NV 9 Tuan 2526CHUAN

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn : 25 TiÕt : 121 V¨n b¶n:. Sang Thu. Ngµy so¹n : 01/03/2012 Ngµy d¹y : 03/03/2012. - Hữu Thỉnh A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. KiÕn thøc: - Giúp học sinh cảm nhận đợc những rung cảm tinh tế của nhà thơ về sự biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu, cùng những suy t về tuổi đời của con ngời tõng tr¶i. §ã lµ biÓu hiÖn cña mét t©m hån yªu cuéc sèng tha thiÕt. - Thấy đợc nét độc đáo của bài thơ (Thể thơ 5 tiếng, kết hợp miêu tả và biểu cảm; Các hình ảnh th¬ giµu søc biÓu hiÖn c¶m xóc vµ liªn tëng lµ nh÷ng nÐt h×nh thøc næi bËt) 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, cảm nhận thơ trữ tình. 3. Thái độ: Yêu mến, trân trọng những vẻ đẹp của TN quê hơng, đất nớc. B. ChuÈn Bi: - GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n, UDCNTT, B§TD. - HS: Häc bµi cò, xem bµi míi - ảnh chân dung tác giả - tập thơ “từ chiến hào đến thành phố” C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra: §äc thuéc lßng t¸c phÈm ViÕng L¨ng B¸c vµ cho biÕt néi dung VB? 2.Bài mới: Mùa thu là đề tài vô tận của thi nhân song viết về thời khắc giao mùa từ cuối hạ sang đầu thu thì đến nay chỉ có Hữu Thỉnh. “Sang thu” là một áng thơ dâng tặng cho Nàng thu cña mét thi nh©n víi t©m hån tinh tÕ, nh¹y c¶m… Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Hớng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu chó thÝch (10’) - GV nêu y/c đọc: Nhẹ nhàng, nhịp chậm, khoan thai, trÇm l¾ng, suy t. - GV đọc mẫu. Gọi học sinh đọc, kết hợp tìm hiÓu tõ khã. + Chïng ch×nh? + DÒnh dµng? - Nêu những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiÖp cña t¸c gi¶?. Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu v¨n b¶n (23’) - Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? - Bµi th¬ cã sù kÕt hîp cña nh÷ng ph¬ng thøc biểu đạt nào? (Miêu tả, biểu cảm) - Gọi học sinh đọc khổ 1. - Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu đợc nhà th¬ c¶m nhËn lÇn ®Çu tiªn qua h×nh ¶nh nµo?. Néi dung I. §äc, t×m hiÓu chung 1. §äc 2. Chó thÝch: SGK a. T¸c gi¶ (1942) - Tên đầy đủ: Nguyễn Hữu Thỉnh. - Quª: Tam D¬ng-VÜnh Phóc. - N¨m 1963 «ng nhËp ngò vµo binh chñng t¨ng thiÕt gi¸p vµ trë thµnh c¸n bé v¨n ho¸, tuyªn huÊn, s¸ng t¸c th¬. - Tõng tham gia BCH Héi nhµ v¨n VN kho¸ III, IV, V. Tõ n¨m 2000 lµ Tæng th ký Héi nhµ v¨n VN. b. T¸c phÈm: II. §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n. 1. ThÓ lo¹i: Th¬ ngò ng«n. 2. Ph©n tÝch: a. Khæ 1 Bçng nhËn ra h¬ng æi. GV: Khi cái nóng oi bức của mùa hạ đã dịu lại đôi chút, tiếng ve thôi râm ran trên vòm lá và sắc đỏ nồng nàn của hoa phợng chỉ còn đọng lại trong nỗi nhớ thì nhà thơ đã cảm nhận đợc một mïi h¬ng quen thuéc. - “Bçng” diÔn t¶ mét c¶m gi¸c ntn? (BÊt ngê, đột ngột) - Nhà thơ đột ngột nhận ra điều gì? - “Ph¶” nghÜa lµ ntn? (H¬ng th¬m to¶ ra nhanh, mạnh nh sánh lại, cô đặc, đặc quánh trong kh«ng gian) - Giã se? (C¬n giã nhÑ, kh«, mang theo h¬i l¹nh) - “C¬n giã se” gîi ta liªn tëng tíi ®iÒu g×?( C¬n giã thu se se l¹nh). Ph¶ vµo trong giã se S¬ng chïng ch×nh qua ngâ.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV b×nh: NÕu trong th¬ cæ, mïa thu thêng b¾t đầu bằng hình ảnh những chiếc lá ngô đồng vµng hay cóc në sen tµn. Cßn trong th¬ míi lµ h¬ng cèm, lµ hoa cau tr¾ng rông th× mïa thu của Hữu Thỉnh lại đợc cảm nhận bằng khứu giác rất độc đáo từ một mùi hơng ổi chín. - “Chïng ch×nh” diÔn t¶ mét tr¹ng th¸i ntn? (Cè ý ®i chËm l¹i, ngËp ngõng nh kh«ng muèn ®i) - Tác giả đã sử dụng những BPNT gì trong khổ th¬? - Từ đó diễn tả một không gian lúc sang thu ntn? - Trớc sự biến đổi ấy, nhà thơ đã có cảm nhận g×? - H×nh nh” nghÜa lµ g×? (C¶m gi¸c m¬ hå, cha ch¾c ch¾n, cha râ rµng) - T¹i sao nhµ th¬ l¹i thÊy “ H×nh nh” trong khi đã cảm nhận đợc rõ ràng những biến đổi của TN lóc sang thu? GV: Dù đã cảm nhận đợc hơng ổi, nhận ra gió se, đã nhìn thấy sơng chùng chình nhng vẫn hỏi vậy là do sự bất ngờ đột ngột; Cả khứu giác, xúc giác và thị giác đều mách bảo rồi mà vẫn cha thÓ tin, cha d¸m tin. - Học sinh đọc thầm khổ 2. - Không gian thu tiếp tục đợc miêu tả qua chi tiÕt, h×nh ¶nh nµo? - “Dềnh dàng” là một cử chỉ, hành động ntn? - BPNT trong 2 c©u th¬? - H×nh ¶nh “ S«ng dÒnh dµng, chim véi v·” gîi cho em liªn tëng tíi ®iÒu g×? GV: Lại thêm 1 đặc trng nữa của mùa thu. Thu sang, dßng s«ng níc b¾t ®Çu c¹n, ch¶y chËm l¹i chø kh«ng cßn cuån cuén, µo ¹t nh thêi gian mïa h¹. Chim véi v· bay ®i tr¸nh rÐt. Nhng ®iÒu đáng nói ở đây là chim mới chỉ “bắt đầu vội vã” chø kh«ng ph¶i lµ ®ang véi v·. - Không gian đầu thu còn đợc gợi tả qua những h×nh ¶nh nµo n÷a? - Em c¶m nhËn ntn vÒ h×nh ¶nh th¬ trong 2 c©u? (Hình ảnh của đám mây mùa hạ còn sót lại trên bầu trời đã bắt đầu xanh trong, dàn mỏng, nhẹ vµ tr¶i dµi) - NhËn xÐt vÒ NT sö dông trong 2 c©u th¬ nµy? - Qua đó nhà thơ diễn tả một bức tranh thu ntn?. => Miªu t¶ tinh tÕ, tõ l¸y+ NT nh©n ho¸: Sự bất ngờ trớc những biến đổi của đất trêi, c¶nh vËt lóc sang thu. - Hình nh thu đã về.. => Cảm giác bất ngờ, đột ngột, ngỡ ngµng, ng¹c nhiªn mµ m¬ hå, b¶ng l¶ng tríc kh«ng gian thu. b. Khæ 2 - S«ng …dÒnh dµng Chim … véi v· => NT nh©n ho¸, h×nh ¶nh t¬ng ph¶n. - Có đám mây mùa hạ V¾t nöa m×nh sang thu. => H×nh ¶nh tëng tîng: Sự chuyển động của đất trời sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt, đẹp đẽ.. GV bình: Nếu ở khổ 1, cần phải có 1 cái ngõ để có thể nhìn và cảm nhận đợc sơng đi qua thì ở khổ 2 chỉ cần có 1 đám mây bâng khuâng nh 1 tÊm voan nhÑ, máng trªn bÇu trêi, nöa ®ang cßn lµ mïa h¹, nöa nghiªng vÒ mïa thu. Bçu trêi đang nhuộm nửa sắc thu. Sự thay đổi của đất trời theo tốc độ chuyển động từ hạ sang thu nhẹ nhµng, râ rÖt. - Gọi học sinh đọc khổ 3. - Những biểu hiện của đất trời lúc sang thu đợc diÔn t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo?. - Em hiÓu ntn vÒ nh÷ng h×nh ¶nh ë 2 c©u ®Çu?. c. Khæ 3 - VÉn cßn bao nhiªu n¾ng §· v¬i dÇn c¬n ma SÊm còng bít bÊt ngê Trên hàng cây đứng tuổi..