Tài liệu Một số khái niệm nhượng quyền thương mại trên thế giới ppt

Một số khái niệm nhượng quyền
thương mại trên thế giới
Như chúng ta đã biết, nhượng quyền thương mại là một hình
thức kinh doanh đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng.

Đã có nhiều khái niệm được nêu
ra của nhiều trường phái khác
nhau nhằm giải thích, hướng
dẫn các doanh nghiệp thực hiện
họat động kinh doanh nhượng
quyền đạt hiệu quả.

Tuy nhiên, do sự khác biệt về
quan điểm và môi trường kinh
tế, chính trị, xã hội giữa các
quốc gia, nên các khái niệm này
thường khác nhau.
Các khái niệm dưới đây được chọn lọc dựa trên sự khác nhau
trong việc quản lý điều chỉnh các hoạt động nhượng quyền
thương mại của một số nước tiêu biểu, có thể phân chia các
nước trên thế giới thành bốn nhóm nước như sau:
(i) Nhóm các nước với hệ thống pháp luật bắt buộc (hoặc khuyến
khích sự tự nguyện) công khai chi tiết nội dung của thoả thuận
nhượng quyền thương mại.
(ii) Nhóm các nước với hệ thống pháp luật khuyến khích sự tự
nguyện, công bố chi tiết nội dung của thoả thuận nhượng quyền
thương mại.
(iii) Nhóm các nước có luật cụ thể, điều chỉnh hoạt động nhượng
quyền thương mại.
(iv) Nhóm các nước điều chỉnh hoạt động nhượng quyền thương
mại theo luật về chuyển giao công nghệ.

Dựa trên 4 nhóm nước này, ta có một số khái niệm nhượng
quyền tiêu biểu sau đây:
* Khái niệm nhượng quyền của Hiệp hội nhượng quyền kinh
doanh Quốc tế (The International Franchise Association):
* Hiệp hội nhượng quyền kinh doanh Quốc tế (The International
Franchise Association) là hiệp hội lớn nhất nước Mỹ và thế giới
đã nêu ra Khái niệm nhượng quyền thương mại như sau:
"Nhượng quyền thương mại là mối quan hệ theo hợp đồng, giữa
Bên giao và Bên nhận quyền, theo đó Bên giao đề xuất hoặc phải
duy trì sự quan tâm liên tục tới doanh nghiệp của Bên nhận trên
các khía cạnh như: bí quyết kinh doanh (know-how), đào tạo
nhân viên; Bên nhận hoạt động dưới nhãn hiệu hàng hóa,
phương thức, phương pháp kinh doanh do Bên giao sở hữu hoặc
kiểm soát; và Bên nhận đang, hoặc sẽ tiến hành đầu tư đáng kể
vốn vào doanh nghiệp bằng các nguồn lực của mình".
* Khái niệm của Uỷ ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (the US
Federal Trade Commission - FTC): Khái niệm một hợp đồng
nhượng quyền thương mại là hợp đồng theo đó Bên giao:
(i) hỗ trợ đáng kể cho Bên nhận trong việc điều hành doanh
nghiệp hoặc kiểm soát chặt chẽ phương pháp điều hành doanh
nghiệp của Bên nhận.
(ii) li-xăng nhãn hiệu cho Bên nhận để phân phối sản phẩm hoặc
dịch vụ theo nhãn hiệu hàng hóa của Bên giao và
(iii) yêu cầu Bên nhận thanh toán cho Bên giao một khoản phí tối
thiểu.
* Khái niệm nhượng quyền thương mại của Cộng đồng chung
Châu Âu EC (nay là liên minh Châu Âu EU):
Khái niệm quyền thương mại là một "tập hợp những quyền sở
hữu công nghiệp và sở hữu trí tuệ liên quan tới nhãn hiệu hàng
hóa, tên thương mại, biển hiệu cửa hàng, giải pháp hữu ích, kiểu

