS Quất Lâm”.Sơn Ca
cịn nhớ lời cơ đã nói:“Bước qua cánh cổng này là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra”.Đúng là
như vậy.Ngôi trường của chúng ta giờ đã thay đổi khá nhiều:to đẹp hơn,khang trang hơn,có
tường bao,vườn thực vật và rất nhiều cây cảnh.Chỉ có những hàng cây trên sân trường là
vẫn thế:xanh biếc đến nao lòng.Cuối sân trường, hàng phượng vĩ vẫn nở hoa đỏ rực như
mùa thi chỉ vừa mới qua thơi...Mình bước chầm chậm lên hành lang tầng hai, giật mình khi
trơng thấy bác bảo vệ .Có lẽ nhìn cái vẻ bần thần của mình bác ấy cũng đốn ra là học sinh
cũ về thăm trường nên chỉ cười mà khơng hỏi gì cả.Lịng bồi hồi bước đến bên lớp cũ ,nhìn

qua cửa sổ , cảm thấy mình vẫn là cơ học trị nhỏ ngày nào.Trong “ngơi nhà chung”ấm
cúng này , bốn mươi thành viên của lớp đã học tập,vui chơi,cùng chia sẻ với nhau những
niềm vui,nỗi buồn, những tâm tư tình cảm của tuổi học trị hồn nhiên trong sáng. Những dãy
bàn,những giờ học hăng say,dường như còn thoảng đâu đây cả lời cơ giáo giảng…Sơn Ca
cịn nhớ chỗ ngồi của bọn mình ngày xưa khơng?Bàn thứ hai,bên trái,chỗ ngồi đã gắn bó với
chúng mình trong suốt cả năm học lớp 9.Có lần cơ giáo cho làm bài tập,cả lớp cắm cúi làm
còn An cúi mặt xuống bàn làm một giấc.Thấy An ngủ ngon lành quá,mình vẽ lên mũi cậu ấy
một chấm trịn to nhìn y như mũi con mèo.Một lát cơ giáo trơng thấy, gọi An đứng dậy.Nhìn
An,cơ giáo bật cười còn cả lớp được một phen nghiêng ngả.Ngày ấy chúng mình q nhất cơ
Mai.Với cả lớp ,cơ như người chị cả,vừa nghiêm nghị vừa gần gụi,yêu thương.Giọng cô nhỏ
và trong,những bài cô dạy,những câu chuyện cô kể dường như bao giờ cũng hấp dẫn hơn
nhiều lần…Tất cả như vừa mới đây thôi,vẫn vẹn nguyên trong ký ức,giờ ào ạt ùa về khiến
nỗi nhớ trở nên cồn cào,cháy bỏng.Gió chiều mát dịu, mang theo cả vị mặn mịi của biển
khiến mái trường quê thêm thân thuộc biết bao !

2


Mỗi chúng ta giờ đều đã khôn lớn trưởng thành.Những ước mơ xưa giờ đã thành hiện
thực.Nỗi lo toan của cuộc sống khiến ta đôi lúc lãng quên nhiều thứ.Chỉ riêng ở nơi
này,những kỷ niệm của chúng mình vẫn chờ đợi những học trị xưa ..
Chiều muộn,mình trở về.Đã bước chân ra khỏi ngôi trường lưu giữ những tháng năm
học trò hồn nhiên và đẹp như một câu chuyện cổ tích mà thấy lịng mình vẫn xao xuyến bâng
khng ..
Sơn Ca!Thư đã dài,mình dừng bút nhé.Hẹn gặp nhau một ngày gần nhất khi chúng
mình cùng trở lại trường xưa !
Bạn .
Thảo Nguyên.

3

Đề 2: Kể về 1 giấc mơ trong đó em gặp người thân đã xa cách lâu ngày.
Đáp án :
Đã bao giờ bạn tin rằng sau một giấc mơ những điều bạn hằng mong ước bấy lâu sẽ
trở thành sự thật ?Đã có lúc tơi rất tin vào điều đó và luôn nhớ khoảnh khắc kỳ diệu mà giấc
mơ đã đem đến cho tôi .
Hôm ấy là một buổi tối cuối tuần,trời đầy sao và gió thì dịu nhẹ.Tơi nằm trên trần
nhà mơ mộng đếm những vì sao.Bỗng nhiên tơi thấy cả không gian như bừng sáng.Trong
vầng hào quang sáng lấp lánh,ơng tơi cười hiền từ bước về phía tơi.Tơi sung sướng đến
nghẹt thở ngắm nhìn gương mặt phúc hậu, hồng hào và mái tóc bạc phơ của người ơng u
q.Ơng tơi vẫn thế:dáng người cao đậm,bộ qn phục giản dị và cái nhìn trìu mến!Tơi ngồi
bên ơng,tay nắm bàn tay của ông,tận hưởng niềm vui được nâng niu như thuở cịn thơ
bé...Tơi muốn hỏi những ngày qua ơng sống như thế nào?Ơng ở đâu?Ơng có nhớ đến gia
đình khơng …Tôi muốn hỏi nhiều chuyện nhưng chẳng biết bắt đầu từ đâu cả.
Ơng kể cho tơi nghe những câu chuyện cổ tích mà ngày xưa ơng vẫn kể.Giọng ơng vẫn
thế:rủ rỉ,trầm và ấm.Ơng hỏi tơi chuyện học hành,kiểm tra sách vở của tơi.Đơi mày ơng nhíu
lại khi thấy tơi viết những trang vở cẩu thả.Ơng khơng trách mà chỉ ân cần khun nhủ tơi
cố gắng học tập chăm chỉ hơn.Ơng nhìn tơi rất lâu bằng cái nhìn bao dung và khích lệ.Ơng
cịn bảo những khát vọng mà ơng làm dang dở,cháu hãy giúp ơng biến nó thành hiện
thực.Những khát vọng ấy ông ghi lại cả trong trang giấy này.Muốn làm được điều ấy chỉ có
con đường học tập mà thơi…
Ơng dẫn tôi đi trên con đường làng đầy hoa thơm và cỏ lạ.Hai ơng cháu vừa đi vừa
nói chuyện thật vui.Ơng bảo đến chợ hoa xn,ơng muốn đem cả mùa xuân về căn nhà của
cháu.Ông chọn một cành đào, cành khẳng khiu nâu mốc nhưng hoa thì tuyệt đẹp:màu phấn
hồng,mềm,mịn và e ấp như đang e lệ trước gió xuân.Nụ hoa chi chít,cánh hoa thấp thống
như những đốm sao.Tơi tung tăng đi bên ơng,lịng sung sướng như trẻ nhỏ.Ơng cầm cành
đào trên tay.Có lẽ mùa xuân đang nấp cả trong những nụ đào e ấp ấy…Xung quanh ông
cháu tôi,kẻ mua,người bán,ồn ào và náo nhiệt.Họ cũng đang chuẩn bị đón xn về !
Tơi đang bám vào tay ơng,ríu rít trị chuyện về những ngày xuân mới sắp đến,chợt

nghe tiếng mẹ gọi rất to.Tơi giật mình tỉnh dậy,thấy mình vẫn đang nằm trêm trần nhà.Lòng
luyến tiếc nhận ra tất cả chỉ là một giấc mơ thôi ..
Giấc mơ chỉ là khoảnh khắc kỳ diệu đáp ứng niềm mong nhớ của tôi. Tôi nuối tiếc
song cũng học được nhiều điều từ giấc mơ đó.Và quan trọng nhất là tơi được gặp ơng , được
ông truyền cho niềm tin và sự nỗ lực cố gắng thực hiện những ước mơ của chính mình.
___________________

4


Đề 3
Đã có lần em cùng gia đình đi thăm mộ người thân trong dịp lễ tết .Hãy viết bài văn kể
về buổi đi thăm đáng nhớ đó .
Đáp án :
“Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh ”.
Từ lâu lắm Nguyễn Du đã viết như thế về phong tục tảo mộ ngày thanh minh,và tôi
chờ đợi ngày ấy để được đi thăm mộ bà với biết bao nỗi niềm, cảm xúc.
Trời đất vạn vật chồng tỉnh sau giấc ngủ đơng,khốc tấm áo mùa xn tươi
tắn.Những giọt nắng đầu tiên trải trên nẻo đường làng nâu sậm thành từng vùng ấm
dịu.Những bông lau bên đường khẽ đưa mình trong gió,gợn sóng mềm mại.Hương mùa
xn thoảng nhẹ đâu đây.... Đường làng đẹp đến lạ lùng !
Tôi và gia đình bước vào khu yên nghỉ của những người đã khuất.Gió ở đây lạnh, heo
hút và hoang vắng.Những nấm mộ trắng nằm lặng yên tưởng chừng như không gian ở đây
ngưng lại trong sự vĩnh hằng.Mẹ tôi đã chuẩn bị đầy đủ những thứ cần thiết trong chiếc làn
nặng trĩu:nào nhang,hoa và cả đồ lễ nữa.Bà tôi nằm ở đây.Mẹ và chị tôi sửa sang phần mộ
bà chu đáo,cẩn thận.Đưa mấy nén nhang đã đốt sẵn,mẹ bảo chị tôi đi thắp nhang cho các
ngôi mộ xung quanh.Mẹ bày đồ lễ,tôi đứng lặng trước mộ bà,trong hương trầm nghi
ngút,những kỷ niệm ngày xưa tràn về …Tất cả chỉ như vừa mới hôm qua thôi.Tôi nhớ những
ngày bà bế tôi rong chơi khắp làng.Nhớ hơi ấm đặc biệt của bà,hình bóng bà mỗi sớm tinh

