Nghiên cứu khả năng hấp phụ ion ni2 pb2 của vật liệu xơ dừa biến tính bằng chitosan trong dung dịch nước

ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA HĨA HӐC

TRҪN THӎHҰU

NGHIÊN CӬU KHҦ1Ă1*+
ҨP PHӨION Ni2+, Pb2+
CӪA VҰT LIӊ8;Ѫ'
ӮA BIӂN TÍNH BҴNG CHITOSAN
TRONG DUNG Dӎ
&+1Ѭ
ӞC

KHĨA LUҰN TӔT NGHIӊP CӰ NHÂN HÓA HӐC

Ĉj1
ҹng- 1ăP


ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA HĨA HӐC

NGHIÊN CӬU KHҦ1Ă1*
HҨP PHӨION Ni2+, Pb2+CӪA
VҰT LIӊ8;Ѫ'
ӮA BIӂN TÍNH BҴNG CHITOSAN
TRONG DUNG Dӎ
&+1Ѭ
ӞC

KHĨA LUҰN TӔT NGHIӊP CӰ NHÂN KHOA HӐC

Sinh viên th͹c hi͏
n

: Trҫn ThӏHұu

Lͣp

: 14CHP

*LiRYLrQK˱
ͣng d̳n : TS Trҫn Mҥnh Lөc

Ĉj1
ҹng-1ăP


LӠ,&$0Ĉ2$1
7{LFDPÿRDQÿk
y là cơng trình nghiên cӭu cӫa riêng tơi. Các sӕliӋ

u, kӃ
t quҧnêu
trong luұ
QYăQOjWUXQJWK
ӵFYjFKѭDW
ӯQJÿѭ
ӧc ai cơng bӕtrong bҩ
t kì cơng trình
nào khác.

Tác giҧluұ
QYăQ

Trҫ
n ThӏHұ
u


ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
CӜNG HỊA XÃ HӜI CHӪ1*+Ƭ$9,
ӊT NAM
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
Ĉӝc lұ
p ±Tӵdo ±Hҥ
nh phúc
KHOA HÓA

NHIӊM VӨLÀM KHÓA LUҰN TӔT NGHIӊP
Hӑvà tên sinh viên: TRҪN THӎHҰU
Lӟp: 14 CHP
1. 7rQÿ
Ӆtài³
Nghiên cͱu kh̫QăQJK
̭p phͭion Ni2+, Pb2+ cͯa v̵
t li͏
X[˯G
ͳa
bi͇
n tính b̹ng chitosan trong dung d͓
FKQ˱
ͣF´
.
2. Ngun liӋ
u, hóa chҩ
t, dө
ng cө
- Ngun liӋ
u:
+ CKLWRVDQÿѭ
ӧFÿL
Ӆ
u chӃtӯvӓtơm phӃthҧ
i cӫa công ty xuҩ
t nhұ
p khҭ
u thӫy

sҧ
n ThӑQuang, quұ
Q6ѫQ7Uj7KjQKSK
ӕĈj1
ҹ
ng.
+ XѫG
ӯDÿѭ
ӧc thu mua tӯFѫV
ӣXuân Sang, lô sӕÿѭ
ӡng NguyӉ
Q7ѭ
ӡng
Phә
, quұ
n Liên ChiӇ
u, thành phӕĈj1
ҹ
ng.
- Hóa chҩ
t: HCl, CH3COOH, H2O2, Ni(NO3)2.6H2O, Pb(NO3)2, Na2CO3, NaCl,
MgCl2, CaCl2, CaCO3, NaOH.
- Dө
ng cө
:

+ Dөng cөthӫy tinh: bình tam giác, cӕc có mӓ, pipet các loҥ
LEXUHWÿNJ
ӫy
WLQKEuQKÿ

ӏ
nh mӭc.
+ ThiӃ
t bӏÿL
Ӌ
n tӱ: Cân phân tích, tӫsҩ
y, lị nung.
3. Nӝi dung nghiên cӭu
- ;iFÿ
ӏ
nh mӝ
t sӕchӍtiêu vұ
t lí cӫa chitin, chitosan.
- ;iF
ӏ
nh tҧ
ÿi trӑ
ng hҩ
p phөion kim loҥ
i Ni2+, Pb2+ cӫa vұ
t liӋ
u [ѫ
ӯa G
biӃ
n
tính bҵ
QJSKѭѫQJSKiSK
ҩ
p phөbӇ
.

*LiRYLrQKѭ
ӟng dү
n: TS. Trҫ
n Mҥ
nh Lөc
1Jj\JLDRÿ
Ӆtài: 10/9/2017
1Jj\KRjQWKjQKÿ
Ӆtài: 20/4/2018
ChӫnhiӋ
m khoa

Giáo viên Kѭ
ӟng dү
n

(Ký và ghi rõ hӑtên)

( Ký và ghi rõ hӑtên)

PGS.TS.Lê TӵHҧ
i

TS.Trҫ
n Mҥ
nh Lөc


LӠI CҦ0Ѫ1

Trên thӵc tӃkhơng có sӵthành cơng nào mà khơng gҳ
n liӅ
n
vӟi nhӳng sӵhӛtrӧJL~Sÿ
ӥdù nhiӅ
u hay ít, dù trӵc tiӃ
p hay
gián tiӃ
p cӫ
DQJѭ
ӡi khác. Trong suӕt thӡi gian tӯkhi bҳ
Wÿ
ҫ
u

hӑ
c tұ
p tҥ
LWUѭ
ӡQJĈ
ҥ
i hӑ
F6ѭ3K
ҥ
PĈj1
ҹ
QJÿ
Ӄ
QQD\HPÿm
nhұ

Qÿѭ
ӧc rҩ
t nhiӅ
u sӵTXDQWkPJL~Sÿ
ӥcӫa quý thҫ
y cô, gia
ÿuQKYjE
ҥ
n bè.
Vӟi lịng biӃ
WѫQVkXV
ҳ
c nhҩ
t, em xin gӱLÿ
Ӄ
n q thҫ
y cơ ӣ
Khoa Hóa HӑFÿmFQJY
ӟi tri thӭc và tâm huyӃ
t cӫDPuQKÿ
Ӈ
truyӅ
Q
ҥ
tÿ
vӕ
n kiӃ
n thӭc quý báu cho chúng em trong suӕt
thӡi gian hӑ
c tұ

p tҥ
LWUѭ
ӡng.
Em xin cҧ
PѫQWK
ҫ
y giáo TS.Trҫ
n Mҥ
nh LөFQJѭ
ӡLÿmKѭ
ӟng
dү
n tұ
Q WuQK
ӝ
QJ YLrQ
ÿ
ӥ em JL~S
trong suӕt quá
ÿ trình
nghiên cӭu, thӵc hiӋ
n và hồn hành khóa luұ
n.

