Quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh bình phước

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT

NINH THỊ THÚY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO TỒN
VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ
CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THƠNG
DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH BÌNH PHƯỚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8140114

BÌNH DƯƠNG – 2019


UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT

NINH THỊ THÚY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO TỒN
VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ
CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THƠNG
DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH BÌNH PHƯỚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8140114

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. PHẠM HỮU NGÃI

BÌNH DƯƠNG – 2019


LỜI CAM ĐOAN
Kýnh gửi: Ban Giám hiệu Trường Đại học Thủ Dầu Một.
Tôi tên: Ninh Thị Thúy, là học viên lớp Cao học Quản lý giáo dục - khóa
2017 - 2019.
Luận văn “Quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn
hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh
Bình Phước” được thực hiện từ tháng 10 năm 2018 đến tháng 11 năm 2019. Luận
văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thông tin đã được ghi
rõ nguồn gốc, số liệu đã được phân tích, tổng hợp, xử lý và đưa vào luận văn đúng
quy định.
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả
nêu trong luận văn là trung thực nếu sai tơi hồn tồn chịu trách nhiệm.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài, song
khơng tránh khỏi những sơ xuất, thiếu sót. Kính mong nhận được ý kiến đóng góp
và chỉ dẫn của q thầy, cơ và bạn bè, đồng nghiệp.
Tác giả luận văn

Ninh Thị Thúy

i


LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành luận văn này, tơi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ

của lãnh đạo nhà trường, Phòng Đào tạo Sau đại học và q Thầy Cơ trường Đại
học Thủ Dầu Một tỉnh Bình Dương, giáo viên hướng dẫn, gia đình, cơ quan, đồng
nghiệp, bạn bè.
Với tình cảm chân thành, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Lãnh đạo Trường
Đại học Thủ Dầu Một tỉnh Bình Dương, đặc biệt là Phịng Đào tạo Sau đại học đã
tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tơi được học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ
đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của nhiệm vụ mới.
Tôi xin được bày tỏ lời tri ân sâu sắc đến TS. Phạm Hữu Ngãi, người đã ln
tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ, động viên và chia sẻ cho tơi những kinh nghiệm q báu
trong q trình thực hiện luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn các đồng chí trong Ban lãnh đạo, giáo viên, các
em học sinh ở các trường Phổ thơng Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước đã tạo điều
kiện, giúp đỡ tơi hồn thành luận văn.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, người thân, bạn bè và đồng
nghiệp đã động viên, giúp đỡ trong quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thành
luận văn. Tơi hy vọng luận văn này sẽ đóng góp tích cực vào cơng tác quản lý hoạt
động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở
các Trường Phổ thơng dân tộc nội trú tỉnh Bình Phước. Mặc dù rất cố gắng, nhưng
do thời gian nghiên cứu còn hạn chế nên khơng thể tránh khỏi thiếu sót. Rất mong
sự góp ý và giúp đỡ của Hội đồng Khoa học để đề tài nghiên cứu được hoàn thiện
hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Bình Phước, ngày

tháng 11 năm 2019

Tác giả

Ninh Thị Thúy

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN ..............................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN .................................... ix
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG ............................................................................... x
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ............................................................................ xiii
TÓM TẮT ................................................................................................................ xiv
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................... 4
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 4
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................ 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 4
6. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................. 5
7. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................... 5
8. Đóng góp của luận văn ............................................................................................ 6
9. Cấu trúc của luận văn .............................................................................................. 7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO
TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ CHO HỌC
SINH Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ .......................................... 8
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................. 8
1.1.1. Quan điểm của chủ tịch Hồ Chí Minh về cơng tác bảo tồn và phát triển
văn hóa các dân tộc thiểu số .............................................................................. 8
1.1.2. Quan điểm của Đảng về công tác bảo tồn và phát triển văn hóa các dân
tộc thiểu số .......................................................................................................... 9
1.1.3. Quy định của Nhà nước về công tác bảo tồn và phát triển văn hóa các
dân tộc thiểu số ................................................................................................. 10