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> (VÉn lµ ma, n¾ng, sÊm, chíp nh mïa h¹ nhng ë đây đã có sự giảm dần. Mọi vật bắt đầu đi vào chừng mực, đi vào thế ổn định, lặng lẽ. Nắng nh¹t dÇn chø kh«ng cßn chãi chang gay g¾t. Ma còng gi¶m ®i, Ýt ®i chø kh«ng cßn nh÷ng trËn ma rµo, ma d«ng µo ¹t) Th¶o luËn: 2 c©u cuèi cña bµi th¬ gîi cho em nh÷ng c¸ch hiÓu nµo? ( Sấm đã ít hơn, ma đã ít hơn. Hàng cây đã già nªn kh«ng bÞ bÊt ngê, giËt m×nh n÷a) - Theo em, tác giả đã sử dụng BPNT gì trong 2 => H×nh ¶nh Èn dô: c©u th¬ nµy? + Sấm: những tác động bất thờng của ngoại c¶nh. + Hàng cây đứng tuổi: Con ngời từng trải, có nhiÒu kinh nghiÖm vµ vèn sèng. - Qua đó nhà thơ diễn tả suy ngẫm gì về con ng- Diễn tả những suy ngẫm sâu sa về sự thay ời và cuộc đời? đổi của cuộc đời con ngời. GV: Cũng giống nh những con ngời đã đứng tuổi, đã trải nghiệm trong cuộc sống nên trớc nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch sÏ kh«ng bÞ bÊt ngê mµ trë nªn v÷ng vµng h¬n, b×nh tÜnh h¬n tríc những tác động bất thờng của ngoại cảnh, của cuộc đời => Câu thơ mang t/c triết lý sâu sắc. Hoạt động 3: Hớng dẫn học sinh tổng kết, ghi nhí (5’). Trắc nghiệm: ý nào nói đúng nhất cảm xúc của t¸c gi¶ trong bµi th¬? a. Hån nhiªn, t¬i trÎ. b. Míi mÎ, tinh tÕ, nhÑ nhµng, giao c¶m. c. Méc m¹c, ch©n thµnh. d. L·ng m¹n, bay bæng. - LiÖt kª c¸c BPNT trong bµi th¬?. III. Tæng kÕt. 1. NghÖ thuËt - Tõ ng÷ giµu søc gîi c¶m. h×nh ¶nh giµu tÝnh tîng trng. - NT Èn dô, nh©n ho¸, h×nh ¶nh t¬ng ph¶n, giµu tëng tîng. 2. Néi dung Bµi th¬ lµ sù c¶m nhËn tinh tÕ tríc nh÷ng biÕn chuyÓn nhÑ nhµng mµ râ rÖt cña TN, đất trời từ cuối hạ sang thu.. D. Cñng cè: GV: tổ chức, hớng dẫn HS rút ra nội dung bài học bằng sơ đồ kiến thức. GV chuẩn kiến thức trên máy chiếu bằng sơ đồ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ** Häc bµi - lµm bµi luyÖn tËp. ChuÈn bÞ bµi: “Nãi víi con”. TuÇn : 25 TiÕt : 122 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n : 01/03/2012. Nãi víi con. Y Ph¬ng. A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. KiÕn thøc: - Giúp học sinh cảm nhận đợc qua những lời nói với con, nhà thơ đã gợi đợc về tình cảm cội nguồn tốt đẹp và sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hơng, đồng thời gợi về tình cha con sâu nặng, nhắc nhở tình cảm gắn bó với truyền thống quê hơng, đất nớc và ý chí vơn lên trong cuộc sèng. - Thấy đợc niềm tự hào và tin yêu của tác giả với mảnh đất và con ngời quê hơng. - Thấy đợc nét độc đáo của bài thơ là việc diễn đạt cảm nghĩ bằng lối thơ tự do, ít vần, lời thơ méc m¹c nhng giµu h×nh ¶nh kh¸i qu¸t theo c¸ch nãi cña ngêi miÒn nói. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, phân tích và cảm thụ thơ trữ tình tự do. 3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu mến, trân trọng cội nguồn sinh dỡng của con ngời. B. ChuÈn Bi: - GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n, UDCNTT, B§TD. - HS: Häc bµi cò, xem bµi míi - ¶nh ch©n dung Y Ph¬ng C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra: (5’) §äc thuéc lßng bµi th¬ Sang thu. Nªu néi dung? 2.Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Hớng dẫn học sinh đọc, tìm hiÓu chó thÝch SGK trang 72. - Gv nêu yêu cầu đọc. GV đọc mẫu 1 đoạn.. Nội dung cần đạt I. §äc, t×m hiÓu chó thÝch 1. §äc 2. Chó thÝch a. T¸c gi¶ ( 1948).

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gọi học sinh đọc, kết hợp tìm hiểu các từ khã. GV: Th¬ Y Ph¬ng nãi riªng vµ c¸c nhµ th¬ d©n téc thiÓu sè nãi chung rÊt dÔ nhËn ra bởi có nhiều đặc điểm riêng biệt. Đó là cách nãi, c¸ch nghÜ b»ng h×nh ¶nh cô thÓ, méc m¹c, giµu søc kh¸i qu¸t vµ giµu chÊt th¬ vÒ gia đình, quê hơng, đất nớc. Tuy nhiên mỗi nhµ th¬ l¹i h×nh thµnh mét phong c¸ch riªng. Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh đọc, tìm hiÓu v¨n b¶n - Bài thơ đợc làm theo thể thơ nào? - Theo m¹ch c¶m xóc, bµi th¬ cã thÓ chia mÊy phÇn? Nªu giíi h¹n vµ ND? M¸y chiÕu: + Từ đầu đến “ đẹp nhất trên đời” : Lời nói víi con vÒ t/c, céi nguån. + Cßn l¹i: NiÒm tù hµo vÒ søc sèng m¹nh mẽ, bền bỉ và truyền thống cao đẹp của quê h¬ng vµ niÒm mong íc con h·y kÕ tôc xøng đáng truyền thống ấy. - Gọi học sinh đọc đoạn 1: Ngời cha nói với con vÒ ®iÒu g×? - Mở đầu bài thơ, tác giả đã tái hiện và gợi tả khung cảnh một gia đình. Khung cảnh ấy đợc thể hiện qua những câu thơ nào?. - 4 câu thơ đầu gợi tả điều gì?(Hình ảnh đứa con tËp ®i, tËp nãi) - Cách gợi tả có điều gì đặc biệt?(Cách tả b»ng nh÷ng h×nh ¶nh th¬ cô thÓ tëng chõng nh v« lý 1 c¸ch ng©y th¬ nhng còng chÝnh lµ nét độc đáo, đặc sắc trong t duy và cách diễn đạt ngộ nghĩnh, sáng tạo với cách nói khÈu ng÷ cña ngêi d©n miÒn nói kh«ng hÒ cÇu kú, chau chuèt. - Những hình ảnh đó đã diễn tả 1 không khí gia đình ntn? GV: Ta bắt gặp lại 1 không khí gia đình ấm ¸p,. ngät ngµo, rÝu rÝt , trµn ngËp tiÕng cêi h¹nh phóc. - Tuy tấm lòng cha mẹ có bao dung, yêu thơng rộng lớn đến đâu thì với con cũng là cha đủ. Con phải cần đến bầu sữa tinh thần thứ hai: Đó là quê hơng. Tác giả đã nhắc đến ai? - “Ngời đồng mình” chỉ đối tợng nào? (Những ngời sống cùng miền đất, quê hơng) - Ngời cha đã nói với con về điều gì của ngời dân quê mình? - §an lê? V¸ch nhµ ken c©u h¸t nghÜa lµ ntn? GV: Dới bàn tay của ngời đồng mình, nh÷ng nan nøa, nan tre trë thµnh nan hoa. Vách nhà không chỉ ken bằng gỗ mà con đợc ken bằng tiếng hát trao duyên tìm bạn cña nh÷ng chµng trai ch©n chÊt, méc m¹c. Rõng cho con ngêi tµi nguyªn v« gi¸. Quª hơng hiện lên qua 3 hình ảnh: Rừng. Con đờng và ngời đồng mình. Tuy vô tri nhng. - Tªn khai sinh: Høa H÷u Phíc, d©n téc Tµy. - Quª: HuyÖn Trïng Kh¸nh- TØnh Cao B»ng.. - Th¬ «ng giµu chÊt suy t, tr¶i nghiÖm vÒ lÏ sống, đạo lý làm ngời, gắn bó với quê hơng đất níc. b. T¸c phÈm: II. §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n 1. ThÓ lo¹i ThÓ th¬ tù do. 2. Bè côc: 2 phÇn. 3. Ph©n tÝch: a. Nãi víi con vÒ t×nh c¶m, céi nguån. Ch©n ph¶i….tíi cha Ch©n tr¸i…..tíi mÑ Mét bíc …tiÕng nãi Hai bíc …tiÕng cêi. => H×nh ¶nh th¬ ch©n thùc, cô thÓ:. Không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt, con lín lªn trong t/y cña cha mÑ.. - Ngời đồng mình yêu lắm. §an lê cµi nan hoa V¸ch nhµ ken c©u h¸t Rõng cho hoa Con đờng cho những tấm lòng..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> rừng và con đờng cũng đêm đến cho đứa trẻ những thứ cần để lớn. Rừng chở che, con đờng thì mở lối. Trắc nghiệm: Nhận định nào nêu đúng nhất những đức tính và phẩm chất tốt đẹp của “Ngời đồng mình” ? a. Bền bỉ, nhẫn nại, chịu đựng hy sinh. b. Hån nhiªn, méc m¹c, nghÜa t×nh. c. Th¼ng th¾n, trung thùc, giµu ý chÝ. => Quê hơng, gia đình cùng nâng đỡ, chở che d. CÇn cï, chÞu khã, bÒn bØ, dÎo dai, khÐo con lín kh«n; §ång thêi nh¾c nhë con vÒ ý lÐo, thËt thµ, anh dòng, bÊt khuÊt. thøc nguån céi. - Qua đó, em cảm nhận đợc điều ngời cha muèn nãi víi con m×nh lµ g×? - Học sinh đọc thầm đ2: Nêu nội dung? - Ngời cha đã nói với con về những phẩm chất gì của ngời dân đồng mình? - Em hiÓu ntn vÒ nh÷ng c©u th¬ nµy?(Ngêi dân quê hơng đã trải qua bao nhiêu niềm vui nçi buån vµ nh÷ng thö th¸ch khã kh¨n của cuộc đời song học đã rèn luyện, hun đúc “nuôi chí lớn” để tôi luyện bản lĩnh sèng v÷ng vµng. - Phẩm chất của ngời dân quê hơng còn đợc tiếp tục nhắc đến trong những câu thơ nào? - Th« s¬ da thÞt?(Méc m¹c,gi¶n dÞ nh cá c©y) - Tự đục đá kê cao quê hơng?(công cuộc lao động…) -Gợi tả những phẩm chất tốt đẹp ấy, ngời cha mong muèn ®iÒu g× ë con? - Tác giả đã sử dụng BPNT nào để diễn tả mong muèn Êy? - Qua đó ngời cha đã gợi ra mong muốn gì cña m×nh? GV b×nh: Quª h¬ng hiÖn lªn nh 1 nguån tiÕp søc nhng kh«ng ph¶i nh thêi th¬ bÐ chØ cÇn cã an ñi vç vÒ mµ giê ®©y lµ t thÕ th¼ng bíc mµ ®i, nh»m th¼ng phÝa tríc mµ tiÕn bíc.. b. Søc sèng bÒn bØ cña quª h¬ng vµ niÒm mong íc cña cha mÑ. - Ngời đồng mình thơng lắm Cao ®o nçi buån Xa nu«i chÝ lín.. Ngời đồng mình thô sơ da thịt Nhng ch¼ng mÊy ai nhá bÐ ®©u con Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng.. - Cha muèn Sống trong đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sèng nh s«ng, nh suèi. => §iÖp tõ, ®iÖp ng÷, thµnh ng÷, h×nh ¶nh Èn dô, so s¸nh: Mong muèn nh¾n nhñ con vÒ lßng tù hµo quª h¬ng.. