Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ chiết tách tanin từ vỏ một số loài cây keo ở quảng nam quy mô 10 kg nguyên liệu mẻ

BӜGIÁO DӨ&9¬Ĉ¬27
ҤO
ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
---------Z Y---------

75ѬѪ1*7+
ӎMӺTHҦO

NGHIÊN CӬU XÂY DӴNG QUY TRÌNH
CƠNG NGHӊCHIӂT TÁCH TANIN TӮ VӒ
MӜT SӔ LOÀI CÂY KEO ӢQUҦNG NAM
QUY MÔ 10KG NGUYÊN LIӊU/MҾ

LUҰ19Ă1
THҤ&6Ƭ.+2$+
ӐC

Ĉj1
̽
ng - 1ăP
2015


BӜGIÁO DӨ&9¬Ĉ¬27
ҤO
ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
---------Z Y---------

75ѬѪ1*7+

ӎMӺTHҦO

NGHIÊN CӬU XÂY DӴNG QUY TRÌNH
CƠNG NGHӊCHIӂT TÁCH TANIN TӮ VӒ
MӜT SӔLỒI CÂY KEO ӢQUҦNG NAM
QUY MƠ 10KG NGUYÊN LIӊU/MҾ

Chuyên ngành
Mã sӕ

: Hoá hӳXFѫ
: 60 44 01 14

LUҰ19Ă17+
Ҥ&6Ƭ.+2$+
ӐC

1Jѭ
ӡLKѭ
ӟng dүn khoa hӑc: PGS.TS LÊ TӴ HҦI

Ĉj1
̽
ng - 1ăP
2015


LӠ,&$0Ĉ2$1

7{L[LQFDPÿRDQÿk\OjF{QJWUuQK

ӭu cӫ
a riêng tôi.
Các sӕliӋ
u, kӃ
t quҧnêu trong luұ
QYăQOjWUXQJWK
ӵFYjFKѭDW
ӯQJÿѭ
ӧc
ai công bӕtrong bҩ
t kì cơng trình nào khác.

Tác giҧ

7UѭѫQJ7K
ӏMӻThҧ
o


MӨC LӨC
MӢĈҪU .......................................................................................................... 1
1. Lí do chӑ
Qÿ
Ӆtài.................................................................................... 1
2. MөFÿtFKQJKLrQF
ӭu............................................................................. 2
Ĉ
ӕLWѭ
ӧng và phҥ
m vi nghiên cӭu......................................................... 2

3KѭѫQ
g pháp nghiên cӭu ...................................................................... 2
éQJKƭDNKRDK
ӑc và thӵc tiӉ
n cӫDÿ
Ӆtài .............................................. 3
6. Cҩ
u trúc luұ
QYăQ
.................................................................................. 4
&+ѬѪ1*
. TӘNG QUAN LÍ THUYӂT.................................................... 5
1.1. TӘNG QUAN CHI VӄKEO .................................................................. 5
1.1.1. Keo lá tràm (tràm bông vàng) ........................................................ 7
1.1.2. .HRWDLWѭ
ӧng .................................................................................. 9
1.1.3. Keo lai .......................................................................................... 13
1.2. TӘNG QUAN VӄTANIN ..................................................................... 15
1.2.1. Khái niӋ
m ..................................................................................... 15
1.2.2. Phân loҥ
i ...................................................................................... 16
1.2.3. Tính chҩ
t cӫa tanin ....................................................................... 19
1.2.4. Ӭng dө
ng ...................................................................................... 19
1.2.5. Tình hình nghiên cӭu và sӱdө
ng tanin hiӋ
n nay ......................... 21
1.2.6. Nhӳng loҥ

i thӵc vұ
t chӭa nhiӅ
u tanin .......................................... 23
Ӣ&Ѫ
LÍ THUYӂ
6
T CӪA BÀI TOÁN QUY HOҤCH THӴC
NGHIӊM ........................................................................................................ 24
1.3.1. Mӣÿҫ
u.......................................................................................... 24
1.3.2. Bài toán quy hoҥ
ch thӵc nghiӋ
m.................................................. 25
3+ѬѪ1*3+È3&+,
ӂT TÁCH ......................................................... 26
1.4.1. Khái niӋ
m ..................................................................................... 26
1.4.2. Các yӃ
u tӕҧ
QKKѭ
ӣQJÿ
Ӄ
n quá trình chiӃ
t tách ............................ 26