1.1.4. Các cơng trình nghiên cứu ..................................................................... 11
1.2. Các khái niệm cơ bản ......................................................................................... 14

iii


1.2.1. Khái niệm hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân
tộc thiểu số ........................................................................................................ 14
1.2.2. Khái niệm Quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn
hóa dân tộc thiểu số.......................................................................................... 19
1.3. Lý luận về hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu
số cho học sinh ở trường Phổ thông Dân tộc Nội trú ................................................ 22
1.3.1. Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú và học sinh trường Phổ thông Dân
tộc Nội trú ......................................................................................................... 22
1.3.2. Mục đích giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số
cho học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú ................................................ 25
1.3.3. Nội dung giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số
cho học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú ................................................ 25
1.3.4. Phương pháp và hình thức giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa
dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú. ......... 27
1.3.5. Kiểm tra, đánh giá trong giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa
dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú. ......... 28
1.4. Quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số
cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú .............................................. 29
1.4.1. Sự cần thiết của quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị
văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú29
1.4.2. Chức năng quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn
hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú. .. 30
1.4.3. Quản lý các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động
giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở

các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú ............................................................. 37
1.4.4. Quản lý sự phối hợp các lực lượng bên trong và bên ngoài nhà trường
đối với hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu
số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú ................................ 38
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá
trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú 40
iv


1.5.1. Yếu tố khách quan .................................................................................. 40
1.5.2. Yếu tố chủ quan ...................................................................................... 41
Tiểu kết chương 1...................................................................................................... 45
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO TỒN VÀ
PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ CHO HỌC SINH Ở
CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH BÌNH PHƯỚC......... 46
2.1. Tổng quan về địa bàn nghiên cứu ...................................................................... 46
2.1.1. Khái quát về tỉnh Bình Phước ................................................................ 46
2.1.2. Tình hình kinh tế, xã hội, văn hóa của dân tộc thiểu số tỉnh Bình Phước48
2.1.3. Tình hình giáo dục – đào tạo dân tộc thiểu số ở tỉnh Bình Phước ........ 49
2.1.4. Các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước ...................... 50
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ........................................................................ 54
2.2.1. Mục đích khảo sát................................................................................... 54
2.2.2. Nội dung khảo sát ................................................................................... 55
2.2.3. Đối tượng khảo sát ................................................................................. 55
2.2.4. Phương thức xử lý số liệu ....................................................................... 55
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu
số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước ............. 56
2.3.1 Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, cha mẹ học sinh và
học sinh về giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho
học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước ............... 56

2.3.2. Thực trạng thực hiện các nội dung giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị
văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thơng Dân tộc Nội
trú tỉnh Bình Phước .......................................................................................... 60
2.3.3. Thực trạng thực hiện các phương pháp và hình thức giáo dục bảo tồn và
phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thơng
Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước ..................................................................... 66
2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá trong giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị
văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội
trú tỉnh Bình Phước .......................................................................................... 69
v


2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân
tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước71
2.4.1. Sự cần thiết quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn
hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thơng Dân tộc Nội trú
tỉnh Bình Phước ................................................................................................ 71
2.4.2. Thực trạng thực hiện các chức năng quản lý trong hoạt động giáo dục
bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường
Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước .................................................... 73
2.4.3. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động giáo
dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các
trường Phổ thơng Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước ........................................ 81
2.4.4. Thực trạng quản lý sự phối hợp các lực lượng bên trong và bên ngoài
nhà trường đối với hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa
dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thơng Dân tộc Nội trú tỉnh
Bình Phước ....................................................................................................... 82
2.5. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và
phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thơng Dân
tộc Nội trú tỉnh Bình Phước ...................................................................................... 84

2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy
giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thơng Dân tộc Nội
trú tỉnh Bình Phước ................................................................................................... 86
2.6.1. Kết quả đạt được và nguyên nhân .......................................................... 86
2.6.2. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................. 88
Tiểu kết chương 2...................................................................................................... 91
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC BẢO TỒN VÀ
PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ CHO HỌC SINH Ở
CÁC TRƯỜNG PHỔ THƠNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH BÌNH PHƯỚC......... 93
3.1. Ngun tắc đề xuất biện pháp ............................................................................ 93
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu giáo dục .......................................... 93
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ..................................... 93
vi