sương,thổi bếp rạ,nướng củ khoai thơm phức.Tơi thường theo bà dậy sớm,thích ngồi cuộn lại
trong lịng bà như một con mèo nhỏ,với tay đun bếp cùng bà.Hơi lửa làm nóng bừng hai má
,tơi vừa thổi vừa ăn miếng khoai nướng ngọt đến mềm môi...Thuở bé thơ, hai chị em tơi
thường dành nhau chải tóc cho bà.Tóc bà dài, lốm đốm sợi bạc,thoảng mùi sả thơm…Tôi
nhớ khôn nguôi mùi hương ấm nồng làm cay sống mũi ấy.Lúc nhỏ,tôi là đứa trẻ hậu
đậu,vụng về nhưng bà chẳng bao giờ mắng tôi. Bà dạy tôi mọi thứ,cẩn trọng,rõ ràng như
người ta truyền cho nhau kinh nghiệm đã được chắt chiu cả một đời.Thuở ấy,mỗi lúc đông
về,bà thường nhắc tôi mặc áo cho thật ấm,vậy mà giờ đây bà nằm một mình trong lịng đất
lạnh,trống trải và cơ đơn…Tơi u bà,gắn bó bên bà cả một thời thơ bé.Tâm hồn tôi trong
trẻo hơn,trái tim hiểu thế nào là nhân ái từ sự dạy dỗ của bà,từ những câu chuỵên cổ tích mà
bà đã kể.Bây giờ tơi đã lớn khơn.Đơng về biết tự mặc áo ấm,làm việc nhà khơng cịn hậu đậu
vụng về,bà tơi lại chẳng cịn có dịp nhìn thấy thành quả của mình được nữa.
Tiếng mẹ gọi hố vàng,tro tiền giấy bay kéo tôi ra khỏi thế giới tuổi thơ tràn ngập
hình bóng của bà.Tơi trở về nhà trên con đường cũ nhưng sao thấy không gian như ảm đạm
hơn.Dường như tôi đang mong chờ một điều kỳ diệu vẫn thường xảy ra trong các câu chuyện
cổ tích để không gian buồn trên con đường về nhạt bớt đi chăng?
Có thể bà đã đi xa mãi nhưng bà vẫn sống trong lịng tơi và tất cả mọi người trong
gia đình.Tơi tin bà đang dõi theo từng bước đường đời của đứa cháu yêu và nhất định sẽ để
bà được mỉm cười về tơi nơi chín suối.
___________________

5


Đề 4 :
Hãy kể lại một lần em trót xem nhật ký của bạn.
Đáp án :
Trong ngăn ký ức ngày hơm qua của mình,tơi có thể qn nhiều thứ nhưng khơng thể
qn lần trót xem trộm nhật ký của Mai .
Mai là cô bạn gái thân thiết nhất của tôi.Chúng tơi chơi với nhau từ hồi cịn bé xíu nên

tơi hiểu Mai rất rõ .Mai xinh xắn và dễ mến:mái tóc dài đen mượt,cái miệng chúm chím thật
đáng u.Mai thơng minh,học giỏi và rất tình cảm với bạn bè .
Một lần tôi đến nhà Mai mượn sách.Mai đang mải làm bánh nên để tơi tự tìm.Cả một
tủ sách khiến tơi hoa mắt.Tôi phát hiện ra một khe hở nhỏ cạnh kệ sách,tơi tị mị lơi từ đó ra
một quyển sổ nhỏ và mở ra xem.Không!Tôi vội vàng gập lại và định để vào chỗ cũ.Nhưng tôi
lại ngập ngừng,tôi muốn biết thêm về Mai,muốn biết Mai ghi nhật kí như thế nào?Tơi khơng
kìm được tay mình tiếp tục mở cuốn sổ và cũng khơng kìm được mắt mình đọc nó.Tơi đã cố
gắng nhưng mắt tôi vẫn dán vào.“Trời ơi ! lẽ nào cuộc sống của Mai là như vậy ?”Bỗng tôi
giật bắn mình,Mai xuất hiện ngay trước mặt.Tay tơi run bắn,cuốn nhật kí rơi bộp xuống
đất,tơi đứng trân trân,bất động,khơng nói được lời nào.Tôi chỉ nhớ ánh mắt rưng rưng,đôi
môi run rẩy đầy tức giận của Mai.Tơi vụt chạy đi,lịng nặng trĩu ..
Đó là lần đầu tiên tơi thấy Mai giận dữ như vậy.Tơi chạy,chạy như trốn ánh mắt ấy,tơi
muốn khóc quá.Tôi rất sợ,sợ sự giận dữ Mai ném cho tôi,sợ cả chính việc mình vừa làm.Về
đến nhà tơi đóng sập cửa phịng lại,thở hổn hển,bần thần ngồi xuống ghế,tơi tự trách mình
tại sao lại làm như vậy ?Tại sao tơi khơng chiến thắng được sự tị mị của chính mình?Tại
sao?Tơi buồn bực quăng cả chồng sách xuống đất.Sự xấu hổ và hối hận làm tơi day dứt
khơng n .
Đêm đó tơi trằn trọc mãi.Tơi ước gì chuyện đó chưa bao giờ xảy ra và ngày mai
chúng tôi lại cùng nhau đến lớp.Tôi suy nghĩ miên man,nhớ lại những trang nhật ký đầy
nước mắt của bạn.Làm sao tơi có thể tưởng tượng được rằng gia đình Mai khơng hề hạnh
phúc,suốt ngày Mai phải nghe những trận cãi vã của bố mẹ.Tôi khơng tin vào những gì mình
đã đọc.Càng nghĩ,tơi càng thương Mai.Tơi tưởng tượng ra hình bóng Mai cơ đơn và buồn bã
trong căn nhà lớn.Vậy mà tơi đã tưởng mình hiểu về Mai rõ lắm.Tôi muốn chia sẻ cùng
Mai,muốn an ủi và làm hồ với bạn.Nhưng tơi lo Mai vẫn trách móc, vẫn giận tơi và bạn sẽ
chẳng bao giờ nói với tơi một lời nào nữa bởi tơi đã cố tình xen vào bí mật đau buồn mà Mai
hằng cất giữ trong sâu thẳm trái tim mình.Cứ thế,suốt một đêm trường tơi khơng sao thốt
khỏi sự ăn năn,day dứt…
Sáng hơm sau,tơi đến lớp một mình.Tơi tự nhủ lịng sẽ đến xin lỗi Mai nhưng tôi vẫn
vô cùng lo lắng.Mặc dù vậy, tôi đã không thực hiện được ý định của mình vì hơm sau và
những ngày sau đó Mai khơng đến lớp.Vì hồn cảnh riêng của gia đình,Mai đã chuyển về

q để học .
Mong rằng,sẽ có lúc tơi gặp lại Mai để xin lỗi bạn,và tôi cũng cầu mong những nỗi
buồn của Mai sẽ vợi đi theo năm tháng.Tôi tin tưởng một tương lai rộng mở,sáng tươi sẽ đến
với người bạn của tơi.Và tơi nữa,tơi tự hứa với mình sẽ chẳng bao giờ lặp lại sai lầm dại dột
thuở ấu thơ .
___________________
6


Đề 5 : Kể về cuộc gặp gỡ với các chú bộ đội nhân ngày 22/12.Trong buổi gặp đó em thay mặt các bạn
phát biểu những suy nghĩ , tình cảm của thế hệ sau đối với thế hệ cha anh đi trước .
Đáp án :
Nhân kỷ niệm ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam,trường em tổ chức cho học
sinh đi thăm một đơn vị bộ đội.Trong buổi gặp gỡ đó em được thay mặt các bạn phát biểu
những suy nghĩ tình cảm của mình .
Xe dừng bánh,cả doanh trại bộ đội rộng lớn,sạch sẽ,ngăn nắp hiện ra trước mắt.Hội
trường trang hoàng lộng lẫy,các bác các chú quân phục chỉnh tề,gương mặt rạng rỡ,tự
hào.Chúng em quây quanh các chiến sỹ áo xanh,mặt các bạn hớn hở, hãnh diện lạ
thường!Chúng em hỏi các chú nhiều chuyện lắm,cả về lịch sử ra đời ngày 22/12 nữa.Giờ thì
chúng em đã biết:Bác Hồ chỉ thị thành lập đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân vào
ngày 22/12 /1944.Ngay sau đó đội đánh thắng 2 trận liên tiếp tại Phăy Khắt,Nà Ngần…Đội
ngày càng lớn mạnh và được đổi tên thành QĐND Việt Nam.Và từ đó lấy ngày 22/12 làm
ngày truyền thống.Bây giờ thì em đã hiểu lịch sử ra đời của ngày 22/12,hiểu về truyền thống
yêu nước và ý chí chiến đấu bảo vệ đất nước của dân tộc ta.Càng hiểu em càng thấy trân
trọng và muốn khắc ghi vào tiềm thức đển nhớ về một thời kì hào hùng với những con người
quả cảm của một đất nước bé nhỏ mà kiên cường…
Chúng em còn được nghe kể nhiều về những chiến cơng anh dũng,hào hùng của
những người lính cụ Hồ,về những tháng năm bôn ba chinh chiến chống kẻ thù xâm
lược,những gian khổ hy sinh không thể diễn tả bằng lời.Đến thời bình,bộ đội đâu đã hết
nguy nan:Những đêm tuần tra lạnh run người khi truy bắt tội phạm chống lại những lực

lượng thù địch phá hoại từ bên ngoài,những lúc giúp dân chống thiên tai,lụt lội...Nhìn gương
mặt rắn rỏi,xạm đen vì nắng gió,nghe những câu chuyện kể và chứng kiến vẻ bình thản của
những chiến binh,em thật sự thấy rất cảm động xen lẫn cả niềm tự hào,biết ơn sâu
sắc...Trong dịng cảm xúc khó tả,ấy em lại được vinh dự thay mặt các bạn phát biểu những
suy nghĩ tình cảm của mình:“Kính thưa các bác ,các chú ,chúng cháu may mắn được sinh ra
và lớn lên trong một dân tộc anh hùng.Chúng cháu biết để có được cuộc sống hịa bình hơm
nay,dân tộc Việt Nam đã phải đánh đổi rất nhiều,bằng cả nước mắt và máu xương của bao
người đã hy sinh cho Tổ quốc.Để thể hiện lòng biết ơn của thế hệ mình đối với cha
anh,chúng cháu hứa sẽ nỗ lực học tập,rèn luyện,tu dưỡng để trở thành những cơng dân có
ích,góp phần nhỏ bé của mình xây dựng đất nước.Có như vậy mới xứng đáng với truyền
thống cao quí cuả dân tộc,xứng đáng với sự hy sinh của bao thế hệ cha anh.”Em ngồi xuống
mà thấy tay mình vẫn còn run,trái tim lâng lâng một cảm xúc bay bổng lạ kì .
Ánh nắng đã nhạt dần,chúng em chia tay với các bác,các chú trong lưu luyến.Buổi
gặp gỡ đã khơi dậy những ước mơ trong em,tăng thêm lòng quyết tâm và niềm tin của em
vào một tương lai tươi sáng .
___________________

