Crop cũng là một nghệ thuật khó - 06-29-2008, 08:35 AM
Bài này em copy của 1 trang khác trên mạng, thấy bổ ích nên mang về post lên diễn đàn
chia sẻ cùng các bác.
Mình thấy nó giúp ích nhiều cho các bức ảnh tự chụp.
Quan niệm về Tỷ lệ khung hình và nghệ thuật cắt cúp
Là cứu cánh giúp băng bó lại một bố cục tồi, hay một công cụ sáng tạo?
Băng bó . Imlil, Morocco. Tháng 1, 2007
Trong nhiếp ảnh có một câu châm ngôn như sau – "Nếu bức ảnh của bạn chưa được đẹp
– nhiều kh
ả năng là bạn chưa đủ gần". Điều này thường được hiểu lầm rằng người ta cần
phải có ống kính thật dài hay phải chụp thật gần. Cũng không hẳn như vậy. Thực ra nó có
nghĩa là một bức ảnh phải thực sự nói về “một cái gì đó”, và nhiệm vụ của nhiếp ảnh gia
là phải gọt dũa bức ảnh sao cho nó chỉ chứa
đựng cái mà nó muốn chuyển tải, ở cấp độ
cao nhất.
Có một giai thoại thế này, một hôm Giáo hoàng tới thăm Michelangelo ngay tại xưởng
khi ông này đang điêu khắc tượng "David". Giáo hoàng sững sờ trước kiệt tác chưa hoàn
thiện và hỏi "Làm sao mà ngươi biết cắt gọt cái gì đi?" Michelangelo trả lời "Dễ thôi thưa
cha, tôi chỉ bỏ đi cái gì không giống David."
Chiêu này, hay nói đúng hơn là – nghệ thuật, đương nhiên không đơn thuần ch
ỉ là loại bỏ
những gì không giống David, mà là biết được nó là gì và đạt được nó như thế nào. Thế là
câu chuyện của chúng ta bắt đầu từ đây.
Quyền năng của các định dạng
12 Phụ nữ. Marrakech. Tháng 1, 2007
Canon G7
Cắt khung hình thành một bức ảnh với kích thước dài, loại bỏ những phần trong khung
hình không đem lại nội dung câu truyện – 12 phụ nữ đang chờ đợi trước cửa một phòng
mạch.
Vào năm 1924 công ty Ernst Leitz lần đầu tiên giới thiệu máy ảnh 35mm, mà thực ra đã
được phát minh bởi Oscar Barnack vài năm về trước. Barnack đã lấy cu
ộn phim nhựa
35mm vẫn thường để quay phim, xoay ngang ra, tăng gấp đôi chiều rộng và thế là sinh ra
phim khổ 24x36mm mà đã trở nên quá quen thuộc trong gần một thế kỷ qua.
Phim cỡ trung (Medium format) có kích thước rất đa dạng, từ vuông 6x6cm, tới 6x4,5,
rồi 6x7, tới 6x9, và 6x12, lại 6x17. Phim cỡ lớn cũng có rất nhiều cỡ từ 5x7 inch hay 4x5
inch.
Khi nói tới hình ảnh động ta cũng thấy khung hình khá đa dạng kích thước TV cũng từ
màn hình chuẩn t
ới màn ảnh rộng. Đi thăm các gallery, chúng ta cũng thấy tranh vẽ, tranh
trạm khắc, tranh lụa đủ hình thái từ vuông tới tròn rồi chạy dài panorama. Tranh cuộn ở
Trung Quốc và Nhật bản còn có loại cực dài hoặc cực rộng. Ấy vậy mà vẫn có một số
nhiếp ảnh gia vẫn khư khư chỉ phóng ảnh “full frame” (đúng khổ 35mm) mà thôi, nói
cách khác là duy trì sự thiêng liêng của kích thước mà nhà sản xuất làm ra. Rồi lại có
những ng
ười chỉ thích in đúng khổ giấy chuẩn. Họ đang nghĩ cái gì nhỉ?
