Tài liệu Đọc Kỹ Hướng Dẫn Sử Dụng Thuốc Tránh Tương Tác Thuốc Với Thức Ăn ppt

Đọc Kỹ Hướng Dẫn Sử Dụng Thuốc Tránh
Tương Tác Thuốc Với Thức Ăn


Một số thức ăn có thể làm tăng tác dụng phụ hoặc làm giảm tác dụng điều
trị của thuốc. Các tương tác giữa thuốc và thức ăn thường được chỉ rõ trong tờ
hướng dẫn dùng thuốc. Vì thế cần chú ý phải đọc kỹ hướng dẫn dùng thuốc để
tránh mọi tương tác có thể xảy ra.

Một số ví dụ về tương tác thuốc và thức ăn
1. Nước ép quả bưởi: Nước ép bưởi có thể làm tăng đáng kể sự hấp thu
của thuốc trong cơ thể. Có hai nhóm thuốc đặc biệt lưu ý là :
- Các thuốc dùng để hạ cholesterol trong máu : simvastatine và
atorvastatine : nước bưởi khi dùng chung với simvastatine (hoặc atorvastatine) có
thể làm tăng sự hấp thu của thuốc lên gấp 15 lần và gây tác dụng phụ nghiêm
trọng ở cơ .
- Các thuốc suy giảm miễn dịch dùng để chống thải ghép (tacrolimus,
ciclosporine…) : khi dùng chung với nước bưởi thường xuyên sẽ gây độc hại cho
thận.
Cần khuyến cáo bệnh nhân tránh dùng nước bưởi trong vòng hai giờ sau
khi dùng các thuốc này, và nên chỉ uống ít hơn 250 ml nước bưởi mỗi ngày.
Ngược lại, cũng nên biết rằng nước táo và nước cam không gây tương tác với
thuốc.
2. Các thức ăn giàu vitamin K (su, bắp cải xanh, rau màu xanh đậm,
trái bơ, rau ngò, rau diếp, …): Cần ăn rất ít các thức ăn này khi đang dùng các
thuốc chống đông dường uống (mục đích chống đông máu). Các thức ăn này làm
giảm tác dụng điều trị của thuốc vì vậy nguy cơ tạo huyết khối tăng (tạo cục máu
đông trong lòng mạch). Vì vậy, trong thời gian dùng thuốc chống đông đường
uống, nên bớt ăn một suất rau của ngày và không nên thay đổi đột ngột thói quen
ăn uống hàng ngày (như ăn nhiều lên hoặc ăn giảm đi các loại thức ăn quen dùng).
3. Rượu: Phải tránh dùng rượu đối với tất cả các thuốc có tác dụng trên

thần kinh làm giảm độ tập trung cảnh giác như : các thuốc an thần (thuốc giảm lo
âu nhóm benzodiazepine), thuốc giảm đau hoặc giảm ho có chứa codeine hoặc
tramadol, thuốc thần kinh, thuốc chống trầm cảm, và các thuốc chống kháng
histamine chống dị ứng kinh điển.
- Khi dùng đồng thời với các thuốc này, rượu có thể gây buồn ngủ và làm
giảm các phản xạ, gây nguy hiểm đặc biệt khi điều khiển các phương tiện giao
thông hoặc máy móc. Ngoài ra, khi dùng rượu chung với thuốc kháng viêm non-
steroid hoặc aspirine có thể gây bỏng rát dạ dày hoặc tăng tiết acid dạ dày.

4. Các trái cây họ cam quýt (chanh, bưởi, cam : xếp theo thứ tự giảm
dần về độ chua).
Tránh dùng chung các trái cây họ cam quýt với các thuốc kháng viêm hoặc
aspirine, do làm nặng thêm hoặc gây bỏng rát dạ dày hoặc tăng lượng acid dạ dày.
Nên uống thuốc kháng viêm trong bữa ăn để trộn lẫn với thức ăn làm giảm tác
dụng phụ trên dạ dày.
5. Cafe: Cần tránh dùng cafeine khi đang dùng thuốc kháng sinh nhóm
Quinolone như : enoxacine, ciprofloxacine và norfloxacine hoặc thuốc
theophylline (thuốc trị hen có cùng tác dụng giống cafeine). Các kháng sinh này
ngăn cản thải trừ cafeine và vì thế có thể gây quá liều cafeine, dẫn đến tình trạng
thích thích, hồi hộp, run rẩy, toát mồ hôi thậm chí gây ảo giác. Đối với
theophylline, cafeine sẽ làm tăng tác dụng phụ của theophylline. Vì thế cần tránh
dùng mọi thức ăn, đồ uống như : cafe, trà, hoặc nước giải khát có chứa cafeine
trong suốt thời gian dùng thuốc kháng sinh trên hoặc đang điều trị hen bằng thuốc
theophylline.
6. Cam thảo: Rễ cam thảo gây tăng huyết áp. Nên giảm hoặc tốt hơn là nên
tránh dùng cam thảo (kẹo hoặc thức uống có cam thảo) khi bị cao huyết áp. Trên
đây là một số ví dụ để cho thấy cần phải đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng thuốc ngay
khi bắt đầu dùng bất cứ loại thuốc nào để có thể tuân thủ tốt các điều kiện dùng
thuốc.
Ngay khi có bất cứ tác dụng phụ nào của thuốc hãy thông báo cho các

Trung tâm theo dõi phản ứng có hại của thuốc : Tại Hà Nội : 04.37.365.077, tại
TPHCM : 08.38.373.332.

ThS.DS. NGUYỄN THỊ THU BA - Trưởng Khoa Dược (BVHMĐN)