7


Đề 6:
Kể lại kỉ niệm đáng nhớ giữa mình và thầy cô giáo cũ nhân ngày 20-11
Đáp án:
“Đại dương lớn bởi dung nạp trăm sơng,con người lớn bởi rộng lịng bao dung cả
những điều lầm lỗi”.Đó là bài học đầu tiên tơi học được từ cơ giáo của mình và cho đến tận
bây giờ,những kỉ niệm yêu thương về cô giáo đầu tiên vẫn cịn in đậm trong tâm trí của tôi!
Ngày ấy tôi mới vào học lớp 1.Cô giáo của tơi cao,gầy,mái tóc khơng mướt xanh mà
lốm đốm nhiều sợi bạc,cô ăn mặc giản dị nhưng lịch thiệp.ấn tượng nhất ở cô là đôi mắt
sáng,nghiêm nghị mà dịu dàng.Cái nhìn vừa u thương vừa như dị hỏi của cơ cho đến bây
giờ tôi vẫn chẳng thể nào quên…

Hôm ấy là ngày thứ 7.Mai có một chiếc bút máy mới màu trắng sọc vàng với hàng chữ
“My pen”lấp lánh và những bơng hoa nhỏ xíu tinh xảo ẩn nấp kín đáo mà dun dáng ở cổ
bút.Tơi nhìn cây bút một cách thèm thuồng,thầm ao ước được cầm nó trong tay…
Đến giờ ra chơi,tơi một mình coi lớp,khơng thể cưỡng lại ý thích của mình,tơi mở cặp
của Mai,ngắm nghía cây bút,đặt vào chỗ cũ rồi chẳng hiểu vì sao tơi bỗng khơng muốn trả
lại nữa.Tơi muốn được nhìn thấy nó hàng ngày,được tự mình sở hữu nó,được thấy nó trong
cặp của chính mình…
Hết giờ ra chơi, các bạn chạy vào lớp,Mai lập tức mở cặp và khóc ồ lên khi thấy
chiếc bút đã khơng cánh mà bay!Cả lớp xơn xao,bạn thì lục tung sách vở,bạn lục ngăn
bàn,có bạn bị cả xuống gầm bàn ngó nghiêng xem chiếc bút có bị rơi xuống đất
khơng…Đúng lúc đó,cơ giáo của chúng tơi vào lớp!Sau khi nghe bạn lớp trưởng báo cáo và
nghe Mai kể chi tiết về chiếc bút:nào là nó màu gì,có chữ gì, có điểm gì đặc biệt,ai cho,để ở
đâu,mất vào lúc nào…Cô yên lặng ngồi xuống ghế.Lớp trưởng nhanh nhảu đề nghị:
-Cơ cho xét cặp lớp mình đi cơ ạ!
Cơ hình nh khơng nghe thấy lời nó nói, chỉ chậm rãi hỏi:
-Ra chơi hôm nay ai ở lại coi lớp?
Cả lớp nhìn tơi,vài giọng nói đề nghị xét cặp của tơi,những cái nhìn dị hỏi,nghi
ngờ,tơi thấy tay mình run bắn,mặt nóng ran nh có trăm ngàn con kiến đang bị trên má. Cô
giáo tôi nổi tiếng là nghiêm khắc nhất trờng,chỉ một cái gật đầu của cô lúc này,cái cặp bé
nhỏ của tôi sẽ được mở tung ra…Bạn bè sẽ thấy hết,sẽ chê cười,sẽ chẳng cịn ai chơi cùng
tơi nữa…Tơi sợ hãi,ân hận,xấu hổ,bẽ bàng…Tơi ồ khóc,tơi muốn được xin lỗi cô và các
bạn…Bỗng cô giáo của tôi yêu cầu cả lớp im lặng,cô hứa thứ hai sẽ giải quyết tiếp,giờ học
lặng lẽ trôi qua...
Sáng thứ hai,sau giờ chào cờ,cô bước vào lớp,gật đầu ra hiệu cho chúng tôi ngồi
xuống.Cô nhẹ nhàng đến bên Mai và bảo:
-Hôm thứ bảy bác bảo vệ có đưa cho cơ cây bút và nói rằng bác nhặt được khi đi đóng
khố cửa lớp mình,có phải là cây bút của em khơng?
Mai cầm cây bút,nó sung sướng nhận là của mình,cơ dặn dị cả lớp phải giữ gìn dụng
cụ học tập cẩn thận,giờ học trơi qua êm ả,nhẹ nhàng…Ra chơi hơm ấy,các bạn lại ríu rít bên
tôi như muốn bù lại sự lạnh nhạt hôm trước.Chỉ riêng tôi là biết rõ cây bút thật của Mai hiện

ở nơi đâu…

8


Sau đó vài ngày cơ có gặp riêng tơi,cơ khơng trách móc cũng khơng giảng giải gì
nhiều.Cơ nhìn tơi bằng cái nhìn bao dung và thơng cảm,cơ biết lỗi lầm của tôi chỉ là sự dại
dột nhất thời nên đã có cách ứng xử riêng để giúp tơi khơng bị bạn bè khinh thường,coi rẻ…
Năm tháng qua đi,bí mật về cây bút vẫn chỉ có mình tơi và cơ biết.Nhưng hơm nay,nhân
ngày 20/11, tơi tự thấy mình đã đủ can đảm kể lại câu chuyện của chính mình nh là một cách
thể hiện lịng biết ơn và kính trọng đối với người đã dạy tôi bài học về sự bao dung và cách
ứng xử tế nhị trong cuộc sống.
Giờ đây tôi đã lớn,đã biết cân nhắc đúng sai trước mỗi việc mình làm, tơi vẫn nhớ về
bài học thuở thiếu thời mà cô đã dạy: Bài học về lỗi lầm và sự bao dung! Và có lẽ trong suốt
cả cuộc đời mình,tơi sẽ chẳng lúc nào ngi nỗi nhớ về cơ như nhớ về MỘT CON NGỜI CĨ
TẤM LỊNG CAO CẢ!

9


PHẦN II
NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
ĐỀ 1 :
SUY NGHĨ VỀ TINH THẦN TỰ HỌC .
ĐÁP ÁN :
Cuộc sống luôn vận động và phát triển khơng ngừng . Nó địi hỏi mọi người phải vận
động để theo kịp sự phát triển của xã hội . Chính vì vậy mà tinh thần tự học có vai trị vơ
cùng quan trọng .
Trước hết ta phải hiểu “tự học” là như thế nào?Nếu học là quá trình tìm hiểu , thu nhận
kiến thức và hình thành kỹ năng của bản thân thì tự học là sự chủ động , tích cực , độc lập

tìm hiểu , lĩnh hội tri thức và hình thành kỹ năng cho mình .Q trình tự học cũng có phạm vi
khá rộng :khi nghe giảng ,đọc sách hay làm bài tập , cần tích cực suy nghĩ , ghi chép , sáng
tạo nhằm rút ra những điều cần thiết, hữu ích cho bản thân . Tự học cũng có nhiều hình
thức: có khi là tự mày mị tìm hiểu hoặc có sự chỉ bảo , hướng dẫn của thầy cô giáo …Dù ở
hình thức nào thì sự chủ động tiếp nhận tri thức của người học vẫn là quan trọng nhất .
Phải tự học mới thấy hết những ý nghĩa lớn lao của công việc này .Tự học giúp ta nhớ
lâu và vận dụng những kiến thức đã học một cách hữu ích hơn trong cuộcsống . Khơng
những thế tự học còn giúp con người trở nên năng động , sáng tạo , không ỷ lại, không phụ
thuộc vào người khác . Từ đó biết tự bổ sung những khiếm khuyết của mình để tự hồn thiện
bản thân .
Tự học là một cơng việc gian khổ , địi hỏi lịng quyết tâm và sự kiên trì .Càng cố gắng tự
học con người càng trau dồi được nhân cách và tri thức của mình .Chính vì vậy tự học là
một việc làm độc lập gian khổ mà khơng ai có thể học hộ , học giúp . Bù lại , phần thưởng
của tự học thật xứng đáng : đó là niềm vui , niềm hạnh phúc khi ta chiếm lĩnh được tri thức
.Biết bao những con người nhờ tự học mà tên tuổi của họ được tạc vào lịch sử .Hồ Chí Minh
với đôi bàn tay trắng ra đi từ bến cảng nhà Rồng , nhờ tự học Người biết nhiều ngoại ngữ và
đã tìm được đường đi cho cả dân tộc Việt Nam đến bến bờ hạnh phúc . Macxim Gorki với cả
một thời thơ ấu gian khổ ,không được đi học , bằng tinh thần tự học ông đã trở thành đại
văn hào Nga .Và còn rất nhiều những tấm gương khác nữa : Lê Q Đơn ,Mạc Đĩnh Chi,
Nguyễn Hiền …Nhờ tự học đã trở thành bậc hiền tài , làm rạng danh cho gia đình quê
hương xứ sở .
Việc tự học có ý nghĩa to lớn như vậy nên bản thân mỗi chúng ta phải xây dựng cho mình
tinh thần tự học trên nền tảng của sự say mê , ham học, ham hiểu biết , giàu khát vọng và
kiên trì trên con đường chinh phục tri thức .Từ đó bản thân mỗi con người cần chủ động ,
tích cực, sáng tạo , độc lập trong học tập . Có như vậy mới chiếm lĩnh được tri thức để vươn
tới những ước mơ, hồi bão của mình .
Càng hiểu vai trò và ý nghĩa của việc tự học,em càng cố gắng và quyết tâm học tập
hơn .Bởi tự học là con đường ngắn nhất và duy nhất để hoàn thiện bản thân và biến ước mơ
10

thành hiện thực . Có lẽ bởi vậy mà Lê-nin đã từng đặt ra một phương châm : “Học, học nữa,
học mãi”

