Tài liệu Jorma Ollila và Nokia Đưa thế giới đến gần nhau - phần 4 ppt

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
201200
JORMA OLLILA & NOKIA
nûúác ngoâi. Búãi vúái ưng àố lâ di sẫn vùn hốa ca
dên tưåc. Toân cêìu hốa khưng phẫi lâ àïí bấn bẫn
sùỉc. Ollila cố mùåt trong nhûäng hưåi nghõ qëc tïë, kïí
cẫ hưåi nghõ ca Liïn hiïåp qëc, bân trôn cưng
nghiïåp chêu Êu, nhûäng dûå bấo ca ưng cố thïí
lâm nhẫy ma nhûäng con sưë trïn thõ trûúâng chûáng
khoấn thïë giúái nhûng ưng thđch nghó ngúi bïn búâ
hưì Pukala n tơnh vúái gia àònh. Ưng àưëi àêìu vúái
cấc trung têm cưng nghïå cao vâ trung têm thûúng
mẩi ca thïë giúái nhûng ưng thûác sûå ẫnh hûúãng
ca Nokia lïn àúâi sưëng vùn hốa ca àêët nûúác. Ưng
ài khùỉp nùm chêu vúái cûúâng àưå cao nhûng ưng
cng dânh thúâi gian àïí nối chuån vúái thanh niïn
Phêìn Lan tẩi cấc Àẩi hổc Helsinki, Ollulu vâ
Tampere – nhûäng trûúâng àẩi hổc mâ Nokia húåp tấc
mêåt thiïët àïí ln cố à thanh niïn tâi nùng trong
bưå mấy khưíng lưì ca Nokia toân cêìu.
Nïëu Martti Haikio phất hiïån ra rùçng Ollila mong
mën àưìng àưåi quẫn trõ cêëp cao ca ưng phẫi nïu
gûúng trong àúâi sưëng cấ nhên – nhûng nố sệ
khưng thïí lâ quy àõnh – thò Dan Steibock thêëy rùçng
nhốm quẫn trõ cao cêëp ca Ollila àậ thûåc sûå cên
bùçng àúâi sưëng cấ nhên vâ tưëc àưå lâm viïåc cùng
thùèng trong cưng ty. Steinbock àậ hoân thânh tấc
phêím Nokia Revolution trong nùm nùm, bùçng
phûúng phấp phỗng vêën chđnh cấc nhên vêåt. Vâ
nhâ tû vêën chiïën lûúåc nây àậ viïët: “Khưng cố mưåt
thânh viïn nâo ca ban lậnh àẩo dđnh dấng àïën

nhûäng hânh vi khưng àng àùỉn trong nghïì
nghiïåp hay cố hònh ẫnh tiïu cûåc trong mùỉt cưng
chng”. Cng theo quan sất ca Steibock, giẫng
dẩy tẩi Helsinki, thò àưåi nhốm ca Ollila “tấch mònh
ra khỗi cưng chng vâ têån hûúãng cåc sưëng gia
àònh n bònh”. Theo ưng, hổ àûúåc àõnh hûúáng
khưng chó búãi nhûäng thânh cưng vâ sûå giâu cố mâ
ch ëu búãi cấc phêìn thûúãng vư hònh nhû uy tđn,
àûúåc hổc hỗi sët àúâi vâ nhêån àûúåc sûå tưn trổng
trong nghïì nghiïåp.
Àố lâ nhûäng giấ trõ cùn bẫn ca vùn hốa Phêìn
Lan. Bẫn thên Ollila àậ chûáng minh rùçng sau khi
cưëng hiïën hïët mònh thò tíi ưng lâ mưåt thûúng hiïåu
– mâ ngây ưng rúâi Nokia cấc hậng tin giêåt tđt “Shell
àậ cố Ollila”. Lûúng múái ca ưng àûúåc tiïët lưå lâ
500.000 àưla mưåt nùm. Ch bế ca àưåi hûúáng
àẩo Boy Scout nhâ nghêo ngây nâo giúâ cố “giấ”
cao ngêët – trïn àónh cao thïë giúái. Cố vễ nhû CEO
qëc tïë lâ mưåt tâi sẫn qëc gia – đt nhêët lâ cng
trïn khđa cẩnh hổ àống thụë nhiïìu cho àêët nûúác.
Ollila cng may mùỉn khi àưìng àưåi ca ưng lâ
nhûäng nhâ trđ thûác hâng àêìu ca àêët nûúác. May
mùỉn àố do ưng tẩo ra bùçng chđnh lûåa chổn ca
mònh.
Giấo sû Erkko Autio, mưåt chun gia Phêìn Lan vïì
toân cêìu hốa àậ viïët: “Khiïm tưën gêìn nhû lâ mưåt
tưn giấo ca Nokia. Khiïm tưën gip bẩn sấng sët
vâ khưng kiïu cùng. Àiïìu nây cố thïí lâ mưåt bâi
hổc khố khùn nhêët cho mổi ngûúâi khi phẫi noi
theo (Nokia) trong mưåt thúâi gian dâi, nhêët lâ khi

