Tài liệu GIỚI THIỆU VỀ TƯ DUY KINH TẾ (Phần 1) ppt

GIỚI THIỆU VỀ TƯ DUY
KINH TẾ
(Phần 1)

KINH TẾ HỌC VI MÔ BÀI GIẢNG 1 – GIỚI THIỆU VỀ TƯ DUY KINH
TẾ
Tác Giả: Dennis McCornac, Ðặng Văn Thanh, Trần Hoàng Thị, Nguyễn
Quý Tâm, Trần Thị Hiếu Hạnh, FETP, Fulbright Economics Teaching Program
KINH TẾ HỌC có thể định nghĩa là môn học nghiên cứu cách thức xã hội
phân bổ các nguồn lực khan hiếm (có hạn) nhằm thỏa mãn ước muốn vô hạn.
Ta xem xét những khả năng lựa chọn, tìm cách đánh giá lợi ích và chi phí
dự kiến, và ra quyết định. Ta cũng tìm cách hiểu hậu quả của một số hành động,
những hậu quả không được hiển nhiên ngay từ ban đầu. Hãy xét những ví dụ dưới
đây (anh chị hãy nghĩ ra vài ví dụ của mình) về các chính sách được đề nghị (và
đôi khi được thực hiện) nhằm khắc phục những vấn đề xã hội.
Vấn đề
Chính sách
Những hậu quả bất lợi
Giá thuê nhà quá cao
Hạn định tiền thuê
Chủ nhà sẽ không sửa chữa căn hộ.
Về lâu dài sẽ có ít công trình xây dựng để cho thuê hơn.
Chủ nhà có thể dùng phân biệt đối xử hoặc thiên vị như những công cụ để
hạn chế.
Sẽ có những hình thức trả tiền chui khác từ người thuê cho chủ nhà.
Lương quá thấp
Đặt mức lương tối thiểu
Chủ đóng cửa công ty, hoặc bãi bỏ những quyền lợi khác.
Tăng việc trả tiền chui và tăng công nhân lậu.
Tăng sự thiên vị.
Ô nhiễm quá nhiều

Bắt buộc có các thiết bị làm sạch
Lợi ích: môi trường sạch hơn.
Phí tổn: chi phí sản xuất tăng, giá tăng. Khi giá tăng, sẽ bán được ít sản
phẩm hơn.
Doanh nghiệp nhỏ là những doanh nghiệp đầu tiên sụt giảm, cạnh tranh ít
hơn.
Sử dụng lý thuyết
Thế giới kinh tế rất phức tạp: nhiều quyết định kinh tế phải được đưa ra và
bằng cách nào đó phối hợp với nhau. Ta muốn phát triển những phương pháp
nhằm hiểu được cơ chế phối hợp tất cả mọi hoạt động kinh tế này: cần phải có sự
đơn giản hóa một cách thận trọng.
Hành vi kinh tế vô cùng phức tạp, do vậy chúng ta xây dựng những mô
hình lý thuyết tiêu biểu cho sự vận hành của cơ chế kinh tế. Những lý thuyết và
mô hình của ta tiêu biểu cho “sự đơn giản hóa một cách thận trọng” thế giới thực
tại.
Lý thuyết là sự giải thích dự kiến những mối liên hệ nhân quả giữa các biến
số mà ta thấy có mối liên hệ về mặt thống kê với nhau. Mô hình cho phép ta trừu
tượng hóa từ thực tế và do vậy làm cho công việc của ta đơn giản hơn. Những mô
hình của chúng ta sẽ cung cấp khuôn khổ phân tích để tư duy những vấn đề kinh
tế. Dùng lý thuyết và mô hình khiến ta có thể ứng dụng sự chính xác trong phân
tích vào việc nghiên cứu các vấn đề trung tâm mà mọi xã hội đều phải đương đầu.
KINH TẾ HỌC THỰC CHỨNG VÀ KINH TẾ HỌC CHUẨN TẮC

Kinh tế học thực chứng bàn về những giải thích khách quan hay khoa học
sự vận động của nền kinh tế. Ở đây chú trọng về GIẢI THÍCH bằng SỰ KHÁCH
QUAN.
Kinh tế học chuẩn tắc cho ta những quy định hay đề nghị dựa trên đánh giá
cá nhân về giá trị. Ở đây chú trọng nhiều hơn về CHỦ QUAN, hay là điều mà ta
cho là PHẢI xảy ra.
Các tác nhân kinh tế trong mô hình của chúng ta bao gồm:

A) Người tiêu dùng quyết định mỗi món hàng họ muốn có bao nhiêu. Cầu
của họ nhiều hay ít được thể hiện bằng giá mà họ sẵn lòng trả. Người sản xuất đáp
ứng với các tín hiệu giá.
B) Người sản xuất nhận định giá mà người tiêu dùng sẵn lòng trả (cầu) và
đưa nguồn lực vào sản xuất những món hàng đó.
C) Chủ sở hữu các nguồn lực bán nguồn lực của họ cho người sản xuất.
Việc này tạo ra thu nhập, khiến cho sự sở hữu nguồn lực và giá cả quyết định việc
phân phối thu nhập.
D) Chính phủ
- hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng
- quản lý người sản xuất bằng quy định
- điều chỉnh phân phối thu nhập
- cung cấp khuôn khổ pháp lý, cơ sở hạ tầng, hệ thống bảo vệ thích hợp v.v.
KINH TẾ HỌC VI MÔ hay Lý thuyết Giá cả bàn về những đơn vị kinh tế
riêng lẻ như người tiêu dùng và doanh nghiệp.
KINH TẾ HỌC VĨ MÔ bàn về tổng thể nền kinh tế như tác động của chi
tiêu chính phủ, thuế và chính sách tiền tệ.
Một cách để dễ dàng phân biệt hai loại này là nghĩ về kinh tế học vĩ mô như
môn nghiên cứu về rừng và kinh tế học vi mô là môn nghiên cứu về cây.
YẾU TỐ SẢN XUẤT là các nhập lượng để sản xuất ra xuất lượng của xã
hội.
Trước khi tiếp tục nghiên cứu kinh tế học, ta sẽ giới thiệu một vài định
nghĩa quan trọng được sử dụng trong suốt môn học.