Tài liệu Cấy điện cực ốc tai: Những điều cần biết pdf

Cấy điện cực ốc tai: Những điều cần biết

Con người tiếp nhận âm thanh như thế nào?
Âm thanh từ môi trường bên ngoài được truyền theo dạng sóng tới bộ phận
hứng âm thanh của tai là tai ngoài (bao gồm vành tai và ống tai ngoài) đưa tới
màng nhĩ làm màng nhĩ rung động. Các rung động này được truyền vào chuỗi
xương con ở tai giữa qua cửa sổ bầu dục vào tới tai trong do làm chuyển động lớp
nội dịch tại ốc tai. Chuyển động này làm rung động các tế bào lông tạo nên các
điện thế hoạt động kích thích dây thần kinh thính giác qua đó tới não bộ (vùng
nghe) để phân tích và phản hồi lại. Điện cực ốc tai sử dụng để nhận âm thanh từ
bên ngoài rồi kích thích các tế bào nghe.

Điện cực ốc tai can thiệp vào quá trình nào khi tiếp nhận âm thanh?

Điện cực ốc tai là một dụng cụ điện tử được thiết kế để hỗ trợ những người
bị điếc nặng mà không sử dụng được máy trợ thính, những người không phân biệt
được âm thanh từ môi trường bên ngoài. Điện cực ốc tai gồm có hai bộ phận: một
bộ phận được cấy vào trong tai trong để thay thế các tế bào lông trong đảm nhận
chức năng nghe đã bị tổn thương, bộ phận này kích thích các sợi thần kinh thính
giác nhờ đó cho phép người sử dụng tiếp nhận được âm thanh. Một bộ phận bên
ngoài được gắn vào vùng xương thái dương ngay dưới da cùng bên. Bộ phận có
gắn microphon và phần tiếp nhận âm thanh. Âm thanh từ bên ngoài được thu qua
microphon, mã hóa rồi đưa đến bộ phận tiếp nhận chuyển thành các tín hiệu điện
tử. Từ đây các tín hiệu âm thanh đi tới các điện cực, kích thích các đầu mút của
dây thần kinh thính giác. Não tiếp nhận và phân tích các tín hiệu điện tử đó như là
một âm thanh. Mỗi một điện cực của máy sẽ xử lý một tần số âm thanh khác nhau.
Phương pháp này rất hữu ích cho trẻ điếc nặng dưới 5 tuổi để trẻ có thể sớm hòa
nhập với xã hội và có thể tham gia học tập được gần như trẻ em bình thường hoặc
được sử dụng ở những đối tượng điếc sau ngôn ngữ, tức là điếc xuất hiện sau khi
đã nói được tuy nhiên chất lượng giọng nói còn tùy thuộc vào nguyên nhân, mức
độ và thời gian bị điếc, tuổi, kỹ năng của giáo viên phục hồi và sự hợp tác của cha

mẹ. Hiện nay đang có hai loại điện cực ốc tai là máy điện cực đơn kênh và điện
cực đa kênh. Điện cực ốc tai đơn kênh là máy chỉ có một điện cực nông ở ngoài ốc
tai, loại này khoảng 5.000USD nhưng không có khả năng xử lý được mọi loại âm
thanh. Loại đa kênh có trên 22-24 điện cực tùy theo từng hãng nhưng giá thành
thường trên 15.000USD. Việc cấy điện cực ốc tai phải có sự hợp tác của một
nhóm các thầy thuốc tai mũi họng, bác sĩ tâm thần kinh, bác sĩ thính học, nhà
không ngôn ngữ học, các kỹ sư điện cực ốc tai và cha mẹ người bệnh. Việc thực
hiện cấy điện cực ốc tai tương đối đơn giản với cuộc phẫu thuật kéo dài khoảng 3-
5giờ. Tuy nhiên để phát huy tốt vai trò của điện cực ốc tai trước khi người sử dụng
bắt đầu hiểu được âm thanh mà máy thu nhận được cần khoảng thời gian 2 năm
với sự hỗ trợ tích cực của các chuyên gia huấn luyện giọng và gia đình họ.

Sử dụng điện cực ốc tai

Cấy điện cực ốc tai là một bước trong quy trình phục hồi chức năng nghe.
Sau khi cấy điện cực ốc tai người bệnh phải được luyện tập theo một quy trình
huấn luyện giọng. Tài liệu huấn luyện giọng thay đổi theo đặc điểm ngôn ngữ của
từng nước và thường áp dụng cho 3 loại đối tượng:
- Trẻ trước tuổi đi học.
- Trẻ ở độ tuổi đi học từ 7-15 tuổi.
- Người trên 15 tuổi.
Bài tập được áp dụng thích hợp với khả năng nghe đơn âm đạt được qua đo
thính lực âm đồng thời phân tích ngữ âm của các đối tượng này để đưa ra được tần
số âm tương ứng phù hợp với phát âm và từ ngữ của các vùng chính trong nước.

Điện cực ốc tai áp dụng cho đối tượng nào?

Phương pháp cấy điện cực ốc tai cũng không phải được sử dụng ở mọi đối
tượng nghe kém mà có những chỉ định chặt chẽ. Những người nghe kém nhưng
vẫn đủ khả năng hiểu lời kể cả sử dụng phối hợp với đọc môi người nói, những

người điếc nặng trong một thời gian dài làm cho thần kinh thính giác không còn
khả năng kích thích được nữa, những trường hợp điếc không do nguyên nhân của
ốc tai, ốc tai bị tổn thương nặng, dây thần kinh thính giác bị phá hủy nghiêm
trọng, thiếu sự quan tâm, hỗ trợ của những người chăm sóc... sẽ thất bại khi sử
dụng phương pháp cấy điện cực ốc tai.
Việc cấy điện cực ốc tai có tác dụng rất lớn trong việc phục hồi chức năng
nghe cho người bệnh, trả họ trở lại cuộc sống xã hội bình thường. Tuy nhiên cấy
điện cực ốc tai cũng có một số tai biến như gây dị vật tai trong, viêm màng não, rò
dịch não tủy. Bệnh nhân cần được hướng dẫn theo dõi và sử dụng điện cực ốc tai,
phát hiện sớm các biến chứng để thông báo cho thầy thuốc điều trị kịp thời, tránh
các tai biến đáng tiếc có thể xảy ra và phát huy tối đa vai trò hữu hiệu của điện cực
ốc tai.