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
203202
JORMA OLLILA & NOKIA
chng ta bùỉt àêìu thânh cưng”. Theo nhâ l lån
chiïën lûúåc qëc tïë nây ca Àẩi hổc Helsinki, àiïìu
nây (khiïm tưën) lâ mưåt phêìn l do giẫi thđch vò sao
Nokia lâ cưng ty duy nhêët trong sưë 300 doanh
nghiïåp cng ngânh trong khu vûåc lâm nïn huìn
thoẩi toân cêìu. Àêy lâ bâi hổc thûá sấu trong bẫy
bâi hổc mâ ưng rt ra sau khi nghiïn cûáu thânh
cưng Nokia trong cấch chinh phc thïë giúái.
Cố thïí thêëy Ollila àậ àùåt nïìn tẫng bïìn vûäng cho
Nokia dûåa trïn hai ëu tưë: hổc têåp àïí hưåi nhêåp
qëc tïë vâ kđnh trổng cấc bẫn sùỉc dên tưåc. Ưng àậ
viïët nïn têìm nhòn, sûá mïånh, cấc giấ trõ chia sễ ca
mưåt têåp àoân thêëm àêỵm tinh thêìn Phêìn Lan
nhûng àôi hỗi cấc hânh àưång chiïën lûúåc theo cấch
mâ thïë giúái hiïån àẩi àang vêån hânh.
Nhûng chng ta vêỵn chûa thïí kïët lån l do
thânh cưng ca chuën bay vúái tưëc àưå phi thuìn
ca c ra Nokia mâ Ollila vûâa cêìm lấi (CEO) vûâa
hûúáng dêỵn àûúâng bay (ch tõch).
Steinbock nối khưng tòm thêëy àưång lûåc gip
Nokia thânh cưng – bđ quët lâm viïåc nhốm, chiïën
lûúåc àng, vùn hốa doanh nghiïåp tưët khưng phẫi
lâ ca riïng Nokia. Nhiïìu ngûúâi khấc cng cố.
Hëng hưì, Nokia lâ cưng ty phất triïín nhanh mưåt
cấch kinh hoâng nhûng lẩi úã trong tònh trẩng
khưng àûúåc bẫo vïå - kïí cẫ bđ mêåt cưng nghïå vúái
mậ ngìn múã.

Vêåy àêu lâ “code bđ mêåt ca Nokia?”. Fortune nối
thùèng: Chđnh lâ Ollila. Cố phẫi vêåy khưng? Thïë
nïëu ưng ra ài thò Nokia mêët sûác mẩnh? Nïëu àng
nhû vêåy thò ưng khưng thïí lâ mưåt “code” nâo cẫ!
Cố lệ phẫi nghe chđnh Ollila nối thưi: Sûác mẩnh
ca chng tưi = trao khẫ nùng + trao quìn lûåc;
vâ àiïìu kiïån ca biïíu thûác: trao cho ngûúâi trễ.
Ollila àậ trao lẩi nhûäng di sẫn sưëng àưång nâo?