1.4.3. 3KQJSKiSFKL

WWiFKWK
ng dựng........................................... 29

&+1*,,
. NGUYấN LI89ơ3+1*3+ẩ31*+,ầ1
U ... 34
2.1. THIT B
, DӨNG CӨ, HÓA CHҨT ................................................... 34
2.1.1. ThiӃ
t bӏ
, dөng cө........................................................................... 34
2.1.2. Hóa chҩ
t........................................................................................ 34
2.2. 6ѪĈ
ӖQUY TRÌNH THӴC NGHIӊM .............................................. 34
2.3. NGUYÊN LIӊU ...................................................................................... 36
2.3.1. Thu mua nguyên liӋ
u .................................................................... 36
2.3.2. Xӱlí ngun liӋ
u .......................................................................... 36
2.4. 3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&
ӬU ......................................................... 37
2.4.1. ;iFÿ
ӏ
nh mӝt sӕchӍtiêu hóa lí cӫa ngun liӋ
u .......................... 37
2.4.2. Ĉӏ
QKWtQKYjÿ
ӏ
QKOѭ
ӧng tanin ...................................................... 38
2.4.3. Tách tanin rҳ

n ............................................................................... 42
2.4.4. 3KѭѫQJSKiSSKkQWtFKSK
әhӗng ngoҥ
i (IR) ............................... 42
2.4.5. Nghiên cӭu chӍsӕStiasny cӫa tanin rҳ
n ...................................... 44
&+ѬѪ1*,,,
. KӂT QUҦVÀ THҦO LUҰN ............................................ 46
3.1. ;È&Ĉ
ӎ
NH MӜT SӔCHӌSӔHĨA LÍ .............................................. 46
3.1.1. Ĉӝҭ
m ........................................................................................... 46
3.1.2. +jPOѭ
ӧng tro .............................................................................. 46
3.2. NGHIÊN CӬU MӜT SӔ Ĉ,
ӄU KIӊN Ҧ1+ +Ѭ
Ӣ1*ӂĈ
N QUÁ
TRÌNH CHIӂT TANIN TӮ VӒCÂY KEO .............................................. 47
3.2.1. ҦQKKѭ
ӣng cӫDNtFKWKѭ
ӟc nguyên liӋ
u ....................................... 47
3.2.2. ҦQKKѭ
ӣng cӫa tӍlӋngun liӋ
u khơ/thӇtích dung mơi .............. 48
3.2.3. ҦQKKѭ
ӣng cӫa thӡi gian nҩ
u nguyên liӋ

u ................................... 50
3.2.4. ҦQKKѭ
ӣng cӫa nhiӋ
Wÿ
ӝnҩ
u nguyên liӋ
u .................................... 53
3.3. TӔ, Ѭ8 +Ï$ 48È 75Ỵ1+
ӂT TÁCH TANIN
&+, BҴNG
3+ѬѪ1*3+È348<+2
ҤCH THӴC NGHIӊM .................................. 55


3.3.1. 3KѭѫQJSKiSTX\KR
ҥ
ch thӵc nghiӋ
m .......................................... 55
3.3.2. 3KѭѫQJSKiSW
ӕ
LѭXKyD
............................................................... 59
3.4. Ĉӎ
1+7Ë1+9¬Ĉ
ӎ
1+/Ѭ
ӦNG TANIN ............................................ 61
3.4.1. Ĉӏ
nh tính ....................................................................................... 61

3.4.2. Ĉӏ
nh tính phân biӋ
WWDQLQQKyPWDQLQQJѭQJ
өvà nhóm tanin thӫy
phân ...................................................................................................... 61
3.4.3. Ĉӏ
QKOѭ
ӧng tanin trong mү
u rҳ
n ................................................... 62
3.5. TÁCH TANIN RҲ19¬;È&Ĉ
ӎ
NH NHĨM CHӬC ....................... 62
3.5.1. Tách tanin rҳ
n ............................................................................... 62
3.5.2. Phân tích tanin bҵ
ng phәhӗ
ng ngoҥ
i IR ...................................... 63
3.6. 3+Ỉ1 7Ë&+
ӄ XUҨT Ĉ
THIӂT BӎCHO Q TRÌNH CÔNG
NGHӊVӞI QUY MÔ 10KG NGUYÊN LIӊU/MҾ.................................. 64
3.6.1. Cân bҵ
ng vұ
t chҩ
t ......................................................................... 64
3.6.2. Nҩ
u nguyên liӋ
u ........................................................................... 65

3.6.3. Lӑc bã ........................................................................................... 69
3.6.4. &{ÿ
һ
c dӏ
ch chiӃ
t .......................................................................... 71

