giao an ly 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (944.1 KB, 145 trang )

(1)Tuần 1 Ngày soạn :19/08/2012 Ngày dạy : 21/08/2012 Chương I: ĐIỆN HỌC Tiết 1 : Bài 1: SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN I. Mục tiêu . 1. Kiến thức: - Nêu được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào HĐT giữa hai đầu dây dẫn. - Vẽ được đồ thị biểu diễn mqh giữa U, I từ số liệu thực nghiệm. - Phát biểu được kết luận về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào HĐT giữa hai đầu dây dẫn. 2. Kỹ năng: - Vẽ và sử dụng đồ thị của học sinh. - Sử dụng sơ đồ mạch điện để mắc mạch điện với những dụng cụ đã cho. - Rèn kỹ năng đo và đọc kết quả thí nghiệm. 3. Thái độ: - Rèn luyện tính độc lập, tinh thần hợp tác trong học tập. - Tính trung thực trong báo cáo kết quả thực hành. Cẩn thận, tỉ mỉ trong vẽ đồ thị. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:. 1. Giáo viên: - Bảng 1 cho từng nhóm hs. (Phụ lục 1) - 1 tờ giấy kẻ ô li to cỡ A1 để vẽ đồ thị. 2. Mỗi nhóm hs: - 1 dây điện trở bằng nikêlin chiều dài l = 1800mm đường kính 0,3mm. - 1 Ampe kế 1 chiều có GHĐ 3A và ĐCNN 0,1A; 1 Vônkế 1 chiều có GHĐ 12V và ĐCNN 0,1V. 1 Khoá K (công tắc); Biến thế nguồn. Bảy đoạn dây nối. 1 Bảng điện. IV- Tổ chức hoạt động dạy học 1- ổn định tổ chức: 2- Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong bài 3 - Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh GV: Giới thiệu sơ bộ những kiến thức được học trong chương I. HS: Lắng nghe. HĐ1: Tìm hiểu mqh giữa I vào U giữa 2 đầu dây dẫn : GV: Phát dụng cụ thí nghiệm cho các nhóm. GV: Với các dụng cụ đã cho các nhóm hãy mắc mạch điện như sơ đồ? HS: Các nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho các thành viên. Lắp mạch điện theo sơ đồ. GV: Yêu cầu hs làm viêc cá nhân đọc thông tin mục 2, thảo luận nhóm nêu các tiến hành các bước TN? HS: Thảo luận trong nhóm nêu phương án tiến hành TN. GV: Chốt lại các bước tiến hành. GV: Yêu cầu các nhóm tiến hành đo. Báo cáo kết quả vào Bảng 1.. Nội dung. Tiết 1 - Bài 1: Sự phụ thuộc . . . I. Thí nghiệm: 1. Sơ đồ mạch điện. 2. Tiến hành TN a) Dụng cụ:.

(2) Lưu ý: Nhắc nhở hs các kỹ năng trong thao tác TN (sau khi đọc kết quả ngắt mạch ngay, không để dòng điện chạy qua dây dẫn lâu làm nóng dây). GV: Kiểm tra, giúp đỡ các nhóm trong quá trình mắc mạch điện. GV: Thông báo Dòng điện qua Vôn kế có I rất nhỏ ( 0) => bỏ qua. Nên Ampe kế đo được I chạy qua đoạn dây MN. HS: Lắng nghe. GV: Treo bảng kết quả của 1 nhóm lên bảng. Yêu Lần đoxét rồi V trả lời C1.I cầu nhận 1 HS: Thảo luận trong nhóm rồi cử đại diện trả lời 2 C1: 3. b) Tiến hành: + Bước 1: Mắc mạch điện theo sơ đồ. + Bước 2: Lần lượt chỉnh BTN để U ra = 3V, 6V, 9V. Đọc số chỉ trên Ampe kế và Vôn kế tương ứng ghi vào bảng 1. + Bước 5: Từ bảng kết quả => KL về sự phụ thuộc của I vào U giữa 2 đầu dây dẫn. c) Kết quả: I chạy qua dây dẫn tỷ lệ thuận với HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. II. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U: 1. Dạng đồ thị: Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc I vào HĐT giữa 2 đầu dây dẫn là 1 đường thẳng đi qua đi qua gốc tọa độ HĐ2: Tiến hành vẽ và dùng đồ thị để rút ra kết (U=0, I=0). luận GV: Yêu cầu hs đọc thông tin mục 1 phần II trong sgk. HS: Làm việc cá nhân, đọc thông tin trong sgk. GV: Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U có đặc điểm gì? HS: thảo luận, trả lời GV: Đính giấy ô li lên bảng. Yêu cầu hs dựa vào báo cáo kết quả hãy vẽ đồ thị biểu diễn mqh giữa I và U. Gọi 1 hs lên bảng làm vào giấy ô li to còn các hs khác vẽ vào vở. Sau đó gọi 2 hs nhận xét bài làm của bạn ở trên bảng. HS: Làm việc cá nhân, dựa vào bảng kết quả vẽ đồ thị vào vở. Đại diện 1 hs lên bảng vẽ. 2. Kết luận: HĐT giữa 2 đầu dây dẫn tăng (giảm) bao Gợi ý : Cách xác định các điểm biểu diễn bằng nhiêu lần thì CĐDD chạy qua dây dẫn đó cũng tăng cách vẽ 1 đường thẳng đi qua gốc toạ độ, đồng (giảm) bấy nhiêu lần. thời đi qua gần tất cả các điểm biểu diễn. Nếu có điểm nào nằm quá xa đường biểu diễn thì yêu cầu nhóm đó tiến hành đo lại. GV: Nếu bỏ qua sai số của các dụng cụ thì đồ thị III. Vận dụng: kia ntn? - C3: U1 = 2,5V GV : Chốt: Đồ thị là 1 đường thẳng đi qua gốc -> I1= 0,5A tọa độ (U=0;I=0). U2 = 3V GV: Yêu cầu hs rút ra kết luận. -> I2 = 0,7A. HĐ5: Vận dụng - C4: 0,125A; 4V; 5V; 0,3A. GV: Yêu cầu hs hoàn thành C3, C4, C5. HS: Làm việc cá nhân hoàn thành - C5: I chạy qua dây dẫn tỷ lệ thuận với HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. 4. Củng cố: - Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của CĐDĐ vào HĐT có đặc điểm gì? - Nêu mối liên hệ giữa CĐDĐ với HĐT? 5. Hướng dẫn chuẩn bị bài: - Học thuộc phần ghi nhớ. Đọc phần “Có thể em chưa biết”.

(3) - Làm bài tập 1.1 -> 1.4 trong sbt. - Đọc trước sgk bài 2: Điện trở - Định luật Ôm.. Tuần 1 Ngày soạn :19/08/2012 Ngày dạy : 24/08/2012 TiÕt 2 Bµi 2: ĐIỆN TRỞ DÂY DẪN – ĐỊNH LUẬT ÔM I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Biết đợc đơn vị điện trở là . Vận dụng đợc công thức. R=. U để giải một số bài tập. I. - Biết đợc ý nghĩa của điện trở. - Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật Ôm. 2. Kü n¨ng: - Linh ho¹t trong sö dông c¸c biÓu thøc. - RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n. Kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt 3. Thái độ: - Rèn luyện tính độc lập, nghiêm túc, tinh thần hợp tác trong học tập..

(4) II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Kẻ sẵn bảng phụ ghi giá trị thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn dựa vào số liệu ở bài trớc (Phụ lục 2). 2. Häc sinh: - Hệ thống lại các kiến thức đợc học ở bài 1. III- Tổ chức hoạt động dạy học 1 - ổn định tổ chức: 2 - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi 3 - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp) GV: ở tiết trớc chúng ta đã biết rằng I chạy qua 1 dây dẫn tỷ lệ thuận với HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn đó. Vậy nếu cùng 1 HĐT đặt vào 2 đầu các d©y dÉn kh¸c nhau th× I qua chóng cã nh nhau không? Để biết đợc điều đó chúng ta cùng tìm hiÓu bµi h«m nay. TiÕt 2 - Bµi 2: §iÖn trë cña d©y dÉn - §Þnh luËt HS: L¾ng nghe. ¤m. HĐ2: Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây I. Điện trở của dây dẫn: dÉn : 1. Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây dẫn. GV: Ph¸t phô lôc 2 cho c¸c nhãm. Yªu cÇu c¸c nhãm tÝnh th¬ng sè U/I vµo b¶ng. HS: Lµm viÖc theo nhãm GV: Theo dõi, kiểm tra, giúp đỡ các nhóm hs - Cùng1 dây dẫn thơng số U/I có trị số không đổi. trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi. - C¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× trÞ sè U/I lµ kh¸c nhau. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi. 2. §iÖn trë: GV: Chốt: Cùng 1 dây dẫn thì U/I không đổi, các U - R= . (1): §iÖn trë cña d©y dÉn. d©y dÉn kh¸c nhau th× U/I kh¸c nhau I HS: Ghi vë - Ký hiÖu : H§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÖn trë ): U HoÆc : GV: Th«ng b¸o trÞ sè R= không đổi I - §¬n vÞ : ¤m () đối với mỗi dây và đợc gọi là điện trở của dây dẫn 1V ( 1 Ω= ) đó. 1A HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. + 1k = 1000 GV: Thông báo ký hiệu và đơn vị điện trở. + 1M = 106 HS: L¾ng nghe - ghi vë. GV: Dùa vµo biÓu thøc h·y cho c« biÕt khi t¨ng HĐT đặt vào 2 đầu dây dẫn lên 2 lần thì điện trở - ¸p dông: của nó thay đổi ntn? U 3 HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời. GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh 2 + R= I = 0 , 25 =12 Ω bài tập sau vào vở. Gọi đại diện 2 hs lên bảng ch÷a bµi. 1. TÝnh ®iÖn trë cña 1 d©y dÉn biÕt r»ng H§T gi÷a +0,1M =. . . . k = . . . . .  2 ®Çu d©y lµ 3V dßng ®iÖn ch¹y qua nã cã cêng độ là 250mA? (Gợi ý: Cần phải đổi đơn vị I về A (0,25A). 2. Đổi đơn vị sau: - ý nghĩa của R: Điện trở biểu thị mức độ cản trở 0,1M =. . . . k = . . . . .  dßng ®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y dÉn. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n GV: Gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. HS: NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. GV: Yêu cầu hs đọc thông tin trong sgk mục d. 1 học sinh đọc to trớc lớp. II. §Þnh luËt ¤m HS: Làm việc cá nhân đọc thông tin trong sgk. - Hệ thức của định luật Ôm: GV: §iÖn trë d©y dÉn cµng lín th× dßng ®iÖn U ch¹y trong nã cµng nhá. I= . (2) R HS: Ghi vë HĐ5: Tìm hiểu nội dung và hệ thức của định + U đo bằng V. + I ®o b»ng A. luËt ¤m (7’) GV: Yêu cầu hs đọc thông tin trong sgk phần II. + R đo bằng . - Néi dung: sgk (trang 8) Gọi 1 học sinh đọc to trớc lớp. HS: Làm việc cá nhân đọc thông tin trong sgk..

(5) GV: Thông báo: Hệ thức của định luật Ôm U . I= R HS: Ghi vë GV: Gọi lần lợt 2 hs phát biểu nội dung định luật ¤m. HS: Phát bểu nội dung định luật Ôm. GV: Yªu cÇu hs tõ hÖ thøc (2) => c«ng thøc tÝnh U. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n rót ra biÓu thøc tÝnh U. H§6: VËn dông GV: Yêu cầu hs hoàn thành C3, C4. Gọi đại diện 2 hs lªn b¶ng tr×nh bµy HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4 vµo vë GV: NhËn xÐt bµi lµm cña hs. HS: Söa sai (nÕu cã). (2) => U = I.R (3). III. VËn dông: - C3: - C4:. 4. Cñng cè bµi: U C«ng thøc R= dùng để làm gì? Từ công thức này có thể nói U tăng bao nhiêu lần thì R tăng bấy nhiêu I lần đợc không? Vì sao? 5. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” - Lµm bµi tËp 2.1 -> 2.4 trong sbt. - §äc tríc sgk bµi 3. ViÕt s½n mÉu b¸o c¸o ra giÊy. - Tr¶ lêi tríc phÇn 1 vµo mÉu b¸o c¸o thùc hµnh..

(6) TiÕt 3 Bµi 3: Thùc hµnh xác định điện trở của một dây dẫn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ. Tuần 2 Ngày soạn :25/08/2012 Ngày dạy : 28/08/2012 I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc:. U . I - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện và tiến hành đợc thí nghiệm xác định điện trở của một dây dẫn bằng Ampe kế và Vôn kÕ. 2. Kü n¨ng: - Vẽ sơ đồ mạch điện - Lắp các dụng cụ thí nghiệm để tiến hành đo điện trở 3. Thái độ: - Rèn tính nghiêm túc, chấp hành đúng các quy tắc về an toàn trong sử dụng các thiết bị điện trong thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs 2. Mçi nhãm hs: - Mét d©y dÉn constantan cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. Mét biÕn thÕ nguån - Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. - B¸o c¸o thùc hµnh. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: - Nêu đợc cách xác định điện trở từ công thức. R=. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Kiến thức cần đạt Tiết 3 - Bài 3: Thực hành xác định điện trở . . . I. ChuÈn bÞ : H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o * Tr¶ lêi c©u hái: c¸o thùc hµnh : U GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh cña hs. - CT tÝnh ®iÖn trë: R= I GV: Gäi 1 hs viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë. V«n kÕ m¾c // víi ®iÖn trë. HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: Yêu cầu 1 hs đứng tại chỗ trả lời câu hỏi b, c - Ampe kế mắc nt với điện trở. phÇn 1. C¸c hs kh¸c nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn: GV: Gọi 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện thí nghiÖm. HS: 1 hs lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện HĐ2: Mắc mạch điện theo sơ đồ và tiến hành đo : GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm theo c¸c bíc nh bµi 1. II. Néi dung thùc hµnh: HS: Làm việc theo nhóm, mắc mạch điện theo sơ đồ 1. Sơ đồ: đã vẽ trên bảng. GV: Lu ý theo dâi, kiÓm tra, nh¾c nhë c¸c nhãm trong quá trình mắc mạch điện đặc biệt cần mắc chÝnh x¸c c¸c dông cô. KiÓm tra c¸c mèi nèi cña hs. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng trong mÉu b¸o c¸o. TiÕn hµnh ®o. HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 2. - Bớc 1: Mắc mạch điện theo sơ đồ..

(7) b¸o c¸o thùc hµnh. - Bớc 2: Lần lợt chỉnh BTN để Ura có giá trị là 3V, GV: Theo dõi nhắc nhở các hs trong từng nhóm đều 6V, 9V. Đọc số chỉ trên Ampe kế và Vôn kế tơng ph¶i tham gia m¾c m¹ch ®iÖn hoÆc ®o mét gi¸ trÞ. øng vµo b¶ng 1. . - Bíc 3: Tõ b¶ng kq tÝnh R theo CT: R = U/I. Ghi c¸c gi¸ trÞ R1, R2, R3 vµo b¶ng 1. - Bíc 4: TÝnh R+ R2 + R3 R= 3 III. B¸o c¸o kÕt qu¶: D. Cñng cè: - Yªu cÇu hs nép b¸o c¸o thùc hµnh - Nªu ý nghÜa cña bµi TH? - Qua bµi TH em cã rót ra nhËn xÐt g×? - nhận xét và rút kinh nghiệm tinh thần, thái độ thực hành của các nhóm E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 4 - §o¹n m¹ch nèi tiÕp.. V. Rút kinh nghiệm tiết dạy: ..................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .......... Tuần 2 Ngày soạn :25/08/2012 Ngày dạy : 29/08/2012. TiÕt 4 Bµi 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc:. U 1 R1 . = U 2 R2 - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp là Rtđ = R1 + R2. 2. Kü n¨ng: - Biết cách bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra các hệ thức suy ra từ lý thuyết theo sơ đồ có sẵn. - Vận dụng những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng và giải các bài tập về đoạn mạch nối tiếp. - RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Tích cực, sôi nổi, hào hứng tham gia vào các hoạt động của nhóm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Hệ thống lại những kiến thức trong chơng trình lớp 7 có liên quan đến bài học. - H×nh vÏ phãng to H27.1a sgk líp 7 (trang 76). H×nh vÏ 4.1, 4.2 phãng to. 2. Mçi nhãm hs: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6, 10, 16. Mét kho¸ K. Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn.. - Biết cách suy luận từ biểu thức I = I1 = I2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đợc hệ thức.

(8) III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan đến bài học : GV: §a tranh vÏ H×nh 27.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch gồm 2 bóng đèn m¾c nèi tiÕp: 1. Cờng độ dòng điện chạy qua mỗi đèn có mối liên hệ ntn với cờng độ dòng điện trong mạch A chÝnh? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn với HĐT giữa 2 đầu mỗi đèn? HS: Quan s¸t tranh vÏ tr¶ lêi H§2: NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp : GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan s¸t vµ nhËn xÐt c¸c ®iÖn trë R 1, R2 vµ Ampe kÕ đợc mắc ntn trong mạch điện? HS: Quan s¸t h×nh vÏ, lµm viÖc c¸ nh©n víi C1 GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp th× 2 điện trở chỉ có 1 điểm chung, đồng thời I chạy qua chúng có cờng độ bằng nhau tức là hệ thức (1) (2) vẫn đúng với đoạn mạch nt. HS: Ghi vë GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: Tuỳ từng đối tợng hs mà có thể yêu cầu hs tự bố trí TN để kiểm tra lại các hệ thức (1), (2). Kiến thức cần đạt TiÕt 4 - Bµi 4: §o¹n m¹ch nèi tiÕp. I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc ë líp 7: Trong ®o¹n m¹ch gåm §1 nt §2 th×: I = I1 = I2. (1) U = U1 + U2. (2). 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt: a) Sơ đồ:. b) Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R1 nt R2. I = I 1 = I2 . (1) U = U1 + U2 . (2) U 1 R1 = (3) U 2 R2. II. Điện trở tơng đơng của một đoạn mạch nt: 1. Kh¸i niÖm Rt®: sgk. H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch - Ký hiÖu: Rt® gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt 2. C«ng thøc tÝnh: GV: Yêu cầu hs đọc sgk mục 1 phần II rồi trả lời Theo (2) ta có U = U1 + U2 = IR1 + IR2 = I(R1 + R2) câu hỏi: Thế nào là một điện trở tơng đơng của một =IRtđ. ®o¹n m¹ch. VËy suy ra HS: Cá nhân đọc sgk tìm hiểu khái niệm Rtđ. GV: Híng dÉn hs dùa vµo bt (1), (2) vµ hÖ thøc cña R t® = R1 + R2 (4) ĐL Ôm để xây dựng CT tính R tđ. Gọi đại diện 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: HS: Dới sự hớng dẫn của gv cá nhân tự rút ra công a) Sơ đồ: H4.1. thøc tÝnh Rt®. H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra: GV: Yªu cÇu c¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN HS: §¹i diÖn c¸c nhãm lªn nhËn dông cô. Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c thµnh viªn trong nhãm GV: Yêu cầu hs đọc thông tin mục 3 phần II trong b) Tiến hành: sgk sau đó yêu cầu các nhóm thảo luận nêu phơng - Bớc 1: Mắc điện trở R=6 nt với R=10. Hiệu án tiến hành TN với các dụng cụ đã cho. chỉnh biến thế nguồn để Ura = 6V. Đọc I1. HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. Thảo luận nhóm nêu - Bớc 2: Thay 2 điện trở trên bằng điện trở có ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN. R=16. Ura = 6V. §äc I2. GV: NhËn xÐt - Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh TN. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®..

(9) GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Nhắc nhở hs phải ngắt khoá K ngay khi đã đọc sè chØ trªn Ampe kÕ. Theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh l¾p m¹ch ®iÖn - kiÓm tra c¸c mèi nèi vµ m¹ch ®iÖn cña c¸c nhãm. GV: Yªu cÇu 4 nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. GV: Nhận xét - khẳng định kết quả đúng. GV: Yªu cÇu nhãm th¶o luËn rót ra KL. HS: Thảo luận nhóm để rút ra kết luận. GV: Yêu cầu hs đọc phần thông báo trong sgk. HS: §äc th«ng b¸o trong sgk. H§4: vËn dông GV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4, C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. GV: 1. Cần mấy công tắc để điều khiển đoạn mạch nt? 2. Trong sơ đồ H4.3 sgk có thể chỉ mắc 2 điện trở cã trÞ sè thÕ nµo nèi tiÕp víi nhau (thay v× ph¶i m¾c 3 ®iÖn trë). 3. Nêu cách tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch AC. HS: §¹i diÖn tr¶ lêi c¸c c©u hái GV ®a ra D. Cñng cè: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c nt víi nhau th× ta cã: Rt® =R1 + R2 +..+RN +NÕu R1=R2=..=RN m¾c nt víi nhau th× RN=NR1 E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc sgk bµi 5 - §o¹n m¹ch song song. - Lµm c¸c bµi tËp 4.1 -> 4.6 trong sbt.. 4. KÕt luËn: §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt cã Rt® = R1 + R2.. III. VËn dông: - C4: - C5:. V. Rút kinh nghiệm tiết dạy: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................................................

(10) Tuần 3 Ngày soạn :29/08/2012 Ngày dạy : 04/09/2012. TiÕt 5 Bµi 5: ĐOẠN MẠCH SONG SONG. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc:. I 1 R2 . = I 2 R1 - Suy luận đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song là 1 1 1 = + R td R1 R 2 2. Kü n¨ng: - Biết cách bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra các hệ thức suy ra từ lý thuyết đối với đoạn mạch song song theo sơ đồ có sẵn. - Vận dụng những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng thực tế và giải các bài tập về đoạn mạch sonh song. - RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Tham gia vào các hoạt động của nhóm một cách tích cực. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Hệ thống lại những kiến thức trong chơng trình lớp 7 có liên quan đến bài học. - H×nh vÏ phãng to H28.1a sgk líp 7 (trang 79). H×nh vÏ 5.1 phãng to. 2. Mçi nhãm hs: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ lµ 10, 15, 6. Mét kho¸ K. - Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét Ampe 1 chiÒu kÕ cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi:. - Biết cách suy luận từ biểu thức U = U1 = U2 và hệ thức của định luật Ôm để xây dựng đợc hệ thức. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt H§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch //: 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 7: đến bài học §o¹n m¹ch gåm §1 //§2 th×: I = I1 + I2. (1) GV: §a tranh vÏ H×nh 28.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch U = U1 = U2. (2) gồm 2 bóng đèn mắc song song th×: 1. Cờng độ dòng điện chạy qua mạch chính có mối liên hệ ntn vớicờng độ dòng điện chạy qua các mạch 2. Đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc //: a) Sơ đồ: rÏ? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi m¹ch rÏ?  Điện trở có thể thay đổi trị số đợc gọi là biến trở  Bµi míi. H§2:NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c b) Các hệ thức đối với đoạn mạch gồm R1 // R2. song song GV: Treo tranh vÏ h×nh 5.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan I = I 1 + I2 . (1) sát và nhận xét các điện trở R1, R2 đợc mắc ntn trong U = U1 = U2 . (2) m¹ch ®iÖn? HS: Quan sát tranh vẽ. Sau đó tiến hành thảo luận trong nhãm tr¶ lêi c©u hái GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch // th× 2 ®iÖn trë cã 2 điểm chung và hệ thức (1) (2) vẫn đúng với đoạn.

(11) m¹ch // HS: Ghi vë GV: Nêu vai trò của Ampe kế và Vônkế trong sơ đồ? HS: trong nhãm tr¶ lêi. I 1 R2 GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp = (3) I 2 R1 và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: yêu cầu hs tự bố trí và tiến hành TN để kiểm tra l¹i c¸c hÖ thøc (1), (2). HS: Hoµn thµnh theo nhãm HĐ3: Xây dựng công thức tính Rtđ của đoạn mạch II. Điện trở tơng đơng của một đoạn mạch nt: 1. C«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn gåm 2 ®iÖn trë m¾c //: GV: Híng dÉn hs dùa vµo hÖ thøc (1) vµ (2) vµ hÖ trë m¾c //. thức của ĐL Ôm để xây dựng CT tính R tđ. Gọi đại diÖn 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. 1 1 1 HS: Díi sù híng dÉn cña gv hs tù rót ra c«ng thøc = + (4) R td R1 R 2 R R => Rtd = 1 2 (4’) H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra : R1 + R2 GV: ph¸t dông cô TN 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: HS: NhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm a) Sơ đồ: H5.1. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. b) C¸c bíc tiÕn hµnh: HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o KQ - Bíc 1: M¾c R=10 // víi R=15. HiÖu chØnh GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm rót ra kÕt luËn. biến thế nguồn để U là 6V. Đọc I1. HS: Th¶o luËn trong nhãm rót ra KL - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=6. U= 6V. §äc I2. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®. 4. KÕt luËn: Víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c // thì nghịch đảo của điện trở tơng đơng bằng tổng các nghịch đảo của từng điện trở thành phần. III. VËn dông: - C4: H§4: vËn dông : - C5: GV: Yêu cầu hs đọc và hoàn thành C4, C5. GV: Gợi ý cho hs phần 2 của C5: Trong sơ đồ có thể chØ m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè b»ng bao nhiªu // víi nhau (thay cho viÖc m¾c 3 ®iÖn trë) Nªu c¸ch tÝnh R t® cña đoạn mạch đó? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. D. Cñng cè: Më réng: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c // víi nhau th× ta cã: 1 1 1 = +..+ Rt® R RN E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Đọc trớc sgk bài 6 - Bài tập vận dụng định luật Ôm. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm c¸c bµi tËp 5.1 -> 5.6 trong sbt.. V. Rút kinh nghiệm tiết dạy: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................................................

(12) Tuần 3 Ngày soạn :29/08/2012 Ngày dạy : 06/09/2012. TiÕt 6 Bµi 6: BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Biết cách vận dụng các kiến thức đã đợc học từ bài 1 đến bài 5 để giải đợc các bài tập đơn giản về đoạn mạch nèi tiÕp vµ song song (gåm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë). - Tìm đợc những cách giải khác nhau đối với cùng một bài toán. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng vẽ sơ đồ mạch điện và kỹ năng tính toán. 3. Thái độ: - Nghiêm túc, trung thực trong báo cáo đáp số của bài toán. - Tích cực suy nghĩ để tìm ra đợc những cách giải khác nhau. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Bảng liệt kê các giá trị HĐT và CĐDD định mức của một số đồ dùng điện trong gia đình tơng ứng với 2 loại nguån ®iÖn lµ 110V vµ 220V. 2. Mçi nhãm hs: - Hệ thống lại những kiến thức đã đợc học. - Ghi nhớ các công thức đối với đoạn mạch //, đoạn mạch nối tiếp, định luật Ôm. III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: 1 HS: Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm. 2 HS: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song. C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Gi¶i bµi tËp 1 - Gọi 1 HS đọc đề bài bài 1. - Gọi 1 HS tóm tắt đề bài. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi tËp 1 ra nh¸p.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1 - HS đọc đề bài bài 1. - C¸ nh©n HS tãm t¾t bµi vµo vë vµ gi¶i bµi tËp 1. Tãm t¾t: R1 = 5  UV = 6V - GV híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp 1 b»ng c¸ch tr¶ IA = 0,5A a) Rt® = ? lêi c¸c c©u hái: b) R2 = ? Bµi gi¶i + Cho biết R1 và R2 đợc mắc với nhau nh thế nào? PT mạch điện: R1 nt R2 Ampe kế, vôn kế đo những đại lợng nào trong mạch (A) nt R1 nt R2  IA= IAB = 0,5A.

(13) ®iÖn? UV = UAB = 6V + Vận dụng công thức nào để tính điện trở tơng đơng a) Rt® = UAB/IAB= 6V:0,5A = 12 () Rt® vµ R2?  Thay sè tÝnh Rt®  R2 Điện trở tơng đơng của đoạn mạch AB là 12 . b) V× R1 nt R2  Rt® = R1 + R2  R2 = Rt® - R1 = 12  - 5  = 7 - Yªu cÇu HS nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. Cã thÓ HS ®a ra VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7. cách giải nh: Tính U1 sau đó tính U2  R2 2, Bµi 2 HS: ch÷a bµi vµo vë. - HS đọc đề bài bài 2, cá nhân hoàn thành BT 2. Gi¶i bµi tËp 2 - Gọi 1 HS đọc đề bài bài 2. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o gîi ý cách giải trong SGK) theo đúng các bớc giải. - Sau khi HS làm bài xong, GV thu bài của 1 số HS để kiÓm tra. - Gäi 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b) - Gäi HS kh¸c nªu nhËn xÐt; Nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c.. - 2 HS lªn b¶ng gi¶i bµi tËp 2. - HS kh¸c nªu nhËn xÐt tõng bíc gi¶i cña c¸c b¹n trªn b¶ng. - Yªu cÇu HS ch÷a bµi vµo vë nÕu sai. Bµi 2: Tãm t¾t R1 = 10 ; IA1= 1,2A IA = 1,8A a) UAB = ? b) R2 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1  I1 = IA1 = 1,2A (A) nt (R1 // R2)  IA = IAB = 1,8A U Tõ c«ng thøc: I = →U =I . R R - PhÇn b) HS cã thÓ ®a ra c¸ch gi¶i kh¸c vÝ dô: V×  U1 = I1.R1 = 1,2.10 = 12 (V) I 1 R2 R1 //R2   Cách tính R2 với R1; I1 đã biết; R1 //R2  U1 = U2 = UAB = 12V = HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ 12V I 2 R1 b) V× R1//R2 I2 = I - I1.  I2 = I - I1 = 1,8A - 1,2 A = 0,6A HoÆc ®i tÝnh RAB: U2 = 12 V theo c©u a) U AB 12 V 20 U 2 12 V RAB = = = (Ω) = =20 (Ω)  R2 = I AB 1,8 A 3 R 2 0,6 A 1 1 1 1 1 1 VËy ®iÖn trë R2 b»ng 20 = + → = − R AB R1 R2 R 2 RAB R1 1 3 1 1 = − = → R2=20 (Ω) R 2 20 10 20 Sau khi biÕt R2 còng cã thÓ tÝnh UAB = I.RAB - Gäi HS so s¸nh c¸c c¸ch tÝnh R 2  c¸ch lµm nµo nhanh gän, dÔ hiÓu  Ch÷a 1 c¸ch vµo vë. D. Cñng cè: (Híng dÉn BT3) - T¬ng tù híng dÉn HS gi¶i bµi tËp 3. Bµi 3: Tãm t¾t (1 ®iÓm) Yêu cầu HS đổi bài cho nhau để chấm điểm cho các R1 = 15 ; R2 = R3 = 30 b¹n trong nhãm. UAB = 12V a) RAB = ? - Lu ý c¸c c¸ch tÝnh kh¸c b) I1, I2, I3 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1 nt (R2//R3) (1®iÓm) V× R2 = R3  R2,3 = 30/2 = 15 () (1điểm) (Có thể tính khác kết quả đúng cũng cho 1 ®iÓm) RAB = R1 + R2,3 = 15 + 15 = 30 (1®iÓm) §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB lµ 30 (0,5®iÓm) b) áp dụng công thức định luật Ôm U AB 12 V = =0,4 (A ) I = U/R  IAB = R AB 30 Ω I1 = IAB = 0,4A (1,5 ®iÓm) U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6(V) (1®iÓm).

(14) U2 = U3 = UAB - U1 = 12V- 6V = 6V (0,5®iÓm) U2 6 I2 = (1 ®iÓm) = =0,2( A) R 2 30 I2 = I3 = 0,2A (0,5®iÓm) Vậy cờng độ dòng điện qua R1 là 0,4A; Cờng độ dßng ®iÖn qua R2; R3 b»ng nhau vµ b»ng 0,2A. (1®iÓm). E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 7 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. - Lµm c¸c bµi tËp 6.1 -> 6.5 trong sbt.. V. Rút kinh nghiệm tiết dạy: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... TiÕt 7 Tuần 3 BÀI 7: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO CHIỀU DÀI DÂY Ngày soạn :09/09/2012 DẪN Ngày dạy : 11/09/2012 I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nêu đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. - Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong các yếu tố (chiều dài, tiết diện, vật liệu làm dây dÉn). - Suy luËn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một vật liệu thì tỉ lệ với chiều dài của d©y. 2- KÜ n¨ng: - Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. 3- Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II- §å dïng d¹y häc * Mçi nhãm HS: - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 8 ®o¹n d©y nèi. - 3 dây điện trở có cùng tiết diện, đợc làm bằng cùng một loại vật liệu: 1 dây dài l, 1 dây dài 2 l, 1dây dài 3 l. Mỗi dây đợc quấn quanh một lõi cách điện phẳng, dẹt và dễ xác định số vòng dây. * GV: Chuẩn bị giấy trong đã kẻ sẵn bảng 1 (tr20 - SGK); Đèn chiếu III- Ph¬ng ph¸p:.

(15) Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KT 15 phót (Bµi tËp 6.2 phÇn a _ SBT) Bµi gi¶i a) Vì hai cách mắc đều đợc mắc vào cùng một hiệu điện thế U = 6V C1: Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là Rtd1 = U/I1  Rtd1 = 6V/0,4A = 15 C2: Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là Rtd2 = U/I2  Rtd2 = 6V/1,8A = 10/3 Rtd1 > Rtd2  C¸ch 1: R1 nt R2 C¸ch 2: R1//R2 HS có thể không cần tính cụ thể nhng giải thích đúng để đi đến cách mắc.(5đ) Vẽ sơ đồ đúng (5®) C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu điện trở dây dẫn phụ thuộc I- Xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vµo nh÷ng yÕu tè nµo? vµo mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau. - HS quan sát hình 7.1, nêu đợc các dây dẫn này kh¸c nhau: - Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn ë h×nh 7.1 + ChiÒu dµi d©y cho biÕt chóng kh¸c nhau ë yÕu tè nµo? §iÖn trë cña + TiÕt diÖn d©y c¸c d©y dÉn nµy liÖu cã nh nhau kh«ng?  YÕu tè + ChÊt liÖu lµm d©y dÉn nào có thể gây ảnh hởng đến điện trở của dây dẫn. - Yêu cầu thảo luận nhóm đề ra phơng án kiểm tra sự - Thảo luận nhóm đề ra phơng án kiểm tra sự phụ thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y. phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y. - GV cã thÓ gîi ý c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña mét - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ph¬ng ¸n, HS nhãm kh¸c đại lợng vào 1 trong các yếu tố khác nhau đã học ở nhận xét  phơng án kiểm tra đúng. líp díi. - Yêu cầu đa ra phơng án thí nghiệm tổng quát để có thÓ kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo 1 trong 3 yÕu tè cña b¶n th©n d©y dÉn II- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y Hoạt động 2: Xác định sự phụ thuộc của điện trở dẫn. vµo chiÒu dµi d©y dÉn - C¸ nh©n HS nªu ph¬ng ¸n lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra: Từ sơ đồ mạch điện sử dụng các dụng cụ đo để - Dù kiÕn c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn  Dông cô cÇn thiÕt, c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, gi¸ trÞ cÇn ®o. - HS nªu dù ®o¸n. - Các nhóm chọn dụng cụ để tiến hành thí nghiệm. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm  Ghi kÕt qu¶ vµo - Yªu cÇu HS nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn b¶ng 1. trë vµo chiÒu dµi d©y b»ng c¸ch tr¶ lêi c©u C1.  GV thèng nhÊt ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm  M¾c m¹ch điện theo sơ đồ hình 7.2a  Yêu cầu các nhóm chọn dông cô thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, - Tham gia th¶o luËn kÕt qu¶ b¶ng 1. ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 (GV ph¸t giÊy trong cho c¸c - So s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu  §a ra kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. nhãm). - GV thu b¶ng qu¶ thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm. ChiÕu - Ghi vë: §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã dïng tiÕt diÖn kết quả của 1 số nhóm  Gọi các bạn nhóm khác và đợc làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ thuận víi chiÒu dµi cña mçi d©y. nhËn xÐt. - Yªu cÇu nªu kÕt luËn qua thÝ nghiÖm kiÓm tra dù III. VËn dông ®o¸n. - C2 Yêu cầu giải thích đợc: Chiều dài dây càng lớn - GV: Víi 2 d©y dÉn cã ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2 cã (l cµng lín)  §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch cµng lín (R cùng tiết diện và đợc làm từ cùng một loại vật liệu càng lớn). Nếu giữ hiệu điện thế (U) không đổi  Cờng độ dòng điện chạy qua đoạn mạch càng nhỏ R 1 l1 chiÒu dµi d©y dÉn t¬ng øng lµ l1 vµ l2 th×: = (I cµng nhá)  §Ìn s¸ng cµng yÕu. R 2 l2 - C©u C4: Hoạt động 3: Vận dụng Vì hiệu điện thế đặt vào 2 đầu dây không đổi. I1 = - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2. 0,25I2  R2 =0,25 R1 hay R1 = 4R2 .Mµ - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. R 1 l1 HS: hoµn thµnh c©u C2  l1 = 4 l2. = R 2 l2 - T¬ng tù víi c©u C4. HS: hoµn thµnh c©u C4 D. Cñng cè:.

(16) HDHS hoµn thµnh C3 C3: §iÖn trë cña cuén d©y lµ:. R=. U =20 Ω I. 20 . 4=40 m 2 E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 8 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn. - Lµm c¸c bµi tËp 7.1 -> 7.4 trong sbt. - §äc cã thÓ em cha biÕt. Häc thuéc ghi nhí. ChiÒu dµi cña cuén d©y lµ: l=. V. Rút kinh nghiệm tiết dạy: TiÕt 8 Tuần 3 Bµi 8: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN DÂY Ngày soạn :09/09/2012 DẪN Ngày dạy : 14/09/2012 I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Biết đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. - BiÕt c¸ch suy luËn r»ng c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ cïng vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. - Biết cách bố trí và tiến hành đợc thí nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện của dây. - Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm từ cùng một vật liệu thì tỷ lệ nghịch với tiết diÖn cña d©y. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng quan sát suy luận, lắp mạch điện và tiến hành thí nghiệm, đọc báo cáo số liệu. 3. Thái độ: - Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o c¸o sè liÖu. - Tích cực suy nghĩ tham gia vào các hoạt động của nhóm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - B¶ng 1 cho c¸c nhãm. 2. Mçi nhãm hs: - 2 d©y constantan cã cïng chiÒu dµi: l= 1800mm, vµ cã tiÕt diÖn lÇn lît lµ: 0,3mm, 0,6mm. - 1 BiÕn thÕ nguån. 1 v«nkÕ 1 chiÒu (GH§:12V), 1 ampe kÕ 1 chiÒu (GH§: 3A). Kho¸ K, b¶ng ®iÖn vµ mét sè ®o¹n d©y nèi (7 ®o¹n). III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt H§1: Nªu t×nh huèng vµo bµi míi GV: ở bài trớc chúng ta đã đợc biết điện trở dây dẫn tỷ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y. Bµi nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu xem ®iÖn trë cña nã phô thuéc ntn vµo tiÕt diÖn cña d©y. HS : L¾ng nghe. H§2: Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y I. Dù ®o¸n s phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn: dÉn vµo tiÕt diÖn GV: Yêu cầu các nhóm nêu dự đoán để xét sự phụ thuéc cña R d©y dÉn vµo tiÕt diÖn ta cÇn ph¶i sd c¸c dây dẫn có đặc điểm ntn? HS : Thảo luận theo nhóm. Cử đại diện nhóm trả lời. R R 2= GV: Yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t t×m hiÓu m¹ch ®iÖn 2 H8.1 vµ hoµn thµnh C1? C1: R HS : Lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêi R 3= GV: Nếu các dây dẫn trong H8.1b,c đợc chập sát vào 3 nhau thµnh 1 d©y dÉn duy nhÊt => cã tiÕt diÖn t¬ng øng lµ 2S, 3S =.> cã ®iÖn trë R2, R3 nh trªn. H·y nªu dù ®o¸n vÒ mqh gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn cña chóng? Nhãm 1,3,4: §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt HS: Thảo luận nhóm, đại diện các nhóm nêu dự đoán diện dây. cña nhãm m×nh. - Nhãm 2 : §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ thuËn víi tiÕt GV: §Ó kiÓm tra xem dù ®o¸n cña nhãm nµo chÝnh diÖn d©y..

(17) x¸c chóng ta sang phÇn II. H§3: TiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n: GV: Yêu cầu hs vẽ sơ đồ mạch điện vào vở. HS : Làm việc cá nhân vẽ sơ đồ vào vở.. II. TN kiÓm tra : 1. Sơ đồ:. GV : Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm. HS: C¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN. Th¶o luËn nhãm 2. TiÕn hµnh TN:: nªu c¸c bíc bíc tiÕn hµnh TN. - B1: M¾c d©y dÉn cã l = 1800mm, 0.3mm vµo mạch điện. Điều chỉnh BTN để Ura = 3V. Ghi số chØ U1, I1. - B2: Thay d©y trªn b»ng d©y dÉn cã cïng l, 0.6mm. Ura = 3V. Ghi sè chØ U2, I2. - B3: Tõ b¶ng KQ tÝnh R1, R2 => mlh gi÷a R vµ GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt. tiÕt diÖn d©y dÉn. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o KQ 3. NhËn xÐt: - D©y dÉn cã tiÕt diÖn cµng lín th× R d©y dÉn cµng S2 d2 GV: NhËn xÐt vµ Yªu cÇu hs tÝnh so s¸nh nhá. = S1 d1 CM: 2 R1 d2¿ / 4 víi . ¿ R2 d 1 ¿2 / 4 R1 S2 d2 HS: TÝnh tØ sè = = ¿ S1 d1 R2 π¿ Lu ý: Trong kỹ thuật  có nghĩa là đờng kính tiết diện π¿ d©y dÉn. ¿ 2 S = r (TiÕt diÖn - mÆt c¾t cña vËt h×nh trô => tiÕt S 2 πr 2 2 d 2 ¿ /4 = =¿¿ S 1 πr 1 ¿ d 1 ¿2 /4 S2 d2 R1 ¿ = = diÖn lµ diÖn tÝch h×nh trßn) π¿ S1 d1 R2 π¿ S 2 πr 2 4. KÕt luËn: = =¿ S 1 πr 1 §iÖn trë cña d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña GV: Yªu cÇu hs nªu KL vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y. vµo tiÕt diÖn d©y dÉn? III. VËn dông: HS: Lµm viÖc theo nhãm rót ra KL. H§4: VËn dông : GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4, - C3: C5. Gîi ý C3 : TiÕt diÖn cña d©y 2 gÊp mÊy lÇn d©y 1? - C4: VËn dông KL so s¸nh ®iÖn trë 2 d©y. S1 R2=R1 =1,1 Ω C4: VD CT rót ra ë phÇn 3 => R2 S2 GV: Gîi ý C5: Víi nh÷ng bµi to¸n d¹ng nµy ta ph¶i xÐt 2 lÇn. - LÇn 1: XÐt 1 d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi nhng tiÕt - C5: diÖn kh¸c nhau. - Lần 2: Xét dây dẫn đó với dây dẫn có cùng tiết diện nhng cã l kh¸c nhau. HoÆc ngîc l¹i. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3->C5. GV: Yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ. 2 hs phát biểu lại. HS : §äc ghi nhí GV: Nếu còn thời gian cho hs đọc "Có thể em cha biÕt ” 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. 2. D. Cñng cè: GV dùng C6 để củng cố bài.

(18) E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 9 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. - Häc thuéc ghi nhí. §äc Cã thÓ em cha biÕt - Lµm c¸c bµi tËp 8.1 -> 8.5 trong sbt. Hoµn thµnh C5, C6.. V. Rút kinh nghiệm tiết dạy: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... Tuần: 5 Ngày Soạn: 14/09/2012 Ngày dạy : 17/09/2012 Tiết 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN I- Mục tiêu 1- Kiến thức: - Bố trí và tiến hành thí nghiệm kiểm chứng tỏ rằng điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài, tiết diện và được làm từ các vật liệu khác nhau thì khác nhau. - So sánh được mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị điện trở suất của chúng. l - Vận dụng công thức R = ρ . để tính được một đại lượng khi biết các đại lượng còn lại. S 2- Kĩ năng: - Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn. - Sử dụng bảng điện trở suất của một số chất. 3- Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II- Đồ dùng dạy học * Mỗi nhóm HS:.

