Đánh giá tình hình thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai của các đối tượng sử dụng đất tại huyện lệ thủy, tỉnh quảng bình

i

CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi. Tất cả các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng bố trong bất kỳ cơng
trình nào khác.
Tơi xin chân thành cảm ơn mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này và tôi
xin cam đoan các thơng tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Huế, ngày tháng

năm 2017

Tác giả luận văn

Phan Quang Đăng


ii

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô
giáo trường Đại học Nông Lâm Huế và Khoa Tài nguyên đất và Mơi trường nơng
nghiệp; Phịng Đào tạo Sau đại học đã tận tình truyền đạt cho tơi những kiến thức q
báu và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tơi trong suốt thời gian học tập tại trường và
viết luận văn tốt nghiệp.
Đặc biệt, xin chân thành cảm ơn thầy giáo PGS.TS. Nguyễn Hoàng Sơn người
hướng dẫn khoa học tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tơi rất nhiều để hồn thành tốt luận
văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các lãnh đạo và các cán bộ tại Chi cục thuế huyện Lệ

Thủy, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện Lệ Thủy, phịng Tài ngun và
Mơi trường huyện Lệ Thủy, Chi cục Thống kê huyện Lệ Thủy, Các đội thuế liên xã,
các hộ gia đình, cá nhân trong mẫu phiếu điều tra đã chia sẻ kinh nghiệm, cung cấp
thông tin cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi hồn thành việc nghiên cứu.
Tơi xin cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, bạn bè và các anh chị học viên lớp Cao
học Quản lý đất đai 21C đã động viên, giúp đỡ trong thời gian dài học tập.
Trong quá trình thực hiện luận văn, do thời gian có hạn và kiến thức tổng hợp
cũng như kinh nghiệm còn nhiều hạn chế nên gặp nhiều thiếu xót rất mong sự đóng
góp của quý thầy cô và các bạn để luận văn được hồn thiện hơn.
Một lần nữa tơi xin chân thành cảm ơn!
Huế, ngày

tháng

năm 2017

Tác giả luận văn

Phan Quang Đăng


iii

TĨM TẮT
Đề tài “Đánh giá tình hình thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai của các đối
tượng sử dụng đất tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình” được tiến hành tại huyện Lệ
Thủy, tỉnh Quảng Bình, từ năm 2010 - 2016.
Kết quả đạt được của đề tài là đã đánh giá được điều kiện kinh tế - xã hội tác
động đến quá trình sử dụng đất; đánh giá được tình hình quản lý sử dụng đất, xác định
được những thuận lợi và khó khăn trong việc thực thi từng loại nghĩa vụ tài chính đất

đai như thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, tiền thuê đất, thuế thu nhập từ chuyển
quyền sử dụng đất, lệ phí trước bạ, tiền sử dụng đất của cơ quan nhà nước và của
người sử dụng đất. Đề tài đã xác định được một số yếu tố làm ảnh hưởng đến quá trình
thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai trên địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Từ
đó đề xuất các giải pháp tháo gỡ những vấn đề chưa phù hợp trong q hiện nghĩa vụ
tài chính đất đai, góp phần hồn thiện cơng tác quản lý tài chính đất đai trên địa bàn
huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Đề tài nghiên cứu trên cơ sở phương pháp nghiên
cứu tài liệu, điều tra, phỏng vấn cán bộ, người sử dụng đất về tình hình thực hiện nghĩa
vụ tài chính đất đai và phương pháp thống kê, tổng hợp, xử lý, phân tích số liệu điều
tra theo từng nhóm nội dung, từng vấn đề nghiên cứu cụ thể phục vụ cho mục tiêu
nghiên cứu của đề tài.


iv

MỤC LỤC
CAM ĐOAN..................................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................ii
TÓM TẮT...................................................................................................................... iii
MỤC LỤC ...................................................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................vii
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... viii
DANH MỤC HÌNH ....................................................................................................... ix
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
1. ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................. 1
2. MỤC ĐÍCH VÀ MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI ............................................................... 2
2.1. Mục đích ................................................................................................................... 2
2.2. Mục tiêu cụ thể ......................................................................................................... 2
3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN ................................................................. 2
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................ 3