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt Tr¾c nghiÖm: Bµi th¬ cã giäng ®iÖu ntn? a.S«i næi, m¹nh mÏ. b. Ca ngîi hïng hån. c. T©m t×nh, tha thiÕt vµ tr×u mÕn. - Giäng th¬ t©m t×nh, tha thiÕt, tr×u mÕn. d. TrÇm tÜnh, s©u l¾ng. Tr¾c nghiÖm: Qua bµi th¬, t¸c gi¶ muèn göi - Ng«n ng÷ vµ h×nh ¶nh th¬ ch©n thùc. 2. Néi dung g¾m ®iÒu g×? a. T×nh yªu quª h¬ng s©u nÆng. b. TriÕt lý vÒ céi nguån sinh dìng cña mçi con ngêi. c. NiÒm tù hµo vÒ søc sèng bÒn bØ, m¹nh mÏ cña quª h¬ng. d. C¶ 3 ND trªn. D. Cñng cè :. GV: tổ chức, hớng dẫn HS rút ra nội dung bài học bằng sơ đồ kiến thức. GV chuẩn kiến thức trên máy chiếu bằng sơ đồ..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> * DÆn dß. §Æt m×nh vµo tinh huèng cña bµi th¬, trong vai ngêi con, viÕt ®o¹n v¨n tr¶ lêi ngêi cha. Su tầm thơ thể hiện tinh cảm cha đối với con. - so¹n bµi : “nghÜa têng minh vµ hµm ý”. TuÇn : 25 TiÕt : 123. Ngµy so¹n : 04/03/2012. NghÜa têng minh vµ hµm ý. A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : - Học sinh nắm đợc khái niệm về nghĩa tờng minh và hàm ý. - RÌn kü n¨ng vËn dông vµ sö dông sö dông hµm ý trong giao tiÕp hµng ngµy vµ trong t¹o lËp v¨n b¶n. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c häc tËp. B. ChuÈn Bi: - GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n. - HS: Häc bµi cò, xem bµi míi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động KiÓm bµi cò - Nh¾c l¹i c¸c thµnh phÇn biÖt lËp trong c©u ? Bµi míi: Trong cuộc sống hàng ngày để diễn đạt những tâm t, tình cảm, nguyện vọng của bản thân có khi ta nói ra trực tiếp điều muốn nói. Song trong một số hoàn cảnh, tình huống nhất định ta lại không diễn đạt điều muốn nói một cách trực tiếp bằng những từ ngữ trong lời nói. Để hiểu rõ hơn về hai cách diễn đạt trên, chúng ta vào tìm hiểu bài học hôm nay. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Hớng dẫn học sinh tìm hiểu bài häc. - Gọi học sinh đọc ví dụ SGK trang 74. - Em hiÓu nv anh TN muèn nãi ®iÒu g×? - VËy nhê ®©u mµ em l¹i hiÓu nh vËy? (ChÝnh nhê nh÷ng tõ ng÷ trong c©u nãi cña anh) GV: §ã lµ c¸ch hiÓu mang tÝnh phæ biÕn, ai còng có thể hiểu nhờ vào chính những từ ngữ đợc diễn đạt 1 cách trực tiếp.. Nội dung cần đạt I. Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ nghÜa hµm ý 1. VD : SGK tr 74 2. NhËn xÐt - Trêi ¬i, chØ cßn cã 5 phót. => ChØ cßn cã 5’ n÷a lµ ph¶i chia tay..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Th¶o luËn: Ngoµi c¸ch hiÓu trªn, ta cßn cã thÓ hiÓu theo nh÷ng c¸ch nµo kh¸c? - TiÕc qu¸, s¾p hÕt thêi gian råi. (Sù tiÕc nuèi, lu luyÕn cha muèn chia tay) - Vậy cách hiểu này có đơc diễn dạt trực tiếp bằng nh÷ng tõ ng÷ trong c©u kh«ng? - ThÕ t¹i sao nv anh TN kh«ng nãi th¼ng ra ®iÒu anh nghÜ? (V× anh ng¹i ngïng, xÊu hæ vµ muèn che dÊu t×nh c¶m) GV: §©y lµ c¸ch hiÓu kh«ng mang tÝnh phæ biÕn và không phải ai cũng có thể hiểu đợc. -GV chèt. - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm b. Ghi nhí ý? Th¶o luËn: NghÜa têng minh vµ hµm ý cã g× gièng vµ kh¸c nhau? + Giống: Cùng dùng để diễn đạt thông tin, nội dung trong giao tiÕp. + Kh¸c: NghÜa têng minh dïng nh÷ng tõ ng÷ cã liên quan trực tiếp để diễn đạt(Nói thẳng những ®iÒu m×nh muèn nãi) – NghÜa hµm ý th× sö dông những từ ngữ gián tiếp để diễn đạt. - GV nªu mét t×nh huèng: Trong líp häc, gv nãi “Các em đã nghe thấy tiếng trống vào lớp cha?” th× c¸c em sÏ hiÓu ntn? (Nh¾c nhë v× c¸c em mÊt trËt tù, cha chó ý häc tËp) - VËy em h·y cho biÕt khi nµo ta thêng sö dông hµm ý? (LÞch sù, tÕ nhÞ) Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh luyện tập . II. LuyÖn tËp 1. Bài tập 1: Xác định câu có nghĩa hàm - T×m c©u v¨n cho thÊy «ng ho¹ sÜ cha muèn chia ý. a. Nhà hoạ sĩ tặc lỡi đứng dậy… tay? Từ ngữ nào giúp ta nhận đợc thái độ ấy? => Thái độ tiếc nuối, lu luyến cha muốn chia tay. - Tìm từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái? b. Từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái: - mặt đỏ ửng(Ngợng ngùng, xấu hổ, e thÑn) - Thái độ ấy giúp em đoán ra điều gì có liên quan - nhận lại chiếc khăn - quay véi ®i(xÊu hæ, lóng tóng) đến chiếc khăn? (Cô đang bối rối đến vụng về vì ngợng ngùng xấu hổ vì cô đã kín đáo cố tình để quên chiếc khăn lại lµm kû vËt cho chµng trai. VËy mµ chµng trai không hiểu, lại thật thà tởng cô để quên. Cô ngợng với anh TN thì ít mà ngợng với ông hoạ sĩ thì 2. Bài tập 2: Xác định hàm ý nhiều bởi hành động ấy và sự lúng túng của cô “Tuæi giµ cÇn níc chÌ, ë Lµo Cai ®i sím không qua khỏi con mắt tinh đời của ngời hoạ sĩ qu¸” => Ngêi ho¹ sÜ giµ cha kÞp uèng ntõng tr¶i) ớc chè đã phải đi ngay. 3. Bµi tËp 3: T×m c©u chøa hµm ý - C¬m chÝn råi=>Vµo ¨n c¬m. 4. Bµi tËp 4: 2 c©u in ®Ëm kh«ng cã hµm ý. D. Cñng cè - dÆn dß : (5’). - Lµm bµi tËp trong s¸ch bµi tËp. TuÇn : 25 TiÕt : 124. ***********************************************************. Ngµy so¹n : 04/03/2012. NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n v¨n, bµi th¬. A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : - Học sinh nắm đợc khái niệm bài NL về một đoạn thơ, bài thơ và những yêu cầu của kiểu bài. - RÌn kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n, triÓn khai ®o¹n v¨n NL. - Gi¸o dôc ý thøc t¹o lËp v¨n b¶n. B. ChuÈn Bi:.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n. - HS: Häc bµi cò, xem bµi míi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động C©u hái ThÕ nµo lµ NL vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (HoÆc ®o¹n trÝch)? Nªu tãm t¾t c¸c bíc lµm bµi NL vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? §¸p ¸n * NL về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích là nêu đánh giá, nhận xét về ND, bố cục, tình huèng, NT, nh©n vËt …cña t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. * Tiến trình 5 bớc: Tìm hiểu đề; Tìm ý; lập dàn ý; Viết bài; Đọc và sửa lỗi.. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò - Học sinh đọc văn bản SGK trang 77. - Văn bản đã NL về vấn đề gì?. - Để CM cho vấn đề trên, tác giả đã nêu ra mấy luËn ®iÓm? §oa lµ nh÷ng luËn ®iÓm nµo? H·y t×m nh÷ng c©u v¨n mang luËn ®iÓm Êy? GV: 3 luận điểm đợc triển khai thành 3 đoạn văn.. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 1. V¨n b¶n : tr. 77- SGK 2. NhËn xÐt * Vấn đề NL: Hình ảnh mùa xuân và tình c¶m cña t¸c gi¶ trong bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá”. * LuËn ®iÓm: 1. H×nh ¶nh mïa xu©n mang nhiÒu tÇng ý nghÜa. 2. H×nh ¶nh mïa xu©n hiÖn lªn trong c¶m xóc thiÕt tha, tr×u mÕn cña nhµ th¬. 