(19) - 1 cuộn dây bằng inox, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m được ghi rõ. - 1 cuộn dây bằng nikêlin, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m. - 1 cuộn dây bằng nicrôm, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m. - 1 ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A - 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V - 1 nguồn điện 6V. - 1 công tắc. - 7 đoạn dây nối. - 2 chốt kẹp dây dẫn. * GV: - Tranh phóng to bảng điện trở suất của một số chất. (Nếu có điều kiện dạy trên máy vi tính, có thể kẻ sẵn bảng này). - Kẻ sẵn Bảng 2 trên bảng phụ hoặc phô tô ép plastic (để có thể dùng bút dạ điền vào chỗ trống và xoá đi được khi sai hoặc để dùng cho lớp khác). III- Phương pháp: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - Kiểm tra bài cũ: - Yêu cầu 1 HS trả lời câu hỏi: + Điện trở của một dây dẫn phụ thuộc vào các yếu tố nào? Phụ thuộc như thế nào? + Muốn kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn ta phải tiến hành thí nghiệm như thế nào? C - Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu xem điện trở có phụ I- Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây thuộc vào vật liệu làm dây dẫn hay không? dẫn. - HS nêu được các dụng cụ thí nghiệm cần thiết, các - Gọi HS nêu cách tiến hành thí nghiệm kiểm tra bước tiến hành thí nghiệm để kiểm tra sự phụ thuộc sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây của điện trở vào vật liệu làm dây. dẫn. - HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm, thảo luận nhóm để rút ra nhận xét về sự phụ thuộc của điện trở dây - Yêu cầu HS làm thí nghiệm theo nhóm, thực dẫn vào vật liệu làm dây dẫn. hiện từng bước a), b), c), d) của phần 1. Thí - Nêu được kết luận: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc nghiệm (tr.25). vào vật liệu làm dây dẫn. - Gọi đại diện các nhóm nêu nhận xét rút ra từ II-Điện trở suất - Công thức điện trở kết quả thí nghiệm. 1- Điện trở suất - HS đọc thông báo mục 1  Trả lời câu hỏi  Ghi Hoạt động 2: Tìm hiểu về điện trở suất vở. - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 1. Điện trở suất (tr.26), trả lời câu hỏi: + Điện trở suất của một vật liệu (hay 1 chất) là gì? + Kí hiệu của điện trở suất? + Đơn vị điện trở suất? - GV treo bảng điện trở suất của một số chất ở 200C. Gọi HS tra bảng để xác định điện trở suất của một số chất và giải thích ý nghĩa con số. - Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C2. - Gọi HS trình bày câu C2 theo gợi ý sau: + Điện trở suất của constantan là bao nhiêu? ý nghĩa con số đó?. - Dựa vào bảng điện trở suất của một số chất, HS biết cách tra bảng và dựa vào khái niệm về điện trở suất để giải thích được ý nghĩa con số. - C2: Dựa vào bảng điện trở suất biết constantan = 0,5.10-6m có nghĩa là một dây dẫn hình trụ làm bằng constantan có chiều dài 1m và tiết diện là 1m 2 thì điện trở của nó là 0,5.10-6. Vậy đoạn dây constantan có chiều dài 1m, tiết diện 1mm 2 = 10-6m2 có điện trở là 0,5. 2- Công thức điện trở - Hoàn thành bảng 2 theo các bước hướng dẫn..

(20) + Dựa vào mối quan hệ giữa R và tiết diện của dây dẫn  Tính điện trở của dây constantan trong câu C2. Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính điện trở - Hướng dẫn HS trả lời câu C3. Yêu cầu thực hiện theo các bước hoàn thành bảng 2 (tr.26)  Rút ra công thức tính R. - Yêu cầu HS ghi công thức tính R và giải thích ý nghĩa các kí hiệu, đơn vị của từng đại lượng trong công thức vào vở..  Công thức tính R: R =. ρ.. l S. + Điện trở của dây dẫn là nguyên nhân làm tỏa nhiệt trên dây. Nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn là nhiệt vô ích, làm hao phớ điện năng. + Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu được một cường độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cường độ dòng điện cho phép có thể làm dây dẫn nóng chảy, gây ra hỏa hoạn và những hậu quả môi trường nghiêm trọng. Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết kiệm năng lượng, cần sử dụng dây dẫn có điện trở suất nhỏ. Ngày nay, người ta đã phát hiện ra một số chất cú tớnh chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất của chúng giảm về giá trị bằng khụng (siêu dẫn). Nhưng hiện nay việc ứng dụng vật liệu siêu dẫn vào trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, Kiến thức tích hợp chủ yếu do các vật liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất nhỏ (dưới 00C rất nhiều). III- Vận dụng: C4: HD −3 2 10 ¿ ¿ ¿ S= 2 d π =3 ,14 .¿ 4 10−3 ¿2 Hoạt động 4: Vận dụng l 3 , 14 . ¿ - GV hướng dẫn HS hoàn thành câu C4: R = ρ. R= S 4.4 + Để tính điện trở ta cần vận dụng những công 1,7 .10− 8 . ¿ thức nào? R = 0,087() (Thảo luận, cử đại diện trả lời)  Tính S rồi thay vào công thức l R = ρ. để tính R. S D. Củng cố: - Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào mấy yếu tố? đó là những yếu tố nào? E. Hướng dẫn về nhà: - Đọc phần "có thể em chưa biết". - Trả lời câu C5, C6 (SGK - tr.27) và làm bài tập 9 (SBT). V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

(21) Tuần: 5 Ngày Soạn: 14/09/2012 Ngày dạy : 19/09/2012. Tiết 10 Bài 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT. I- Mục tiêu 1- Kiến thức: - Nêu được biến trở là gì và nêu được nguyên tắc hoạt động của biến trở. - Mắc được biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện chạy qua mạch. - Nhận ra được các điện trở dùng trong kĩ thuật. 2- Kĩ năng: - Mắc và vẽ sơ đồ mạch điện có sử dụng biến trở. 3- Thái độ: Ham hiểu biết. Sử dụng an toàn điện. II- Chuẩn bị đồ dùng * Mỗi nhóm HS: - 1 biến trở con chạy (20  - 2A), 1 nguồn điện 3 V. - 1 bóng đèn 2,5V - 1W. - 1 công tắc. - 7 đoạn dây nối. - 3 điện trở kĩ thuật có ghi trị số. - 3 điện trở kĩ thuật loại có các vòng màu. * GV: - Một số loại biến trở: tay quay, con chạy, chiết áp. - Tranh phóng to các loại biến trở. III- Phương pháp: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - Kiểm tra bài cũ:.

(22) 1- Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? phụ thuộc như thế nào? Viết công thức biểu diễn sự phụ thuộc đó. 2- Từ công thức trên, theo em có những cách nào để làm thay đổi điện trở của dây dẫn. C - Bài mới: Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: Trong 2 cách thay đổi trị số của điện trở, theo em cách nào dễ thực hiện được? (GV có thể đưa ra gợi ý).  Điện trở có thể thay đổi trị số được gọi là biến trở  Bài mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của I- Biến trở biến trở 1- Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở. - GV treo tranh vẽ các loại biến trở. Yêu cầu HS quan C1: Các loại biến trở: Con chạy, tay quay, biến sát ảnh chụp các loại biến trở, kết hợp với hình 10.1 trở than (chiết áp). (tr.28-SGK), trả lời câu C1. (- HS quan sát tranh và trả lời C1) - GV đưa ra các loại biến trở thậy, gọi HS nhận dạng các loại biến trở, gọi tên chúng. C2: Yêu cầu HS chỉ ra được 2 chốt nối với hai (Nhận dạng các loại biến trở) đầu cuộn dây của biến trở là đầu A, B trên hình Dựa vào biến trở đã có ở các nhóm, đọc và trả lời câu vẽ  Nếu mắc 2 đầu A, B của cuộn dây này nối C2. Hướng dẫn HS trả lời theo từng ý: tiếp vào mạch điện thì khi dịch chuyển con chạy (HS thảo luận nhóm, trả lời câu C2.) C không làm thay đổi chiều dài cuộn dây có - GV gọi HS nhận xét, bổ sung. Nếu HS không nêu dòng điện chạy qua  Không có tác dụng làm được đủ cách mắc, GV bổ sung. thay đổi điện trở. - GV giới thiệu các kí hiệu của biến trở trên sơ đồ mạch C4: điện. (HS ghi vở). Gọi HS trả lời câu C4. (Cá nhân HS hoàn thành câu C4.) 2- Sử dụng biến trở để điều chỉnh dòng điện. Chuyển ý: Để tìm hiểu xem biến trở được sử dụng như (20 - 2A) có nghĩa là điện trở lớn nhất của thế nào? Ta tìm hiểu tiếp phần 2. biến trở là 20 , cường độ dòng điện tối đa qua Hoạt động 3: Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường biến trở là 2A. độ dòng điện Yêu cầu HS quan sát biến trở của nhóm mình, cho biết C5: số ghi trên biến trở và giải thích ý nghĩa con số đó. (HS quan sát biến trở của nhóm mình, đọc số ghi trên biến trở và thống nhất ý nghĩa con số.) - Yêu cầu HS trả lời câu C5. (Cá nhân hoàn thành câu C5. 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện trên bảng.) - Hướng dẫn thảo luận  Sơ đồ chính xác. - Yêu cầu các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ, làm thí C6: nghiệm theo hướng dẫn ở câu C6. Thảo luận và trả lời câu C6. (Mắc mạch điện theo nhóm, làm thí nghiệm, trao đổi để kết luận: Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị trả lời câu C6.) số và có thể được dùng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch. - Qua thí nghiệm, hướng dẫn HS đưa ra KL II- Các điện trở dùng trong kĩ thuật (Tháo luận đưa ra KL và ghi vở) C7. Yêu cầu nêu được: + Điện trở dùng trong kĩ thuật được chế tạo Hoạt động 4: Nhận dạng hai loại điện trở dùng bằng một lớp than hay lớp kim loại mỏng  S trong kĩ thuật rất nhỏ  Có kích thước nhỏ và R có thể rất - Hướng dẫn chung cả lớp trả lời câu C7. lớn. (Tham gia thảo luận trên lớp về câu trả lời.) - Quan sát các loại điện trở dùng trong kĩ thuật, GV có thể gợi ý: Lớp than hay lớp kim loại mỏng có nhận dạng được 2 loại điện trở qua dấu hiệu:.

(23) tiết diện lớn hay nhỏ  R lớn hay nhỏ.. + Có trị số ghi ngay trên điện trở. + Trị số được thể hiện bằng các vòng màu trên điện trở.. - Yêu cầu HS quan sát các loại điện trở dùng trong kĩ thuật của nhóm mình, kết hợp với câu C8, nhận dạng 2 loại điện trở dùng trong kĩ thuật. III- Vận dụng: - GV nêu ví dụ cụ thể cách đọc trị số của 2 loại điện trở C9 : dùng trong kĩ thuật. D. Củng cố: HD HS làm bài 10.2 (tr.15 - SBT). Tóm tắt Bài giải Biến trở (50 - 2,50A) a) ý nghĩa của con số: 50 là điện trở lớn nhất của biến trở; 2,5A là  = 1,1.10-6.m cường độ dòng điện lớn nhất mà biến trở chịu được. l = 50m b) Hiệu điện thế lớn nhất được phép đặt lên 2 đầu dây cố định của biến a) Giải thích ý nghĩa con trở là: số Umax = Imax.Rmax = 2,5.50 = 125(V) b) Umax = ? c) Từ công thức: l ρ. l 50 c) S = ? R= ρ. → S= =1,1. 10−6 . S R 50  S = 1,1.10-6m2 = 1,1mm2 E. Hướng dẫn về nhà: - Đọc phần có thể em chưa biết. - Ôn lại các bài đã học. -Làm nốt bài tập 10 (SBT). V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

(24) Tuần: 6 Ngày Soạn: 21/09/2012 Ngày dạy : 24/09/2012. TiÕt 11 Bài 11. Bài tập vận dụng định luật ôm vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn.. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Vận dụng định luật Ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính các đại lợng có liên quan đối với đoạn mạch gồm nhiều nhất là ba điện trở mắc nối tiếp, song song, hỗn hợp. 2. KÜ n¨ng:  Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc.  Giải bài tập theo đúng các bớc giải. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- chuÈn bÞ: - GV: Bài tập và đáp án - HS: SGK, đồ dùng học tập III – Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµI cò: (KT 15 phót) Yªu cÇu 1HS lµm bµi tËp 1 SGK §A: Tãm t¾t: Bµi gi¶i L =30m l S = 0,3mm2 = 0,3.10-6m2  = 1,1.10-6m ¸p dông c«ng thøc: R = . S U = 220V Thay sè: I =? R = 1,1.10-6. = 110() §iÖn trë cña d©y nicr«m lµ 110 U ¸p dông c«ng thøc ®/l ¤m: I = R 220 Thay sè: I = 110 = 2A Vậy cờng độ dòng điện qua dây dẫn là 2A. - HS tham gia th¶o luËn bµi 1 trªn líp, ch÷a bµi vµo vë nÕu sai C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Giải bài tập 2 1, Bµi 2 - Yêu cầu HS đọc đề bài bài 2. Tự ghi phần tóm tắt vào Tóm tắt: vë. Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ - Hớng dẫn HS phân tích đề bài, yêu cầu 1,2 HS nêu R1= 7,5; I = 0,6A cách giải câu a) để cả lớp trao đổi, thảo luận. GV chốt U = 12V lại cách giải đúng. a) Để đèn sáng bình thờng R2 = ? GV có thể gợi ý cho HS nếu HS không nêu đợc cách Bài giải gi¶i: C1: + Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn Ph©n tÝch m¹ch: R1 nt R2 + Để bóng đèn sáng bình thờng cần có điều kiện gì? Vì đèn sáng bình thờng do đó. + Để tính đợc R2, cần biết gì? (Có thể cần biết U 2, I2 I1 = 0,6A và R1 = 7,5 hoÆc cÇn biÕt Rt® cña ®o¹n m¹ch). R1 nt R2  I1 = I2 = I = 0,6A - §Ò nghÞ HS tù gi¶i vµo vë. 12 U - Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i phÇn a), GV kiÓm tra bµi gi¶i cña 1 sè HS kh¸c trong líp. ¸p dông CT: R = I = 0, 6 = 20().

(25) - Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. Nªu c¸ch gi¶i kh¸c Mµ R = R1 + R2R2 = R - R1 cho phần a). Từ đó so sánh xem cách giải nào ngắn gọn R2 = 20 - 7,5 =12,5 vµ dÔ hiÓu h¬n  ch÷a vµo vë. §iÖn trë R2 lµ 12,5 C2: U ¸p dông CT: I = R U = I.R U1 = I.R1= 0,6A.7,5 = 4,5V V× R1 nt R2 U = U1 + U2 U2 = U - U1 = 12V - 4,5V = 7,5V Vì đèn sáng bình thờng mà I1 = I2 U2 = 0,6AR2 = R2 = = 12,5() C3: U - T¬ng tù, yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh phÇn b). ¸p dông CT: I = R  U = I.R U1 = I.R1 = 0,6A. 7,5 = 4,5V U1 + U2 = 12VU2 = 7,5V U1 R1  U V× R1 nt R2  2 R2 R2 = 12,5 b) Tãm t¾t Hoạt động 2: Giải bài tập 3 Rb = 302 S = 1mm = 10-6m2 - GV yêu cầu HS đọc và làm phần a) bài tập 3.  = 0,4.10-6m - GV có thể gợi ý: Dây nối từ M tới A và từ N tới B đợc 1=? coi nh mét ®iÖn trë R® m¾c nèi tiÕp víi ®o¹n m¹ch Bµi gi¶i gồm 2 bóng đèn (Rđ nt (R1//R2). Vậy điện trở đoạn l mạch MN đợc tính nh với mạch hỗn hợp ta đã biết cách tÝnh ë c¸c bµi tríc. ¸p dông c«ng thøc: R = . S - Yªu cÇu c¸ nh©n HS lµm phÇn a) bµi 3. NÕu vÉn cßn R.S thÊy khã kh¨n cã thÓ tham kh¶o gîi ý SGK.  l =  = = 75(m) VËy chiÒu dµi d©y lµm biÕn trë lµ 75m 2, Bµi 3 Tãm t¾t R1 = 600; R2 = 900 UMN = 220V 1=200m; S=0,2mm2  = 1,7.10-8m Bµi gi¶i. ¸p dông c«ng thøc: l R =. S = 1,7.10-8. = 17() §iÖn trë cña d©y (Rd) lµ 17() R1.R2 600.900 R  R 2 = 600  900 =360 () V×R1//R2R1,2= 1 Coi Rdnt (R1//R2) RMN = R1,2 + Rd RMN = 360 +17 = 377 VËy ®iÖn trë ®o¹n m¹ch MN b»ng 377. D. Cñng cè: HD HS lµm BT3 phÇn b - Nếu còn đủ thời gian thì cho HS làm phần b). Nếu hết thời gian thì cho HS về nhà hoàn thành bài b) và tìm c¸c c¸ch gi¶i kh¸c nhau. - Với phần b), GV yêu cầu HS đa ra các cách giải khác nhau. Gọi 2 HS lên bảng giải độc lập theo 2 cách khác nhau. - Gäi HS kh¸c nhËn xÐt xem c¸ch nµo gi¶i nhanh vµ gän h¬n. Lêi gi¶i:.

(26) U I R b) ¸p dông c«ng thøc: 220 I MN   377 220 UAB = IMN.R1,2 = 377 . 360  210(V) V× R1//R2 U1 = U2 = 210V Hiệu điện thế đặt vào 2 đầu mỗi đèn là 210V. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm bµi tËp 11(SBT). Víi líp HS yÕu th× cã thÓ kh«ng giao bµi 11.3 - GV gîi ý bµi 11.4 c¸ch ph©n tÝch m¹ch ®iÖn. V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. Bµi 12. Tuần: 6 TiÕt 12: C«ng suÊt ®iÖn Ngày Soạn: 21/09/2011 Ngày dạy : 25/09/2011 I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Nêu đợc ý nghĩa của số oát ghi trên dụng cụ điện.  Vận dụng công thức P = U.I để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. KÜ n¨ng: Thu thËp th«ng tin 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, yêu thích môn học II - Chuẩn bị đồ dùng 1. §èi víi mçi nhãm HS.  1 bóng đèn 12V - 3W (hoặc 6V -3W)  1 bóng đèn 12V - 6W (hoặc 6V - 6W)  1 nguồn điện 6V hoặc 12V phù hợp với loại bóng đèn (hoặc 1 bộ chỉnh lu hạ thế).  1 c«ng t¾c, 1 biÕn trë 20  - 2A  1 ampekÕ cã GH§ 1,2A vµ §CNN 0,01A.  1 v«n kÕ cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V 2. GV:  1 bóng đèn 220V - 100W; 1 bóng 220V - 25W đợc lắp trên bảng điện..

(27)  1 sè dông cô ®iÖn nh m¸y sÊy tãc, qu¹t trÇn (ë líp häc).  B¶ng c«ng suÊt ®iÖn cña mét sè dông cô ®iÖn thêng dïng (phãng to).  Bảng 2 viết trên bảng phụ (có thể bổ sung thêm cột tích U.I để HS dễ so sánh với công suất). III – Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµI cò: (KÕt hîp trong bµi) C- Bµi míi: Hoạt động 1: tổ chức tình huống học tập - Bật công tắc 2 bóng đèn 220V - 100W và 220V - 25W. Gọi HS nhận xét độ sáng của 2 bóng đèn? - GV: Các dụng cụ điện khác nh quạt, nồi cơm điện, bếp điện... cũng có thể hoạt động mạnh yếu khác nhau. Vậy căn cứ vào đâu để xác định mức độ hoạt động mạnh, yếu khác nhau này?  Bài mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu công suất định mức của các I. Công suất định mức của các dụng cụ điện. 1. Sè v«n vµ sè o¸t trªn c¸c dông cô ®iÖn. dông cô ®iÖn - GV cho HS quan sát một số dụng cụ điện (bóng đèn, m¸y sÊy tãc...) (HS quan sát và đọc số ghi trên một số dụng cụ điện) - Gọi HS đọc số đợc ghi trên các dụng cụ đó GV ghi b¶ng 1 sè vÝ dô (HS đọc số ghi trên hộp số quạt trần của lớp học). - Yêu cầu HS đọc số ghi trên 2 bóng đèn thí nghiệm ban ®Çu Tr¶ lêi c©u hái C1. (HS đọc số ghi trên 2 bóng đèn làm thí nghiệm và trả lời c©u C1) - GV thử độ sáng của 2 đèn để chứng minh với cùng HĐT, đèn 100W sáng hơn đèn 25W - GV: ở lớp 7 ta đã biết số vôn (V) có ý nghĩa nh thế nào? ở lớp 8 oát (W) là đơn vị của đại lợng nào? (HS nhí l¹i kiÕn thøc cò tr¶ lêi)  Sè o¸t ghi trªn dông cô dïng ®iÖn cã ý nghÜa g×? ( HS đọc thông báo mục 2 và ghi ý nghĩa số oát vào vở) -Yªu cÇu 1,2 häc sinh gi¶i thÝch ý nghÜa con sè trªn dông cô ®iÖn ë phÇn 1. (-HS gi¶i thÝch ý nghÜa con sè ghi trªn c¸c dông cô ®iÖn. VÝ dô: §Ìn ghi (220V - 100W). Néi dung tÝch hîp. - Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3 (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C3) - GV treo b¶ng c«ng suÊt cña mét sè dông cô ®iÖn thêng dïng. Yªu cÇu HS gi¶i thÝch con sè øng víi 1, 2 dông cô ®iÖn trong b¶ng. (HS nghiªc cíu SGK) Hoạt động 3: Tìm công thức tính công suất điện - GV chuyÓn ý: Nh phÇn ®Çu môc II - SGK. - Gäi HS nªu môc tiªu thÝ nghiÖm. (HS nêu đợc mục tiêu thí nghiệm) - Nªu c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm (Đọc SGK phần thí nghiệm và nêu đợc các bớc tiến hành thÝ nghiÖm.) - Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, ghi kÕt qu¶ trung thùc vµo b¶ng 2. (TiÕn hµnh TN c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm). C1:với cùng một hiệu điện thế, đèn có số oát lớn hơn thì sáng mạnh hơn, đèn có số oát nhỏ hơn thì s¸ng yÕu h¬n. 2. ý nghÜa cña sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn. + Sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn chØ c«ng suÊt định mức của dụng cụ đó. + Khi dụng cụ điện đợc sử dụng với HĐT bằng HĐT định mức thì tiêu thụ công suất bằng công suất định mức. có nghĩa là đèn có: HĐT định mức là 220V; Công suất định mức là: 100W. Khi đèn sử dụng ở HĐT 220V thì công suất của đèn đạt đợc là 100W và khi đó đèn sáng bình thờng. - Biện pháp bảo vệ môi trường: + Đối với một số dụng cụ điện thì việc sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức không gây ảnh hưởng nghiêm trọng, nhưng đối với một số dụng cụ khác nếu sử dụng dưới hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng. + Nếu đặt vào dụng cụ điện hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức, dụng cụ sẽ đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng như vậy sẽ làm giảm tuổi thọ của dụng cụ hoặc gây ra cháy nổ rất nguy hiểm. + Sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết bị điện. C3:+ Cùng một bóng đèn, khi sáng mạnh thì có c«ng suÊt lín h¬n. + Cïng mét bÕp ®iÖn, lóc nãng Ýt h¬n th× c«ng suÊt nhá h¬n. II. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. 1. ThÝ nghiÖm. Xác định mối liên hệ giữa công suất tiêu thụ (P) của một dụng cụ điện với hiệu điện thế (U) đặt vào dụng cụ đó và cờng độ dụng điện (I) chạy qua nó. 2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn. - c«ng thøc P = U.I - Tr¶ lêi c©u C5 Ghi c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt suy diÔn vµo vë..

(28) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4, C5 Hoạt động 4: Vận dụng Yªu cÇu HS hoµn thµnh c©u C6 theo híng dÉn cña GV: (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C6.) + §Ìn s¸ng b×nh thêng khi nµo? + Để bảo vệ đèn, cầu chì đợc mắc nh thế nào?. III- VËn dông: C6:+ Đèn sáng bình thờng khi đèn đợc sử dụng ở HĐT định mức U = 220V, khi đó công suất đèn đạt đợc bằng công suất định mức P = 75W. ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  P 75  0,341A I = U 220 U2 645    R= P + Có thể dùng loại cầu chì loại 0,5A vì nó đảm bảo cho đèn hoạt động bình thờng và sẽ nóng chảy, tự động ngắt mạch khi đoản mạch.. D- Cñng cè: Híng dÉn HS c¸ch gi¶i bµi tËp C6, C7 phÇn vËn dông. E- Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc vµ lµm bµi 12 (SBT) - GV híng dÉn häc sinh bµi 12.7: + Công thức tính công đã học ở lớp 8: A = F.s A + C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt: P = t (c«ng thøc nµy ¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng). V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

(29) Tuần: 7 Ngày Soạn: 29/09/2012 Ngày dạy : 1/10/2012. TiÕt 13 Bµi 13. §iÖn n¨ng - c«ng cña dßng ®iÖn. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc:  Nêu đợc ví dụ chứng tỏ dòng điện có năng lợng.  Nêu đợc dụng cụ đo điện năng tiêu thụ là công tơ điện và mỗi số của công tơ là một kilôoat giờ (kWh).  Chỉ ra đợc sự chuyển hoá các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng cụ điện nh các loại đèn ®iÖn, bµn lµ, nåi c¬m ®iÖn, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m níc...  Vận dụng công thức A = P. t = U.I.t để tính một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. 2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II- Chuẩn bị đồ dùng:  Tranh phãng c¸c dông cô ®iÖn h×nh 13.1  1 c«ng t¬ ®iÖn.  B¶ng 1 chuÈn bÞ ra b¶ng phô. III – Ph¬ng ph¸p: Trực quan, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: - Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 12.1 vµ 12.2 (SBT). C- Bµi míi: Hoạt động 1: tổ chức tình huống học tập * §V§: Nh SGK hoÆc cã thÓ cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc cò: Khi nµo mét vËt cã mang n¨ng lîng?  Dßng ®iÖn cã m¨ng n¨ng lîng kh«ng?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Tìm hiểu về năng lợng của dòng I. Điện năng. 1. Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng. ®iÖn C1: - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C1. KL: N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ ®iÖn n¨ng.  Híng dÉn HS tr¶ lêi tõng phÇn c©u hái C1. (C¸ nh©n HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u C1.) - Yªu cÇu HS lÊy thªm c¸c vÝ dô kh¸c trong thùc tÕ. (C¸ nh©n cho vÝ dô) GV: Năng lợng của dòng điện đợc gọi là điện năng. (Ghi vë) Hoạt động 3: Tìm hiểu sự chuyển hoá điện năng thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. 2. Sự chuyển hoá điện năng thành các dạng năng l- Gọi đại diện của 1 nhóm hoàn thành bảng 1 trên ợng khác. b¶ng. C2: ( §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.) §iÖn n¨ng chuyÓn NhiÖt n¨ng - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. NL¸nh s¸ng (Th¶o luËn, tr¶ lêi C2) C¬ n¨ng - GV tãm t¾t trªn b¶ng: ... - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3 (C¸ nh©n hoµn thµnh c©u C3, tham gia th¶o luËn trªn . líp.) KÕt luËn : SGK - GV yêu cầu HS nhắc lại khái niệm hiệu suất đã học.

(30) ở lớp 8 (với máy cơ đơn giản và động cơ nhiệt)  vËn dông víi hiÖu suÊt sö dông ®iÖn n¨ng. (Nhắc lại khái niệm hiệu suất đã học ở lớp 8) Hoạt động 4: Tìm hiểu công của dòng điện, công thức tÝnh vµ dông cô ®o c«ng cña dßng ®iÖn. - GV th«ng b¸o vÒ c«ng cña dßng ®iÖn. (HS ghi vë). - Gäi HS tr¶ lêi c©u C4. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh C4) - Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C5 (1 HS lªn b¶ng hoµn thµnh C5) - Trong thực tế để đo công của dòng điện ta dùng dông cô ®o nµo? -Hãy tìm hiểu xem một số đếm của công tơ ứng với lîng ®iÖn n¨ng sö dông lµ bao nhiªu? Hoạt động 5: Vận dụng - GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C7, C8 vµo vë. (1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C7) (1 HS ch÷a c©u C8). - GV kiÓm tra c¸ch tr×nh bµy cña mét sè HS ë trong vë. Nh¾c nhë nh÷ng sai sãt, gîi ý cho HS cã khã kh¨n. - Gäi HS ®a ra c¸c c¸ch lµm kh¸c. So s¸nh c¸c c¸ch. (Th¶o luËn, t×m c¸ch lµm kh¸c) - GV có thể đánh giá cho điểm HS có đóng góp tích cùc trong qu¸ tr×nh häc.. II. C«ng cña dßng ®iÖn. 1. C«ng cña dßng ®iÖn. C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trong mét m¹ch ®iÖn lµ sè đo điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ để chuyển hãa thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. 2. C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn. C4: C5: C«ng thøc tÝnh A = P.t (¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng); A = U.I.t (tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn). III- VËn dông: C7: Vì đèn sử dụng ở hiệu điện thế U = 220V bằng HĐT định mức do đó công suất của đèn đạt đợc bằng công suất định mức P = 75W = 0,075kW. ¸p dông c«ng thøc: A = P.t  A = 0,075.4 = 0,3 (kW.h) Vậy lợng điện năng mà bóng đèn này sử dụng là 0,3kW.h, tơng ứng với số đếm của công tơ là 0,3 số. C8: Sè chØ cña c«ng t¬ t¨ng lªn 1,5 sè  t¬ng øng lîng ®iÖn n¨ng mµ bÕp sö dông lµ 1,5kW.h = 1,5.3,6.106 J C«ng suÊt cña bÕp ®iÖn lµ: A P= t = =0,75kW=750 (W). Cờng độ dòng điện chạy qua bếp trong thời gian này lµ: P I = U = 3,41 (A). D- Cñng cè: Giáo viên sử dụng mục “có thể em cha biết ”để củng cố bài học E- Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt" - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 13 (SBT). V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY:.

(31) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. Tuần: 7 Ngày Soạn: 29/09/20112 Ngày dạy : 2/10/2012. TiÕt 14 Bµi 14. BÀI TẬP VỀ CÔNG SUẤT ĐIỆN VÀ ĐIỆN NĂNG TIÊU THỤ. I- Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giải đợc các bài tập tính công suất điện và điện năng tiêu thụ đối với các dụng cụ mắc nèi tiÕp vµ m¾c song song. 2. KÜ n¨ng:  Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc.  Kĩ năng giải bài tập định lợng. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- chuÈn bÞ: - GV: Bài tập và đáp án - HS: SGK, đồ dùng học tập III – Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, hoạt động nhóm, vấn đáp IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò:  Gäi 2 HS lªn b¶ng viÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô (kÓ c¶ c«ng thøc suy diÔn). VËn dông vµo viÖc gi¶i mét sè bµi tËp ¸p dông cho ®o¹n m¹ch tiÕp, song song. C- Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 1.. - Gọi 1 HS đọc và tóm tắt đề bài bài 1 ( 1 HS đọc và tóm tắt đề bài, đổi đơn vị nếu cần.) - Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1: Tãm t¾t U = 220V I = 341mA = 0,341A T= 4h.30 a) R=?; P = ?.

(32) (HS c¸ líp lµm BT1). - Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n (1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp) N.xet vµ cho ®iÓm. Hoạt động 2: Giải bài 2. - GV yªu cÇu HS tù lùc gi¶i bµi tËp 2. GV kiÓm tra đánh giá cho điểm bài của một số HS. - Híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn bµi 2. Yªu cÇu HS nµo gi¶i sai th× ch÷a bµi vµo vë.. - Gọi 1 HS đọc và tóm tắt đề bài bài 1 ( 1 HS đọc và tóm tắt đề bài, đổi đơn vị nếu cần.) - Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp. (HS c¸ líp lµm BT1). - Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n (1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp) N.xet vµ cho ®iÓm - Gọi HS nêu các cách giải khác, so sánh với cách đã gi¶i, nhËn xÐt? Qua bµi tËp 2  GV nhÊn m¹nh c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng vµ c«ng suÊt.. Hoạt động 4: Giải bài 3 - GV híng dÉn HS gi¶i bµi 3 t¬ng tù bµi 1:. + Giải thích ý nghĩa con số ghi trên đèn và bàn là? + §Ìn vµ bµn lµ ph¶i m¾c nh thÕ nµo trong m¹ch điện để cả hai cùng hoạt động bình thờng?  Vẽ sơ. b) A = ? (J) = ? (sè) Bµi gi¶i a) Điện trở của đèn là: U 220 R  645    I 0,314 ¸p dông c«ng thøc: P = U.I P = 220V. 0,341A 75 (W) Vậy công suất của bóng đèn là 75W b) A = P.t A = 75W.4.30.3600 = 32408640 (J) A = 32408640: 3,6.106  9 kW.h =9 (sè) hoÆc A = P.t = 0,075.4.30 9 (kW.h) = 9 (sè) Vậy điện năng tiêu thụ của bóng đèn trong 1 tháng là 9 sè. Bµi 2 Tãm t¾t § (6V - 4,5W) U = 9V t = 10ph a) IA = ? b) Rb = ?; Pb = ? c) Ab = ? A = ? - HS phân tích đợc sơ đồ mạch điện: (A) nt Rb nt Đ  Từ đó vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch nối tiếp để giải bài tập. a) Đèn sáng bình thờng do đó. U§ = 6V; P§ = 4,5W  I§ = P/U = 4,5W/6V = 0,75A. V× (A) nt Rb nt §  I§ = IA = Ib = 0,75A Cờng độ dòng điện qua ampe kế là 0,75A. b)Ub = U - U§ = 9V - 6V = 3V Rb = Ub/Ib = 3V/0,75A = 4 Điện trở của biến trở tham gia vào mạch khi đèn sáng b×nh thêng lµ 4. Pb = Ub.Ib = 3V. 0,75A = 2,25(W) Công suất của biến trở khi đó là 2,25W. c)Ab = Pb.t = 2,25. 10. 60 = 1350 (J) A = U.I.t = 0,75.9.10.60 = 4050 (J) C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra biÕn trë trong 10 phót lµ 1350J vµ ë toµn ®o¹n m¹ch lµ 4050J. Bµi 3 Tãm t¾t § (220V - 100W) BL(220V - 1000W) U = 220V.

(33) đồ mạch điện. a) Vẽ sơ đồ mạch điện; R=?kWh + VËn dông c«ng thøc tÝnh c©u b. Lu ý coi bµn lµ nh b) A = ? J= ? mét ®iÖn trë b×nh thêng ký hiÖu RBL. Bµi gi¶i. a) Vì đèn và bàn là có cùng hiệu điện thế ở ổ lấy điện, do đó để cả 2 Hoạt động bình thờng thì trong mạch điện đèn và bàn là ph¶i m¾c song song. U2 2202 RD  DM  484    PDm 110 b) HS cã thÓ ®a ra nhiÒu c¸ch tÝnh A kh¸c nh: V× §//BL (C1: Tính điện năng tiêu thụ của đèn, của bàn là R .R 484.48, 4 R  D BL  44    trong 1 giê råi céng l¹i). R  R 484  48, 4 D BL  C2: TÝnh ®iÖn n¨ng theo c«ng thøc: Điện trở tơng đơng của đoạn mạch là 44. U2 A  .t b) Vì Đ//BL vào hiệu điện thế 220V bằng HĐT định R mức do đó công suất tiêu thụ điện của đèn và bàn là đều  Cách giải áp dụng công thức A = P.t là gọn nhất và bằng công suất định mức ghi trên đèn và bàn là. kh«ng m¾c sai sè.  C«ng suÊt tiªu thô ®iÖn cña ®o¹n m¹ch lµ: Qua bài 3, GV lu ý HS một số vấn đề sau: P = P§ + PBL = 100W + 1000W + C«ng thøc tÝnh A, P = 1100W = 1,1kW + C«ng suÊt tiªu thô cña c¶ ®o¹n m¹ch b»ng tæng A = P.t = 1100W.3600s c«ng suÊt tiªu thô cña c¸c dông cô tiªu thô ®iÖn cã = 3960000 (J) trong ®o¹n m¹ch. hay A = 1,1kW.1h = 1,1kW.h + Cách đổi đơn vị điện năng từ đơn vị J ra kW.h. §iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch tiªu thô trong 1 giê lµ 3960000J hay 1,1kW.h D- Cñng cè - GV nhận xét thái độ học tập của HS trong giờ học. - NhÊn m¹nh c¸c ®iÓm cÇn lu ý khi lµm bµi tËp vÒ c«ng vµ c«ng suÊt ®iÖn. E- Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ lµm bµi tËp 14 (SBT) - ChuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thÝ nghiÖm (tr 43 - SGK) ra vë, tr¶ lêi c©u phÇn 1 V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... Tuần: 8 Ngày Soạn: 5/10/2012 Ngày dạy : 8/10/2012. TiÕt 15 Bài 15. THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH CÔNG SUẤT DCĐ. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Xác định đợc công suất của các dụng cụ điện bằng vôn kế và ampe kế. 2. KÜ n¨ng:  M¾c m¹ch ®iÖn, sö dông c¸c dông cô ®o.  KÜ n¨ng lµm bµi thùc hµnh vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh. 3. Thái độ: Cẩn thận, hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ..

(34) * Mçi nhãm HS:  1 nguån ®iÖn 6V.  1 c«ng t¾c, 9 ®o¹n d©y nèi.  1 ampe kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V  1 v«n kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V  1 bóng đèn pin 2,5V - 1W  1 qu¹t ®iÖn nhá 2,5V  1 biÕn trë 20 - 2A. * Mỗi HS: Một báo cáo thực hành theo mẫu đã làm phần trả lời câu hỏi. III- Ph¬ng ph¸p: Thùc hµnh theo nhãm IV- Tổ chức hoạt động dạy - học. A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS. C. Thùc hµnh: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Thực hành xác định công suất của bóng đèn. - Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn C¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiệm xác định công suất của bóng đèn. - Gọi 1, 2 HS nêu cách tiến hành thí nghiệm xác định công suất của bóng đèn. (Th¶o luËn nhãm vÒ c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c định công suất của bóng đèn) - GV chia nhãm, ph©n c«ng nhãm trëng. (Nhãm trëng cña c¸c nhãm ph©n c«ng nhiÖm vô cña c¸c b¹n trong nhãm cña m×nh). - GV nêu yêu cầu chung của tiết thực hành về thái độ häc tËp, ý thøc kØ luËt. - Giao dông cô cho c¸c nhãm. - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo néi dung môc II (tr.42 SGK) (C¸c nhãm tÝªn hµnh TN) - GV theo dõi, giúp đỡ HS mắc mạch điện, kiểm tra các điểm tiếp xúc, đặc biệt là cách mắc vôn kế, ampe kế vào mạch, điều chỉnh biến trở ở giá trị lớn nhất trớc khi đóng công tắc. Lu ý cách đọc kết quả đo, đọc trung thùc ë c¸c lÇn ®o kh¸c nhau. - Yªu cÇu HS c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng 1- SGK (Hoµn thµnh b¶ng 1). Hoạt động 2: Xác định công suất của quạt điện -Tơng tự GV hớng dẫn HS xác định công suất của qu¹t ®iÖn.. Kiến thức cần đạt 1, Thực hành xác định công suất của bóng đèn. - Th¶o luËn nhãm vÒ c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c định công suất của bóng đèn theo hớng dẫn phần I cña môc II.. - Nhóm trởng cử đại diện lên nhận dụng cụ thí nghiÖm, ph©n c«ng ban th kÝ ghi chÐp kÕt qu¶ vµ ý kiÕn th¶o luËn cña c¸c b¹n trong nhãm.. - C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - Đọc kết quả đo đúng qui tắc.. - C¸ nh©n häc sinh hoµn thµnh b¶ng 1 trong b¸o c¸o thùc hµnh 2, Xác định công suất của quạt điện - Các nhóm tiến hành xác định công suất của quạt.

(35) (tiến hành TN xác định công suất của quạt điện theo điện theo theo KQ TN híng dÉn cña GV) - Hoµn thµnh b¶ng 2 trong b¸o c¸o cña m×nh. - Yªu cÇu HS th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 2 vµ thèng nhÊt phÇn a), b). (Th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh b¶ng 2 trong b¸o c¸o cña m×nh.) D- Cñng cè: - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh - Nhận xét, rút kinh nghiệm về: Thao tác thí nghiệm, Thái độ học tập của nhóm E- Híng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 16: §Þnh luËt Jun – Lenx¬ V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY:. Tuần: 8 Ngày Soạn: 5/10/2012 Ngày dạy : 10/10/2012. TiÕt 16 Bµi 16. ĐỊNH LUẬT JUN – LEN XƠ. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc:  Nêu đợc tác dụng nhiệt của dòng điện: Khi có dòng điện chạy qua vật dẫn thông thờng thì một phần hay toàn bộ điện năng đợc biến đổi thành nhiệt năng.  Phát biểu đợc định luật Jun - Len - xơ và vận dụng đợc định luật này để giải các bài tập về tác dụng nhiÖt cña dßng ®iÖn. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp kiến thức để xử lí kết quả đã cho. 3. Thái độ: Trung thực, kiên trì. II- Chuẩn bị đồ dùng:  GV vµ HS c¶ líp: H×nh 13.1 vµ 16.1 phãng to. III- Ph¬ng ph¸p: Vấn đáp, gợi mở, dùng hình vẽ, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. Gọi 1 HS trả lời câu hỏi: Điện năng có thể biến đổi thành dạng năng lợng nào? Cho ví dụ. C. Bµi míi: Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập ĐVĐ: Dòng điện chạy qua các vật dẫn thờng gây ra tác dụng nhiệt. Nhiệt lợng tỏa ra khi đó phụ thuộc vào các yÕu tè nµo?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 2: Tìm hiểu sự biến đổi điện năng thµnh nhiÖt n¨ng. - GV yêu cầu HS đọc phần I tr.44 (SGK). (§äc phÇn I tr.44) - GV cho HS quan s¸t h×nh 13.1 - Trong sè c¸c dông cô hay thiÕt bÞ nµy dông hay. Kiến thức cần đạt I. Trờng hợp điện năng biến đổi thành nhiÖt n¨ng. 1. Một phần điện năng đợc biến đổi thành nhiÖt n¨ng. - Mỗi HS nêu đợc tên một số dụng cụ biến.

(36) thiết bị nào biến đổi điện năng đồng thời thành nhiệt năng và năng lợng ánh sáng? đồng thời thành nhiệt năng và cơ năng? Điện năng biến đổi hoàn toàn thµnh nhiÖt n¨ng? (§¹i diÖn HS tr¶ lêi) - Các dụng cụ điện biến đổi điện năng thành nhiệt n¨ng cã bé phËn chÝnh lµ chÊt cã ®2 g×? (Th¶o luËn, tr¶ lêi) - H·y so s¸nh ®iÖn trë suÊt cña c¸c d©y dÉn hîp kim này với các dây dẫn bằng đồng. (§¹i diÖn HS tr¶ lêi) Hoạt động 3: Xây dựng hệ thức biểu thị định luật Jun - Len - x¬ - GV hớng dẫn HS thảo luận xây dựng hệ thức định luËt Jun - Len - x¬: (X©y dùng §/L theo HD cña GV) - GV treo hình vẽ 16.1 yêu cầu HS đọc kỹ mô tả thí nghiệm xác định điện năng sử dụng và nhiệt lợng tỏa ra. (Nghiên cứu SGK, thảo luận, cử đại diện mô tả) Néi dung tÝch hîp. đổi một phần điện năng thành nhiệt năng; - dụng cụ biến đổi toàn bộ điện năng thành nhiÖt n¨ng.. - D©y hîp kim nikªlin vµ constantan cã ®iÖn trë suÊt lín h¬n rÊt nhiÒu so víi ®iÖn trë suÊt của dây đồng. II. §Þnh luËt Jun - Len - x¬ 1. Hệ thức của định luật Q = A = I2.R.t víi R: ®iÖn trë cña d©y dÉn. I: là cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn. T: thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua. - Đối với các thiết bị đốt nóng như: bàn là, bếp điện, lò sưởi việc tỏa nhiệt là có ích. Nhưng một số thiết bị khác như: động cơ điện, các thiết bị điện tử gia dụng khác việc tỏa nhiệt là vô ích. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết kiệm điện năng, cần giảm sự tỏa nhiệt hao phí đó bằng cách giảm điện trở nội của. chúng. 2. Xö lý kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm kiÓm tra. - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái C1, C2, C1: 2 A = I .R.t = (2,4)2.5.300 = 8640 (J) C3. C2: (Th¶o luËn theo hãm) - Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C1; 1 HS ch÷a c©u C2. Q1 = c1m1.t = 4200. 0,2. 9,5 = 7980 (J) (2 HS lªn b¶ng) - Híng dÉn HS th¶o luËn chung c©u C3 tõ kÕt qu¶ Q2 = c2.m2.t = 880.0,078.9,5 = 652,08 (J) c©u C1, C2. NhiÖt lợng mà nớc và bình nhôm nhận đợc - GV th«ng b¸o: NÕu tÝnh c¶ phÇn nhá nhiÖt lîng lµ: truyÒn ra m«i trêng xung quanh th× Q = Q1 + Q2 = 8632, 08J A = Q. Nh vậy hệ thức định luật C3: QA Jun-Len-x¬ mµ ta suy luËn tõ phÇn 1: Q = I2.R.t đã đợc khẳng định qua thí nghiệm kiểm tra. - HDHS dùa vµo hÖ thøc trªn ph¸t biÓu (Ph¸t biÓu hÖ thøc b»ng lêi) GV thông báo: Nhiệt lợng Q ngoài đơn vị là Jun (J) còn lấy đơn vị đo là calo. 1 calo = 0,24 Jun Hoạt động 4: Vận dụng: - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4) GV cã thÓ híng dÉn HS theo c¸c bíc sau: + Q = I2.R.t vËy nhiÖt lîng táa ra öo d©y tãc bãng đèn và dây nối khác nhau do yếu tố nào?. 3. Phát biểu định luật. (SGK) Nếu đo nhiệt lợng Q bằng đơn vị calo thì hệ thức của định luật Jun - Lenxơ là: Q = 0,24 I2.R.t III- VËn dông: C4: + Dây tóc bóng đèn đợc làm từ hợp kim.