dáng, bản quyền tác giả, bí quyết, hoặc sáng chế sẽ được khai
thác để bán sản phẩm, hoặc cung cấp dịch vụ tới người sử dụng
cuối cùng". Nhượng quyền thương mại có nghĩa là việc chuyển
nhượng quyền kinh doanh được Khái niệm ở trên.
* Khái niệm nhượng quyền thương mại của Mêhicô:
Luật sở hữu công nghiệp của Mêhicô có hiệu lực từ 6/1991 quy
định:
"Nhượng quyền thương mại tồn tại khi với một li-xăng cấp quyền
sử dụng một thương hiệu nhất định, có sự chuyển giao kiến thức
công nghệ hoặc hỗ trợ kỹ thuật để một người sản xuất, chế tạo,
hoặc bán sản phẩm, hoặc cung cấp dịch vụ đồng bộ với các
phương pháp vận hành (operative methods), các hoạt động
thương mại, hoặc hành chính đã được chủ thương hiệu (brand
owner) thiết lập, với chất lượng (quality), danh tiếng (prestige),
hình ảnh của sản phẩm, hoặc dịch vụ đã tạo dựng được dưới
thương hiệu đó."
* Khái niệm nhượng quyền thương mại của Nga:
Chương 54, Bộ luật dân sự Nga Khái niệm bản chất pháp lý của
"sự nhượng quyền thương mại" như sau:
"Theo Hợp đồng nhượng quyền thương mại, một bên (bên có
quyền) phải cấp cho bên kia (bên sử dụng) với một khoản thù lao,
theo một thời hạn, hay không thời hạn, quyền được sử dụng
trong các hoạt động kinh doanh của bên sử dụng một tập hợp
các quyền độc quyền của bên có quyền bao gồm, quyền đối với
dấu hiệu, chỉ dẫn thương mại, quyền đối với bí mật kinh doanh,
và các quyền độc quyền theo hợp đồng đối với các đối tượng
khác như nhãn hiệu hàng hoá , nhãn hiệu dịch vụ,.."
Tất cả các Khái niệm về nhượng quyền thương mại trên đây đều
dựa trên quan điểm cụ thể của các nhà làm luật tại mỗi nước.

Tuy nhiên, có thể thấy rằng các điểm chung trong tất cả những
Khái niệm này là việc một Bên độc lập (Bên nhận) phân phối
(marketing) sản phẩm, hoặc dịch vụ dưới nhãn hiệu hàng hóa,
các đối tượng khác của các quyền sở hữu trí tuệ, và hệ thống
kinh doanh đồng bộ do một Bên khác (Bên giao) phát triển và sở
hữu; để được phép làm việc này, Bên nhận phải trả những phí và
chấp nhận một số hạn chế do Bên giao quy định.
Nhượng quyền thương mại tại Việt Nam
Như đã trình bày ở trên, các quốc gia trên thế giới đã hình thành
và phát triển một cách hợp lý các vấn đề pháp lý liên quan tới
họat động nhượng quyền.

Do vậy, những cái tên như: Kentucky, Burger Khan, Five Star
Chicken, Jollibee, Carvel, Baskin Robbins, Texas Chicken,
Kentucky Fried Chicken, Hard Rock Café, Chili's không những chỉ
xuất hiện tại các nước sở tại mà còn vươn xa đến rất nhiều nước
trên thế giới trở thành những hệ thống nhượng quyền tòan cầu.
Tại Việt Nam, cùng với sự phát triển của các hệ thống nhượng
quyền quốc tế, đã xuất hiện các hệ thống nhượng quyền của Việt
Nam như: Cà phê Trung nguyên, Phở 24, Qualitea, Hệ thống
chuỗi Bakery Kinh Đô... đã làm cho bức tranh thị trường của Việt
Nam càng trở nên hấp dẫn.
Đến nay, Luật thương mại có hiệu lực ngày 1.1.2006 tại mục 8,
điều 284 đã đề cập đến khái niệm nhượng quyền thương mại và
các điều 284, 286, 287, 288, 289, 290, 291 qui định chi tiết các
vấn đề liên quan đến hoạt động nhượng quyền thương mại. Nội
dung điều 284 như sau:
Nhượng quyền thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên
nhượng quyền cho phép và yêu cầu bên nhận quyền tự mình tiến
hành việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo các điều

kiện sau đây:
1. Việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ được tiến hành theo
cách thức tổ chức kinh doanh do bên nhượng quyền quy định và
được gắn với nhãn hiệu hàng hoá, tên thương mại, bí quyết kinh
doanh, khẩu hiệu kinh doanh, biểu tượng kinh doanh, quảng cáo
của bên nhượng quyền;
2. Bên nhượng quyền có quyền kiểm soát và trợ giúp cho bên
nhận quyền trong việc điều hành công việc kinh doanh.
Ngoài ra, để hướng dẫn chi tiết Luật thương mại về hoạt động
nhượng quyền thương mại, chính phủ ban hành nghị định
35/2006/NĐ-CP và Bộ thương mại ban hành thông tư
09/2006/TT-BTM hướng dẫn chi tiết đăng ký hoạt động nhượng
quyền thương mại.


Có thể thấy, những cơ sở pháp lý trên đây đã cung cấp một cách
khá đầy đủ khái niệm, các nguyên tắc và hướng dẫn cho việc tiến
hành hoạt động nhượng quyền thương mại tại Việt Nam.