11


Đề 2:
HÚT THUỐC LÁ CÓ HẠI .
ĐÁP ÁN
Xã hội ngày càng phát triển , con người ngày càng được quan tâm song vẫn có khơng
ít những tác nhân làm nguy hại đến sức khoẻ của con người .Một trong số đó là thuốc lá !
Trên mỗi vỏ bao thuốc lá đều có dịng chữ “Thuốc lá có hại cho sức khoẻ” vậy mà bất
chấp điều cảnh báo ấy,người ta vẫn hút thuốc.Hút đến vàng răng,vàng cả ngón tay cầm
thuốc,hơi thở hơi đến khó chịu với những người xung quanh…Có một thời, thuốc lá trở
thành vật không thể thiếu trên bàn tiếp khách. Người lớn hút , trẻ nhỏ cũng hút.Nguyên nhân
nào dẫn đến thói quen tai hại ấy? Do thói quan giao tiếp cũng có,do sự học địi bắt chước
thích tỏ ra mình là người “sành điệu” cũng có.
Hầu hết những người hút thuốc lá đều biết tác hại của nó . Trong thuốc lá có chứa
Nicơtin là một chất gây nghiện . Hút thuốc lá nhiều có thể bị hỏng hệ hơ hấp, dẫn đến ho ,
khó thở , tức ngực , thậm chí có thể gây rỗ phổi hoặc ung thư phổi. Như vậy , thuốc lá làm
cho sức khoẻ và tuổi thọ bị suy giảm nghiêm trọng.Không những thế thuốc lá còn làm tiêu
hao túi tiền của người sử dụng.Có thể số tiền dành cho thuốc lá khơng nhiều ,nhưng nếu
khơng hút thuốc lá, ta có thể dùng số tiền đó vào những việc khác hữu ích hơn. Đối với trẻ
nhỏ việc học đòi, bắt chước hút thuốc lá vừa làm nguy hại đến sức khoẻ vừa làm cho tâm
tính bị thay đổi dẫn đến dối trá, trộm cắp vặt để có tiền hút thuốc…
Thuốc lá khơng chỉ có hại đối với người trực tiếp sử dụng nó mà cịn ảnh hưởng đến
những người xung quanh vì khói thuốc lan trong khơng khí khiến họ cũng phải chịu ảnh
hưởng nặng nề. Hiện nay, khi đến các nơi cơng cộng như bến xe, thậm chí cả trường học, trụ
sở nhà nước, chúng ta vẫn bắt gặp nhiều người hút thuốc lá mà không hề quan tâm đến sức

khoẻ của mình và cảm giác của những người xung quanh. Như vậy họ đã gián tiếp làm nguy
hại đến sức khoẻ cộng đồng và vơ tình làm cho mơi trường bị suy thoái . Theo điều tra mới
nhất của tổ chức y tế thế giới WHO , cứ theo đà hút thuốc hiện nay thì đến năm 2020 số
người chết vì thuốc lá sẽ là 8 triệu người một năm . Tức là cao hơn số người chết vì
HIV/AIDS, bệnh lao và tai nạn giao thông cộng lại. Dự báo ấy liệu có làm cho những con
nghiện thuốc lá lưu tâm ?
Thuốc lá có hại như vậy . Làm thế nào để ngăn chặn việc hút thuốc lá ?Có lẽ cần
tuyện truyền nhiều hơn về tác hại của nó trên các phương tiện thông tin đại chúng . Coi việc
hút thuốc lá là hành vi khơng đẹp bởi nó là biểu hiện của nghiện ngập và của những con
người dễ bị chi phối .Và yếu tố quan trọng nhất là tự bản thân phải ý thức cao , chủ động
không tiếp cận với thuốc lá để giữ gìn,bảo vệ sức khoẻ của chính mình và những người thân
trong gia đình mình .
Thuốc lá có hại .Thuốc lá nguy hiểm cho sức khoẻ .Bởi vậy thế hệ trẻ chúng ta hãy
cùng nhau nói khơng với thuốc lá !

12


Đề 3: Vấn đề rác thải với môi trường …
ĐÁP ÁN
TIẾNG KÊU CỨU CỦA MÔI TRƯỜNG .
Thành ngữ Việt Nam có câu :“Nhà sạch thì mát , bát sạch ngon cơm”.Vậy mà“ ngôi nhà
chung” của chúng ta đang tràn ngập rác.Việc vứt rác bừa bãi đã trở thành mối quan tâm lo
lắng cho những người biết trân trọng và yêu q mơi trường .
Ở một số nước tiên tiến trên thế giới ,vệ sinh công cộng rất được quan tâm .Tuy nhiên ở
nước ta đây dường như mới là vấn đề của các ngành chức năng.Bởi vậy rác có mặt ở khắp
nơi:trên đường phố,trong nhà xe,bệnh viện,trường học,di tích thắng cảnh…Đến đâu cũng
thấy rác,thậm chí ngồi bên hồ,dù là hồ đẹp nổi tiếng người ta cũng tiện tay vứt rác
xuống…Rác gồm đủ loại với đủ các chất liệu khác nhau:từ vỏ hoa quả đến vỏ đồ hộp,bao bì
ni lơng,vỏ chai thuỷ tinh,sỉ than,gỗ,giấy…

Rác thải phong phú bao nhiêu thì tác hại mà nó gây ra lớn theo nhường ấy.Rác thải làm
mất mỹ quan nơi công cộng ,biến những thắng cảnh thành bãi rác. Ai đã từng du ngoạn
Hương Sơn chắc khơng thể qn hình ảnh khắp các lối đi,các sườn núi rác tràn ngập và dày
đặc .Chốn “Thiên Nam đệ nhật động ”bớt hấp dẫn du khách hơn có lẽ cũng vì như
vậy.Khơng chỉ có thế, rác thải bừa bãi cịn gây ơ nhiễm mơi trường ,khơng khí khơng trong
lành ,sông hồ ô nhiễm ,sinh vật ở sông hồ bị chết …Tất cả những điều đó đều có thể làm
nguy hại đến sức khoẻ của con người.Đôi khi ,rác thải bừa bãi còn gây nguy hiểm trực tiếp
cho con người như trượt ngã vì dẫm phải vỏ hoa quả ,đồ hộp , trẻ nhỏ bị cháy máu,nhiễm
trùng vì dẫm phải mảnh chai…
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hiện tượng trên . Song về cơ bản có thể nhận thấy
nạn vứt rác bừa bãi là do sự thiếu ý thức của một số người ,do chưa có nhiều thùng rác ở
những nơi cơng cộng và chưa thực sự có những biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với những
người vi phạm .
Trong khi chúng ta cịn đang lúng túng tìm giải pháp khắc phục thì hàng ngày , hàng
giờ hành tinh xanh của chúng ta đang oằn mình vì rác . Bởi vậy ngoài việc đặt thùng rác ở
những nơi công cộng , treo biển cấm đổ rác ở một số nơi và xử phạt nghiêm khắc với người
vi phạm , chúng ta cần phải giáo dục ý thức về vấn đề này ,và phải nhanh chóng khắc phục
hậu quả ở những nơi đã bị vứt rác bừa bãi , nhằm ngăn chặn hành vi tiếp tục xả rác của
những người vơ ý thức .Bên cạnh đó cần nhân rộng những phong trào giàu ý nghĩa như “chủ
nhật xanh ”,“xanh sạch đẹp thành phố”…Để ngôi nhà chung của chúng ta ln sạch sẽ , an
lành.
Thành ngữ Việt Nam từng nói: “góp gió thành bão ”. Mỗi học sinh chúng ta cần ý
thức giữ gìn vệ sinh nơi cơng cộng để trái đất này mãi mãi là hành tinh xanh đáng yêu

13


Đề 4:
CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM …
Đáp án

Chiến tranh đã lùi xa nhưng di hoạ mà nó để lại vẫn hàng ngày hàng giờ làm bao
người Việt Nam đau đớn .Trước tình hình ấy , cả nước đã lập quỹ giúp đỡ các nạn nhân chất
độc màu da cam nhằm phần nào cải thiện cuộc sống và xoa dịu nỗi đau của họ .
Chất độc màu da cam mà Đế quốc Mỹ đã rải xuống các cánh rừng Miền Nam thời
chiến tranh đã tạo nên nỗi kinh hoàng cho thế hệ sau của những người đã từng sống ở
những khu vực đó.Những đứa trẻ vơ tơi, tật nguyền,dị dạng,vừa chào đời đã phải lìa đời
hoặc nếu sống được thì sức khoẻ,trí tuệ thậm chí cả hình hài đều khơng bình thường…Những
sinh linh quái dị và vô tội ấy trở thành nỗi ám ảnh,đau đớn đến tê tái của người thân, gia
đình và của tồn xã hội .
Ngun nhân nào dẫn đến thảm hoạ ấy ?Chính là do sự vơ nhân đạo của giới cầm
quyền ở một đất nước đã từng tuyên bố về quyền con người trước toàn thế giới.Để thực hiện
âm mưu xâm lược của mình,đế quốc Mỹ đã không từ một thủ đoạn nào kể cả việc vi phạm
quyền làm người của những trẻ thơ vô tội .Những bọc nước,cục thịt ,quái thai hoặc những
sinh thể điên dại,vô tri vô giác do chất độc màu da cam không chỉ khiến cho gia đình đau
đớn về tinh thần,khốn khổ về vật chất mà cịn là gánh nặng cho tồn xã hội…Những vết
thương không mảnh đạn mà đeo bám dai dẳng mãi mãi khơng lành.Đó chính là tội ác tày
trời mà chiến tranh đã gây ra .
Trước tình hình đó nhiều chương trình ủng hộ những nạn nhân chất độc màu da cam
đã được tổ chức.Biết bao người đã khóc thương cho những số phận bất hạnh,biết bao chữ ký
đã được thu thập để ủng hộ cuộc đấu tranh đòi bồi thường cho các nạn nhân chiến
tranh.Ngày đầu tiên Mỹ rải chất độc chết người này xuống Việt Nam: 10-8-1961 đã trở
thành ngày “Vì nạn nhân chất độc màu da cam”.Cả nước Việt Nam đã lập quĩ giúp đỡ các
nạn nhân khốn khổ.Đó là việc làm cần thiết để giúp đỡ họ phần nào cải thiện cuộc sống và
xoa dịu nỗi đau.Nhiều em bé tật nguyền,côi cút đã được chăm sóc,nhiều tổ chức chính
quyền,doanh nghiệp,cá nhân đã xây dựng nhà tình nghĩa,tặng xe lăn,tiền, quà ,thăm hỏi và
giúp đỡ các nạn nhân.Nhiều nhóm tình nguyện viên được thành lập để làm việc tại các trung
tâm bảo trợ nạn nhân chất độc màu da cam…Dẫu biết rằng tất cả những giúp đỡ đó khơng
thể bù đắp được những mất mát đau đớn của họ song đó thực sự là hành động đền ơn đáp
nghĩa, phù hợp với truyền thống“tương thân tương ái”,“uống nước nhớ nguồn” của dân tộc
Việt Nam ta .