(37) + So sánh điện trở của dây nối và dây tóc bóng đèn? +Rót ra kÕt luËn g×?. R  ..  S lín h¬n nhiÒu so víi. cã  lín  ®iÖn trë d©y nèi. + Q = I2.R.t mà cờng độ dòng điện qua dây tóc bóng đèn và dây nối nh nhau Q tỏa ra ở dây tóc bóng đèn lớn hơn ở dây nối Dây tóc bóng đèn nóng tới nhiệt độ cao và phát s¸ng cßn d©y nèi hÇu nh kh«ng nãng lªn. - C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5 vµo vë.. D. Cñng cè: HDHS hoµn thµnh c©u C5. C5: Tãm t¾t U = 220V V = 21m = 2kg t01 = 200C; t02 = 1000C c = 4200J/kg.K t=?. Bµi gi¶i V× Êm sö dông ë hiÖu ®iÖn thÕ U = 200VP= 1000W Theo định luật bảo toàn năng lợng: A = Q hay P.t = c.m.t0 t= = = 672 (s) Thêi gian ®un s«i níc lµ 672s. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt" - Häc vµ lµm bµi tËp 16 - 17.1; 16 - 17.2; 16 - 17.3; 16 - 17.4 (SBT) V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... Tuần: 9 Ngày Soạn: 11/10/2012 Ngày dạy : 15 + 17/10/2012. TiÕt 17 + 18 Bài 17. Bài tập vận dụng định luật Jun - LenXơ. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Vận dụng định luật Jun - Len - xơ để giải đợc các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng điện. 2. KÜ n¨ng:  RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo c¸c bíc gi¶i.  KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin. 3. Thái độ:Trung thực, kiên trì, cẩn thận. II- ChuÈn bÞ: - GV: Bµi tËp, c¸ch GBT - HS: Kiến thức đã học, đồ dùng học tập III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, vấn đáp, gợi mở, hoạt động nhóm.

(38) IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: (1 phỳt) B. KiÓm tra bµi cò. (10 phút) - Gäi 2 HS lªn b¶ng: + HS1: - Phát biểu định luật Jun - Len - xơ - Ch÷a bµi tËp 16 - 17.1 vµ 16 - 17.3 (a). + HS2: - Viết hệ thức của định luật Jun - Len - xơ. - Ch÷a bµi tËp 16-17.1 vµ 16-17.3(b) C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Giải bài tập 1(17 phỳt) - Yêu cầu1 HS đọc to đề bài bài 1. HS khác chú ý lắng nghe. Đọc lại đề bài và ghi tóm tắt đề. - NÕu HS cã khã kh¨n, GV cã thÓ gîi ý tõng bíc: + §Ó tÝnh nhiÖt lîng mµ bÕp táa ra vËn dông c«ng thøc nµo? + Nhiệt lợng cung cấp để làm sôi nớc (Qi) đợc tính bằng công thức nào đã đợc học ở lớp 8? + Hiệu suất đợc tính bằng công thức nào? + §Ó tÝnh tiÒn ®iÖn ph¶i tÝnh lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô trong 1 tháng theo đơn vị kW.h  Tính bằng công thøc nµo? - Sau đó GV gọi HS lên bảng chữa bài: a) có thể gọi HS trung b×nh hoÆc yÕu; - GV cã thÓ bæ sung: NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong một giây là 500J khi đó có thể nói công suất tỏa nhiÖt cña bÕp lµ 500W.. Kiến thức cần đạt 1, Bµi 1. Tãm t¾t R = 80 I = 2,5A a) t1 = 1s Q = ? b) V = = 1,51 m = 1,5kg t01 = 250c; t02 = 1000C t2 = 20ph = 1200s c = 4200J/kg.K H =? c) t3 = 3h.30 1kW.h gi¸ 700® M=? Bµi gi¶i a) áp dụng hệ thức định luật Jun - Len - xơ ta có: Q = I2.R.t = (2,5)2.80.1 = 500(J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong gi©y lµ 500J b) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc là: Q =. c.m.t Qi = 4200. 1,5.75 = 472500(J) NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra: Qtp = I2.R.t = 500. 1200 = 600000(J) HiÖu suÊt cña bÕp lµ: H==. 100% = 78,75% c) C«ng suÊt táa nhiÖt cña bÕp P = 500W = 0,5kW A = P.t = 0,5.3.30 = 45kW.h M = 45.700 = 31500 (®) - GV yªu cÇu HS söa ch÷a bµi vµo vë nÕu sai. Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho viÖc sö dông bÕp trong mét th¸ng là 31500 đồng. 2, Bµi 2. Hoạt động 2: Giải bài tập 2.(17 phỳt) Tãm t¾t - Bµi 2 lµ bµi to¸n ngîc cña bµi 1 v× vËy GV cã thÓ Êm ghi (220V - 1000W).

(39) yªu cÇu HS tù lùc lµm bµi 2. - GV gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi, HS kh¸c lµm bµi vào vở. GV kiểm tra vở có thể đánh giá cho điểm bài lµm cña mét sè HS hoÆc GV cã thÓ tæ chøc cho HS chấm chéo bài nhau sau khi GV đã cho chữa bài và biÓu ®iÓm cô thÓ cho tõng phÇn. - GV đánh giá chung về kết quả bài 2.. U = 200V V = 21 m = 2kg t01 = 200C; t02 = 1000C H = 90%; c=4200J/kg.K a) Qi =? b)Qtp = ? c) t = ? Bµi gi¶i a) Nhiệt lợng cần cung cấp để đun sôi nớc là: Qi = c.m.t = 4200.2.80 = 672000(J) b) V× H = Qtp = = Qtp  746666,7(J) NhiÖt lîng bÕp táa ra lµ 746666,7J c) Vì bếp sử dụng ở U = 200V bằng với HĐT định mức do đó công suất của bếp là P = 1000W. Qtp = I2.R.t = P.t  t = =  746,7(s) Thêi gian ®un s«i lîng níc trªn lµ 746,7s. 3, Bµi 3. a) Điện trở toàn bộ đa) Điện trở toàn bộ đờng dây là: R = .. Hoạt động 3: Giải bài tập 3.(20 phỳt) - GV gọi một học sinh đọc bài và tóm tác đề. - HS đọc và tóm tắc đề. GV hướng dẫn và gọi một học sinh len bảng giải.. = 1,7.10-8. = 1,36() b) ¸p dông c«ng thøc: P = U.I  I = = = 0,75(A) c) NhiÖt lîng táa ra trªn d©y dÉn. Q = I2.R.t = (0,75)2. 1,36. 3. 30. 3600 Q = 247860 (J) 0,07kW.h. - HS trả lời _ giáo viên gọi HS khác nhận xét. - Gv nhận xét chung và đánh giá cho điểm.. ĐỀ KIỂM TRA 15 PHÚT Câu 1 : Một ấm điện có ghi 120V - 480W a)Tính điện trở của ấm và cường độ dòng điện qua ấm khi dùng ở hiệu điện thế 120V b)Dùng ấm trên ở hiệu điện thế 120V để đun sôi 1,2 l nước ở 200C thì cần thời gian là 20 phút .Tính hiệu suất của ấm ,biết nhiệt dung riêng của nước là 4200J/KgK. ĐÁP ÁN Câu 1: Căn cứ vào đề bài học sinh cần: - Tóm tắt đầy đủ ghi. (0,5 điểm).

(40) U2 1202 R  dm  30 P 480 dm a. () U 120  4 I = R 30 (A) o b. Qi = mc Δt = 1,2.4200.80 = 403200 (J) Q = I2.Rt = 42.30 .1200 = 576000 (J) Qi 403200 . 100 %= . 100 %=70 % H= Q 576000 - Trình bày lời dẫn rõ ràng. Đáp số đầy đủ, chính xác ghi. (1 điểm) (2 điểm) (2 điểm) (2 điểm) (2 điểm) (0,5 điểm). D. Cñng cè: (5 phút) - GV hệ thống hóa các kiến thức chính cần nhớ trong bài E. Híng dÉn vÒ nhµ.(5 phút) - Lµm nèt bµi tËp 3 (nÕu cha lµm xong) - Lµm bµi tËp 16 - 17.5; 16 - 17.6 (SBT) V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(41) Tuần: 8 Ngày Soạn: 1/10/2011 Ngày dạy : 4/10/2011. TiÕt 18 Bµi 18. Thùc hµnh: KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ Q I2 trong định luật Jun - Len - xơ.. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Kiểm nghiệm đợc mối quan hệ giữa Q I2trong định luật Jun - Lenxo. 2. Kĩ năng: - Vẽ đợc sơ đồ mạch điện của thí nghiệm . - Lắp ráp và tiến hành đợc thí nghiệm 3. Thái độ:  Có tác phong cẩn thận kiên trì, chính xác và trung thực trong quá trình thực hiện các phÐp ®o vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ ®o cña thÝ nghiÖm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV: H×nh 18.1 phãng to. 2. §èi víi mçi nhãm HS:  1nguồn điện không đổi 12V - 2A (lấy từ máy chỉnh lu hạ thế)  1 ampe kÕ cã GH§ 2A vµ §CNN 0,1A  1 biÕn trë lo¹i 20 - 2A  Nhiệt lợng kế dung tích 250ml, dây đốt 6 bằng nicrom, que khuấy.  1 nhiÖt kÕ cã ph¹m vi ®o tõ 150C tíi 1000C vµ §CNN 10C.  170 ml níc tinh khiÕt.  1 đồng hồ bấm giây có GHĐ 20 phút và ĐCNN 1 giây.  5 ®o¹n d©y nèi.  Từng HS đã chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành nh mẫu SGK, trả lời câu hỏi phần 1. III- Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò. - Yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o c¸o phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u hái phÇn b¸o c¸o thùc hµnh tr.50 (SGK). - GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu yêu cầu và nội dung thực I. Giới thiệu dụng cụ thí nghiệm: hµnh - Yêu cầu HS nghiên cứu kĩ phần II trong SGK về nội - Mục đích TN: dung thùc hµnh. - Dông cô TN:.

(42) + Môc tiªu thÝ nghiÖm thùc hµnh? (Gọi đại diện các nhóm trình bày) + Giới thiệu tác dụng của từng thiết bị đợc sử dụng (Theo dâi) Hoạt động 2: Lắp ráp các thiết bị thí nghiệm thực hµnh - Híng dÉn c¸c nhãm l¾p r¸p TN theo H18 – SGK (L¾p r¸p TN theo HD cña GV) - Ph©n c«ng nhiÖm vô cña tõng nhãm (NhËn nhiÖm vô GV ph©n c«ng ) c¸c nhãm nhËn dông cô. - Cho c¸c nhãm tiÕn hµnh l¾p r¸p thiÕt bÞ thÝ nghiÖm. GV theo dõi, giúp đỡ các nhóm. Hoạt động 3: Tiến hành thí nghiệm và thực hiện lÇn ®o thø nhÊt - GV kiÓm tra viÖc l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm cña tÊt cả các nhóm. Sau đó yêu cầu tiến hành tiếp công viÖc. - Yªu cÇu nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cho c¸c b¹n trong nhãm. - GV kiÓm tra sù ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cña tõng thµnh viªn trong nhãm.. II. Bè trÝ TN: - C¸c nhãm nhËn dông cô thÝ nghiÖm. - Nhãm trëng híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc l¾p ráp dụng cụ thí nghiệm của nhóm đảm bảo c¸c yªu cÇu. + Dây đốt ngập hoàn toàn trong nớc. + Bầu nhiệt kế ngập trong nớc và không đợc chạm vào dây đốt, đáy cốc. + Mắc đúng ampe kế, biến trở. - Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c b¹n trong nhãm: + 1 ngời điều chỉnh biến trở để đảm bảo đúng trị số cho mỗi lần đo nh hớng dẫn trong SGK. + 1 ngêi dïng que, khuÊy níc nhÑ nhµng vµ thêng xuyªn. + 1 ngời theo dõi và đọc nhiệt kế. + 1 ngời theo dõi đồng hồ. + 1 th ký ghi kÕt qu¶ vµ viÕt vµo b¸o c¸o thùc hµnh chung cña nhãm. - C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn lÇn ®o thø nhÊt. Lu ý: lÇn ®o thø nhÊt. + Điều chỉnh biến trở để I1 = 0,6A - GV theo dâi thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm, v× thêi gian + Ghi nhiệt độ ban đầu t01. chờ thí nghiệm nhiều do đó GV yêu cầu các nhóm + Bấm đồng hồ để đun nớc trong 7 phút cÇn lu ý vÒ kû luËt. Ghi lại nhiệt độ t02 Hoạt động 4: Thực hiện lần đo thứ hai - Gäi HS nªu l¹i c¸c bíc thùc hiÖn cho lÇn ®o thø 2. - HS n¾m ch¾c c¸c bíc tiÕn hµnh ®o cho lÇn - Chờ nớc nguội đến nhiệt độ ban đầu t01, GV cho thø hai. các nhóm tiến hành lần đo thứ hai. Hoạt động 5: - TiÕn hµnh lÇn ®o thø hai theo nhãm, ghi Thùc hiÖn lÇn ®o thø ba kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o thùc hµnh. T¬ng tù nh lÇn ®o thø hai. - Chờ nớc nguội đến nhiệt độ ban đầu t01, GV cho - HS nắm chắc các bớc tiến hành đo cho lần các nhóm tiến hành lần đo thứ ba. Hoạt động 6: thứ ba. Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh - TiÕn hµnh lÇn ®o thø ba theo nhãm ghi kÕt - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh nèt b¸o c¸o thùc qu¶ vµo b¸o c¸o thùc hµnh. hµnh. - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: - HS trong mçi nhãm hoµn thµnh nèt c¸c + Thao th¸c thÝ nghiÖm yªu cÇu cßn l¹i cña phÇn thùc hµnh vµo b¸o.

(43) c¸o thùc hµnh. + Thái độ học tập của nhóm + ý thøc kû luËt. - GV đánh giá cho điểm thi đua của lớp. D- Cñng cè: - GV thu b¸o c¸o thùc hµnh - Nêu mục đích bài thực hành. - NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao t¸c thÝ nghiÖm. + Thái độ học tập của nhóm E- Híng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 19: sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn. V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... Tuần: 10 Ngày Soạn: 19/10/2011. TiÕt 19 Bµi 19: SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN.

(44) Ngày dạy : 22/10/2012 I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Nêu và thực hiện đợc các qui tắc an toàn khi sử dụng điện và các biện pháp sử dụng tiết kiÖm ®iÖn n¨ng. 2. Kĩ năng: Giải thích đợc cơ sở vật lí của các qui tắc an toàn khi sử dụng điện. 3. Thái độ: Cẩn thận, chính xác, tiết kiệm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:  Nam ch©m dÝnh b¶ng cho c¸c nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt.  Phiếu học tập nhớ lại qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7 cho các nhóm.  C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi c¸c nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ díi.............  C2: Ph¶i sö dông c¸c d©y dÉn cã vá bäc..............................................  C3: Cần mắc.............................cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch.  C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lu ý............................... V×............................... III- Ph¬ng ph¸p: Thuyết rình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi) C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu và thực hiện các qui tắc an I. An toàn khi sử dụng điện 1. Nhí l¹i c¸c qui t¾c an toµn khi sö dông toµn khi sö dông ®iÖn. - GV phát phiếu học tập cho HS theo nhóm. Yêu cầu điện đã học ở lớp 7. C1: c¸c nhãm th¶o luËn hoµn thµnh phiÕu häc tËp. C2: (HS th¶o luËn theo nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp.) -. GV nhËn xÐt, bæ sung phÇn hoµn thµnh phiÕu häc tËp C3: C4: cña c¸c nhãm (Söa sai nÕu cã). Néi dung tÝch hîp. -Y/c th¶o luËn C5 vµ C6? (HS thảo luận theo nhóm, cử đại diện trả lời C5,C6). - Sống gần các đường dây cao thế rất nguy hiểm, người sống gần các đường điện cao thế thường bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễm điện do hưởng ứng. Mặc dù ngày càng được nâng cấp nhưng đôi lúc sự cố lưới điện vẫn xảy ra. Các sự cố có thể là: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đường dây, cháy nổ trạm biến áp… Để lại những hậu quả nghiêm trọng. - Cần phải thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng điện, nhất là với mạng điện dân dụng, vì mạng điện này có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm tới tính mạng. 2. Mét sè qui t¾c an toµn kh¸c khi sö dông ®iÖn. Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống gần các đường điện cao áp và tuân thủ các. - Nhận xét và đa ra câu trả lời đúng (Ghi vë). quy tắc an toàn khi sử dụng điện. C5: C6: + Chỉ ra dây nối dụng cụ diện với đất đó là chèt thø 3 cña phÝch c¾m nèi vµo vá kim lo¹i.

(45) Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa và biện pháp sử dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. - Gọi 1 HS đọc thông báo mục 1 để tìm hiểu một số lợi Ých khi tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. (HS đọc phần thông báo của mục 1) - Yªu cÇu HS t×m thªm nh÷ng lîi Ých kh¸c cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. (HS nªu thªm mét sè lîi Ých kh¸c cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng). - Hớng dẫn HS trả lời các câu hỏi C8, C9 để tìm biện ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C8, C9 tham gia th¶o luËn trªn líp vÒ c¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.) Néi dung tÝch hîp. Hoạt động 3: Vận dụng - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C10. (Th¶o luËn, r¶ lêi C10) -NhËn xÐt, bæ xung(nÕu cÇn thiÕt) (Ghi vë). - T¬ng tù GV gäi 1, 2 HS tr¶ lêi c©u C11, C12. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C11 vµ C12.). - C©u C12 cã thÓ gäi 2 HS lªn b¶ng: Mçi em tÝnh ®iÖn n¨ng sö dông ®iÖn, tÝn toµn bé chi phÝ cho viÖc sö dông của mỗi loại bóng sau đó so sánh  đó chính là lý do. cña dông cô ®iÖn n¬i cã kÝ hiÖu. + Trong trêng hîp d©y ®iÖn bÞ hë vµ tiÕp xóc víi vá kim lo¹i cña dông cô. Nhê cã d©y tiÕp đất mà ngời sử dụng nếu chạm tay vào vỏ dông cô còng kh«ng bÞ nguy hiÓm v× ®iÖn trë của ngời rất lớn so với dây nối đất  dßng ®iÖn qua ngêi rÊt nhá kh«ng g©y nguy hiÓm. II. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng 1. CÇn ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. + Ng¾t ®iÖn ngay khi mäi ngêi ra khái nhµ tr¸nh l¸ng phÝ ®iÖn mµ cßn lo¹i bá nguy c¬ x¶y ra ho¶ ho¹n. + Dành phần điện năng tiết kiệm đợc để xuất khẩu điện, góp phần tăng thu nhập cho đất nớc. + Gi¶m bít viÖc x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn, gãp phÇn gi¶m « nhiÔm m«i trêng. 2. C¸c biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. - C8: A = P.t C9: + CÇn sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn cã c«ng suÊt phï hîp. + Kh«ng sö dông c¸c dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn trong nh÷ng lóc kh«ng cÇn thiÕt - Các bóng đèn sợi đốt thông thường có hiệu suất phát sáng rất thấp: 3%, các bóng đèn neon có hiệu suất cao hơn: 7%. Để tiết kiệm điện, cần nâng cao hiệu suất phát sáng của các bóng đèn điện. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Thay các bóng đèn thông thường bằng các bóng đèn tiết kiệm năng lượng. III. VËn dông: C10: +ViÕt lªn tê giÊy dßng ch÷ to "T¾t hÕt ®iÖn tríc khi ra khái nhµ" vµ d¸n vµo chç cöa ra vµo để dễ nhìn thấy. + Treo tÊm b¶ng cã ghi dßng ch÷ "Nhí t¾t ®iÖn" lªn phÝa cöa ra vµo ngang tÇm m¾t. + Lắp chuông báo khi đóng cửa để nhắc nhở t¾t ®iÖn. C11: Chän ph¬ng ¸n D C12: + §iÖn n¨ng sö dông cho mçi lo¹i bãng trong 8000 giê: . Bóng đèn dây tóc: A1 = P1.t = 0,075.8000 = 600kW.h.

(46) trong khuyÕn c¸o sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn cña Së ®iÖn = 2160.106(J) lực có ghi "Sử dụng đèn Compact thay cho đèn tròn". . Bóng đèn Compact: A2= P2.t = 0,015.8000 = 120kW.h = 432.106(J) + Toµn bé chi phÝ cho viÖc sö dông mçi bãng đèn trên trong 8000 giờ là: . Phải cần 8 bóng đèn dây tóc nên toàn bộ chi phí cho việc dùng bóng đèn này là: T1 = 8.3500 + 600.700 = 448000(®) . Chỉ cần dùng 1 bóng đèn Compact nên toàn bộ chi phí cho việc dùng bóng đèn này là: T2 = 60000 + 120.700 = 144000 (®) +Dùng bóng đèn Compact có lợi hơn vì: . Gi¶m bít 304000® tiÒn chi phÝ cho 8000 giê - Yêu cầu HS đọc phần "Có thể em cha biết"  Điện năng dự trữ ít  khuyến khích sử dụng điện lúc đêm sö dông. khuya. . Sö dông c«ng suÊt nhá h¬n, dµnh c«ng suÊt tiÕt kiÖm cho n¬i kh¸c cha cã ®iÖn hoÆc cho s¶n xuÊt. . Gãp phÇn gi¶m bít sù cè do qu¸ t¶i vÒ ®iÖn, nhÊt lµ vµo giê cao ®iÓm D- Cñng cè: - Nªu c¸c biÖn ph¸p an toµn khi sö dông ®iÖn n¨ng. - Nªu c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. E- Híng dÉn vÒ nhµ - Häc vµ lµm bµi tËp 19 (SBT) - Tr¶ lêi c©u hái phÇn "Tù kiÓm tra" tr.54 (SGK)vµo vë. - ¤n tËp chuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc. . V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(47) Tuần: 10 Ngày Soạn: 19/10/2012 Ngày dạy : 24/10/2012. TiÕt 20 Bµi 20. TỔNG KẾT CHƯƠNG I - ĐIỆN HỌC. I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Ôn tập và tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng của toàn bộ chơng I. 2. Kĩ năng: Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trong chơng I. 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ: 1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:  Nam ch©m dÝnh b¶ng cho c¸c nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt.  Phiếu học tập nhớ lại qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7 cho các nhóm.  C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi c¸c nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ díi.............  C2: Ph¶i sö dông c¸c d©y dÉn cã vá bäc..............................................  C3: Cần mắc.............................cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch.  C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lu ý..........Vì...... III- Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi) C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Trình bày và trao đổi kết quả đã chuẩn I. Tù kiÓm tra bÞ. - GV yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o c¸o t×nh h×nh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp. (Líp phã häc tËp b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña c¸c b¹n trong líp) - Gọi HS đọc phần chuẩn bị bài ở nhà của mình đối với mỗi c©u cña phÇn tù kiÓm tra. (HS tr×nh bµy c¸c c©u tr¶ lêi cña phÇn tù kiÓm tra. HS kh¸c l¾ng nghe, nhËn xÐt, bæ sung) - Qua phần trình bày của HS GV đánh giá phần chuẩn bị bµi ë nhµ cña HS Hoạt động 2: Vận dụng - GV cho HS trả lời phần câu hỏi vận dụng từ câu 12 đến II. VËn dông: 16 §¸p ¸n: (HS trả lời câu hỏi trắc nghiệm câu 12 đến 16.) - NhËn xÐt, söa sai (nÕu cã) 12 13 14 C B D (Ghi vở câu trả lời đúng) C©u 17: Tãm t¾t - C©u 17: GV cho c¸ nh©n HS suy nghÜ lµm bµi trong 7 phót U = 12V R1nt R2  Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi. I = 0,3A R1//R2 (Mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy C17) I' = 1,6A R1; R2 = ? Bµi gi¶i. 15 A. 16 D.

(48) - Hớng dẫn HS trao đổi, nhận xét bài giải của bạn trên bảng (NhËn xÐt) - GV Đa ra lời giải đúng. (Ghi vë). R1 nt R2 R1 + R2 = = = 40() (1)  R1//R2 U 12  7,5    ' = I 1,6 R1.R2 = 300 (2) Tõ (1) vµ (2)  R1 = 30; R2 = 10. (HoÆc R1 = 10; R2 = 30 ) - HS tù lùc lµm c©u 18, 19 C©u 18: a) Bộ phận chính của những dụng cụ đốt nóng - T¬ng tù c©u 17, GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u bằng điện đều làm bằng dây dẫn có điện trở 18. Híng dÉn th¶o luËn chung cã thÓ mçi phÇn cña c©u hái suất lớn. Nhiệt lợng tỏa ra ở dây dẫn đợc tính GV gọi 1 HS chữa để cả lớp cùng nhận xét bài và đi đến kết bằng Q = I2. R. t . Do đó hầu nh nhiệt lợng chỉ quả đúng. táa ra ë ®o¹n d©y dÉn nµy mµ kh«ng táa nhiÖt ở dây nối bằng đồng (có điện trở suất nhỏ do đó điện trở nhỏ). b) Khi ấm hoạt động bình thờng thì điện trở của ấm khi đó là: U 2 220 2 R  48, 4    P 1000 c) TiÕt diÖn cña d©y ®iÖn trë lµ: S  ..  2 1,1.10 6. 0, 045.10 6  m 2  R 48, 4 S  .. d2 4.S d 0, 24  mm  4 . MÆtkh¸c: §êng kÝnh tiÕt diÖn lµ 0,24mm D. Củng cố: GV dùng câu 19 để củng cố bài học E. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n tËp toµn bé ch¬ng I chuÈn bÞ cho giê sau KT1T - GV híng dÉn HS bµi 19, 20. + C«ng thøc ¸p dông. + Lu ý s dụng đơn vị đo. + Yªu cÇu vÒ nhµ HS hoµn thµnh 2 bµi tËp nµy vµo vë bµi tËp. V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY:. ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(49) TuÇn TiÕt 21 S: KiÓm tra 1 tiÕt KT: I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu năm học, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu năm học. III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: 9A: 9B: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Phần I: Chọn chữ cái đứng trớc câu trả lời đúng của các câu sau:.

(50) 1, Khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y d·n t¨ng th×: A. CĐDĐ chạy qua dây dẫn không thay đổi. C. C§D§ ch¹y qua d©y dÉn gi¶m. B. CĐDĐ chạy qua dây dẫn đó có lúc tăng, có lúc D. CĐDĐ chạy qua dây dẫn đó có tăng tỉ lệ với HĐT. gi¶m. U 2, §èi víi mçi d©y dÉn, th¬ng sè giữa HĐT U đặt vào hai đầu dây dẫn và CĐDĐ I chạy qua dây I dẫn đó có trị số: A. tû lÖ thuËn víi H§T U C. không đổi B. tû lÖ nghÞch víi C§D§ I D. t¨ng khi H§T U t¨ng 3, Đoạn mạch gồm hai điện trở là R1 và R2 mắc song song có điện trở tơng đơng là: A. R1 + R2 C. R1 + R2 B. R1.R2 R1.R2 R1 + R 2 1 1 D. + R1 R2 4, Sè O¸t (w) ghi trªn mçi dông cô ®iÖn cho biÕt: A. §iÖn n¨ng mµ dông cô nµy tiªu thô trong 1 phót C. C«ng suÊt mµ dßng ®iÖn thùc hiÖn khi dông cô nµy khi dụng cụ này sử dụng ở HĐT định mức sử dụng ở HĐT định mức. B. C«ng suÊt ®iÖn cña dông cô nµy khi dông cô nµy D. C«ng suÊt ®iÖn cña dông cô nµy khi dông cô nµy sử dụng ở HĐT định mức sử dụng ở HĐT nhỏ hơn HĐT định mức . PhÇn II: Chän tõ (hoÆc côm tõ) thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng cña c¸c c©u sau: 1. C«ng cña dßng ®iÖn lµ sè ®o............. 2. BiÕn trë lµ.............. PhÇn III: Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: 1. Phát biểu định luật Jun – Len – Xơ. 2. Viết hệ thức của định luật Jun – Len – Xơ và giải thích ý nghĩa các đại lợng trong công thức. PhÇn IV: Tr×nh bµy lêi gi¶i cho c¸c bµi tËp sau: Bài 1: Cho 3 điện trở R1 = 6 Ω ; R2 = 12 Ω ; R3 = 16 Ω đợc mắc song song với nhau vào HĐT U=24 V. a. Tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch song song. b. TÝnh C§D§ ch¹y qua m¹ch chÝnh. Bài 2: Một gia đình sử dụng 1 bếp điện có ghi 220V- 1000W đợc sử dụng với HĐT 220V để đun sôi 2,5 lít nớc ở nhiệt độ ban đầu là 20o C thì mất thời gian là 14 phút 35 giây. a. TÝnh hiÖu suÊt cña bÕp. BiÕt nhiÖt rung riªng cña níc lµ C = 4200j/ Kg. K. b. Mỗi ngày gia đình đó đun sôi 5 lít nớc với điều kiện nh trên. Hỏi trong 30 ngày, gia đình đó phải trả bao nhiªu tiÒn ®iÖn cho viÖc ®un níc? BiÕt 1Kw.h lµ 800®. ------------------------------------§¸p ¸n – thang ®iÓm Phần I: (2đ) Mỗi câu trả lời đúng đợc 0,5đ 1 2 3 4 D C B B Phần II: (1đ) Mỗi câu trả lời đúng đợc 0,5đ 1,lµ sè ®o lîng ®iÖn n¨ng chuyÓn hoa thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c 2, điện trở có thể thay đổi trị số và có thể đợc sử dụng để thay đổi CĐDĐ trong mạch Phần III: (2đ) Mỗi câu trả lời đúng đợc 1đ PhÇn IV: (5®) Bài 1: Tính đợc: Rtđ =R1 .R2 .R3/ (R1+R2+R3) =6.12.16/(6+12+16) = 33,9 (ôm) (1đ) C§D§ trong m¹ch chÝnh: I = U/Rt® = 24/ 33,9 = 0,7 (A) (1®) Bài 2: a, Tính đợc: I= P/U = 1 000/220 = 4,5A A= P.t = 1 000. 875 = 875 000 (j ) = A1 = m.c.(t2 – t1) = 2,5.4 200.80 = 840 000 (j ) H = A1/A .100%= 96% (2®) b, Công của dòng điện chuyển hoá thành nhiệt năng để đun sôi 5l nớc trong 30 ngày: A2 = 2.30.A = 52 500 000 (j ) = 14,7 Kw.h TiÒn ®iÖn ph¶i tr¶: T = 800. A2 = 11 760 (1®) D. Cñng cè: - Thu bµi kiÓm tra - NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm tra E. Hêng dÉn vÒ nhµ: §äc tríc bµi “Nam ch©m vÜnh cöu”.

(51) Ch¬ng II: ®iÖn häc Tuần: 11 TiÕt 22 Ngày Soạn: 26/10/2012 Bµi 21: NAM CHÂM VĨNH CỬU Ngày dạy : 29/10/2012 I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Mô tả đợc từ tính của nam châm; Biết cách xác định các từ cực Bắc, Nam của nam châm vĩnh cửu; Biết đợc các từ cực loại nào thì hút nhau, loại nào thì đẩy nhau; Mô tả đợc cấu tạo và giải thích đợc HĐ của la bµn. 2- KÜ n¨ng: - Xác định cực của nam châm. - Giải thích đợc hoạt động của la bàn, biết sử dụng la bàn để xác định phơng hớng. 3- Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức thu thập thông tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: - 2 thanh nam châm thẳng, trong đó có một thanh đợc bọc kín để che phần sơn màu và tên các cực. - Một ít vụn sắt trộn lẫn vụn gỗ, nhôm, đồng, nhựa xốp. - 1 nam châm chữ U; 1 kim nam châm đặt trên một mũi nhọn thẳng đứng; 1 la bàn. - 1 giá thí nghiệm và 1 sợi dây để treo thanh nam châm. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. - GV yêu cầu 1 HS đọc mục tiêu chơng II (tr.57 - SGK) (HS đọc SGK) - ĐVĐ: Bài đầu tiên chúng ta nhớ lại các đặc điểm của nam châm vĩnh cửu mà ta đã biết từ lớp 5 và lớp 7. (hoÆc cã thÓ më bµi nh SGK). Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Nhớ lại kiến thức ở lớp 5, lớp 7 về từ I- Từ tính của nam châm 1- ThÝ nghiÖm tÝnh cña nam ch©m. - GV tæ chøc cho HS nhí l¹i kiÕn thøc cò: + Nam châm là vật có đặc điểm gì? C1: §Æc ®iÓm cña nam ch©m: (Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi) - Nam ch©m hót s¾t hay bÞ s¾t hót + Dựa vào kiến thức đã biết hãy nêu phơng án loại - Nam châm có hai cực bắc và nam ... sắt ra khỏi hỗn hợp (sắt, gỗ, nhôm, đồng, nhựa, xốp). - HD c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm c©u C1. (TiÕn hµnh TN tr¶ lêi C1) - Gäi HS c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. - GV nhấn mạnh lại: Nam châm có tính hút sắt. (lu ý C2: Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc cã HS cho r»ng nam ch©m cã thÓ hót c¸c kim lo¹i). theo híng Nam - B¾c. - Y/c tr¶ lêi C2? + Khi đã đứng cân bằng trở lại, nam châm vẫn chỉ h(trao đổi trả lời câu C2.) íng Nam - B¾c nh cò. 2- KÕt luËn - Gọi HS đọc kết luận tr.58 và yêu cầu HS ghi lại kết Quy ớc: (SGK) luËn vµo vë. BÊt k× nam ch©m nµo còng cã hai tõ cùc. (§äc KL trong SGK vµ ghi vµo vë) để tự do, cực luôn chỉ hớng Bắc gọi là cực Bắc - Qui ớc kí hiệu tên cực từ, đánh dấu bằng màu sơn Khi cßn cùc lu«n chØ híng Nam gäi lµ cùc Nam. c¸c cùc tõ cña nam ch©m. (Ghi vë) II- T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m Hoạt động 3: Tìm hiểu sự tơng tác giữa hai nam 1- ThÝ nghiÖm ch©m - Yªu cÇu HS dùa vµo h×nh vÏ 21.3 SGK vµ c¸c yªu C3: §a cùc Nam cña thanh nam ch©m l¹i gÇn kim cÇu ghi trong c©u C3, C4 lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. nam ch©m  Cùc B¾c cña kim nam ch©m bÞ hót vÒ cùc Nam cña thanh nam ch©m. ()HS làm thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu C3, phía C4: §æi ®Çu cña 1 trong hai nam ch©m råi ®a l¹i gÇn C4. - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3, C4 qua kÕt qu¶ thÝ  C¸c cùc cïng tªn cña hai nam ch©m ®Èy nhau, c¸c cùc kh¸c tªn hót nhau. nghiÖm. 2- Kết luận: Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ (HS tham gia th¶o luËn trªn líp c©u C3, C4.) - Gäi 1 HS nªu kÕt luËn vÒ t¬ng t¸c gi÷a c¸c nam cùc cïng tªn ®Èy nhau, c¸c tõ cùc kh¸c tªn hót nhau ch©m qua thÝ nghiÖm  Yªu cÇu ghi vë kÕt luËn. III- VËn dông: (Nªu ra KL vµ ghi vë).

(52) Hoạt động 5: Vận dụng - Yêu cầu HS nêu cấu tạo và hoạt động  Tác dụng cña la bµn. (HS t×m hiÓu vÒ la bµn vµ tr¶ lêi c©u C6.) - T¬ng tù híng dÉn HS th¶o luËn c©u C7, C8. - Với câu C7, GV có thể yêu cầu HS xác định cực từ cña c¸c nam ch©m cã trong bé thÝ nghiÖm. Víi kim nam châm (không ghi tên cực) phải xác định cực từ nh thÕ nµo? (Th¶o luËn tr¶ lêi C7). C6: Bé phËn chØ híng cña la bµn lµ kim nam ch©m bëi v× t¹i mäi vÞ trÝ trªn Tr¸i §Êt (trõ ë hai cùc) kim nam châm luôn chỉ hớng Nam - Bắc địa lí.  La bàn dùng để xác định phơng hớng dùng cho ngời đi biển, đi rừng, xác định hớng nhà ... C7: §Çu nµo cña nam ch©m cã ghi ch÷ N lµ cùc B¾c. §Çu ghi ch÷ S lµ cùc Nam. Víi kim nam ch©m HS ph¶i dùa vµo mµu s¾c hoÆc kiÓm tra:. D. Cñng cè: - GV bổ sung thêm bài tập củng cố sau: Cho hai thanh thép giống hệt nhau, 1 thanh có từ tính. Làm thế nào để ph©n biÖt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức tõ ë nam ch©m trong bµi sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt"; - Häc kÜ bµi vµ lµm bµi tËp 21 (SBT). V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... Tuần: 12 Ngày Soạn: 2/11/2012 Ngày dạy : 5/11/2012. TiÕt 23 Bµi 22: TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN – TỪ TRƯỜNG. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Mô tả đợc thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện; Trả lời đợc câu hỏi, từ trờng tồn tại ở đâu; Biết cách nhận biÕt tõ trêng. 2- KÜ n¨ng: Thùc hµnh 3- Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức cẩn thận, hợp tác nhóm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: 2 giá thí nghiệm; 1 nguồn điện 3V hoặc 4,5V; 1 kim nam châm đợc đặt trên giá, có trục thẳng đứng; 1 c«ng t¾c; 1 ®o¹n d©y dÉn b»ng constantan dµi kho¶ng 40cm; 5 ®o¹n d©y nèi; 1 biÕn trë; 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: HS lên bảng chữa bài tập 21.2; 21.3 từ kết quả đó nêu các đặc điểm của nam châm. C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (Nh SGK) Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Phát hiện tính chất từ của dòng điện I- Lực từ - Yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm 1- ThÝ nghiÖm trong h×nh 22.1 (tr.81-SGK)..

(53) (HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm h×nh 22.1) - Gọi HS nêu mục đích thí nghiệm, cách bố trí, tiến hµnh thÝ nghiÖm. - (nêu mục đích thí nghiệm, cách bố trí và tiến hành thÝ nghiÖm) - Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, quan s¸t để trả lời câu hỏi C1. (Tiến hành thí nghiệm theo nhóm, sau đó trả lời câu hái C1) - Thí nghiệm đó chứng tỏ điều gì? - GV th«ng b¸o KL Hoạt động 3: Tìm hiểu từ trờng - Gäi HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra  Thèng nhÊt c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. (HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu hái C2) - Yªu cÇu c¸c nhãm chia c¸c b¹n trong nhãm lµm đôi, một nửa tiến hành thí nghiệm với dây dẫn có dßng ®iÖn, mét nöa tiÕn hµnh víi thanh nam ch©m  Thèng nhÊt tr¶ lêi c©u hái C3 -(HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm để trả lời câu hái C3). - ThÝ nghiÖm chøng tá kh«ng gian xung quanh nam châm và xung quanh dòng điện có gì đặc biệt? (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái). Néi dung tÝch hîp. GV: Nêu các biện pháp để bảo vệ môi trờng? HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời. Hoạt động 4: Tìm hiểu cách nhận biết từ trờng GV th«ng b¸o c¸ch nhËn biÕt tõ trêng dïng kim nam ch©m (nam ch©m thö) (Ghi vë ) Hoạt động 5: Vận dụng. C1: Khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn  Kim nam ch©m bÞ lÖch ®i. Khi ng¾t dßng ®iÖn  Kim nam ch©m l¹i trë vÒ vÞ trÝ cò. 2- KÕt luËn: Dßng ®iÖn g©y ra t¸c dông lùc lªn kim nam châm đặt gần nó chứng tỏ dòng điện có tác dụng tõ. II- Tõ trêng 1- ThÝ nghiÖm C2: Khi đa kim nam châm đến các vị trí khác nhau xung quanh d©y dÉn cã dßng ®iÖn hoÆc xung quanh thanh nam ch©m  Kim nam ch©m lÖch khái híng Nam - Bắc địa lí. C3: ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó lệch khỏi hớng vừa xác định, buông tay, kim nam châm luôn chỉ một hớng xác định. - Thí nghiệm đó chứng tỏ không gian xung quanh nam ch©m vµ xung quanh dßng ®iÖn cã kh¶ n¨ng t¸c dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó. - HS nªu kÕt luËn, ghi vë: 2- KÕt luËn:- Kh«ng gian xung quanh nam ch©m, xung quanh dßng ®iÖn tån t¹i mét tõ trêng. - Nam châm hoặc dòng điện có khả năng tác dụng lực từ nên nam châm đặt gần nó. - Các kiến thức về môi trường: + Trong không gian từ trường và điện trường tồn tại trong một trường thống nhất là điện từ trường. Sóng điện từ là sự lan truyền của điện từ trường biến thiên trong không gian. + Các sóng radio, sóng vô tuyến, ánh sáng nhìn thấy, tia X, tia gamma cũng là sóng điện từ. Các sóng điện từ truyền đi mang theo năng lượng. Năng lượng sóng điện từ phụ thuộc vào tần số và cường độ sóng. - Các biện pháp bảo vệ môi trường: + Xây dựng các trạm phát sóng điện từ xa khu dân cư. + Sử dụng điện thoại di động hợp lí, đúng cách; không sử dụng điện thoại di động để đàm thoại quá lâu (hàng giờ) để giảm thiểu tác hại của sóng điện từ đối với cơ thể, tắt điện thoại khi ngủ hoặc để xa người. + Giữ khoảng cách giữa các trạm phát sóng phát thanh truyền hình một cách thích hợp. + Tăng cường sử dụng truyền hình cáp, điện thoại cố định; chỉ sử dụng điện thoại di động khi thật cần thiết. 3- C¸ch nhËn biÕt tõ trêng (SGK). III- VËn dông: C4: §Ó ph¸t hiÖn ra trong d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn - Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C4  Cách hay không ta đặt kim nam châm lại gần dây dẫn AB. nhËn biÕt tõ trêng..

(54) (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái). - T¬ng tù víi c©u C5, C6. (C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C5, C6). NÕu kim nam ch©m lÖch khái híng Nam - B¾c th× d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ ngîc l¹i. Câu C5: Đặt kim nam châm ở trạng thái tự do, khi đã đứng yên, kim nam châm luôn chỉ hớng Nam - Bắc chøng tá xung quanh Tr¸i §Êt cã tõ trêng. C6: T¹i mét ®iÓm trªn bµn lµm viÖc, ngêi ta thö ®i thö lại vẫn thấy kim nam châm luôn nằm dọc theo một hớng xác định, không trùng với hớng Nam - Bắc. Chøng tá kh«ng gian xung quanh nam ch©m cã tõ trêng.. D. Cñng cè: GV thông báo: Thí nghiệm này đợc gọi là thí nghiệm Ơ-xtét do nhà bác học Ơ-xtét tiến hành n¨m 1820. KÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm më ®Çu cho bíc ph¸t triÓn míi cña ®iÖn tõ häc thÕ kØ 19 vµ 20. E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi lµm bµi tËp 22 (SBT). V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... Tuần: 12 Ngày Soạn: 2/11/2012. TiÕt 24 Bµi 23: TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ.