3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ......................................................... 94
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................ 94
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc
thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước .... 94
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và cha mẹ
học sinh về sự cần thiết quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy văn
hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh
Bình Phước ....................................................................................................... 95
3.2.2. Bồi dưỡng năng lực thực hiện các chức năng quản lý hoạt động giáo
dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các
trường phổ thơng Dân tộc nội trú tỉnh Bình Phước ......................................... 99
3.2.3. Thường xuyên cập nhật, bổ sung nội dung giáo dục bảo tồn và phát huy
văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường phổ thông Dân tộc nội trú
tỉnh Bình Phước .............................................................................................. 104
3.2.4. Đổi mới phương pháp và đa dạng hóa hình thức hoạt động giáo dục bảo

tồn và phát huy văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường phổ thông
Dân tộc nội trú tỉnh Bình Phước .................................................................... 107
3.2.5. Phát huy hiệu quả các nguồn lực phục vụ hoạt động giáo dục bảo tồn và
phát huy văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ thông Dân
tộc nội trú tỉnh Bình Phước ............................................................................ 113
3.2.6. Hồn thiện cơ chế phối hợp với các lực lượng bên ngoài nhà trường về
hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh
ở các trường Phổ thơng Dân tộc Nội trú tỉnh Bình Phước ............................ 117
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...................................................................... 122
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo
dục bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường Phổ
thơng Dân tộc nội trú tỉnh Bình Phước. .................................................................. 125
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ......................................................................... 125
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm .......................................................................... 125
3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm ................................................................... 125
vii


3.4.4. Đối tượng khảo nghiệm ........................................................................ 125
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................ 125
3.4.6. Mối tương quan giữa sự cần thiết và tính khả thi của 6 biện pháp ..... 127
Tiểu kết chương 3.................................................................................................... 130
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 131
1.

KẾT LUẬN .................................................................................................... 131
1.1. Về cơ sở lý luận ....................................................................................... 131
1.2. Về cơ sở thực tiễn .................................................................................... 132
1.3. Về biện pháp đề xuất ............................................................................... 133

2. Khuyến nghị ........................................................................................................ 134
2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo ............................................................. 134
2.2. Đối với cấp tỉnh ....................................................................................... 134
2.3. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo .............. 134
2.4. Đối với các cấp chính quyền địa phương ................................................ 135
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 137
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 139

viii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

STT

Ký hiệu

Chữ viết tắt

1

CBQL

Cán bộ quản lý

2

CMHS

Cha mẹ học sinh

3

DT

Dân tộc

4

DTTS

Dân tộc thiểu số

5

GD

Giáo dục

6

GD & ĐT

Giáo dục và Đào tạo

7

ĐTB

Điểm trung bình

8

GV

Giáo viên

9

HĐGD

Hoạt động giáo dục

10

HS

Học sinh

11

NV

Nhân viên

12

PTDTNT

Phổ thơng Dân tộc Nội trú

13

QLGD

Quản lý giáo dục

14

THCS

Trung học cơ sở

15

THPT

Trung học phổ thơng

16

VH

Văn hóa

ix


DANH MỤC CÁC BẢNG
ST

Tên biểu bảng

T

1

2

Bảng 2.1. Tổng quan về học sinh ở các trường PTDTNT trên địa
bàn tỉnh Bình Phước năm học 2017-2018
Bảng 2.2. Tổng quan về cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên ở các
trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Bình Phước năm học 2017-2018

Trang

53

54

Bảng 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng nhận thức của cán bộ quản
lý, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh về mục đích hoạt động
3

giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho

57

học sinh
Bảng 2.4. . Kết quả khảo sát thực trạng nhận thức của cán bộ quản

lý, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh và học sinh về sự cần
4

thiết giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số

58

cho học sinh ở các trường PTDTNT
Bảng 2.5. . Kết quả khảo sát thực trạng bồi dưỡng ý thức bảo tồn
5

và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các

60

trường PTDTNT tỉnh Bình Phước
Bảng 2.6. . Kết quả khảo sát thực trạng trang bị kiến thức, thái độ,
6

hành vi bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho

62

học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước
Bảng 2.7. . Kết quả khảo sát thực trạng giáo dục bảo tồn và phát
huy giá trị văn hóa truyền thống, sắc phục, các trò chơi dân gian,
7

sử dụng nhạc cụ và tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số cho học

64

sinh
Bảng 2.8. . Kết quả khảo sát thực trạng thực hiện phương pháp và
8

hình thức giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc
thiểu số cho học sinh

x

67


Bảng 2.9. Kết quả khảo sát thực trạng kiểm tra, đánh giá nội dung
9

giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho

69

học sinh
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát sự cần thiết quản lý hoạt động giáo
10

dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học

71

sinh

Bảng 2.11. Kết quả khảo sát thực trạng thực hiện các bước lập kế
11

hoạch hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân

74

tộc thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch hoạt động
12

giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho

74

học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch
13

hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc

76

thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát thực trạng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện
kế hoạch hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa
14

dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Bình

78

Phước
Bảng 2.15. Kết quả khảo sát thực trạng kiểm tra, đánh giá thực
hiện kế hoạch hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn
15

hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Bình

80

Phước
Bảng 2.16. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý cơ sở vật chất và
trang thiết bị phục vụ hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá
16

trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT

81

tỉnh Bình Phước
17

Bảng 2.17. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý sự phối hợp các
lực lượng đối với hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị

xi

83

văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT
Bảng 2.18. Kết quả khảo sát ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý
18

hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc

84

thiểu số cho học sinh
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm về sự cần thiết của các biện pháp
19

quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân

125

tộc thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp
20

quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân

126

tộc thiểu số cho học sinh ở các trường PTDTNT
Bảng 3.3. Tổng hợp kết quả khảo nghiệm giữa mức độ cần thiết và
21

tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn

và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh

xii

128


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Tên biểu đồ, sơ đồ

STT

Trang

Biểu đồ 2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên,
cha mẹ học sinh và học sinh về sự cần thiết giáo dục bảo tồn và
1

phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các

59

trường PTDTNT
Biểu đồ 3.4. Biểu đồ mối tương quan giữa sự cần thiết và tính khả
2

thi các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy
giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh ở các trường

129

PTDTNT
3

4

Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ giữa các chức năng cơ bản của quản lý
nhà trường
Sơ đồ 1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục
bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho học sinh

21

44

Sơ đồ 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động
5

giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho
học sinh ở các trường PTDTNT

xiii

124


TÓM TẮT
Đề tài sử dụng kết hợp cả phương pháp nghiên cứu lý luận và phương pháp
nghiên cứu thực tiễn để khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý HĐGD bảo
tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.

Trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH
DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước. Đề tài đã giải quyết được
các nhiệm vụ nghiên cứu đề ra như sau:
Thứ nhất, Đề tài đã xây dựng khung lý thuyết về HĐGD bảo tồn và phát huy
giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT và quản lý HĐGD bảo tồn và phát
huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT bao gồm những nội dung:
Lịch sử nghiên cứu vấn đề; Các khái niệm cơ bản của đề tài; Lý luận về HĐGD bảo
tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS trường PTDTNT; Lý luận về quản lý
HĐGD bảo tồn và phát huy VH DTTS cho HS trường PTDTNT và các yếu tố ảnh
hưởng đến quản lý HĐGD này.
Thứ hai: Trên cơ sở khung lý thuyết đã được nghiên cứu tại chương 1, sang
chương 2 tác giả tiến hành khảo sát thực trạng tổ chức HĐGD bảo tồn và phát huy
giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước; thực trạng quản
lý, các yếu tố ảnh hưởng đến HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS
các trường phổ thơng dân tộc nội trú tỉnh Bình Phước. Kết quả khảo sát tại chương
2 chính là luận cứ để tác giả đề xuất biện pháp quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy
giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.
Thứ ba: Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng, tác giả đề xuất 6 biện
pháp quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường
PTDTNT tỉnh Bình Phước, đó là:
Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV, NV, HS và CMHS về sự
cần thiết quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy VH DTTS cho HS ở các trường
PTDTNT. Đây được xem là biện pháp được đánh giá là quan trọng nhất và mang
tính khả thi nhất. Vì nó tác động, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng tổ chức các
HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh
Bình Phước; bởi chỉ có nhận thức tốt, nhận thức đúng và hiểu rõ được ý nghĩa, vai
xiv