Việt Nam đã cố gắng để xoa dịu nỗi đau chiến tranh,song“ơn phải trả,ốn phải
đền”.Chính phủ Mỹ và 37 cơng ty hoá chất đã cung cấp chất độc này cho quân đội Mỹ cũng
phải chịu trách nhiệm về sự vô nhân đạo của mình .
Nỗi đau của những nạn nhân da cam là một nỗi ám ảnh dai dẳng ,việc giúp đỡ họ cần phải
làm thường xuyên và liên tục .Bởi vậy mỗi chúng ta cần nhận thức sâu sắc về vấn đề này ,
tích cực học tập , phấn đấu xây dựng xã hội tốt đẹp mà ở đó mọi người đều được đảm bảo
quyền sống và quyền hạnh phúc .

14


ĐỀ 5:

TRỊ CHƠI ĐIỆN TỬ.. .

ĐÁP ÁN
Trị chơi điện tử vốn là một trị giải trí lành mạnh song hiện tượng đam mê trò chơi
này mà sao nhãng học hành và gây nhiều hậu quả tại hại đã trở thành một vấn đề bức xúc ở
lứa tuổi học sinh .
Có thể thấy ở khắp các phố phường và các nẻo đường thơn ngõ xóm những qn
Intenet. Học sinh đến đó không phải để truy cập thông tin phục vụ cho việc học mà để chơi
điện tử . Nhiều bạn ngồi hàng giờ , hàng ngày trước màn hình vi tính, mê mẩn với những trò
chơi trên máy ,quên thời gian thậm chí bỏ học để chơi ,trong đầu lúc nào cũng chỉ nghĩ đến
các trò chơi và ham muốn chinh phục khám phá nó khiến gương mặt ngơ ngẩn như mất
hồn…
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đó .Do bố mẹ không quan tâm , do buồn ,
do bạn bè rủ rê , do không tự chủ được bản thân …Song dù lý do nào đi nữa , ham mê trò
chơi điện tử cũng là một điều tai hại . Trước hết ngồi q gần màn hình vi tính trong một
thời gian dài có thể làm cho mắt bị cận thị , người mệt mỏi, sức khoẻ bị tổn hại . Khơng chỉ
có thế , ham mê trị chơi điện tử cịn dẫn đến sao nhãng nhiệm vụ chính của người học sinh

là học tập . Mải chơi , bỏ tiết, trốn học, không hiểu bài , không làm bài tập , học tập sút kém
dẫn đến chán học . Như vậy vơ tình sự ham chơi nhất thời có thể tự huỷ hoại tương lai của
chính bản thân mình .Trị chơi điện tử cịn khiến tâm hồn bị đầu độc bởi bạo lực , chém giết ,
bắn phá , cuốn con người vào một thế giới ảo đầy những mưu mô , thủ đoạn . Hơn nữa ham
chơi điện tử cịn tiêu tốn tiền bạc một cách vơ ích , có khi cịn làm thay đổi nhân cách con
người . Để có tiền chơi điện tử nhiều thói hư tật xấu bắt đầu nảy sinh như dối trá , thủ đoạn ,
trộm cắp tiền bạc, tài sản của gia đình , bạn bè …Và khơng ai có thể lường trước được
những hậu quả tai hại khác nếu niềm đam mê kia vẫn còn tiếp diễn .
Trò chơi điện tử tai hại như vậy , làm thế nào để ngăn chặn nó ?Đây thực sự là một
việc khó song không phải là không làm được.Quan trọng nhất là bản thân phải xác định
nhiệm vụ chính của mình là học tập ,rèn luyện ,tu dưỡng,khơng lãng phí thời gian,sức lực,
tiền bạc vào những việc vơ bổ ,thậm chí là có hại .Chỉ coi trò chơi điện tử như một trò giải
trí ,tiếp xúc với nó có chừng mực , biết chế ngự và làm chủ bản thân, không để bản thân bị
tác động bởi những trò chơi và sự rủ rê của những người bạn xấu. Bên cạnh đó cũng cần có
sự quan tâm thường xuyên và sự quản lý chặt chẽ của gia đình nhằm giúp con em mình tránh
xa những đam mê tai hại .Nhà trường và xã hội cũng cần có sự phối hợp giáo dục thế hệ trẻ,
tạo ra những hoạt động bổ ích ,những sân chơi vui tươi lành mạnh để mọi học sinh đều
được tham gia .Có như vậy vấn nạn học sinh say mê trò chơi điện tử mới được giải quyết
triệt để.
Ham chơi điện tử - Ham muốn nhất thời mà tác hại khơng lường hết được.Bởi vậy vì
tương lai của chính mình,chúng ta đừng để bản thân vướng vào đam mê chết người đó.

15


ĐỀ 6:
NHIỀU HỌC SINH ĐOẠT HUY CHƯƠNG VÀNG ...
ĐÁP ÁN
Trên bản đồ thế giới Việt Nam chỉ có một vị trí rất khiêm tốn, nhưng trong các kỳ thi
quốc tế ,Việt Nam được biết đến như là quê hương của những người con ưu tú, biết vượt qua

khó khăn để làm nên những điều kỳ diệu .
Trải qua hàng nghìn năm phong kiến và hàng trăm năm bắc thuộc ,điều kiện kinh tế
của Việt Nam hạn chế , cơ sở vật chất chưa phát triển vậy mà đã có nhiều học sinh đoạt huy
chương vàng tại các cuộc thi quốc tế .Không mấy ai không nhớ lần đầu tiên tham dự thi
toán quốc tế năm 1974 ,Việt Nam đã đoạt liền 4 huy chương vàng . Lần thi Olimpic Toán
quốc tế tại Anh , Lê Bá Khánh Trình với số điểm tuyệt đối 40/40 đã được nữ hoàng Anh trao
giải đặc biệt.Ngay cả trong lĩnh vực mới mẻ là chế tạo Rơbơcon, những chú rơbơ của nhóm
FXR-sinh viên Đại học Bách Khoa thành phố Hồ Chí Minh đã xuất sắc vượt trên cả những
đất nước tên tuổi như Nhật Bản , Hàn Quốc ,Trung Quốc để mang về chiếc cúp vàng cho q
hương Việt Nam …Những thành tích ấy khơng chỉ làm rạng danh đất Việt mà còn là sự
khẳng định cho sức mạnh của trí tuệ Việt Nam .
Tại sao một đất nước nhỏ bé nghèo nàn , lạc hậu như Việt Nam lại có thể sản sinh ra
những con người ưu tú đến thế ?Câu hỏi ấy không chỉ người Việt Nam mới biết rõ câu trả lời
. Suốt chiều dài thăng trầm của lịch sử , lòng ham hiểu biết ,ý chí học tập, tìm tịi, chiếm lĩnh
đỉnh cao tri thức luôn được nung nấu trong trái tim mỗi người Việt Nam .Tự thủơ xưa ,bằng
ánh sáng của những con đom đóm, Mạc Đĩnh Chi đã miệt mài học tập để trở thành lưỡng
quốc trạng nguyên, Nguyễn Hiền nhờ tự học mà đoạt giải khôi nguyên khi mới 12 tuổi , Lê
Quý Đôn , Lương Thế Vinh và biết bao người nữa đã làm nên truyền thống hiếu học của
nước nhà …Họ đã trở thành tấm gương , thành nội lực tinh thần để học sinh- sinh viên Việt
Nam cố gắng hết mình , cần cù say mê học tập. Đất nước nghèo nàn,lạc hậu nên nếu các bạn
nước khác cố gắng một thì học sinh- sinh viên Việt Nam phải cố gấp hai ba lần để bù đắp
những thiếu hụt ,thiệt thòi vể điều kiện học tập. Dường như chính sự nghèo nàn lạc hậu của
đất nước đã hun đúc ý chí tìm tịi, sáng tạo của học sinh Việt Nam.Lòng yêu nước,nỗi khát
khao quê hương xứ sở đẹp giàu, là sức mạnh to lớn giúp học sinh -sinh viên Việt Nam đạt tới
những chân trời khoa học.
Những tấm huy chương vàng tại các cuộc thi quốc tế mà chúng ta có được khơng chỉ
bởi sự nỗ lực của cá nhân mà còn nhờ sự quan tâm chăm sóc của gia đình , của thầy cơ và
nhất là sự chăm lo của Đảng ,nhà nước đối với tài năng trẻ . Bởi lẽ tự ngàn xưa, người Việt
Nam ta đã quan niệm “hiền tài là nguyên khí của quốc gia ”.
Sự thành cơng của học sinh -sinh viên Việt Nam đã đem đến cho người Việt Nam và

bản thân em lòng tin và niềm tự hào sâu sắc về trí tuệ Việt Nam ,thơi thúc trong em khát
vọng được chinh phục những chân trời tri thức .