Quan niïåm sưëng “thđch nghi”
Ưng cho rùçng con ngûúâi cố khẫ nùng thđch nghi
vúái mưi trûúâng khùỉc nghiïåt. Niïìm tin àố ca ưng,
vúái thânh quẫ Nokia ngây nay, àậ àêíy li nhûäng
mùåc cẫm tûå ti ca kễ ëu, kễ ài sau. Àiïìu mêëu chưët
lâ biïët rộ cấc ngìn lûåc vâ sûác lûåc ca mònh. Bùçng
tû tûúãng àố, ưng thđch cấc thûã thấch, vâ kïë thûâa
mưåt cấch tûå ch cng vúái thấi àưå khiïm tưën àưëi vúái
di sẫn quấ khûá. Quan niïåm thđch nghi gip ưng
nhòn thêëy trûúác têët cẫ mổi ngûúâi nhûäng cú hưåi múái
mâ giấo sû Arkko Autio gổi lâ “ëu tưë may mùỉn”,
vâ giấo sû Martti Haikio gổi lâ “Ollila àậ bỗ lẩi
nhûäng gấnh nùång tûâ quấ khûá mưåt cấch nhể
nhâng”. Nïëu khưng à quẫ quët vúái cú hưåi vâng
GSM, thò rêët cố thïí Ollila bõ lõch sûã bỗ rúi, búãi àố
lâ “lûåa chổn duy nhêët” nhû cấch nối ca Dan
Steinbock.

Kinh doanh lâ cưng c phc v con ngûúâi
Ollila àậ àùåt toân bưå têåp àoân Nokia múái mễ, trễ
trung sau tấi cêëu trc vâo chó mưåt sûá mïånh duy

nhêët: Connecting People. Àố khưng àún thìn lâ
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
205204
JORMA OLLILA & NOKIA
mưåt khêíu hiïåu àïí àem bấn kiïëm tiïìn trïn quy mư
thïë giúái. Àố lâ sûá mïånh ca Nokia trong viïåc nưëi
Phêìn Lan vâo lõch sûã thïë giúái hiïån àẩi, nưëi ngûúâi
Phêìn Lan vúái nhau trong tinh thêìn sisu, sùén sâng
cưëng hiïën cho xûá súã. “Kïët nưëi mổi ngûúâi” àùåt con-
ngûúâi-khấch-hâng vâo võ trđ trung têm phc v vúái
têët cẫ sûå khấc biïåt cấ nhên, khấc biïåt vùn hốa
nhûng àïìu giưëng nhau úã nhu cêìu mâ Ollila gổi lâ
“mong mën tiïån nghi hún”. Vò thïë khi Nokia ca
Ollila tiïën vâo cưåt mưëc 3G vâ Internet thò lõch sûã
giao tiïëp di àưång ca thïë giúái bûúác sang mưåt khẫ
nùng múái. Vúái têët cẫ nghơa nhên bẫn àố, nhên
viïn toân cêìu ca Nokia àûúåc râng båc trong mưåt
tinh thêìn nhên loẩi vâ hổ sệ tûå loẩi bỗ mònh nïëu
khưng giûä àûúåc àiïìu rùn thûá nhêët: “sûå hâi lông ca
khấch hâng”. Nhòn mưåt cấch hïå thưëng trong hânh
trònh ca Nokia cố thïí hiïíu rùçng “sûå hâi lông” ca
khấch hâng khưng àún thìn lâ thỗa mận hânh vi
mua hâng mâ lâ tinh thêìn sấng tẩo àïí phc v
nhûäng nhu cêìu tûúng lai ca con ngûúâi- tûâ cưng
nùng cưng nghïå cho àïën kiïíu dấng àấp ûáng nhu
cêìu thêím mơ ca ngûúâi dng. Àiïìu nây giẫi thđch
vò sao R&D ca Nokia phẫi nhòn thêëy, tiïn àoấn
vâ tẩo ra nhûäng “bûúác nhẫy vổt” cho nhu cêìu ca
con ngûúâi – theo cấch nối ca Business Week – khi
Nokia múã ra cấch cûãa 3G.


