Nỗi khổ của người mẹ già
Nghe phong thanh đất làng Trung sẽ nhập vào
quận mới và thế là khách mua đất ùn ùn kéo đến.
Con đường mới chạy qua làng, thế là nghiễm
nhiên đất vườn nhà bà Hoà và ông Hải ở ngay mặt
tiền. Hơn 3 sào đất ở của hai nhà bỗng hái ra tiền.
Chuyện đang nóng sốt thì bỗng nhiên bà Hoà về
cõi vĩnh hằng...
Sự ra đi đột ngột của bà có lẽ chỉ có ông Hải người bạn già
của bà biết rõ nhất. Nhưng cả làng lại không thấy có mặt
ông trong lễ đưa tiễn bà, khi mọi người đưa tang qua ngõ
chỉ thấy ông đứng lặng thinh, khoanh tay trước ngực như
ông đang chào tiễn biệt bà về nơi an nghỉ cuối cùng.
Ba người con của bà nhìn thấy ông chúng như gào khóc to
hơn, mọi người thì chẳng biết nhưng với ông nó là lời nhận
lỗi, là nỗi ân hận bởi chính chúng đã lăng mạ ông ngay
trước mặt bà trong một buổi chiều mà ông bà đang ngồi
chơi trước sân:
- Ông có thiếu đất cho thằng con trai thì ông cứ nói với
chúng tôi đây này, ông đừng có làm cái trò tán tỉnh, gạ gẫm
mẹ tôi; Với lại ông bà cũng sắp xuống lỗ rồi tấp tểnh để
làng xóm người ta cười cho. Bà Hoà lặng lẽ ra sau nhà vớ
cây gậy và chỉ loáng bà đã vung gậy giáng tới tấp vào ba
đứa con. Nhưng ông Hải giữ được gậy, ông cười vui:
- Bà cứ để các cô các cậu ấy nói cho hả nỗi ngờ vực. Tôi
chẳng giận làm gì, với lại người ta thường nói đối đáp lại
với người không biết thì mình cũng không bằng họ; Cho
nên bà chẳng phải suy nghĩ; Các con bà nói gì gì đi nữa thì
tôi với bà vẫn là những người bạn già của nhau cơ mà.
Ông Hải đã ở tuổi 65, tuy vợ chết đã lâu, ông chỉ có anh
con trai duy nhất đang là sĩ quan quân đội. ông nghỉ hưu về
sống ở ngay mảnh đất, căn nhà của mình. Cùng là trang lứa
với bà Hoà một người phụ nữ đoan trang chồng chết từ
năm 31 tuổi, bà vẫn lặng lẽ nuôi con khôn lớn trưởng
thành. Bà dựng vợ, gả chồng cho chúng ngay ở nơi công
tác. Bà sống một mình, cách đây vài ba năm ông Hải về,
nhà liền vườn nên hai ông bà già thường qua lại thăm nhau.
Bát canh mướp, quả chuối vườn rồi bát cháo, nắm lá ngải
khi mạnh khoẻ, lúc yếu đau hai người chăm sóc nhau vô tư
theo nghĩa của người già. Một vài ông bà thấy thế nói vui:
- Thôi ông lão, bà lão gần nhau nấu cơm chung mà ăn cho
đỡ bận hay các lão thương nhau thì dồn nhà, dồn vườn về
sống với nhau càng tốt. - Nói vui như vậy chứ ai chẳng biết
bà là người phụ nữ biết sống vì con. Vì vậy từ khi chồng
chết dù có một vài người đàn ông đến hỏi bà đều từ chối.
Còn bây giờ đã ở tuổi xa làng gần nghĩa trang rồi làm sao
còn tìm ở bà cái chuyện lấy chồng.
Thế nhưng những đứa con của bà đâu có hiểu như thế,
chẳng biết ai mớm lời: nhà ông Hải chỉ có một bước vườn,
ông lợi dụng lấy bà để chiếm cứ vườn đất cho thằng con
trai và chúng đã làm cái điều tồi tệ mà bà tưởng như mình
phải chui xuống đất cũng không dám nhìn ông nữa.
Ông Hải không thèm để ý thái độ của lũ con bà Hòa, ông
vẫn qua lại chơi bời với bà vui vẻ. Nhưng bà thì không thể
vui được, bà xấu hổ với ông. Bà vất vả vì chúng và cho đến
giờ cũng tự làm nuôi mình, vậy mà chúng dám xúc phạm
danh dự của bà chỉ vì miếng đất, cái nhà bẹp vậy thì còn hy
vọng gì nhờ chúng đây. Bao lần bà lựa lời xin lỗi ông về
chuyện con cái hỗn láo nhưng ông cứ cười gạt đi khiến cho
bà như lúc nào cũng mang cái lỗi với ông bạn già hàng xóm
chân thành và tốt bụng.
Thế rồi buổi trưa hôm rầy bà bị cảm nằm gục ngay trên
ruộng lúa nhà ông Hải, mấy đứa con của bà về nghe chuyện
càng tin rằng mẹ mình có chuyện với ông chứ đâu nó biết
bà đi thăm lúa nhà mình về đến đây thì bị cảm. Chúng mát
mẻ:
- Có dễ lần này bà khoẻ ông bà ở với nhau cho tiện chăm
sóc. - Bà vùng ngay dậy: - Các anh chị xéo khỏi nhà tôi, tôi
là mẹ các anh các chị chứ không phải con đĩ già như các
anh các chị tưởng đâu.
Như ngọn đèn tàn bùng lên sau một cơn gió mạnh bà như
khoẻ nhanh hơn,vui vẻ đến thăm mọi người thân rồi sáng
hôm sau bà đi chợ mua thuốc lá, trà, trầu cau xếp đầy
thùng, buổi chiều bà tắm gội sạch sẽ rồi ngồi cắm cúi bên
trang giấy “ông Hải, ông nhận lấy cái lạy tạ lỗi của tôi vì
tôi không dạy được con đã để chúng nó xúc phạm đến ông.
Khi tôi qua đời, một triệu đồng này nhờ hội người cao tuổi
mua giúp tôi cỗ quan tài, còn tất cả vải khâm liệm, trầu cau