trò, tác dụng của việc GD bảo tồn và phát huy giá trị VHDTTS thì mới có được

phương pháp, cách thức tổ chức quản lý giáo dục đạt hiệu quả tốt nhất.
Biện pháp 2: Bồi dưỡng năng lực thực hiện các chức năng quản lý HĐGD bảo
tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.
Đây là biện pháp được đánh giá mức quan trọng xếp thứ 2 và tính khả thi thực hiện
xếp thứ 2.
Biện pháp 3: Thường xuyên cập nhật, bổ sung nội dung GD bảo tồn và phát
huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước. Biện pháp
được đánh giá mức quan trọng xếp thứ 4 và tính khả thi thực hiện xếp thứ 3.
Biện pháp 4: Đổi mới phương pháp và đa dạng hóa hình thức HĐGD bảo tồn
và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước. Đây
là biện pháp được đánh giá mức quan trọng xếp thứ 3 và tính khả thi thực hiện xếp
thứ 5. Việc thực hiện các nội dung GD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho
HS sẽ đạt hiệu quả hơn nếu như nhà trường biết đổi mới phương pháp và đa dạng
hóa hình thức HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường
PTDTNT tỉnh Bình Phước.
Biện pháp 5: Phát huy hiệu quả các nguồn lực phục vụ HĐGD bảo tồn và phát
huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước. Đây là biện
pháp được đánh giá xếp hạng 6/6 cả về mức độ cần thiết và tính khả thi.
Biện pháp 6: Hoàn thiện cơ chế phối hợp với các lực lượng bên ngoài nhà
trường về HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS trường PTDTNT
tỉnh Bình Phước. Biện pháp này xếp thứ 5 cả về mức độ cần thiết và tính khả thi.
Các biện pháp trên vừa là tiền đề vừa là kết quả của nhau; quan hệ gắn bó với
nhau, cùng hỗ trợ nhau, bổ sung nhau trong suốt quá trình quản lý HĐGD bảo tồn
và phát huy VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước. Tuy nhiên
trong từng thời kỳ, giai đoạn cụ thể, biện pháp nào đó có thể có vai trị lớn hơn, cần
ưu tiên thực hiện hơn cả, Hiệu trưởng ở các trường PTDTNT căn cứ vào tình hình
cụ thể nhà trường để có những quyết định đúng đắn nhất. Kết quả khảo nghiệm đã
phản ảnh được ý nghĩa về sự cần thiết, tính khả thi của các biện pháp được đề xuất
trong Luận văn.
xv

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong thời đại ngày nay lĩnh vực kinh tế được đặt lên hàng đầu thì hiện
tượng “đánh mất” văn hóa (VH) truyền thống đang diễn ra tại nhiều quốc gia và
nước ta không phải là ngoại lệ. Nhà VH Hữu Ngọc, trong một công trình nghiên
cứu cơng phu về VH Việt Nam, đã cảnh báo: “Chúng ta đang “đánh mất mình”
khơng những trong kiến trúc mà còn ở nhiều lĩnh vực khác . . .. Nhưng xét về đại
cục, không thể không ý thức được là sang thế kỉ 21, VH sẽ có vai trò thống trị,
nước nào đánh mất bản sắc dân tộc (DT), nghĩa là đánh mất mình thì khơng
những là khơng cạnh tranh nổi về kinh tế, mà còn mất cả linh hồn và lẽ sống”
(Hữu Ngọc, 2007, trang 739).
Quá trình tồn cầu hóa khơng một quốc gia nào có thể phát triển được khi
đứng biệt lập với thế giới, dẫn tới sự quan hệ qua lại, giao lưu giữa các nền VH
góp phần tăng cường hiểu biết, thúc đẩy hợp tác, củng cố tình hữu nghị giữa các
DT; song cũng từ sự xâm nhập ồ ạt, thiếu chọn lọc, kiểm soát của những luồng
VH ngoại lai đã và đang dẫn đến nhiều nguy cơ làm phai mờ, biến dạng bản sắc
DT.
Thật vậy, văn hoá các dân tộc thiểu số (DTTS) ở nước ta là một bộ phận
cấu thành của nền văn hoá Việt Nam phong phú, đậm đà bản sắc DT. Tuy nhiên
kể từ khi đất nước đổi mới, đồng bào DT có điều kiện, cơ hội tiếp xúc giao lưu
VH với nhiều DT khác, bên cạnh tiếp thu nhiều giá trị mới làm phong phú, đa
dạng thêm VH người DT tiên tiến, hiện đại; đồng thời ảnh hưởng sâu sắc đến
nhận thức, tư tưởng, sinh hoạt và lối sống của một bộ phận không nhỏ thanh
thiếu niên đã làm mai một giá trị truyền thống của đồng bào người DT.
Trong bối cảnh đó, Đảng và nhà nước ta ln coi trọng việc bảo tồn và
phát huy những giá trị VH truyền thống của các DT. Trong văn kiện Hội nghị
Ban chấp hành Trung ương lần V Khóa VIII Đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu rõ:
“Bản sắc DT bao gồm những giá trị bền vững, những tinh hoa của cộng đồng

các DT Việt Nam được vun đắp nên qua lịch sử hàng ngàn năm đấu tranh dựng
nước và giữ nước . . .. Bản sắc VH DT Việt Nam cịn đậm nét trong các hình thức
1