(55) Ngày dạy : 7/11/2012 I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch dïng m¹t s¾t t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m. - Biết vẽ các đờng sức từ và xác định đợc chiều các đờng sức từ của thanh nam châm. 2- Kĩ năng: Nhận biết cực của nam châm, vẽ đờng sức từ đúng cho nam châm thẳng, nam châm chữ U. 3- Thái độ: Trung thực, cẩn thận, khéo léo trong thao tác thí nghiệm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 thanh nam ch©m th¼ng - 1 tÊm nhùa trong cøng - 1 Ýt m¹t s¾t - 1 bót d¹ - Một số kim nam châm nhỏ có trục quay thẳng đứng * GV: Một bộ thí nghiệm đờng sức từ (trong không gian) III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: GV gäi 2 HS lªn b¶ng: + HS1: Nêu đặc điểm của nam châm? Chữa bài tập 22.1; 22.2. + HS2: Ch÷a bµi tËp 22.3 vµ 22.4. Nh¾c l¹i c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Bằng mắt thờng chúng ta không thể nhìn thấy từ trờng. Vậy làm thế nào để có thể hình dung ra tõ trêng vµ nghiªn cøu tõ tÝnh cña nã mét c¸ch dÔ dµng, thuËn lîi?  Bµi míi. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Thí nghiệm tạo từ phổ của thanh I- Từ phổ 1- ThÝ nghiÖm nam ch©m - Yêu cầu HS tự nghiên cứu phần thí nghiệm  - HS đọc phần 1. Thí nghiệm  Nêu dụng cần thiết, Gäi 1, 2 HS nªu: Dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. hµnh thÝ nghiÖm. - GV giao dông cô thÝ nghiÖm theo nhãm, yªu cÇu - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tr¶ lêi c©u C1. HS làm thí nghiệm theo nhóm. Lu ý mạt sắt dàn - HS thấy đợc: Các mạt sắt xung quanh nam châm đợc đều, không để mạt sắt quá dày từ phổ sẽ rõ nét. sắp xếp thành những đờng cong nối từ cực này sang Không đợc đặt nghiêng tấm nhựa so với bề mặt cực kia của nam châm. Càng ra xa nam châm, các đờng này càng tha. cña thanh nam ch©m. - Yªu cÇu HS so s¸nh sù s¾p xÕp cña m¹t s¾t víi 2- KÕt luËn lúc ban đầu cha đặt lên nam châm và nhận xét độ - HS ghi kết luận vào vở. mau, tha cña c¸c m¹t s¾t ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau. - Gọi đại diện các nhóm trả lời câu hỏi C1. GV lu ý để HS nhận xét đúng thì HS vẽ đờng sức từ sẽ chÝnh x¸c. - GV th«ng b¸o kÕt luËn SGK. * ChuyÓn ý: Dùa vµo h×nh ¶nh tõ phæ, ta cã thÓ vÏ II- §êng søc tõ đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng. Vậy đờng sức 1- Vẽ và xác định chiều đờng sức từ. - HS làm việc theo nhóm, dựa vào hình ảnh các đờng từ đợc vẽ nh thế nào? Hoạt động 3: Vẽ và xác định chiều đờng sức từ mạt sắt, vẽ các đờng sức từ của nam châm thẳng. - Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm nghiªn cøu phÇn a) híng dÉn trong SGK. - GV thu bài vẽ biểu diễn đờng sức từ của các nhóm, hớng dẫn thảo luận chung cả lớp để có đờng biểu đúng nh hình 23.2. - Tham gia thảo luận chung cả lớp  Vẽ đờng biểu - GV lu ý sửa sai cho HS vì HS thờng hay vẽ sai diễn đúng vào vở. nh sau: Vẽ các đờng sức từ cắt nhau, nhiều đờng sức từ xuất phát từ một điểm, độ mau tha đờng sức từ cha đúng ... - GV thông báo: Các đờng liền nét mà các em vừa vẽ đợc gọi là đờng sức từ. - TiÕp tôc híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm nh híng - HS làm việc theo nhóm xác định chiều đờng sức từ dÉn ë phÇn b) vµ tr¶ lêi c©u hái C2. và trả lời câu hỏi C2: Trên mỗi đờng sức từ, kim nam châm định hớng theo một chiều nhất định. - GV thông báo chiều qui ớc của đờng sức từ  - HS ghi nhớ qui ớc chiều đờng sức từ, dùng mũi tên.

(56) Yêu cầu HS dùng mũi tên đánh dấu chiều của các đánh dấu chiều đờng sức từ vào hình vẽ trong vở. 1 đờng sức từ vừa vẽ đợc. HS lên bảng vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam ch©m. - Dùa vµo h×nh vÏ tr¶ lêi c©u C3. C3: Bên ngoài thanh nam châm, các đờng sức từ đều cã chiÒu ®i ra tõ cùc B¾c, ®i vµo cùc Nam. 2- KÕt luËn - HS nêu và ghi nhớ đợc đặc điểm đờng sức từ của - Gọi HS nêu đặc điểm đờng sức từ của thanh nam nam châm thẳng và chiều qui ớc của đờng sức từ, ghi vë. châm, nêu chiều qui ớc của đờng sức từ. III- VËn dông C4: + ở khoảng giữa hai cực của nam châm chữ U, các đ- GV thông báo cho HS biết qui ớc vẽ độ mau, tha ờng sức từ gần nh song song với nhau. của các đờng sức từ biểu thị cho độ mạnh, yếu của + Bên ngoài là những đờng cong nối 2 cực nam châm. - Vẽ và xác định chiều đờng sức từ của nam châm chữ tõ trêng t¹i mçi ®iÓm. U vµo vë. - C¸ nh©n HS hoµn thµnh cÇu C5, C6 vµo vë. Hoạt động 4: Vận dụng C4: Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ của nam châm chữ U, từ đó nhận xét đặc điểm đờng sức từ của nam châm chữ U ở giữa 2 cực và C5: Đờng sức từ có chiều đi ra ở cực Bắc và đi vào cùc Nam cña nam ch©m v× vËy®Çu B cña thanh nam bªn ngoµi nam ch©m. - Yêu cầu HS vẽ đờng sức từ của nam châm chữ U châm là cực Nam. vào vở, dùng mũi tên đánh dấu chiều của đờng C6: HS vẽ đợc đờng sức từ thể hiện có chiều đi từ cực B¾c cña nam ch©m bªn tr¸i sang cùc Nam cña nam søc tõ. HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m ch©m bªn ph¶i. ch÷ U t¬ng tù nh thÝ nghiÖm víi nam ch©m th¼ng. Tõ h×nh ¶nh tõ phæ, c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C4. - GV kiÓm tra vë cña 1 sè HS nhËn xÐt nh÷ng sai sót để HS sửa chữa nếu sai. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5, C6. Víi c©u C6, cho HS c¸c nhãm kiÓm tra l¹i h×nh ¶nh tõ phæ b»ng thùc nghiÖm. D. Cñng cè: - Cuèi cïng GV cã thÓ lµm thÝ nghiÖm cho HS quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m trong kh«ng gian (nÕu cã bộ thí nghiệm này), thông báo xung quanh nam châm có từ trờng do đó đờng sức từ có ở mọi phía của nam châm chứ không phải chỉ nằm trên một mặt phẳng. Đờng sức từ không phải là đờng có thật trong không gian mà ngời ta chỉ dùng đờng sức từ để nghiên cứu từ trờng. - Yêu cầu HS đọc mục "Có thể em cha biết". E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp 23 (SBT). V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(57) Tuần: 13 Ngày Soạn: 9/11/2012 Ngày dạy : 14/11/2012. TiÕt 26 Bµi 24: TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA ( tt ). I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Phỏt biểu quy tắc nắm tay phải và vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đờng sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua khi biết chiều dòng điện và ngợc lại. 2- KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm. - Rèn kỹ năng vẽ hình biểu diễn các đờng sức của từ trờng và kỹ năng dựng quy tắc nắm tay phải. 3- Thái độ: Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: - 1 tÊm nhùa cã luån s½n c¸c vßng d©y cña mét èng d©y dÉn. - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 Ýt m¹t s¾t. - 1 c«ng t¾c, 3 ®o¹n d©y dÉn. - 6 kim nam châm . III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: 1 phỳt B - KiÓm tra bµi cò: 5 phút GV: Nêu kết luận về từ phổ, đường sức từ và chiều của đường sức từ ở 2 đầu ống dây có dòng điện chạy qua? HS: a) Phần từ phổ bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau. Trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ, được sắp xếp gần như song song với nhau. b) Đường sức từ của ống dây là những đường cong khép kín. c) Tại hai đầu ống dây, các đường sức từ cũng đi vào một đầu (cực Nam) và đi ra một đầu (cực Bắc). C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (Nh SGK) Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt I- Từ phổ, đờng sức từ của ống dây có dòng ®iÖn ch¹y qua..

(58) 2- Hoạt động 2: Tìm hiểu qui tắc nắm tay ph¶i: 20 phút GV: Tõ trêng do dßng ®iÖn sinh ra, vËy chiÒu của đờng sức từ có phụ thuộc vào chiều dòng điện hay không? Làm thế nào để kiểm tra đờng điều đó? (nªu dù ®o¸n, vµ c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc của chiều đờng sức từ vào chiều của dòng ®iÖn.) - Tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm vµ híng dÉn th¶o luËn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm  Rót ra kÕt luËn. (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra theo nhãm vµ rót ra KL) - GV®a ra qui t¾c n¾m tay ph¶i gióp ta x¸c định chiều đờng sức ở trong lòng ống dây (Ghi quy t¾c vµo vë) - GV dùng bảng phụ yêu cầu HS lên bảng dùng quy tắc nắm tay phải để xác đinh chiều của đường sức từ và từ cực của cuộn dây có dòng điện chạy qua? HS: trả lời. II- Qui t¾c n¾m tay ph¶i: 1- Chiều đờng sức từ của ống dây có dòng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc vµo yÕu tè nµo?. * KÕt luËn: Chiều đờng sức từ của dòng điện trong ống d©y phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y. 2- Qui t¾c n¾m tay ph¶i (SGK /tr.66). III. VËn dông:. 3- Hoạt động 3: Vận dụng ( 5 phỳt ) C6: A ( N ) B(S) GV: yêu cầu học sinh VËn dông hoµn thµnh c©u C6. HS: C¸ nh©n HS hoµn thµnh C6. - Cho HS đọc phần "Có thể em cha biết". ( Cá nhân HS đọc phần "Có thể em cha biÕt".) D. Cñng cè: 12 phút GV: yêu cầu HS nêu quy t¾c n¾m tay ph¶i? * Bài tập vận dụng: (Bảng Phụ) Bài 1:: Hãy xác định tên của các từ cực cha biết của nam châm thẳng trên đặt bên c¹nh èng d©y cã dßng ®iÖn nh h×nh vÏ.. A. B. Bài 2: Câu nhận định nào sau đây là sai: A.Quy tắc nắm tay phải có thể xác định chiều của đường sức từ của đoạn dây thẳng có dòng điện chạy qua. B. Quy tắc nắm tay phải có thể xác định chiều đòng điện trong cuộn dây..

(59) C.Quy tắc nắm tay phải có thể xác định chiều đường sức từ của nam châm thẳng. D. Quy tắc nắm tay phải có thể xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua. Đáp án: Bài 1: A ( S ) và B ( N ) Bìa 2 : C * Có thể em chưa biết: Gv hướng dẫn Hs tìm hiểu mối liên hệ giữa Chiều của các đường sức từ và chiều của dòng điện theo quy tắc nắm tay phải. ( bảng phụ ) 1. quy tắc nắm tay phải: giơ ngón cái của bàn tay phải hướng theo chiều của dòng điện, khum ngón kia xung quanh day dẫn thì chiều từ cổ tay đến các ngón là chiều của đường sức từ.. 2. quy tắc nắm tay phải: khum bàn tay phải theo vòng dây của khung sao cho chiều từ cổ tay đến ngón tay trùng với chiều của dòng điện trong khung; ngón cái choãi ra chỉ chiều các đường sức từ xuyên qua mặt phẳng dòng điện.. E. Híng dÉn vÒ nhµ: 2 phút - Häc thuéc qui t¾c n¾m tay ph¶i, vËn dông thµnh th¹o qui t¾c. - Lµm bµi tËp 24 (SBT). V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... TiÕt 27 Tuần: 14 BÀI 25: SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT THÉP – NAM CHÂM ĐIỆN Ngày Soạn: 19/11/2012 Ngày dạy : 22/11/2012 I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc TN về sự nhiễm từ của sắt, thép. - Biết và giải thích đợc vì sao lõi sắt non dùng để chế tạo nam châm điện còn thép dùng để chế tạo nam châm vÜnh cöu..

(60) - Nêu đợc 2 cách làm tăng lực từ của NC điện tác dụng lên 1 vật là tăng cờng độ dòng điện đi qua các vòng dây vµ t¨ng sè vßng d©y cña èng d©y. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - Tranh cÇn cÈu ®iÖn hoÆc nam ch©m ®iÖn ®ang hót c¸c vËt b»ng s¾t thÐp. 2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, Ampe kÕ 1 chiÒu, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, la bµn lo¹i to, cuén d©y 200-400 V (m¸y biÕn thÕ) - Mét Ýt ®inh s¾t, lâi s¾t non, lâi s¾t ch÷ I. Mét sè ®o¹n d©y dÉn, b¶ng ®iÖn, gi¸ thÝ nghiÖm III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: C - Bµi míi: 1- Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập §a tranh vÏ nam ch©m ®iÖn (cÇn cÈu ®iÖn) giíi thiÖu, nhê nam ch©m ®iÖn mµ ngêi ta cã thÓ thu gom "rác kim loại" một cách dễ dàng, vậy nam châm điện đợc tạo ra ntn? Nó có gì lợi hơn so với nam châm vÜnh cöu. Chóng ta cïng häc bµi h«m nay. Hoạt động của giáo viên và học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 2: Làm thí nghiệm về sự nhiễm từ của I - Sự nhiễm từ của sắt, thép 1- ThÝ nghiÖm s¾t vµ thÐp - GV yêu cầu cá nhân HS quan sát hình 25.1, đọc SGK mục 1. thí nghiệm tìm hiểu mục đích thí nghiÖm, dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ - §Æt lâi s¾t non hoÆc thÐp vµo trong lßng èng d©y, đóng công tắc K, quan sát và nhận xét góc lệch của nghiÖm. (quan sát hình 25.1, nghiên cứu mục 1 SGK nêu đợc: kim nam châm so với trờng hợp trớc. mục đích thí nghiệm, dụng cụ thí nghiệm, cách tiến - Quan sát, so sánh góc lệch của kim nam châm trong c¸c trêng hîp. hµnh thÝ nghiÖm.) - Sau khi GV cho HS thảo luận về mục đích thí nghiÖm, c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm  Yªu KQ: Lâi s¾t hoÆc thÐp lµm t¨ng t¸c dông tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn. cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. (Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN) - GV yªu cÇu HS c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ - Sắt, thép, niken, cooban và các vật liệu từ khác nghiÖm. đặt trong từ trường đều bị nhiễm từ. (§¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶ TN) - Các biện pháp bảo vệ môi trường: Néi dung tÝch hîp + Trong các nhà máy cơ khí, luyện kim có nhiều các bụi, vụn sắt, việc sử dụng các nam châm điện để thu gom bụi, vụn sắt làm sạch môi trường là một GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng ? giải pháp hiệu quả. HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời + Loài chim bồ câu có một khả năng đặc biệt, đó là có thể xác định được phương hướng chính xác trong không gian. Sở dĩ như vậy bởi vì trong não bộ của chim bồ câu có các hệ thống giống như la bàn, chúng được định hướng theo từ trường trái đất. Sự định hướng này có thể bị đảo lộn nếu trong môi trường có quá nhiều nguồn phát sóng điện từ. Vì vậy, bảo vệ môi trường tránh ảnh hưởng tiêu Hoạt động 3: Làm thí nghiệm, khi ngắt dòng điện cực của súng điện từ là gúp phần bảo vệ thiờn ch¹y qua èng d©y, sù nhiÔm tõ cña s¾t non vµ nhiên. thÐp cã g× kh¸c nhau  Rót ra kÕt luËn vÒ sù 2- KÕt luËn nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp. + Lâi s¾t hoÆc lâi thÐp lam t¨ng t¸c dông tõ cña èng - T¬ng tù d©y cã dßng ®iÖn. - Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 25.2 theo nhãm. + Khi ng¾t ®iÖn, lâi s¾t non mÊt hÕt tõ tÝnh cßn lâi (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm) thép thì vẫn giữ đợc từ tính. - Gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm - HS ghi kết luận vào vở. qua viÖc tr¶ lêi c©u C1. (§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy c©u C1) Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp..

(61) - Qua thÝ nghiÖm 25.1 vµ 25.2, rót ra kÕt luËn g×? (Th¶o luËn ®a ra KL) Hoạt động 4: Tìm hiểu nam châm điện - GV yêu cầu HS làm việc với SGK để trả lời câu C2. (Cá nhân HS đọc SGK, kết hợp quan sát hình 25.3) II- Nam ch©m ®iÖn C2: + CÊu t¹o: Gåm mét èng d©y dÉn trong cã lâi s¾t non. + C¸c con sè (1000 - 1500) ghi trªn èng d©y cho biÕt èng d©y cã thÎ sö dông víi sè vßng d©y kh¸c nhau tùy theo cách chọn để nối hai đầu ống dây với nguồn điện. Dòng chữ 1A - 22 cho biết ống dây đợc dùng với dòng điện cờng độ 1A, điện trở của ống - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C3. d©y lµ 22 . (Cá nhân HS hoàn thành câu C3.)Hớng dẫn thảo luận - Nghiên cứu phần thông báo của mục II để thấy đchung cả lớp, yêu cầu so sánh có giải thích îc cã thÓ t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn b»ng c¸c c¸ch sau: Hoạt động 5: Vận dụng + Tăng cờng độ dòng điện chạy qua các vòng dây. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë. + T¨ng sè vßng cña èng d©y. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë.) C3: Nam ch©m b m¹nh h¬n a, d m¹nh h¬n c, e m¹nh h¬n b vµ d. III. VËn dông: - GV yêu cầu HS đọc phần "Có thể em cha biết" để C4: Khi chạm mũi kéo vào đầu thanh nam châm thì t×m hiÓu thªm c¸ch lµm t¨ng lùc tõ cña nam ch©m mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ trë thµnh mét nam ch©m. V× ®iÖn. kéo đợc làm bằng thép nên sau khi không còn tiếp (Cá nhân HS đọc phần "Có thể em cha biết") xúc với nam châm nữa, nó vẫn giữ đợc từ tính lâu dµi. C5: Muèn nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh ta chØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y cña nam ch©m. để tìm hiểu cách khác (ngoài 2 cách đã học) để có thÓ t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn. D. Cñng cè : Híng dÉn HS hoµn thµnh C6 C6: Lîi thÕ cña nam ch©m ®iÖn: - Có thể chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cờng độ dòng điện đi qua ống d©y. - ChØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y lµ nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh. - Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây. E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 25 (SBT) Bµi 25.3, GV cã thÓ cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm cô thÓ h×nh 25.2 (SBT). Yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thµnh bµi tËp vµo vë bµi tËp. V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(62) TiÕt 28 Tuần: 14 Bµi 26: ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM Ngày Soạn: 19/11/2012 Ngày dạy : 25/11/2012 I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo động. - Kể tên đợc một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - Tranh vÏ h×nh 26.2, 26.3. Chu«ng ®iÖn. 2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, mét èng d©y, mét b¶ng ®iÖn, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. Mét ampe kÕ. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: Cho hình vẽ bên, hãy xác định tên các cực của NC treo trên sợi dây. Cho hình vẽ bên. Biết ống dây và vòng dây đang đẩy nhau. Xác định chiều dòng ®iÖn trong èng d©y BT2: Cho c¸c yÕu tè sau. 1. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vßng d©y. 2. Sè vßng d©y. 3. §êng kÝnh cña d©y dÉn. 4. B¶n chÊt cña vËt liÖu lµm lâi. 5. Cờng độ dòng điện. Hãy cho biết yếu tố nào ảnh hởng đến lực hút của nam châm điện. A. 2,4,5. B. 1,3. C. 1,2,4,5. D. 2,3,4 C - Bµi míi: H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: GV: Làm TN với chuông điện. NC đợc chế tạo không mấy khó khăn và ít tốt kém nhng lại có vai trò và đợc ứng dụng rộng rãi trong đời sống cũng nh kỹ thuật. Bài này chúng ta sẽ tìm hiểu về một số ứng dông cña NC Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng .HĐ2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động I. Loa điện: 1.Nguyên tắc hoạt động của loa điện cña loa ®iÖn : a) ThÝ nghiÖm: GV: Yªu cÇu hs nghiªn cøu môc a trong sgk vµ h×nh vÏ 26.1. Gäi hs nªu c¸c dông cô cÇn dïng cho - Dông cô: TN. - TiÕn hµnh: HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. Đại diện 1 hs nêu + Mắc mạch điện theo sơ đồ. c¸c dông cô cÇn dïng GV: Y/c hs lắp mạch điện theo sơ đồ và tiến hành TN theo nhãm. Theo dâi c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn. + Quan s¸t èng d©y trong 2 trêng hîp: khi cho dßng.

(63) HS: TiÕn hµnh lµm viÖc nhãm, l¾p m¹ch ®iÖn theo sơ đồ. Quan sát hiện tợng xảy ra Lu ý: Khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U, khi di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. GV: Cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi èng d©y trong 2 trêng hîp ? HS: Cử đại diện trả lời GV: Nếu đổi chiều dòng điện hoặc đổi cực của nam ch©m th× sÏ cã hiÖn tîng g× x¶y ra? Vµ lµm TN HS: quan x¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi c©u hái GvæiCh HS ghi KL trong sgk. HS: Ghi KL vµo vë GV: Híng d©n hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn. Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 26.2 chØ ra c¸c bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn. HS: Nghiên cứu sgk đại diện 1 hs trả lời GV: Quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh diÔn ra ntn? HS: Thảo luận, cử đại diện đứng tại chỗ phát biểu HĐ3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của rơle ®iÖn tõ : GV: Yêu cầu hs đọc sgk nghiên cứu hình 26.3. HS: Làm việc cá nhân đọc sgk, tìm hiểu sơ đồ hình 26.3 GV : R¬ le ®iÖn tõ lµ g×? H·y chØ ra c¸c bé phËn chñ yÕu cña r¬le ®iÖn tõ, t¸c dông cña mçi bé phËn. HS: Suy nghÜ tr¶ lêi GV: Yêu cầu hs đọc và thảo luận nhóm trả lời C1. HS: §äc vµ th¶o luËn tr¶ lêi C1 HĐ4: Tìm hiểu hoạt động của chuông báo động : GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n víi sgk môc 2. Treo h×nh 26.4 gäi hs lªn b¶ng chØ trªn h×nh vÏ c¸c bé phận chính của chuông báo động. HS : §¹i diÖn 2 hs lÇn lît lªn b¶ng thùc hiÖn theo c¸c y/c cña gv Gv: Gọi 1 hs lên mô tả hoạt động của chuông khi cửa mở, cửa đóng. HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn tr¶ lêi C2HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2 H§5: VËn dông : GV: Yªu cÇu hs lµm C3, C4. Th¶o luËn trªn líp => giáo viên chữa ra đáp án câu trả lời chính xác. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4.. điện chạy qua ống dây và khi cho cờng độ dòng điện qua ống dây thay đổi.. b) KÕt luËn: sgk.. 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn Gåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh E, 1 mµng loa M.. II. R¬ le ®iÖn tõ: 1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ. - Rơ le điện từ là thiết bị tự động đóng ngắt mạch điện. - CÊu t¹o: bé phËn chñ yÕu lµ mét nam ch©m ®iÖn vµ mét thanh s¾t non. - Cơ chế hoạt động: Khi đóng khoá K có dòng điện do m¹ch ®iÖn 1 cung cÊp ch¹y trong cuén d©y cña NC ®iÖn lµm cho NC hót thanh s¾t xuèng ch¹m vµo thanh sắt phía dới. Mạch điện của động cơ M đợc đóng mạch vµ cã dßng ®iÖn do m¹ch 1 cung cÊp ch¹y qua ®/c M làm đ/c hoạt động. 2. VÝ dô vÒ øng dông cña r¬ le ®iÖn tõ.. III. VËn dông - C3: - C4: - C4:. D. Cñng cè: - Nªu nh÷ng øng dông cña nam ch©m trong thùc tÕ - Nêu cấu tạo và hoạt động của loa điện -Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của rơle điện từ E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 26.1 -> 26.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 27 - Lùc ®iÖn tõ. V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(64) I- Môc tiªu TiÕt 29 Tuần: 15 Bµi 27: LỰC ĐIỆN TỪ Ngày Soạn: 26/11/2012 Ngày dạy : 28/11/2012 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc thí nghiệm chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong tõ trêng. - Vận dụng quy tắc bàn tay trái biểu diễn lực điện từ tác dụng lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với đờng sức từ, khi biết chiều đờng sức từ và chiều dòng điện. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Mçi nhãm hs: - Một BTN (9V), khoá K, biến trở con chạy, một nam châm chữ U, thanh đồng đế, một bảng điện, Một ampe kế. Một thanh đồng nhỏ có thể di chuyển đợc (đặt trên thanh đồng đế) III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C. Bµi míi: HĐ1: Đặt vấn đề :.

(65) GV: Trong bài 22 ở TN Ơ-Xtét ta đã biết: Dòng điện tác dụng lực lên nam châm (lực đó là lực từ). Vậy ngợc l¹i NC cã t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn hay kh«ng? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta cïng nghiªn cøu bµi ngµy h«m nay ‘Lùc ®iÖn tõ ‘ Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§2: TN vÒ t¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng dßng ®iÖn: ®iÖn: GV: Yêu cầu hs quan sát hình vẽ trong sgk. Gọi đại 1. ThÝ nghiÖm 1: diện 1 hs cho biết để tiến hành TN cần những dụng a) TiÕn hµnh: cô g× ? - Mắc mạch điện theo sơ đồ. HS: Tìm hiểu sơ đồ trong sgk. Đại diện 1 hs phát - §o¹n d©y dÉn AB n»m trong tõ trêng cña mét nam biÓu. ch©m. GV : Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm tiÕn hµnh TN. Th¶o b) NX: §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c dông cña mét lùc luËn tr¶ lêi C1. nào đó. HS : Th¶o luËn tr¶ lêi C1 2. KÕt luËn: GV: Quan sát hs lắp mạch điện. Lu ý để thanh đồng Từ trờng tác dụng lên đoạn dây dẫn có dòng điện nằm sâu trong lòng nam châm chữ U và không chạm chạy qua đặt trong từ trờng (không // với đờng sức vµo nam ch©m. từ). Lực đó gọi là lực điện từ (KH: ⃗ F ) GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL. II. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ - Quy t¾c bµn tay tr¸i. HS : Th¶o luËn vµ ®a ra KL 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè H§3: T×m hiÓu chiÒu cña lùc ®iÖn tõ : nµo? a) ThÝ nghiÖm 2: GV: Yªu cÇu hdhs tiÕn hµnh TN nhãm, quan s¸t chiều CĐ của thanh đồng khi lần lợt đổi chiều dòng - TH1: §æi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn AB điện và chiều đờng sức từ. - TH2: Đổi chiều đờng sức từ của nam châm. GV : Gọi đại diện các nhóm báo cáo kết quả TN. => AB C§ theo chiÒu ngîc víi chiÒu ë TN1. b) KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dẫn và chiều đờng sức từ. 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i: GV:Y/c hs th¶o luËn nhãm rót ra KL. Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ hớng vào HS : Th¶o luËn nhãm rót ra KL lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hớng theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ. H§4: T×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i : GV: Y/c hs đọc mục 2 tìm hiểu quy tắc bàn tay trái. HS : 1hs đọc to trớc lớp. GV: Hdhs ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i theo c¸c bíc: 1. Đặt bàn tay trái sao cho các đờng sức từ vuông gãc vµ cã chiÒu híng vµo lßng bµn tay. 2. Quay bàn tay trái xung quanh một đờng sức từ ở giữa lòng bàn tay để ngón tay giữa chỉ chiều dòng ®iÖn. 3. Cho·i ngãn tay c¸i vu«ng gãc víi ngãn tay gi÷a . Lúc đó ngón tay cái chỉ chiều lực điện từ. HS : Lµm viÖc c¸ nh©n luyÖn c¸ch sö dông quy t¾c III. VËn dông: bµn tay tr¸i. H§5: VËn dông : - C2: Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng ®iÖn ®i tõ B-> GV: Y/ c hs làm việc cá nhân từ C2 đến C4. Thảo A. luận ra đáp án đúng. HS: làm việc cá nhân từ C2 đến C4. Thảo luận toàn - C3: líp. C3: §êng søc tõ cña NC cã chiÒu tõ díi ®i lªn trªn. - C4: Lu ý khi vẽ lực điện từ F thì điểm đặt là trung điểm cña ®o¹n d©y dÉn. D. Cñng cè: - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? - Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay trÝa E. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 27.1 -> 27.3 trong sbt vËt lý. - Đọc trớc sgk bài 28 - động cơ điên một chiều. V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY:.

(66) ................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... TiÕt 30 Tuần: 15 Bµi 28: ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU Ngày Soạn: 26/11/2012 Ngày dạy : 30/11/2012 I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Mô tả đợc các bộ phận chính, giải thích đợc hoạt động của động cơ điện 1 chiều. - Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện. - Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt các dụng cụ làm thí nghiệm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Thái độ: - Tích cực tham gia vào các hoạt động của nhóm. Trung thực trong báo cáo kết quả TN. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. - Một BTN (6V), khoá K, mô hình động cơ điện một chiều. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: C¸c h×nh vÏ díi ®©y vÏ d©y dÉn h×nh trô vu«ng gãc víi trang giÊy, cã dßng ®iÖn ch¹y qua theo chiÒu tõ trớc ra sau trang giấy và đợc đặt trong từ trờng của nam châm N-S. Hình vẽ nào vẽ đúng chiều của lực từ tác dông lªn d©y dÉn? Lu ý hs KH lµ chØ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa tríc ra phÝa sau trang giÊy, KH lµ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa sau ra phÝa tríc trang giÊy. A. B. C. D. N N N N ⃗ F ⃗ ⃗ ⃗ F F F S. S. S. BT2: Xác định lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn ở hình a và các từ cực ở hình B. a) b) S. N. S. ⃗ F. C . Bµi míi: HĐ1: Đặt vấn đề: GV: Nªu t×nh huèng më bµi nh sgk. H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu bµi "§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu”. HS : Toµn líp l¾ng nghe. Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ2: Tìm hiểu cấu tạo của động cơ điện một chiều I. Nguyên tắc, cấu tạo và hoạt động của động cơ GV: §a m« h×nh cho c¸c nhãm y/c hs t×m hiÓu cÊu ®iÖn mét chiÒu. 1. CÊu t¹o: tạo của động cơ điện một chiều. GV : Gäi 1 hs lªn b¶ng chØ râ trªn m« h×nh 2 bé Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là phận chính của động cơ điện 1 chiều. HS: Lµm viÖc nhãm t×m hiÓu m« h×nh. §¹i diÖn 1 lªn nam châm tạo ra từ trường và khung dây cho dòng điện chạy qua. b¶ng lµm theo y/c cña gi¸o viªn. - Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khét. Các tia lửa điện này là tác nhân sinh ra khí NO, Néi dung tÝch hîp NO2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và.

(67) GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p dÓ b¶o vÖ m«i trêng ? HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời HĐ3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của động cơ ®iÖn mét chiÒu GV: Y/c hs vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung dây, biểu diễn cặp lực đó trên hình vẽ. HS: Làm việc nhân hoàn thành C1: xác định lực điện tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung dây, biểu diễn cặp lực đó trên hình vẽ. GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. HS : Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh C2 GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN xem kÕt qu¶ C2 dù ®o¸n cã chÝnh x¸c kh«ng. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n cña C2. GV: Vậy hãy cho cô biết động cơ điện một chiều có các bộ phận chính là gì? Nó hoạt động theo nguyên t¾c nµo? HS: Trao đổi thảo luận để rút ra KL về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của đ/c điện 1 chiều.. gây nhiễu các thiết bị vô tuyến truyền hình gần đó. - Biện pháp bảo vệ môi trường: + Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. + Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ. 2. Hoạt động của động cơ điện một chiều: Dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng lªn khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - C1: - C2: - C3: TiÕn hµnh TN => Khung d©y quay.. 3. KÕt luËn: sgk - Bộ phận đứng yên đợc gọi là Stato: Nam châm. - Bé phËn quay (r«to): Khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trờng và cho dßng ®iÖn ®i qua khung, díi t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ khung d©y sÏ quay. II. §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt: 1. CÊu t¹o cña ®/c ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt. - Bé phËn chÝnh lµ nam ch©m ®iÖn vµ nhiÒu cuén dây đặt lệch nhau và // với trục của một khối trụ lµm b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuËt ghÐp l¹i. 2. KÕt luËn: sgk. HĐ4: Tìm hiểu động cơ điện một chiều trong kỹ thuËt: GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi C4: HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, th¶o luËn tr¶ lêi C4. GV: Giới thiệu với hs: ngoài động cơ điện 1 chiều còn có động cơ điện xoay chiều là loại động cơ thờng dùng trong đời sống và kỹ thuật. HS: Làm việc cá nhân rút ra kết luận về động cơ điện II. Sự biến đổi năng lợng trong động cơ điện: mét chiÒu trong kü thuËt. - Khi đ/c điện 1 chiều hoạt động, điện HĐ5:Phát hiện sự biến đổi năng lợng trong động năng đợc chuyển hoá thành cơ năng. c¬ ®iÖn: III. VËn dông: GV: Khi hoạt động Đ/c điện chuyển hoá năng lợng - C5: Ngợc chiều kim đồng hồ. tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? - C6: HS: Th¶o luËn nhãm rót ra nhËn xÐt - C7: H§6: VËn dông : GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n C5-> C7. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C5 -> C7. C6 : V× NC vÜnh cöu kh«ng t¹o ra tõ trêng m¹nh nh nam ch©m ®iÖn. Thảo luận toàn lớp ra kq đúng. D. Cñng cè: - Nêu cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều - Động cơ điện một chiều hoạt động đã biến đổi điện năng thành những dạng năng lîng nµo? E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. Lµm BT 28.1 -> 28.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 29, viÕt s½n mÉu b¸o c¸o thùc hµnh vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn1.. V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(68) Tuần: 16 Ngày Soạn: 29/11/2012 Ngày dạy : 3/12/2012. TiÕt 31 BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải xác định chiều đờng sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện và ngợc l¹i. - Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với với đờng sức từ hoặc chiều đờng sức từ (hoặc chiều dòng điện) khi biết 2 trong 3 yếu tố trªn. - Biết cách thực hiện các bớc giải bài tập định tính phần điện từ 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng suy luận lôgíc, vận dụng đợc kiến thức vào thực tế. 3. Thái độ: - H¨ng say häc tËp. TÝch cùc ph¸t huy tinh thÇn häc tËp tÝch cùc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Mét sè tranh vÏ. 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån (6V), mét èng d©y dÉn n = 800 vßng, 1 thanh nam ch©m th¼ng, mét kho¸ K, mét sîi d©y m¶nh, mét gi¸ thÝ nghiÖm. III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng GV: Yêu cầu 2 hs đứng tại chỗ nhắc lại quy tắc nắm Bµi tËp 1 : a) Nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y. tay ph¶i. b) Lúc đầu NC bị đẩy ra xa, sau đó nó xoay đi HS: §øng t¹i chç ph¸t biÓu vµ khi cùc B¾c cña NC híng vÒ phÝa ®Çu B cña GV: Yêu cầu hs đọc nội dung bài tập 1 trong sgk..

(69) GV: Gọi đại diện một hs lên bảng chữa bài èng d©y th× NC bÞ hót vµo èng d©y. HS : Cá nhân đọc nội dung bài tập 1. Giải bài. Đại diện 1 hs lªn b¶ng ch÷a bµi. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ bµi lµm. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm chøng l¹i kÕt qu¶ b¶i gi¶i.. H§2: Gi¶i bµi 2 : GV: Yªu cÇu hs vÏ l¹i h×nh vµo vë. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n vÏ GV: Y/c hs đọc đề bài, vẽ hình lên bảng, gọi 3 hs lên bảng xác định các đại lợng còn thiếu. Bµi tËp 2: HS : Đại diện 1 hs đọc đầu bài. Làm việc cá nhân giải a) bµi 2. GV : Nhận xét, đánh giá việc thực hiện các bớc giải bài tËp cã vËn dông quy t¾c. HS : Ch÷a vµo vë. ⃗ F. b). c) ⃗ F. Bµi tËp 3: a) Lùc ⃗ F1 , ⃗ F 2 đợc biểu diễn trên hình vẽ. b) Quay ngîc chiều kim đồng hồ. H§3: Gi¶i bµi 3 (12’): ⃗ c) Khi lùc F1 , ⃗ F 2 có chiều ngợc lại => đổi GV: Yêu cầu hs đọc đề bài. HS: Đại diện 1 hs đọc đề bài chiều dòng điện trong khung hoặc đổi chiều từ GV : Treo b¶ng phô cã s½n h×nh 30.3. Gäi 1 hs lªn b¶ng trêng. lµm bµi. HS: §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng lµm bµi 3 GV: NhËn xÐt - cho ®iÓm D. Cñng cè: GV: ViÖc gi¶i c¸c bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng bíc nµo? HS: Toµn líp th¶o luËn rót ra c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: Tæng kÕt bµi - nhËn xÐt. E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 31 - HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. - Bài tập 30.1 đến 30.5 trong sbt..

(70) I. Môc tiªu tiÕt d¹y: TiÕt 32 Tuần: 16 Bµi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ Ngày Soạn: 3/12/2012 Ngày dạy : 5/12/2012 1. KiÕn thøc: - Tiến hành đợc thí nghiệm dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng. - Mô tả đợc cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam ch©m ®iÖn. - Sử dụng đúng đợc hai thuật ngữ: dòng điện cảm ứng và hiện tợng cảm ứng điện từ. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng bố trí lắp đặt thí nghiệm với các dụng cụ đã cho. - RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét c¸ch chÝnh x¸c. 3. Thái độ: - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Một điamô xe đạp có lắp bóng đèn; một điamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy nam châm và cuén d©y ë trong. 2. Mçi nhãm hs: - Một biến thế nguồn (3V), một cuộn dây n = 800 vòng có gắn bóng đèn Led, một thanh nam châm thẳng có trôc quay vu«ng gãc víi thanh, mét nam ch©m ®iÖn. III- Ph¬ng ph¸p: Vận dụng, quan sát, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ1: Phát hiện ra cách khác để tạo ra dòng điên I. Cấu tạo và hoạt động của điamô ở xe đạp: ngoµi c¸h dïng pin hay acquy: GV: Nêu vấn đề: Ta đã biết muốn tạo ra dòng điện, phải dïng nguån ®iÖn lµ pin hoÆc ¸cquy. Con cã biÕt trêng 1. CÊu t¹o: Gåm 1 NC vµ mét cuén d©y. hợp nào không dùng pin hoặc acquy mà vẫn tạo ra dòng 2. Hoạt động: Khi quay núm của điamô thì NC điện đợc không? quay theo => đèn sáng. GV: Gợi ý : Bộ phận nào làm cho đèn xe đạp phát sáng? HS: Đèn xe đạp sáng nhờ điamô xe đạp. GV: Trong bình điện xe đạp (điamô xe đạp) có những bộ phËn nµo? HS: Th¶o luËn nhãm, suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện. viªn. HĐ2: Tìm hiểu cấu tạo của điamô xe đạp. Dự đoán xem bé phËn nµo lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y ra dßng ®iÖn: GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 31.1 trong sgk kÕt hîp víi mẫu vật thật để chỉ ra bộ phận chính của điamô. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n quan s¸t h×nh vÏ vµ mÉu vËt. §¹i diÖn 1 hs ph¸t biÓu. GV: H·y dù ®o¸n ho¹t bé phËn chÝnh nµo cña ®iam« g©y ra dßng ®iÖn? HS : Thảo luận, cử đại diện trả lời 1.Dïng nam ch©m vÜnh cöu. HĐ3: Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo - TN1: ra dòng điện. Xác định trong trờng hợp nào thì nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: GV: Y/c hs đọc TN 1 và cho biết các dụng cụ cần dùng để tiến hành TN. C1: Trong cuén d©y dÉn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn HS: Làm việc cá nhân đọc sgk. c¶m øng khi: GV: Y/c hs tiến hành TN theo nhóm với các dụng cụ đã + Di chuyÓn NC l¹i gÇn cuén d©y. cho. + Di chuyÓn NC ra xa cuén d©y. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm TN1 C2: Trong cuén d©y cã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m GV: Hớng dẫn hs làm từng động tác nhanh và dứt khoát. ứng. - §a nam ch©m vµo trong lßng cuén d©y. NX1: sgk - §Ó nam ch©m n»m yªn mét lóc trong lßng cuén d©y. Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C1, C2..

(71) HĐ4: Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dßng ®iÖn, TH nµo th× NC ®iÖn cã thÓ t¹o ra dßng 2.Dïng nam ch©m ®iÖn: ®iÖn: - TN2: GV: Y/c hs đọc TN2 trong sgk cho biết các dụng cụ để C3: Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn: tiÕn hµnh TN. + Trong khi đóng mạch điện của NC điện. GV: Y/c hs tiến hành TN theo nhóm với các dụng cụ đã + Trong khi đóng mạch điện của NC điện. cho. NX2: sgk HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Y/s hs thảo luận nhóm cho biết khi đóng hay ngắt mạch điện thì từ trờng của nam châm điện thay đổi thế nào? (Dòng điện có cờng độ tăng lên hay giảm đi khiến cho tõ trêng m¹nh lªn hay yÕu ®i). HS: Thảo luận nhóm đại diện trả lời. H§5: T×m hiÓu thuËt ng÷ míi : Dßng ®iÖn c¶m øng, III. HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ: hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ: C4: Trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt GV: Qua 2 TN trªn, h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng hiÖn. ®iÖn c¶m øng? C5: Nhê nam ch©m ta cã thÓ t¹o ra D. Cñng cè : GV: Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện. HS : Toµn líp, suy nghÜ c©u tr¶ lêi cña gi¸o viªn. - Dòng điện đó đợc gọi là dòng điện gì ? Ngoài hai cách trong sgk, có thể nêu thêm các cách khác nh cho NC điện chuyển động cho nam châm quay trớc cuộn dây. HS : Th¶o luËn tr¶ lêi E. Híng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc tõ ®Çu n¨m hoc - ChuÈn bÞ cho kiÓm tra häc k× I. TiÕt 33 Tuần: 17 Bµi 32: §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng Ngày Soạn: 8/12/2012 Ngày dạy : 10/12/2012 I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1- KiÕn thøc: - Xác định đợc có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dÉn kÝn khi lµm thÝ nghiÖm víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Dựa trên quan sát thí nghiệm, xác lập đợc mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. - Phát biểu đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. - Vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trờng hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng. 2- KÜ n¨ng: - Quan s¸t thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c tØ mØ thÝ nghiÖm. - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò. 3- Thái độ: Ham học hỏi, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Mô hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của một nam châm hoặc tranh phóng to hình 32.1. - KÎ s½n b¶ng 1 (SGK) ra b¶ng phô hoÆc phiÕu häc tËp. 2. Mçi nhãm hs: - 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED hoặc có thể thay bằng 1 điện kế chứng minh (điện kế nhạy). - 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, 1 trôc quay quanh trôc kim nam ch©m. III- Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, quan sát, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: - Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín..