3. H×nh ¶nh mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn khát vọng đợc hoà nhập, sống dâng hiến cho đời. * C¸ch lËp luËn:. Th¶o luËn nhãm: T×m hÖ thèng luËn cø, luËn chứng mà tác giả sử dụng để c/m cho các luận ®iÓm trªn? - Häc sinh tr×nh bµy . GV nhËn xÐt, bæ sung. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c lý lÏ vµ d/c mµ t¸c gi¶ - Lý lÏ: ChÝnh x¸c, phï hîp víi ND bµi th¬. ®a ra? - D/c: Chi tiÕt, tiªu biÓu, s¸t thùc. - Theo em, tác giả bài viết này đã sử dụng phơng ph¸p lËp luËn nµo?(Ph©n tÝch, CM) - Xác định bố cục của bài viết? * Bè côc: §ã lµ: 1. Từ đầu đến “trân trọng” (Đ1): Giới thiệu về h×nh ¶nh mïa xu©n vµ t/c cña t¸c gi¶. 2. §2,3,4 : LÇn lît ph©n tÝch vµ CM vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n vµ t×nh c¶m, c¶m xóc cña nhµ th¬ Thanh H¶i trong bµi th¬ “ Mïa xu©n nho nhá”. 3. §o¹n 5( Cßn l¹i): NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ gi¸ trÞ NT vµ ND cña bµi th¬. - §èi chiÕu víi bè côc 3 phÇn cña bµi NL, em sÏ xác định nh thế nào? §1: MB §234: TB §5: KB - NhËn xÐt vÒ bè côc cña bµi viÕt? 3 phÇn (MB – TB – KB) => Râ rµng, m¹ch l¹c, chÆt chÏ. - Thái độ, t/c của ngời viết thể hiện ntn? Gv: Tác giả Hà Vinh đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá về bài thơ bằng t/c thiết tha, trìu mến. Lời văn toát lên những rung động sâu sắc, chân thành trớc những hình ảnh đặc sắc, giọng điệu tràn ngập sự đồng cảm với nhà thơ Thanh H¶i. - Vậy ở bài viết này, Hà Vinh đã đánh giá về cái hay, cái đẹp của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” dựa trªn nh÷ng ph¬ng diÖn, khÝa c¹nh nµo? (ND vµ NT) GV chốt: ở bài viết này, tác giả Hà Vinh đã trực tiếp trình bày những suy nghĩ, bày tỏ thái độ, đa ra những lời đánh giá nhận xét của mình về ND vµ NT cña bµi th¬ b»ng nh÷ng c¶m nhËn ch©n thành, rung động sâu sắc. Đó là bài NL về một bµi th¬. - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ NL vÒ mét bµi th¬, ®o¹n.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> thơ? Bố cục của bài NL về …… phải đảm bảo y/c b. Ghi nhớ g×? - Gọi học sinh đọc ghi nhớ SGK. * Muốn đánh giá, nhận xét về ND và NT của bài th¬, ®o¹n th¬ th× ta sÏ ph¶i t×m hiÓu nh÷ng yÕu tè nµo? (Ng«n tõ, giäng ®iÖu, h×nh ¶nh, c¸c BPNT, c¸c líp nghÜa….) - Suy nghÜ vµ nªu thªm c¸c luËn ®iÓm cho bµi II. LuyÖn tËp: H·y bæ sung thªm c¸c “Kh¸t väng mïa xu©n” cña Hµ Vinh. - Häc sinh lµm, gv nhËn xÐt vµ söa ch÷a, bæ xung. luËn ®iÓm kh¸c n÷a vÒ bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá”. G/v gîi ý: VÝ dô: - LuËn ®iÓm vÒ “ Nh¹c ®iÖu cña bµi - TriÓn khai mét luËn ®iÓm thµnh 1 ®o¹n v¨n cô th¬” : BÊt k× bµi th¬ hay nµo còng cã nh¹c thÓ? hàm chứa trong đó; tính nhạc thể hiện ở nhÞp ®iÖu vµ tiÕt tÊu cña bµi th¬ nã vang ngân trong tâm hồn ngời đọc. Nhạc sĩ Trần Hoàn đã phổ nhạc thành công bài thơ này, và cho đến nay ca khúc “ MXNN” vẫn luôn đợc coi là một trong những ca khúc “ Sống mãi với thời gian”; đó là sự phối hợp k× diÖu gi÷a th¬ vµ nh¹c. - LuËn ®iÓm vÒ “ Bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬” : Trong th¬ cã ho¹, tÝnh ho¹ thÓ hiÖn ë h×nh ¶nh, mµu s¾c, kh«ng gian, đối tợng…. đợc mtả trong bài thơ . Nó giúp cho ngời đọc có thể hình dung ra một cách rất cụ thể các đối tợng và kèm theo đó là những cảm xúc khi thì hng phÊn, lóc l¹i b©ng khu©ng rÊt phong phó, ®a d¹ng… VÝ dô: LuËn ®iÓm: + VÒ kÕt cÊu: + VÒ giäng ®iÖu tr÷ t×nh. + VÒ íc mong hoµ nhËp, cèng hiÕn cña nhµ th¬. + Bøc tranh mïa xu©n. + TÝnh nh¹c cña bµi th¬. + ¢m ®iÖu. + Tâm nguyện đợc cống hiến cho cuộc đời, đất nớc. D. Cñng cè - DÆn dß: (5’) - Lµm BT - SBT - ChuÈn bÞ bµi tiÕp: Häc ND bµi vµ chuÈn bÞ bµi “C¸ch lµm bµi NL vÒ 1 ®o¹n th¬, bµi th¬”.. *************************************************************************. TuÇn : 25 TiÕt : 125. Ngµy so¹n : 04/03/2012. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : - Biết cáh viết bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ cho đúng với các yêu cầu đã học ở tiết trớc. - RÌn kÜ n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc khi lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. C¸ch tæ chøc, triÓn khai c¸c luËn ®iÓm. - RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬ theo yªu cÇu cña kiÓu bµi. B. ChuÈn Bi: GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n HS: Sgk, đọc, trả lời câu hỏi Sgk. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1/ KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ?.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> ? Yªu cÇu cña nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ? 2/ Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Đọc kĩ đề bài sgk. Các đề bài trên có cấu tạo ntn?. I - §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ : 1. Ví dụ: Các đề bài sgk. 2. NhËn xÐt: a. Cấu tạo đề: - §Ò cã mÖnh lÖnh: 1, 2, 3, 5, 6, 8. So s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c - §Ò kh«ng cã mÖnh lÖnh: 4, 7. nhau gi÷a c¸c tõ lµ “ mÖnh lÖnh” b. So s¸nh: trong các đề bài. - Gièng nhau: §Òu ph¶i nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ . - Kh¸c: + Ph©n tÝch : Nghiªng vÒ ph¬ng ph¸p nghÞ luËn. + C¶m nhËn: NghÞ luËn trªn c¬ së c¶m thô cña ngêi viÕt. + Suy nghĩ: Nghị luận nhấn mạnh tới nhận định, đánh gi¸ cña ngêi viÕt. - Có những đề không có mệnh lệnh đòi hỏi ngời viết tự khuôn hẹp, tự xác định để tập trung vào hớng nào, phTừ việc tìm hiểu bài trên, em ghi ơng diện nào đáng chú ý của đối tợng. 3. Ghi nhí: nhí ®iÒu g×? (Sgk ). II - C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®oan th¬, bµi th¬ : 1.C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ : * §Ò: Ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng trong bµi “ Quª h¬ng” - TÕ Hanh. Khi tìm hiểu đề, em tìm hiểu những a. Tìm hiểu đề, tìm ý: a.1. Tìm hiểu đề: vấn đề gì? - KiÓu bµi nghÞ luËn: ph©n tÝch. - Néi dung cÇn nghÞ luËn: T×nh yªu quª h¬ng. Với đề bài này, em tìm ý ntn? Cụ - T liệu: Bài thơ “ Quê hơng”- Tế Hanh. a.2. T×m ý: thÓ vÒ mÆt néi dung cña bµi th¬ ? - Néi dung: Nçi nhí quª h¬ng thÓ hiÖn qua c¸c t©m Xác định các luận điểm của bài? tr¹ng, h×nh ¶nh, mµu s¾c, mïi vÞ. C¶nh ra kh¬i, c¶nh trë vÒ…… ? VÒ nghÖ thuËt? - NghÖ thuËt: C¸ch miªu t¶, chän läc h×nh ¶nh, ng«n tõ, giäng ®iÖu… b. LËp dµn bµi: Học sinh đọc kĩ phần lập dàn bài b.1. Më bµi: Giíi thiÖu bµi th¬ vµ nªu ý kiÕn kh¸i qu¸t trong sgk -> Dµn bµi chung cho vÒ t×nh yªu quª h¬ng. kiÓu bµi nµy. b.2. Th©n bµi: + Néi dung: Mét t×nh yªu trong s¸ng, tha thiÕt, ®Ëm chÊt l·ng m¹ng…. + NghÖ thuËt: ThÓ th¬ vµ h×nh ¶nh th¬ Học sinh đọc văn bản . b.3. KÕt bµi:SGK c. ViÕt bµi: Xác định bố cục của văn bản ? d. §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a. PhÇn më bµi? Néi dung? 2. C¸ch tæ chøc, triÓn khai luËn ®iÓm: a. V¨n b¶n : Quª h¬ng trong t×nh th¬ng nçi nhí. b. NhËn xÐt: PhÇn th©n bµi? Néi dung? - Bè côc: m¹ch l¹c, chÆt chÏ. + Phần mở bài: Từ đầu đến…rực rỡ: Giới thiệu về dòng cảm xúc dạt dào, lai láng chảy suốt đời thơ Tế Hanh ở phần thân bài, ngời viết trình bày trong đó bài Quê hơng là thành công xuất sắc. nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ t×nh yªu quª + PhÇn th©n bµi: TiÕp…-> thµnh thùc cña TÕ Hanh.: Tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ c¶m xóc lóc nång nµn, m¹nh h¬ng trong bµi th¬ quª h¬ng? mẽ, lúc lắng sâu tinh tế của Tế Hanh khi ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống lao động của quê hơng, về hình ảnh, nhịp điệu đặc sắc của bài thơ . - Nh÷ng nhËn xÐt chÝnh: + Nổi bật lên là những hình ảnh đẹp nh mơ, đầy sức.