Ĉj1
ҹ
ng, ngày 20 WKiQJQăP
Sinh viên

Trҫ

n ThӏHұ
u


MӨC LӨC

MӢĈҪU ..................................................................................................................... 1
1. Lý do chӑ
Qÿ
Ӆtài..................................................................................................... 1
2. Mө
c ÿtFKQJKLrQF
ӭu............................................................................................... 2
3. ĈӕLWѭ
ӧng và phҥ
m vi nghiên cӭu .......................................................................... 2
4. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu ........................................................................................ 2
4.1. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu lý thuyӃ
t ...................................................................... 2
4.2. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu thӵc nghiӋ
m................................................................. 2
5. éQJKƭDNKRDK
ӑ
c và thӵc tiӉ
n cӫ
Dÿ
Ӆtài ................................................................ 3

6. Cҩ
u trúc ................................................................................................................... 3
&+ѬѪ1*7
ӘNG QUAN....................................................................................... 4
1.1. Giӟi thiӋ
u vӅnguӗ
n phӃliӋ
u vӓtôm .................................................................... 4
1.2.Tә
ng quan vӅchitin và chitosan ........................................................................... 5
1.2.1. /ѭ
ӧc sӱnghiên cӭu chitin/ chitosan ................................................................. 5
1.2.2. Sӵtӗ
n tҥ
i cӫ
a chitin ........................................................................................... 5
1.2.3. Ĉһ
FÿL
Ӈ
m cҩ
u tҥ
o và tính chҩ
t cӫa chitin, chitosan ........................................... 6
1.2.3.1. Ĉһ
FÿL
Ӈ
m cҩ
u tҥ
o và tính chҩ
t vұ

t lí cӫa chitin ............................................... 6
1.2.3.2. Ĉһ
FÿL
Ӈ
m cҩ
u tҥ
o và tính chҩ
t vұ
t lí cӫa chitosan........................................... 8
1.2.3.3. Tính chҩ
t hóa hӑ
c cӫ
a chitin ........................................................................... 9
1.2.3.4. Tính chҩ
t hóa hӑ
c cӫ
a chitosan..................................................................... 10
1.2.3.5. Tính chҩ
t sinh hӑc cӫ
a chitosan .................................................................... 10

1.2.4. Tình hình nghiên cӭu sҧ
n xuҩ
WFKLWLQYjFKLWRVDQWUR
ӟc ........................ 10
1.2.4.1. Tình hình nghiên cӭu chitin và chitosan trên thӃgiӟi .................................. 10

1.2.4.2. Tình hình nghiên cӭu sҧ
n xuҩ
WFKLWLQYjFKLWRVDQWUR

ӟc...................... 11
1.3. Giӟi thiӋ
u vӅ[ѫG
ӯa ........................................................................................... 12
1.3.1. Dӯa và sӧL[ѫG
ӯa............................................................................................ 12
1.3.2. Cҩ
u trúc cӫa sӧL[ѫG
ӯa ................................................................................... 13
1.3.3. Tính chҩ
t cӫa sӧL[ѫG
ӯa ................................................................................. 14
1.3.4. Xӱlí sӧL[ѫG
ӯa ............................................................................................... 15
1.3.4.1. Lý thuyӃ
t chung vӅq trình xӱlí sӧi .......................................................... 15


1.3.4.2. Xӱlý sӧi tӵnhiên tҥ
o ra các loҥ
i sӧLÿiS
ӭng nhu cҫ
u biӃ
n tính ................. 16
1.4. 3KѭѫQJSKiSK
ҩ
p phө......................................................................................... 17
1.4.1. Giӟi thiӋ
u chung vӅSKѭѫQJSKiSK
ҩ

p phө..................................................... 17
1.4.2. Khái niӋ
m vӅsӵhҩ
p phө................................................................................. 17
1.4.3. Nguyên lí cӫa q trình hҩ
p phө..................................................................... 18
1.4.4. 3KѭѫQJWUuQKP{W
ҧq trình hҩ
p phө............................................................. 19
1.4.5. Các yӃ
u tӕҧ
QKKѭ
ӣQJÿ
Ӄ
n quá trình hҩ
p phө.................................................. 22
1.4.6. &ѫFK
Ӄhҩ
p phө................................................................................................ 23
1.5. Tính chҩ
t và ҧ
QKKѭ
ӣng cӫa kim loҥ
i nһ
QJWURQJQѭ
ӟFÿ
ӕi vӟi sӭc khӓe con
QJѭ
ӡi và sinh vұ
t ....................................................................................................... 24

1.5.1. Khái quát chung ............................................................................................... 24
1.5.2. Giӟi thiӋ
u vӅniken và chì ............................................................................... 25
1.5.2.1. Niken............................................................................................................. 25
1.5.2.2. Chỡ................................................................................................................. 26
&+1*1*8<ầ1/,
89ơ3+1*3+ẩ31*+,ầ1&
U ................... 27
2.1. Nguyờn li
u, dөng cө
, hóa chҩ
t .......................................................................... 27
2.1.1. Nguyên liӋ
u ..................................................................................................... 27
2.1.2. Hóa chҩ
t ........................................................................................................... 27
2.1.3. Dө
ng cөvà các thiӃ
t bӏchính .......................................................................... 27
2.2. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu.................................................................................... 27
2.2.1. 4X\WUuQKWiFKFKLWLQYjÿL
Ӆ
u chӃchitosan ...................................................... 27
2.2.1.1. Quy trình tách chitin tӯvӓtôm .................................................................... 28
2.2.1.2. 4XLWUuQKÿL
Ӆ
u chӃchitosan ........................................................................... 29
2.2.2. ;iFÿ
ӏ

nh mӝt sӕchӍtiêu hóa lí cӫ
a chitin/chitosan......................................... 31
2.2.2.1. ;iFÿ
ӏ
QKÿ
ӝҭ
m cӫ
a chitin/ chitosan ............................................................. 31
2.2.2.2. ;iFÿLQKKjPOѭ
ӧng tro cӫa chitin/chitosan ................................................. 31
2.2.3. Nghiên cӭu chӃtҥ
o VLHP [ѫG
ӯa biӃ
n tính bҵ
ng chitosan ............................ 32
2.2.3.1. Quy trình xӱlí sӧL[ѫG
ӯa............................................................................. 32
2.2.3.2. ĈL
Ӆ
u chӃVLHP [ѫG
ӯa biӃ
n tính ................................................................. 32


2.2.3.3. ;iFÿ
ӏ
QKÿ
һ
FWUѭQJF
ӫa cҩ

XWU~F[ѫG
ӯa, VLHP [ѫG
ӯa biӃ
n tính dӵa trên
phәhӗng ngoҥ
i .......................................................................................................... 33
2.2.3.4. ;iFÿ
ӏ
QKÿ
һ
FWUѭQJF
ҩ
XWU~F[ѫG
ӯD9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính dӵa trên phә
phân tích nhiӋ
t ........................................................................................................... 33
2.3. Nghiên cӭu khҧQăQJK
ҩ
p phөion Ni2+, Pb2+ cӫ
a VLHP [ѫG
ӯa biӃ
n tính bҵ
ng
SKѭѫQJSKiSK
ҩ
p phөbӇ........................................................................................... 34
2.3.1. Cách tiӃ
n hành ................................................................................................. 34