Vào tháng 1 năm 2007 tôi có viết tiểu luận về nhiếp ảnh đường phố ở Marrakech với
chiếc Leica M8 mới. Thật ngạc nhiên, một số người chỉ trích tôi trên mạng, rằng tại sao
tôi lại cắt quá nhiều tấm ảnh ra thành khung hình vuông, lãng phí tài nguyên của máy
ảnh. Tôi thực sự ngạc nhiên đến lặng cả người.
Điều này đã thúc đẩy tôi viết bài trình bày này, vì rõ ràng rằng có một số người trong lĩnh
vực nhiếp ảnh nhưng lại không hiểu rõ về bản chất của việc cắt cúp (cropping), tại sao
người ta lại làm như vậy và nó giúp hình ảnh truyền tải ý nghĩa như thế nào.
Sự đa dạng trên một chủ đề
Chẳng có đ
iều thần kỳ gì ở trong việc cắt cúp. Đó chỉ là quyết định mang tính cảm giác
chủ yếu dựa vào phán đoán mang tính sáng tạo của nhiếp ảnh gia. Ấy nhưng thường cũng
có một số yếu tố có thể mang ra thảo luận một cách khách quan.
Hình 1
Hình 1 hình trên được chụp vào lúc vừa qua bình minh tại bức tường Medina ở
Marrakech. Đây là ảnh thô chưa hề xử lý. Tôi vừa tới góc đường và nhìn thấy c
ảnh này,
chiếc xe lừa kéo đang đi qua và xa xa có hai bóng dáng nữa.
Khi duyệt qua hình này, việc đầu tiên là tôi ước gì tôi đã có đủ thời gian và chủ tâm lấy
được đủ cái cổng vòm. Nhưng, khi xem kỹ tôi thấy cũng chẳng cần thiết. Câu chuyện
chính ở đây là cái xe và người ngồi trên, và sự giản đơn như xắp đặt của bức tường và
con phố. Không xe hơi, không biển hiệu, chẳng có cột tính tiền đỗ xe. Ảnh cứ
như chụp
vào năm 1207 chứ không phải 2007. (cái bánh xe cao su đã phủ nhận ý này nhưng các
bạn hiểu ý tôi rồi chứ).
Hình 2
Với ý tưởng thể hiện một hình ảnh mộc mạc, tôi đã cắt khung hình để đạt một sự cân
bằng giữa chiếc xe, bức tường và cổng vòm. Những thứ chẳng phải cái xe hay bức tường
đều bị loại bỏ. Và như vậy khung hình trở thành gần như vuông – nhưng thế thì sao nào?
Đây mới chính là cái bức ảnh muốn thể hiện. Tôi cũng đã đổi sang đơn sắ
c và chỉnh sắc
thái để có được cảm giác vô thời gian.
Hình 3
Khi thực hiện bài viết này, tôi mở lại tấm ảnh nói trên và tìm kiếm các hướng cắt cúp và
xử lý khác. Hình 3 ở trên tôi thử đưa vào người thứ 2 ở xa xa. Tôi cũng đưa thêm vào một
ít đường phố và tường ở đằng sau xe, dẫu rằng tôi cũng nên cắt để lại ít tường hơn ở bên
phải khung hình. Làm kiểu này sẽ giúp viền vỉa hè trở thành một đường chéo mạnh
hướng ánh mắt cắt qua bố c
ục. Tôi cũng không thoải mái lắm vì rốt cuộc cái xe lại gần
như ở giữa tuy nhiên nó cũng giúp bức ảnh cân bằng vì sự chuyển tông từ tối qua sáng ở
bên trái khung hình.
Hình 4
Hình 4 chứa đựng cả người thứ 3 đứng tựa vào bức tường phía xa. Đây cũng là hình ít bị
cắt cúp nhất và đương nhiên giống với bản chụp nguyên thủy cũng như kích thước của