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Những suy nghĩ, ý kiến ấy đợc dẫn dắt, k/định bằng cách nào, đợc liên kÕt víi phÇn më bµi vµ kÕt bµi ra sao?. m¹nh khi ra kh¬i. + Cảnh trở về tấp nập, no đủ. + Hình ảnh ngời dân chài giữa đất trời lộng gió với vị nång mÆn cña biÓn kh¬i. + H×nh ¶nh, ng«n tõ cña bµi th¬ giµu søc gîi c¶m, thÓ hiện một tâm hồn phong phú, rung động tinh tế.. - Những suy nghĩ, ý kiến của ngời viết luôn đợc gắn cïng sù ph©n tÝch, b×nh gi¶ng cô thÓ h×nh ¶nh, ng«n tõ, giäng ®iÖu…cña bµi th¬ . Văn bản có tính thuyết phục, hấp - Phần thân bài đợc nối kết với phần mở bài một cách dÉn kh«ng? V× sao? chÆt chÏ, tù nhiªn. §ã chÝnh lµ sù ph©n tÝch, chøng minh làm sáng tỏ nhận xét bao quát đã nêu ở phần mở bài. Từ các luận điểm này đã dẫn đến phần kết bài đánh giá sức hấp dẫn, khẳng định ý nghĩa của bài thơ . - TÝnh thuyÕt phôc hÊp dÉn cña v¨n b¶n : + Văn bản ngắn, tập trung trình bày nhận xét, đánh giá về những giá trị đặc sắc nổi bật nhất về nội dung cảm xóc vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ . Khi nãi vÒ c¸c tr¹ng th¸i c¶m xóc phong phó cña TÕ Hanh, ngêi viÕt ph©n tÝch, bình giảng ngay sự đặc sắc của các hình ảnh, của nhịp điệu thơ tơng ứng. Điều ấy , chứng tỏ ngời viết đã nắm vững đặc trng của tác phẩm văn học, nhất là tác phẩm H·y nªu bµi häc vÒ: yªu cÇu c¬ th¬ tr÷ t×nh vµ rót ra luËn ®iÓm tõ c¸c luËn cø cô thÓ, râ bản để làm bài nghị luận? rµng. + Bè côc cña v¨n b¶n m¹ch l¹c, s¸ng râ. + Ngêi viÕt tr×nh bµy c¶m ngÜ, ý kiÕn b»ng c¶ lßng yªu mến, rung cảm tha thiết đối với bài thơ quê hơng. * Ghi nhí : sgk tr 83. III. LuyÖn tËp: Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi th¬ “ Sang thu” cña H÷u ThØnh. - Dùa vµo gîi ý sgk tr 84 => Häc sinh lËp dµn ý chi tiÕt theo c¸c phÇn : Më, Th©n, KÕt. - Dµn bµi: a. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ bµi th¬ , khæ th¬ ®Çu. b. Th©n bµi: - C¶m nhËn vÒ mïa thu th«ng qua c¸c h×nh ¶nh, gi¸c quan: h¬ng æi, giã se, s¬ng chïng chình -> Hình tợng mùa thu đợc tạo nên bởi các giác quan, vừa khái quát vừa cụ thể và giàu sức gîi. - C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: nh©n ho¸, mt¶, tu tõ nghÖ thuËt…-> Thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt, t¹o nªn bøc tranh chuyÓn mïa. c. KÕt bµi: Nªu gi¸ trÞ cña khæ th¬, gi¸ trÞ cña bµi th¬ . D - Híng dÉn häc bµi: - VÒ nhµ häc bµi , n¾m ch¾c c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ . - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë bµi tËp . So¹n bµi: M©y vµ sãng. ********************************************. TuÇn : 26 TiÕt : 126 Bµi : 25. Ngµy so¹n : 04/03/2012 v¨n b¶n. M©y vµ Sãng Ta - go. A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : 1. KiÕn thøc: - Học sinh cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử. Thấy đợc nét đặc sắc về NT của lối thơ văn xuôi, trong lời kể xen đối thoại, cách xây dựng những hình ảnh TN mang ý nghía tợng trng. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, phân tích thể thơ tự do và những hình ảnh tợng trng, kết cấu đối thoại, độc thoại. 3. Thái độ: Giáo dục thái độ yêu thơng, quý trọng cha mẹ và tình cảm gia đình. B. ChuÈn Bi: GV: Sgk, Sgv, Stk. So¹n gi¸o ¸n HS: Sgk, đọc, trả lời câu hỏi Sgk. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 1. KiÓm tra: §äc TL bµi “Nãi víi con” cña Y Ph¬ng. Ngêi cha qua viÖc t©m t×nh trß chuyÖn, dÆn dß con muèn thÓ hiÖn vµ göi g¾m ®iÒu g×? 2. Giới thiệu: (2’) Trong chơng trình VH ngữ văn THCS em đã đợc học những VB nào nói vÒ t×nh mÉu tö: Cæng trêng më ra (LÝ Lan); MÑ t«i (A- mi - xi); Trong lßng mÑ (Nguyªn Hång); Khúc hát ru (Nguyễn Khoa Điềm); Con cò (Chế Lan Viên)  Tình mẹ con là đề tài vĩnh cửu của v¨n häc nghÖ thuËt. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt I. §äc, t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ Dùa vµo chó thÝch vµ giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ * Ta – go : - Là nhà thơ hiện đại lớn nhất của ấn Độ. - Để lại một gia tài văn hoá nghệ thuật đồ sộ GV bình: Mây và Sóng đợc Ta - Go dịch ra về cả thơ, văn, nhạc hoạ - Víi tËp “Th¬ d©ng” «ng lµ nhµ v¨n ®Çu tiªn tiÕng Anh, in trong tËp “Tr¨ng non” - Tập thơ là một tặng vật vô giá của Ta - go của Châu á đợc nhận giải thuởng VH Nobel dành cho tuổi thơ, đợc viết từ lòng yêu con trẻ (1913) vµ c¶ nçi ®au buån v× mÊt 2 døa con th©n yªu. - Th¬ Ta- go thÓ hiÖn tinh thÇn d©n téc vµ d©n chñ s©u s¾c, tinh thÇn nh©n v¨n cao c¶ và chất trữ tình triết lý nồng đợm Gv đọc: hớng dẫn HS đọc phân vai 2. T¸c phÈm: SGK Cách tổ chức bài thơ có gì đặc biệt ? * C¸ch tæ chøc bµi th¬: Gîi ý: + Bài thơ là lời của ai nói với ai ? Lời đó chia - Bµi th¬ lµ lêi em bÐ nãi víi mÑ lµm mÊy phÇn ? + Các phần đó có gì giống và khác nhau (về số - Lời em bé có thể chia 2 phần dòng thơ, cách XD h/a, cách tổ chức khổ (1) Từ đầu đến xanh thẳm th¬) ?T¸c dông cña nh÷ng chç gièng vµ kh¸c (2) PhÇn cßn l¹i - Hai phÇn cã sù gièng nhau vÒ sè dßng th¬, nhau ấy trong việc thể hiện chủ đề bài thơ ? cã sù lÆp l¹i vÒ tõ ng÷ cÊu tróc, c¸ch x©y dùng h/a nhng ko trïng lÆp. - Lời tâm tình của bé đặt trong 2 tình huống thö th¸ch kh¸c nhau, diÔn t¶ t×nh c¶m d¹t dµo, d©ng trµo cña em bÐ. - Mỗi lời của em bé đề giống nhau gồm có: + Lêi mêi gäi cña ngêi sèng trªn m©y hoÆc GV: Thơ văn xuôi là lối thơ hiện đại - Câu dài sóng ng¾n kh¸c nhau ko cã vÇn nhng v©n cã ©m + Lêi tõ chèi cña em bÐ ®iÖu nhÞp nhµng (thÓ hiÖn qua bè côc, sù cÊu + Trß ch¬i cña em bÐ * ThÓ lo¹i: Th¬ v¨n xu«i t¹o c¸c dßng th¬...). Hoạt động 1. Hoạt động 2. HS đọc những lời mời gọi ? Những ngời sống trên mây, trên sóng đã nói g× víi em bÐ ? ThÕ giíi cña hä cã g× hÊp dÉn ? H/a th¬ ? + Những ngời sống trên mây , trên sóng đã vẽ ra mét thÕ giíi hÊp dÉn, gi÷a vò trô rùc rì s¨c mµu víi b×nh minh vµng, víi vÇng tr¨ng b¹c, với tiếng ca du dơng bất tận và đợc đi khắp đây đó “bọn tớ chơi từ khi thức dậy...”, “ bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến lúc hoàng h«n ...” + Cách đến va cách hoà nhập với họ cũng rất thú vị, hấp dẫn “ hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại cậu sẽ đợc làn sóng nâng đi” “Hãy đến nơi tận cùng trái đất đa tay lên trời” * GV b×nh chuyÓn: thiªn nhiªn rùc rì, bÝ Èn bao ®iÒu míi l¹ hÊp dÉn tuæi th¬. Lêi mêi Êy chÝnh lµ tiÕng gäi cña mét thÕ giíi diÖu k×. Dêng nh khã cã thÓ chèi tõ lêi mêi gäi nhng điều gì đã níu giữ em bé lại? Lí do nào đã khiến em bé chối từ lời mời gọi ? Gîi ý - §äc l¹i lêi bÐ nãi víi m©y vµ sãng - Ph¸t hiÖn lÝ do chèi tõ - C¶m nhËn khi däc lêi cña bÐ + Mẹ mình đang đợi ở nhà ...làm sao. II. Ph©n tÝch. 1. Lêi mêi gäi cña nh÷ng ngêi sèng trªn m©y, sãng. Lµ tiÕng gäi cña mét thÕ giíi diÖu k×. 