(72) - GV hỏi: Có trờng hợp nào mà nam châm chuyển động so với cuộn dây mà trong cuộn dây không xuất hiện dßng ®iÖn c¶m øng. - GV híng dÉn vµ cïng HS kiÓm tra l¹i nh÷ng trêng hîp HS nªu hoÆc GV cã thÓ gîi ý kiÓm tra trêng hîp nam châm chuyển động quanh quanh trục của nam châm trùng với trục của ống dây  để không xuất hiện dòng ®iÖn c¶m øng . C – Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 : ĐVĐ: Ta biết có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện cảm ứng ở cuộn dây dẫn kín trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. Sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng phô thuéc vµo lo¹i nam ch©m hoÆc trạng thái chuyển động của nó. Vậy điều kiện nào là I- Sự biến đổi số đờng sức từ xuyên qua tiết ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?  Bµi míi Hoạt động 2: Khảo sát sự biến đổi của đờng sức từ diện của cuộn dây. xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén day dÉn khi mét cùc nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén d©y dÉn trong thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng b»ng nam ch©m vÜnh cöu h×nh 32.1 (SGK). GV: hớng dẫn HS sử dụng mô hình và đếm số đờng C1: søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn khi nam châm ở xa và khi lại gần cuộn dây để trả lời câu nhận xét: hái C1. Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn hay ra HS: HS sử dụng mô hình theo nhóm hoặc quan sát xa đầu một cuộn dây dẫn thì số đờng sức từ h×nh vÏ 32.1 (SGK) tr¶ lêi c©u hái C1 xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng hoÆc * ChuyÓn ý: Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn gi¶m (biÕn thiªn). hay xa ®Çu mét cuén d©y dÉn kÝn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. VËy sù xuÊt hiÖn cña dòng điện cảm ứng có liên quan gì đến sự biến thiên số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây hay kh«ng? HS: HS ghi nhËn xÐt vµo vë. Hoạt động 3: Tìm mối quan hệ giữa sự tăng hay II- §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng giảm của số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn d©y víi sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng  ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. GV: yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C2 b»ng viÖc C2: hoµn thµnh b¶ng 1 trong phiÕu häc tËp. HS: suy nghÜ hoµn thµnh b¶ng 1. nhËn xÐt 1: Dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn GV: hớng dẫn HS đối chiếu, tìm điều kiện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín đặt trong từ trờng của dßng ®iÖn c¶m øng  NhËn xÐt 1. một nam châm khi số đờng sức từ xuyên qua HS: thảo luận để tìm điều kiện xuất hiện dòng điện tiết diện S của cuộn dây biến thiên. c¶m øng C4: GV: tr¶ lêi c©u C4. NhËn xÐt 2: HS: suy nghÜ tr¶ lêi c©u C4 + Khi ngắt mạch điện, cờng độ dòng điện - GV híng dÉn HS th¶o luËn c©u C4  NhËn xÐt 2 trong nam ch©m ®iÖn gi¶m vÒ 0, tõ trêng cña nam châm yếu đi, số đờng sức từ biểu diễn từ trờng giảm, số đờng sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, do đó xuất hiện dòng điện c¶m øng. + Khi đóng mạch điện, cờng độ dòng điện trong nam ch©m ®iÖn t¨ng, tõ trêng cña nam Từ nhận xét 1 và 2, ta có thể đa ra kết luận chung về châm mạnh lên, số đờng sức từ qua tiết diện S ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng lµ g×? của cuộn dây tăng, do đó xuất hiện dòng điện HS: HS tự nêu đợc kết luận về điều kiện xuất hiện c¶m øng. dßng ®iÖn c¶m øng. Ghi vë kÕt luËn nµy Kết luận: Trong mọi trờng hợp, khi số đờng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn biÕn thiªn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. III. VËn dông: C5: Khi quay núm của đinamô xe đạp, nam ch©m quay theo. Khi mét cùc cña nam ch©m lại gần cuộn dây, số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng, lúc đó xuất hiện Hoạt động 4: Vận dụng dòng điện cảm ứng. Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng.

(73) GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5, C6. xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. HS: vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm C6: Tơng tự câu C5. ứng để giải thích câu C5, C6. D. Cñng cè GV: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch t¹i sao khi cho nam ch©m quay quanh trôc trïng víi trôc cña nam ch©m vµ cuén d©y trong thÝ nghiÖm phÇn më bµi th× trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. HS: gi¶i thÝch hiÖn tîng cña thÝ nghiÖm ë phÇn më bµi: Khi cho nam ch©m quay theo trôc quay trïng víi trôc của nam châm và cuộn dây thì số đờng sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây không biến thiên do đó trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng GV: Nh vậy không phải cứ nam châm hay cuộn dây chuyển động thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng mà điều kiện để trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng là cuộn dây dẫn phải kín và số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y ph¶i biÕn thiªn. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". - Häc vµ lµm bµi tËp 32 (SBT).. TiÕt 34 + 35 Tuần: 17 + 18 ¤n TËp Ngày Soạn: 10/12/2012 Ngày dạy : 14 + 19/12/2012 I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Ôn tập và hệ thống hoá những kiến thức đã học về phần điện và phần từ 2- KÜ n¨ng: Luyện tập giải bài tập về định luật Ôm và bài tập vận dụng qui tắc nắm bàn tay phải, tay trái..

(74) 3- Thái độ: Ngiªm tóc, hîp t¸c nhãm, cã ý thøc thu thËp th«ng tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV: Néi dung «n tËp * mçi nhãm HS: Kiến thức đã học III- Ph¬ng ph¸p: Tổng hợp, vận dụng, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết. Ghi b¶ng I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật:. §Þnh luËt ¤m GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? §Þnh luËt Jun-Lenx¬ HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đợc Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu häc 1. -§Þnh luËt -BiÓu thøc -Giải thích các đại lợng trong công thức 2- C¸c kh¸i niÖm: GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, Công, công suất, điện trở, điện trử suất, nhiệt lđiện trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng ợng, biến trở, điện trở tơng đơng HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 I= I1= I2 U=U1+ U2 GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại lợng có trong công thức mà em đã học: U1 R1 = U 2 R2 HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: nghĩa các đại lợng trong công thức 1 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 R2 Cã hai ®iÖn trë: R1.R2 I1 R2 R= ; = ; H= R 1+ R 2 I2 R1 Qthu . 100 % Qtoa Qthu=cm.(t2-t1) Tõ trêng GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? C¸c qui t¾c HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c Hoạt động 2: Làm bài tập +¸p dông qui t¾c II. Bµi tËp: GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra 8.2-8.5., 11.2-11.4, D. Cñng cè: - GV bổ sung thêm bài tập củng cố sau: Cho hai thanh thép giống hệt nhau, 1 thanh có từ tính. Làm thế nào để ph©n biÖt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức từ ở nam ch©m trong bµi sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu.

(75) TiÕt 36 Tuần: 18 KiÓm tra häc k× I Ngày Soạn: 17/12/2011 Ngày dạy : ......./12/2011 I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu năm học, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu năm học. III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Thi theo đề của Phòng GD_DDT Huyện D. Cñng cè: - Thu bµi kiÓm tra - NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm tra E. Hêng dÉn vÒ nhµ: §äc tríc bµi “Dßng ®iÖn xoay chiÒu”.

(76) Tuần: 19. TiÕt.

(77) Ngày Soạn: 20/12/2012 HỆ THỐNG KIẾN THỨC HKI (T1) Ngày dạy : 24/12/2012 I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Ôn tập và tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng làm bài tập trắc nghiÖm cña HS 2. Kĩ năng: Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trắc nghiệm 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ: 1. Đối với GV: Bài tập trắc nghiệm và đáp án 2. và mỗi nhóm HS: Kiến thức đã học ở HKI III- Ph¬ng ph¸p: Ôn tập, hoạt động nhóm IV- C¸c bíc lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi) C. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. C©u 1: B. C©u 2: C. C©u 3: D. C©u 4: D. Kiến thức cần đạt. Câu 1: Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn là 1A khi nó được mắc vào hiệu điện thế 6V. Muốn dòng điện chạy qua dây dẫn đó giảm bớt 0,4A thì hiệu điện thế phải có giá trị là A. 2,4V. B. 3,6V. C. 5,6V. D. 5,4V. Câu 2: Quang Tèo đi xe đạp xuống dốc dài 120m. Trong 12s đầu đi được 30m ; đoạn dốc còn lại đi hết 18s. Vận tốc trung bình của Quang Tèo là A. 5m/s. B. 2,5m/s. C. 4m/s. D. 3,75m/s. Câu 3: Phương án nào dưới đây là đúng ? A. Vật chuyển động với thời gian càng nhỏ thì chuyển động càng nhanh. B. Vật đi được quãng đường càng dài thì chuyển động càng nhanh. s C. Thương số t càng lớn thì vật chuyển động được đoạn. đường càng lớn. s D. Thương số t càng nhỏ thì vật chuyển động càng chậm.. Câu 4: Đồ thị nào dưới đây biểu diễn đúng mối liên hệ giữa cường độ dòng điện (I) chạy trong dây dẫn và hiệu điện thế (U) giữa hai đầu dây dẫn đó (bỏ qua sự phụ thuộc của điện trở vào nhiệt độ) ?. C©u 5: A. C©u 6: D. A. Hình C. B. Hình A. C. Hình D. D. Hình B. Câu 5: Chọn phương án đúng. A. Mặt Trời mọc ở đằng Đông, lặn ở đằng Tây vì Trái đất quay quanh trục Bắc - Nam từ Tây sang Đông. B. Tọa độ của một điểm trên trục Ox là khoảng cách từ gốc O đến điểm đó..

(78) D. Cñng cè: PP GBT tr¾c nghiÖm kh¸ch quan: Cho dù làm bài tập dạng nào thì để giải được bài tập thì yêu cầu cơ bản vẫn là tích cực trong học tập , nắm vững kiến thức đã học để vận dụng được trong quá trình làm bài , thường xuyên sưu tầm để làm quen và giải các dạng bài tập trắc nghiệm . E. HDVN: Ôn lại kiến thức đã học từ đầu HKI. \ TiÕt Tuần: 19 Ngày Soạn: 20/12/2012 HỆ THỐNG KIẾN THỨC HKI (T2) Ngày dạy : 26/12/2012 I- Môc tiªu 1. Kiến thức: Ôn tập và tự kiểm tra đợc những yêu cầu về kiến thức và kĩ năng làm bài tập trắc nghiÖm cña HS 2. Kĩ năng: Vận dụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trắc nghiệm 3. Thái độ: Cẩn thận, nghiêm túc, hợp tác nhóm. II- ChuÈn bÞ: 3. Đối với GV: Bài tập trắc nghiệm và đáp án 4. và mỗi nhóm HS: Kiến thức đã học ở HKI III- Ph¬ng ph¸p: Ôn tập, hoạt động nhóm.

(79) IV- C¸c bíc lªn líp: Hoạt động của GV và HS C©u 16: C. C©u 17: C. Kiến thức cần đạt. Câu 16: Đại lượng nào dưới đây tham gia vào quá trình tính nhiệt lượng tỏa ra của một vật có khối lượng 1kg tăng từ nhiệt độ 62oC lên đến 98oC? A. Nhiệt độ đông đặc. B. Nhiệt độ nóng chảy. C. Nhiệt dung riêng. D. Khối lượng riêng. + A B V. C©u 18: A. C©u 19: A. C©u 20: C. C©u 21: B. C©u 22: B. C©u 23: C. C âu 17: Cho mạch điện như hình vẽ. Số chỉ của ampe kế là 2A, số chỉ của vôn kế là 12V. Nếu thay nguồn điện bằng một nguồn điện khác (nằm trong giới hạn đo của các dụng cụ) thì số chỉ của vôn kế và ampe kế có thay đổi không ? Nếu có, sự thay đổi này có thể tuân theo qui luật nào ? A. Không thay đổi. B. Thay đổi. Hiệu điện thế và cường độ dòng điện luôn tỉ lệ nghịch với nhau. C. Thay đổi. Giá trị của hiệu điện thế luôn gấp 6 lần giá trị của cường độ dòng điện. D. Thay đổi, nhưng không tuân theo một quy luật nào. Câu 18: Mắc lần lượt hai điện trở R 1 và R2 vào hai cực của một nguồn điện có hiệu điện thế 6V thì dòng điện qua R 1 và R2 lần lượt là 1,2A và 2A. Nếu ghép R 1 và R2 song song với nhau và nối với hai cực của nguồn điện có hiệu điện thế 12V thì cường độ dòng điện qua mạch chính là A. 6,4A. B. 0,625A. C. 3,2A. D. 1,5A. Câu 19: Vận tốc của một ô tô là 72km/h tương ứng với A. 20m/s B. 72000m/s C. 7,2m/s D. 36000m/s Câu 20: Khi đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu điện thế 9V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,9A. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó tăng thêm 6V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là A. 1,8A. B. 0,45A. C. 1,5A. D. 0,6A. Câu 21: Đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu điện thế U thì cường độ dòng điện qua dây dẫn là I. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn tăng thêm 2V nữa thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn A. tăng 2A. B. chưa đủ điều kiện để xác định được. C. giảm 2 lần. D. giảm 2A. Câu 22: Trường hợp nào sau đây có thể xem vật là một chất điểm ?.

(80) A. ổn định tổ chức: C. Bµi míi:. B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi). D. Cñng cè: PP GBT tr¾c nghiÖm kh¸ch quan: Cho dù làm bài tập dạng nào thì để giải được bài tập thì yêu cầu cơ bản vẫn là tích cực trong học tập , nắm vững kiến thức đã học để vận dụng được trong quá trình làm bài , thường xuyên sưu tầm để làm quen và giải các dạng bài tập trắc nghiệm . E. HDVN: Xem tríc bµi 34_SGK. TiÕt 37 Tuần: 20 Ngày Soạn: 1/1/2013 Bµi 33: DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU Ngày dạy : 2/1/2013 I. môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nêu đợc sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đờng sức từ qua tiết diện S cña cuén d©y. - Phát biểu đợc đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi. - Bố trí đợc thí nghiệm tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo 2 cách, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện. - Dựa vào quan sát thí nghiệm để rút ra điều kiện chung làm xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều. 2- KÜ n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra. 3-Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ, yêu thích môn học. II. chuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LED mắc song song, ngợc chiều vào mạch điện. - 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng. * §èi víi GV: - 1 bộ thí nghiệm phát hiện dòng điện xoay chiều gồm một cuộn dây dẫn kín có mắc hai bóng đèn LED song song, ngîc chiÒu cã thÓ quay trong tõ trêng cña mét nam ch©m. - Cã thÓ sö dông b¶ng 1 (bµi 32) trªn b¶ng phô. III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh H§1: §V§: Nh SGK Hoạt động 2: Phát hiện dòng điện cảm ứng có thể đổi chiều và tìm hiểu trong trờng hợp nào dòng điện cảm ứng đổi chiều. - GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhóm, quan sát kĩ hiện tợng xảy ra để trả lời câu hỏi C1. HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhãm. - GV yêu cầu HS so sánh sự biến thiên số đờng sức tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn trong 2 trêng hîp. HS quan s¸t kÜ thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c thÝ nghiÖm so s¸nh - Yêu cầu HS nhớ lại cách sử dụng đèn LED đã học ở lớp 7 (đèn LED chỉ cho dòng điện theo một chiều nhất định). Từ đó cho biết chiều dòng điện cảm ứng trong 2 trêng hîp trªn cã g× kh¸c nhau? HS; Th¶o luËn, ®a ra KL H§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm míi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu - Yêu cầu cá nhân HS đọc mục 3 - Tìm hiểu khái niÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu. HS: t×m hiÓu môc 3, tr¶ lêi c©u hái cña GV - GV cã thÓ liªn hÖ thùc tÕ: Dßng ®iÖn trong m¹ng. Ghi b¶ng I- ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng 1- ThÝ nghiÖm. 2- Kết luận: Khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y t¨ng th× dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y cã chiÒu ngîc víi chiÒu dßng ®iÖn cảm ứng khi số đờng sức từ xuyên qua tiết diện đó gi¶m 3- Dßng ®iÖn xoay chiÒu.

(81) điện sinh hoạt là dòng điện xoay chiều. Trên các Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là dòng điện dông cô sö dông ®iÖn thêng ghi AC 220V. AC lµ ch÷ xoay chiÒu. viÕt t¾t cã nghÜa lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu, hoÆc ghi DC 6V, DC có nghĩa là dòng điện 1 chiều không đổi. Hoạt động 4: Tìm hiểu 2 cách tạo ra dòng điện xoay chiÒu GV gäi HS ®a ra c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay II- C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu 1- Cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn kÝn. chiÒu. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái + TH 1: GV: Yêu cầu HS đọc câu C2, nêu dự đoán về chiều dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y, gi¶i C2: Khi cùc N c¶u nam ch©m l¹i gÇn cuén d©y th× số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây thÝch HS: nghiên cứu câu C2 nêu dự đoán về chiều dòng tăng. Khi cực N ra xa cuộn dây thì số đờng sức từ qua S gi¶m. Khi nam ch©m quay liªn tôc th× sè ®®iÖn c¶m øng. (lu ý: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch ph¶i ph©n tÝch kÜ tõng êng søc tõ xuyªn qua S lu«n phiªn t¨ng gi¶m. VËy trờng hợp khi nào số đờng sức từ xuyên qua tiết diện dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây là dßng xoay chiÒu. cña cuén d©y dÉn kÝn t¨ng, khi nµo gi¶m). - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n  §a 2- Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ trêng ra kÕt luËn HS: - Tham gia thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo C3: Khi cuén d©y quay tõ vÞ trÝ 1 sang vÞ trÝ 2 th× số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây nhãm. tăng. Khi cuộn dây từ vị trí 2 quay tiếp thì số đờng - Thảo luận trên lớp kết quả để đa ra kết luận søc tõ gi¶m. NÕu cuén d©y quay liªn tôc th× sè ®+ TH2: T¬ng tù GV: Gäi HS nªu dù ®o¸n vÒ chiÌu dßng ®iÖn c¶m êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S lu«n phiªn t¨ng, gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong øng cã gi¶i thÝch. cuén d©y lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. HS nghiªn cøu c©u C3, nªu dù ®o¸n. GV: lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra, yªu cÇu c¶ líp quan 3- KÕt luËn: Khi cho cuén d©y dÉn kÝn quay trong tõ trêng cña nam ch©m hay cho nam ch©m quay s¸t. tríc cuén d©y dÉn th× trong cuén d©y cã thÓ xuÊt HS: quan s¸t thÝ nghiÖm GV lµm GV: Hớng dẫn HS thảo luận đi đến kết luận cho câu hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều. III. VËn dông: C3. HS: phân tích thí nghiệm và so sánh với dự đoán ban C4: Yêu cầu nêu đợc: Khi khung dây quay nửa vòng tròn thì số đờng sức từ qua khung dây tăng. ®Çu  Rót ra kÕt luËn c©u C3: GV: Yêu cầu HS ghi kết luận chung cho 2 trờng hợp. Trên nửa vòng trong sau, số đờng sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thứ 2 sáng. HS: Th¶o luËn rót ra KL H§5: VËn dông: GV: Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u hái C4 cña phÇn vËn dông SGK. HS: Hoµn thµnh C4 D. Cñng cè: - Dµnh thêi gian cho HS t×m hiÓu phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". HS: đọc phần "Có thể em cha biết". - Nếu đủ thời gian GV cho HS làm bài 33.2 (SBT). Bài tập này chọn phơng án đúng nhng GV yêu cầu giải thích thêm tại sao chọn phơng án đó mà không chọn các phơng án khác  Nhấn mạnh điều kiện xuất hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu. E. Hêng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 33 (SBT)..

(82) TiÕt 38 Tuần: 20 Ngày Soạn: 1/1/2013 Bµi 34: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU Ngày dạy : 4/1/2013 I. môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nhận biết đợc hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra đợc rôto và stato của mỗi lo¹i m¸y. - Trình bày đợc nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều. - Nêu đợc cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục. 2- KÜ n¨ng: Quan s¸t, m« t¶ trªn h×nh vÏ. Thu nhËn th«ng tin tõ SGK. 3- Thái độ: Thấy đợc vai trò của vật lí học  yêu thích môn học. II. chuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - H×nh 34.1, 34.2 phãng to. - M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu III. Ph¬ng ph¸p: Dùng mô hình, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: - Nªu c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Nêu hoạt động của đinamô xe đạp  Cho biết máy đó có thể thắp sáng đợc loại bóng đèn nào? C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 : ĐVĐ: Dòng điện xoay chiều lấy ở lới điện sinh hoạt là HĐT 220V đủ để thắp đợc hàng triệu bóng đèn cùng 1 lúc  Vậy giữa đinamô xe đạp và máy ph¸t ®iÖn ë nhµ m¸y ®iÖn cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c I- Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện nhau?  Bµi míi Hoạt động 2: Tìm hiểu các bộ phận chính của máy phát xoay chiều. 1- Quan s¸t điện xoay chiều và hoạt động của chúng khi phát điện. GV th«ng b¸o: 2 lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu C1: - Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ nam ch©m. t¹o nh h×nh 34.1 vµ 34.2. GV treo h×nh 34.1; 34.2 phãng. Yªu cÇu HS quan s¸t ë h×nh 34.1: h×nh vÏ kÕt hîp víi quan s¸t m« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn tr¶ Cã thªm bé gãp ®iÖn gåm: Vµnh khuyªn vµ thanh quÐt. lêi c©u C1. C2: Khi nam châm hoặc cuộn dây quay thì số đHS : quan sát hình vẽ 34.1 và 34.2 để trả lời câu hỏi C1 êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn lu©n phiên tăng giảm  thu đợc dòng điện xoay.

(83) Gv: Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. HS: Thảo luận, đại diện trả lời C2 GV hái thªm: Lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn nµo cÇn cã bä gãp ®iÖn? Bé gãp ®iÖn cã t¸c dông g×? V× sao kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ bé phËn chÝnh? HS: suy nghÜ tr¶ lêi c¸c c©u hái thªm cña GV GV: Hai lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu t¹o kh¸c nhau nhng nguyên tắc hoạt động có khác nhau không? HS : Th¶o luËn ®a ra KL Hoạt động 3: Tìm hiểu một số đặc điểm của máy ph¸t ®iÖn trong kÜ thuËt vµ trong s¶n xuÊt. GV : Yêu cầu HS tự nghiên cứu phần II sau đó yêu cầu 1, 2 HS nêu những đặc điểm kĩ thuật của máy phát điện xoay chiÒu trong kÜ thuËt nh: HS : tự nghiên cứu phần II để nêu đợc một số đặc điểm kÜ thuËt:. chiÒu trong c¸c m¸y trªn khi nèi hai cùc cña m¸y víi c¸c dông cô tiªu thô ®iÖn.. 2. Kết luận: Các máy phát điện xoay chiều đều cã 2 bé phËn chÝnh lµ nam ch©m vµ cuén d©y dÉn.. II- M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt. + Cờng độ dòng điện đến 2000A + Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V + TÇn sè 50Hz + Cách làm quay máy phát điện: dùng động cơ næ, dïng tuabin níc, dïng c¸nh qu¹t giã III- VËn dông: C3: Đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy ®iÖn Hoạt động 4: Vận dụng - Gièng nhau: §Òu cã nam ch©m vµ cuén d©y Yêu cầu HS dựa vào thông tin thu thập đợc trong bài trả dẫn, khi một trong 2 bọ phận quay thì xuất hiện lêi c©u hái C3. dßng ®iÖn xoay chiÒu. HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u C3. - Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thớc nhỏ h¬n  C«ng suÊt ph¸t ®iÖn nhá, hiÖu ®iÖn thÕ, cờng độ dòng điện ở đầu ra nhỏ hơn. D. Cñng cè: GV dùng mục “Có thể em cha biết để củng cố bài” E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp 34 (SBT).. Tuần: 21 Ngày Soạn: 4/1/2013 Ngày dạy : 7/1/2013. TiÕt 39 Bµi 35: CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU.

(84) I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nhận biết đợc các tác dụng nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều. - Bố trí đợc thí nghiệm chứng tỏ lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều. - Nhận biết đợc kí hiệu của ampe kế và vôn kế xoay chiều, sử dụng đợc chúng để đo cờng độ và hiệu ®iÖn thÕ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 2- Kĩ năng: Sử dụng các dụng cụ đo điện, mắc mạch điện theo sơ đồ, hình vẽ. 3- Thái độ: - Trung thực, cẩn thận, ghi nhớ sử dụng điện an toàn. - Hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ * §èi víi mçi nhãm HS: - 1 nam châm điện; 1 nam châm vĩnh cửu đủ nặng (200g - 300g). - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V * §èi víi GV: - 1 ampe kÕ xoay chiÒu; 1 v«n kÕ xoay chiÒu. - 1 bót thö ®iÖn. - 1 bóng đèn 3 V có đui; 1 công tắc. - 8 sîi d©y nèi. - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V hoÆc 1 m¸y chØnh lu h¹ thÕ. III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: + Dòng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện một chiều. + Dßng ®iÖn 1 chiÒu cã nh÷ng t¸c dông g×? C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: ĐVĐ: Liệu dòng điện xoay chiều có tác dụng gì? Đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiÒu nh thÕ nµo? Hoạt động 2: Tìm hiểu các tác dụng của dòng điện I- Tác dụng của dòng điện xoay chiều + ThÝ nghiÖm 1: dßng ®iÖn cã t¸c dông nhiÖt. xoay chiÒu GV : lµm 3 thÝ nghiÖm biÓu diÔn nh h×nh 35.1, yªu cÇu + ThÝ nghiÖm 2: dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông quang. HS quan s¸t HS : quan s¸t thÝ nghiÖm vµ nªu râ mçi thÝ nghiÖm dßng + ThÝ nghiÖm 3: Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông tõ. ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g×? GV: Ngoµi 3 t¸c dông trªn, dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã Dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông sinh t¸c dông g×? II- T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 1- ThÝ nghiÖm HS : Th¶o lËn nhãm vµ tr¶ lêi C2: Trờng hợp sử dụng dòng điện không đổi, nếu Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện lúc đầu cực N của thanh nam châm bị hút thì khi đổi chiều dòng điện nó sẽ bị đẩy và ngợc laị. xoay chiÒu. Khi dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua èng d©y th× GV: híng dÉn, yªu cÇu HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh cùc N cña thanh nam ch©m lÇn lît bÞ hót, ®Èy. Nguyên nhân là do dòng điện luân phiên đổi 35.2 và 35.3 (SGK) trao đổi nhóm trả lời câu hỏi C2. HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm, quan sát kĩ để mô tả chiều. 2- KÕt luËn hiÖn tîng x¶y ra, tr¶ lêi c©u hái C2 Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của dòng điện t¸c dông lªn nam ch©m cũng đổi chiều. III- Đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thế của m¹ch ®iÖn xoay chiÒu. GV: Nh vËy t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu cã ®iÓm g× kh¸c so víi dßng ®iÖn mét chiÒu? HS: Th¶o luËn vµ ®a ra KL Hoạt động 4: Tìm hiểu các dụng cụ đo, cách đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều. GV giới thiệu: Để đo cờng độ và hiệu điện thế của dòng xoay chiÒu ngêi dïng v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu AC (hay ~). GV cã thÓ dµnh thêi gian gi¶i thÝch kÝ hiệu. Trên vôn kế và ampe kế đó 2 chốt nối không cần có kÝ hiÖu (+), (-). HS: theo dâi GV th«ng b¸o, ghi vë. kÕt luËn: + Đo hiệu điện thế và cờng độ dòng điện xoay chiÒu b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ cã kÝ hiÖu lµ AC (hay ~). + Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi chỗ hai chèt cña phÝch c¾m vµo æ lÊy ®iÖn. IV: VËn dông.

(85) GV: lµm thÝ nghiÖm sö dông v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu C3: đo cờng độ, hiệu điện thế xoay chiều. HS: đọc, ghi các giá trị đo đợc GV: Gäi HS nªu l¹i c¸ch nhËn biÕt v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, c¸ch m¾c vµo m¹ch ®iÖn. HS: Nªu KL Hoạt động 5: Vận dụng GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS tù tr¶ lêi c©u C3  híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn. NhÊn m¹nh H§T hiÖu dông t¬ng đơng với hiệu điện của dòng điện một chiều có cùng trị sè. HS:C¸c nhãm hoµn thµnh C3 vµ lµm theo HD cña GV D. Cñng cè : + Dòng điện xoay chiều có những tác dụng gì? Trong các tác dụng đó, tác dụng nào phụ thuộc vào chiều dòng ®iÖn. + V«n kÕ vµ ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu thÕ nµo? M¾c vµo m¹ch ®iÖn nh thÕ nµo? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp 35 (SBT).. TiÕt 40 Tuần: 21 Ngày Soạn: 6/1/2012 Bµi 36: TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA Ngày dạy : 9/1/2012 I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Lập đợc công thức tính năng lợng hao phí do tỏa nhiệt trên đờng dây tải điện. - Nêu đợc hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện và lí do vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đờng dây. 2- Kĩ năng: Tổng hợp kiến thức đã học để đi đến kiến thức mới. 3- Thái độ: Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm. II- ChuÈn bÞ: III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: GV gäi 1 HS lªn b¶ng viÕt c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: * ĐVĐ: + ë c¸c khu d©n c thêng cã tr¹m biÕn thÕ. Tr¹m biÕn thÕ dùng để làm gì? + V× sao ë tr¹m biÕn thÕ thêng ghi kÝ hiÖu nguy hiÓm kh«ng l¹i gÇn? + Tại sao đờng dây tải điện có hiệu điện thế lớn? Làm thÕ cã lîi g×? Bµi míi Hoạt động 2: Phát hiện sự hao phí điện năng vì tỏa nhiệt trên đờng dây tải điện. Lập công thức tính công I- Sự hao phí điện năng trên đờng dây truyền suÊt hao phÝ Phf khi truyÒn t¶i mét c«ng suÊt ®iÖn P t¶i ®iÖn. bằng một đờng dây có điện trở R và đặt vào hai đầu 1- Tính điện năng hao phí trên đờng dây tải điện. đờng dây một hiệu điện thế U. GV thông báo: Truyền tải điện năng từ nơi sản xuất tới - HS tự đọc mục 1, thảo luận nhóm tìm công thức.

(86) nơi tiêu thụ bằng đờng dây truyền tải. Dùng dây dẫn có nhiÒu thuËn lîi h¬n so víi viÖc vËn chuyÓn c¸c d¹ng năng lợng khác nh than đá, dầu lửa ... HS: chó ý l¾ng nghe GV th«ng b¸o. GV nêu câu hỏi: Liệu tải điện bằng đờng dây dẫn nh thế có hao hụt, mất mát gì dọc đờng không? HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña GV: th«ng b¸o nh SGK.. Yêu cầu HS tự đọc mục 1 trong SGK, trao đổi nhóm tìm c«ng thøc liªn hÖ gi÷a c«ng suÊt hoa phÝ vµ P, U, R. HS: đại diện nhóm lên trình bày lập luận để tìm công thøc tÝnh Phf. GV: híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp ®i 2 đến công thức tính Phf = R . P2 U Hoạt động 3: Căn cứ vào công thức tính công suất hao phí do tỏa nhiệt, đề xuất các biện pháp làm giảm c«ng suÊt hao phÝ vµ lùa chän c¸ch nµo cã lîi nhÊt. GV : Yêu cầu các nhóm trao đổi tìm câu trả lời cho các c©u C1, C2, C3. HS: trao đổi nhóm, trả lời câu C1, C2, C3. GV : Gọi đại diện các nhóm trình bày câu trả lời. Hớng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy tríc líp kÕt qu¶ lµm viÖc cña nhãm m×nh. GV: cã thÓ gîi ý HS dùa vµo c«ng thøc tÝnh R= l . ρ. S. tÝnh c«ng suÊt hao phÝ theo P, U, R theo c¸c bíc: P + C«ng suÊt cña dßng ®iÖn: P = U.I  I = U (1) + C«ng suÊt to¶ nhiÖt (hao phÝ): Phf = I2.R (2) + Tõ (1) vµ (2)  C«ng suÊt hao phÝ do táa nhiÖt: 2 R. P Phf = 2 U. 2- C¸ch lµm gi¶m hao phÝ C1: Có hai cách làm giảm hao phí trên đờng dây truyÒn t¶i lµ c¸ch lµm gi¶m R hoÆc t¨ng U. l C2: BiÕt R = ρ . , chất làm dây đã chọn trớc và S chiều dài đờng dây không đổi, vậy phải tăng S tức là dùng dây có tiết diện lớn, có khối lợng lớn, đắt tiÒn, nÆng, dÔ g·y, ph¶i cã hÖ thèng cét ®iÖn lín. Tổn phí để tăng tiết diện S của dây còn lớn hơn giá GV: nêu câu hỏi: Trong 2 cách giảm hao phí trên đờng trị điện năng bị hao phí. C3: T¨ng U, c«ng suÊt hao phÝ sÏ gi¶m rÊt nhiÒu (tØ d©y, c¸ch nµo cã lîi h¬n? lÖ nghÞch víi U2). Ph¶i chÕ t¹o m¸y t¨ng hiÖu ®iÖn HS: rút ra đợc thÕ. *kết luận: Muốn giảm hao phí trên đờng dây truyền tải cách đơn giản nhất là tăng hiệu điện thế. II. VËn dông C4: Vì công suất hao phí tỉ lệ nghịch với bình phHoạt động 4: Vận dụng ®iÖn thÕ t¨ng 5 lÇn th× GV : Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n, lÇn lît tr¶ lêi c©u hái ¬ng hiÖu ®iÖn thÕ nªn hiÖu 2 = 25 lÇn. c«ng suÊt hao phÝ gi¶m 5 C4, C6. C6: Phải xây dựng đờng dây cao thế để giảm hao HS hoµn thµnh c©u hái C4, C6. phí trên đờng dây truyền tải, tiết kiệm, giảm bớt GV: Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp vÒ kÕt qu¶. HS: Tham gia th¶o luËn trªn líp hoµn thµnh c©u tr¶ lêi, khã kh¨n v× d©y dÉn qu¸ to, nÆng. ghi vë. D. Cñng cè : GV ding C5 để củng cố bài học C5: Điện trở của đờng dây truyền tải R = 2.20.0,2 = 4 () Công suất hao phí trên đờng dây truyền tải Phf = I2.R = 2002.4 = 160000 (W) Công suất hao phí có thể dùng thắp sáng đợc 1600 đèn 100W NÕu c«ng suÊt t¨ng lªn 30000V tøc lµ t¨ng 3 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m ®i 9 lÇn. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc Bµi - Lµm c¸c BT 36 (SBT).

(87) TiÕt 41 Tuần: 22 Ngày Soạn: 11/1/2013 Bµi 37: MÁY BIẾN THẾ Ngày dạy : 14/1/2013 I- Môc tiªu 1.Kiến thức: Nêu đợc các bộ phận chính của một máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau đợc quấn quanh một lõi sắt chung Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế hiệu dụng theo công thức U1/U2=n1/n2 Giải thích đợc vì sao máy biến thế lại hoạt động đợc với dòng điện xoay chiều mà không hoạt động đợc với dòng điện một chiều không đổi 2.Kỹ năng: Vẽ đợc sơ đồ lấp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện 3.Thái độ: Nghiêm túc trong hoạt động nhóm II- ChuÈn bÞ: Víi GV vµ mçi nhãm häc sinh -1 m¸y biÕn thÕ nhá cuén d©y s¬ cÊp cã 750 vßng vµ cuén thø cÊp 1500 vßng. - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 0 - 12 V, - 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 - 15 V III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Phát hiện vai trò của máy biến thế trên d©y t¶i ®iÖn. GV : HD HS nghiªn cøu SGK HS : Nghiªn cøu SGK TiÕt 40 Bµi 37: M¸y biÕn thÕ GV : Muốn giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải ®iÖn, ta lµm thÕ nµo th× cã lîi nhÊt? HS : Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của máy biến I-Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế GV: Y/s HS lµm viÖc c¸ nh©n §äc SGK, HS: Đọc xem hình 37.1 SGK, đối chiếu với máy biến thế nhỏ để nhận ra hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau, 1-Cấu tạo: cách điện với nhau và đợc quấn quanh một lõi sắt chung. (SGK) GV: - Sè vßng d©y cña hai cuén d©y cã b»ng nhau kh«ng? - Dßng ®iÖn cã thÓ ch¹y tõ cuén d©y nay sang cuén d©y kia đợc không? Vì sao HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi 2- Nguyên tắc hoạt động Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của C1: Có sáng m¸y biÕn thÕ theo hai giai ®o¹n. V×: Tr¶ lêi c©u hái cña GV. VËn dông kiÕn thøc vÒ ®iÒu kiÖn xuất hiện dòng điện cảm ứng để dự đoán hiện tợng xảy ra ë cuén thø cÊp kÝn khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua cuén s¬ cÊp. C2:U xoay chiÒu GV: TiÕn hµnh TN V×: HS: Quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra. GV: Y/c HS Tr¶ lêi C2. HS: Trình bày lập luận, nêu rõ là ta đã biết trong cuộn thø cÊp cã dßng ®iÖn xoay chÒu GV: Rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biÕn thÕ. HS: Th¶o luËn chung ë líp vµ rót ra KL. 3- KÕt luËn: SGK Hoạt động4: Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế(làm tăng hoạc giảm hiệu Dùng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế ®iÖn thÕ) 1. Quan s¸t: GV: yêu cầu HS đọc và ghi lại số vòng n 1 và n2 của máy biÕn thÕ trªn bµn GV HS: Quan s¸t TN cña GV ®o U1 vµ U2+.

(88) Vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 GV: Y/c LËp c«ng thøc liªn hÖ gi÷a U1, U2 vµ n1,,n 2 HS:Th¶o luËn ë líp thiÕt lËp c«ng thøc U1/U2=n1/n2 GV: H·y ph¸t biÓu thµnh lêi mèi liªn hÖ trªn. HS: Tr¶ lêi c©u hái cña GV GV: Nªu dù ®o¸n vÒ trêng hîp sè vßng d©y n1>n2 vµ ngîc l¹i HS: Th¶o luËn chung c¶ líp nªu dù ®o¸n GV: TiÕn hµnh TN HS: Quan s¸t TN kiÓm tra GV: Y/c Rót ra kÕt luËn chung ë líp HS: Th¶o luËn vµ rót ra KL Hoạt động5: Tìm hiểu cách lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đờng dây tải điện. Chỉ ra đợc ở đầu nào đặt máy tăng thế, ở đầu nào đặt máy hạ thế. Giải thích hiện tợng đó Mục đích của máy biến thế là phải tăng hiệu điện thế lên hàng chục nghìn vôn để giảm hao phí trên đờng dây tải điện, nhng mạng điện trong gia đình chỉ có hiệu điện thế 220V. Vậy ta phải làm nh thế nào để vừa giảm hao phí trên đờng dây tải điện, nhng đảm bảo phù hơp với hiệu điện thế của các dụng cụ điện trong gia đình? Hoạt động 6 Vận dụng : Xác định số vòng của các cuén d©y cña m¸y biÕn thÕ phï hîp víi yªu cÇu cô thÓ vÒ t¨ng thÕ hay gi¶m thÕ GV: Y/C HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u 4 HS: §¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ ë líp. KÕt qu¶ LÇn TN 1 2 3. U1 (V). U2 (V). n1. n2. 3 3 9. 2 2 6. 1500 1500 1500. 1000 1000 1000. C3:. 2. KÕt luËn: U1/U2=n1/n2. III- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đờng dây t¶i ®iÖn Để giảm hao phí trên đờng dây tải điện cân lắp đặt m¸y t¨ng thÕ . Nhng ë n¬i tiªu thô ®iÖn l¹i cÇn l¾p đặt máy hạ thế. IV- VËn dông : C4 U1/U2=n1/n2n2=U2.n1/U1 =6.4000/220 =109(vßng) D. Cñng cè: - Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế? - Máy biến thế hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? - Muèn m¸y biÕn thÕ ë C4 trë thµnh m¸y t¨ng thÕ ta lµm thÕ nµo? E. Híng ®Én vÒ nhµ: - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp trong SBT - §äc tríc bµi Thùc hµnh - Mçi nhãm chuÈn bÞ mét mÉu b¸o c¸o thùc hµnh V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

(89) TuÇn: S: G:. TiÕt 41 Bµi 38: Thùc hµnh: vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn. vµ M¸y biÕn thÕ I- Môc tiªu 1.KiÕn thøc: 1-LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay), c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y. Cho máy hoạt động, nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay( đền sáng, chiều quay của vôn kế xoay chiều ) Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao 2- LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕU1/U2=n1/n2 T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y thø cÊp khi m¹ch hë T×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t. 2.Kü n¨ng:Cã kü n¨ng thùc hµnh tèt 3.Thái độ: Cẩn thận, trung thực II- ChuÈn bÞ: §èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh 1m¸y ph¸t ®iÖn nhá 1bóng đèn 3V 1máy biến thế nhỏ có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo lắp đợc 1nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V 6sîi d©y dµi 30cm 1v«n kÕ xoay chiÒu 0-15V III. Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: 9A: 9B: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động2: Vận hành máy điện xoay chiều. I. Vận hành máy phát điện xoay chiều đơn.

(90) T×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. ảnh hởng của chiều quay của máy, tốc độ của máy đến hiệu điện thÕ ë ®Çu ra cña m¸y GV: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN nh H 38.1 HS: Quan s¸t, Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o GV: Y/C HS tr¶ lêi C1, C2 HS: thu thập thông tin để trả lời C1,C2 Hoạt động3: Vận hành máy biến thế TiÕn hµnh TN lÇn 1: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 2: -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK . T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén s¬ cÊp, ®o U1,U2.Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 3: -Cuén s¬ cÊp 400 vßng cuén thø cÊp 200 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng D. Cñng cè: - Nêu mục đích bài thực hành - GV nhËn xÐt giê thùc hµnh vµ thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II - Tr¶ lêi ë nhµ c¸c c©u hái phÇn tù kiÓm tra. Tuần: 22 Ngày Soạn: 11/1/2013 Ngày dạy : 16/1/2013. gi¶n C1 : C2 : II. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ -Ph©n phèi m¸y biÕn thÕ vµ c¸c phô kiÖn ( v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, d©y nèi cho mçi nhãm) -Quan s¸t,híng d·n c¸c nhãmviÖc lÊy ®iÖn vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu -Nh¾c nhë c¸c nhãm vÒ kû luËt vµ an t khi sö dông nguån ®iÖn. TiÕt 42 Bµi 39: TỔNG KẾT CHƯƠNG II- ĐIỆN TỪ HỌC.

(91) I- Môc tiªu 1.Kiến thức: Ôn tậpvà hệ thống hoá những kiến thức về nam châm, từ trờng, lực từ, động cơ điện , dòng ®iÖn c¶m øng, dßng ®iÖn xoay chiÒu, m¸y biÕn thÕ. 2.Kü n¨ng: LuyÖn tËp thªm vÒ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµo mét sè trêng hîp cô thÓ 3.Thái độ : Nghiêm túc, II- ChuÈn bÞ: §èi víi GV : §¸p ¸n bµi tæng kÕt ch¬ng Häc sinh: tr¶ lêi c¸c c©u hái ë môc Tù kiÓm tra III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng I. Tù kiÓm tra: 1: ….lùc tõ …. kim nam ch©m 2:C Hoạt động 1: Báo cáo trớc lớp và trao đổi kết quả tự 3: …trái ... đờng sức từ ....ngón tay giữa ..ngón kiÓm tra ( Tõ c©u 1- c©u 9) tay c¸i cho·i ra 900… GV: Gäi häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái tù kiÓm tra. 4: D HS: Tr¶ lêi c©u hái GV ®a ra 5: …cảm ứng xoay chiều ..số đờng sức từ xuyên C¸c häc sinh kh¸c bæ xung khi cÇn thiÕt. qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y biÕn thiªn. 6: Treo thanh nam ch©m b»ng mét sîi chØ mÒm ë chính giữa để cho thanh nam châm nằm ngang.Đầu quay về hớng bắc địa lý là cực bắc của thanh nam ch©m 7: Quy t¾c SGK 8:Gièng: Cã hai bé phËn chÝnh lµ nam c©m vµ cuén d©y Kh¸c: Mét lo¹i r« to lµ cuén d©y, mét lo¹i r« to lµ nam ch©m 9:lµ nam ch©m vµ khung d©y Hoạt động2 : Hệ thống hoá một số kiến thức, so sánh lùc tõ cña nam ch©m vµ lùc tõ dßng ®iÖn trong mét sè trêng hîp GV: Nêu cách xác định lực từ do một thanh nam châm t¸c dông lªn cùc B¾c mét thanh nam ch©m vµ lùc ®iÖn từ của thanh nam châm đó tác dụng lên dòng điện th¼ng. HS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi. GV: So s¸nh lùc tõ do nam ch©m vÜnh cöu víi lùc tõ do nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn xoay chiÒu t¸c dông lªn cùc B¾c cña mét kim nam ch©m HS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi. GV: Nêu qui tắc tìm chiều đờng sức từcủa nam châm vÜnh cöu vµ cña nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn mét chiÒu. HS: §¹i diÖn ph¸t biÓu quy t¾c D. Cñng cè: Một khung dây đặt trong từ trờng (nh hình vẽ). Trêng hîp nµo díi ®©y khung d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu? H·y gi¶i thÝch v× sao? a, Khung d©y quay quanh trôc PQ. b, Khung d©y quay quanh trôc AB.. II. VËn dông C10 :. C11 :. C12 :. A P. Q. N. S B. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh bµi tËp cñng cè - §äc tríc bµi 40: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng.