biểu hiện mang tính DT độc đáo” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 1998), “Coi trọng
và bảo tồn, phát huy những giá trị truyền thống và xây dựng, phát triển những
giá trị mới về vǎn hóa, vǎn học, nghệ thuật của các DTTS” (Đảng Cộng sản Việt
Nam, 1998); và Văn kiện Đại hội khóa XI tiếp tục khẳng định: “Xây dựng và
thực hiện các chính sách bảo tồn, phát huy giá trị VH, ngôn ngữ, chữ viết các
DTTS” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2011, tr.225).
Từ những quan điểm trên đây, Nhà nước ban hành nhiều văn bản về bảo
tồn, phát triển VH các DTTS thông qua việc xây dựng và thực hiện các cơ chế
chính sách, đầu tư cụ thể như sau:
Ngày 27 tháng 7 năm 2011, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số
1270/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Bảo tồn, phát triển văn hoá các DTTS Việt Nam
đến năm 2020”. Đề án chỉ rõ các nhiệm vụ trọng tâm: Bảo tồn khẩn cấp văn hố
các DTTS rất ít người; Xây dựng đời sống văn hố và mơi trường văn hoá vùng
đồng bào DTTS; Chủ thể VH, cộng đồng kế thừa và thực hành VH có một vai trị
to lớn và là nhân tố quyết định trong việc bảo tồn và phát huy di sản VH truyền
thống của các DTTS; Coi trọng và tổ chức thực hiện các chương trình về bảo tồn,
phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp và xây dựng, phát triển những giá trị
mới về văn hoá, văn học, nghệ thuật, đặc biệt là hỗ trợ sự phát triển ngôn ngữ,
chữ viết của các DTTS . . ..( Thủ tướng Chính phủ, 2011).
Bình Phước là tỉnh miền núi với hơn 40 DT cùng sinh sống, đông nhất là
DT Stiêng, đến các DT Khơme, Mông, M'Nông, Chăm, Tày, Nùng, Mường . . ..
Văn hoá truyền thống của đồng bào các DTTS ở Bình Phước rất đa dạng và
phong phú, chủ yếu tồn tại ở dạng văn hố dân gian qua các loại hình như truyền
miệng, âm nhạc, lễ hội, tín ngưỡng, ẩm thực, các điệu nhảy múa, phong tục tập
qn, các trị vui chơi giải trí, các bản nhạc, lời ca… các bộ trang phục độc đáo,

nhiều màu sắc của các thiếu nữ DT trong các buổi lễ hội luôn gây ấn tượng đặc
biệt đối với mọi người. Ngồi ngơn ngữ chung là tiếng Việt, mỗi DT có ngơn
ngữ giao tiếp riêng, có phong tục tập qn riêng trong cộng đồng của mình. Do
đó việc làm thế nào để vừa có một tiếng nói chung, có sự giao thoa VH vừa bảo
tồn và phát huy những nét đẹp văn hóa của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh
2


Bình Phước, đó là nhiệm vụ mang ý nghĩa thiết thực được các cấp trong tỉnh
quan tâm.
Trường Phổ thông DT nội trú (PTDTNT) là một trong những cái nôi tạo
nguồn cán bộ là người DT của tỉnh. Các em học sinh (HS) DT là “đại sứ” kết nối
giữa truyền thống VH tốt đẹp của cộng đồng nơi các em sinh ra lớn lên và những
nét VH mới nơi các em học tập, phát triển tồn diện đó là nhà trường. Do đó
cơng tác quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho
HS ở các Trường Phổ thơng DT nội trú tỉnh Bình Phước có vai trị quan trọng
trong hoạt động giáo dục tỉnh nhà. Nhiệm vụ của công tác này giúp các em HS ý
thức sâu sắc về trách nhiệm đối với đất nước và cộng đồng. Sao cho khi trở về
với cộng đồng các em khơng e ngại, khơng tách mình ra khỏi đời sống cộng đồng
và đem những hiểu biết của mình góp phần xây dựng cộng đồng. Các em biết
tiếp cận có chọn lọc nét VH, biết giữ gìn phát huy truyền thống VH tốt đẹp của
cộng đồng đồng thời biết thuyết phục cộng đồng bỏ đi những hủ tục lạc hậu
khơng phù hợp với đời sống VH mới. Có làm được như vậy mục tiêu đào tạo và
hiệu quả giáo dục mới đạt được.
Tuy nhiên, trên thực tế HS ở các trường PTDTNT khi đi học, được ở nội
trú, xa rời cuộc sống cộng đồng đã có điều kiện tiếp xúc với nhiều luồng VH từ
xã hội, nhiều loại VH có sức lơi cuốn mạnh mẽ với HS nói chung đặc biệt là
HSDT nói riêng. Điều này khiến các em dễ xa rời VH truyền thống DT. Nhiều
HS tự ti về truyền thống VH của DT mình như việc ngại sử dụng trang phục DT
mình, thích trang phục theo mốt hiện đại, khơng muốn nói tiếng nói của DT