2. Lêi chèi tõ cña em bÐ.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Buæi chiÒu... Søc nÝu gi÷ cña t×nh mÉu tö * GV b×nh: lêi tõ chèi vµ lÝ do thËt dÔ th¬ng khiến những ngời sống trên mây, trên sóng đều “mỉm cời”. Lòng mẹ yêu con và con yêu mẹ đều da diÕt biÕt nhêng nµo. T/c 2 chiÒu nªn cµng tha thiết cảm động. + DÜ nhiªn em bÐ ®Çy luyÕn tiÕc cuéc vui ch¬i. Nhng tình yêu thơng với mẹ đã thắng. Tinh thÇn nh©n v¨n s©u s¾c cña bµi th¬ thÓ hiÖn ë sù vît lªn ham muèn Êy  §ã còng lµ ... ? Em bé đã tởng tợng ra trò chơi đầy thú vị kh¸c nh thÕ nµo ? * Trß ch¬i cã mÑ “ Con lµm m©y vµ mÑ lµ tr¨ng. Hai bµn tay...” “ Con lµ sãng vµ mÑ ... con l¨n, l¨n...” * Sù hoµ quÖn vµo thiªn nhiªn + Sù hoµ nhËp thuyÖt diÖu gi÷a em bÐ vµ thiªn nhiªn trong cuéc vui ch¬i Êm ¸p cña t×nh mÉu tö. Em bÐ biÕn thµnh “m©y” råi thµnh “sãng” cßn mÑ “mÆt tr¨ng” vµ “bÕn bê k× l¹” réng më để em “lăn, lăn, lăn mãi vào lòng” + C¸i hay cña c©u th¬ “con l¨n, l¨n, l¨n m·i rồi sẽ cời vang vỡ tan vào lòng mẹ” (động từ, ®iÖp tõ, hµm ý,...) + Nguyên Hồng đã diễn tả thật xúc động cái cảm giác hạnh phúc đến ngây ngất của bé Hång khi ë trong lßng mÑ “ph¶i bÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng mÑ...” + H/a thiªn nhiªn ë ®©y mang ý nghÜa tîng trng. M©y vµ Sãng lµ biÓu tîng vÒ con. Tr¨ng vµ bê lµ tîng trng cho tÊm lßng dÞu hiÒn bao la của mẹ. Ta - go đã lấy maay - trăng, sóng - bờ để nói về tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt + ý nghÜa c©u th¬ cuèi: võa lµ lêi kÕt cho phÇn 2 võa lµ lêi kÕt cho c¶ bµi th¬. T×nh mÉu tö ë kh¾p n¬i, thiªng liªng vµ bÊt diÖt ? Ngoµi t×nh mÉu tö thiªng liªng bÊt diÖt bµi th¬ cßn gîi cho em suy ngÉm g× ? Suy ngÉm: - C¸m dç ph¶i vît qua - T/y lµ céi nguån cña s¸ng t¹o - H¹nh phóc do chÝnh con ngêi t¹o ra * GV bình: Thơ Ta - go thờng đạm ý nghĩa triết lý; h¹nh phóc ko ph¶i ®iÒu g× xa x«i, bÝ Èn hay do ai ban cho, mµ ë ngay trªn trÇn thÕ, do chÝnh con ngêi t¹o ra.. Søc nÝu gi÷ cña t×nh mÉu tö. 3. Trß ch¬i cña em bÐ. - M©y - tr¨ng  dÞu hiÒn - Sãng - bê  bao dung - Cã mÑ - cã tÊt c¶ NiÒm h¹nh phóc tuyÖt vêi trong thÕ giíi viªn m·n cña t×nh mÉu tö. Hoạt động 3. ? Gi¸ trÞ NT, ND ?. III. Tæng kÕt 1. NT độc đáo : Thơ văn xuôi, lời kể xen đối tho¹i, XD h/a thiªn nhiªn giµu ý nghÜa tîng trng 2. ND : - Bµi ca t×nh mÑ con - TÊm lßng yªu th¬ng con trÎ s©u s¾c cña t¸c gi¶.. D. Cñng cè - DÆn dß : (3’) - VÏ tranh minh ho¹ bµi th¬ ? Theo em cã bøc vÏ nµo diÔn t¶ hÕt ND bµi th¬ ko ? V× sao ? *************************************************. TuÇn : 26 TiÕt : 127 A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc:. Ngµy so¹n : 07/03/2012. ¤n tËp vÒ th¬.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Học sinh ôn tập, hệ thống hoá các KT cơ bản về tác phẩm thơ hiện đại VN đã học trong chơng tr×nh NV9. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng tổng hợp, hệ thống và so sánh, đối chiếu. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác, tích cực học tập.. B. ChuÈn bÞ:. ThÇy – Nghiªn cøu bµi, tµi liÖu. Trß - §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. C. Tiến trình các hoạt động 1. KiÓm tra: KÕt qu¶ chuÈn bÞ bµi «n tËp cña HS 2. Giíi thiÖu: Yªu cÇu cña tiÕt «n tËp Hoạt động 1: 1. Bảng hệ thống STT Gi¸ trÞ ND T¸c phÈm T¸c gi¶ N¨m st ThÓ th¬ 1 - Tình đồng chí cùng Tù chung ngé vµ lý tëng ChÝnh do chiến đấu. §ång ChÝ 1948 - Sức mạn và vẻ đẹp tinh H÷u thÇn cña ngêi lÝnh CM 2 Bµi th¬ vÒ tiểu đội xe ko kÝnh 3. Ph¹m TiÕn DuËt. 1969. §oµn thuyÒn đánh cá. Huy CËn. 1958. BÕp löa. B»ng ViÖt. 1963. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ. NguyÔn Khoa §iÒm. 1971. ¸nh tr¨ng. NguyÔn Duy. 1978. Con cß. ChÕ lan Viªn. 1962. Mïa xu©n nho nhá. Thanh H¶i. 1980. ViÕng L¨ng B¸c. Vò Ph¬ng. 1976. Sang thu. H÷u ThØnh. 1977. Nãi víi con. Y Ph¬ng. Sau 1975. 4. 5. 6. 7 8 9. 10. 11. -H/a những chiếc xe độc đáo ngêi chiÕn sü l¸i xe Tù -H/a đờng S¬n trong k/c do chèngtrêng Mü víi t thÕ hiªn ngang, tinh thÇn dòng cảm, ý trí chiến đấu - Bøc tranh thiªn nhiªn L§ B¶y -- Ngêi C¶m xóc t¬i khÎo ch÷. §Æc s¾c NT - Chi tiÕt, h/a ng«n ng÷ gi¶n dÞ, ch©n thùc, co đọng giàu sức biÓu c¶m. - ChÊt liÖu hiÖn thực, H/a độc đáo. - Giäng ®iÖu tù nhiªn, khoÎ kho¾n. - H/a đẹp, rộng lín, giµu liªn tëng, tëng tîng. - ¢m hëng khÎo kho¾n B¶y - Nh÷ng kû niÖm vÒ bµ vµ - KÕt hîp biÓu ch÷ t×nh bµ ch¸u c¶m m« t¶ vµ b×nh + - Lßng kÝnh yªu tr©n luËn T¸ träng, biÕt ¬n cña ch¸u - S¸ng t¹o h/a bÕp m löa ch÷ Chñ - Ty th¬ng con ngêi g¾n - §iÖu ru ngät yÕu víi lßng yeu nuíc, tinh ngµo tr×u mÕn 8 thần chiến đấu và khát ch÷ väng vÒ t¬ng lai - H/a ¸nh tr¨ng thµnh phè - H/a b×nh dÞ, giµu qu¸ khø ý nghÜa biÓu tîng 5 gîi Nh¾c nhë th¸i độ s«ng - Giäng ®iÖu ch©n ch÷ t×nh nghÜa, thuû chung thµnh, nhá nhÑ, s©u l¾ng h×nh tîng con cß: -VËn dông s¸ng Tù -+Tõ Ca ngîi t×nh mÑ t¹o h/a lêi ru cña do + ý nghÜa cña lêi ru ca dao C¶m xóc truíc mïa xu©n - ThÓ th¬ 5 ch÷ 5 thiªn nhiªn ®/n nh¹c ®iÖu ch÷ - íc nguyÖn d©ng hiÕn - H/a đẹp giản dị - Lßng thµnh kÝnh vµ niÒm - Giäng diÖu tha 8 xúc động sâu sắc của nhà thiết ch÷ th¬ ®/v B¸c - H/a Èn dô Ng«n ng÷ b×nh dÞ - BiÕn chuyÓn cña thiªn - H/a thiªn nhiªn nhiªn lóc giao mïa h¹ - ®c gîi t¶ b»ng 5 thu qua sù c¶m nhËn tinh nhiÒu c¶m gi¸c ch÷ tÕ cña nhµ th¬ tinh nh¹y -Ng«n ng÷ chÝnh x¸c, gîi c¶m - B»ng lêi trß chuyÖn víi - C¸ch nãi giµu Tù con, bt thÓ hiÖn sù g¾n bã, h/a võa cô thÓ võa do niÒm tù hµo vÒ quª h¬ng gîi c¶m, võa gîi ý và đạo lý sống of dân tộc nghÜa s©u xa.