3.6.5. %uQKQJѭQJYjEuQKQJѭQJFKkQN
....................................... 73
3.6.6. 6ѫÿ
ӗcông nghӋ........................................................................... 75
3.7. CHҤY THӰ MҾ..................................................................................... 76
KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ...................................................................... 77
TÀI LIӊU THAM KHҦO ............................................................................ 79
QUYӂ7Ĉ
ӎ
1+*,$2ĈÊ7¬,/8
Ұ19Ă1%
ҧn sao)
PHӨLӨC


DANH MӨC CÁC CHӲ VIӂT TҲT
bd

BiӃ
n dҥ
ng

bm

Centimet

bt

Hóa trӏ

IR

InfraRed Spectrum

kg

Kilogam

l

Lӓng

ml

Mililit

m

Met

mm

Milimet

MHz

Megahec

R

Rҳ
n

µm

Micromet


DANH MӨC CÁC BҦNG
SӕhiӋ
u

Tên bҧ
ng

bҧ
ng

Trang

2.1

Tҫ

n sӕGDRÿ
ӝ
ng cӫa mӝt sӕnhóm chӭc hӳXFѫ

43

3.1

Ĉӝҭ
m mү
u bӝt

46

3.2.

Hàm Oѭ
ӧng tro cӫa mү
u bӝ
t

46

3.3

ҦQKKѭ
ӣng cӫDNtFKWKѭ
ӟFÿ
Ӄ
n hiӋ

u suҩ
t tách tanin

48

3.4

ҦQKKѭ
ӣng cӫa tӍlӋ5/ÿ
Ӄ
n hiêu suҩ
t tách tanin

50

3.5

ҦQKKѭ
ӣng cӫa thӡLJLDQÿ
Ӄ
n tanin tách ra

51

3.6

ҦQKKѭ
ӣng cӫa nhiӋ
Wÿ
ӝÿӃ

QKjPOѭ
ӧng tanin

54

3.7

Bҧ
ng SKѭѫQJiQYjÿL
Ӆ
u kiӋ
n tәchӭc thí nghiӋ
m

56

3.8

Ma trұ
n kӃhoҥ
ch 23cho q trình chiӃ
t tách tanin

56

3.9

Thí nghiӋ
m tҥ
i tâm

57

3.10

Ma trұ
n kӃhoҥ
ch quá trình chiӃ
t tách tanin vӟ
i biӃ
n sӕhҵ
ng

57

3.11

SӕStiasny cӫa tanin

62

3.12

Tҫ
n sӕvà loҥ
i dao ÿӝ
ng trong phәhӗ
ng ngoҥ
i cӫa tanin

63

3.13

Mӭc tiêu hao nguyên liӋ
u qua tӯQJF{QJÿR
ҥ
n

64

3.14

Bҧ
ng cân bҵ
ng vұ
t chҩ
t tính cho 10kg nguyên liӋ
u

65


DANH MӨC CÁC HÌNH
SӕhiӋ
u

Tên hình vӁ

hình vӁ

Trang

1.1

Acacia karroo

6

1.2

Silver Wattle

6

1.3

Collins Acacia

6

1.4

Swamp Wattle

6

1.5

Australian Blackwood (Acacia melanoxylon)

6

1.6

Acacia covenyi Yѭ
ӡn quӕ
c gia Canberra)

6

1.7

Keo lá tràm (Acacia auriculiformis)

7

1.8

.HRWDLWѭ
ӧng (Acacia mangium)