Hổc lâ àiïìu kiïån tiïn quët
Ngun tùỉc quët àõnh ca Nokia lâ hậy àïí cấc
bùçng chûáng khoa hổc lïn tiïëng, hún lâ chûác v.
Àêìu tû nhiïìu (vâ ch ëu lâ àng cấch) vâo R&D
lâ bùçng chûáng thuët phc nhêët ca tû tûúãng
quẫn trõ Ollila. Àố cố thïí lâ cấch hổc ca mưåt tưí
chûác. Bẫn thên ưng àậ hổc têåp thêåt nhiïìu àïí “tûå
mònh giânh lêëy võ trđ lậnh àẩo”. Lõch sûã ca Nokia
cho ưng thêëy rùçng cấc võ tiïìn bưëi ca nhûäng thúâi
àiïím thânh cưng, tûâ cấc nhâ sấng lêåp cho àïën tâi
nùng Kairamo àïìu lâ nhûäng ngûúâi hổc ra trô. Hổc
úã trûúâng khưng à mâ phẫi ra nûúác ngoâi mâ hổc
cấch thiïn hẩ bònh thiïn hẩ. Hổc khưng à mâ
phẫi lâm thụ àïí hổc. Nhòn tûâ thung lng Sillicon
àïën ÊËn Àưå, Trung Qëc, Singapore hiïån àẩi vâ
nûúác Nhêåt vúái cåc Duy Tên àêìu thïë k XX, cố thïí
thêëy cấch nhòn ca Ollila vïì tiïëp cêån qëc tïë lâ cố
hiïåu quẫ vâ hiïåu quẫ thêìn k. Tuy nhiïn, cố vễ
nhû, hổc chđnh tûâ thêët bẩi ca mònh, tûâ chđnh
thânh cưng ca mònh múái lâ quan trổng. Steinbock
xấc nhêån rùçng Ollila lâ ngûúâi àậ khai thấc cấc
ngìn lûåc ca mònh hún lâ chúâ àúåi sûå gip àúä tûâ
bïn ngoâi. Dêỵn dùỉt toân bưå cưng cåc khai thấc
àố chđnh lâ tû tûúãng àêìu tû vâo con ngûúâi, mâ khúãi
àêìu lâ nhốm chêët xấm tinh hoa ca cấc àưìng
nghiïåp cêëp cao ca ưng. Khoa hổc quẫn trõ chêët
lûúång àậ àûúåc ấp dng àïí toân bưå têåp àoân cố thïí
hổc àûúåc tûâ viïåc “lùỉng nghe nhên viïn”. Ngûúâi trễ
àûúåc àùåt vâo trung têm sûå nghiïåp nây, búãi mën

