E – Myth: Để xây dựng doanh nghiệp hiệu quả
(phần 2)
Trong phần 1, chúng tôi đã điểm qua tư tưởng chủ đạo của cuốn E – Myth: Để
xây dựng doanh nghiệp hiệu quả. Tiếp theo là những gợi ý, hướng dẫn mà bạn
có thể áp dụng ngay vào doanh nghiệp, tổ chức hay nhóm của mình.
Phần 2: Ứng dụng
Để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và phù hợp để mở rộng quy mô theo một số
loại hình như Nhượng quyền kinh doanh, Nhượng quyền thương hiệu, tác giả gợi ý
một chương trình phát triển doanh nghiệp gồm 7 bước như sau:
1. Mục đích chính
Xác định mục đích chính của việc thành lập doanh nghiệp không chỉ đơn giản là
trả lời câu hỏi: Vì sao bạn thành lập doanh nghiệp. Bạn phải liên hệ nhiều hơn nữa
đến cuộc sống của mình.
Để hình dung ra mục đích, bạn nên trả lời những câu hỏi sau:
Tôi muốn cuộc sống của mình sẽ như thế nào?
Tôi muốn một ngày bình thường của mình sẽ trôi qua như thế nào?
Tôi cần điều gì để có thể nói rằng tôi thực sự hiểu cuộc sống của mình?
Tôi muốn mối quan hệ với những người xung quanh sẽ ra sao?
Tôi muốn mọi người nghĩ thế nào về mình?
Tôi muốn làm gì trong 2 năm tới? 10 năm tới? 20 năm tới? Đến hết cuộc
đời?
Tôi muốn học hỏi những gì trong cuộc sống của mình? Về tinh thần, thể
chất, tài chính, tri thức, các mối quan hệ?
Tôi cần bao nhiêu tiền để có thể làm những gì muốn làm? Khi nào tôi sẽ
cần số tiền đó?
Khi trả lời những câu hỏi trên, hãy gạt bỏ những quá khứ, kinh nghiệm, thói quen.
Những thứ đó có thể giúp ích bạn trong công việc hiện tại nhưng lại là trở ngại để
bạn thỏa sức tưởng tượng khi phác họa một bức tranh sống động, đầy màu sắc, hết
sức rõ ràng về cuộc sống mà mình mong muốn. Và để biến bức tranh thành hiện
thực, bạn cần một công cụ, đó chính là doanh nghiệp. Khi đó, doanh nghiệp trở
thành một phần quan trọng, gắn chặt với cuộc sống của bạn.
2. Mục tiêu chiến lược
Mục tiêu chiến lược là một danh mục những điều cần phải làm để đạt được mục
đích chính. Hai tiêu chuẩn sau đây bắt buộc phải có trong danh mục này là:
Tài chính: doanh nghiệp của bạn sẽ trị giá bao nhiêu sau 5 năm, 10 năm,
20 năm,…? Liệt kê một cách chi tiết tổng doanh thu đến từ đâu, lợi nhuận
trước và sau thuế. Đừng e ngại việc không chắc chắn khi đưa ra số liệu.
Hãy dựa vào câu hỏi cuối cùng khi xác định mục đích chính của doanh
nghiệp: Bạn cần bao nhiêu tiền để làm những gì mình thích?
Cơ hội kinh doanh: hay nói cách khác là phạm vi khách hàng. Nếu bạn
xác định mục đích chính của mình là chăm sóc sức khỏe cho những người
bị lùn bẩm sinh thì hãy quên đi ý định thành lập doanh nghiệp. Bởi vì số
khách hàng của bạn có lẽ không đông hơn số dân của một khu phố. Lưu ý
phân biệt sản phẩm và giá trị (cảm xúc) bạn mang lại cho khách hàng. Ví
dụ: sản phẩm của Revlon mỹ phẩm, nhưng giá trị cảm xúc của họ là Hi
vọng; tương tự của Chanel là Sự tưởng tượng. Vậy của bạn là gì?
Ngoài ra, các tiêu chuẩn khác mà tác giả đề cập đến là:
Thời gian: các cộc mốc thời điểm hoàn thành mục tiêu ngắn hạn, dài hạn.