7

1.9

Keo lai

7

1.10

Hoa keo là tràm

9

1.11

Quҧkeo lá tràm

9

1.12

.HRWDLWѭ
ӧng

11

1.13

Axit galic và mӝt sӕloҥ
i polyphenol thuӝc nhóm tanin

17

thӫy phân
1.14

Mӝ

t sӕloҥ
i polyphenol thuӝc nhóm tanin pyrocatechin

18

2.1

6ѫÿ
ӗquy trình thӵc nghiӋ
m

35

2.2

Thu hoҥ
ch vӓcây keo

36

2.3

9ӓ
keo ÿm
qua [ӱ
lí và xay thành EӝW
PӏQ

36

2.4

Bӝthí nghiӋ
m chiӃ
t tách tanin

40

2.5

7DQLQWUѭ
ӟc và sau chuҭ
Qÿ
ӝ

41

2.6

Mү
Xÿ
ӕ
i chӭng

41

2.7

6ѫÿ
ӗtách tanin rҳ

n

42

3.1

6ѫÿ
ӗthí nghiӋ
PWuPNtFKWKѭ
ӟc nguyên liӋ
u thích hӧp

47


ÿӇchiӃ
t tanin
3.2

+jPOѭ
ӧQJWDQLQWiFKUDWKHRNtFKW
ӟc
48

3.3

6ѫÿ
ӗthí nghiӋ
m tìm tӍlӋngun liӋ
u : dung mơi thích

49

hӧSÿ
ӇchiӃ
t tách tanin
3.4

+jPOѭ
ӧng tanin tách ra theo tӍlӋR : L

50

3.5

6ѫÿ
ӗthí nghiӋ
m tìm thӡi gian thích hӧSÿ
ӇchiӃ
t tách

51

tanin
3.6

+jPOѭ
ӧng tanin tách ra theo thӡi gian

52

3.7

6ѫÿ
ӗthí nghiӋ
m tìm nhiӋ
Wÿ
ӝthích hӧSÿ
Ӈtách chiӃ
t

53

tanin
3.8

+jPOѭ
ӧng tanin tách ra theo nhiӋ
Wÿ
ӝ

54

3.9

7DQLQQJѭQJW
ө

61

3.10

Dӏ
ch chiӃ
t tanin

62

3.11

Tanin rҳ
n

62

3.12

PhәIR cӫ
DWDQLQWKXÿѭ
ӧc

63

3.13

Nӗi nҩ
u nguyên liӋ
u

67

3.14

Nӗi nҩ
u thӵc tӃ

69

3.15

Nӗi cô cҥ
n dӏ
ch chiӃ
t

72

3.16

%uQKQJѭQJFKkQ
không

73

3.17

%uQKQJѭQJ

74

3.18

6ѫÿ
ӗthiӃ
t bӏcông nghӋ

75

3.19

HӋthӕng thiӃ
t bӏthӵc tӃ

75


1

0ӢĈҪ8
1. Lí do chӑQÿ
Ӆtài

7URQJ QKӳQJ QăP YӯD TXD FQJ Yӟ

QJKLӋSFKӃELӃQJӛӣ9LӋW1DPWKu
QKXFҫXYjWKӵFWӃVӱ

FNJQJSKiWWULӇQPӝWFiFKPҥQKPӁ
ÿӇÿiSӭQJÿѭӧF\rXF

QJX\rQOLӋXFҫQÿѭӧFFK~WUӑQJJӗP
keo.

Chi Keo (GDQK SKiS
Acacia

NKRD
Oj
KӑF
PӝW WURQJ QK

WKkQ Jӛ Yj WKkQ EөL ÿDSKkQ
GҥQJKӑ
QKҩW
7ULQ
W

(Mimosoideae
 Yj WKXӝF
Fabaceae

Kӑ ĈұX
&KL
NHR Fy QJX

OөFFә
Gondwana+LӋQQD\QJѭӡLWDELӃWNKR

WKӃJLӟLWURQJ
ÿyNKRҧQJORjLFyQJXӗQJ

AustraliaYjSKҫQF

SKәELӃQWURQJFiFNKXYӵFNK{FӫDY

FҫX EDR JӗP FKkX 3KL
PLӅQ
7ҥL
QDP
9LӋW
FKk
1

FKXQJYj4XҧQJ1DPQyLULrQJFyEDO
OiWUjPNHRWDLWѭӧQJYjNHRODL
Chi KHRÿѭ
ӧc ӭng dө
ng rӝng rãi trong nhiӅ
XOƭQKY
ӵc khác nhau. Mӝt sӕ
loài cung cҩ
p các loҥ
i gӛ có giá trӏ
; chҷ
ng hҥ
n keo gӛ ÿHQ
(Acacia
melanoxylon) và cây Myall (Acacia homalophylla) ӣ Australia; Acacia
formosa cӫ
a Cuba; Acacia heterophylla tӯ ÿҧ
o Réunion và keo Hawaii

(Acacia koa) tӯquҫ
Q
ҧ
oÿHawaii. Tҥ
i ViӋ
t Nam, các loài NHR ӧ
WDL
ng
Wѭ
(Acacia mangium), keo lá tràm (Acacia auriculiformis) và keo lai (Acacia
hybrid) ÿѭ
ӧc trӗQJÿ
Ӈlàm nguyên liӋ
u sҧ
n xuҩ
t giҩ
y.
Nguӗn phӃliӋ
u cӫa nó là mӝWOѭ
ӧng lӟn vӓNHR1KѭQJKL
Ӌ
n nay nguӗ
n
phӃthҧ
LQj\ÿѭ
ӧFQJѭ
ӡi dân trong khu vӵc thu nhһ
t vӅlàm chҩ
Wÿ

ӕ
t. ViӋ
c tұ
n

dө
QJQKѭY
ұ
\FjQJOjPFKRP{LWUѭ
ӡng khơng khí bӏơ nhiӉ
m nһ
ng nӅKѫQYu
Oѭ
ӧng khói sinh ra tӯviӋ
Fÿ
ӕt nguӗ
n nguyên liӋ
u này.