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Hoạt động 2. HS đọc câu 2 Th¶o luËn. GV: Yªu cÇu HS ®a dÉn chøng từ các bài thơ đã học. Hoạt động 3. GV nãi thªm: M©y vµ sãng: Ho¸ th©n vµo lêi trß chuyÖn hån nhiªn, ng©y th¬ cña em bÐ víi mÑ th¾m thiÕt cña trÎ th¬.. H/a “§Çu sóng tr¨ng treo” còng lµ h/a rÊt tr©n thùc. Nớc mặn đồng chua, đất cày sỏi đá.. 2. S¾p xÕp c¸c bµi th¬ theo giai ®o¹n lÞch sö - 1945 - 1954: §ång chÝ - 1954 - 1964: Đoàn thuyền đánh cá, bếp lửa, con cò. - 1964 - 1975: Bài thơ về tiểu đội xe ko kính, Khúc hát ru - Sau 1975: ¸nh tr¨ng, Mïa xu©n nho nhá, ViÕng l¨ng B¸c, Sang thu, Nãi víi con * CS ®/n vµ h/a con ngêi Vn + §/n vµ con ngêi VN trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn nhiÒu gian khæ hy sinh nhng rÊt anh hïng. + Công cuộc LĐ, XD đ/n và những quan hệ tốt đẹp của con ngêi *T©m hån t tëng, t/c cña con ngêi trong mét thêi kú lÞch sö có nhiều biến động + T/c yªu níc, ty quª h¬ng + Tình đồng chí, sự gắn bó với CM, lòng jính yêu Bác Hồ + Nh÷ng t/c gÇn gòi, bÒ chÆt cña con ngêi: T×nh mÑ con, bµ ch¸u trong sù thèng nhÊt víi t/c chung réng lín 3. So s¸nh bµi “Khóc h¸t ru ...” vµ “Con cß” * Gièng: - §Òu ca ngîi t×nh mÑ con - §Òu dïng diÖu ru, lêi ru cña mÑ *Kh¸c: + Khóc h¸t thÓ hiÖn sù thèng nhÊt cña t×nh yªu con víi lòng yêu nớc, gắn bó với CM và ý trí chiến đấu + Con cß ca ngîi t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi ru (ph¸t triÓn tø th¬ tõ h×nh tîng con cß) * So s¸nh 2 bµi víi bµi “M©y vµ Sãng” 4. Ba bài “Đồng chí”, “ánh trăng”, “Khúc hát ru” đều viết về ngời lính CM với vẻ đẹp trong tính cách và tâm hồn họ. Nh ng mỗi bài khai thác những nét riêng và đặt trong hoàn cảnh kh¸c nhau. 5. So s¸nh bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ * “Đồng chí” và “Đoàn thuyền đánh cá” - “§ång chÝ”: Bót ph¸p hiÖn thùc ®a nh÷ng chi tiÕt h/a thùc. - “Đoàn thuyền đánh cá”; Bút pháp tợng trng, phóng đại víi nhiÒu liªn tëng, tëng tîng, so s¸nh míi mÎ. MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn Sóng đã cài then,đem sập cửa * “Bài thơ vầ tiểu đội xe ko kính”, “ánh trăng” - Bµi th¬: Bót ph¸p hiÖn thùc, miªu t¶ cô thÓ - “¸nh tr¨ng”: cã ®a vµo nhiÌu h/a vµ chi tiÐt thùc, rÊt b×nh dÞ, nhng chñ yÕu dïng bót ph¸p gîi t¶, ko ®i vµo chi tiÕt mµ híng tíi ý nghÜa kh¸i qu¸t vµ biÓu tîng cña h/a.. D. Cñng cè - DÆn dß Ôn tập lại toàn bộ KT về các tác phẩm thơ hiện đại VN, chuẩn bị kiểm tra văn 45’. Chuẩn bị bài “NghÜa têng minh”(TiÕt 2) ****************************************. TuÇn : 26 TiÕt : 128. Ngµy so¹n : 07/03/2012. NghÜa têng minh vµ hµm ý. (tiÕp theo) A. Mục tiêu cần đạt - Häc sinh nhËn biÕt 2 ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý : + Ngời nói, ngời viết có ý thức đợc đa hàm ý vào câu nói + Ngời nghe có đủ năng lực giải đoán hàm ý. B. ChuÈn bÞ - GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo; - HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. KiÓm tra: (5’) Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý. Cho vÝ dô ph©n biÖt. Lµm BT 2. Giíi thiÖu bµi. Hoạt động của thầy và trò. Hoạt động 1 (15’) HS đọc đoạn trích SGK. Nội dung cần đạt I. §iÒu kiÖn sö dông hµm ý * VD: SGK- tr.90.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> GV nªu c©u hái 1,2 HS th¶o luËn. * NhËn xÐt: (1) Con chỉ đợc ăn ở nhà bữa này nữa thôiMẹ ph¶i b¸n con cho cô NghÞ. Sau b÷a ¨n nµy con không còn đợc ở nhà. Mẹ đã phải bán con. (2) Con sẽ ăn ở nhà mẹ đã bán con cho nhà cụ NghÞ th«n §oµi. V× sao chÞ DËu ko d¸m nãi th¼ng víi con mµ - V× chÞ qu¸ ®au xãt thÊy cã téi víi con. Th¬ng TÝ cßn nhá ph¶i chÞu nçi ®au lín, chÞ ph¶i lùa ph¶i dïng hµm ý? lêi kh«ng TÝ sÏ qu¸ sèc. - C©u 2 hµm ý râ h¬n v× cã chi tiÕt “ cô NghÞ Hµm ý trong c©u nµo râ h¬n? V× sao? th«n §oµi” V× sao ph¶i nãi râ h¬n nh vËy? - V× lóc ®Çu c¸i TÝ cha hiÓu hÕt c©u nãi cña ? Chi tiÕt nµo trong ®o¹n trÝch cho thÊy c¸i chÞ. Tí đã hiểu hàm ý trong câu nói của mẹ? Vì - Chi tiÕt “ c¸i TÝ nghe nãi gi·y n¶y gièng nh sao c¸i TÝ cã thÓ hiÓu hµm ý Êy? sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và oà lªn khãc” Qua BT trên, em hãy nêu những điều kiện sử - Tí hiểu hàm ý vì trớc đó nó đã biết bố mẹ định bán nó cho nhà Nghị Quế và vì phần nào dông hµm ý. hiểu cảnh ngộ của gia đình. *Chó ý khi dïng hµm ý: * Ghi nhí: - §èi tîng tiÕp nhËn hµm ý - Ng÷ c¶nh sö dông hµm ý II. LuyÖn tËp Hoạt động 2 Bµi 1. HS lµm bµi vµo vë a, Ngêi nãi lµ anh thanh niªn, ngêi nghe lµ «ng Mét HS lµm miÖng ho¹ sÜ vµ c« kü s. Lớp nhận xét, thống nhất đáp án - Hµm ý c©u in ®Ëm “ mêi b¸c vµ c« vµo nhµ uèng níc”. - Hai ngời nghe đều hiểu hàm ý đó, thể hiện ở chi tiÕt “ «ng theo liÒn anh TN vµo trong nhµ”, “ ngåi xuèng ghÕ” b, Ngêi nãi lµ anh TÊn, ngêi nghe lµ Hai D¬ng - Hµm ý c©u in ®Ëm “ chóng t«i kh«ng thÓ cho đợc” - Ngêi nghe hiÓu hµm ý, thÓ hiÖn ë chi tiÕt “ thËt lµ cµng giµu cã...” c, Ngêi nãi lµ KiÒu, ngêi nghe lµ Ho¹n Th - Hµm ý c©u 1: QuyÒn quÝ nh tiÓu th mµ b©y giờ cũng phải đến trớc Hoa Nô này ? mỉa mai giÔu cît HS thảo luận trao đổi - Hµm ýc©u 2: h·y chuÈn bÞ nhËn sù b¸o o¸n HS ch÷a miÖng thích đáng  gieo gió ắt phải gặt bão Lớp chữa bài thống nhất đáp án - Ho¹n Th hiÓu hµm ý cho nªn “ Hån l¹c ph¸ch xiªu - khÊu ®Çu díi tríng” Bµi 2 - Hàm ý câu in đậm: chắt giùm nớc để cơm khái nh·o HS đọc bài 2 - Thu dùng hàm ý vì đã có lần trớc đó nói Trao đổi thảo luận th¼ng råi mµ kh«ng hiÖu qu¶ vµ v× vËy bùc Mét HS lµm miÖng m×nh. V¶ l¹i, lÇn nãi thø 2 nµy cã thªm yÕu tè Lớp nhận xét, thống nhất đáp án thêi gian bøc b¸ch. - ViÖc sö dông hµm ý kh«ng thµnh c«ng. V× “ Anh S¸u vÉn ngåi im” tá ra kh«ng céng t¸c. Bµi 4: Hµm ý: tuy hy väng cha thÓ nãi lµ thùc hay h nhng nÕu cè g¾ng thùc hiÖn th× cã thÓ đạt đợc. Bµi 5: HS đọc bài 5 - Hµm ý mêi mäc: Bän tí ch¬i... §äc l¹i VB “M©y vµ sãng” -Hàm ý từ chối: Mẹ mình đang đợi... Th¶o luËn - Lµm bµi - Cã thÓ viÕt thªm: Kh«ng biÕt cã ai muèn ch¬i Ch÷a bµi miÖng víi bän tí kh«ng? Ch¬i víi bän tí thÝch l¾m đấy. Các bạn nhỏ mµ ®i cïng th× tuyÖt... D .Cñng cè - DÆn dß: - Lµm bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - TiÕt sau kiÓm tra V¨n (phÇn th¬) *************************************************. TuÇn : 26 TiÕt : 129. Ngµy so¹n : 10/03/2012. KiÓm tra v¨n (phÇn th¬). A. Mục tiêu cần đạt - HS kiểm tra và đánh giá kết qủa học tập các tác phẩm thơ hiện đại trong chơng trình ng÷ v¨n 9 k× 2 - Rèn luyện và đánh giá kĩ năng viết văn (sử dụng từ ngữ, viết câu, đoạn văn bài văn). HS cần huy động những tri thức và kĩ năng về tiếng việt và tập làm văn vào bài làm. B. TiÕn tr×nh giê kiÓm tra 1. ổn định 2. Phát đề Đề bài: Sổ lu đề 3. HS lµm bµi 4. GV thu bµi ma trận đề kiểm tra ngữ văn: Đề a. Mức độ. Th«ng hiÓu. NhËn biÕt. VËn dông ThÊp. Tæng. Cao. LÜnh vùc ND TN Mïa xu©n nho nhá. C1 0,5. Ph©n tÝch ý nghÜa triÕt lÝ t×nh mÉu tö: Con cß.. C2 0,5. Nªu c¶m nhËn vÒ mét ®o¹n th¬: Mïa xu©n nho nhá. C3 0,5. TL. TN. TL. TL. TL 1 0,5 2 2,5. C7 2 C8 5. 2 0,5. C¶m nhËn vÒ t×nh mÑ con trong th¬ Dßng t©m sù cña ngêi lÝnh c¸ch m¹ng. C4 0,5 C5 0,5. 1 5,5 1 0,5. NghÖ thuËt sö dông s¸ng t¹o bằng hình ảnh độc đáo. Tæng sè c©u Tæng sè ®iÓm. C6 0,5 3 1,5. 1 0,5 8 10. 3 1,5. 1 2. 1 5. I. Trắc nghiệm. (3 điểm) ( mỗi câu đúng 0,5 điểm). Câu 1. Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải ra đời vào thời gian nào? A. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p B. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ C. Khi miÒn B¾c hoµ b×nh vµ ®ang x©y dùng chñ nghÜa x· héi. D. Khi đất nớc đã thống nhất. Câu 2. Bài thơ “ Viếng lăng Bác” đợc Viễn Phơng viết vào năm nào? A. 1975 B. 1976 C. 1977 D. 1978 C©u 3. H×nh tîng con cß trong bµi th¬ "Con cß" cña ChÕ Lan Viªn lµ biÓu tîng cña ai? A. Ngêi n«ng d©n vÊt v¶, cùc nhäc. C. Ngêi mÑ lóc nµo còng ë bªn con. B. Ngời vợ đảm đang, tần tảo. D. Ngêi phô n÷ nãi chung. C©u 4. Trong c¸c bµi th¬ sau, bµi nµo kh«ng nãi vÒ t×nh mÑ con A. Con cß C. M©y vµ sãng B. Nãi víi con D. Khóc h¸t ru C©u 5. Bµi th¬ nµo díi ®©y lµ dßng t©m sù cña ngêi lÝnh c¸ch m¹ng? A. BÕp löa C. ¸nh tr¨ng . B. Bài thơ tiểu đội xe không kính D. ViÕng l¨ng B¸c.