16


ĐỀ 7 :
UỐNG NƯỚC NHỚ NGUỒN .
ĐÁP ÁN :
Trong kho tàng ca dao tục ngữ của người Việt Nam ta có rất nhiều những câu nói về
truyền thống đạo lý ân nghĩa thuỷ chung.Một trong số đó là câu:“Uống nước nhớ nguồn ”.
Trước hết ta phải hiểu nội dung câu tục ngữ là như thế nào .“Uống nước ”chính là sự
hưởng thụ những thành quả vật chất và tinh thần ;“Nhớ nguồn ”là sự tri ân ,giữ gìn phát
huy những thành quả của người làm ra chúng .Như vậy cả câu tục ngữ là lời khuyên,lời dạy
bảo chúng ta phải biết ơn thế hệ cha anh và phát huy những thành quả của họ .
Thật vậy ,thành quả không tự nhiên mà có .Đất nước hồ bình mà chúng ta sống hôm
nay được đổi bằng sinh mạng của biết bao người ngã xuống .Bởi vậy ta không được phép
quên tổ tiên ,nòi giống và những người đã chiến đấu, hy sinh bảo vệ quê hương. Cha mẹ ,ông
bà người thân đã sinh ra ta ,nuôi dưỡng ta khôn lớn, thầy cơ dạy dỗ ta học hành trở nên
người có ích cho xã hội…Tất cả đều là “nguồn”để ta phải nhớ,phải tri ân.
Lòng biết ơn là cở sở của đạo làm người.Một xã hội chỉ thực sự tốt đẹp khi được xây
dựng vững vàng trên nền tảng đạo lý .Trên khắp đất nước Việt Nam lòng biết ơn thể hiện ở
việc xây dựng các đền,miếu,chùa chiền phụng thờ, tôn vinh các bậc anh hùng có cơng với
nước.Trong mỗi gia đình,bàn thờ tổ tiên được đặt ở nơi trang trọng.Nhiều năm nay, cả nước
dấy lên phong trào đền ơn đáp nghĩa đối với những thương binh,liệt sĩ,bà mẹ Việt Nam anh
hùng và những gia đình có cơng với cách mạng…Đến bất kỳ nơi nào cũng có thể tìm thấy
những biểu hiện sinh động phong phú của đạo lý “uống nước nhớ nguồn ”trên đất nước ta .
Nhớ nguồn không chỉ là biết ơn, giữ gìn ,bảo vệ thành quả đã có mà bản thân mỗi
người cần cố gắng cống hiến, bổ sung thêm những thành quả mới cho “nguồn nước” dân tộc
luôn tràn đầy và bất diệt.Có như vậy mới phát huy được tinh hoa truyền thống tốt đẹp của tổ

tiên , làm cho xã hội ngày một phát triển .Đó mới là nhớ nguồn một cách thiết thực.Ở lứa
tuổi học sinh, chúng ta chưa làm ra của cải vất chất, tinh thần cho xã hội , do đó hãy bày tỏ
lịng biết ơn chân thành với cha mẹ, thầy cô bằng lời nói, việc làm cụ thể của mình:phấn đấu
học tập,rèn luyện và tu dưỡng thành con ngoan,trò giỏi để trở thành những cơng dân có ích
cho xã hội sau này .
Câu tục ngữ khơng chỉ là lời khun dạy ,nó cịn là lời nhắc nhở sâu sắc, thấm thía
đối với những kẻ vơ ơn,“khỏi vịng cong đi”,“qua cầu rút ván”,“khỏi rên quên
thầy”…Mạch nguồn trong trẻo của truyền thồng ân nghĩa thuỷ chung sẽ có một ngày làm
cho những trái tim lầm đường thức tỉnh !
Lòng biết ơn thực sự là một nét truyền thống đạo lý tốt đẹp của dân tộc song nó khơng
tự nhiên mà có .Nó là kết quả của quá trình rèn luyện , tu dưỡng lâu dài của con người.Có lẽ
bởi vậy mà tự thủơ ấu thơ, lời ru thấm đượm ân tình của bà của mẹ đã gieo mầm ân nghĩa :
“Công cha nghĩa mẹ ơn thầy
Nghĩ sao cho bõ những ngày ước ao…”
17


ĐỀ 8:
Đáp án .

SUY NGHĨ VỀ BÁC HỒ …

Có một con người mà khi nhắc đến tên, những người Việt Nam đều vơ cùng kính u
và ngưỡng mộ , đó là Hồ Chí Minh : vị lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam , anh hùng giải
phóng dân tộc , danh nhân văn hoá thế giới .
Trước hết ta thấy Bác Hồ là vị lãnh tụ vĩ đại ,anh hùng giải phóng dân tộc của nhân
dân Việt Nam .Bác là người chiến sỹ tiên phong trên mặt trận cứu nước đầy gian khổ , lãnh
đạo dân ta tới chiến thắng ,khai sáng nền độc lập tự do ở đất nước Việt Nam .Người bôn ba
khắp năm châu bốn bể tìm đường đi và tương lai cho đất nước ,giải phóng dân tộc thốt khỏi
ách thống trị của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ .Người đã dẫn dắt dân tộc ta thốt khỏi đói

nghèo ,đi lên xây dựng chế độ xã hội tốt đẹp .Tư tưởng của Người có giá trị vơ cùng to lớn
đối với Cách Mạng Việt Nam ,nhân dân Việt Nam .Người đã hy sinh cả cuộc đời vì nền độc
lập tự do của dân tộc ,Người yêu nước thương dân sâu sắc ,bởi vậy triệu triệungười dân Việt
Nam đều là con cháu của Người .Ở cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng và nhà nước
nhưng cách đối xử của Bác đối với cá nhân từng người vô cùng thân mật và gần gũi:
“Bác ơi tim Bác mênh mơng thế
Ơm cả non sơng mọi kiếp người .”
(Tố Hữu )
Chưa bao giờ trong lịch sử dân tộc Việt Nam lại có một vị lãnh tụ giản dị và gần gũi với
mọi người như thế :Sống trong ngơi nhà sàn nhỏ ,ăn những món ăn dân dã, mặc áo bà ba
nâu và tư trang chỉ là một chiếc rương nhỏ và mấy bộ quần áo bạc màu …Có lẽ bởi vậy mà
với người Việt Nam , Bác Hồ khơng chỉ là anh hùng giải phóng dân tộc mà còn là vị lãnh tụ
vĩ đại được mọi người dân Việt Nam kính yêu và ngưỡng vọng .
Bác Hồ còn được biết đến ở cương vị một danh nhân văn hoá thế giới .Bác dã từng là
chủ bút tờ báo “Người cùng khổ ”ở Pháp, đã từng viết “Bản án chế độ thực dân Pháp”gây
tiếng vang lớn.Người còn là nhà văn ,nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam với những tập
truyện ký bằng tiếng Pháp,“Tuyên ngôn độc lập”và“ Nhật ký trong tù”cùng rất nhiều những
vần thơ khác nữa…Bác Hồ đã từng đi khắp các châu lục trên thế giới,thơng thạo nhiều thứ
tiếng,am hiểu nền văn hố của nhiều dân tộc.Bác đã rèn giũa và tạo dựng cho mình một
phong cách riêng, kết hợp hài hồ giữa truyền thống và hiện đại,thanh cao và giản dị,giữa
tinh hoa văn hoá nhân loại và tinh hoa văn hoá Việt Nam .
Mặc dù Bác đã đi xa nhưng trong lòng mọi người dân Việt Nam Bác vẫn là người đẹp
nhất:
Tháp Mười đẹp nhất bơng sen
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ .
Càng tìm hiểu về cuộc đời vĩ đại và cao đẹp của Bác,em càng kính yêu và tự hào về
Bác hơn.Điều đó khơi dậy trong em mong muốn học tập, phấn đấu, tu dưỡng và rèn luyện để
trở thành con người có ích cho xã hội .
Bác là tinh hoa khí phách của dân tộc,cuộc đời của Bác là một tấm gương sáng. Bởi
vậy mà chúng ta cần “Sống, chiến đấu ,lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại ”.

18


ĐỀ 9
Đáp án.

NHỮNG CON NGƯỜI KHÔNG CHỊU THUA SỐ PHẬN .

“Mỗi trang đời đều là một điều kỳ diệu” M.Gorki đã từng nói như thế và điều đó thật
sự khiến chúng ta cảm động khi lật giở những trang đời của những con người không chịu
thua số phận như anh Nguyễn Ngọc Ký ,Trần Văn Thước, Nguyễn Công Hùng …
Trước hết ta phải hiểu thế nào là “không chịu thua số phận” ?Đó là những con người
khơng chấp nhận mình mãi là người tàn phế ,vô dụng ,không học tập, khơng đóng góp gì cho
xã hội .
Khơng mấy người Việt Nam không biết đến anh Nguyễn Ngọc Ký bị liệt cả hai tay đã
kiên trì luyện tập biến đơi chân thành đơi bàn tay kỳ diệu viết những dịng chữ đẹp ,học tập
trở thành nhà giáo ,nhà thơ . Anh Trần Văn Thước bị tai nạn lao động liệt toàn thân.Không
gục ngã trước số phận anh can đảm tự học và đã trở thành nhà văn. Khơng thể nói hết
những gian nan ,những giọt nước mắt đau khổ của họ trong những ngày tự mình vượt qua
bệnh tật để khẳng định giá trị của mình, để chứng tỏ bản thân tàn nhưng không phế .Vào
năm 2005 cả nước biết đến một Nguyễn Công Hùng (xã Nghi Diên ,huyện Nghi Lộc ,Nghệ
An ).Từ khi sinh ra đã mắc chứng bại liệt . Anh còn bị căn bệnh viêm phổi hành hạ làm cho
sức khoẻ suy kiệt .Vậy mà anh đã không gục ngã .Chàng trai 23 tuổi bại liệt,chân tay teo tóp,
trọng lượng chỉ 12kg và gần như mất hồn tồn khả năng vận động đã trở thành một chuyên
gia tin học và được tôn vinh là Hiệp sỹ công nghệ thơng tin năm 2005 vì những đóng góp
khơng vụ lợi của mình cho cộng đồng.Tháng 5 -2005 anh được trung tâm sách kỷ lụcViệt
Nam đưa vào “Danh mục kỷ lục Việt Nam ”về người khuyết tật bị bại liệt toàn thân đầu tiên
làm giám đốc cơ sở đào tạo tin học và ngoại ngữ nhân đạo…
Điều gì khiến những con người tật nguyền ấy có thể vượt qua bệnh tật và khẳng định
được bản thân mình?Họ đã tạo dựng cuộc sống từ mn vàn khó khăn,gian khổ, thử thách

bằng sự kiên trì,nhẫn nại và quyết tâm chiến thắng số phận của mình.Họ đã khơng mất đi
niềm tin u vào cuộc sống,không gục ngã trước những đau đớn,họ dũng cảm,tự tin đứng lên
để sống bằng nghị lực,ý chí ,khát vọng và sức sống tinh thần mạnh mẽ của họ.Song bên cạnh
đó cịn có những ngun nhân khác.Đó chính là sự động viên, khích lệ ,giúp đỡ của bạn
bè,của người thân,là khát khao khơng muốn người thân của mình đau khổ,thất vọng và còn
nhờ dòng máu kiên cường và truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam .
Những con người vượt lên số phận đứng lên bằng nghị lực,khát vọng và ý chí của
mình khiến em vơ cùng khâm phục.Chính những tấm gương về họ đã xây đắp những ước mơ
,hoài bão trong em, dạy em phải biết vượt qua những khó khăn trong cuộc sống để thực hiện
những khát khao của mình .
Những người khơng chịu thua số phận,những con người tàn mà không phế thực sự là
những tấm gương cho lứa tuổi học sinh chúng em,khích lệ bản thân mỗi người cố gắng phấn
đấu học tập ,rèn luyện để trở thành những con người có ích cho xã hội .