2

Theo các nghiên cӭu thì trong vӓNHR Fy
ӧngKjP
tanin lӟn.
Oѭ
Vì vұ
y
viӋ
c phát triӇ

n nghiên cӭu chiӃ
t tách tanin tӯvӓcây keo và ӭng dө
ng cӫa
FK~QJÿmÿѭ
ӧc nhiӅ
u nhà khoa hӑFÿѭDYjRWK
ӵc tiӉ
n cuӝc sӕ
ng. Tanin góp
phҫ
n tích cӵc ӣrҩ
t nhiӅ
XOƭQKY
ӵFQKѭ\W
Ӄ
, cơng nghiӋ
p, nơng nghiӋ
p, cơng
nghӋP{LWUѭ
ӡng, cơng nghiӋ
p thuӝ
c da, cơng nghӋsinh hӑF«QK
ӡmӛLÿ
һ
c
tính riêng cӫ
a nó.
Chính vì nhӳQJÿ
һ
FÿL

Ӈ
m trên nên tơi chӑ
n nguӗn ngun liӋ
u vӓkeo ӣ

Quҧ
QJ1DPÿ
ӇchiӃ
t tách tanin vӟi quy mô lӟQYjÿk\OjOtGR
ӑQÿ
Ӆtài:
³1JKLrQF
ͱu xây d͹ng quy trình cơng ngh͏chi͇
t tách tanin tͳv͗m͡t s͙lồi
cây keo ͧQu̫
ng Nam quy mô 10kg nguyên li͏
u/m̓
´
2. 0өFÿtFKQJKLrQFӭX

- Nghiên cӭu và khҧ
RViWÿL
Ӆ
u kiӋ
n tӕ
LѭXFKRTXiWUuQK
Ӄ
t tách tanin

tӯvӓNHRNHROiWUjPNHRODLYjNHRW

ӧng) ӣQuҧ
ng Nam.
- Phân tích, lӵa chӑ
n thiӃ
t bӏcho qúa trình chiӃ
t tách tanin tӯvӓkeo quy
mơ lӟQYjWtQKWRiQÿ
Ӆxuҩ
t quy trình tách tanin trong cơng nghiӋ
p vӟi quy
mơ 10kg nguyên liӋ
u/mҿ
.
3. ĈӕLWѭӧQJYjSKҥPYLQJKLrQFӭX

- ĈӕLWѭ
ӧng nghiên cӭu: Vӓcӫa mӝt sӕORjLNHRQKѭNHRO
YjNHRWDLWѭ
ӧng.
- Phҥ
m vi nghiên cӭu: Quy trình chiӃ
t tách, các yӃ
u tӕҧ
QK
ӣQJ
KѭӃ
nÿ
quá trình chiӃ
WWiFK[iFÿ
ӏ

nh thành phҫ
Qÿ
ӏ
QKWtQKYjÿ
ӏ
QKOѭ
ӧng, cҩ
u trúc cӫa
tanin tӯvӓkeo.
4. PKѭѫQJSKiSQJKLrQFӭX
1JKLrQFӭXOêWKX\ӃW

- Thu thұ
p, tә
ng hӧp, phân tích các tài liӋ
XWѭOL
Ӌ
XWURQJYjQJ
ӟc
OLrQTXDQÿ
Ӄ
n nӝLGXQJÿ
Ӆtài.


3

- Nghiên cӭu nguӗ
n gӕc, trҥ
ng thái tӗn tҥ

i cӫa tanin.
- Nghiên cӭu các tính chҩ
t hố lý cӫa tanin.

- Nghiên cӭX TX\ WUuQK SKѭѫQJ
ӋchiӃ
t táchSKiS
các hӧp Yj
chҩ
t thiên nhiên.
- 3KѭѫQJSKiSFKL
Ӄ
t tách tanin và các yӃ
u tӕҧ
QKKѭ
ӣng trong phịng thí
nghiӋ
m và quy mô công nghiӋ
p.
- 7UDRÿ
әi và thҧ
o luұ
n vӟLJLiRYLrQKѭ
ӟng dү
n
- ĈiQKJLiN
Ӄ
t quҧ
ÿ
Ӆxuҩ

t kiӃ
n nghӏ
.
1JKLrQFӭXWKӵFQJKLӋP
- 3KѭѫQJSKiSY
ұ
WOê;iFÿ
ӏ
QKÿ
ӝҭ
m, KjPOѭ
ӧQJWUR«
- 3KѭѫQJ SKiS
ӑ
c: Sӱdө
KyD
ng pKѭѫQJ
K
SKiS
ҭ
Q
ӝÿ
ÿӇ[iF
FKX
ӏ
nh ÿ
KjPOѭ
ӧng tanin tәng có trong dӏ
ch chiӃ
t.

