Sáu công ty khổng lồ được sinh ra trong
thời khủng hoảng
Procter Gamble được tạo dựng trong giai đoạn khủng hoảng 1837
Thợ làm nến William Procter và ông chủ sản xuất xà phòng James Gamble
đã hợp lực để thành lập một cơ sở sản xuất hàng tiêu dùng ở Cincinnati. Đây là
một bước kinh doanh mạo hiểm vì tình hình kinh tế của giai đoạn khủng hoảng tài
chính lúc này kéo dài tới 6 năm. Các cuộc di dân ồ ạt đến phương Tây trở thành
nguyên nhân dẫn đến sự tăng giá đất đai và nạn lạm phát. Dưới thời Tổng thống
Mỹ Martin Van Buren, sự phá sản của hàng loạt ngân hàng nước này cũng như sự
lo sợ đã khiến cho nền kinh tế vốn đã yếu kém càng trở nên nhanh chóng suy sụp.
Nhưng Procter & Gamble đã tồn tại và giúp cơ sở sản xuất hàng tiêu dùng của hai
doanh nhân có them rất nhiều hợp đồng béo bở trong việc cung cấp các mặt hàng
thiết yếu cho quân đội Liên bang trong thời Nội chiến.
Tình trạng hiện nay: Procter & Gamble” đã xây dựng được một chuỗi
thương hiệu nổi tiếng tại Hoa Kỳ như Tide, Pampers, Oral-B, Iams, Pantene,
Duracell và Pringles. Cổ phiếu của công ty vẫn giữ được tính ổn định so với cổ
phiếu của các đối thủ như “Johnson & Johnson” hay “Colgate-Palmolive”. Doanh
số của P&G càng ngày càng mạnh lên: năm 2008, công ty thu về 83.5 tỉ đô-la, lợi
nhuận ròng là 12,1 tỉ đô-la. Người tiêu dùng vẫn thích sử dụng sản phẩm của hang,
bất chấp tình hình kinh tế thế giới có nhiều khó khăn và biến động.
IBM được thành lập trong thời kỳ Suy thoái kéo dài 1873-1896
Giai đoạn này bao gồm hàng loạt các sự kiện “đau buồn”: sàn chứng khoán
Viên sụp đổ, luật đúc tiền từ năm 1873 được thông qua mà theo đó, giá trị chuẩn
của bạc không còn hiệu lực khiến cho các nhà đầu tư không có cơ hội tạo dựng
liên minh dài hạn. Các ngân hàng Hoa Kỳ lâm vào cảnh phá sản hàng loạt và tạo
nên nạn khủng hoảng kéo dài 20 năm từ 1873 đến 1893.
Nhưng ba chiến dịch khởi sự của Tabulating Machine Company,
International Time Recording Company và Computing Scale Corporation – trong
giai đoạn này đã đưa ra công nghệ mới đáp ứng nhu cầu cần thiết lúc bấy giờ, bất
chấp nền kinh tế đang trong tình trạng ngàn cân treo sợi tóc. Ví dụ, đồng hồ tính
thời gian làm việc của công nhân được coi là điều quan trọng và cần thiết, khi mà
nền sản xuất công nghiệp của thời trước đó nở rộ. Ngoài ra, các máy móc tổng
hợp-phân tích cũng có ý nghĩa quan trọng đối với việc tính toán sự gia tăng dân số
do làn song di dân. Ba công ty này đã hợp nhất vào năm 1911 thành tổ hợp
“Computing-Tabulating-Recording Company” để rồi sau đó đổi tên thành
IBM.
Tình trạng hiện tại: Thành công vang dội của IBM trong thập niên 60 đã
khiến cho Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã phải nhảy vào cuộc điều tra chống độc quyền
mà hậu quả là IBM đã chịu khá nhiệu thiệt hại, trong hàng thập kỷ sau này, và đó
cũng là nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi tận gốc trong hoạt động kinh doanh của
IBM. Đầu thập niên 90 là khoảng thời gian không mấy tốt đẹp đối với công ty này.