mình… HS có tư tưởng "ra phố" nên các VH truyền thống bị coi là "quê mùa".
Như vậy các em đã bị ảnh hưởng cả tích cực và tiêu cực của xã hội. Trong khi đó
cơng tác quản lý giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá cho HS ở các
trường PTDTNT tỉnh Bình Phước hiện nay chưa tồn diện, chưa hệ thống, chưa
phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương, chưa đáp ứng yêu cầu của Đảng, Nhà
nước và xã hội mong đợi.
Xuất phát từ lý giải trên đây, với ý thức trách nhiệm đối với việc bảo tồn
và phát huy VH của các DTTS tỉnh Bình Phước, tác giả chọn đề tài: “Quản lý
3


hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số cho
học sinh ở các Trường Phổ thơng dân tộc nội trú tỉnh Bình Phước” để nghiên
cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tiễn quản lý hoạt động giáo
dục (HĐGD) bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các Trường
PTDTNT tỉnh Bình Phước, tác giả đề xuất các biện pháp quản lý cơng tác này,
góp phần nâng cao chất lượng GD tồn diện cho HS người DT ở địa phương.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở trường PTDTNT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các
Trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.
4. Giả thuyết khoa học
Cơng tác quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở
các Trường PTDTNT tỉnh Bình Phước trong thời gian qua đã đạt được những kết
quả nhất định. Tuy nhiên HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS
và quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các Trường

PTDTNT tỉnh Bình Phước trong thời gian qua cịn nhiều hạn chế: chưa nhận thức
thức đầy đủ, tồn diện về tầm quan trọng của công tác này, việc thực hiện các
chức năng quản lý chưa khoa học, công tác huy động nguồn lực và phối hợp các
lực lượng trong và ngoài nhà trường chưa phát huy hết... Nếu hệ thống hóa cơ sở
lý luận và làm sáng tỏ thực trạng quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH
DTTS cho HS ở các trường Phổ thông DT nội trú tỉnh Bình Phước thì sẽ đề xuất
được biện pháp quản lý HĐGD này đảm bảo tính khoa học, tính khả thi và phù
hợp điều kiện thực tiễn địa phương.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá
trị VH DTTS cho HS ở trường PTDTNT.
4


5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá
trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.
5.3. Đề xuất biện pháp quản lý HĐGD bảo tồn và phát huy giá trị VH
DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng và biện pháp quản lý hoạt động
giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT
tỉnh Bình Phước.
6.2. Địa bàn và thời gian nghiên cứu
Đề tài được triển khai nghiên cứu tại 6 Trường PTDTNT trong đó có 4
trường cấp THCS (Phổ thơng Dân tộc Nội trú trung học cơ sở (PTDTNT THCS)
Điểu Ong, PTDTNT THCS Bình Long, PTDTNT THCS Lộc Ninh,
PTDTNT.THCS Đồng Phú); 01 trường PTDTNT THCS & THPT Bù Gia Mập;
01 trường PTDTNT. THPT tỉnh Bình Phước.
Số liệu khảo sát được thu thập từ năm học 2017 -2018 đến năm 20182019.

6.3. Đối tượng khảo sát
Số lượng là: 350 phiếu bao gồm Cán bộ quản lý (CBQL): 25 người; Giáo
viên, cán bộ đoàn, đội (GV), nhân viên (NV): 60 người và học sinh (HS): 200 em
tại 6 trường PTDTNT trên đây.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng phương pháp: phân tích, tổng hợp, khái qt hóa những vấn đề
lý luận cơ bản của đề tài; sử dụng các phương pháp đọc tài liệu: sách, báo, tạp
chí, . . liên quan đến hoạt động bảo tồn và phát huy VH DTTS, để hiểu đầy đủ
chủ trương của Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục – đào tạo (GD&ĐT) về
lĩnh vực này trong thời gian qua.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