Phạm vi hoạt động: doanh nghiệp của bạn ở tầm Việt Nam, Châu Á hay là
một tập đoàn đa quốc gia?
Hình thức kinh doanh: bán lẻ, bản sỉ hay cả hai?
Các tiêu chuẩn về trang phục, quản lý, tuyển dụng, đào tạo,…
Mặc dù có vẻ đây là một công việc liệt kê nhàm chán nhưng phương pháp mà tác
giả yêu cầu khi bạn thực hiện công việc này là hình dung cụ thể, chi tiết niềm đam
mê của mình. Bạn có yêu thích việc mang lại cho mọi người niềm hi vọng, sự
tưởng tượng, sự thoải mái, thư giãn, sự sáng tạo, sự chu đáo,…?
3. Chiến lược tổ chức
Bạn nghĩ rằng ban đầu mình cần thuê những người giỏi, nhiều kinh nghiệm để mọi
việc suôn sẻ? Bạn nghĩ rằng một công ty năm bảy người thì không cần chiến lược
tổ chức? Đó là một sai lầm nghiêm trọng. Một công ty, dù nhỏ, nếu không có sơ
đồ tổ chức, bản mô tả công việc, sớm muộn gì cùng dẫn đến tình trạng chồng
chéo, dẫm chân nhau.
Các bước để lập chiến lược tổ chức như sau:
Liệt kê những vị trí cần có trong doanh nghiệp, từ chủ tịch, tổng giám đốc
cho đến nhân viên kinh doanh.
Tự xem mình là nhân viên cho từng vị trí (cho đến khi tìm được người thay
thế)
Dùng bản mô tả công việc để đánh giá hiệu quả công việc thay vì kỳ vọng
theo quan điểm cá nhân
Chia sẻ ước mơ, mục đích chính của doanh nghiệp với các ứng viên; chỉ
nên nhận những người hiểu và cảm nhận được điều đó.
Từng nhân viên phải biết họ có vị trí nào trong doanh nghiệp, tương lai phát
triển ra sao
4. Chiến lược quản lý
Để quản lý một doanh nghiệp, không nhất thiết phải cần những nhà quản lý giỏi.
Bí quyết nằm ở chỗ: xây dựng một hệ thống có tính tự động cao không phụ thuộc
vào con người. Có thể bạn không đồng ý với quan điểm này nhưng đó là sự thật.
Một ví dụ gần gũi: nếu bạn từng vào các cửa hàng KFC, mọi thứ đều hoạt động
như được lập trình. Cách ăn mặc giống nhau, lời chào đón giống nhau, cách nhận
yêu cầu món ăn của khách hàng, bưng bê,... đều theo những quy định, nguyên tắc
mang tính hệ thống. Mặc dù chưa đạt đến đỉnh cao như ví dụ về cung cách phục
vụ của một khách sạn mà tác giả kể trong sách, nhưng đó chính là điều bạn cần.
Một hệ thống quản lý.
Quay lại với việc bạn thành lập doanh nghiệp để có thể tự do làm những gì mình
thích. Giả sử bạn đã có đủ, thậm chí dư tiền để vi vu đến vài kiếp nhưng toàn bộ
hoạt động của công ty vẫn hoàn toàn phụ thuộc vào những quyết định của bạn thì
bạn đã tự do chưa?
Hệ thống quản lý không chỉ mang tính quản lý như bạn nghĩ. Nó là một công cụ
marketing tuyệt vời. Khi xây dựng được một danh mục những việc cần làm, tiêu
chuẩn chất lượng cần đạt được, khách hàng sẽ phải kinh ngạc và luôn nhớ đến
dịch vụ của bạn.
5. Chiến lược nhân sự
Đừng bắt nhân viên làm mọi việc theo ý mình mà tạo ra môi trường làm việc để
nhân viên có động lực làm việc. Hiểu theo một cách khác, bạn phải nhìn ra và giúp
nhân viên nhìn ra khả năng thực sự của họ. Sau đó, hãy bố trí nhân viên vào vị trí
phù hợp với khả năng và tiếp theo là tạo điều kiện để người nhân viên đó phát huy.