Dưới sự lãnh đạo của Lou Gerstner, công ty đã xem xét lại mô hình kinh doanh
của mình bằng cách tổng hòa cả sản phẩm lẫn dịch vụ. Năm 2008, công ty đã thu
được 103,6 tỉ đô-la.
"General Electric" được sinh ra trong thời kỳ khủng hoảng 1873
Cuộc khủng hoảng năm 1873 đã mở đầu cho một thời kỳ suy thoái kéo dài,
khi hang đầu tư Jay Cooke & Co. Lâm vào cảnh phá sản và dẫn đến việc đóng cửa
sàn chứng khoán New York NYSE mấy ngày sau đó. Cuộc khủng hoảng tài chính
diễn ra sau các sự kiện này kéo dài 6 năm trời.
Đây là tín hiệu cho thấy thời điểm lý tưởng đã đến để tạo dựng phòng thí
nghiệm riêng cho mình chăng? Thomas Edison đã tự hỏi mình như vậy và quyết
định mở một phòng thí nghiệm tại TP. Menlo Park vào năm 1876, và sau đó 3
năm, ông đã cho ra đời chiếc bong điện đầu tiên của mình. Cũng thời gian này,
tình hình khủng hoảng đã có dấu hiệu chững lại. Mặc dù các điều kiện kinh tế thời
gian này cũng không có gì khả quan cho đến tận năm 1896 nhưng Edison đã chuẩn
bị sức mạnh cho mình để xây dựng công ty có tên gọi “Edison General Electric
Company”. Năm 1896, “Edison GE” lần đầu tiên trong lịch sử được xuất hiện
trong bảng xếp hạng Dow Jones Industrial Average.
Tình trạng hiện tại: Năm 2008, doanh thu của GE đạt mức 183 tỉ đô-la, dù
lợi nhuận ròng giảm xuống 19%. Lợi nhuận từ các mảng sản phẩm tiêu dùng và
công nghiệp trong vòng một năm đã giảm xuống mức 65%, lợi nhuận của GE
Capital giảm xuống gần mức 30%. Mặc dù mảng năng lượng cho thấy mức tăng
trưởng lợi nhuận, song công ty vẫn phải đối mặt với khả năng khó khăn trong năm
2009.
General Motors được thành lập trong giai đoạn khủng hoảng 1907
Chúng ta hãy quay trở về thời Tổng thống Theodore Roosevelt, trước khi
ngân hàng trung ương đưa ra quyết định rằng việc cấp tín dụng cho doanh nghiệp
phụ thuộc vào các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp đó. Năm 1907, nhiều
ngân hàng lớn đã tỏ ý muốn kiểm soát cổ phiếu của United Copper Company. Khi
các ngân hàng này thất bại, dân chúng đã ngay lập tức rút tiền ra khỏi hệ thống
ngân hàng khiến cho một loạt quỹ tài chính cũng như cơ quan tín dụng lâm vào
cảnh lao đao.
Những điều này đã không làm cho William Duran, một nhà sản xuất
конных повозок, từ bỏ ý định thử nghiệm một công nghệ mới dưới tên gọi xe hơi.
16/9/1908, ông thành lập công ty GM, sau đó hợp nhất Buick và Oldsmobile vào
công ty mình. Cuộc khủng hoảng 1907 kết thúc vào tháng 6 năm 1908. Và đó quả
là quãng thời gian tuyệt vởi cho GM, khi công ty đưa ra nhiều phát minh đồ sộ.
Tình trạng hiện tại: Năm 2008, giá nhiên liệu tăng cao và sự sụp đổ của
thị trường chứng khoán đã khiến cho cổ phiếu nhiều công ty mất 85% giá trị. Các
đối thủ của GM cũng lao đao. Tháng Mười 2008, GM đã cùng Chrysler và Ford
đệ trình lên chính phủ yêu cầu trợ giúp nguồn tài chính trị giá 34 tỉ đô-la dưới hình
thức bán cổ phần cho nhà nước.