1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................... 3
1.1.1. Đất đai.................................................................................................................... 3
1.1.2. Chính sách đất đai ................................................................................................. 4
1.1.3. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất ............................................................ 4
1.1.4. Giá đất.................................................................................................................... 5
1.1.5. Nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất ............................................................. 6
1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................... 6
1.2.1. Quy trình thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai ...................................................... 6
1.2.2. Thuế nhà, đất ......................................................................................................... 9
1.2.3. Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất ....................................................... 11
1.2.4. Tiền thuê đất ........................................................................................................ 13
1.2.5. Lệ phí trước bạ nhà đất ........................................................................................ 15
1.2.6. Tiền sử dụng đất .................................................................................................. 17


v

1.3 CÁC NGHIÊN CỨU VỀ NGHĨA VỤ TÀI CHÍNH ĐẤT ĐAI ............................. 19
1.4. THẢO LUẬN VỀ TỔNG QUAN .......................................................................... 20
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU............................................................................................................................... 21
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................. đai, giá đất và cơ chế chính
sách trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Hà Nội, 12/7/2011.

27.

Bạch Thị Minh Huyền (2002), Hệ thống thuế thống nhất đối với việc sử dụng
đất ở Việt Nam - khả năng và điều kiện áp dụng, Đề tài nghiên cứu khoa học
cấp Bộ, BTC.

28.

Ngơ Trí Long (2011), Giá đất trong nền kinh tế thị trường Việt nam và những
vấn đề liên quan”, Bài viết cho Hội thảo “Tài chính đất đai, giá đất và cơ chế
chính sách trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”, Hà Nội 12/7/2011.

29.

Nguyễn Tấn Phát, Vietnam's Lannd Policy In The Transition Period (2003),
Economic development (No 111), November 2003, The HCHC University of
Economics - Ministry of Education & Training.

30.

Nguyễn Tấn Phát (2006), Chính sách đất đai ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới,
Tạp chí nghiên cứu kinh tế số 1, khoa Kinh tế, Đại học Quốc gia TP.HCM.

31.

Phạm Đức Phong (2003), Chính sách tài chính khai thác nguồn lực đất đai và
bất động sản phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Luận văn nghiên
cứu khoa học cấp Bộ, BTC.

32.

Nguyễn Văn Phụng (2011), Hệ thống chính sách thu tài chính liên quan đến đất
đai và thị trường bất động sản. Bài viết đăng trong kỷ yếu Hội thảo khoa học


77

“Động viên tài Chính từ đất đai để đầu tư phát triển hạ tầng cơ sở”, Hà Nội,
12/2011.
33.

Quốc hội (1993), Luật thuế sử dụng đất nông nghiệp 1993.

34.

Quốc hội (2003), Luật Đất đai năm 2003.

35.

Quốc hội (2006), Luật Quản lý thuế 2006.

36.

Quốc hội (2007), Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007.

37.

Quốc hội (2009), Luật sửa đổi bổ sung Luật Đất đai 2003.

38.

Quốc hội (2010), Luật Thuế phi nông nghiệp 2010.

39.

Quốc hội (2012), Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế 2006

40.

Quốc hội (2013), Luật Đất đai năm 2013.

41.

Nguyễn Văn Sửu (2010), Đổi mới chính sách đất đai ở Việt Nam - Từ lí thuyết
đến thực tiễn, NXB chính trị quốc gia, 258 trang.

42.

Trần Đức Thắng (2011), Khai thác nguồn lực tài chính từ đất đai tại Việt Nam,
Văn bản pháp luật:

43.

Jonathan Haughton, Nguyễn Thế Quân và Nguyễn Hoàng Bảo (2004), Tác
động của thuế Việt Nam.

44.

UBTVQH (1994), Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh về
thuế Nhà đất.

45.

Lê Đình Thắng, Hồng Cường và Vũ Thị Thảo (2003), Chính sách đất đai
trong thời kỳ đổi mới ở nước ta, Tạp chí Kinh tế & Phát triển (số 76), tháng
10/2003, Trường đại học Kinh tế quốc Dân.