ài àûúâng dâi ngûúâi ta båc phẫi àïí ngûúâi trễ lâm
ch tûâ bêy giúâ.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
207206
JORMA OLLILA & NOKIA
Vúái mưåt sûå chín bõ chêët xấm cêín thêån, ngûúâi ta
cố thïí hổc ngay nhûäng bâi hổc trong quấ trònh
hânh àưång. Ollila àậ thûâa nhêån lâ khưng nhòn thêëy
trûúác mưåt tûúng lai nhû thïë nâo, mổi thûá cêìn àûúåc
nhòn nhêån, àấnh giấ liïn tc.
Ollila àậ múâi nhâ kinh tïë hổc Bengt Holmstrom
ca Àẩi hổc cưng nghïå Massachussettes, M vâo
ban giấm àưëc têåp àoân Nokia. Nùm 1999,
Holmstrom àïën Espoo gùåp Ollila tẩi Nokia House,
ưng àậ hỗi võ CEO nây rùçng: “Mika on
salaisuutesi?”. Holmstrom vâ Ollila àang nối vúái
nhau bùçng tiïëng mể àễ – ngưn ngûä àậ trẫi qua
600 nùm bõ àư hưå nhûng vêỵn àûúåc giûä gòn – vò giấo
sû Holmstrom lâ mưåt ngûúâi Phêìn Lan. Cêu hỗi àố
cố nghơa lâ “What’s your secret code?”, theo Justin
Fox ca tẩp chđ Fortune thåt lẩi. Mêåt mậ bđ mêåt
(kinh doanh) ca ưng lâ gò vêåy? Secrect code cng
cố nghơa lâ mậ bđ mêåt trong mưỵi chiïëc àiïån thoẩi.
Ollila àậ cûúâi trẫ lúâi rùçng: “Chùèng cố bđ mêåt gò
àêu”. Vâ ưng cấm ún sûå àấnh giấ cao ca võ giấo
sû cng lâ ngûúâi Phêìn Lan: “Nhûng àùåt cêu hỗi
hay lùỉm”.
Justin Fox ca tẩp chđ Fortune viïët: Àố lâ cêu
hỗi vïì thûúng mẩi hay nhêët thúâi àẩi.
Thêåt ra nhû Fortune bònh lån, ri ro lúán nhêët

ca Nokia chđnh lâ chưỵ mêët mêåt mậ bđ mêåt ca
cưng nghïå. Tẩp chđ nây phên tđch rùçng súã hûäu mưåt
code bđ mêåt ngûúâi ta cố thïí cố cẫ thïë giúái. Vđ d
code bđ mêåt Windows, mưåt àoẩn mậ lêåp trònh àưåc
quìn, ca Microsoft àậ “khốa sưí” thõ trûúâng mấy
vi tđnh cấ nhên, ngùn chùån cấc àưëi th. Cisco vâ
Intel cng tûâng úã võ dêỵn àêìu vúái cưng nghïå àưåc
nhêët vư nhõ, biïën sẫn phêím trúã thânh lûåa chổn
duy nhêët trïn thõ trûúâng. “Cấc nhâ kinh tïë hổc gổi
àêy lâ thïë àống cûãa. Nokia lâm ngûúåc lẩi vò dng
mậ ngìn múã” (Fortune 1.5.2000). Àêy chđnh lâ
àiïìu Steinbock gổi lâ tònh trẩng khưng àûúåc bẫo vïå
ca Nokia.
Cấc nhâ quan sất, trong àố cố sưë bấo nïu trïn
ca Fortune, nhêån thêëy rùçng Nokia àậ húã sûúân
nhiïìu lêìn vâ cûá mưỵi khi nhû vêåy nố lẩi ngay lêåp
tûác sûãa sai. Àố lâ vúái khúãi àêìu quấ mẫi mï vúái àiïån
thoẩi theo tiïu chín GSM ca chêu Êu, Nokia àậ
chêåm chên vúái loẩi àiïån thoẩi dng àûúåc vúái
chín TDMA ca M vâ chín PDS ca Nhêåt.
Nokia ngay lêåp tûác cho ra àúâi sẫn phêím dng
àûúåc vúái nhiïìu chín vâ bïì ngoâi ca nố nhòn vêỵn
giưëng nhau – àïí giûä thûúng hiïåu trong têm trđ
khấch hâng.
Vêåy nïn, Fortune àûa ra ba giẫ ûúác vïì bđ mêåt
ca Nokia: May mùỉn, Ollila quấ khưn ngoan hóåc
lâ cấch hoẩt àưång ca Nokia. Justin Fox sau khi
nối chuån vúái Ollila thò thêëy rùçng võ CEO nây
nghiïng vïì cấch thûá ba. Àố lâ, sau khi bân vïì cấc
vêën àïì chiïën lûúåc, cấc nhâ àiïìu hânh sệ rt lui vâ