- 3KѭѫQJ SKiS SKkQ
ө: 3KѭѫQJ
WtFK
phân
SKiS
tích
F{QJ
phәhӗng
F
ngoҥ
i (IR).
- 3KѭѫQJSKiSWRiQK
ӑc: Sӱdө
ng pKѭѫQJSKiSTX\KR
ҥ
ch thӵc nghiӋ
m

ÿӇtӕ
LѭXKyDFiFÿL
Ӆ
u kiӋ
n chiӃ
WWiFK6DXÿyWtQKWRi
thiӃ
t bӏcho các cơng
ÿR
ҥ
QFKѭQJQLQKO
ӑc, F{ÿ

һ
F«

5. Ý QJKƭDNKRDKӑFYjWKӵFWLӉQFӫDÿӅ
éQJKƭDNKRDKӑF
- Nghiên cӭXNƭWKX
ұ
t chiӃ
t tách tanin tӯvӓkeo.
- ĈӅra mӝWӟ
Kѭ
ng mӟL WURQJ
ұ
t chiӃ
Nƭ
t tách tanin
WKX
quy mô cơng
nghiӋ
p.
éQJKƭDWKӵFWLӉQ

- Tҥ
o nguӗ
n tanin vӟi sӕOѭ
ӧng lӟn góp phҫ
QêQJKƭDWURQJW
ӵc tiӉ
n.
- Tұ

n dө
QJ
ӧcÿѭ
nguӗ
n phӃthҧ
i cӫa công nghiӋ
p gӛnhҵ
m hҥ
n chӃô
nhiӉ
PP{LWUѭ
ӡng, nâng cao hiӋ
u quҧcӫa viӋ
c trӗ
ng rӯng keo.


4

6. &ҩXWU~FOXұQYăQ

/XұQ
YăQ
JӗP
82 WUDQJ WURQJ4ÿy
WUDQJ
SKҫQNӃW
Pӣ ÿҫ
O

QJKӏ
2 WUDQJWjLOLӋXWKDPNKҧRFy
4 WUDQJ/XұQYăQFy
5 EҧQJ
40 hình và

ÿӗWKӏ1ӝLGXQJFKLDWKjQKFKѭѫQJ
&KѭѫQJ7
әng quan lí thuyӃ
t: 29 trang

&KѭѫQJ
Nguyên liӋ
XYjSKѭѫQJSKiSQJKLrQ
ӭu: 12 trang
&KѭѫQJ.
Ӄ
t quҧvà thҧ
o luұ
n: 31 trang


5

&+ѬѪ1*

7Ә1*48$1/Ë7+8<ӂ7
1.1. TӘNG QUAN CHI VӄKEO [21], [24]
Chi Keo (danh pháp khoa hӑc Acacia) là mӝt trong nhӳng nhóm cây
thân gӛvà thân bөL ÿD

ҥ
ng nhҩ
GW WUrQ
ҩ
t; thuӝ
WUiL
c phân hӑ
ÿTrinh nӳ
(Mimosoideae), và thuӝ
c hӑĈұ
u (Fabaceae). Tӯhình dáng khá hҩ
p dү
n trên
FiFÿ
ӗ
ng cӓӣ&KkX3KLFNJQJQKѭV
ӵÿiQJ\rXF
ӫa các cây tán lӟQÿѭ
ӧc phӫ

ÿҫ
y hoa ӣ$XVWUDOLDFKRÿ
Ӄ
n nhӳng cây thân bө
Lÿ
ҫ
\JDLQKѭQJWK
phӭc ӣsa mҥ
c Colorado, thì cây keo thӵc sӵmang lҥ
i nhӳng hình ҧ

nh khó
qn. Chi Keo có nguӗ
n gӕc tҥ
Lÿ
ҥ
i lөc cәGondwana. HiӋ
QQD\QJѭ
ӡi ta biӃ
t
khoҧ
ng 1.300 loài cây keo trên tồn thӃgiӟL WURQJ
ҧ
ng 950ÿy
lồi cóNKR
nguӗn gӕc ӣAustralia, và phҫ
n cịn lҥ
i phәbiӃ
n trong các khu vӵc khô cӫa
vùng nhiӋ
Wÿ
ӟLYj{Qÿ
ӟi ҩ
m ӣcҧhai bán cҫ
u, bao gӗm châu Phi, miӅ
n nam
châu Á và châu Mӻ
/RjLVLQKWUѭ
ӣng xa nhҩ
t vӅphía bҳ
c cӫa chi này là keo