2.3.2. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫDS+ÿ
Ӄ
n quá trình hҩ
p phө........................................ 36
2.3.4. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫa nӗQJÿ
ӝion Ni2+, Pb2+ ÿ
Ӄ
n quá trình hҩ
p phө......... 36
2.3.5. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion lҥ.................................................................. 37
&+ѬѪ1*.
ӂT QUҦVÀ THҦO LUҰN ............................................................ 38
3.1. Tách chitin tӯvӓtôm ......................................................................................... 38
3.1.1. ;iFÿ
ӏ
QKKjPOѭ
ӧng chitin trong vӓtôm ........................................................ 38
3.1.2. ;iFÿ
ӏ
QKÿ
ӝҭ

m................................................................................................ 39
3.1.3. ;iFÿ
ӏ
QKÿ
ӝtro ................................................................................................ 39
3.2. Deaxetyl hóa chuyӇ
n chitin thành chitosan........................................................ 39
3.2.1. ;iFÿ
ӏ
nh hiӋ
u suҩ
t cӫ
DTXiWUuQKÿL
Ӆ
u chӃchitosan tӯchitin .......................... 39
3.2.2. ;iFÿ
ӏ
QKKjPOѭ
ӧng tro cӫa chitosan .............................................................. 40
3.3. KӃ
t quҧnghiên cӭu chӃtҥ
R9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính ......................................... 41
3.3.1. ;iFÿ
ӏ
nh hiӋ
u suҩ
t cӫ
a quá trình xӱOt[ѫG

ӯa ................................................. 41
3.3.2. ҦQKKѭ
ӣng cӫa tӍlӋrҳ
n ±rҳ
QFKLWRVDQ[ѫG
ӯDÿ
Ӄ
QTXiWUuQKÿL
Ӆ
u chӃVLHP
[ѫG
ӯa biӃ
n tính ......................................................................................................... 41
3.3.3. HiӋ
u suҩ
t cӫa q trình chӃtҥ
R9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính ................................. 42
3.3.4. Phәhӗ
ng ngoҥ
i cӫD[ѫG
ӯD9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính...................................... 43
3.3.5. Phәphân tích nhiӋ
t trӑQJOѭ
ӧng TGA cӫ
D[ѫG
ӯD9/+3[ѫG

ӯa biӃ
n tính .. 46
3.4. Nghiên cӭu khҧQăQJK
ҩ
p phөion M2+ bҵ
QJSKѭѫQJSKiSK
ҩ
p phөbӇ
............. 47
3.4.1. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫa pH ............................................................................ 47
3.4.2. Khҧ
o sát thӡLJLDQÿ
ҥ
t cân bҵ
ng hҩ
p phө......................................................... 49
3.4.3. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫa nӗQJÿ
ӝion M2+ EDQÿ
ҫ
u ........................................ 51
3.4.4. Khҧ
o sát ҧ
QKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion lҥ.................................................................. 54

3.4.4.1. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion NaCl ........................................................................ 54
3.4.4.2. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion Na2CO3 ................................................................... 55
3.4.4.3. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion Na3PO4 .................................................................... 56
3.4.4.4. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion CaCl2 ....................................................................... 57
3.4.4.5. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion MgCl2 ...................................................................... 58
3.4.4.6. ҦQKKѭ
ӣng cӫa các cation Na+, Ca2+, Mg2+.................................................. 59
3.4.4.7. ҦQKKѭ
ӣng các anion Cl-, CO32-, PO43- ........................................................ 60
KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ.................................................................................. 62
DANH MӨC TÀI LIӊU THAM KHҦO .................................................................. 63


DANH MӨC CÁC KÍ HIӊU ±CÁC CHӲ VIÊT TҲT
EDTA

: Etilendiamintetraaxetic acid

IR

: Hӗng ngoҥ
i ( Infrared Radiation)

ET-OO

: Eriocrom 7ÿHQ

VLHP

: Vұ
t liӋ
u hҩ
p phө

TGA

:Thermal Gravimetric Analysis

TA

: Theomogravimetric Analysis

DTA

: Differential Thermal Analysis


DANH MӨC BҦNG BIӆU
Bҧ
ng 1.1. +jPOѭ
ӧng chitin có trong vӓcӫDFiFORjLÿ
ӝng vұ
t giáp xác ...................6

Bҧ
ng 1.2. Tính chҩ
WFѫE
ҧ
n cӫ
a sӧL[ѫG
ӯa............................................................... 14
Bҧ
ng 1.3. So sánh tính chҩ
t cӫ
a sӧL[ѫG
ӯa vӟi nhӳng sӧi tӵnhiên khác ................15
Bҧ
ng 3.1. KӃ
t quҧthӇhiӋ
QKjPOѭ
ӧng chitin có trong vӓtơm.................................38
Bҧ
ng 3.2. Ĉӝҭ
m cӫa chitin ......................................................................................39
Bҧ
ng 3.3. Ĉӝtro cӫ
a chӍ
tin .......................................................................................39
Bҧ
ng 3.4. KӃ
t quҧhiӋ
u suҩ
t cӫ
DTXiWUuQKÿL

Ӆ
u chӃchitosan tӯchitin .....................40
Bҧ
ng 3.5. +jPOѭ
ӧng tro cӫ
a chitosan .....................................................................40
Bҧ
ng 3.6. HiӋ
u suҩ
t cӫa quá trình xӱOt[ѫG
ӯa ........................................................41
Bҧ
ng 3.7. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a tӍlӋrҳ
n- rҳ
QFKLWRVDQ[ѫG
ӯDÿ
Ӄ
QTXiWUuQKÿL
Ӆ
u chӃ
9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính .............................................................................................42
Bҧ
ng 3.8. KӃ
t quҧhiӋ
u suҩ
t cӫ

DTXiWUuQKÿL
Ӆ
u chӃ9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính ...........43
Bҧ
ng 3.9. Nhӳng dҧ
i hӗ
ng ngoҥ
i chính cӫa mү
X[ѫG
ӯDYj9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính
...................................................................................................................................43
Bҧ
ng 3.10. KӃ
t quҧҧ
QKKѭ
ӣng cӫDS+ÿ
Ӄ
n khҧQăQJK
ҩ
p phө.................................47
Bҧ
ng 3.11. KӃ
t quҧҧ
QKKѭ
ӣng cӫa thӡLJLDQÿ
ҥ

t cân bҵ
ng hҩ
p phө. .......................49
Bҧ
ng 3.12. KӃ
t quҧҧ
QKKѭ
ӣng cӫa nӗQJÿ
ӝion Ni2+, Pb2+ EDQÿ
ҫ
Xÿ
Ӄ
n khҧQăQJ
hҩ
p phө......................................................................................................................51
Bҧ
ng 3.13. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵFLRQ1D&Oÿ
Ӄ
n quá trình hҩ
p phө.............................54
Bҧ
ng 3.14. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion Na2CO3 ÿ
Ӄ
n quá trình hҩ
p phө.........................55
Bҧ
ng 3.15. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion Na3PO4 ÿ

Ӄ
n quá trình hҩ
p phө.........................56
Bҧ
ng 3.16. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion CaCl2 ÿӃ
n quá trình hҩ
p phө.............................57
Bҧ
ng 3.17. ҦQKKѭ
ӣng cӫa lӵc ion MgCl2 ÿӃ
n quá trình hҩ
p phө............................58