19


PHẦN III : NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
ĐỀ BÀI :
Suy nghĩ của em về văn bản : “Những ngôi sao xa xôi ”của Lê Minh Khuê.
Đáp án .
Là cây bút chuyên về truyện ngắn ,trong chiến tranh Lê Minh Khuê viết về cuộc sống
chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn . “Những ngôi sao xa xôi” là tác phẩm
đầu tay của bà ,được viết năm 1971 giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc đang
diễn ra rất ác liệt.Truyện giúp ta hiểu hơn về cuộc sống của những cô gái thanh niên xung
phong trên một cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn .
Truyện xoay quanh ba nhân vật nữ thanh niên xung phong trong tổ trinh sát mặt
đường . Họ là ba người nhưng công việc gắn bó họ thành một khối thống nhất. Họ cùng sống
và chiến đấu tronh hồn cảnh vơ cùng gian khổ , ác liệt : ở trên một cao điểm trọng yếu của
tuyến đường Trường Sơn, làm công việc đặc biệt nguy hiểm: “khi có bom nổ thì đo khối

lượng đất lấp vào hố bom ,đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom” . Nghĩa là họ ở nơi
tập trung nhiều bom đạn , làm công việc luôn đối mặt với cái chết . Họ cảm nhận rõ ràng :
“Đất bốc khói , khơng khí bàng hồng , máy bay đang ầm ì xa dần .Thần kinh căng như
chão , tim đập bất chấp cả nhịp điệu ,chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có
nhiều quả bom chưa nổ .” Công việc thường ngày mạo hiểm ấy địi hỏi họ phải là những
người dũng cảm ,gan góc có tinh thần trách nhiệm cao trong cơng việc, khơng sợ gian khổ
hy sinh .
Mặc dù phải sống cách biệt , ở xa đồng đội , làm công việc nguy hiểm song cả ba cơ
gái ấy sống gắn bó cùng nhau và khơng hề mất đi những nét tính cách đáng yêu của những
cô gái trẻ .Họ luôn yêu thương, lo lắng ,chăm sóc cho nhau , tâm hồn họ trong sáng , giàu
mơ ước , dễ vui , dễ buồn và đặc biệt , họ rất thích làm đẹp cho cuộc sống của mình .Chị
Thao nhiều tuổi nhất , chăm chép bài hát , sợ máu và vắt. Nho thích thêu thùa , thích ăn kẹo ,
cơ rất đáng yêu “trắng và tròn như một que kem mát lạnh”, có vẻ dịu dàng và gan góc .
Người thứ 3 nổi bật nhất ,tiêu biểu cho tổ trinh sát mặt đường là Phương Định . Là một cô
gái Hà Nội xinh xắn “hai bím tóc dày tương đối mềm ,một cái cổ cao , kiêu hãnh như đài
hoa loa kèn”và đơi mắt đẹp:“có cái nhìn sao mà xa xăm”.Vừa qua thời học sinh,cuộc sống
chiến trường tôi luyện Định thành một chiến sỹ kiên cường , dũng cảm .Ngày nào Định cũng
phá bom nhiều lần ,cơ có nghĩ tới cái chết nhưng điều quan trọng hơn là “liệu mìn có nổ ,
bom có nổ khơng ?khơng thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai ?”.Tâm trạng Phương
Định khi phá bom được miêu tả cụ thể ,tinh tế đến từng cảm giác .Từ sự cảm nhận khơng khí
đầy căng thẳng đến cảm giác “các anh cao xạ đang dõi theo từng cử chỉ ,động tác của
mình” và lịng dũng cảm như được tăng lên bởi sự tự trọng :“Tôi đến gần quả bom …tôi sẽ
không đi khom, các anh ấy khơng thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước
tới ”.Cảm giác căng thẳng của Định khi ở bên quả bom , kề sát cái chết im lìm và bất ngờ
được miêu tả tỉ mỉ đến từng chi tiết :“thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom .Một tiếng
động sắc đến gai người ,cứa vào da thịt tơi …Vỏ quả bom nóng .Một dấu hiệu chẳng lành
20


.”Đó là cơng việc hàng ngày đã quen của Định . Công việc hiểm nguy ấy khiến ba cô gái

thanh niên xung phong trở nên thật phi thường ,thật đáng khâm phục .
Tuy vậy sự ác liệt của chiến trường không làm vơi đi đời sống tâm hồn trong sáng,
giàu cảm xúc của Định .Cơ hay mơ mộng, thích hát ,thậm chí “bịa lời ra mà hát ”thích dân
ca quan họ ,thích hành khúc , thích Cachiusa , thích dân ca Ý…Định cịn hay ngồi bó gối mơ
màng, sống với những hồi tưởng về gia đình,q hương…Cơ ý thức về mình ,tự hào vì được
nhiều người để ý nhưng lại tỏ ra hờ hững như là kiêu kỳ .Tuy vậy trong suy nghĩ và tình cảm
của cơ thì “những người đẹp nhất ,thông minh ,can đảm và cao thượng nhất là những người
mặc quân phục,có sao trên mũ”. Định thực sự là cô thiếu nữ mộng mơ ,hồn nhiên ,trong
sáng và dũng cảm.
Ngôi kể thứ nhất ,cách kể chuyện tự nhiên ,ngôn ngữ sinh động ,trẻ trung cùng nghệ
thuật miêu tả tâm lý nhân vật đặc sắc của tác giả đã góp phần khơng nhỏ trong việc khắc
hoạ thành cơng thế giới tinh thần phong phú và trong sáng của những cô gái trẻ .
Những trang cuối cùng của truyện khép lại nhưng dư âm của câu chuyện vẫn còn
đọng mãi trong em .Vẻ đẹp tâm hồn của họ ,những chiến công lặng thầm của họ mãi toả
sáng ,lung linh , lấp lánh và bí ẩn như những ngơi sao xa xôi.

21


ĐỀ BÀI :
Suy nghĩ của em về nhân vật anh thanh nên trong văn bản “Lặng lẽ Sa pa” của Nguyễn
Thành Long
ĐÁP ÁN :
Gấp lại truyện ngắn “Lặng lẽ Sa pa ”của Nguyễn Thành Long lòng ta cứ xao xuyến
vấn vương trước vẻ đẹp của những con người ,trước những tình cảm chân thành, nồng hậu
trong một cuộc sống đầy tin yêu .Dù được miêu tả ít hay nhiều nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa
pa” cũng hiện lên với nét cao q đáng khâm phục.Trong đó anh thanh niên làm cơng tác khí
tượng kiêm vật lý địa cầu đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ .
Trước tiên anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời,yêu nghề ,ở tinh thần trách
nhiệm cao với cơng việc lắm gian khổ của mình.Trong lời giới thiệu với ông hoạ sỹ già và cô

gái,bác lái xe gọi anh là “người cô độc nhất thế gian”.Đã mấy năm nay anh “sống một mình
trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m bốn bề chỉ có cỏ cây và mây mù lạnh lẽo”.Cơng việc hàng
ngày của anh là“đo gió,đo mưa ,đo chấn động mặt đất”rồi ghi chép,gọi vào máy bộ đàm
báo về trung tâm.Nhiều đêm anh phải “đối chọi với gió tuyết và lặng im đáng sợ”.Vậy mà
anh rất yêu công việc của mình.Anh quan niệm:“khi ta làm việc ta với cơng việc là đơi,sao
gọi là một mình được?”Anh hiểu rõ : “Cơng việc của cháu gian khổ thế đấy,chứ cất nó
đi,cháu buồn đến chết mất”.Sống một mình nhưng anh khơng đơn độc bởi “lúc nào tơi cũng
có người để trị chuyện.Nghĩa là có sách ấy mà ”.Tuy sống trong điều kiện thiếu thốn nhưng
người thanh niên ấy vẫn ham mê công việc,biết sắp xếp lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp, ổn
định.Anh nuôi gà, trồng hoa, đọc sách,thỉnh thoảng anh xuống đường tìm gặp bác lại xe
cùng hành khách để trị chuyện cho vơi bớt nỗi nhớ nhà.
Sống trong hoàn cảnh như thế sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cô đơn.Nhưng
anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “ thèm người ”,lòng hiếu khách đến nồng nhiệt và sự
quan tâm đến người khác một cách chu đáo.Ngay từ những phút gặp gỡ ban đầu ,lòng mến
khách ,nhiệt tình của anh đã gây được thiện cảm tự nhiên đối với người hoạ sỹ già và cô kỹ
sư trẻ.Niềm vui được đón khách dào dạt trong anh,tốt lên qua nét mặt,cử chỉ:anh biếu bác
lái xe củ tam thất,mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ,hồ hởi đón mọi người lên thăm
“nhà”,hồn nhiên kể về công việc,đồng nghiệp và cuộc sống của mình nơi Sa pa lặng lẽ.Khó
người đọc nào có thể quên,việc làm đầu tiên của anh khi có khách lên thăm nơi ở của mình
là:hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái lần đầu quen biết.Bó hoa cho cơ gái
,nước chè cho ơng hoạ sỹ già, làn trứng ăn đường cho hai bác cháu…Tất cả khơng chỉ
chứng tỏ đó là người con trai tâm lý mà còn là kỷ niệm của một tấm lòng sốt sắng , tận tình
đáng q .
Cơng việc vất vả ,có những đóng góp quan trọng cho đất nước nhưng người thanh
niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.Anh cảm thấy đóng góp của mình bình
thường,nhỏ bé so với bao ngừơi khác.Bởi thế anh ngượng ngùng khi ông hoạ sỹ già phác
thảo chân dung mình vào cuốn sổ tay .Con người khiêm tốn ấy hào hứng giới thiệu cho ông
hoạ sỹ những người khác đáng vẽ hơn mình:“Khơng,khơng ,bác đừng mất cơng vẽ cháu,để
cháu giới thiệu cho bác những người khác đáng vẽ hơn.”Đó là ơng kỹ sư ở vườn rau vượt
22