vuӕ
t mèo (Acacia greggii) ӣmiӅ
n nam Utah, Hoa KǤ
 ORjL
ӣngVLQK
xa
W
nhҩ
t vӅ phía nam là keo bҥ
c (Acacia dealbata), keo bӡ biӇ
n (Acacia
longifolia), NHRÿHQ
(Acacia mearnsii) và keo gӛÿHQ
(Acacia melanoxylon) ӣ
Tasmania, Australia, và Acacia caven tҥ
i khu vӵF ÿ{QJ
ҳ
c tӍ
nh Chubut,
E
Argentina.
Chi KHRÿѭ
ӧc ӭng dө
ng rӝng rãi trong nhiӅ
XOƭQKY
ӵc khác nhau. Mӝt sӕ
lồi cung cҩ
p các loҥ
i gӛ có giá trӏ

; chҷ
ng hҥ
n keo gӛ ÿHQ
(Acacia
melanoxylon) và cây Myall (Acacia homalophylla) ӣ Australia; Acacia
formosa cӫ
a Cuba; Acacia heterophylla tӯ ÿҧ
o Réunion và keo Hawaii

(Acacia koa) tӯquҫ
Q
ҧ
oÿHawaii. Tҥ
i ViӋ
t Nam, các loài NHR ӧ
WDL
ng
Wѭ
(Acacia mangium), keo lá tràm (Acacia auriculiformis) và keo lai (Acacia
hybrid) ÿѭ
ӧc trӗQJÿ
Ӈlàm nguyên liӋ
u sҧ
n xuҩ
t giҩ
y.


6

Vӓcác loài keo khác nhau rҩ
t giàu tanin ±chҩ
Wÿѭ
ӧc sӱdө
ng trong công
nghiӋ
p thuӝF GD QKѭAcacia
NHR
pycnantha),
YjQJ
keovӓ ÿj
Acacia


decurrens), keo bҥ
c (Acacia dealbata
YjNHRÿHQ
Acacia mearnsii
1rQÿ
FNJQJOjP
ӝt mһ
t hàng xuҩ
t khҭ
u quan trӑ
ng.

Ngoài ra, mӝt sӕchҩ
WWKXÿѭ
ӧc tӯFiFORjLNHRNKiFQ
ӧc sӱdө

ng
trong y hӑc (cây Acacia catechu, cây y h͕
c Ayurveda«) và trong cơng nghiӋ
p
sҧ
n xuҩ
WQѭ
ӟc hoa (tӯcây $FDFLDIDUQHVLDQD«


Hình 1.1. Acacia karroo

Hình 1.2. Silver Wattle

Hình 1.3. Collins Acacia

Hình 1.4. Swamp Wattle

Hình 1.5. Australian Blackwood
(Acacia melanoxylon)

Hình 1.6. Acacia covenyi
Y˱
ͥn qu͙c gia Canberra)


7

Tҥ
i ViӋ

t Nam nói chung và Quҧ
QJ1DP QyLULrQJFy
ӧc

trӗ
ng phәbiӃ
n nhҩ
WOjNHROiWUjPNHRWDLWѭ
ӧng và keo lai.

Hình 1.7. Keo lá tràm
(Acacia auriculiformis)

+uQK.HRWDL
ͫng
(Acacia mangium)

Hình 1.9. Keo lai (Acacia hybrid)
1.1.1. Keo lá tràm (tràm bông vàng) [29]
a. 6˯O˱
ͫc v͉keo lá tràm
.HROiWUjPÿѭ
ӧc phân bӕtӵnhiên ӣmiӅ
n Bҳ
c Australia, ӣPapua New
Guinea, và miӅ
Qÿ{QJ,QGRQHVLD1yÿѭ
ӧc trӗ
ng rҧ
i rác ӣMaui, và ӣnhӳng

KzQÿ
ҧ
o trong quҫ
Qÿ
ҧ
o Hawaiian, nhҵ
m giҧ
i quyӃ
t vҩ
Q
Ӆÿ
nghèo nàn thҧ
m

thӵc vұ
WFNJQJQKѭV
ӵhiӋ
n diӋ
n cӓdҥ
i khҳ
p mӑLQѫL%rQF
ҥ
QKÿyFk\


8

WUjPFzQÿѭ
ӧc trӗ
ng rӝng rãi ӣnhiӅ

XQѫLWUrQWK
ӃgiӟLQKѭOjFk\O
Ӌ
p

vӟi các mөFÿtFKNKiFQKDXYjP
ӭFÿ
ӝphân bӕcӫa nó khơng ngӯQJJLDWă
theo thӡLJLDQÿL
Ӈ
n hình là các quӕc gia ӣvùng nhiӋ
Wÿ
ӟi. Trong thұ
p kӍ1960
±1970, loài này nhұ
p vào ViӋ
t Nam vӟi tên tiӃ
ng ViӋ
WOjNHROѭ
ӥi liӅ
m, sau
Qj\QJѭ
ӡi ta sӱdө
ng rӝng rãi tên gӑ
i keo lá tràm hay tràm bông vàng.
b. Phân lo̩
i keo lá tràm
Mӝ
t sӕWrQ
ӡngWKѭ