DANH MӨC HÌNH ҦNH
Hình 1.1. Tơm thҿchân trҳ
ng .....................................................................................4
Hình 1.2. Nguӗn cung cҩ
p chitin chӫyӃ
u trong tӵnhiên ..........................................6
Hình 1.3. Các dҥ
ng cҩ
u trúc cӫ
a chitin.......................................................................7
Hình 1.4. Dӯa và sӧL[ѫG
ӯa.....................................................................................13
Hình 1.5. Ĉѭ
ӡQJÿ
ҷ

ng nhiӋ
t hҩ
p phөLangmuir ......................................................20
Hình 1.6. Ĉѭ
ӡng cong hҩ
p phөÿҷ
ng nhiӋ
t Frendlich ..............................................21
Hình 1.7Ĉѭ
ӡng cong hҩ
p phөdҷ
ng nhiӋ
t dҥ
ng hình chӳ6QJѭ
ӧc. .......................21
Hình 2.1. Vӓtơm ......................................................................................................27
Hình 2.2. Quy trình tách chitin .................................................................................28
Hình 2.3. Quy trình sҧ
n xuҩ
t chitosan ......................................................................30
Hình 2.4. Quy trình xӱlí sӧL[ѫG
ӯa ........................................................................32
Hình 2.5. 4X\WUuQKÿL
Ӆ
u chӃVLHP [ѫG
ӯa biӃ
n tính .............................................33
Hình 3.1.Chitin tách tӯvӓtơm .................................................................................38
Hình 3.2. &KLWRVDQWKXÿѭ
ӧc tӯchitin ......................................................................40

Hình 3.3. ;ѫG
ӯa sau xӱlí .......................................................................................41
Hình 3.4. ҦQKKѭ
ӣng cӫa tӍlӋrҳ
n- rҳ
QFKLWRVDQ[ѫG
ӯDÿ
Ӄ
QTXiWUuQKÿL
Ӆ
u chӃ
9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính .............................................................................................42
Hình 3.5. 9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính ............................................................................43
Hình 3.6. Phәhӗng ngoҥ
i cӫD[ѫG
ӯa ......................................................................44
Hình 3.7. Phәhӗng ngoҥ
i cӫD9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính ............................................45
Hình 3.8. Phәphân tích nhiӋ
t trӑ
QJOѭ
ӧng cӫD[ѫG
ӯa ............................................46
Hình 3.9. Phәphân tích nhiӋ

t trӑ
QJOѭ
ӧng TGA cӫD9/+3[ѫG
ӯa biӃ
n tính.........46
Hình 3.10. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
DS+ÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phө.............................................48
Hình 3.11. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
DS+ÿ
Ӄ
n tҧ
i trӑng hҩ
p phө..............................................48
Hình 3.12. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a thӡLJLDQÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phө....................................50
Hình 3.13. ҦQKKѭ
ӣng cӫ

a thӡLJLDQÿ
Ӄ
n tҧ
i trӑ
ng hҩ
p phө.....................................50
Hình 3.14. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a nӗ
QJÿ
ӝion Ni2+, Pb2+ EDQÿ
ҫ
Xÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phө.51
Hình 3.15. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a nӗ
QJÿ
ӝion Ni2+, Pb2+ EDQÿ
ҫ
Xÿ
Ӄ
n tҧ
i trӑng hҩ
p phө..52

Hình 3.16. Dҥ
ng tuyӃ
n tính cӫ
DSKѭѫQJWUuQKK
ҩ
p phөÿ
ҷ
ng nhiӋ
t Langmuir cӫa ion
Ni2+ ............................................................................................................................53
Hình 3.17. Dҥ
ng tuyӃ
n tính cӫ
DSKѭѫQJWUuQKK
ҩ
p phөÿ
ҷ
ng nhiӋ
t Langmuir cӫa ion
Pb2+ ............................................................................................................................53
Hình 3.18. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a lӵFLRQ1D&Oÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phөNi2+, Pb2+ .............55
Hình 3.19. ҦQKKѭ

ӣng cӫ
a lӵc ion Na2CO3ÿӃ
n hҩ
p phөNi2+, Pb2+ .........................56
Hình 3.20. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a Na3PO4 lӵFLRQÿ
Ӄ
n hҩ
p phөNi2+, Pb2+ ........................57
Hình 3.21. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
aCaCl2 lӵFLRQÿ
Ӄ
n hҩ
p phөNi2+, Pb2+ ............................58
Hình 3.22. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a MgCl2 lӵFLRQÿ
Ӄ
n hҩ
p phөNi2+, Pb2+ ..........................59
Hình 3.23. ҦQKKѭ
ӣng các cation Na+, Ca2+, Mg2+ ÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phөNi2+ ......59
Hình 3.24. ҦQKKѭ

ӣng các cation Na+, Ca2+, Mg2+ ÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phөPb2+ ......60
Hình 3.25. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a các anion Cl-, CO32-, PO43- ÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phөNi2+ 60
Hình 3.26. ҦQKKѭ
ӣng cӫ
a các anion Cl-, CO32-, PO43- ÿ
Ӄ
n hiӋ
u suҩ
t hҩ
p phөPb2+ 61


1
MӢĈҪU
1. Lý do chӑ
Qÿ
Ӆtài
1KѭFK~QJWDÿmEL

Ӄ
WQѭ
ӟc có vӏtrí và vai trị rҩ
t là quan trӑng trong cuӝc sӕ
ng
cӫDFRQQJѭ
ӡi, là mӝ
t dҥ
ng tài nguyên ÿһ
c biӋ
t, là thành phҫ
n thiӃ
t yӃ
u cӫa sӵsӕ
ng

YjP{LWUѭ
ӡng. Trong nhӳQJQăPJ
ҫ
Qÿk\GRV
ӵphát triӇ
n kinh tӃYjJLDWăQJ
sӕP{LWUѭ
ӡQJQѭ
ӟc ngày càng bӏô nhiӉ
m bӣi các kim loҥ
i nһ
ng mà nguӗ
n gӕc chӫ

yӃ
u là công nghiӋ
p. Các kim loҥ
i nһ
ng nói chung rҩ
t khó loҥ
i bӓbҵ
QJFiFSKѭѫ
pháp xӱOtWK{QJWKѭ
ӡng và nӃ
u chúng xâm nhұ
p vào nguӗQQѭ
ӟc sinh hoҥ
t vӟi mӭc
FDRKѫQFKRSKpSV
Ӂlà nguӗn gӕ
c cӫ
a nhiӅ
u bӋ
nh hiӇ
PQJKqRÿHG
ӑDÿ
Ӄ
n sӭc khӓ
e,
sӵphát triӇ
n cӫ
DFRQQJѭ
ӡi và cân bҵ
ng hӋsinh thái. ViӋ

c nghiên cӭu loҥ
i trӯkim

loҥ
i nһ
ng ra khӓLP{LWUѭ
ӡQJQѭ
ӟc là mӝ
t trong nhӳng mӕLTXDQWkPKjQJ
ҫ
u cӫ
a
các quӕc gia và tәchӭc trên thӃgiӟi.
NhiӅ
XSKѭѫQJSKiS[
ӱlí kim loҥ
i nһ
QJWURQJQѭ
ӟc thҧ
Lÿmÿѭ
ӧc nghiên cӭu và

áp dөQJQKѭSKѭѫQJSKiSVLQKKyDSKѭѫQJ
iSKyDOtSKѭѫQJS
ӑF«
7URQJÿySKѭѫQJSKiSK
ҩ
p phө- sӱdөng vұ
t liӋ
u hҩ

p phөchӃtҥ
o tӯcác phөphҭ
m

nơng nghiӋ
p, cơng nghiӋ
SQKѭ[ѫG
ӯa, vӓtơm, bã mía, vӓchuӕLEmÿ
ұ
XQjQK«ÿ
Ӈ
tách các kim loҥ
i nһ
ng ra khӓ
LP{LWUѭ
ӡQJQѭ
ӟFÿѭ
ӧc nghiên cӭu nhiӅ
u vì chúng có
FiFѭXÿL
Ӈ
m là nguӗ
n ngun liӋ
u có sҹ
n, giá thành rҿ
, vұ
t liӋ
u thân thiӋ
n vӟi môi
WUѭ

ӡng. NhiӅ
u nguyên liӋ
u có nguӗn gӕc sinh hӑ
Fÿmÿѭ
ӧc nghiên cӭu là chҩ
t hҩ
p
phөÿӇloҥ
i bӓkim loҥ
i nһ
QJWURQJQѭ
ӟc.

