Tài liệu Luận về chiến lược trong thời khủng hoảng pptx

Luận về chiến lược trong thời khủng
hoảng
TS. Nguyễn Công Phú, Tổng giám đốc Công ty APAVE Việt Nam & Đông Nam Á

Thời báo Kinh tế Sài Gòn
Trong thời kỳ khủng hoảng, doanh nghiệp nào cũng dễ mắc “bệnh”, đặc biệt là bệnh
thiếu hợp đồng, bệnh làm ăn không hiệu quả. Nếu may mắn có hợp đồng, phải lo giảm
giá vì môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt hơn.

Một hệ lụy nhức nhối của việc kinh doanh không hiệu quả là giảm nhân sự, những kế
hoạch phát triển phải dừng lại, giảm phúc lợi cho nhân viên và xã hội, vốn là những điểm
cốt lõi của chuỗi giá trị cho chiến lược phát triển mạnh và bền vững của doanh nghiệp.
Môi trường kinh doanh biến động, các bệnh dưới dạng tiềm ẩn của doanh nghiệp lại có
môi trường để phát huy. Bệnh này tương tác để sinh ra bệnh kia. Một chùm bệnh ngặt
nghèo có thể dẫn đến sự phá sản, có nghĩa là “tử”. Những căn bệnh sẽ có mức công phá
mãnh liệt khi doanh nghiệp đã bị “lão” hóa.
Vô hình trung, một doanh nghiệp không khác gì một đời người bị chi phối của vòng tròn
“tứ khổ”: sinh, lão, bệnh, tử.



Nếu thế thì làm sao một doanh nghiệp có thể vượt qua “lão, bệnh, tử”? Làm sao để phát
triển được khi cơn khủng hoảng kinh tế và tài chính vẫn còn đang nóng bỏng trên toàn
cầu.

Câu trả lời là khi có những giải pháp thấu tình đạt lý, có sự thao lược từ cấp lãnh đạo đến
sự đồng thuận cao của tập thể cán bộ, nhân viên thì doanh nghiệp có thể nhẹ nhàng đi qua
cửa “lão, bệnh, tử”. Xin đơn cử vài ví dụ điển hình.
- Một doanh nghiệp lớn mắc bệnh lão vì theo năm tháng, bộ máy quản lý cồng kềnh, mức
độ hành chính sự vụ bị trầm trọng hóa dẫn đến bệnh quan liêu, xa rời thực tế. Giải pháp là
tạo sự chủ động cho từng chức năng cốt lõi của doanh nghiệp, kích thích sự năng động để

trị bệnh lão. Có lúc một doanh nghiệp lớn được phân ra thành hai, ba doanh nghiệp để
tìm lại tính năng động, sức sáng tạo và sự uyển chuyển. Đấy là cho “tử” một bộ máy đã
lão và bệnh để có “sinh” cho hai, ba bộ máy mới.
- Hai, ba doanh nghiệp nhỏ và vừa lẻ loi thì khó chống đỡ với những căn bệnh do khủng
hoảng kinh tế và tài chính gây ra, thao lược nhất là hợp nhất lại để có đủ thực lực vượt
qua cửa “tử”!
- Ban lãnh đạo phải dám nhận sai lầm hay sự điều hành đã lỗi thời của mình và chấp nhận
đổi mới. Sự đổi mới có tính chu kỳ, là liều thuốc đặc trị chữa các bệnh trầm kha về tính
quan liêu, sự trì trệ, tư tưởng định kiến… Cứ xem những gì đã, đang và sẽ xảy ra cho các
đại tập đoàn ở Mỹ và tại các nước công nghiệp phát triển trên thế giới để rút ra kinh
nghiệm về chu trình “sinh, lão, bệnh, tử” của một doanh nghiệp. Tập đoàn General Motor
phải “tử” khi đã ngã bệnh quá nặng, để một General Motor đổi mới tái sinh.
Biểu đồ sau đây diễn tả sự tiến hóa, phân hóa, tái tiến hóa của một doanh nghiệp theo
nhịp phát triển, khủng hoảng, hậu khủng hoảng:

Tính kinh điển hay nguyên lý của sự tiến hóa một doanh nghiệp là lúc mới bắt đầu (sinh)
có một sự phát triển đều đặn và mạnh mẽ. Đến một lúc nào đó “lão và bệnh” được biểu
hiện qua những khó khăn của doanh nghiệp hay tình trạng khủng hoảng nội bộ. Những
khó khăn nội tại của doanh nghiệp lại chịu thêm áp lực từ cuộc khủng hoảng bên ngoài sẽ
làm cho bệnh càng thêm trầm trọng! Lúc đó chỉ có hai con đường là vượt khủng hoảng
hay đi vào suy thoái, phá sản. Những tập đoàn lớn trên thế giới đã nhiều lần vượt khủng
hoảng và thường khi hậu khủng hoảng đến thì doanh nghiệp có một chu kỳ phát triển đột
phá mới!
Vậy chiến lược phát triển trong thời kỳ khủng hoảng dựa vào những điểm cốt lõi và
những liệu pháp gì?
Đó là:
1. Cấu trúc nhanh bộ máy lãnh đạo và
điều hành, biến thách thức thành cơ
hội và tạo sự đồng thuận cao từ cấp
lãnh đạo đến nhân viên.

2. Thâm nhập những thị trường mà đối
thủ cạnh tranh “rút” nhưng có chọn
lựa và mạnh dạn thực hiện một số
“giấc mơ” mà trước đây chưa dám
làm.
3. Gấp rút đưa ra những cải tiến về dịch
vụ sản phẩm có giá trị gia tăng cao.
4. Tạo niềm tin cho các ngân hàng, nhà đầu tư để có vốn (luôn có những ngân hàng,
nhà đầu tư thức thời, thao lược để hỗ trợ các doanh nghiệp biết chiến đấu!).
5. Chọn giải pháp “tập quyền” hay “phân quyền” để có thể phát huy tối đa tính năng
động, sáng tạo, uyển chuyển trong doanh nghiệp.
Tựu trung lại, chiến lược phát triển trong thời khủng hoảng nhằm mục đích đưa doanh
nghiệp “đổi mới”, có lại tuổi “20-30” của một đời mới như biểu đồ trên.
Với những nhận thức, hiểu biết có hạn của mình, tôi vẫn mạnh dạn nói rằng: Trong
khủng hoảng, dám tấn công là quyết sách! Microsoft vẫn tìm cách mua Yahoo!, các tập
đoàn Trung Quốc đang mua các công ty lớn tại Mỹ, Úc, Trung Đông, châu Phi. Hay như
Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil đang thiết chế một liên minh để “đấu” với G7! Tấn
công để thực hiện những hoài vọng của tập thể! Mục sư Luther King, 40 năm trước đã
“mơ” một nước Mỹ không phân biệt chủng tộc lúc mà cuộc khủng hoảng chủng tộc tại
Mỹ đến đỉnh cao nhất! Bây giờ Barack Obama đã là tổng thống. Trong khủng hoảng phải
dám mơ để tấn công!
Nguồn: Thời báo Kinh tế Sài Gòn