chđnh cấc nhâ k thåt sệ xûã l cấc chi tiïët.
Alahuhta, cêëp phố ca Ollila nối vúái Fox: “Mc tiïu
ln lâ àïí ngûúâi cố trònh àưå tưët quët àõnh”. Cấch
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
209208
JORMA OLLILA & NOKIA
hoẩt àưång ca Nokia trong thúâi Ollila àûúåc Fox
miïu tẫ nhû lâ cấi gò àố rêët tûå ch: “Ngûúâi triïín
khai kïë hoẩch (àiïån thoẩi sûã dng àûúåc vúái chín
ca M vâ Nhêåt) lâ phố ch tõch Pertti Korhnen, chó
múái 29 tíi”. Cố thïí lâ quấ trễ? Cố thïí, nhûng hậy
xem tiïëp Fox phất hiïån ra cấch giao quìn cho
ngûúâi khấc àiïìu hânh ca Ollila.
Fox gùåp Tony Mitchel, mưåt quẫn l cêëp thêëp tẩi
phên xûúãng sẫn xët àiïån thoẩi úã Fort North, M.
Àố khưng phẫi lâ mưåt cấi tïn hâng àêìu. Anh ta,
nhû bao nhên viïn khấc sệ vui vễ giẫi thđch vúái
bấo chđ vïì triïët l kinh doanh ca cưng ty. “Àûáng
trûúác ban cưng cố thïí bao quất toân bưå nhâ
xûúãng, vúái vễ mùåt khưng hïì mïåt mỗi, anh cố thïí
cho xem dêy chuìn cưng nghïå sẫn xët. Anh ta
nối: Àiïìu àưåc nhêët chó cố úã Nokia àố lâ sûå tûå do
suy nghơ ca mưỵi nhốm mâ cưng ty cho phếp.
Cng cố vâi kïnh chia sễ mâ chng tưi giûä lâm tiïu
chín nhûng bẩn àûúåc phếp sấng tẩo”. Fox gổi
àêy lâ mư hònh quẫn l “giêëu tay”: “Nố khuën
khđch sấng tẩo, k nùng kinh doanh vâ trấch
nhiïåm cấ nhên”.
Nhûng Ollila lâm sao giûä thùng bùçng cho tònh
trẩng mâ ưng àậ “trao quìn lûåc vâ trao nùng

lûåc”? Àố lâ ngun tùỉc tâi chđnh. Ollila nối vúái Fox:
“Quy tùỉc lâ nïëu lúåi nhån ca mưåt hoẩt àưång kinh
doanh nâo àố khưng thïí tùng trûúãng 25% trong
mưåt nùm, vâ nïëu khưng thêëy triïín vổng tùng
trûúãng nhû vêåy trong tûúng lai gêìn thò Nokia
mën rt lui khỗi hoẩt àưång kinh doanh àố”.
Fortune viïët: Mậ bđ mêåt ca Nokia chđnh lâ Ollila
– ngûúâi tẩo ra cấch hoẩt àưång ca Nokia.
Xët thên tûâ gia àònh khưng quìn thïë, khưng
trêm anh, ngay sau chiïën tranh, ch bế Ollila àậ
hổc cấch àïí àûáng úã võ trđ thûá nhêët. Ch bế Ollila
tham gia àưåi Boy Scout lâm hûúáng àẩo sinh thã
nhỗ cëi cng cng trúã thânh nhâ dêỵn àûúâng cho
phi thuìn chúã theo ch ra Nokia. Ng ngưn Ra
vâ Thỗ, trong cấc àiïìu kiïån hiïån àẩi vâ thûåc tïë, àậ
àûúåc viïët: Ra cố thïí bay vúái vêån tưëc phi thuìn
nïëu bẩn cho nố mưåt phi thuìn.
Àố lâ mưåt cấch chiïën thùỉng dânh cho kễ ài sau,
cho kễ ëu vúái khất vổng nhên bẫn, lâ cấch àïí gậ
tđ hon cêët tiïëng hất vâ àûúåc mổi ngûúâi lùỉng nghe
túái.