;ѫG
ӯa là nguӗ
n nguyên liӋ
u phәbiӃ
n ӣViӋ
W1DP;ѫG
ӯa có khҧQăQJWiFK
các kim loҥ
LKzDWDQWURQJQѭ
ӟc nhӡcҩ
u trúc nhiӅ
u lӛxӕp và thành phҫ
n gӗm các

SRO\PHUQKѭ[HQOXOR]ѫKHPL[HQOXOR]ѫO
in, pectin và protein. Các polymer này
có thӇhҩ

p phөÿѭ
ӧc nhiӅ
u chҩ
W WDQ
һ
c biӋ
t làÿcác ion kim loҥ
i rҩ
t thích hӧp cho
viӋ
c nghiên cӭu biӃ
n tính các vұ
t liӋ
u hҩ
p phөÿ
Ӈtách loҥ
i các ion kim loҥ
i nһ
ng ra
khӓ
LP{LWUѭ
ӡQJQѭ
ӟc.
Ĉһ
c biӋ
t chitosan, dү
n xuҩ
t N-decacetylation cӫa chitin ±mӝt polysaccharide
tӵnhiên có nhiӅ
u trong phӃliӋ

u thӫy sҧ
QQKѭY
ӓtơm, vӓcua ghҽ
WăPP
ӵF«ÿm


2

ÿѭ
ӧc nghiên cӭu có khҧQăQJK
ҩ
p phөkim loҥ
i nһ
QJQKѭFKuQLNHO
ÿ
ӗ
QJ«
HiӋ
n nay, ӣViӋ
W 1DP W{P
ҥ
nh chiӃ
m
ÿ{QJ
mӝ
t phҫ
nO
khá lӟn trong ngành

xuҩ
t khҭ
u thӫy sҧ
Q1KѭY
ұ
y, hҵ
QJQăPFiFQKjPi\Qj\WK
ҧ
i ra hàng nghìn tҩ
n vӓ

tơm phӃliӋ
u. Vӓtơm phӃliӋ
u phҫ
n lӟn dùng làm thӭFăQJLDV~FWX\
FKѭD
sӱdө
ng hӃ
t, vӓtơm bӏthӕ
i gây lãng phí và ơ nhiӉ
PP{LWUѭ
ӡng.
Chính vì nhӳng lí do trên, chúng tơi chӑQ
Ӆÿ
tài:³Nghiên cͱu kh̫QăQJ
h̭
p
phͭion Ni2+, Pb2+cͯa v̵t li͏
X [˯
ͳa bi͇

G
n tính b̹ng chitosan trong dung d͓
ch
Q˱
ͣc´.
2. MөFÿtFKQJKLrQF
ӭu
- Tách chitin tӯvӓtôm phӃliӋ
XYjÿL
Ӆ
u chӃchitosan tӯFKLWLQWKXÿѭ
ӧc.
- ChӃtҥ
o vұ
t liӋ
u hҩ
p phө(VLHP) [ѫG
ӯa biӃ
n tính.
- Ӭng dөng VLHP [ѫG
ӯa biӃ
n tính ÿӇxӱlí ion Ni2+, Pb2+ WURQJQѭ
ӟc.
3. ĈӕLWѭ
ӧng và phҥm vi nghiên cӭu
- ;ѫG
ӯa
- Chitin/ chiWRVDQÿѭ
ӧFÿL
Ӆ

u chӃtӯvӓtôm phӃliӋ
Xÿѭ
ӧc cung cҩ
p bӣi Công ty
xuҩ
t nhұ
p khҭ
u thӫy sҧ
n hҧ
i sҧ
n thӑQuang, quұ
Q6ѫQ7Uj73Ĉj1
ҹ
ng.
- KhҧQăQJK
ҩ
p phөion Ni2+, Pb2+ cӫa VLHP [ѫG
ӯa biӃ
n tính.
4. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu
4.1. 3K˱˯QJSKiSQJKLrQF
ͱu lý thuy͇
t
- Thu thұ
p, tәng hӧp, phân tích các tài liӋ
XӋ
Wѭ
u, sáchOL
báo trong và ngồi

Qѭ
ӟFOLrQTXDQÿ
Ӄ
Qÿ
Ӆtài.
- Xӱlí các thơng tin vӅlí thuyӃ
Wÿ
ӇÿѭDUDFiFY
ҩ
Qÿ
Ӆcҫ
n thӵc hiӋ
n trong quá
trình thӵc nghiӋ
m.
4.2. 3K˱˯QJSKiSQJKLrQF
ͱu th͹c nghi͏
m
- 3KѭѫQJ SKiS
һ
F
KyD
WUѭQJ
Ot
ӫa vұ
KyD
&iF
t liӋ
XOt
ӧ

ÿѭ
ÿ
c khҧ
oFsát bҵ
ng

SKѭѫQJSKiSJKLSK
әhӗ
ng ngoҥ
i (IR), SKѭѫQJSKiSSKkQWtFKQ
Ӌ
t vi sai (TGA).

- 3KѭѫQJSKiSKyDK
ӑc: KhҧQăQJK
ҩ
p phөÿѭ
ӧF[iFÿ
ӏ
nh xӱlí bҵ
QJSKѭѫQJ
trình hҩ
p phөÿҷ
ng nhiӋ
t Langmuir.