(92) V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. Ch¬ng III: quang häc Tuần: 23 TiÕt 43 Ngày Soạn: 18/1/2013 Ngày dạy : 21/1/2013 Bµi 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I- Môc tiªu 1.KiÕn thøc: Nhận biết đợc hiện tợng khúc sạ ánh sáng. Mô tả đợc TN quan sát đờng truyền của tia sáng từ không khí sang nớc và ngợc lại. Phân biệt đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng với hiện tợng phản xạ ánh sáng 2.Kü n¨ng: Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng đơn giản do sự đổi hớng truyÒn cña tia s¸ng khi truyÒn qua mÆt ph©n c¸ch gi÷a hai m«i trêng g©y nªn 3.Thái độ: Yêu thích môn học II- ChuÈn bÞ: *§èi víi mçi nhãm häc sinh: 1b×nh thuû tinh 1b×nh níc s¹ch. 1 ca móc níc. 1 miÕng gç ph¼ng mÒm . 3 ®inh gim. *GV: 1b×nh thuû tinh. 1 miếng gỗ phẳng để làm màn hứng sáng. III. Ph¬ng ph¸p: Thực nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:.

(93) A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1: Ôn lại một số kiến thức có liên quan đến bài míi. T×m hiÓu h×nh 40.1 SGK GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng? Ngời ta biểu diễn đờng truyền ánh sáng bằng cách nào? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV vµo bµi nh SGK HS: Tiến hành TN theo nhóm và trả lời câu hỏi ở đàu bài Hoạt động2: Tìm hiểu sự khúc xạ ánh sáng từ không khí sang níc: GV: Y/C HS Quan sát H40.2 và nhận xét đờng truyền của tia sáng ở từng môi trờng? Các tia sáng nay tuân theo định luật nào? HS: Th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái GV: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang m«i trêng nớc đã xảy ra hiện tợng gì? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV giíi thiÖu vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng? HS: L¾ng nghe GV: HiÖn tîng nµy kh¸c g× so víi hiªn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng mµ các em đã học? HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời GV: yêu cầu HS tự đọc mục 3 phần I sau đó khái niệm về các đờng biểu diễn HS: NGhiªn cøu SGK, th¶o luËn ®a ra c¸c KN NhËn xÐt vÒ gãc tíi vµ gãc khóc x¹?. Ghi b¶ng. I- HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng: 1. Quan s¸t:. 2. KÕt luËn: (SGK) 3. Mét vµi kh¸i niÖm: S N P. I. GV tiến hành TN hình 40.2 sau đó yêu cầu học sinh trả lời c©u C1,C2 HS: Theo dõi TN, đại diện trả lời C1, C2 N’ GV nghe c©u tr¶ lêi, söa ch÷a nh÷ng chç sai sãt cho HS. K HS: trả lời từng câu hỏi sau đó rút ra kết luận Tr¶ lêi C3 I: ®iÓm tíi. SI: Tia tíi. NN/: Ph¸p tuyÕn IK: Tia khóc x¹ Gãc SIN: Gãc tíi Gãc N/IK: Gãc khóc x¹ Hoạt động3: Tìm hiểu sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nớc 4, Thí nghiệm: C1: sang kh«ng khÝ C2: GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 4. C3: HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi C4 II- Sù khóc x¹ tia s¸ng khi truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ. GV: híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm. Quan s¸t sù bè trÝ thÝ 1. Dù ®o¸n nghiÖm cña tõng nhãm . C4 Lu ý häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo ph¬ng ph¸p che khuÊt. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: HS: TiÕn hµnh tn theo nhãm GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái C5,C6 HS: th¶o luËn, c C5: R đại diện trả lời câu hỏi. C6: GV nghe sửa lại phần sai sau đó yêu cầu học sinh ghi câu trả lời chÝnh x¸c HS: Ghi câu trả lời đúng vào vở III. VËn dông C6 : Hoạt động4: vận dụng GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái C6,C7 HS: Hoµn thµnh C6,C7 theo nhãm D. Cñng cè: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái :. C7 :.

(94) HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? Nªu kÕt luËn vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo Cho c¶ líp th¶o luËn. GV ph¸t biÓu chÝnh x¸c c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh . E. Híng dÉn vÒ nhµ : - HS lµm bµi tËp SBT - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc bµi 41 SGK Tuần: 23 Ngày Soạn: 18/01/2013. Ngày dạy : 26/01/2013. níc vµ ngîc l¹i. TiÕt 44 Bµi 41: QUAN HỆ GIỮA GÓC TỚI VÀ GÓC KHÚC XẠ. I-Môc tiªu. 1.Kiến thức: Mô tả đợc sự thay đổi của góc khúc xạ khi góc tới tăng hay giảm. Mô tả đợc thí nghiệm thể hiện mối quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ 2, Kü n¨ng: VÏ h×nh, ph©n tÝch 3, Thái độ: Cẩn thận, hợp tác nhóm II-p h¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm III- Chuẩn bị đồ dùng: *§èi víi GV vµ mçi nhãm HS: 1miÕng nhùa trong suèt h×nh b¸n nguyÖt 1miếng xốp tròn có bảng chia độ 3 ®inh ghim. IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng?So s¸nh gãc tíi vµ gãc khóc x¹ khi chiÕu ¸nh s¸ng tõ m«i trêng níc sang m«i trêng kh«ng khÝ. -Khi góc tới tăng thì góc khúc xạ có thay đổi không? Trình bày một phơng án thí nghiệm để quan sát hiện tợng đó C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Nhận biếtsự thay đổi của góc khúc xạ theo TiÕt 44 gãc tíi. Bµi 41: QUAN HÖ GI÷A gãc tíi vµ gãc khóc x¹ GV: - giới thiệu thí nghiệm và mục đích thí nghiệm - Ph¬ng ph¸p lµm thÝ nghiÖm - Híng dÉn HS c¸ch bè trÝ, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh H41.1 HS: Nghe giíi thiÖu, bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tr¶ lêi c©u C1 có thể gợi ý cho học sinh trả lời câu 1bằng cách đặt các câu hái: M¾t chóng ta nh×n thÊy g× khi nh×n qua tÊm thuû tinh? M¾t ta chØ nh×n thÊy ghim A/ chøng tá ®iÒu g×? HS: Thảo luận, cử đại diện trả lời C1 GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u 2 HS: Lµm TN, Cö ngêi ghi l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. (Mçi nhãm ®o 4lÇn víi 4 gãc tíi kh¸c nhau) GV: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ sang thuû tinh, gãc khóc x¹ vµ gãc tíi cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo?. I. Sự thay đổi của góc khúc xạ theo góc tới: 1-ThÝ nghiÖm:. C1:¸nh s¸ng tõ A ph¸t ra truyÒn qua khe hë I vào miếng thuỷ tinh rồi đến mắt ta. Khi chỉ nhìn thấy đinh ghim A/ có nghĩa là A/ đã chê khuất I và A. Do đó ánh sáng từ A phát ra không đến đợc mắt. Vởy đờng nối các vị trí A,I,A/ là đờng truyền của tia sáng từ đinh ghim tíi m¾t. C2: KÕt qu¶ Gãc khóc LÇn ®o Gãc tíi i x¹ r. 1 600 HS: Dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, c¸ nh©n suy nghÜ, tr¶ 2 450 lêi c©u hái 3 300 GV: Y/c Cá nhân học sinh đọc phần mở rộng. 4 00 HS: §äc SGK 2-KÕt luËn:SGK. Hoạt động 3:Củng cố -Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang c¸c m«i 3-Më réng: SGK trêng trong suèt r¾n, láng kh¸c th× gãc khóc x¹ vµ gãc tíi.

(95) cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? -Yªu cÇu häc sinh lµm C3 C3: .M. B A. D. Cñng cè: GV dùng C4 để củng cố bài học C4 S. N. K.KhÝ Níc. K. I. H. E. Híng dÉn vÒ nhµ: học thuộc phần đóng khung Lµm bµi tËp SBT §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. Tuần: 23 Ngày Soạn: 20/1/2013. Ngày dạy : 26/1/2013. TiÕt 44 Bµi 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ. I-Môc tiªu. 1.Kiến thức: Nhận dạng đợc thấu kính hội tụ. Mô tả đợc sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt( tia tới quang tâm, tia song song với trục chính và tia có phơng ®i qua tiªu ®iÓm) qua thÊu kÝnh héi tô. 2.Kỹ năng: Vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tập đơn gianrveef thấu kính hội tụ và giải thích một vài hiÖn tîng thêng gÆp trong thùc tÕ 3.Thái độ: Yêu thích môn học II-p h¬ng ph¸p: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm III-Chuẩn bị đồ dùng: §èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh: 1 thÊu kÝnh héi tô 1gi¸ quang häc. 1màn hứng để quan sát đờng truyền của chùm sáng..

(96) 1 nguån s¸ng ph¸t ra 3 tia s¸ng song song IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng? Nªu kÕt luËn vÒ sù truyÒn ¸nh s¸ng tõ m«i trêng kh«ng khÝ ra m«i trêng níc? C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ 1: Nêu vấn đề (Nh SGK ) HĐ2:Nhận biết đặc điểm của thấu kính hội tụ GV: híng dÉn häc sinh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm TiÕt 45 HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm Bµi 42: thÊu kÝnh héi tô GV: Y/c tr¶ lêi C1 I-§Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh héi tô: HS: Tõ KQ thÝ nghiÖm ,nhËn xÐt tr¶ lêi c©u hái C1 1. ThÝ nghiÖm: GV: th«ng b¸o tíi häc sinh c¸c kh¸i niÖm míi lµ tia tíi vµ tia lã Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u C2 HS: Hoµn thµnh C2 C1: Chïm tia s¸ng khóc x¹ ra khái GV nghe häc sinh tr×nh bµy söa nh÷ng chç sai sãt nÕu cã H§3: NhËn biÕt h×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô thÊu kÝnh lµ chïm tia héi tô. GV: ®a ra mét sè thÊu kÝnh héi tô cho HS quan s¸t h×nh dáng sau đó trar lời C3 C2: HS: Quan s¸t thÊu kÝnh råi tr¶ lêi C3 2. H×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô: GV: Th«ng b¸o vÒ chÊt liÖu lµm thÊu kÝnh héi tô thêng C3: dïng trong thùc tÕ. Vµ c¸ch nhËn d¹ng thÊu kÝnh dùa vµo h×nh vÏ vµ ký hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô HS: Ghi vë KÝ hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô: H§4: T×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh h«i tô: GV: tiÕn hµnh thÝ nghiÖm yªu cÇu häc sinh quan s¸t råi ®a ra dù ®o¸n tr¶ lêi C4: HS: Lµm TN vµ th¶o luËn tr¶ lêi C4 GV: Yªu cÇu häc sinh kiÓm tra l¹i dù ®o¸n(cã thÓ dïng thíc th¼ng) HS: KiÓm tra dù ®o¸n GV: th«ng b¸o kh¸i niÖm trôc chÝnh HS: Ghi vë GV: Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm quang t©m vµ lµm tiÕp thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua quang t©m HS: quan s¸t tr¶ lêi tia tíi ®i qua quang t©m lã ra tiÕp tôc truyÕn th¼ng. GV: lµm thÝ nghiÖm chiÕu chïm tia s¸ng song song víi trục chính học sinh quan sát nhận xét chùm tia ló ra để trả lêi C5 HS: th¶o luËn C5 GV: Lµm l¹i thÝ nghiÖm nhng chiÕu ë bªn kia cña thÊu kính học sinh nhận xét sau đó trả lời C6 HS: th¶o luËn C6 GV: Th«ng b¸o kh¸i niÖm tiªu ®iÓm? HS: Ghi vë Tiªu ®iÓm lµ g×? Mçi thÊu kÝnh cã bao nhiªu tiªu ®iÓm? Cã đặc điểm gì? GV lµm thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua tiªu ®iÓm vµ tia s¸ng song song víi trôc chÝnh HS: quan s¸t rót ra kÕt luËn GV: th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu cù HS: Ghi vë H§ 5: vËn dông: GV: Y/c HS Tr¶ lêi C7,C8. II- Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô: 1. Trôc chÝnh: C4: Δ Δ: Trôc chÝnh 3. Quang t©m :. O. Δ. O: Quang t©m. 4. Tiªu ®iÓm:. Δ. O F. Δ. F. F/. O. F/.

(97) HS: tù tr¶ lêi c©u C7, C8 4-Tiªu cù: OF =OF/ =f (f tiªu cù cña thÊu kÝnh) III- VËn dông: C7: C8: D. Cñng cè: - Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ? Nêu đặc điểm đờng truyền của một số tia sáng đặc biÖt ®i qua thÊu kÝnh héi tô? - Nªu kh¸I niÖm vÒ trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, t6iªu cù cña TKHT? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp s¸ch bµi tËp. Tuần: 24 Ngày Soạn: 24/01/2013. Ngày dạy : 28/01/2013. TiÕt 45 Bµi 43: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ. Tiết : 46 Bài 43. ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ I. Mục tiêu : *Kiến thức : Nêu được trong trường hợp nào TKHT cho ảnh thật và trong trường hợp nào cho ảnh ảo. Dùng các tia sáng đặt biệt dựng được ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua thấu kính hội tụ. *Kỹ năng : Rèn kỹ năng nghiên cứu hiện tượng tạo ảnh của thấu kính hội tụ bằng thực nghiệm. Rèn kỹ năng tổng hợp thông tin thu thập được khía quát hiện tượng . *Thái độ : Ham học hỏi, yêu thích môn học II. Chuẩn bị : GV: 1 thấu kính hội tụ f = 12 cm;1 giâ quang học ;1 cây nến cao 5cm ;1 màn hứng, 1 bao diêm. III. Tiến trình bài dạy : 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra: 3. Bài mới: Hoạt động củaGV&HS Ghi bảng *Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ GV: Nêu đặc điểm của các tia sáng qua thấu kính hội tụ? Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ? 1Hs lên bàng trả lời ĐVĐ như SGK Hs khác nhận xét *Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm ảnh của vật tạo bởi TKHT GV:Y/c HS nghiên cứu SGK. Mục đích thí nghiệm , Mục đích thí nghiệm , các dụng cụ cần dùng các dụng cụ cần dùng trong thí nghiệm , cách bố trí và trong thí nghiệm , cách bố trí và tiến hành thí tiến hành thí nghiệm ? nghiệm theo nhóm : Kết quả thu được như thế nào ? Hãy ghi lại kết quả này a) Đặt vật ở khoảng ngoài tiêu cự : vào bảng 1 . C1: Đặt vật ở xa thấu kính lấy vật sáng là cửa GV : Yêu cầu HS lần lượt trả lờiC1. ?2. ?3. sổ , đặt màn chắn để hứng được ảnh . Ta thu được ảnh thật , ngược chiều với vật . C2: Dịch chuyển vật vào gần thấu kính hơn theo d> 2f; f<d<2f ta vẫn thu được ảnh của.

(98) vật ở trên màn chắn .Đó là ảnh thật ngược chiều với vật . b) Đặt vật trong khoảng tiêu cự C3 :Đặt vật trong khoảng tiêu cự , màn ở rấy sát thấu kính .Từ từ dịch chuyển vật ra xa thấu kính , không hứng được ảnh ở trên màn .Đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló ta quan sát thấy ảnh cùng chiều lớn hơn vật , không hứng được trên màn đó là ảnh ảo .. GV đưa ra chú ý SGK/117 Kết quả. K/c từ vật đến TK (d). Loại ảnh. Chiều của ảnh so với vật. Độ lớn của ảnh. Vật ở rất xa thấu kính d>2f f<d<2f d<f. Thật. Ngược chiều. Nhỏ hơn vật. Thật Thật ảo. Ngược chiều Ngược chiều Cùng chiều. Nhỏ hơn vật Lớn hơn vật Lớn hơn vật. Lần 1 2 3 4. *Hoạt động 3: Dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ Y/c nghiên cứu SGK ảnh của một vật tạo bởi TKHT như thế nào? Muốn vẽ ảnh của một vật ta cần vẽ mấy đường truyền tia sáng đặc biệt ? Y/c 1 HS lên bảng vẽ HS cả lớp vẽ vào vở và nhận xét . Y/c làm C5. GV khắc sâu lại cách dựng ảnh của 1 vật qua TKHT : - Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự: ảnh thật ngược chiều với vật. Khi ở rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính bằng khoảng tiêu cự. - Vật đặt trong khoảng tiêu cự: ảnh ảo cùng chiều với vật và lớn hơn vật.* Lưu ý khoảng cách và tiêu cự .. *Hoạt động 4: Vận dụng Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính ( AB vuông góc với trục chính của thấu kính , A nằm trên. C4. S là 1 điểm sáng trước TKHT .Chùm sáng phát ra từ S qua TKHT khúc xạ cho chùm tia ló hội tụ tại S’S’ là ảnh của S Muốn vẽ ảnh của một vật ta cần vẽ đường truyền của 2 tia sáng đặc biệt. C5.. C6.Ta chỉ cần dựng ảnh B bằng cách vẽ đường truyền của 2 tia đặc biệt , sau đó từ B’.

(99) trục chính ) ta làm như thế nào ? Y/c làm C6.,. hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A.. ∆ABF ~ ∆ OH F ∆ A’B’F’ ~ ∆ OI F’ Viết các hệ thức đồng dạng từ đó tính được : h’ = 0,5 cm ; OA’ = 18 cm. GV: Yêu cầu HS trả lời C7.. Sự khác nhau giữa ảnh ảo và ảnh thật là : - ảnh ảo luôn cùng chiều với vật - ảnh thật luôn ngược chiều với vật . C7: Từ từ dịch chuyển TKHT ra xa trang sách , ảnh của dòng chữ quan sát qua TKHT cùng chiều và to hơn dòng chữ khi quan sát trực tiếp . Đó là ảnh ảo của dòng chữ tạo bởi TKHT khi dòng chữ nằm trong khoảng tiêu cự của TK Tới vị trí nào đó ta lại nhìn thấy ảnh của dòng chữ ngược chiều với vật .Đó là ảnh thật của dòng chữ tạo bởi TKHT khi nằm ngoài khoảng tiêu cự và ảnh thật đó nằm ở trước mắt .. *Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà Học thuộc bài Đọc trước bài 44 Đọc có thể em chưa biết Làm bài 43 trong SBT. Ghi yêu cầu về nhà. V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(100) Tuần: 24 Ngày Soạn: 25/01/2013. Ngày dạy : 30/01/2013. TiÕt 46 Bµi 44- THẤU KÍNH PHÂN KỲ. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nhận dạng đợc thấu kính phân kì.  Vẽ đợc đờng truyền của hai tia sáng đặc biệt (tia tới đi qua quang tâm và song song với trục chính). qua TKPK.  Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một vài hiện tợng đã học trong thực tiễn. KÜ n¨ng :  BiÕt tiÕn hµnh thÝ nghiÖm b»ng c¸c ph¬ng ph¸p nh bµi TK héi tô. Từ đó rút ra đợc đặc điểm của thấu kính phân kì.  Rèn đợc kĩ năng vẽ hình. Thái độ :  Nghiêm túc, cộng tác với bạn để thực hiện đợc thí nghiệm. II - ChuÈn bÞ §èi víi mçi HS.  1 TKPK cã tiªu cù 12 cm.  1 gi¸ quang häc.  1 nguån s¸ng ph¸t ra ba tia s¸ng song song.  1 màn hứng để quan sát đờng truyền của tia sáng. III - tổ chức hoạt động dạy và học Hoạt động 1: 1. KiÓm tra bµi cò  HS 1 : Đối với TKHT thì khi nào ta thu đợc ảnh thật, khi nào ta thu đợc ảnh ảo của vật ? Nêu cách dùng ¶nh cña 1 vËt s¸ng tríc thÊu kÝnh héi tô ch÷a bµi tËp 42 – 43.1  HS 2 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.2  HS 3 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.5 2. Đặt vấn đề  Thấu kính phân kì có đặc điểm gì khác với thấu kính hội tụ. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm TKPK 1. Quan s¸t vµ t×m c¸ch nhËn biÕt. – GV ®a ra cho HS 2 lo¹i TK. Yªu cÇu HS t×m thÊy 2 C1, C2 HS lµm viÖc theo nhãm loại TK này có đặc điểm gì ? TKHT là TK nào ? Khác – NhËn xÐt : với TK còn lại ở đặc điểm nào ? – Ghi : Mét m«i trêng trong suèt, cã r×a dµy h¬n gi÷a. 2. ThÝ nghiÖm – Yªu cÇu HS tù bè trÝ thÝ nghiÖm – HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm – GV gäi c¸c nhãm lªn b¸o c¸o kÕt qu¶ C2 : Chïm tia lã loe réng ra Nếu kết quả nhóm nào cha đạt, GV hớng dẫn HS bố trí – TiÕt diÖn cña TK lại thí nghiệm sao cho các màn hứng phải hứng đợc các tia s¸ng. – Yªu cÇu HS m« t¶ l¹i tiÕt diÖn cña ThÊu kÝnh bÞ c¾t theo mÆt ph¼ng  ThÊu kÝnh nh thÕ nµo ? Hoạt động 3 : Tìm hiểu trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK Hoạt động của GV Hoạt động của HS – C¸c nhãm thùc hiÖn l¹i a) T×m hiÓu trôc chÝnh – GV kiÓm tra l¹i thÝ nghiÖm cña 6 nhãm. – HS lµm theo c¸c bíc GV yªu cÇu. – GV yêu cầu HS đánh dấu 3 tia sáng. – 3 tia lã loe réng ra, nhng cã 1 tia s¸ng tíi qua TK – HS bá TK dïng bót ch× kÐo dµi 3 tia lã. vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng. NhËn xÐt cã tia s¸ng nµo qua TK kh«ng bÞ  trôc chÝnh. khóc x¹ ? – Yêu cầu HS đọc tài liệu và trả lời quang b) quang t©m. (lµm viÖc theo nhãm) t©m lµ g× ? – Trôc chÝnh c¾t TK t¹i O : O lµ quang t©m tiÕp tôc – GV híng dÉn 1 HS lµm thÝ nghiÖm cho c¶ truyÒn th¼ng. líp quan s¸t : tia s¸ng ®i qua quang t©m. c) Tiªu ®iÓm. – Yªu cÇu HS kÐo dµi c¸c tia s¸ng lã b»ng C5 : Lµm viÖc theo nhãm bót ch×. – HS lµm theo yªu cÇu cña GV vµ tr¶ lêi kÕt qu¶ thÝ – Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ l¹i thÝ nghiÖm. nghiÖm ;.

(101) – Yªu cÇu HS vÏ l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo vë.. + C¸c tia lã kÐo dµi gÆp nhau t¹i ®iÓm trªn trôc chÝnh – gäi lµ tiªu diÓm.. GV thông báo : Tiêu điểm F nằm đối xứng víi tiªu ®iÓm F qua TK.. HS đọc tài liệu và trả lời.. Hoạt động 4 : Vận dụng - hớng dẫn về nhà. – Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ C7 – GV híng dÉn HS nhËn xÐt vµ söa, nÕu sai th× híng dÉn HS söa. – Mîn cho mçi nhãm mét kÝnh cËn  Yªu cÇu c¶ nhãm t×m ph¬ng ph¸p nhËn biÕt. – Gäi 1 HS tr¶ lêi C9 GV gọi HS khá nhắc lại câu hỏi thu thập đợc trong bài, sau đó gọi HS yếu nhắc lại.. Mçi TK cã 2 tiªu ®iÓm F vµ F n»m 2 phÝa TK vµ cách đều quang tâm. 4. Tiªu cù Tiêu cự là khoảng cách giữa quang tâm đến tiêu ®iÓm. OF = OF = f C7 : C¸c HS lµm viÖc c¸ nh©n – HS ghi bµi. C8 : – Sê tay thÊy gi÷a máng. C9 : – HS nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n vµ ghi vë ?. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí. – Lµm bµi tËp c¸c C7, C8,C9 Bµi tËp 44 45 . 3 V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(102) Tuần: 25 Ngày Soạn: 15/02/2013. Ngày dạy : 18/02/2013. Bµi 45-. TiÕt 48 ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Nêu đợc ảnh của 1 vật sáng tạo bởi TKPK luôn là ảnh ảo.  Mô tả đợc những đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi TKPK. Phân biệt đợc ảnh ảo do đợc tạo bëi TKPK vµ TKHT.  Dùng 2 tia sáng đặc biệt dựng đợc ảnh của 1 vật tạo bởi TKPK. II - chuÈn bÞ  TKPK cã f = 12 cm.  1 gi¸ quang häc.  1 c©y nÕn.  1 màn để hứng ảnh. KÜ n¨ng :  Sử dụng thiết bị thí nghiệm để nghiên cứu ảnh của vật tạo bởi TK phân kì.  KÜ n¨ng dùng ¶nh cña TK ph©n k×. Thái độ :  Nghiªm tóc, hîp t¸c. III - Tổ chức hoạt động của HS Hoạt động 1 : Kiểm tra, đặt vấn đề 1) Kiểm tra : HS 1 : Hãy nêu tính chất các đặc điểm tia sáng qua TKPK mà em đã học. Biểu diễn trên hình vẽ các tia sáng đó. HS 2 : Ch÷a bµi tËp 44 – 45 . 3 (yªu cÇu ph¶i tr×nh bµy c¸ch thùc hiÖn) 2) Đặt vấn đề : Yêu cầu HS đặt 1 vật sau TKPK, nhìn qua TKPK, nhận xét ảnh quan sát đợc. Hoạt động 2 : Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKPK 1. TÝnh chÊt C1 (hoạt động nhóm) – Yªu cÇu bè trÝ thÝ nghiÖm nh C1 : Đặt màn hứng ở gần, ở xa đèn không hứng đựơc ảnh h×nh vÏ C2 : (th¶o luËn nhãm) – Gäi 1, 2 HS lªn tr×nh bµy thÝ – Nh×n qua TK thÊy ¶nh nhá h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt nghiÖm vµ tr¶ lêi C1 – ¶nh ¶o. – Gäi 1, 2 HS tr¶ lêi C2 – ¶nh thËt hay ¶nh ¶o ? Hoạt động 3 : Cách dựng ảnh C3 – yªu cÇu 2 HS tr¶ lêi C3 Hoạt động cá nhân. – Yêu cầu HS phải tóm tắt đựơc Dựng 2 tia tới đặc biệt – giao điểm của 2 tia ló tơng ứng là ảnh của đề bài. ®iÓm s¸ng. C4. f = 12 cm. OA = 24 cm. a) Dùng ¶nh. b) Chøng minh d < f. – Gäi 1 HS lªn tr×nh bµy c¸ch vÏ (a) c¸c HS kh¸c vÉn tiÕp tôc tr×nh bµy vµo vë (a). – GV híng dÉn HS ch÷a bµi cña bạn trên bảng để tự chữa bài cũ cña m×nh. HS không chứng minh đợc thì HS tr×nh bµy c¸ch dùng. GV gîi ý c¸ch lËp luËn theo c¸c b) – Tia tới BI có hớng không đổi  hớng tia ló IK không đổi. bíc : – Giao ®iÓm BO vµ FK lu«n n»m trong kho¶ng FO. – DÞch AB ra xa hoÆc vµo gÇn thì hớng tia BI có thay đổi không ?  híng cña tia lã IK nh thÕ nµo ? – ¶nh B lµ giao ®iÓm cña tia nµo ?  B n»m trong kho¶ng nµo ? Hoạt động 4 : So sánh độ lớn của ảnh tạo bởi TKPK và TKHT.

(103) – GV yªu cÇu nhãm 2 HS : 1 HS vÏ ¶nh cña TKHT. 1 HS vÏ ¶nh cña TKPK – HS lên bảng vẽ. Vẽ theo tỉ lệ thống nhất để dễ so s¸nh. – Yªu cÇu c¸c nhãm nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm m×nh.. III. §é lín cña ¶nh t¹o bëi c¸c TK. Hoạt động theo nhóm 2HS vẽ vào vở f = 12 cm. d = 8 cm. NhËn xÐt : + ¶nh ¶o cña TKHT bao giê còng lín h¬n vËt. + ¶nh ¶o cña TKPK bao giê còng nhá h¬n vËt. Hoạt động V. Vận dụng, củng cố, hớng dẫn về nhà IV. VËn dông 1. VËn dông C6 ¶nh ¶o cña TKHT vµ TKPK – HS tr¶ lêi C6. gäi 1 HS kh¸ tr¶ lêi  Gièng nhau : Cïng chiÒu víi vËt. Gäi 1 HS yÕu tr¶ lêi.  Kh¸c nhau : ¶nh ¶o cña TKHT lín h¬n vËt, ¶nh ¶o cña TKPK nhá h¬n vËt vµ n»m trong kho¶ng tiªu cù  C¸ch ph©n biÖt nhanh chãng : – HS nªu c¸ch ph©n biÖt nhanh chãng. – Sê tay thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a  TKHT ; thÊy r×a – NÕu cã thêi gian th× yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ dµy h¬n gi÷a  TKPK nh©n. Kh«ng cã thêi gian yªu cÇu HS vÒ nhµ tÝnh – §a vËt gÇn TK  ¶nh cïng chiÒu nhá h¬n vËt  C7. TKPK ¶nh cïng chiÒu lín h¬n vËt  TKHT. NÕu HS kh«ng biÕt v× trong líp cã thÓ kh«ng cã. C8 – HS cËn thÞ qu¸ nÆng th× GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt ngêi cËn thÞ ®eo TKPK  nh×n qua TK thÊy m¾t b¹n nh thÕ nµo ? (hoặc có thể để câu này vào bài mắt cận và mắt l·o). Cñng cè : Vật đặt càng xa TKPK  d thay đổi nh thế nào ? Vật đặt càng xa TK  d càng lớn. VÏ nhanh trêng hîp trªn cña C5  d = 20 cm – d > f ? – HS tổng hợp kiến thức đã thu thập đợc trong – dmax = f bµi. GV chuÈn l¹i kiÕn thøc  yªu cÇu HS ghi l¹i phÇn ghi nhí..

(104) Híng dÉn vÒ nhµ – HS häc phÇn ghi nhí. – Lµm bµi tËp : C7 SGK. – Lµm bµi tËp SBT. – ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh : + B¶n b¸o c¸o thùc hµnh. 1. Tr¶ lêi c©u hái: a, b, c, d, c lµm tríc ë nhµ. V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ........................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................ Tuần: 25 Ngày Soạn: 15/02/2013 Ngày dạy : 23/02/2013. TiÕt 46 Bµi46 : Thùc hµnh: ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ. I- Môc tiªu 1.KiÕn thøc: 1-LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay), c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y. Cho máy hoạt động, nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay( đền sáng, chiều quay của vôn kế xoay chiều ) Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao 2- LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕU1/U2=n1/n2 T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y thø cÊp khi m¹ch hë T×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t. 2.Kü n¨ng:Cã kü n¨ng thùc hµnh tèt 3.Thái độ: Cẩn thận, trung thực II- ChuÈn bÞ: §èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh 1m¸y ph¸t ®iÖn nhá 1bóng đèn 3V 1máy biến thế nhỏ có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo lắp đợc 1nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V 6sîi d©y dµi 30cm 1v«n kÕ xoay chiÒu 0-15V III. Ph¬ng ph¸p: Thực hành, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi.

(105) C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động2: Vận hành máy điện xoay chiều. I. Vận hành máy phát điện xoay chiều đơn T×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña m¸y ph¸t ®iÖn gi¶n xoay chiều. ảnh hởng của chiều quay của máy, tốc độ C1 : của máy đến hiệu điện thế ở đầu ra của máy GV: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN nh H 38.1 HS: Quan s¸t, Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o C2 : GV: Y/C HS tr¶ lêi C1, C2 HS: thu thập thông tin để trả lời C1,C2 Hoạt động3: Vận hành máy biến thế II. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ TiÕn hµnh TN lÇn 1: phèi m¸y biÕn thÕ vµ c¸c phô kiÖn ( v«n -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c -Ph©n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, d©y nèi cho mçi vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo nhãm) b¶ng -Quan s¸t,híng d·n c¸c nhãmviÖc lÊy ®iÖn vµo TiÕn hµnh TN lÇn 2: ®iÖn xoay chiÒu -Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c nguån -Nh¾c nhë nhãm vÒ kû luËt vµ an t khi sö vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK . T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë dông nguånc¸c ®iÖn hai ®Çu cuén s¬ cÊp, ®o U1,U2.Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng TiÕn hµnh TN lÇn 3: -Cuén s¬ cÊp 400 vßng cuén thø cÊp 200 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng D. Cñng cè: - Nêu mục đích bài thực hành - GV nhËn xÐt giê thùc hµnh vµ thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm E. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II - Tr¶ lêi ë nhµ c¸c c©u hái phÇn tù kiÓm tra V.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: ................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................

(106) Tuần 26 Ngày Soạn: 25/02/2012 Ngày Giảng: 28/02/2012. TiÕt 49. ÔN TẬP. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: Ôn tập và hệ thống hoá những kiến thức đã học từ đầu HKII 2- KÜ n¨ng: LuyÖn tËp gi¶i bµi tËp vÒ phÇn quang häc 3- Thái độ: Ngiªm tóc, hîp t¸c nhãm, cã ý thøc thu thËp th«ng tin. II- Chuẩn bị đồ dùng * §èi víi GV: Néi dung «n tËp * mçi nhãm HS: Kiến thức đã học III- Ph¬ng ph¸p: Tổng hợp, vận dụng, vấn đáp, hoạt động nhóm IV- Tổ chức hoạt động dạy học A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật: §Þnh luËt ¤m GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? §Þnh luËt Jun-Lenx¬ HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đợc học Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 2. -§Þnh luËt -BiÓu thøc -Giải thích các đại lợng trong công GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn thøc trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 2- C¸c kh¸i niÖm: HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại lợng có I= I1= I2 trong công thức mà em đã học: U=U1+ U2 HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c U1 R1 = đại lợng trong công thức U2 R2 BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 1 R2 Cã hai ®iÖn trë: R1.R2 I1 R2 R= ; = ; H= GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? R 1+ R 2 I2 R1 HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c Qthu . 100 % Qtoa Hoạt động 2: Làm bài tập Qthu=cm.(t2-t1).

(107) GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra. Tõ trêng C¸c qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c +¸p dông qui t¾c II. Bµi tËp: Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 8.2-8.5., 11.2-11.4,. D. Cñng cè: - GV bổ sung thêm bài tập củng cố sau: Cho hai thanh thép giống hệt nhau, 1 thanh có từ tính. Làm thế nào để ph©n biÖt hai thanh? - Nếu HS không có phơng án trả lời đúng  GV cho các nhóm tiến hành thí nghiệm so sánh từ tính của thanh nam châm ở các vị trí khác nhau trên thanh  HS phát hiện đợc: Từ tính của nam châm tập trung chủ yếu ở hai đầu nam châm. Đó cũng là đặc điểm HS cần nắm đợc để có thể giải thích đợc sự phân bố đờng sức tõ ë nam ch©m trong bµi sau. E. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc tõ ®Çu n¨m hoc - ChuÈn bÞ cho giê sau kiÓm tra häc k× I. Tuần 26 Ngày Soạn: 28/02/2012 Ngày Giảng: 3/03/2012. TiÕt 50 KIÊM TRA. I. môc tiªu KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu HKII, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS để có biện pháp bồi dỡng phù hợp với từng đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu HKII III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra.

(108) A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Phần I : Chọn chữ cái A, B, C, D đứng trớc câu trả lời đúng của các câu sau : 1. Đặt một vật trớc thấu kímh phân kì sẽ thu đợc ảnh nào dới đây : A. ¶nh ¶o lín h¬n vËt C. ¶nh thËt lín h¬n vËt B. ¶nh ¶o nhá h¬n vËt D. ¶nh thËt nhá h¬n vËt 2. Vật đặt ngoài khoảng OF của thấu kính hội tụ ta sẽ thu đợc ảnh nào dới đây : A. ¶nh thËt, cïng chiÒu víi vËt C. ¶nh ¶o, cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt B. ¶nh thËt, ngîc chiÒu víi vËt D. ¶nh ¶o, cïng chiÒu vµ nhá h¬n vËt 3. Kết luận nào dới đây là đúng ? A. ¶nh ¶o cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi C. ¶nh thËt cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi tô tô lín h¬n vËt nhá h¬n vËt B. ¶nh cña mét vËt qua thÊu kÝnh ph©n D. ¶nh thËt cña mét vËt qua thÊu kÝnh ph©n k× k× lµ ¶nh ¶o, lín h¬n vËt nhá h¬n vËt 4. ThÊu kÝnh héi tô lu«n cho ¶nh ¶o khi nµo ? A. Khi vật đặt ở ngoài khoảng tiêu cự C. Khi vật đặt ở trong khoảng tiêu cự B. Khi vật đặt ở rất xa thấu kính D. Khi vật đặt ở tiêu điểm của thấu kính PhÇn II : H·y ®iÒn tõ ( hoÆc côm tõ ) thÝch hîp vµo chç trèng cña c¸c c©u sau ? 1. HiÖn tîng tia s¸ng bÞ gÉy khóc t¹i mÆt ph©n c¸ch khi truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc gäi lµ ................................................................................................................................ 2. ThÊu kÝnh héi tô cã phÇn gi÷a ......................................................................................... 3. Tia s¸ng ®i song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh ph©n k× cho tia lã ............................ tiªu ®iÓm 4. Vật đặt trong tiêu điểm của thấu kính phân kì cho ảnh ................................................... PhÇn III : Gi¶i c¸c bµi tËp sau : Bµi 1 : B Trªn h×nh vÏ, AB lµ vËt s¸ng, A’B’ lµ ¶nh thËt cña AB qua thÊu kÝnh . A’ ’ ’ a, Nªu c¸ch dùng ¶nh A B cña AB qua thÊu kÝnh vµ vÏ ¶nh b, Xác định loại thấu kính, trục chính và các tiêu điểm của thấu kính A Bµi 2 : Chøng minh r»ng, víi thÊu kÝnh héi tô khi cho ¶nh thËt ta lu«n cã : B’ ' ' 1 1 1 = + vµ AB = d ' f d d AB d ----- HÕt -----. §¸p ¸n + biÓu ®iÓm Phần I: (2 điểm) Mỗi câu đúng cho 0,5 điểm 1 – B ; 2 – B ; 3 –A; 4 – C Phần II: (2 điểm) Mỗi cụm từ đúng cho 0,5 điểm 1. HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng 3. KÐo dµi ®i qua 2. Dµy h¬n phÇn r×a 4. ¶o, cïng chiÒu, lín h¬n vËt PhÇn III: (6 ®iÓm) I B F’ C©u 1: (2 ®iÓm): - Vẽ hình đúng: 0,5 đ - Xác định đúng loại TK, F trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm: 0,5® A. A’. . o B’. Nèi A víi A’, B víi B’ c¾t nhau t¹i O, tõ O dùng TK vu«ng gãc AA’ (trôc chÝnh) A’B’ ngîc chiÒu AB  TKHT. Từ B chiếu tia sáng // , tia đó đi tới B’ cắt  tại F’ C©u 2: (4 ®iÓm) Vẽ đúng hình: 0,5đ  A’OB đồng dạng  AOB có:. A, B, AB. , = OA OA. =. d, d. (0,5®).

(109)  A’F’B’ đồng dạng  OF’I có:. ' OI = OF ' AB AF. '. '. = OA −' A' F AF. '. (1®). AB d − d+ f f = = (0,5®) ' ' d − f d − f AB d f = (0,5®) ' d−f d 1 1 1 = = (1®) f d d' -----------------HÕt-----------------. V× OI=AB nªn: Hay: ⇒. Tuần 27 Ngày Soạn: 2/03/2012 Ngày Giảng: 5/03/2012. TiÕt 51 Bµi47: SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu và chỉ ra đợc hai bộ phận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối.  Nêu và giải thích đợc đặc điểm của ảnh hiện trên phim của máy ảnh.  Dựng đợc ảnh của vật đợc tạo ra trong máy ảnh..

(110) 2. KÜ n¨ng :  Biết tìm hiểu kĩ thuật đã đợc ứng dụng trong kĩ thuật, cuộc sống. 3. Thái độ :  Say mê, hứng thú khi hiểu đợc tác dụng của ứng dụng. II ChuÈn bÞ.  M« h×nh m¸y ¶nh.  Mét m¸y ¶nh b×nh thêng (NÕu cã). III. Ph¬ng ph¸p: Trực quan, Thực hành, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Vật đặt ở vị trí nào thì TKHT tạo đợc ảnh hứng trên màn độ lớn của vật không đổi, độ lớn của ảnh phụ thuéc vµo yÕu tè nµo ? C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 : Tạo tình huống học tập Nh SGK hoặc có thể đặt vấn đề : Nhu cầu cuộc sống muốn ghi l¹i h×nh n¶h cña vËt th× ta ph¶i dïng dông cô g× ? GV: Yêu cầu HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : I. CÊu t¹o m¸y ¶nh. + Bé phËn quan träng cña m¸y ¶nh lµ g× ? Hai bé phËn quan träng cña m¸y ¶nh lµ : + VËt kÝnh lµ thÊu kÝnh g× ? V× sao ? - vËt kÝnh + T¹i sao ph¶i cã buång tíi ? HS: có thể không hiểu vì sao có buồng tối và GV nên động viên - buång tèi. HS đặt lại câu hỏi với GV là “buồng tối là gì ?” GV: Yªu cÇu HS t×m hiÓu c¸c bé phËn trªn m¸y ¶nh thËt hoÆc m« hình sơ đồ. HS: Th¶o luËn nhãm GV: VÞ trÝ cña ¶nh ph¶i n»m ë bé phÇn nµo ? HS: §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi Hoạt động 3 : Tìm hiểu ảnh của một vật trên phim. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 (gäi HS trung b×nh). HS: Tr¶ lêi C1 C1 : ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc GV:Yªu cÇu HS kh¸ nhËn xÐt, HS: §øng t¹i chç nhËn xÐt chiÒu víi vËt, nhá h¬n vËt. GV:Yªu cÇu HS tù chøng minh. HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. GV: Yêu cầu tự rút ra kết luận ảnh của vật đặt trớc máy ảnh có đặc ®iÓm g× ? HS: Th¶o luËn rót ra KL Hoạt động IV : Vận dụng GV: Yªu cÇu HS hoµn thµnh C5 vµ C6 vµo vë HS: Thảo luận nhóm để hoàn thành C5, C6. C2 : d = 2m = 200cm d = 5cm. Tam giác vuông ABO đồng dạng tam gi¸c vu«ng ABO AB5 AO h d 200     A' B ' 40. A'O h ' d' 40 = 40. h h = 40. KÕt luËn. ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu vµ nhá h¬n vËt. II. VËn dông C5 C6 D. Cñng cè: - ảnh trên phim trong máy ảnh có đặc điểm gì? - Y/c hoµn thµnh trªn líp BT 47.4 SBT E. Híng dÉn vÒ nhµ: - häc thuéc ghi nhí - lµm c¸c bµi tËp trong SBT.

(111) Tuần 27 Ngày Soạn: 2/03/2012 Ngày Giảng: 10/03/2012. TiÕt 52 Bµi 48- M¾t. i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu và chỉ ra đợc trên hình vẽ (hay trên mô hình) hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh vµ mµng líi.  Nêu đợc chức năng thuỷ tinh thể và màng lới so sánh đợc chúng với các bộ phận tơng ứng của máy ¶nh.  Trình bày đợc khái niệm sơ lợc về sự điều tiết mắt, điểm cực cận và điểm cực viễn.  BiÕt c¸ch thö m¾t 2. KÜ n¨ng :  RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu bé phËn quan träng cña c¬ thÓ lµ M¾t theo khÝa c¹nh VËt lÝ.  Biết cách xác định điểm cực cận và cực viễn bằng thực tế. 3. Thái độ :  Nghiªm tóc nghiªn cøu øng dông vËt lÝ. II ChuÈn bÞ. §èi víi GV vµ c¶ líp :  1 tranh vÏ con m¾t bæ däc.  1 m« h×nh con m¾t  1 b¶ng thö m¾t cña y tÕ. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Tên hai bộ phận quan trọng nhất của máy ảnh là gì ? tác dụng của các bộ phận đó. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§1: T¹o t×nh huèng häc tËp NhËn xÐt SGK H§2: T×m hiÓu cÊu t¹o m¾t. I. CÊu t¹o cña m¾t GV: Yêu cầu HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : 1. CÊu t¹o : + Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ? – Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ + Bộ phận nào của mắt đóng vai trò nh TKHT ? Tiêu cự của nó thÓ thuû tinh vµ mµng líi. có thể thay đổi nh thế nào ? – ThÓ thuû t×nh lµ 1 TKHT, nã phång lªn HS: tr¶ lêi vµ ghi vµo vë dẹt xuống để thay đổi f ….