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Câu 6. Bài thơ nào không mang nét chung về nghệ thuật sử dụng sáng tạo bằng hình ảnh độc đáo. A. §ång chÝ C. Bài thơ về tiểu đội xe không kính B. Đoàn thuyến đánh cá D. BÕp löa II. Tù luËn (7 ®iÓm) Câu 1: (2 điểm) Phân tích hai câu thơ trong bài thơ “Con cò”của Chế Lan Viên” “Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo Câu 2: (5 điểm) Cảm nhận của em về đoạn thơ: Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. (Thanh Hải - Mùa xuân nho nhỏ) ma trận đề kiểm tra ngữ văn:. §Ò B. Mức độ Tên chủ đề 1. Con cò. Số câu Số điểm Tỉ lệ % 2. Mùa xuân nho nhỏ. Số câu Số điểm Tỉ lệ % 3. Viếng lăng Bác. Vận dụng Nhận biết ThÊy ý nghĩa của hình tượng con cò Số câu:1 Số điểm: 0,5 h×nh ¶nh con ngêi trong th¬ Số câu:1 Số điểm: 0,5. Thông hiểu. Cấp độ thấp. Cấp độ cao. Cộng. Phân tích ý nghĩa triết lý cuả tình mẫu tử Số câu:1 Số điểm:2 biện pháp tu từ trong câu thơ. Số câu:1 Số điểm: 0,5. Số câu 2 2,5 điểm Nêu cảm nhận về một đoạn thơ Số câu:1 Số điểm:5,0. Số câu 3 5,5 điểm. Thấy biện pháp tu từ trong câu thơ Hiểu cảm xúc của tác giả thể hiện trong bài thơ. Số câu Số điểm Tỉ lệ %. Số câu: 2 Số điểm: 0,5. Số câu 2 1,5 điểm.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 4. Sang thu Số câu Số điểm Tổng số câu Tổng số điểm Tỉ lệ %. Số câu: 2 Số điểm: 1,0. Hiểu được hình ảnh thơ Số câu:1 Số điểm: 0,5 Số câu: 4 Số điểm: 2,0. Số câu: 1 Số điểm:2,0. Số câu: 1 Số điểm 5,0. Số câu 1 0,5 điểm Số câu:8 Sốđiểm;10. I: Trắc nghiệm khách quan (3 điểm) Khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời đúng nhất ( Mỗi ý đúng được 0,5đ) Câu 1. Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ở các câu thơ: Muốn làm chim hót, Muốn làm đoá hoa, Muốn làm cây tre trung …? A. So sánh B. Nhân hoá C. Điệp từ D. Hoán dụ Câu 2: Đề tài của bài thơ "Con cò"là gì? A. Tình mẫu tử B. Tình yêu cuộc sống C. Tình yêu đất nước D. Lòng nhân ái Câu 3: Hai câu thơ "ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam - Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng"trong bài thơ Viếng lăng Bác, tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì A. So sánh C Nhân hoá B. Ẩn dụ D. Hoán dụ Câu 4: Em cảm nhận về gió thu như thế nào qua các hình ảnh: gió se, sương chùng chình qua ngõ A. Gió mát và thổi nhè nhẹ C. Gió nhẹ và hưu hắt B. Gió nhẹ và se lạnh D. Gió mạnh và rét buốt Câu 5: Hình ảnh " người cầm súng" ," người ra đồng"trong bài thơ " Mùa xuân nho nhỏ"( Thanh Hải) đại diện cho những người nào? A. Người miền xuôi và miền ngược C. Bộ đội và công nhân B. Người miền Nam và miền Bắc D. Người chiến đấu và người sản xuất Câu 6: Cảm xúc chủ đạo của tác giả được thể hiện trong bài thơ Viếng lăng Bác là gì? A. Niềm xúc động, thành kính, biết ơn, tự hào, tiếc thương Bác. B. Tình cảm trang nghiêm, lòng xúc động lần đầu được đến viếng Bác. C. Cảm xúc suy tư trầm lắng và nỗi đau xót tiếc thương đến viếng Bác. D. Lòng thành kính biết ơn, niềm xúc động, tâm trang lưu luyến không muốn phải xa Bác.. II. Trắc nghiệm tự luận (7 điểm) Câu 1: (2 điểm) Phân tích hai câu thơ trong bài thơ “Con cò”của Chế Lan Viên” “Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo Câu 2: (5 điểm) Cảm nhận của em về đoạn thơ: Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. (Thanh Hải - Mùa xuân nho nhỏ §¸p ¸n:. đáp án Đề A..

<span class='text_page_counter'>(21)</span> * Phần trắc nghiệm: ( 3 điểm) Mỗi đáp đúng 0,5 điểm. C©u 1 2 3 4 §¸p ¸n D B C B. 5 C. 6 A. đáp án Đề B. I. Trắc nghiệm khách quan : 1 C. 2 A. 3 B. 4 B. 5 D. 6 D. II. Trắc nghiệm tự luận: §Ò A, §Ò B Câu 1(2 điểm) - Giới thiệu bài thơ, hình tượng con cò. - Hai câu thơ ở cuối đoạn hai là lời mẹ nói với con… - Trong suy nghĩ của mẹ, con dù lớn, dù khôn, dù trưởng thành đến đâu… con vẫn là con của mẹ, vẫn đáng yêu, vẫn cần che chỡ, vẫn là niền tự hào, niềm tin của mẹ.Dù ở đâu, lòng mẹ vẫn bên con… - Ngợi ca tình cảm thiêng liêng của mẹ… Câu 2 (5điểm) * Mở bài (1điểm) - Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm - Cảm nhận chung về bài thơ * Thân bài (5 điểm) Cảm nhận chung về đoạn thơ - Quan niệm sống của tác giả: sống là cống hiến, sống có ích cho đời (2điểm) - Ước nguyện khiêm nhường mà chân thành, tha thiết: là một mùa xuân nho nhỏ góp phần tạo nên một mùa xuân lớn của thiên nhiên, đất nước (2điểm) -> Đó là quan niệm sống cao đẹp: Mình vì mọi người (1điểm) * Kết bài: (1 điểm) - Khẳng định ý nghĩa của khổ thơ trong toàn bài thơ - Liên hệ bản thân * Híng dÉn häc ë nhµ . ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo : Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông .. *******************************************. TuÇn : 26 TiÕt : 130. Ngµy so¹n : 10/03/2012. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6. A. Mục tiêu cần đạt Giúp hs ôn lại ~ kiến thức và kỹ năng đợc thể hiện trong bài kiểm tra; thấy đợc ~ u điểm vµ h¹n chÕ trong bµi lµm cña m×nh; t×m ra ph¬ng híng kh¾c phôc vµ söa ch÷a. ¤n l¹i lý thuyÕt vµ kÜ n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn.. B.Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động của giáo viên - học sinh Hoạt động 1 Hs đọc lại đề. Hớng dẫn hs phân tích đề, lập dàn ý, cách thức lµm bµi. . Yªu cÇu -Xác định đề bài yêu cầu bàn luận về hiện tợng g×? -Nội dung của bài nghị luận gồm mấy ý? đó là nh÷ng ý nµo? Gv nhËn xÐt chung vÒ u ®iÓm, nhîc ®iÓm. Hoạt động 2 NhËn xÐt chung 1. ¦u ®iÓm:. Nội dung cần đạt I. Đề và tìm hiểu đề §Ò A Suy nghÜ cña em vÒ nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n "LÆng lÏ Sa Pa" cña NguyÔn Thµnh Long §Ò B Ph©n tÝch nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn Lµng cña Kim L©n II.Tìm hiểu đề: a. KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc trong t¸c phÈm truyÖn. b. Néi dung:.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> - NhiÒu bµi viÕt tèt, ý míi mÎ s©u s¾c c. T liÖu : - HiÓu bµi, lËp luËn tèt III. LËp dµn bµi: TiÕt 120. - LuËn ®iÓm 2 cha tèt, viÕt lan man IV.NhËn xÐt –Söa ch÷a - Bµi Ýt dÉn chøng 1. ¦u ®iÓm - Bµi cha cã nhËn xÐt, ý kiÕn riªng cña m×nh 2.Nhîc ®iÓm * . Söa ch÷a IV. Tæng kÕt, biÓu d¬ng, nh¾c nhë Gv sửa những lỗi HS mắc phải , đọc - Bµi tèt: Nhung, Linh, Ly, Tïng... một số bài khá để HS tham khảo - Bµi yÕu: M¹nh, Tëng, QuyÕt, …. 2. Nhîc ®iÓm : - Ýt dÉn chøng - Lý lÏ dÉn chøng cha x¸c thùc - Liªn kÕt rêi r¹c - Diễn đạt 3. KÕt qu¶ TB : 9A: ; 9B: Giái : 9A: ; 9B: Kh¸ : 9A: ; 9B: YÕu kÐm: 9A: ; 9B: . §äc bµi mÉu . Tr¶ bµi - Gv trả bài - Hs đối chiếu với y/c Hs đọc bài văn của mình – những u điểm, nhợc ®iÓm. C. Cñng cè - dÆn dß: - Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông ********************************************************.

<span class='text_page_counter'>(23)</span>