3

5. éQJKƭDNKRDK

ӑ
c và thӵc tiӉ
n cӫDÿ
Ӆtài
Sӵthành cơng cӫ
Dÿ
Ӆtài sӁgóp phҫ
n tҥ
o ra mӝt loҥ
i vұ
t liӋ
u có khҧQăQJK
ҩ
p
phөcác ion kim loҥ
i, ӭng dөng trong tách làm giàu kim loҥ
i quý và xӱlí ơ nhiӉ
m
P{LWUѭ
ӡng.
6. Cҩu trúc
Luұ
QYăQJ
ӗm 64 WUDQJWURQJÿyFy
20 bҧ
ng và 38 hình. Phҫ
n mӣÿҫ
u gӗm 3
trang, kӃ
t luұ

n và kiӃ
n nghӏgӗm 1 trang, sӱdөng 27 tài liӋ
u tham khҧ
o. Nӝi dung
luұ
QYăQFKLDOjPFKѭѫQJ
&KѭѫQJ
±Tәng quan, 24 trang
&KѭѫQJ
±Nguyên liӋ
XYjSKѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu, 11 trang
&KѭѫQJ
±kӃ
t quҧvà thҧ
o luұ
n, 24 trang


4
&+ѬѪ1*
: TӘNG QUAN
1.1. Giӟi thiӋ
u vӅnguӗ
n phӃliӋ
u vӓtôm
Ĉӕ
i vӟi hҫ
u hӃ
W FiF

ӟc, ngành
Qѭthӫy sҧ
n có vai trị quan trӑng trong ngành
kinh tӃ
ÿ
һ
c biӋ
Wÿ
ӕ
i vӟi nhӳQJQѭ
ӟc có vùng biӇ
QYjYQJQѭ
ӟc nӝLÿ
ӏ
a phong phú.
Nói vӅkinh tӃbiӇ
n khơng thӇkhơng nhҳ
Fÿ
Ӄ
n vai trị, vӏtrí cӫa ngành chӃbiӃ
n thӫy
sҧ
n.
HiӋ
n nay, tôm là mһ
t hàng chӃbiӃ
n chӫlӵc cӫa ngành thӫy sҧ
n ViӋ
t Nam, chӫ
yӃ

XOjW{Pÿ{QJO
ҥ
nh. Theo báo cáo cӫa bӝthӫy sҧ
QQăP
tҥ
i các tӍ
QKĈ
ӗ
ng
bҵ
ng sông Cӱu Long, sҧ
QOѭ
ӧQJW{PV~ѭ
ӟFÿ
ҥ
t 260 nghìn tҩ
n, sҧ
QOѭ
ӧng tơm thҿ
ѭӟF
ҥ
tÿ
390 nghìn tҩ
n [15]. Tùy thuӝc vào sҧ
n phҭ
m chӃbiӃ
n và sҧ
n phҭ
m cuӕ
i

cùng, phӃliӋ
u tôm có thӇlên tӟi 40-70% khӕLOѭѫQJQJX\rQOL
Ӌ
u. Trong thành phҫ
n
phӃliӋ
u tơm, phҫ
nÿ
ҫ
XWKѭ
ӡng chiӃ
m khoҧ
ng 35-45% trӑQJOѭ
ӧng tôm nguyên liӋ
u,
phҫ
n vӓchiӃ
m 10 -15%, còn lҥ
i là các phӃliӋ
u khác. Các thành phҫ
n chiӃ
m tӍlӋ
ÿiQJN
ӇWURQJÿ
ҫ
u, vӓtơm là chitin, protein, canxi cacbonat, lipit, sҳ
c tӕ[5]«
Trong nhӳQJ QăP
ҫ
Q ÿk\

J Ӆnuôi QJK
tôm thҿchân trҳ
QJ WKѭѫQJ
ҭ
m phát SK
triӇ
n mҥ
nh, sҧ
QOѭ
ӧng chӃbiӃ
n ngày càng lӟn nên nguӗ
n phӃliӋ
u tôm thҿtrӣthành
nguyên liӋ
XFKtQKÿ
Ӈsҧ
n xuҩ
t chitin, chitosan, nhҩ
t là các tӍ
nh miӅ
n trung. Vì vұ
y,
nguӗ
n phӃliӋ
u tơm thҿÿѭ
ӧc chúng tơi sӱdөQJWURQJÿ
Ӆtài nghiên cӭu này.
Tơm thҿchân trҳ
ng có tên tiӃ
ng Anh: White Leg shrimp, tên khoa hӑ

c:
Penaeus vannamei, ngành: Arthropoda, lӟp: Crustacea, bӝ: Decapoda, hӑ
:
Fabricius, giӕ
ng: Penaeus [19].

Hình 1.1. Tơm thҿchân trҳ
ng


5
Phân bӕchӫyӃ
u ӣChâu MӻLa Tinh, Hawaii, hiӋ
QQD\ÿѭ
ӧc nuôi ӣrҩ
t nhiӅ
u
Qѭ
ӟc trên thӃgiӟLQKѭĈjL/RDQ7UXQJ
Quӕ
c, ViӋ
t Nam [19]«
1.2.Tәng quan vӅchitin và chitosan
1.2.1. /˱
ͫc s͵nghiên cͱu chitin/ chitosan
1ăP
811, chitin lҫ
Q
ҫ
XWLrQÿѭ

ÿ
ӧc phát hiӋ
n bӣi Henri Braconnot ±mӝ
t nhà
khoa hӑc tӵQKLrQQJѭ
ӡi Pháp, khi ông phân lұ
Sÿѭ
ӧc tӯmӝt loҥ
i nҩ
m [9]&KRÿ
Ӄ
n

QăP
1830, trên mӝ
t bài báo vӅcôn trùng hӑc, tác giҧcӫ
DEjLEiRFNJQJJ
ұ
n chҩ
t
này có trong lӟp vӓcơn trùng và cái tên chitin lҫ
Qÿ
ҫ
XWLrQÿѭ
ӧc công bӕ. Tên gӑi
chitin theo tiӃ
ng Hi Lҥ
SFyQJKƭDOjO
ӟp vӓhay màng bao. Chitin là polysaccharide

ÿ
ҫ
X WLrQ
ӧF FRQ
ÿѭ
ӡi tìmQJѭ
ra và nghiên cӭu, thұ
P FKt
ӟFWUѭ
FHOOXORVH 

1ăP/DVDLJQHWuPUDV
ӵhiӋ
n diӋ
n cӫa nguyên tӕQLWѫWURQJFKLWL
C. Rouget làm thí nghiӋ
P FKR FKLWLQ
ӡng kiӅ
YjR
P {QJ
P{L
ӧc WKX
chҩ
WUѭ
t có ÿѭ

tính chҩ
t khác vӟi chitin là khҧQăQJKzDWDQWURQJD[LW9
ӧFÿ
һ

t tên
cho sҧ
n phҭ
m deacetyl bӣi Hoppe ±Seiler.
Trong mӝ
t thӡi gian dài, nguӗn chitin tӵQKLrQ NK{QJ
ӧc sӱdөQJ
ÿѭ
FKR
Ӄ
n
ÿ
gҫ
Qÿk\NKLQJѭ
ӡi ta càng phát hiӋ
n ra nhiӅ
u ӭng dөng cӫa các loҥ
i polymer là dү
n

xuҩ
t cӫD FKLWLQ QKѭ FKLWRVDQ
iWRVDQ
ӧc cácÿѭ
nhà &KLWLQ
khoa hӑ
F ÿL
Yj
VkX
F

nghiên cӭu tӯnhӳQJ QăP 
ұ
t Bҧ
Q FNJQJ
1K ӝt sӕ
QKѭ
Qѭ
ӟF
P&KkX ỈX ÿ
FK~QJYjROƭQKY
ӵFWKѭѫQJP
ҥ
i tӯnhӳQJQăP
1.2.2. S͹t͛
n t̩
i cͯa chitin
Chitin là mӝt polysacharit tӗ
n tҥ
i trong tӵnhiên vӟi sҧ
QOѭ
ӧng rҩ
t lӟn (ÿ
ӭng thӭ
hai sau xellulose). Trong tӵnhiên chitin tӗn tҥ
i trong cҧÿ
ӝng vұ
t và thӵc vұ
t.Trong
ÿ