(112) GV:¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u ? HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời GV: NhËn xÐt vµ chop HS ghi vë HS: Ghi vë GV: Cho HS so s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh HS: So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh GV: NhËn xÐt HS: Ghi vở nhận xét đúng H§3: T×m hiÓu sù ®iÒu tiÕt cña m¾t GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu tµi liÖu tr¶ lêi c©u hái : -§Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh g× ? -Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ g× ? HS: tr¶ lêi vµ ghi vµo vë GV: Yªu cÇu 2 HS vÏ lªn ¶nh cña vËt lªn vâng m¹c khi vËt ë xa và gần  f của thể thuỷ tinh thay đổi nh thế nào ? HS: vÏ ¶nh vµo vë H§4: §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn GV: Y/c HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi : + §iÓm cùc viÔn lµ g× ? + Kho¶ng cùc viÔn lµ g× ? HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêi GV: th«ng b¸o HS thÊy ngêi m¾t tèt kh«ng thÓ nh×n thÊy vËt ë rÊt xa vµ m¾t kh«ng ph¶i ®iÒu tiÕt. HS: Ghi vë GV: Y/c HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + §iÓm cùc cËn lµ g× ? + Kho¶ng cùc cËn lµ g× ? HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêi GV: th«ng b¸o cho HS râ t¹i ®iÓm cùc cËn m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nªn mái m¾t. HS: Ghi vë GV: Yêu cầu HS xác định điểm cực cận, khoảng cực cận của m×nh. HS: xác định cực cận và khoảng cách cực cận. H§5: VËn dông GV: HDHS hoµn thµnh C6 HS: Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh C6. – Màng lới ở đáy mắt, tại đó ảnh hiện lên râ. 2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nh C1 : – Gièng nhau : + ThÓ thuû tinh vµ vËt kÝnh đều là TKHT. + Phim và màng lới đều có tác dụng nh mµn høng ¶nh. Kh¸c nhau : + Thể thuỷ tinh có f có thể thay đổi + Vật kính có f không đổi.. VËt cµng xa tiªu cù cµng lín. III. §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. 1. Cùc viÔn CV : Lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t cßn nh×n thÊy vËt. Kho¶ng cùc viÔn lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm cực viễn đến mắt. 2. Cùc cËn – Cùc cËn lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cßn nh×n râ vËt. + Khoảng cách từ điểm cực cận đến mắt là kho¶ng cùc cËn. C4 : IV. VËn dông: C6 : Cùc viÔn lµ f dµi nhÊt Cùc cËn lµ f ng¾n nhÊt.. D. Cñng cè : GV: HDHS hoµn thµnh C5 HS: Hoµn thµnh C5 theo HD GV; Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy HS: §¹i diÖn lªn tr×nh bµy trªn b¶ng, c¸c HS kh¸c lµm vµo vë 5 phót sau GV kiÓm tra vë cña 3 HS. Ch÷a bµi trªn b¶ng + HS ph¶i tãm t¾t + Dùng h×nh + Chøng minh E. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp – SBT. Tuần 28. TiÕt 53.

(113) Ngày Soạn: 9/03/2012 Ngày Giảng: 12/03/2012. Bµi 49- MẮT CẬN – MẮT LÃO. I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu đợc đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn đợc các vật ở xa mắt và cách khắc phục tật cận thÞ lµ ph¶i ®eo TKPK.  Nêu đợc đặc điểm chính của mắt lão là không nhìn đợc vật ở gần mắt và cách khắc phục tật mắt l·o lµ ®eo TKHT.  Giải thích đợc cách khắc phục tật cận thị và tật mắt lão.  BiÕt c¸ch thö m¾t b»ng b¶ng thö m¾t. 2. KÜ n¨ng :  Biết vận dụng các kiến thức Quang học để hiểu đợc cách khắc phục tật về mắt. 3. Thái độ :  CÈn thËn. II.ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS :  1 kÝnh cËn  1 kÝnh l·o. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Em h·y so s¸nh ¶nh ¶o cña TKPK vµ ¶nh ¶o cña TKHT C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ1: Đặt vấn đề : Nh SGK. H§2: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ vµ c¸ch kh¾c phôc I. M¾t cËn GV: Y/c HS lµm C1 1. Nh÷ng biÓu hiÖn cña tËt cËn thÞ HS: lµm C1 HS ghi l¹i biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ : y GV: gäi 2 HS b¸o c¸o kÕt qu¶. (1), y (3), y (4). HS: b¸o c¸o kÕt qu¶ C2 : M¾t cËn kh«ng nh×n râ nh÷ng vËt ë xa GV: híng dÉn HS th¶o luËn  cña m¾t cËn gÇn h¬n b×nh thêng. HS: lµm theo C3  GV híng dÉn HS th¶o luËn. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ C3 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a máng h¬n r×a. GV: Y/c HS đọc tài liệu PP2 : Để tay ở các vị trí trớc kính đều thấy HS: Däc SGK ¶nh ¶o nhá h¬n vËt. GV: Y/c HS lµm theo C4 HS: Th¶o luËn vµ hoµn thµnh C4 GV: nhÊn m¹nh kÝnh cËn thÝch hîp lµ F  cùc viÔn). GV: ¶nh cña vËt qua kÝnh cËn n»m trong kho¶ng nµo ? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: NÕu ®eo kÝnh m¾t cã nh×n thÊy vËt kh«ng ? V× sao ? HS kÕt luËn KÝnh cËn lµ lo¹i TK g× ? HS: §¹i diÖn tr¶ lêi GV: Ngời đeo kính cận với mục đích gì ? KÝnh cËn thÝch hîp víi m¾t lµ ph¶i cã F nh thÕ nµo HS: §¹i diÖn tr¶ lêi H§3: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t l·o c¸ch kh¾c phôc GV: Cho HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi : + M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi cã tuæi nh thÕ nµo ? + Cc so víi m¾t b×nh thêng nh thÕ nµo ? HS: Däc tµi liÖu, th¶o luËn vµ ghi vµo vë : GV: Y/c HS tr¶ lêi c©u hái C5. HS tr¶ lêi c©u hái C5.. GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái. II. M¾t l·o 1. Nh÷ng dÆc ®iÓm cña m¾t l·o – M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi giµ. – Sù ®iÒu tiÕt m¾t kÐm nªn chØ nh×n thÊy vËtt ë xa mµ kh«ng thÊy vËt ë gÇn. – Cc xa h¬n Cc cña ngêi b×nh thêng. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o.

(114) + ¶nh cña vËt qua TKHT n»m ë gÇn hay xa m¾t ? + M¾t l·o kh«ng ®eo kÝnh cã nh×n thÊy vËt kh«ng ? HS: th¶o luËn vµ tr¶ lêi. C5 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a. PP2 để vật ở gần thấy ảnh cùng chiều lớn h¬n vËt.. GV: Y/c th¶o luËn vµ rót ra KL HS: rót ra kÕt luËn vÒ c¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o. H§4: VËn dông GV: HD HS hoµn thµnh C7,C8 HS: Hoµn thµnh C7,C* theo HD. Kết luận : Mắt lão phải đeo TKHT để nhìn thÊy vËt ë gÇn h¬n Cc III. VËn dông 1. VËn dông. C7 : C8 : D. Cñng cè: Nªu nhËn xÐt : BiÓu hiÖn cña ngêi cËn thÞ, l·o, c¸ch kh¾c phôc. Y/c HS đọc phần ghi nhớ E. Híng dÉn vÒ nhµ Häc phÇn ghi nhí gi¶i thÝch c¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ vµ m¾t l·o. Lµm bµi tËp SBT. V.Rút kinh nghiệm tiết dạy:. Tuần 28 Ngày Soạn: 9/03/2012 Ngày Giảng: 17/03/2012. TiÕt 54 Bµi 50- KÍNH LÚP. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc : Biết đợc kính lúp dùng để làm gì? Nêu đặc điểm của kính lúp. Nêu đợc ý nghĩa của số bội giác của kính lúp . Biết cách sử dụng kính lúp để nhìn đợc vật kích thớc nhỏ. 2. KÜ n¨ng : Tìm tòi ứng dụng kĩ thuật để hiểu biết KT trong đời sống qua bài Kính lúp. 3. Thái độ : Nghiªn cøu, chÝnh x¸c. II - ChuÈn bÞ Mỗi nhóm có 1- 2 kính lúp có độ bội giác khác nhau. Thíc nhùa cã GHD = 30cm vµ §CNN : 1mm 3 vËt nhá : con kiÕn chiÕc l¸ c©y, x¸c con kiÕn. Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: Cho 1 TKHT, h·y dùng ¶nh cña vËt khi f > d H·y nhËn xÐt ¶nh cña vËt..

(115) C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 ĐVĐ : C1 : Nh SGK. C2 : Trong môn sinh học các em đã đợc quan sát các vật nhỏ bằng dụng cụ gì ? Tại sao nhờ dụng cụ đó mà quan sát đợc các vật nhỏ nh vậy. Bài này giúp các em giải quyết đợc thắc mắc đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu kính lúp HS đọc tài liệu, trả lời các câu hỏi – Kính lúp là gì ? Trong thực tế em đã thấy dùng kính lúp trong trêng hîp nµo ? – GV gi¶i thÝch sè béi gi¸c lµ g× ? – Mèi quan hÖ gi÷a béi gi¸c vµ tiªu cù nh thÕ nµo ? – GV cho HS dùng 1 vài kính lúp có độ bội giác khác nhau để quan sát cùng 1 vật nhỏ – Rút ra nhận xét. HS lµm viÖc c¸ nh©n C1 vµ C2. Ghi b¶ng. I. KÝnh lóp lµ g× ? HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u hái KÝnh lóp lµ TKHT cã f ng¾n – Sè béi gi¸c cµng lín cho ¶nh quan s¸t cµng lín.. 25 25  f f –G= kho¶ng c¸ch Cc C1 : G cµng lín sÏ cã f cµng ng¾n 25 HS rót ra kÕt luËn : KÝnh lóp lµ g× ? Cã t¸c dông nh thÕ C2 : G = f = 1,5 nµo ? Sè béi gi¸c G cho biÕt g× ? Hoạt động 3 : Nghiên cứu cách quan sát một vật nhỏ qua kÝnh lóp – Yªu cÇu HS thùc hiÖn trªn dông cô thÝ nghiÖm. – Tr¶ lêi C3 – Tr¶ lêi C4. – HS rót ra kÕt luËn c¸ch quan s¸t vËt nhá qua TK. – Hoạt động IV : Vận dụng. 25  f = 1,5 = 16,6 cm. KÕt luËn : – KÝnh lóp lµ TKHT. – Kính lúp dùng để quan sát vật nhỏ. – G cho biết ảnh thu đợc gấp bội lần so víi khi kh«ng dïng kÝnh lóp. II. C¸ch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp. HS lµm viÖc theo nhãm : – §Èy vËt AB vµo gÇn TK quan s¸t ¶nh ¶o cña vËt qua TK. – ¶nh ¶o, to h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt. – Muèn cã ¶nh ¶o lín h¬n vËt th× vËt đặt trong khoảng FO (d < f) Kết luận : Vật đặt trong khoảng trên của kính lúp cho thu đợc ảnh ảo lớn hơn vật. III. VËn dông C5 C6. D. Cũng cố – Yªu cÇu HS kÓ l¹i mét sè trêng hîp dïng kÝnh lóp trong thùc tÕ – Thùc hiÖn Cc cho biÕt f GV th«ng b¸o. E. Híng dÉn vÒ nhµ : – Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp SGK. – «n tËp bµi tËp tõ bµi 40 50 V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY:.

(116) Tuần 29 Ngày Soạn: 17/03/2012 Ngày Giảng: 19/03/2012. TiÕt 55 Bµi 51- bµi tËp quang h×nh häc. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc : Vận dụng kiến thức để giải đợc các bài tập định tính và định lợng về hiện tợng khúc xạ ánh sáng, về TK và về các dụng cụ quang học đơn giản (máy ảnh, con mắt, kính cận, kính lão, kính lúp). Thực hiện đợc các phép tính về hình quang học. Giải thích đợc một số hiện tợng và một số ứng dụng về quang hình học. 2. KÜ n¨ng : Gi¶i c¸c bµi tËp vÒ quang h×nh häc. 3. Thái độ : CÈn thËn. II - ChuÈn bÞ : GV : ChuÈn bÞ mçi nhãm : 1 b×nh h×nh trô 1 b×nh chøa níc trong HS «n tËp bµi tËp tõ bµi 40  50. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, vận dụng, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức B, KiÓm tra: HS 1 : Chữa bài tập 49 . 1 và 49 . 2 (HS trung bình) có thể để 3 HS cùng lên trên bảng HS 2 : Ch÷a bµi tËp 49 . 3 (HS kh¸) HS 3 : Ch÷a bµi tËp 49 . 4 (HS giái) – C¸c HS kh¸c theo dâi bµi cña b¹n ch÷a C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 : Chữa bài tập SGK 1, BT1: Bµi 1 : §Ó 1 vËt nÆng ë t©m O HS lµm thÝ nghiÖm lÇn lît cho c¸c HS trong b1 TN – Yêu cầu HS tìm vị trí của mắt để sao cho thành nhãm cïng quan s¸t. bình vừa che khuất hết đáy. – §æ níc vµo l¹i thÊy t©m O – Yêu cầu HS vẽ hình theo đúng quy định b.2 – T¹i sao m¾t chØ nh×n thÊy ®iÓm.  HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi ghi vë.

(117) – Tại sao đổ nớc vào bình tối 3 h = 4 h thì mắt lại nhìn đợc O.. – Làm thế nào để vẽ đợc đờng truyền ánh sáng từ O  mắt. – Giải thích tại sao đờng truyền ánh sáng lại gãy khúc tại O (gäi HS häc yÕu) A. – Yªu cÇu HS lµm viÖc c¸ nh©n. – Mét HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp (yªu cÇu HS chän tØ lÖ thÝch hîp trªn b¶ng) – Sau 7 phót GV kiÓm tra nh¾c nhë HS nµo cha lµm theo yêu cầu của bài là lấy đúng tỉ lệ. – §éng viªn HS dùng ¶nh theo tØ lÖ hîp lÝ, cÈn thËn  kÕt qu¶ chÝnh x¸c. – GV chấm 3 bài của HS (cả 4 đối tợng giỏi, khá, trung b×nh, yÕu.). – HS lµm viÖc c¸ nh©n 7 phót. – GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : + §Æc ®iÓm chÝnh cña m¾t cËn lµ g× ? + Ngêi cµng cËn nÆng th× Cv cµng ng¾n hay dµi ? + C¸ch kh¾c phôc. – AS tõ A truyÒn vµo m¾t – Cßn ¸nh s¸ng tõ O bÞ ch¾n kh«ng truyÒn vµo m¾t.  HS th¶o luËn ( tr¶ lêi, ghi vë) – M¾t nh×n thÊy O  ¸nh s¸ng tõ O truyÒn qua níc  qua kh«ng khÝ vµo m¾t  HS th¶o luËn : ¸nh s¸ng tõ O truyÒn tíi mÆt ph©n c¸ch gi÷a 2 môi trờng, sau đó có 1 tia khúc xạ trùng với tia IM, v× vËy I lµ ®iÓm tíi.  nối OIM là đờng truyền ánh sáng từ O vào m¾t qua m«i trêng níc vµ kh«ng khÝ. 2, Bµi 2 HS lµm viÖc c¸ nh©n. d = 16cm f = 12 cm tØ lÖ 4 cm  1 cm. h = ............ h = ........... h h = ........... D. Củng cố CVH = 40 cm CVB = 60 cm a)  M¾t cËn Cv gÇn h¬n b×nh thêng.  Hoµ cËn h¬n B×nh v× CVH < CVB. b)  Đeo TKPK để tạo ảnh gần mắt (trong khoảng tiêu cự) + KÝnh thÝch hîp kho¶ng Cc  F  fH < f B .. E. Híng dÉn vÒ nhµ – Làm lại các bài tập đã cho với lập luận đầy đủ hơn.. Tuần 29 Ngày Soạn: 17/03/2012. TiÕt 56. Bµi 52 - ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu.

(118) Ngày Giảng: 24/03/2012 : I - Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Nêu đợc ví dụ về ánh sáng trắng và ánh sáng màu.  Nêu đợc ví dụ về sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu.  Giải thích đợc sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu trong một số ứng dụng trong thực tế. 2. KÜ n¨ng :  Kĩ năng thiết kế thí nghiệm để tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 3. Thái độ :  Say mê nghiên cứu hiện tợng ánh sáng đợc ứng dụng trong thực tế. II - chuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm.  Một số nguồn sáng màu nh đèn lade, bút lade, đèn phóng điện.  Một đèn phát ra ánh sáng trắng, đèn con đỏ, xanh.  1 bé läc mµu.  1 b×nh níc trong. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 : Tạo tình huống học tập. Trong thực tế ta đợc nhìn thấy ánh sáng có các loại màu. VËy vËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng tr¾ng ? VËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng mµu ? Hoạt động 2 : Tìm hiểu nguốn ánh sáng trắng và nguồn I. Nguồn phát ra ánh sáng trắng và ánh s¸ng ¸nh s¸ng mµu. 1. C¸c nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng – Yêu cầu HS đọc tài liệu và quan sát nhanh vào dây tóc HS tr¶ lêi, thèng nhÊt, ghi vµo vë nguån s¸ng bóng đèn đang sáng bình thờng (chú ý không cho HS nhìn ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng lµ lâu vào dây tóc bóng đèn đáng sáng bình thờng  dễ làm – MÆt trêi (trõ buæi b×nh minh hoµng h«n) nhøc m¾t) – Các đèn dây đốt khi nóng sáng bình th– Nguồn sáng là gì ? Nguồn sáng trắng là gì ? Hãy nêu ví êng. dô ? – Các đèn ống (ánh sáng lạnh).màu. 2. C¸c nguån s¸ng mµu. – Nguån s¸ng mµu lµ néi tù ph¸t ra ¸nh HS đọc tài liệu, phát biểu nguồn ánh sáng màu là gì ? Tìm s¸ng mµu. hiểu đèn lade và đèn lade trớc khi có dòng điện chạy qua : VÝ dô nh : Nguån s¸ng mµu nh bÕp cñi mµu kính của đèn màu gì ? Khi có dòng điện đèn phát ánh sáng đỏ, bếp ga loại tốt màu xanh, đèn hàn : màu mµu g× ? xanh sÉm. Ngoµi ra yªu cÇu HS t×m thªm vÝ dô nguån s¸ng mµu trong II. C¸ch t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc thùc tÕ. mµu lµ tÊm kÝnh, m¶nh giÊy bãng, nhùa Hoạt động 2 : Nghiên cứu cách tạo ra ánh sáng màu trong cã mµu. b»ng tÊm läc mµu. 1. ThÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 : GV yÕu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh tµi liÖu yªu cÇu ghi l¹i Chiếu 1 chùm sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ  kÕt qu¶ vµo vë. đợc ánh sáng màu ... ThÝ nghiÖm 2 : Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ  đThay tấm lọc màu đỏ thứ hai bằng tấm lọc màu xanh îc ¸nh s¸ng mµu... ThÝ nghiÖm 3 : Thay tấm lọc màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh Dựa vào kết quả thu đợc qua thí nghiệm, yêu cầu HS thực  đợc ánh sáng màu... hiÖn C1 2. C¸c thÝ nghiÖm t¬ng tù. Thực hiện nhanh : Thay tấm lọc màu, đỏ bằng tấm lọc màu HS trao đổi nhóm, qua các thí nghiệm rút ra nhËn xÐt. xanh, đặt tiếp tâm lọc màu đỏ sau tấm lọc màu xanh. 3. KÕt luËn : Yªu cÇu HS so s¸nh kÕt qu¶ c¸c thÝ nghiÖm. HS phát biểu  cả lớp trao đổi, GV chuẩn hoá lại kiến thức. + Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đợc ¸nh s¸ng ....... – Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2. + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc cïng mµu Nếu HS không trả lời đợc thì gợi ý cho HS tấm lọc màu đỏ ta đợc ánh sáng ........ truyền ánh sáng đỏ đi qua thì có hấp thụ ánh sáng đỏ + ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc kh¸c mµu kh«ng ?.

(119) Hoạt động 3 : Vận dụng Yªu cÇu HS thùc hiÖn C3, C4,  gäi HS trung b×nh tr¶ lêi.. ta đợc ánh sáng ........  TÊm läc mµu nµo th× hÊp thô ........ ¸nh sáng màu đó hấp thụ ........ ánh sáng màu kh¸c. III. VËn dông HS tr¶ lêi vµo vë.. D. Cñng cè. - HS ph¸t biÓu vµ ghi phÇn ghi nhí, lÊy thªm vÝ dô, lµm bµi tËp SBT. - GV th«ng b¸o phÇn "cã thÓ em cha biÕt". E. híng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi - Lµm c¸c BT trong SBT. Tuần 30 Ngày Soạn: 23/03/2012 Ngày Giảng: 26/03/2012. TiÕt 57 Bµi 53 - SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG. I Môc tiªu 1. KiÕn thøc :  Phát biểu đợc khẳng định : Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.  Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận : trong chïm s¸ng tr¾ng cã chøa nhiÒu chïm s¸ng mµu.  Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra đợc kết luận vÒ sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. 2. KÜ n¨ng :  KÜ n¨ng ph©n tÝch hiÖn tîng ph©n ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu qua thÝ nghiÖm.  Vận dụng kiến thức thu thập đợc giải thích các hiện tợng ánh sáng màu nh cầu vồng, bong bóng xà phßng ... díi ¸nh tr¨ng. 3. Thái độ :  CÈn thËn, nghiªm tóc. II. ChuÈn bÞ : §èi víi mçi nhãm HS :  1 lăng kính tam giác đều.  1 mµn ch¾n trªn cã khoÐt 1 khe hÑp.  1 bộ tấm lọc màu đỏ, màu xanh, nửa đỏ, nửa xanh.  1 đĩa CD. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS1 : Ch÷a bµi tËp 52 . 2 vµ 52 . 5 HS2 : Ch÷a bµi tËp 52 . 4 C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 Tạo tình huống C1 : Nh SGK. C2 : Có hình ảnh màu sắc rất lung linh, đó là cầu vồng, bong.

(120) bãng xµ phßng díi ¸nh s¸ng mµu. VËy t¹i sao l¹i cã nhiÌu sắc ở các vật đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng b»ng l¨ng kÝnh. – Yêu cầu HS đọc tài liệu để tìm hiểu lăng kính là gì ? – GV cã thÓ th«ng b¸o thªm l¨ng kÝnh lµ 1 khèi trong suèt vµ cã 3 gê. – GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng. – GV yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, NÕu nhóm nào HS không thực hiện đợc  GV trợ giúp. – Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1. – Sau khi HS tr¶ lêi sau, GV giíi thiÖu h×nh ¶nh quan s¸t đựoc chụp ở (3) cuối SGK. Hoạt động nhóm thí nghiệm 2 – GV yªu cÇu HS nªu hiÖn tîng, GV chuÈn l¹i kiÕn thøc. HS cã nhËn xÐt g× ?. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3, C4. –Yªu cÇu 3 HS rót ra kÕt luËn.. Hoạt động 3 : Tìm hiểu sự phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD – Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C5 Tr¶ lêi C6. HS kÕt luËn vÒ hiÖn tîng g× trong bµi Gäi 3 HS tr¶ lêi. Hoạt động IV : Vận dụng – Yªu cÇu HS tr¶ lêi C7 – Yªu cÇu HS lµm C8 Chú ý thí nghiệm đòi hỏi HS phải khéo léo. GV gîi ý cho HS thÊy : Gi÷a kÝnh vµ níc t¹o thµnh gê cña l¨ng kÝnh HS nªu thªm mét vµi hiÖn tîng vÒ sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. – Yªu cÇu HS tæng hîp kiÕn thøc trong bµi (2 HS) D. Cñng cè : Cho HS đọc ghi nhớ Có mấy cách để phân tích ánh sáng trắng ? E. Híng dÉn vÒ nhµ – Quan sát hiện tợng ánh sáng qua bể cá đựng nớc trắng – Lµm bµi tËp 53 – 54.1  53, 54.4.. Tuần 30. 1. ThÝ nghiÖm : HS đọc tài liệu, trả lời và ghi vở . Các hoạt động cá nhân. Lăng kính là 1 khối trong suốt cã 3 gê song song. ThÝ nghiÖm 1 : – HS làm thí nghiệm (hoạt động nhóm) – KÕt qu¶ : Quan s¸t phÝa sau TK thÊy 1 d¶i ¸nh s¸ng nhiÒu mµu. C1 : Dải màu từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chµm, tÝm.. ThÝ nghiÖm 2 HS lµm thÝ nghiÖm theo yªu cÇu. – Thấm tấm lọc đỏ – ThÊm tÊm läc xanh – Thấm tấm lọc đỏ và xanh HS nªu hiÖn tîng vµ ghi l¹i kÕt qu¶ : PhÝa sau lăng kính vẫn thấy màu đỏ hoặc xanh ; NhËn xÐt : ¸nh s¸ng mµu qua l¨ng kÝnh vÉn giữ nguyên màu đó. HS trao đổi, thống nhất và ghi vở : C3 : ý 2. C4 : ánh sáng trắng qua lăng kính đợc phân tÝch thµnh d¶i mµu  ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh. 3. KÕt luËn : Ghi vở HS lần lợt phát biểu trao đổi thống nhÊt vµ ghi vë. ThÝ nghiÖm C5 : Trên đĩa CD có nhiều dải màu từ đỏ đến tÝm. C6 : – ánh sáng chiếu tới đĩa CD là ánh sáng trắng – ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta là ánh sáng màu (đỏ  tím) – ánh sáng qua đĩa CD  phản xạ lại là nh÷ng chïm ¸nh s¸ng mµu  thÝ nghiÖm 3 còng lµ thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng III. KÕt luËn: SGK IV. VËn dông C7 : Kh«ng thÓ coi c¸ch dïng tÊm läc mµu nh c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng thµnh ¸nh s¸ng mµu C8 : HS lµm thÝ nghiÖm nªu kÕt qu¶ C9 Bong bãng xµ phßng, v¸ng dÇu ..... TiÕt 58 Bµi 53- SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG.

(121) Ngày Soạn: 23/03/2012 Ngày Giảng: 30/03/2012 I. Môc tiªu: - Phát biểu đợc khẳng định: Trong chùm ánh sáng trắng có chứa nhiều chùm ánh sáng màu khác nhau. - Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận. - Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra kết luận nh trªn. - RÌn luyÖn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm. - Giáo dục tháI độ nghiêm túc trong học tập, II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o viªn chuÈn bÞ cho mçi nhãm: + 1 lăng kính tam giác đều. + 1 mµn ch¾n cã khoÐt khe hÑp. + 1 bé tÊm läc. + 1 đèn phát ánh sáng trắng. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp trực quan + Vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: 1. H·y kÓ tªn mét sè nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng, 1 sè nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh H§ 1: Lµm thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh. - GV giíi thiÖu vÒ l¨ng kÝnh ( lµ mét khèi chÊt trong suèt cã d¹ng h×nh l¨ng trô tam gi¸c ) - HS đọc SGK để nắm đợc cách làm TN1. - GV yêu cầu HS làm thí nghiệm 1 để: + Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra. + Mô tả hình dạng quan sát đợc. - GV có thể đặt câu hỏi định hớng để HS quan sát. ? ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng gì? ? ¸nh s¸ng mµ ta kh«ng thÊy sau l¨ng kÝnh lµ ¸nh s¸ng g×? - Sau khi quan s¸t HS tr¶ lêi C1.. - HS lµm thÝ nghiÖm 2a SGK. - GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm theo c¸c bíc: + Tìm hiểu mục đích thí nghiệm. + Dự đoán kết quả thu đợc khi chắn chùm sáng bằng tấm lọc đỏ, xanh. + Quan s¸t vµ kiÓm tra dù ®o¸n. + Tr¶ lêi C2 - GV lu ý: Khi dùng tấm lọc màu đỏ, vạch màu đỏ sáng rõ nhất, khi dùng tấm lọc màu xanh, vạch màu xanh rõ nhất nhng vị trí vạch màu xanh lệch khỏi vị trí vạch màu đỏ. - GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2b. + Nêu mục đích thí nghiệm: Thấy rõ sự ngăn cách giữa dải màu đỏ và dải màu xanh. + Nªu c¸ch lµm thÝ nghiÖm. + Quan s¸t vµ m« t¶ thÝ nghiÖm. - HS lµm thÝ nghiÖm 2b. - Sau khi hoµn thµnh TN HS tr¶ lêi C3, C4.. HS nªu KL - SGK/140 H§ 2: T×m hiÓu sù ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng đĩa CD. - HS làm TN3: Quan sắtmtj ghi đĩa CD. Ghi b¶ng I. Ph©n tÝch chïm ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh. 1. ThÝ nghiÖm 1:. C1: D¶i mµu cã nhiÒu mµu n»m s¸t nhau. §á, da cam, vµng, lôc, lam, chµm, tÝm. 2. ThÝ nghiÖm 2: C2: *ThÝ nghiÖm 2a: - Khi chắn khe bằng tấm lọc đỏ thì ta thấy có vạch đỏ, bằng tấm lọc xanh có vạch xanh, hai v¹ch kh«ng n»m cïng mét chç. * ThÝ nghiÖm 2b: - Khi chắn khe bằng tấm lọc nửa trên đỏ, nửa dới xanh thấy đồng thời 2 vạch lệch nhau.. C3: - ý kiÕn 1 sai. - ý kiến 2 đúng C4: Tríc l¨ng kÝnh l¸ ¸nh s¸ng tr¾ng, sau l¨ng kÝnh lµ d¶i nhiÒu mµu. 3. KÕt luËn: SGK/140. II. Ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng sù.

(122) - HS tr¶ lêi C5, C6.. - HS rót ra kÕt luËn. H§ 3: KÕt luËn chung. ? Cã mÊy c¸ch ph©n tÝch chïm ¸nh s¸ng tr¾ng? ( Có 2 cách: Bằng lăng kính và bằng đĩa CD ) - Từ đó HS rút ra kết luận. H§ 4: VËn dông. HS lµm C7, C9. - GV nªu c©u vÒ nhµ lµm C9.. phản xạ trên đĩa CD. 1. ThÝ nghiÖm 3: C5: Nh×n theo ph¬ng nµy cã ¸nh s¸ng mµu vµng. Nh×n theo ph¬ng kh¸c cã ¸nh s¸ng mµu kh¸c. C6: ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng tr¾ng. Tuú theo ph¬ng nh×n ta cã thÓ thÊy ¸nh sáng từ đĩa CD đến mắt có màu này hay màu kh¸c. 2. Kªt luËn: SGK/140. III. KÕt luËn chung. SGK/141. IV. VËn dông. C7: Cã C9: Nh×n vµo bong bãng xµ phßng. D. Cñng cè. - H·y nªu mét sè c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng? E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi. - Lµm C8 + bµi tËp trong SBT.. TuÇn: TiÕt 59 S: Bµi 54- Sù trén c¸c ¸nh s¸ng mµu G: i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu víi nhau.  Trình bày và giải thích đợc thí nghiệm trộn các ánh sáng màu.  Dựa vào quan sát, có thể mô tả đợc màu của ánh sáng mà ta thu đựơc khi trộn hai hay nhiều màu víi nhau.  Trả lời đợc các câu hỏi : Có thể trộn đợc ánh sáng trắng hay không ? Có thể trộn đợc “ánh sáng ®en” hay kh«ng ? 2. KÜ n¨ng :  Tiến hành thí nghiệm để tìm ra qui luật trên màu ánh sáng. 3. Thái độ :  Nghiªm tóc, cÈn thËn. II - ChuÈn bÞ.  1 đèn chiếu có 3 cửa sổ và 2 gơng phẳng  1 bộ các tấm lọc màu (đỏ, lục, lam) và có tấm chắn sáng.  1 mµn ¶nh.  1 gi¸ quang häc. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: 9A: 9B: B, KiÓm tra: HS 1 : Ch÷a bµi tËp 53 – 54 . 1 vµ bµi 53 – 54 . 4 HS 2 : T¹o t×nh huèng : nh SGK C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 Tìm hiểu khái niệm sự trộn các ánh sáng màu Hớng dẫn HS đọc tài liệu, quan sát thí nghiệm để trả lời câu hái : – Trén c¸c ¸nh s¸ng mµu lµ g× ? KÕt luËn : Trén ¸nh s¸ng mµu lµ chiÕu 2 hoÆc – ThiÕt bÞ trén mµu cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? T¹i sao cã 3 nhiều chùm sáng màu đồng thời lên cùng 1 chỗ cöa sæ ? T¹i sao c¸c cöa sæ cã tÊm läc ? GV yªu cÇu 2 - 3 trªn 1 tÊm mµn ch¾n mµu tr¾ng. HS tr×nh bµy. – HS đọc tài liệu trả lời câu hỏi.

(123) – Tr×nh bµy cÊu t¹o thÝ nghiÖm. Hoạt động 3 : Tìm hiểu kết quả của sự trộn hai ánh s¸ng mµu. – Yêu cầu HS đọc tài liệu và bố trí thí nghiệm  nhận xét ¸nh s¸ng trªn mµn ch¾n.. – Có khi nào thu đợc “ánh sáng màu đen”. Làm thí nghiệm để chứng minh thêm. – Yªu cÇu HS nhËn xÐt.. ThÝ nghiÖm 1 – HS l¾p 2 tÊm läc vµo cöa sæ 2 < 4 : + Màu đỏ với màu lục thu đựoc ánh sáng màu... + Màu tím với màu xanh thu đợc ánh sáng mµu ... + Màu đỏ với màu tím thu đợc màu ... – HS làm thí nghiệm và nhận xét không trộn đợc ánh sáng màu đen. – KÕt luËn – Khi trộn 2 ánh sáng ta đợc ánh sáng màu kh¸c. – Khi kh«ng cã ¸nh s¸ng th× ta thÊy tèi (thÊy mµu ®en)  Kh«ng cã “¸nh s¸ng mµu ®en”.. 1. ThÝ nghiÖm 2 – §Ó 3 tÊm läc vµo ba cöa sæ Hoạt động 4 : Tìm hiểu trộn ba ánh sáng màu với – Di chuyển màn hứng ánh sáng : + §Ó gÇn thÊy 3 mµu ... nhau để đợc ánh sáng màu trắng + Khi nµo trªn mµn høng kh«ng cßn 3 mµu GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2 riªng biÖt, mµu trªn mµn ch¾n lµ mµu ... 2. KÕt luËn . Trộn 3 ánh sáng màu với nhau thì thu đợc ánh s¸ng mµu tr¾ng. – Sau đó thay bộ ba tấm lọc khác rồi nhận xét. VËn dông: C3 : Hoạt động 5 : Vận dụng. – GV chuÈn bÞ tríc tÊm b×a cho HS thùc hiÖn. – HoÆc dïng con quay, t« mµu rßi quay nhanh con quay  nhËn xÐt mµu trªn con quay. – HS nhËn xÐt kÕt qu¶, gi¶i thÝch. – HS có thể không giải thích đợc, GV có thể thông báo ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t cßn lu l¹i trong m¾t trong 1/24 S, do đó các ánh sáng màu đó tạo thành sự trộn màu trong m¾t. D. Cñng cè : – GV th«ng b¸o cho HS “cã thÓ em cha biÕt” – Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ kiÕn thøc trong bµi (3 HS) Ghi nhí : Ghi vë E. Híng dÉn vÒ nhµ : + Häc phÇn ghi nhí + Lµm bµi tËp SBT.

(124) TiÕt 58 Tuần 30 Bµi 55: Mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng Ngày Soạn: 23/03/2012 vµ díi ¸nh s¸ng mµu. Ngày Giảng: 30/03/2012 i - Môc tiªu 1. KiÕn thøc  Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu với nhau.  Trình bày và giải thích đợc thí nghiệm trộn các ánh sáng màu.  Dựa vào quan sát, có thể mô tả đợc màu của ánh sáng mà ta thu đựơc khi trộn hai hay nhiều màu víi nhau.  Trả lời đợc các câu hỏi : Có thể trộn đợc ánh sáng trắng hay không ? Có thể trộn đợc “ánh sáng ®en” hay kh«ng ? 2. KÜ n¨ng :  Tiến hành thí nghiệm để tìm ra qui luật trên màu ánh sáng. 3. Thái độ :  Nghiªm tóc, cÈn thËn. II- ChuÈn bÞ.  Một kín có một cửa sổ để chắn ánh sáng bằng các tấm lọc màn.  Các vật có màu trắng, đỏ, lục, đen đặt trong hộp.  Một tấm lọc màu đỏ và một tấm lọc màu lục.  NÕu cã thÓ mét vµi h×nh ¶nh vÒ phong c¶nh cã mµu xanh lôc. III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS1: Khi nµo ta nhËn biÕt ¸nh s¸ng? thÕ nµo lµ sù trén mµu cña ¸nh s¸ng. HS2: H·y nªu ph¬ng ph¸p trén mµu cña ¸nh s¸ng. Ch÷a bµi tËp 53 - 54.4 53 - 54.5. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập. I. Vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh, con kỳ nhông leo lên cây nào nó có màu sắc của cây đó, vậy vật màu đen dới ánh sáng trắng. có phải da của nó bị đổi màu không? Hoạt động 2: Tìm hiểu C1 HS thảo luận để rút ra nhận xét vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh, vật màu đen dới ¸nh s¸ng tr¾ng. Yªu cÇu HS th¶o luËn C1 b»ng c¸ch lÊy c¸c vật màu đỏ đặt dới ánh sáng của đèn ống hoặc ánh sáng mặt trêi. - GV yêu cầu 3 HS của 3 đối tợng khá - trung bình - yếu trả - HS ghi vở? lêi - GV chuÈn l¹i kiÕn thøc cña HS. + Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng: Th× vËt mµu tr¾ng cã ¸nh s¸ng tr¾ng truyÒn vµo m¾t ta. + Dới ánh sáng màu đỏ: Thì vật màu đỏ có ánh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta. + Díi ¸nh s¸ng xanh: Th× vËt mµu xanh cã ¸nh s¸ng xanh truyÒn vµo m¾t ta. _____ đỏ ______ đỏ _______ _____ xanh ______xanh _______ +VËt mµu ®en th× kh«ng cã ¸nh s¸ng mµu nµo truyÒn vµo m¾t. HS tù rót ra nhËn xÐt. GV yªu cÇu 2 HS kh¸ giái - trung b×nh NhËn xÐt: Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng, vËt cã mµu ph¸t biÓu nào thì có ánh sáng màu đó truyền vào mắt ta. II. Kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c Hoạt động 3: Tìm hiểu khả năng tán xạ màu của các.

(125) vËt.. vËt. 1. ThÝ nghiÖm vµ quan s¸t: - HS tr¶ lêi lµ chØ nh×n thÊy vËt khi ¸nh s¸ng tõ vật đó truyền vào mắt. Hái: Ta chØ nh×n thÊy vËt khi nµo? - Yêu cầu HS sử dụng hộp quan sát ánh sáng tán xạ ở các vật + Hoạt động nhóm làm thí nghiệm theo các bớc cña GV híng dÉn ghi l¹i kÕt qu¶: mµu s¾c c¸c mµu, híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm: + Đặt vật màu đỏ trên nền trắng trong hộp. vËt. 2. NhËn xÐt. + Đặt tấm lọc màu đỏ, rồi màu xanh. + NhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm, thèng nhÊt kiÕn thøc vµ C2 Hoạt động cá nhân C2 ghi vë. - HS nghiªn cøu c¸ nh©n tr¶ lêi C2 vµ C3. Sau khi đó thống nhất ghi vở: - GV yªu cÇu HS lÇn lît tr¶ lêi C2, C3 thèng nhÊt ghi vë. Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu đỏ nhìn thấy vật màu đỏ. Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu xanh lục, đen  vËt gÇn ®en Chiếu ánh sáng đỏ vào vật màu trắng vật màu đỏ. C3: - ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt xanh lôc vµ mµu tr¾ng  vËt mµu xanh lôc. Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm HS rót ra kÕt luËn cña bµi. - ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt mµu kh¸c nh×n thÊy vËt mµu tèi (®en) III. KÕt luËn Hoạt động 4: Kết luận. - VËt mµu nµo th× h¾t l¹i (t¸n x¹) tèt ¸nh s¸ng - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm  HS rót ra kÕt luËn cña bµi. Kh¸, giái màu đó. - 3 HS ph¸t biÓu TB. - VËt mµu tr¾ng th× t¸n x¹ tèt tÊt c¶ c¸c ¸nh s¸ng YÕu, kÐm. mµu. - VËt mµu ®en kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu nµo. Hoạt động 5: Vận dụng IV. VËn dông: C4- L¸ c©y ban ngµy mµu xanh v× t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu xanh vµo m¾t. - Lá cây ban đêm không màu vì không có ánh sáng để lá cây tán xạ ánh sáng. HS trả lời câu hỏi C4, 2 HS trả lời. Nếu HS trả lời cha đúng C5: ¸nh s¸ng tr¾ng th× GV gîi ý ¸nh s¸ng b¹n thÊy mµu g×? Mµu l¸ ban ngµy mµu g×? V× sao? đỏ Trắng  giấy màu đỏ Vì ánh sáng trắng bi lọc, còn ánh sáng đỏ chiếu đến tờ giấy.. Xanh  giÊy mµu tèi Vì ánh sáng đỏ đến giấy xanh tán xạ ánh sáng xanh rÊt yÕu. - ThÝ nghiÖm kiÓm tra C6 HS tr¶ lêi D. Cñng cè.

(126) Hớng dẫn HS ghi lại thông tin bằng sơ đồ giải thích. - KiÓm tra l¹i b»ng thÝ nghiÖm. - GV th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch môc "Cã thÓ em cha biÕt". E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm c¸c bµi tËp 55 trong SBT. TiÕt 59 Tuần 31 Bµi 56: C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng Ngày Soạn: 31/03/2012 Ngày Giảng: 2/04/2012 I- Môc tiªu KiÕn thøc:  Trả lời đợc câu hỏi: "Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì"?  Vận dụng đợc tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và vật màu đen để giải thích một số ứng dụng thùc tÕ.  Trả lời đợc câu hỏi: "Tác dụng sinh học của ánh sáng là gì? Tác dụng quang điện của ánh sáng là gì?" Kĩ năng: Thu thập thông tin về tác dụng của ánh sáng trong thực tế để thấy vai trò của ánh sáng. Thái độ: Say mê vận dụng khoa học vào thực tế. II- ChuÈn bÞ  Mét tÊm kim lo¹i mét mÆt s¬n tr¾ng, mét mÆt s¬n ®en. HoÆc 2 tÊm kim lo¹i gièng nhau: Mét s¬n tr¾ng, mét s¬n ®en.  1 hoÆc 2 nhiÖt kÕ  1chiếc đèn 25W  1 chiếc đồng hồ  1 dông cô pin mÆt trêi (m¸y tÝnh bá tói...) III. Ph¬ng ph¸p: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: HS1: Ch÷a bµi tËp 55.1; 55.3 HS2: (HS kh¸) ch÷a bµi tËp 55.4 53 - 54.5. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1 Tạo tình huống: I. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng. 1. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×? PP1: T¹o t×nh huèng nh SGK PP2: Trong thực tế ngời ta đã sử dụng ánh sáng vào công việc VD1 ánh sáng chiếu vào cơ thể  có thể nóng lªn. nµo? VËy ¸nh s¸ng cã t¸c dông g×? VD2: ¸nh s¸ng chiÕu vµo quÇn ¸o ít  quÇn ¸o Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng nhiệt của ánh sáng..