dùng: Earpod wattle, Papuan wattle, auri, earleaf
acacia«
Tên Latin: Acacia auriculiformis
Giӟi: Plantae
Bӝ: Fabales
Hӑ: Fabaceae
Chi: Acacia
Loài: A. auriculiformis
c. Ĉ̿FÿL
͋
m sinh h͕c cͯa keo lá tràm

/jORjLFk\ÿDPөFÿtFKFDR
±PÿѭӡQJNtQK
±80 cm. Thân

KuQKWUzQWKҷQJ9ӓWKkQPjX[iPÿH
±PP7KӏW

dày 7 ±9 mm, màu WUҳQJ[iP/RjLFk\Qj\SKk

FjQKQRQKѫLGҽWQKҹQPjX[DQKOөF
/iÿѫQQJX\rQ
Lá cây là PӑFFiFK
lá giҧ
, do lá thұ
t bӏtiêu giҧ
m, bӝ
phұ
n quang hӧp là lá giҧ

ÿѭ
ӧc biӃ
n thái tӯcuӕng cҩ
p mӝt, quan sát kӻcó thӇ

thҩ
y dҩ
u vӃ
t cӫa tuyӃ
n hình chұ
u cịn ӣcuӕi lá giҧcó hình dҥ
QJ FRQJ
ӥi
Oѭ
liӅ
m, màu xanh lө
c, nhҹ
QEyQJNtFKWKѭ
ӟc lá giҧrӝng tӯ3 - 4 cm, dài tӯ6 13 cm, trên lá giҧcó khoҧ
ng 6 - 8 gân hình cung dҥ
ng song song, ӣcuӕ
i lá có
1 tuyӃ
n hình chұ
u.

+RDOѭӥQJWtQK
tӵdҥ
nJE{QJÿX{LVyF
PӑFFөPKuQKE{QJ

hoa màu vàng.


9

4XҧGҥQJÿұX[RҳQ
hҥ
WÿHQFy
rӕ
n hҥ
WNKiGjLPjXYjQJ
hoa.

Hình 1.10. Hoa keo là tràm

Hình 1.11. Qu̫keo lá tràm

d. Tình tr̩ng phân b͙trên th͇giͣi và Vi͏
t Nam
Trên thӃgiӟi, keo lá tràm chӫyӃ
u phân bӕtӵnhiên ӣAustralia và trӗng

phәbiӃ
n ӣĈ{QJ1DPÈ
ӣmӝt sӕÿҧ
o ӣkhu vӵF7KiL%uQK'ѭѫQ
ҫ
n
ÿҧ
o Samoa Manu, Quҫ

Qÿ
ҧ
o Bҳ
c Mariana, Quҫ
Qÿ
ҧ
R+DZDLL«
ҨQĈ
ӝ'ѭѫQJ
QKѭ
ҫ
Q
4X
ҧ
Palau, Quҫ
Q
ҧ
Xơ-lơ-P{QJ«
Khu vӵc giáp Thái Bình
'ѭѫQJQKѭ
Úc Malaysia, Indonesia,Trung quӕF«

ӢQѭ
ӟFWDNHROiWUjPÿѭ
ӧc trӗng QKLӅXӣFiFWӍQKW

1DP*LD/DL.RQ7XPFKRWӟL.LrQ
Phân tán hoһ
c tұ
p trung ӣcác

vùng: Bҳ
c Trung Bӝ
, Nam Trung Bӝ 7k\ 1JX\rQ
ӝvà Tây
Ĉ{QJ 1
Nam Bӝ.

&k\PӑFQKDQKFKӏXKҥQѭDViQJ

SKDYHQELӇQÿҩWED]DQYjQJÿӓÿҩW
e. +˱
ͣng s͵dͭng

*ӛ
UXQJ
W
EuQK WKҷQJ PjX YjQJ Fy Y

GөQJOjPQKjÿyQJKzPOjPWKQJ[

/jORҥLFk\ÿѭӧFWUӗQJÿӇFҧLWҥR
1.1.2. .HRWDLWѭ
ӧng [25]
7rQNKiF.HROiWR.HRPӥ