5


Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các các thơng tin thực tiễn để xây dựng
cơ sở thực tiễn của đề tài. Sử dụng các phương pháp:
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi:
Thiết kế bảng hỏi dành cho CBQL, CMHS, HS của các trường nhằm khảo
sát thực trạng hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS,
thực trạng công tác quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị VH
DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước và tính khả thi của các
biện pháp đề tài đề xuất.
- Phương pháp phỏng vấn sâu, lấy ý kiến chuyên gia
Trao đổi, xin ý kiến của cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên
về công quản lý hoạt động giáo dục văn hóa dân tộc cho học sinh tại các trường
Phổ thông Dân tộc Nội trú THCS tỉnh Bình Phước để khảo nghiệm tính cấp thiết
và khả thi của các biện pháp đề tài đề xuất. Sau khi trao đổi trực tiếp có biên bản
xác nhận của nhà trường để làm căn cứ pháp lý cho nguồn tài liệu của luận văn

7.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng thống kê toán học xử lý số liệu thu thập qua khảo sát. Xử lí số liệu
bằng phương pháp tính điểm trung bình, xếp thứ bậc. Quy ước điểm số cho bảng
hỏi: Mỗi phiếu đều có các lựa chọn và được quy ước bằng các mức điểm khác
nhau.
8. Đóng góp của luận văn
8.1. Về lý luận
Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận và xây dựng khung lý thuyết về hoạt
động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở trường PTDTNT
và quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở
trường PTDTNT.
8.2. Về thực tiễn
Thơng qua khảo sát và phân tích thực trạng, luận văn đã chỉ ra được
những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân trong quản lý hoạt động giáo dục bảo
tồn và phát huy giá trị VH DTTS cho HS ở các Trường PTDTNT tỉnh Bình
Phước hiện nay.
6


Đề xuất các biện pháp đảm bảo tính khoa học, tính khả thi và phù hợp với
tình hình thực tế địa phương; góp phần bồi dưỡng ý thức bảo tồn và phát huy giá
trị VH DT cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.
9. Cấu trúc của luận văn
Luận văn ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Khuyến nghị, Danh mục tài liệu
tham khảo và Phụ lục; nội dung luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát
huy giá trị VH DTTS cho HS ở trường PTDTNT.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá
trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bảo tồn và phát huy giá

trị VH DTTS cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Bình Phước

7


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ
CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Quan điểm của chủ tịch Hờ Chí Minh về cơng tác bảo tờn và phát triển
văn hóa các dân tộc thiểu số
Đất nước Việt Nam với 54 DT anh em, ở mỗi một DT đều có những nét
VH riêng. Ở mỗi thời đại, việc đánh giá về những giá trị đó đều có dấu ấn của
lịch sử, của thời đại. Thời kỳ thực dân phong kiến, mặc dù đã có hệ thống trường
học do chế độ thực dân xây dựng nhưng chưa có cơng trình nào nghiên cứu về
giáo dục bảo tồn bản sắc văn hoá, giá trị VH truyền thống trong nhà trường, chỉ
có một số cơng trình nghiên cứu về đặc điểm VH của các DT nhằm mục đích
phục vụ cho chính sách “chia để trị”của chế độ thực dân phong kiến.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đầu tiên truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin
vào Việt Nam, đã kết hợp một cách đúng đắn sáng tạo giữa tinh hoa VH phương
Đông và phương Tây, giữa sức mạnh DT và sức mạnh thời đại. Trong quá trình
lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Người đã rất nhiều lần nhấn mạnh việc giáo dục
bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá, các giá trị truyền thống của các DT Việt Nam.
Trong báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II Đảng Lao động
Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ những mục tiêu cơ bản mà cách mạng
Việt Nam cần phải đạt được trong lĩnh vực văn hoá là: Phải triệt để tẩy trừ mọi di
tích thuộc địa và ảnh hưởng nơ dịch của văn hố đế quốc, đồng thời phát triển
những truyền thống tốt đẹp của văn hoá DT và hấp thụ những cái mới của văn
hoá tiến bộ thế giới để xây dựng một nền văn hoá Việt Nam có tính DT, khoa học

và đại chúng. Chủ trương trên đây thể hiện rõ ràng quan điểm của Chủ tịch Hồ
Chí Minh về giá trị văn hố DT. Người địi hỏi phải biết giữ gìn vốn văn hố q
báu của DT, khơi phục những yếu tố tích cực trong kho tàng văn hoá DT, loại bỏ
những yếu tố tiêu cực trong đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân. Đây là
quan điểm bảo tồn bản sắc văn hoá DT có chọn lọc của Hồ Chí Minh. Tư tưởng
8