ӝ
ng vұ
t, chitin là mӝ
t thành phҫ
n cҩ
u trúc quan trӑng cӫa các vӓmӝt sӕÿ
ӝ
ng vұ
t
NK{QJ [ѭѫQJ
ӕQJ QKѭ
V
F{Q
Ӊ
n thӇ
WUQJ
, giáp xác và giun
QKX\
tròn.7URQJ
ӝng ÿ
vұ
t bұ
c cao monomer cӫ
a chitin là mӝt thành phҫ
n chӫyӃ
u trong da nó giúp cho sӵ
tái tҥ
o và gҳ
n liӅ
n các vӃ

WWKѭѫQJ
ӣda. Trong thӵc vұ
t chitin có ӣthành tӃbào nҩ
m
hӑZygenmyctes, các sinh khӕ
i nҩ
m mӕc, mӝ
t sӕloҥ
i tҧ
R«>
].
Trong các lồi thӫy sҧ
nÿ
һ
c biӋ
t là trong vӓtơm, cua ghҽ
«KjPOѭ
ӧng chitin
chiӃ
m tӍlӋFDR
ӝng
GDR
tӯ14-35%
ÿ so vӟL
ӧng
Oѭ
khơ [13]. Vì vұ
y, hiӋ
n nay vӓ
tơm, cua ghҽlà nguӗQFKtQKÿ

Ӈsҧ
n xuҩ
t chitin ±chitosan.


6

Hình 1.2. Nguӗn cung cҩ
p chitin chӫyӃ
u trong tӵnhiên
TӯkӃ
t quҧnghiên cӭXWUѭ
ӟFÿk\WDFyWK
ӇbiӃ
Wÿѭ
ӧFKjPOѭ
ӧng chitin trong vӓ
cӫDFiFORjLÿ
ӝ
ng vұ
WJLiS[iFÿѭ
ӧc thӇhiӋ
n trong bҧ
ng 1.1 [13].
Bҧ
ng 1.1. +jPOѭ
ӧng chitin có trong vӓcӫ
DFiFORjLÿ
ӝng vұ
t giáp xác

+jPOѭ
ӧng

% CaCO3

% Protein

% Chitin

Vӓtơm

40,26

32,02

27,72

Nang mӵc

88,44

6,12

5,40

7ăPP
ӵc ӕng

4,74

46,23

49,00

Vӓcua

66,58

16,60

16,73

Vӓlồi tép nhӓ

63,94

15,46

20,06

Nguӗ
n

Tӯbҧ
ng 1.1, ta thҩ
\ KjP
ӧQJ
Oѭ
FKLWLQWURQJ
ӵc ӕ

ng là nhiӅ
u nhҩ
WăP
t. Bên P
cҥ
QKÿyY
ӓtôm chӭa mӝWOѭ
ӧQJĮ
±chitin khá lӟn (27,72%) GRÿyÿ
Ӈsҧ
n xuҩ
WĮ
±
FKLWLQQJѭ
ӡLWDWKѭ
ӡng chӑ
n vӓW{PWăPP
ӵc làm nguyên liӋ
u.
&KLRWRVDQ
ӧc xem là polymer
ÿѭ
tӵnhiên quan trӑng nhҩ
t vì nó có hoҥ
t tính
sinh hӑ
c cao và có nhiӅ
u ӭng dөQJ ÿD
ҥ
ng nhҩ

G
t trong thӵc tӃ
. ViӋ
c sҧ
n xuҩ
t
FKLWRVDQҧ
FNJQJ
n, khơng cҫ
nÿѫQ
dùng hóaJL
chҩ
W
ӝ
cÿ
hҥ
L
ҳ
tÿ
tiӅ
n. Chitosan thu

ÿѭ
ӧc bҵ
ng cách deax\OKyDFKLWLQWURQJÿyQKyP
-NH2) thay thӃnhóm
( -NHCOCH3) ӢVӎTRÍ C(2).
1.2.3. Ĉ̿
FÿL
͋

m c̭
u t̩o và tính ch̭t cͯa chitin, chitosan
1.2.3.1. Ĉ̿
c ÿL
͋
m c̭u t̩
o và tính ch̭t v̵t lí cͯ
a chitin


7
Ĉһ
FÿL
Ӈ
m cҩ
u tҥ
o phân tӱvà cҩ
u trúc:
Chitin có cơng thӭc phân tӱ: (C8H13O5N)n; phân tӱOѭ
ӧng: M

chitin

= (203,09)n;

( giá trӏn trong tôm thҿtӯÿ
Ӄ
Q
ÿk\OjP
ӝt loҥ

i polysaccharide mҥ
ch thҷ
ng,
nӃ
u xem chitn là dү
n xuҩ
t cӫa cellulose, thì trong nhóm ±
OH ӣngun tӱC(2) cӫ
a
FHOOXORVHÿѭ
ӧc thay thӃbҵ
ng nhóm ±
NHCOCH31KѭY
ұ
y chitin là poly ( N-acetyl2-amino-2-deoxy-ȕ-D-glucopyranose), các mҳ
t xích liên kӃ
t vӟi nhau bӣi các liên
kӃ
Wȕ
-( 1,4) glucopyzit:

Phân loҥ
i chitin:

Chitin có cҩ
u trúc tinh thӇrҩ
t chһ
t chӁYjÿ
Ӆ
Xÿ

һ
n. Bҵ
QJSKѭѫQJSKiS
Ӊ
u xҥ

WLD;QJѭ
ӡLWDÿmFK
ӭQJPLQKÿѭ
ӧc chitin tӗn tҥ
i ӣba dҥ
ng cҩ
XWU~FKuQK
chitin. Các dҥ
ng này cӫa chitin chӍdo sӵsҳ
p xӃ
p khác nhau vӅKѭ
ӟng cӫa mӛ
i mҳ
t

xích trong mҥ
ch. NӃ
u biӇ
u diӉ
n mӛi mҳ
t xích này bҵ
ng mӝWPNJLWrQVDR
ҫ
n

ÿ
ҫ
XPNJLWrQFK
Ӎnhóm ±CH2OH, phҫ
QÿX{LFK
Ӎnhóm ±
NHCOCH3 thì các cҩ
u trúc Į
ȕȖ
±
FKLWLQÿѭ
ӧc mơ tҧQKѭKuQK
[4].