46.

Đồng Thị Hồng Vân (2010), Giáo trình Thuế, NXB Lao động Hà Nội, 200 trang.

47.

Hay Sinh, Nguyễn Quỳnh Hoa và Trần Bích Vân, Khuyến nghị về hệ số điều
chỉnh giá đất tính thu tiền sử dụng đất cho hộ gia đình cá nhân trên địa bàn
TP.HCM, Đại học Kinh tế TP.HCM.


78

PHỤ LỤC
PHIẾU ĐIỀU TRA
(NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT)
Kính thưa q Ơng/Bà
Tơi tên là Phan Quang Đăng. Đang cơng tác tại Phịng Tài Nguyên và Môi
Trường huyện Lệ Thủy. Hiện nay tôi đang thực hiện luận văn thạc sỹ của mình với tên
đề tài “Đánh giá tình hình thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai của các đối tượng sử
dụng đất tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ”.
Nhằm mục đích tìm hiểu các chính sách, quy định nghĩa vụ tài chính (NVTC)
về đất đai; đánh giá tình hình thực hiện NVTC của đối tượng sử dụng đất; từ đó đề
xuất các giải pháp tháo gỡ những vấn đề chưa phù hợp, góp phần hồn thiện cơng tác
quản lý tài chính về đất đai trên địa bàn huyện Lệ Thủy.
Tôi rất mong Ơng/Bà dành chút thời gian q báu của mình để hoàn thành
phiếu khảo sát, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ cho tơi hồn thành đề tài nghiên cứu.
Những thơng tin mà Ơng/Bà cung cấp sẽ rất quan trọng và hết sức cần thiết cho sự
thành công của cuộc nghiên cứu.

Xin chân thành cảm ơn.


79

Phần I: THÔNG TIN CHỦ SỬ DỤNG ĐẤT
1. Tên chủ sử dụng đất: ................................................................................
2. Địa chỉ: .....................................................................................................
Xã, thị trấn:……………………………huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
3. Nghề nghiệp: ............................................................................................
6. Các nguồn thu nhập:
Thu nhập trung bình: .....................................................................................
Nguồn thu nhập
Tiền lương
Trồng cây hàng năm
Trồng cây lâu năm
Nuôi trồng thủy sản
Chăn nuôi
Kinh doanh, Dịch vụ
Buôn bán nhỏ
Ngư dân
Nguồn thu khác (xin nêu rõ):

Mức thu nhập


80

Phần II: NỘI DUNG ĐIỀU TRA
1. Quy mô và cơ cấu đất đai hiện nay của Ơng/Bà ?

Tổng diện tích đất: .............................................................................................
Loại đất

STT
1

Đất ở

2

Đất cây hàng năm

3

Đất cây lâu năm

4

Đất sản xuất kinh doanh

Diện tích đất

Diện tích đất có
GCNQSDĐ

2. Nguồn gốc quyền sử dụng đất của hộ Ông/Bà do:
STT

Nguồn gốc đất

1

Nhà nước giao

2

Nhà nước cho thuê

3

Nhận chuyển nhượng

4

Nhận thừa kế, tặng cho

5

Tự khai phá

Năm

Diện tích

3. Ơng/Bà đang phải đóng những khoản nghĩa vụ tài chính đất đai nào?
STT

Nghĩa vụ tài chính phải thực hiện

1

Thuế sử dụng đất phi nơng nghiệp
(thuế nhà đất)

2

Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử
dụng đất

3

Tiền thuê đất

4

Tiền sử dụng đất

5

Lệ phí trước bạ nhà đất

Diện tích
nộp thuế

Tổng số tiền nộp


81

4. Quy định về trình tự, thủ tục thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai hiện nay, theo

Ơng/Bà:
 Đơn giản, nhanh gọn
 Bình thường
 Phức tạp
 Khơng phù hợp
Ý kiến khác:…………………………………………………………………
5. Đối với từng loại nghĩa vụ tài chính ông/bà thực hiện như thế nào:
Nghĩa vụ tài chính
STT

phải thực hiện

1

Thuế sử dụng đất phi nông
nghiệp (thuế nhà đất)

2

Thuế thu nhập từ chuyển quyền
sử dụng đất

3

Tiền thuê đất

4

Tiền sử dụng đất

5

Lệ phí trước bạ nhà đất

Đã
nộp

Nhận thơng
báo nhưng
chưa nộp tiền

Chưa
nhận
thơng báo

6. Khi thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai, Ơng/Bà có vướng mắc gì?
 Giá đất để tính thuế
 Quy trình thực hiện NVTC
 Cách tính thuế
 Khơng vướng mắc
Ý kiến khác:……………………………………………………………………….