qua bao vất vả để tạo ra củ su hào ngon hơn,to hơn.Đó là “người cán bộ nghiên cứu sét,11
năm khơng xa cơ quan lấy một ngày”…Dù cịn trẻ tuổi,anh thấm thía cái nghiã,cái tình của
mảnh đất Sa pa,thấm thía sự hy sinh lặng thầm của những con người đang ngày đêm làm
việc và lo nghĩ cho đất nước .
Bằng một cốt truyện khá nhẹ nhàng ,những chi tiết chân thực tinh tế ,ngôn ngữ đối
thoại sinh động Nguyễn Thành Long đã kể lại một cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị nơi Sa pa
lặng lẽ.Chưa đầy 30 phút tiếp xúc với anh thanh niên,khiến người hoạ sỹ già thêm suy ngẫm
về vẻ đẹp cuộc đời mà mình khơng bao giờ thể hiện hết được và cịn làm cơ kỹ sư trẻ lòng
bao cảm mến bâng khuâng …
Với truyện ngắn này ,phải chăng nhà văn muốn khẳng định:Cuộc sống của chúng ta
được làm nên từ bao phấn đấu,hy sinh lớn lao và thầm lặng?Những con người cần mẫn,nhiệt
thành như anh thanh niên ấy, khiến cuộc sống này thật đáng trân trọng,thật đáng tin yêu .

23


ĐỀ BÀI :
Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong tác phẩm “Làng ”của Kim Lân.
Đáp án :
Kim Lân là nhà văn có vốn sống vơ cùng phong phú và sâu sắc về nông thôn Việt
Nam.Các sáng tác của ông đều xoay quanh cảnh ngộ và sinh hoạt của người nông dân. Văn
bản “Làng” đươc sáng tác vào thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ,với
nhân vật chính là ơng Hai ,một lão nơng hiền lành ,u làng ,u nước và gắn bó với kháng
chiến .
Ơng Hai cũng như bao người nông dân quê từ xưa ln gắn bó với làng q của
mình.Ơng u q và tự hào về làng Chợ Dầu và hay khoe về nó một cách nhiệt tình, hào
hứng.Ở nơi tản cư ơng luôn nhớ về làng,theo dõi tin tức kháng chiến và hỏi thăm về Chợ
Dầu .Tình u làng của ơng càng được bộc lộ một cách sâu sắc và cảm động trong hoàn

cảnh thử thách . Kim Lân đã đặt nhân vật vào tình huống gay gắt để bộc lộ chiều sâu tình
cảm của nhân vật.Đó là tin làng chợ Dầu lập tề theo giặc.Từ phịng thơng tin ra,đang phấn
chấn,náo nức vì những tin vui của kháng chiến thì gặp những người tản cư,nghe nhắc đến
tên làng,ông Hai quay phắt lại,lắp bắp hỏi,hy vọng được nghe những tin tốt lành,nào ngờ
biết tin dữ:“Cả làng Việt gian theo Tây ”.Tin bất ngờ ấy vừa lọt vào tai đã khiến ơng bàng
hồng, đau đớn :“Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại,da mặt tê rân rân ,ông lão lặng đi tưởng
như đến không thở được,một lúc lâu ông mới rặn è è nuốt một cái gì vướng ở cổ.Ơng cất
tiếng hỏi,giọng lạc hẳn đi ”nhằm hy vọng điều vừa nghe không phải là sự thật.Trước lời
khẳng định chắc chắn của những người tản cư,ông tìm cách lảng về.Tiếng chửi văng vẳng
của người đàn bà cho con bú khiến ông tê tái :“cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ,đói khổ ăn
cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương,cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa
một nhát”.Về đến nhà ơng chán chường “nằm vật ra giường”,nhìn đàn con nước mắt ơng
cứ giàn ra “ chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư?Chúng nó cũng bị người ta rẻ
rúng hắt hủi đấy ư?”.Ông căm thù những kẻ theo Tây,phản bội làng,ơng nắm chặt hai tay lại
mà rít lên: “chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian
bán nước để nhục nhã thế này ”.Niềm tin,nỗi ngờ giằng xé trong ơng.Ơng kiểm điểm lại từng
người trong óc, thấy họ đều có tinh thần cả “có đời nào lại cam tâm làm cái điều nhục nhã
ấy ”.Ơng đau xót nghĩ đến cảnh “người ta ghê tởm,người ta thù hằn cái giống Việt gian bán
nước”.Suốt mấy ngày liền ông chẳng dám đi đâu,“chỉ ở nhà nghe ngóng binh tình”,lúc nào
cũng nơm nớp tưởng người ta đang để ý,đang bàn tán đến cái chuyện làng mình.Nỗi ám
ảnh,day dứt,nặng nề biến thành sự sợ hãi thường xun trong ơng.Ơng đau đớn,tủi hổ như
chính ơng là người có lỗi...
Tình thế của ơng càng trở nên bế tắc,tuyệt vọng khi bà chủ nhà có ý đuổi gia đình ông
với lý do không chứa người của làng Việt gian.Trong lúc tưởng tuyệt đường sinh sống
ấy,ơng thống có ý nghĩ quay về làng nhưng rồi lại gạt phắt ngay bởi “về làng tức là bỏ
kháng chiến,bỏ Cụ Hồ ”,là “cam chịu quay trở lại làm nô lệ cho thằng Tây”. Tình yêu làng
lúc này đã lớn rộng thành tình yêu nước bởi dẫu tình yêu,niềm tin và tự hào về làng Dầu có
bị lung lay nhưng niềm tin và Cụ Hồ và cuộc kháng chiến khơng hề phai nhạt.Ơng Hai đã
24

lựa chọn một cách đau đớn và dứt khốt:“Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì
phải thù!”.Dù đã xác định thế nhưng ông vẫn không thể dứt bỏ tình cảm của mình đối với
quê hương.Bởì thế mà ông càng xót xa,đau đớn... Trong tâm trạng bị dồn nén và bế tắc
ấy,ơng chỉ cịn biết tìm niềm an ủi trong lời tâm sự với đứa con trai nhỏ.Nói với con mà thực
ra là đang trút nỗi lịng mình.Ơng hỏi con những điều đã biết trước câu trả lời:“Thế nhà
con ở đâu?”,“thế con ủng hộ ai ?”…Lời đứa con vang lên trong ông thiêng liêng mà giản
dị:“Nhà ta ở làng Chợ Dầu”,“ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh mn năm !”…Những điều ấy ông
đã biết,vẫn muốn cùng con khắc cốt ghi tâm.Ơng mong “anh em đồng chí biết cho bố con
ơng, tấm lịng bố con ơng là như thế đấy,có bao giờ dám đơn sai,chết thì chết có bao giờ
dám đơn sai ”.Những suy nghĩ của ông như những lời nguyện thề son sắt.Ơng xúc
động,nước mắt “chảy rịng rịng trên hai má”.Tấm lịng của ơng với làng,với nước thật sâu
nặng,thiêng liêng.Dẫu cả làng Việt gian thì ơng vẫn một lịng trung thành với kháng
chiến,với Cụ Hồ …
May thay,tin đồn thất thiệt về làng Chợ Dầu được cải chính .Ơng Hai sung sướng như
được sống lại.Ơng đóng khăn áo chỉnh tề đi với người báo tin và khi trở về “cái mặt buồn
thỉu mọi ngày bỗng tươi vui rạng rỡ hẳn lên ”.Ông mua cho con bánh rán đường rồi vội
vã,lật đật đi khoe với mọi người.Đến đâu cũng chỉ mấy câu“Tây nó đốt nhà tơi rồi bác ạ
!Đốt sạch !Đốt nhẵn ! Ơng chủ tịch làng tơi vừa mới lên trên này cải chính.Cải chính cái tin
làng chợ Dầu chúng tơi Việt gian theo Tây ấy mà .Láo!Láo hết! Tồn là sai sự mục đích cả
.” “Ơng cứ múa tay lên mà khoe với mọi người”.Ơng khoe nhà mình bị đốt sạch,đốt nhẵn
như là minh chứng khẳng định làng ông không theo giặc. Mất hết cả cơ nghiệp mà ông
không hề buồn tiếc,thậm chí cịn rất sung sướng,hạnh phúc.Bởi lẽ,trong sự cháy rụi ngôi nhà
của riêng ông là sự hồi sinh về danh dự của làng chợ Dầu anh dũng kháng chiến.Đó là một
niềm vui kỳ lạ,thể hiện một cách đau xót và cảm động tình u làng,u nước,tinh thần hy
sinh vì cách mạng của người dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược .
Cách miêu tả chân thực,sinh động,ngôn ngữ đối thoại,độc thoại và độc thoại nội tâm
đa dạng,tự nhiên như cuộc sống cùng với những mâu thuẫn căng thẳng,dồn đẩy, bức bối đã
góp phần không nhỏ tạo nên thành công của câu chuyện, đồng thời cịn thể hiện sự am hiểu
và gắn bó sâu sắc của nhà văn với người nông dân và công cuộc kháng chiến của đất nước.

Qua nhân vật ông Hai ta hiểu thêm về vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân Việt Nam
thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược :Yêu làng,yêu nước và gắn bó với kháng
chiến.Có lẽ vì thế mà tác phẩm “Làng ” xứng đáng là một trong những truyện ngắn xuất
sắc của văn học Việt Nam hiện đại .

25