Hình 1.3. Các dҥ
ng cҩ
u trúc cӫa chitin
+ ӢĮ
±
chitin ngoài ngoài liên kӃ
t hidro trong mӝt lӟp và chuӛi hӋnó cịn có kӃ
t
hidro giӳa các lӟp do các chuӛ
i thuӝ
c lӟp kӅnhau nên rҩ
t bӅ
n vӳng. Į-chitin là dҥ
ng
phәbiӃ
n nhҩ

t trong tӵnhiên, nó có mһ
WWURQJGk\FѫFK
ҵ
ng, trong các lồi nhuyӉ
n
thӇ
, vӓcӫa cua và tơm, biӇ
u bì cӫDFiFORjLF{QWUQJ«


8
+ ӢȕȖ
±
chitin, giӳa các lӟp khơng có loҥ
i liên kӃ
t hidro, do vұ
\ȕȖ
±
chitin có
liên kӃ
t lӓ
ng lҿ
RKѫQĮ
-chitin. Dҥ
QJȕ
-FKLWLQFNJQJFyWK
ӇchuyӇ
n sang dҥ
QJĮ
-chitin

nhӡquá trình acetyl hố cho cҩ
u trúc tinh thӇbӅ
n vӳQJKѫQȕ
-chitin hiӃ
m gһ
SKѫQ
Į-chitin.
- Tính chҩ
t vұ
t lí

Chitin là chҩ
t rҳ
n màu trҳ
ng hoһ
c ngà, có cҩ
u trúc lӛxӕp, cӭQJNK{QJÿjQ
ӗ
i,
khơng mùi vӏ
, và không tan trong hҫ
u hӃ
t các dung môi, Chitin chӍtan trong mӝ
t sӕ
tWGXQJP{LQKѭ1
-N-dimetylacetamid có chӭa 5±10% LiCl hay mӝt sӕdung môi
ÿmÿѭ
ӧFIORKyDQKѭ
hexafloacetone hay hexaflo-2-propanol vӟi mӭc tan phөthuӝ
c

vào nguӗ
n gӕFÿL
Ӆ
u chӃ
. Chitin có khҧQăQJK
ҩ
p thu tia hӗng ngoҥ
LFyEѭ
ӟc sóng
890-884 cm-1 [4].
Ngồi ra, do chitin có khӕLOѭ
ӧng phân tӱlӟn nên nó dӉbӏcҳ
t mҥ
ch làm giҧ
m
khӕ
LOѭ
ӧng trong phҧ
n ӭng vӟi kiӅ
Pÿ
һ
c ӣnhiӋ
Wÿ
ӝcao, có khҧQăQJSKkQK
ӫy sinh
hӑ
c bӣi nhiӅ
u loài sinh vұ
t.
1.2.3.2. Ĉ̿

FÿL
͋
m c̭u t̩
o và tính ch̭t v̵t lí cͯ
a chitosan
- Ĉһ
FÿL
Ӈ
m cҩ
u tҥ
o phân tӱvà cҩ
u trúc:

Khi thӵc hiӋ
n phҧ
n ӭQJGHDFHW\OKyDFKLWLQWKXÿ
ӧc chitosan, công thӭc phân
tӱcӫa chotosan ӭng vӟi deacetyl hóa hồn tồn: (C6H11O4N)n , khӕ
LOѭ
ӧng phân tӱ:
Mchitosan = (161,07)n ( khoҧ
ng 10.000-500.ÿYF

&KLWRVDQÿѭ
ӧc cҩ
u tҥ
o tӯcác mҳ
t xích D-glucosamine liên kӃ
t vӟi nhau bӣi các
liên kӃ

W
-(1,4)-glycpzit,
ȕ
do vұ
y chitosan có thӇgӑi là poly-ȕ-(1,4)-2-amino-2desoxy-D-glucose hoһ
Fȕ
-(1,4)-D-glucosamine [21].
Cơng thӭc cҩ
u tҥ
o cӫ
a chitosan:

'RFKLWRVDQÿѭ
ӧFÿL
Ӆ
u chӃtӯsӵkhӱnhóm acetyl trên các mҳ
t xích cӫ
a chitin,

nên khӕ
LOѭ
ӧng phân tӱcӫ
a nó phөthӝ
c vào giá trӏn, tӹlӋphҫ
QWUăPQKyPD
và cҧÿL
Ӆ
u kiӋ
QÿL
Ӆ

u chӃQyĈ
Ӈphân biӋ
t chitin vӟi chitosan, ta dӵa vào khái niӋ
m


9
ÿ
ӝdeacetyl hóa: DDA ( degree of acetylation), là mӭF
ӝÿ
tách nhóm acetyl khӓ
i
phân tӱFKLWLQYjÿѭ
ӧc tính bҵ
ng tӍlӋphҫ
QWUăPF
ӫa sӕmҳ
t xích chitosan sau phҧ
n
ӭng deacetyl vӟi sӕmҳ
W[tFKFKLWLQEDQÿ
ҫ
X7K{QJWKѭ
ӡQJNKLÿ
ҥ
i phân tӱcó DDA
< 50% gӑ
i là chitin, DDA •J
ӑ
i là chitosan [24].

Chҩ
WOѭ
ӧng cӫ
DFKLWRVDQÿѭ
ӧFÿiQKJLiWK{QJTXDFK
ҩ
t Oѭ
ӧng chitosan cӫa công
ty Protan-Biopolymer là mӝ
t trong nhӳng công ty lӟn trên thӃgiӟi, các chӍtiêu
ÿiQKJLiFK
ҩ
WOѭ
ӧng thҩ
p nhҩ
t là:
Ĉ
ӝҭ
m: 10%
+ Chҩ
t khơng hịa tan: 20%
Ĉ
ӝdeacetyl: 70%
+jPOѭ
ӧng tro: 1,5%
Ĉ
ӝnhӟt: 200 cps
Tính tan cӫ
a chitosan trong dung dӏ
FKD[LWORmQJWăQJG

ҫ
n theo chiӅ
XWăQJF
ӫ
a

tҫ
n sӕxuҩ
t hiӋ
n nhóm amin WURQJÿ
ҥ
i phân tӱQrQFNJQJFyNKLQJ
ӡi ta sӱdө
QJÿ
һ
c

ÿL
Ӈ
PQj\ÿ
Ӈphân biӋ
t chitin vӟLFKLWRVDQĈ
ӝnhӟt cӫ
DFKLWRVDQFNJQJO
Ӄ
n

cҩ
u trúc phân tӱ, nӃ
X

ӑÿ
nhӟt thҩ
p chӭng tӓFKLWRVDQFyNtFKWKѭ
ӟc nhӓdo bӏcҳ
t
mҥ
ch trong quá trình deacetyl hóa [1].
- Tính chҩ
t vұ
t lí
Chitosan là chҩ
t rҳ
n hình vҭ
y, màu trҳ
ng hoһ
c vàng nhҥ
t, xӕ
p, nhҽ
, khơng mùi,
không vӏ
, tӗ
n tҥ
i ӣhai dҥ
ng: dҥ
ng tinh thӇ(50-60%) và dҥ
QJY{ÿ
ӏ
nh hình. NhiӋ
Wÿ
ӝ

nóng chҧ
y 309-3110&&KLWRVDQNK{QJWDQWURQJQѭ
ӟc, dung dӏ
ch kiӅ
PYjD[LW
һ
c
QKѭQJWDQWURQJ
ҥ
o dung
P{LD[LWORmQJW
dӏ
ch keo trong và có khҧQăQJ
tҥ
o màng
tӕt, tính tan cӫ
a chitosan phөthuӝc nguӗn gӕ
c chitosan, và nӗQJÿ
ӝvà loҥ
i axit, mӝ
t

sӕaxit ӭc chӃtính tan cӫ
DFKLWRVDQQKѭD[LWVXQIXULF
1.2.3.3. Tính ch̭t hóa h͕
c cͯa chitin
Chitin әQ
ӏ
nh

ÿvӟi các chҩ
t oxi hóa mҥ
QK QKѭ
thuӕc tím (KMnO4); oxy già
(H2O2
Qѭ
ӟc javen ( NaOCl-1D&O