82

7. Khi thực hiện Thuế nhà đất/Thuế sử dụng đất phi nơng nghiệp, Ơng/Bà có những
thuận lợi gì?
 Thuế được thu hàng năm
 Giá được tính ổn định trong 5 năm
 Văn bản hướng dẫn cụ thể

 Cả 3 thuận lợi trên
 Thuận lợi khác:…………………………………………………………
8. Khi thực hiện Thuế nhà đất/Thuế sử dụng đất phi nơng nghiệp, Ơng/Bà gặp khó
khăn, vướng mắc gì?
 Giá thóc tính thuế tăng hàng năm
 Chuyển mục đích sử dụng đất giá đất tính cao
 Khơng có khó khăn
 Khó khăn, vướng mắc khác:……………………………………………..
9. Khi thực hiện Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất, Ơng/Bà có những thuận
lợi gì?
 Việc tính thuế dựa vào thu nhập chịu thuế
 Chính sách miễn thuế
 Cả hai thuận lợi trên
 Thuận lợi khác:…………………………………………………………


83

10. Khi thực thi thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất, Ơng/Bà gặp khó khăn,
vướng mắc gì?
 Thủ tục chuyển quyền rườm rà
 Thuế thu nhập nộp cao
 Cả hai khó khăn trên
 Khơng có khó khăn
 Khó khăn, vướng mắc khác:……………………………………………
11. Khi thực hiện Tiền thuê đất, Ơng/Bà có những thuận lợi gì?
 Trả tiền th đất hàng năm
 Đơn giá thuê đất được ổn định 5 năm
 Thuận lợi khác:…………………………………………………………
12. Khi thực hiện Tiền thuê đất, Ơng/Bà gặp khó khăn, vướng mắc gì?

 Đơn giá th đất tăng
 Giá đất thuê tính theo giá thị trường
 Khơng có khó khăn
 Khó khăn, vướng mắc khác:……………………………………………..
13. Khi thực hiện Tiền sử dụng đất, Ơng/Bà có những thuận lợi gì?
 Văn bản hướng dẫn kịp thời, đầy đủ
 Chính sách ghi nợ
 Nhiều hệ số điều chỉnh giá
 Cả 3 thuận lợi trên
 Thuận lợi khác:…………………………………………………………


84

14. Khi thực hiện Tiền sử dụng đất, Ông/Bà gặp khó khăn, vướng mắc gì?
 Trả tiền sử dụng đất một lần
 Diện tích vượt hạn mức tính thuế cao
 Cả 2 khó khăn trên
 Khơng có khó khăn
 Khó khăn, vướng mắc khác:……………………………………………..
15. Khi thực hiện Lệ phí trước bạ, Ơng/Bà có những thuận lợi gì?
 Miễn thu LPTB các đối tượng có điều kiện khó khăn
 Chính sách ghi nợ tiền LPTB
 Thuận lợi khác:…………………………………………………………
16. Khi thực hiện Lệ phí trước bạ, Ơng/Bà gặp khó khăn gì?
 Giá tính lệ phí trước bạ
 Khả năng tài chính
 Khó khăn, vướng mắc khác:……………………………………………..
17. Ơng/Bà hiểu về chính sách tài chính đất đai ở mức nào?
 Hồn tồn khơng hiểu

 Hiểu sơ sài
 Hiểu rõ
 Khơng quan tâm
18. Ơng/Bà có đóng góp ý kiến gì để việc thực hiện các khoản nghĩa vụ tài chính về
đất đai được tốt hơn:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Chân thành cảm ơn ý kiến đóng góp của Ơng/Bà !