(127) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1: gäi 3 HS tr¶ lêi  thèng nhÊt  ghi vë:. sÏ mau kh«. VD3: ánh sáng chiếu vào đồ vật  đồ vật nóng lªn. C2: - §èt nãng vËt b»ng ¸nh s¸ng mÆt trêi.. - HS trả lời câu C2: Nếu HS trả lời cha đợc hoặc đợc ít, GV gợi ý cho HS thấy vật lí 7 phần gơng cầu lõm đã sử dụng ánh sáng mặt trời chiếu vào gơng cầu lõm  đốt nóng vật. - Ph¬i muèi: Cµng n¾ng s¶n lîng muèi cµng l¾ng. - HS rót ra t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×?. - Ph¬i muèi: ¸nh s¸ng lµm níc biÓn bay h¬i nhanh muèi. * NhËn xÐt: ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¸c vËt lµm c¸c vật nóng lên. Khi đó năng lợng ánh sáng đã bị biến đổi thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt cña ¸nh s¸ng. 2. Nghiªn cøu t¸c dông cña ¸nh s¸ng trªn vËt mµu tr¾ng hay vËt mµu ®en. Bè trÝ thÝ nghiÖm h×nh. Yªu cÇu HS nghiªn cøu thiÕt bÞ vµ bè trÝ thÝ nghiÖm.. - So s¸nh kÕt qu¶ rót ra nhËn xÐt: - Yêu cầu HS đọc thông báo. Hoạt động 3: Nghiên cứu tác dụng sinh học của ánh sáng - Em h·y kÓ 1 sè hiÖn tîng x¶y ra víi c¬ thÓ ngêi vµ c©y cèi khi cã ¸nh s¸ng. - T¸c dông sinh häc lµ g×?. Hoạt động 4: Tác dụng quang điện của ánh sáng GV thông báo cho HS biết pin mặt trời hoạt động trong điều kiÖn nµo? VD: Máy tính bỏ túi dùng pin mặt trời chỉ hoạt động khi có ¸nh s¸ng chiÕu vµo.. - HS xem m¸y tÝnh bá tói cã dïng nguån ®iÖn ¸nh s¸ng vµ bøc ¶nh 56.3. - GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt qua Pin mÆt trêi gåm cã 2 chÊt kh¸c nhau, khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo: 1 sè e tõ b¶n cùc nµy bËt ra b¾n sang b¶n cùc kia lµm 2 b¶n cùc nhiÔm ®iÖn kh¸c nhau  nguån ®iÖn 1 chiÒu. HS tr¶ lêi C7. GV yêu cầu HS trả lời. Nếu HS trả lời đúng thì GV thống nhất cùng HS. Còn nếu HS không trả lời đợc - GV gợi ý: Không có ánh sáng pin có hoạt động không? Pin quang ®iÖn biÕn W nµo W nµo? Hoạt động 5: Vận dụng - HS tù nghiªn cøu tr¶ lêi C8, C9, C10 NÕu häc kh«ng tù tr¶. §Ìn. h không đổi. Đèn sáng t = 3 phút - kim loại tr¾ng. t01 = .......... t0= .......... t02 = .......... C3: So s¸nh kÕt qu¶: VËt mµu ®en hÊp thô ¸nh s¸ng nhiÒu h¬n vËt mµu tr¾ng. II. T¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng. C4: C©y cèi trång trong n¬i kh«ng cã ¸nh s¸ng, l¸ c©y xanh nh¹t, c©y yÕu. C©y trång ngoµi ¸nh s¸ng, l¸ xanh c©y tèt. C5: Ngêi sèng thiÕu ¸nh s¸ng sÏ yÕu. Em bÐ phải tắm nắng để cứng cáp Nhận xét: ánh sáng gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vật - Đó là tác dụng sinh học cña ¸nh s¸ng. 1. Pin mÆt trêi.. HS ghi vë: Pin mÆt trêi lµ nguån ®iÖn cã thÓ ph¸t ra ®iÖn khi cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo. C6: - Pin mặt trời dùng ở đảo, ở miền núi hoặc một sè thiÕt bÞ ®iÖn... Pin mặt trời đều có 1 cửa sổ để chiếu ánh sáng vµo..

(128) lời đợc, GV có thể gợi ý: acsimet dùng dụng cụ tập trung nhiÒu ¸nh s¸ng vµo chiÕn thuyÒn cña giÆc. Chú ý C10: Về mùa đông ban ngày nên mặc áo màu tối?. C7: + Pin ph¸t ®iÖn ph¶i cã ¸nh s¸ng. + Pin hoạt động không phải do tác dụng nhiệt cña ¸nh s¸ng. + §Ó pin trong bãng tèi, ¸p vËt nãng vµo th× pin không hoạt động đợc Vậy pin mặt trời hoạt động đợc không phải là do tác dụng nhiệt. IV. VËn dông C8 - G¬ng cÇu lâm høng ¸nh s¸ng mÆt trêi  phÇn tia phản xạ hội tụ tại 1 điểm đốt nóng vật  tác dông nhiÖt. C9: T¸c dông cña ¸nh s¸ng lµm c¬ thÓ em bÐ cøng c¸p kháe m¹nh lµ t¸c dông sinh häc. C10: Mùa đông, trời lạnh, áo màu tối hấp thụ nhiÖt tèt  c¬ thÓ nãng lªn. Mïa hÌ trêi nãng, ¸o mµu s¸ng hÊp thô nhiÖt kém cơ thể đỡ bị nóng lên.. D. Cñng cè. GV: Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kiÕn thøc cña bµi. - GV th«ng b¸o cho HS môc "cã thÓ em cha biÕt". 1s - S = 1m2 nhËn 1400J 6h - S = 20m2 nhận 604800000J đợc 1800l nớc sôi. - C¸c vÖ tinh nh©n t¹o dïng ®iÖn cña pin mÆt trêi. - Cã « t« ch¹y b»ng W mÆt trêi. - Tia hång ngo¹i cã t¸c dông nhiÖt lín. - Tia tö ngo¹i cã t¸c dông sinh häc râ rÖt. E. Híng dÉn vÒ nhµ Lµm bµi tËp 56 SBT t×m thªm vÝ dô. Tuần 31 Ngày Soạn: 4/04/2012 Ngày Giảng: 7/04/2012. TiÕt 60 Bài 57: Thực hành nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa cd. I. Môc tiªu: - Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là as đơn sắc và thế nào là as không đơn sắc. - Biết cách dùng đĩa CD để nhận biết as đơn sắc và as không đơn sắc. - RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, khoa häc. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Mçi nhãm: + 1 đèn phát ra as trắng. + Tấm lọc đỏ, vàng, lục, lam. + 1 đĩa CD. + Đèn LED đỏ, lục, lam, vàng. + Nguån ®iÖn. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Ph¬ng ph¸p trùc quan. IV. TiÕn tr×nh lªn líp:.

(129) A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: 1. Nªu mét sè c¸ch ph©n tÝch as tr¾ng thµnh as mµu? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh HĐ 1: Tìm hiểu khái niệm as đơn sắc, as không đơn sắc. HS đọc SGK để nắm đợc: - Thế nào là as đơn sắc? - Thế nào là as không đơn sắc? - HS tìm hiểu mục đích TN - HS t×m hiÓu c¸c dông cô TN - HS t×m hiÓu c¸ch lµm TN vµ quan s¸t TN HĐ 2: Làm thí nghiệm phân tích as màu đỏ. - HS làm thí nghiệm và quan sát màu của as thu đợc và ghi l¹i nhËn xÐt. H§ 3: Lµm b¸o c¸o thùc hµnh. - HS: + Ghi c©u tr¶ lêi vµo b¸o c¸o. + Ghi kÕt luËn chung vÒ kÕt qu¶ TN. -GV híng dÉn HS lµm b¸o c¸o.. Ghi b¶ng I. Lý thuyÕt.. II. Thùc hµnh. - Lần lợt chắn tấm lọc màu đỏ, lục, lam vào mặt đĩa CD.. D. Cñng cè. - GV thu b¸o c¸o. - GV nhËn xÐt giê TH, HS thu dän dông cô. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi vµ xem tríc bµi 58 SGK.. Tuần 32 Ngày Soạn: 7/04/2012 Ngày Giảng: 9, 14/04/2012. TiÕt 61 + 62 Bµi 58: TỔNG KẾT CHƯƠNG III : QUANG HỌC. I. Môc tiªu: - Trả lời đợc câu hỏi trong phần “Tự kiểm tra ”. - Vận dụng các kiến thức để giải các bài tập phần “ Vận dụng ”. -Gi¸o dôc lßng say mª häc tËp. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Gi¸o ¸n + SGK. - HS: SGK. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: Tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ Tù kiÓm tra ”. I. Tù kiÓm tra. - GV gäi lÇn lît häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn “ Tù kiÓm 1. tra ” mà HS đã chuẩn bị sẵn ở nhà. a, Khóc x¹. - HS díi líp nhËn xÐt, bæ xung. b, i = 60  r <600. 2. Chïm tia lã lµ chïm héi tô. - GV chèt l¹i c©u tr¶ lêi cuèi cïng. 3..

(130) H§ 2: Lµm bµi tËp phÇn vËn dông. - BT 17,18,19,20 GV híng dÉn. ? Khi chiÕu tia s¸ng tõ kh«ng khÝ vµo níc h·y so s¸nh i vµ r. ? VËt dÆt vÞ trÝ nµo ( d = 2f ) ? VËt cho ¶nh g×? (¶nh thËt b»ng vËt ) ? Mắt cận có đặc điểm gì? (Điểm Cv gần hơn bình thờng) ? Mắt lão có đặc điểm gì? (Điểm Cc xa hơn bình thờng) - GV gäi 1 HS lªn b¶ng lµm BT 22.. 6. TKPK. 7.TKHT. 8. TTT, Vâng m¹c. 9. Cv, Cc. 10. TKHT. … II. VËn dông. 17.B 18.B 19.B 20.D 21.a – 4 c-2 b–3 d–1. PhÇn C GV híng dÉn HS dùa vµo h×nh vÏ.. 22.. - HS tù lµm BT 23, GV híng dÉn phÇn b. OA AB ∆OAB ®d OA’B’  OA ' = A ' B ' (1) OI OF ∆OIF’ ®d ∆ A’B’F’  A ' B ' = A ' F ' (2) OA OF OA OF (1) vµ (2)  OA ' = A ' F ' hay OA ' = OA ' OF ' 120 8 TS: OA ' = OA ' 8  OA’ = 8,75 cm Thay OA’ vµo (1)  A’B’ = 2,85 cm. HS lµm bµi tËp 24.. - BO và AI là đờng chéo hình chữ nhật BAOI  B’ là giao điểm 2 đờng chéo  A’B’ là đờng trung bình 1 OA ∆ AOB  OA’ = 2 = 10 cm A’ c¸ch thÊu kÝnh 10 cm. 23.. D. Cñng cè. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm bµi cßn l¹i. - Xem trøc bµi 59 SGK. 24. OA = 5m = 500cm OA’ = 2cm AB = 2m = 200cm A' B ' OA AB  OA ' OA = Ta có: AB = OA '  A’B’ = 0,8cm.

(131) . Tuần 33 Ngày Soạn:1 4/04/2012 Ngày Giảng: 17/04/2012 :. ch¬ng IV: SỰ BẢO TOÀN VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TiÕt 63 Bµi 59: NĂNG LƯƠNG VÀ SỰ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG. I. Môc tiªu: - Nhận biết đợc cơ năng và nhiệt năng dựa trên những dấu hiệu quan sát trực tiếp đợc. - Nhận biết đợc quang năng, hoá năng, nhiệt năng nhờ chúng chuyển hoá thành cơ năng hoặc nhiệt n¨ng. - Nhận biết đợc khả năng chuyển hoá qua lại giữa các dạng năng lợng mọi sự biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo sự biến đổi năng lợng từ dạng này sang dạng khác. - RÌn luyÖn kü n¨ng suy luËn, ph¸n ®o¸n. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Tranh vÏ to h×nh 59.1 SGK. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: T×m hiÓu vÒ n¨ng lîng. I. N¨ng lîng. - HS tr¶ lêi C1, C2. C1. Tảng đá nâng lên khỏi mặt nớc. ? Dựa vào đâu để biết vật có cơ năng, nhiệt năng? C2. Lµm cho vËt nãng lªn. ? LÊy VD vËt cã c¬ n¨ng, nhiÖt n¨ng. - HS rót ra kÕt luËn. H§ 2: T×m hiÓu c¸c d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. - HS hoạt động nhóm C3. - GV gäi mét sè HS tr¶e lêi, GV nhËn xÐt. - Tríc khi HS tr¶ lêi, GV hái HS: ? Nªu tªn c¸c d¹ng n¨ng lîng mµ em biÕt?. KL1. II. C¸c d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. C3:  A (1) C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng (2) ®iÖn n¨ng C¬ n¨ng  C¬ n¨ng (1) ®iÖn n¨ng B (2) động năng  điện năng  C (1) ho¸ n¨ng  nhiÖt n¨ng (2) nhiÖt n¨ng c¬ n¨ng (1) ho¸ n¨ng  ®iÖn n¨ng (2) ®iÖn n¨ng  nhiÖt n¨ng E (1) quang n¨ng  nhiÖt n¨ng C4: Ho¸ n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ C) Ho¸ n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ D) Quang n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ E) §iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ B) KL: SGK/155. III. VËn dông. Cho biÕt: V = 2l  m = 2kg. t1 =200c ; t2 = 800c C = 4200J/kg.K TÝnh: Q = ? BG: D. - HS tr¶ lêi C4. HS rót ra kÕt luËn. H§ 3: VËn dông. - HS tóm tắt đề bài.. GV gîi ý..

(132) ? §iÒu g× chøng tá níc nhËn thªm nhiÖt n¨ng? ? Nhiệt năng nớc nhận đợc do đâu chuyển hoá? ? C«ng thøc tÝnh nhiÖt lîng?. NhiÖt lîng níc nhËn thªm Q = mc (t2 – t1) = 2.4200(80-20) = 504000(J) §S: 504000(J). =. D. Cñng cè. ? Cã nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo? ?Dựa vào đâu để biết cơ năng và nhiệt năng. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi. - Lµm bµi tËp trong SBT.. Tuần: 33 Ngày soạn:15/4/12 Ngaøy daïy:21/4/12 Tieát 64: SỰ BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG TRONG CÁC HIỆN TƯỢNG CƠ – NHIỆT I-muïc tieâu: *Kiến thức: -Tìm đợc ví dụ về sự truyền cơ năng, nhiệt năng từ vật này sang vật khác; sự chuyển hoá giữa các dạng cơ năng, giữa cơ năng và nhiệt năng. -Phát biểu đợc định luật bảo toàn và chuyển hoà năng lợng . -Dùng định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lợng để giải thích một số hiện tợng đơn giản liên quan đến định luật này..

(133) *Kĩ năng: phân tích hiện tợng vật lí. * Thái độ: Nghiªm tóc, khÐo lÐo, hîp t¸c trong nhãm. II-Chuaån bò: Phóng to hình 27.1,27.2 ở SGK; III- Hoạt động dạy-học: 1. oån ñònh: 2. Baøi cuõ: 3. Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Tổ chức tình huống hoïc taäp: Gv đặt vấn đề nh ở SGK Hoạt động 2: Tìm hiểu về sự truyền cô naêng vaø nhieät naêng: -GV treo baûng 27.1 leân baûng y/c HS quan sát, mô tả các hiện tợng truyền cơ năng và nhiệt năng ở các hình trong baûng -Y/c HS tìm từ thích hợp điền vào các chổ trống ở trong câu C1 -GV ghi baûng. ? Vậy qua các hiện tợng ở câu C1 em coù nhaän xeùt gì?. Hoạt động của trò. Noäi dung ghi baûng. -HS theo doõi I-Sự truyền cơ năng, nhiệt năng từ vật -Cá nhân qsát, tự mô này sang vật khác: taû -Hoøn bi truyeàn cô naêng cho mieáng goã. -Mieáng nhoâm truyeàn nhieät naêng cho coác -HS tìm từ điền vào nớc choå troáng -Viên đạn truyền nhiệt năng và cơ năng cho nớc biển. -HS ghi vở *Cơ năng và nhiệt năng có thể truyền từ vaät naøy sang vaät khaùc -HS neâu nhaän xeùt. Hoạt động 3: Tìm hiểu sự chuyển II- Sự chuyển hoá giữa các dạng cơ hoá cơ năng và nhiệt năng: năng, giữa cơ với nhiệt năng: -Tơng tự nh hoạt động 2, GV treo -Khi con lắc chuyển động từ A đến B: thế bảng và hớng dẫn HS thảo, nhận xét năng đã chuyển hoá thành động năng; từ B và tìm từ thích hợp điền vào chổ đến C: động năng chuyển hoá thành thế -HS qsaùt, nhaän xeùt, thaûonaêng trống ở C2 luận, tìm từ thích hợp-Cơ năng của tay đã chuyển hoá thành ñieàn vaøo choå troáng nhiệt năng của miếng kim loại -Nhiệt năng của hơi nớc đã chuyển hoá thaønh cô naêng cuûa nuùt *Động năng có thể chuyển hoá thành thé năng và ngợc lại; Cơ năng có thể chuyển ? Qua các thí dụ ở hình 27.2 em có hoá thành nhiệt năng và ngợc lại. nhaän xeùt gì? _ HS neâu nhaän xeùt. Hoạt động 4: Tìm hiểu về sự bảo.

(134) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Noäi dung ghi baûng toàn năng lợng: III-Sự bảo toàn năng lượng trong các -GV thông báo về sự bảo toàn năng quaù trình cô vaø nhieät: lợng trong các quá trình cơ và nhiệt (SGK) -Y/c HS nêu thêm ví dụ thực tế minh -Hs theo doõi, ghi ñònh hoạ luật vào vở Hoạt động 5:Vận dụng: -GV HD HS trả lời các câu hỏi vận IV.Vaän duïng -HS neâu TD duïng C5, C6. -Trả lời các câu hỏi vận duïng C5, C6 4) Củng cố: -GV cho HS đọc phần “ Ghi nhớ” - Đọc phần có thể em cha biết 5) Dặn dò: - Học bài theo phần Ghi nhớ - Làm các bài tập ở SBT, chuẩn bị bài sau. Tuần 34 Ngày Soạn:21/04/2012 Ngày Giảng: 23/04/2012. TiÕt 65 Bµi 60: ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG. I. Môc tiªu: - Nhận biết đợc trong các thiết bị làm biến đổi năng lợng phần năng lợng cuối cùng bao giờ cung cấp thiÕt bÞ ban ®Çu. - Phát hiện sự xuất hiệnmột dạng năng lợng nào đó bị giảm đi. Thừa nhận phần năng lợng bị giảm đi b»ng phÇn n¨ng lîng míi xuÊt hiÖn. - Phát biểu đợc định luật bảo toàn năng lợng. - Giải thích đợc các hiện tợng trong thực tế. - Gi¸o dôc suy nghÜ s¸ng t¹o. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp trực quan + Vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: B. KiÓm tra bµi cò: C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ 1: Tìm hiểu sự biến đổi thế năng thành động năng. I. Sự chuyển hoá năng lợngtrong các hiện t- HS hoạt động nhóm làm TN. îng c¬, nhiÖt, ®iÖn..

(135) - GV quan s¸t, uèn n¾n. - HS đọc để trả lời C1, C2, C3. - HS nghiªn cøu phÇn  . ? Điều gì chứng tỏ năng lợng không tự sinh ra đợc mà do một dạng năng lợng khác biến đổi thành? - Từ đó HS rút ra kết luận. ? Trong quá trình biến đổi nếu thấy một phần năng lợng bị hao hôt ®i cã ph¶i nã biÕn mÊtkh«ng? HĐ 2: Tìm hiểu sự biến đổi cơ năng thành điện năng và ngîc l¹i. HS hoạt động nhóm: + Tìm hiểu TN + Tr¶ lêi C4, C5. - GV híng dÉn HS t×m hiÓu TN. + Cuèn d©y treo qu¶ nÆng B sao cho khi A ë vÞ trÝ cao nhÊt th× B ë vÞ trÝ thÊp nhÊt ch¹m mÆt bµn mµ vÉn kÐo c¨ng d©y. + Đánh dấu vị trí cao nhất của A khi bắt đầu đợc thả rơi và vị trí cao nhất của B khi đợc kéo lên. - HS rót ra kÕt luËn. HĐ 3: Tìm hiểu nội dung định luật bảo toàn năng lợng. - GV thông báo định luật. - GV gọi HS đọc nội dung định luật.. 1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngợc l¹i. C1: Tõ A  C : TN  PN. C  B : §N  TN. C2: TNA > TNB. C3: Kh«ng. NhiÖt n¨ng do ma s¸t. * KL: SGK/157.. 2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngợc l¹i. Hao hôt c¬ n¨ng. C4: C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng. §C§: §iÖn n¨ng  c¬ n¨ng. C5: TNA > TNB. II. §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. - HS tr¶ lêi C6, C7.. D. Cñng cè. - GV chốt lại định luật bảo toàn năng lợng. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc bµi. Lµm bµi tËp trong SBT.. SGK/158. III. VËn dông. C6: Vì trái với định luật bảo toàn năng lợng. Động cơ hoạt động đợc lad có cơ năng, cơ n¨ng nµy kh«ng tù sinh ra, muèn cã c¬ n¨ng ph¶i do c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c chuyÓn ho¸ thµnh..

(136) Tuần 34 Ngày Soạn:21/04/2012 Ngày Giảng: 28/04/2012 Tieát 66. NĂNG SUẤT TỎA NHIỆT CỦA NHIÊN LIỆU. I-Muïc tieâu: *Kiến thức: - Phát biểu đợc định nghĩa năng suất toả nhiệt. - Viết đợc công thức tính nhiệt lợng do nhiên liệu bị đốt cháy toả ra. Nêu đợc tên và đơn vị của các đại lợng trong công thức. *Thái độ : Yêu thích môn học. II- Chuaån bò cuûa GV vaø HS Moät soá tranh, aûnh t lieäu veà khai thaùc daàu, khí cuûa Vieät Nam III- Hoạt động dạy- Học. 1)oån ñònh: 2)Baøi cuõ: ? Phaùt bieåu nguyeân lí truyeàn nhieät? Vieát phông trình caân baèng nhieät? Laøm baøi taäp 25.2, coù giải thích câu lựa chon? 3) Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Tổ chức tình huoáng hoïc taäp: GV lấy TD về một số nớc trên thế giới giàu lên vì dầu lửa, khí đốt dẫn đến các cuộc tranh chấp dầu lửa, khí đốt. Hiện nay, dấu lửa, than đá, khí đốt.. là ngừôn năng lợng, laø caùc nhieân lieäu chuû yeáu con ngời sử dụng. Vậy nhiên liệu laø gì? chuùng ta tìm hieå qua baøi hoïc hoâm nay Hoạt động 2: Tìm hiểu về nhieân lieäu: -Y/c HS đọc SGK nắm thông tin. Hoạt động của trò. Noäi dung. -HS theo dõi vấn đề. I-Nhieân lieäu: Than, cuûi, daàu, …laø nhieân lieäu -Đọc SGK nắm thông tin -ghi vở..

(137) Hoạt động của thầy -GV thoâng baùo: than, cuûi, daàu… laø nhieân lieäu. -Y/c HS laáy theâm caùc TD veà nhieân lieäu. Hoạt dộng 3: Thông báo về năng suất toả nhiệt của nhiên lieäu: -Y/c HS đọc định nghĩa ở SGK -GV thoâng baùo laïi ñ/n. Hoạt động 4:xây dựng công thức tính nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy tỏa ra. - Neáu kí hieäu q laø naêng suaát toûa nhieät cuûa nhieân lieäu thì nhieät lượng tỏa ra khi đốt cháy hoàn toàn m kg nhiên liệu là bao nhieâu ? Hoạt động 5: vận dụng, cũng coá. (10p). - Tại sao dùng bếp than lại lợi hôn duøng beáp cuûi?. Hoạt động của trò -Laáy theâm TD. -Đọc SGK -HS ghi đ/n vào vở. - HS: Q = q.m. -HS: vì than coù naêng suaát toûa nhiệt lớn hơn củi, đơn giản, tiện lợi, góp phần bảo vệ rừng - Hai HS leân baûng laøm, caùc HS coøn laïi laøm vaøo taäp. - Tính nhiệt lượng tỏa ra khi đốt -HS khác nhận xét cháy hoàn toàn 15 Kg củi, 15 Kg than đá.. 4) Daën doø: - Học bài theo ghi nhớ - Làm bài tập ở SBT - Đọc phần có thể em chưa biết. Noäi dung. II-Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu: Đại lợng vật lí cho biết nhiệt lợng toả khi 1 kg nhiên liệu bị đốt cháy hoàn toàn gọi là năng suất toả nhiệt của nhieân lieäu. Ñôn vò cuûa naêng suaát toûa nhieät laø J/kg. III. Công thức tính nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy tỏa ra. Q =q.m, trong đó: - Q: nhiệt lượng tỏa ra (J) - q: naêng suaát toûa nhieät cuûa nhieân lieäu. - m là khối lượng của nhiên liệu bị đốt cháy hoàn toàn (Kg). IV. VAÄN DUÏNG: C2: Q1 = qm = 10.106.15 =150.106J. Q2= qm = 27.106.15= 405.106J -Muoán coù Q1 caàn m = Q1/q =150.106/ 44.106 = 3,41kg daàu hoûa. - Muoán coù Q2 caàn m = Q2/q =450.106/ 44.106 = 9,2kg daàu hoûa. * Ghi nhớ: SGK.

(138) Tuần 34 Ngày Soạn:21/04/2012 Ngày Giảng: 28/04/2012. TiÕt 66 Bµi 61: s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng - nhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn. I. Môc tiªu: - Nêu đợc vai trò của điện năng trong đời sống và sane xuất, u điểm của việc sử dụng điện năng so với c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - Chỉ ra đợc các bộ phận chính trong nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Tranh vẽ sơ đồ nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp + Gợi mở. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò: 1. Hãy phát biểu định luật bảo toàn năng lợng? C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng HĐ 1: Tìm hiểu vai trò của điện năng trong đời sống và I. Vai trò của điện năng trong đời sống và s¶n xuÊt. s¶n xuÊt. - HS lµm viÖc c¸ nh©n suy nghÜ tr¶ lêi C1, C2, C3. C1: Th¾p s¸ng, nÊu c¬m, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m. C2: §iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng (qu¹t - GV gäi HS tr¶ lêi C1, C2, C3. m¸y). - §iÖn n¨ng  NhiÖt n¨ng: BÕp ®iÖn. ? Điện năng có sẵn trong tự nhiên nh than đá, dầu mỏ, khí - §iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh quang n¨ng. BÕp đốt không? ®iÖn… -Qua đó giúp HS nhận biết đợc: Năng lợng điện không có - §iÖn n¨ng  ho¸ n¨ng: N¹p ¾c quy. s½n trong tù nhiªn mµ do c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c chuyÓn C3: Dïng d©y dÉn. ho¸ thµnh. - Truyền tải dễ dàng, có thể đa đến tận nơi sử dông trong nhµ kh«ng cÇn xe vËn chuyÓn. ? Tại sao việc sản xuất điện năng lại trở thành vấn đề quan II. NhiÖt ®iÖn. trọng trong đời sống và sản xuất hiện nay? C1: Lò đốt than: Hoá năng  nhiệt năng. H§ 2: T×m hiÓu nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn. - GV treo tranh sơ đồ nhà máy điện. - Nåi h¬i: NhiÖt n¨ng  c¬ n¨ng cña h¬i. - HS quan sát tranh tìm hiểu các bộ phận chính của nhà máy - Tua bin: Cơ năng của hơi  động năng của nhiÖt ®iÖn. tua bin. - GV thông báo thêm: Trong ló đốt ở nhà máy nhiệt điện ở - M¸y ph¸t ®iÖn: C¬ n¨ng  ®iÖn n¨ng. trên hình ngời ta dùng than đá, bấy giờ dùng khí đốt từ mỏ dÇu ( nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vòng tµu). - HS chỉ ra quá trình biến đổi năng lợng trong lò hơi, tua bin, m¸y ph¸t ®iÖn. (Tr¶ lêi C4) - GV gi¶i thÝch thªm vÒ tua bin: Khi phun níc hay h¬i níc cã ¸p suÊt cao vµo c¸nh qu¹t th× tua bin sÏ quay..

(139) - HS rót ra KL. H§ 3: T×m hiÓu nhµ m¸y thuû ®iÖn. - GV Treo tranh sơ đồ nhà máy thuỷ điện. - HS t×m hiÓu c¸c bé phËn chÝnh cña nhµ m¸y thuû ®iÖn. - HS tr¶ lêi C5. ? V× sao nhµ m¸y thuû ®iÖn ph¶i cã hå chøa níc trªn cao? ? Thế năng của nớc phải biến đổi thành dạng năng lợng trung gian nµo míi thµnh ®iÖn n¨ng? (§éng n¨ng cña níc) - HS tr¶ lêi C6. - HS rót ra kÕt luËn 2. H§ 4: VËn dông. - HS lµm C7. Cho: S = 1km2, h1 = 1m h = 200m. TÝnh A = ? - GV gîi ý: A = P.h = V.d.h. III. Thuû ®iÖn. C5: - èng dÉn níc: ThÕ n¨ng cña níc chuyÓn ho¸ thành động năng của nớc. - Tua bin: Động năng của nớc  động năng tua bin. - M¸y ph¸t ®iÖn: §éng n¨ng  §iÖn n¨ng. C6: Khi Ýt ma mùc níc trong hå gi¶m  TN cña níc gi¶m  NL nhµ m¸y gi¶m  ®iÖn n¨ng gi¶m. * KL 2. IV. VËn dông. C7: Công mà lớp nớc dày 1m, rộng 1km2 độ cao 200m cã thÓ sinh ra khi ch¹y vµo m¸y lµ: A = P.h =V.d.h (V: ThÓ tÝch; d: TLR) = (S.h1)d.h = (1000000.1)(1000.200) = 2.1012J Công đó bằng thế năng của lớp nớc khi vào tua bin sẽ chuyển hoá thành động năng.. D. Cñng cè. - Làm thế nào để có điện năng. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc ghi nhí vµ lµm bµi tËp 61.1  61.3 SBT. TuÇn S: G:. TiÕt 67 Bµi 62: ®iÖn giã - ®iÖn mÆt trêi - ®iÖn h¹t nh©n. I. Môc tiªu: - Nêu đợc các bộ phận chính của máy phát điện gió, pin mặt tời, nhà máy điện nguyên tử. - Chỉ ra đợc sự biến đổi năng lợng trong các bộ phận chính của các máy trên. - Nªu u nhîc ®iÓm cña viÖc s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn giã, ®iÖn mÆt trêi, ®iÖn h¹t nh©n. - Gi¸o dôc lßng ham häc hái. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: + Mét pin mÆt trêi. + Mét m¸y ph¸t diÖn giã. + Một động cơ điện nhỏ. + Một đèn LED. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp: Quan sát + Vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: T×m hiÓu m¸y ph¸t ®iÖn giã. I. M¸y ph¸t ®iÖn giã. - HS quan s¸t h×nh 62.1 kÕt hîp vÝ m¸y ph¸t ®iÖn giã trªn C1: Giã thæi c¸nh qu¹t  truyÒn c¬ n¨ng. bàn GV chỉ ra những bộ phận chính của máy và sự biến đổi - Cánh quạt quay  ro to quay. năng lợng qua các bộ phận đó. - Ro to và stato biến đổi cơ năng  điện năng. II. Pin mÆt trêi. HĐ 2: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động pin mặt trời. C2: C«ng suÊt sö dông tæng céng. - GV giíi thiÖu pin mÆt trêi. 200.100 + 10.75 = 2750 w. - HS nhËn d¹ng 2 cùc (+), (-) cña pin. C«ng suÊt cña ¸nh s¸ng mÆt trêi cung cÊp cho - HS nhận biết nguyên tắc hoạt động khi chiếu ánh sáng vào pin 2750.10 = 27500 w. bÒ mÆt tÊm pin th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn, kh«ng cÇn m¸y ph¸t DiÖn tÝch tÊm pin lµ: ®iÖn. ? Dßng ®iÖn do pin mÆt trêi cung cÊp lµ dßng ®iÖn g×? (Xoay.

(140) chiÒu). ? ViÖc s¶n xuÊt ®iÖn mÆt trêi cã g× thuËn lîi vµ khã kh¨n? H§ 3: T×m hiÓu nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n. - HS quan s¸t (H 61.1) vµ (H 62.3). ? Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö cã bé phËn chÝnh nµo gièng nhau? ? Lß h¬I vµ lß ph¶n øng tuy kh¸c nhau nhng cã nhiÖm vô g× gièng nhau? ( T¹o ra nhiÖt n¨ng ) H§ 4: NghiÖn cøu c¸ch sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. ? Điện năng có đợc sản xuất trực tiếp không? ? HS đọc SGK để nêu các biện pháp tiết kiệm điện. ? HS tr¶ l× C4.. 27500 1400 = 19.6 m2. II. Nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n. (SGK). IV. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. C3: Nåi c¬m ®iÖn: §N  NN. Qu¹t ®iÖn: §N  CN C4: HiÖu suÊt lín h¬n ( §ì hao phÝ ).. D. Cñng cè. - Nªu u nhîc ®iÓm cña viÖc s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn giã, ®iÖn mÆt trêi. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Ôn lại kiến thức để giờ sau ôn tập.. Tuần 35 Ngày Soạn:29/04/2012 Ngày Giảng: 7/05/2012. TiÕt 68 ¤n tËp (TiÕt 1). I. Môc tiªu: - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc nh»m gióp HS cñng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc. - Vận dụng làm các bài tập từ đơn giản đến phức tạp - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Gi¸o ¸n. - HS: KiÕn thøc cò. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng H§ 1: ¤n lý thuyÕt. I. Lý thuyÕt. - GV hái, HS tr¶ lêi. 1. ViÕt c«ng thøc tÝnh u,I cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp vµ m¾c song song? Nt: I = I1 = I2 // : I 2. Phát biểu định luật Jun – Len xơ. U = u 1 + u2.

(141) Q = I2.R.t. 3. Ph¸t biÓu c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt.. A P= t - GV gäi HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt bæ xông. 4. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i?. H§ 2: Bµi tËp. - GV treo b¶ng phô chÐp bµi tËp. BT: 3 ®iÖn trë R1 = 10  ; R2 = R3 = 20  đợc mắc song song vời nhau vào u = 12V. a. TÝnh Rtd. b. TÝnh I qua m¹ch chÝnh vµ m¹ch rÏ. - HS gi¶I bµi. - GV gäi HS lªn b¶ng lµm, chÊm, cho ®iÓm. - GV treo bảng phụ chép đề bài tập 2. BT: Mét ngêi giµ ®eo s¸t m¾t mét TKHT cã f = 50cm th× míi nh×n râ c¸c vËt c¸ch m¾t 25cm. Khi kh«ng ®eo kÝnh th× nh×n râ c¸c vËt c¸ch m¾t bao nhiªu?. 5. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay tr¸i. 6. Nêu đặc điểm TKHT. 7. Nêu đặc điểm TKPK. 8. Nªu tÝnh chÊt ¶nh qua TKPK, TKHT. 9. M¾t cËn lµ g×: TËt m¾t l·o lµ g×? 10. Thế nào là ánh sáng đơn sắc, ánh sáng không đơn s¾c. II. Bµi tËp. 1. Bµi tËp 1: R1 R2 R3 a. R = R1R2  R2 R3  R1 R3 = 5  . td. U 12 R b. I = td = 5 = 2.4A. I1 = 1.2A. I2 = I3 = 0.6A. 2. Bµi tËp 2:. - HS suy nghĩ cách giảI sau đó GV gọi 1 em lên bảng tr×nh bµy.. AB FA 25 1 AB 1      OI FO 50 2 A' B ' 2 AB OA 1    OA ' 2.OA 2.25 50cm F A ' B ' OA ' 2 OCc = OA’ = OF = 50cm. Vậy không đeo kính ngời đó nhìn không rõ các vật c¸ch m¾t 50cm. D. Cñng cè. - GV chèt l¹i c¸c phÇn kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - Giê sau «n tËp tiÕp..

(142) Tuần 36 Ngày Soạn:6/05/2012 Ngày Giảng: 8/05/2012. TiÕt 69 ¤n tËp (TiÕt 2). I. Môc tiªu: - Nêu đợc vai trò của điện năng trong đời sống và sane xuất, u điểm của việc sử dụng điện năng so với c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. - Chỉ ra đợc các bộ phận chính trong nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. - Rèn luyện tính độc lập, sáng tạo. II. ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gv: Tranh vẽ sơ đồ nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. III. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Phơng pháp vấn đáp + Gợi mở. IV. TiÕn tr×nh lªn líp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò: Lång trong giê häc. C. Gi¶ng bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi b¶ng Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết I. Lý thuyÕt: 1-Các định luật: §Þnh luËt ¤m GV: Nêu các định luật mà em đã đợc học từ đầu năm? §Þnh luËt Jun-Lenx¬ HS: Thảo luận, cử đại diện nêu tên các định luật đã đợc học Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 3. -§Þnh luËt -BiÓu thøc -Giải thích các đại lợng trong công GV: Nªu c¸c kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn thøc trử suất, nhiệt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 2- C¸c kh¸i niÖm: HS: LÇn lît tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lợng, biến trở, điện trở tơng đơng 3- C¸c c«ng thøc cÇn nhí: BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: R= R1+R2 GV: Viết các công thức và giải thích ý nghĩa các đại lợng có I= I1= I2 trong công thức mà em đã học: U=U1+ U2 HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c U1 R1 = đại lợng trong công thức U2 R2 BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song song: 1 1 1 U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = + R R1 R2.

(143) GV: Nêu các quy tắc mà em đã học? HS: LÇn lît ph¸t biÓu c¸c quy t¾c Hoạt động 2: Làm bài tập GV: hớng dẫn học sinh làm một số bài tập định luật HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra. Cã hai ®iÖn trë: R1.R2 I1 R2 R= ; = ; H= R 1+ R 2 I2 R1 Qthu . 100 % Qtoa Qthu=cm.(t2-t1) Tõ trêng C¸c qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i +Ph¸t biÓu qui t¾c +¸p dông qui t¾c II. Bµi tËp: Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.5 8.2-8.5., 11.2-11.4,. D. Cñng cè. - GV chèt l¹i c¸c phÇn kiÕn thøc träng t©m. E. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc häc ë HKII - Giê sau kiÓm tra HKII. Tuần 36 Ngày Soạn:6/05/2012 Ngày Giảng: …../05/2012 I. môc tiªu. TiÕt 70 KIỂM TRA HỌC KỲ II.

(144) KiÕn thøc : Kiểm tra việc nắm bắt kiến thức của HS từ đầu HKII, từ đó giúp GV phân loại đợc đối tợng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i líp Thái độ: Nghiêm túc , trung thực, tự giác khi làm bài kiểm tra. II. chuÈn bÞ - GV: Phô tô đề bài cho HS ra giấy A4 - HS: Đồ dùng học tập, kiến thức đã đợc học từ đầu HKII III. Ph¬ng ph¸p: - GV phát đề kiểm tra tới từng HS - HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra IV. tiÕn tr×nh kiÓm tra A, ổn định tổ chức: B, KiÓm tra: (GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS) C. §Ò bµi: Phần I: Khoanh tròn vào chữ cái A,B,C hoặc D đứng trớc phơng án trả lời đúng của các câu sau: 1, Một bạn học sinh vẽ đờng truyền của 4 tia sáng từ 1 ngọn đèn ở trong bể nớc (nh hình vẽ) ,đáp án nào sau đây là đúng? A đờng 1 2 3 4 B đờng 2 C đờng 3 1 D đờng4 2, Đặt một vật trớc 1TKPK, ta sẽ thu đợc một ảnh nào sau đây? A: mét ¶nh ¶o lín h¬n vËt C: mét ¶nh thËt lín h¬n vËt B: mét ¶nh ¶o nhá h¬n vËt D: mét ¶nh thËt nhá h¬n vËt 3, Trong các kết luận sau , kết luận nào đúng ? A: ngêi cã m¾t tèt nh×n râ c¸c vËt ë xa mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë gÇn m¾t B : ngêi cã m¾t tèt nh×n râ c¸c vËt ë gÇn mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë xa m¾t C: ngêi cÆn thÞ nh×n râ c¸c vËt á xa m¾t mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë gÇn m¾t D:ngêi cËn thÞ nh×n râ c¸c vËt ë gÇn m¾t mµ kh«ng nh×n râ c¸c vËt ë xa m¾t 4, Kết luận nào dới đây là đúng : A: ¶nh cña mét vËt nh×n qua kÝnh lóp lµ ¶nh thËt , nhá h¬n vËt B: ¶nh cña mét vËt nh×n qua kÝnh lóp lµ ¶nh thËt lín h¬n vËt C: ¶nh cña vËt trªn phim trong m¸y ¶nh lµ ¶nh thËt nhá h¬n vËt D: ¶nh cña vËt trªn phim trong m¸y ¶nh lµ ¶nh thËt lín h¬n vËt 5, Kết luận nào dới đây là đúng A : chiếu tia sáng đơn sắc đỏ qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng xanh B : chiếu tia sáng đơn sắc đỏ qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng trắng C: chiếu tia sáng trắng qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng xanh D: chiếu tia sáng trắng qua một năng kính ta thu đợc một tia sáng trắng 6, Nhìn một mảnh giấy xanh dới ánh sáng đỏ ta sẽ thấy mảnh giấy có màu nào? A: mµu tr¾ng C: mµu xanh B: màu đỏ D: mµu ®en PhÇnII: §iÒn tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng cña c¸c c©u sau : 1, HiÖn tîng tia s¸ng bÞ g·y khóc t¹i mÆt níc khi truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc gäi lµ ........... 2, TKHT cã bÒ dµy ........... 3, Kính lúp là dụng cụ dùng để ...........nó là một .........có ..........không khí dài hơn 25cm 4, T¸c dông cña ¸nh s¸ng lªn pin mÆt trêi lµm cho nã cã thÓ ph¸t ra ®iÖn gäi lµ ......... PhÇn III: Gi¶i c¸c bµi tËp sau 1, §Æt mét AB , cã d¹ng muÜ tªn dµi 0,5cm vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña mét TKHT , c¸ch thÊu kÝnh 6cm , thÊu kinh cã tiªu cù 4cm Dựng cảnh A’B’ của AB theo đúng tỉ lệ xích 2, Ngêi ta chôp ¶nh mét chËu c©y cao 1m, c©y c¸ch m¸y ¶nh 2 m, phim c¸ch vËt kÝnh cña m¸y ¶nh 6cm . VÏ h×nh vµ tÝnh chiÒu cao cña ¶nh trªn phim cña m¸y ¶nh? 3, Một ngời chỉ nhìn rõ các vật cách mắt từ 15cm đến 50cm a, M¾t ngêi Êy m¾c bÖnh g× b, Ngêi Êy ph¶i ®eo thÊu kÝnh lo¹i g× ? c, Khi ®eo kÝnh phï hîp th× ngêi Êy nh×n râ vËt ë xa nhÊt c¸ch m¾t bao nhiªu ? đáp án phÇn I : 1 D. 2 B. 3 D. PhÇn II: 1, ......hiÖn t¬ng khóc x¹ 2, .........phÇn gi÷ dµy h¬n phÇn r×a 3, ...........quan s¸t c¸c vËt nhá .........TKHT ......... tiªu cù. 4 C. 5 C. 6 D.

(145) 4, ..........t¸c dông quang ®iÖn PhÇn III: 1, Dùng ¶nh (cã d¹ng nh h×nh vÏ) B B’ A. F’. A’. I O. 2, theo bµi ra : AB = 1m =100cm OA = 2m = 200cm OA’ = 6cm xét tam giác OAB đồng dạng tam giác OA’B’ cã A’B’/ AB = OA’ / OA suy ra A’B’ =AB x (OA’/ OA) = 100 x (6 / 200) =3cm 3, a, ngêi Êy m¾c tËt cËn thÞ b, ngêi Êy ph¶i ®eo kÝnh ph¶n k× c, khi đeo kính phù hợp ngời ấy nhìn rõ đợc những vật ở xa vô cực. Thang ®iÓm PhÇnI: (3®) Mỗi câu đúng cho 0,5đ PhÇn II: (2®) Mçi c©u ®ung cho 0,5® PhÇn III: (5 ®iÓn) Câu 1: vẽ đúng cho 1đ Câu2 vẽ đợc hình 1đ Lập đợc tỉ số : A’B’/AB = OA’ /OA tính đợc A’B’ = 3cm câu3: mỗi ý đúng cho 0,5đ Tæng : 10 ®iÓm D. Cñng cè: - Thu bµi - NhËn xÐt giê KT E. Híng dÉn vÒ nhµ. (0,5® ) (1®).

(146)

giao an ly 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về