Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái của quần thể chim trĩ đỏ khoang cổ trong điều kiện nuôi thả vườn tại quận cẩm lệ thành phố đà nẵng

BӜGIÁO DӨ&9¬Ĉ¬27
ҤO

ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG

NGUYӈN THӎMӺLINH

NGHIÊN CӬU MӜT SӔ ĈҺ&Ĉ,
ӆM SINH THÁI
CӪA QUҪN THӆ&+,075ƬĈ
Ӓ KHOANG CӘ
7521*Ĉ,
ӄU KIӊN NUÔI THҦ9ѬӠN
TҤI QUҰN CҬM Lӊ, THÀNH PHӔ Ĉ¬1
ҸNG
Chuyên ngành: Sinh thái hӑc
Mã sӕ:
60.42.60

LUҰ19Ă17+
Ҥ&6Ƭ
KHOA HӐC

1Jѭ
ӡLKѭ
ӟng dүn khoa hӑc: 3*676Ĉ,1+7+
ӎ3+ѬѪ1*$1+

Ĉj1
ҹng - 1ăP

4


LӠ,&$0Ĉ2$1

7{L[LQFDPÿRDQÿk\OjF{QJWUuQK
ͱu cͯ
a riêng tôi.
Các s͙li͏
u, k͇
t qu̫nêu trong lu̵QYăQOjWUXQJWK
͹FYjFK˱DW
ͳQJÿ˱
ͫc
ai công b͙trong b̭t kǤcơng trình nào khác.

Tác gi̫

NguyӉ
n ThӏMӻLinh


MӨC LӨC

MӢĈҪU .......................................................................................................... 1
1. Tính cҩ
p thiӃ
t cӫDÿ
Ӆtài ........................................................................ 1
2. Mөc tiêu nghiên cӭu ............................................................................. 2

3. ĈӕLWѭ
ӧng, thӡLJLDQYjÿ
ӏ
DÿL
Ӈ
m nghiên cӭu ....................................... 3
3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu ...................................................................... 3
5. Nӝi dung nghiên cӭu ............................................................................. 3
6. Cҩ
u trúc cӫa luұ
QYăQ
............................................................................ 3
&+ѬѪ1*
. TӘNG QUAN TÀI LIӊU ........................................................ 5
1.1. TӘNG QUAN VӄLOÀI CHIM 75Ƭ
Ӓ KHOANG
Ĉ
CӘ (Phasianus
colchicus) .......................................................................................................... 5

ӦC SӰ
/ѬNGHIÊN CӬU Vӄ/2¬, &+,0
Ӓ KHOANG
75ƬCӘ
Ĉ
(Phasianus colchicus) ....................................................................................... 6
1.2.1. Trên thӃgiӟi .................................................................................... 6
1.2.2. ӢViӋ
t Nam ..................................................................................... 9

1.3. MӜT SӔĈҺ&Ĉ,
ӆM SINH HӐC CӪ$&+,075ƬĈ
ӒKHOANG CӘ
(Phasianus colchicus) ..................................................................................... 10
Ĉ
һ
FÿL
Ӈ
PKuQKWKiLFKLP7Uƭÿ
ӓkhoang cә(Phasianus colchicus)10
1.3.2. Giá trӏcӫDFKLP7Uƭÿ
ӓkhoang cә(Phasianus colchicus)............ 14
&Ѫ6
ӢKHOA HӐC CӪA VIӊC NGHIÊN CӬU .................................. 15
6LQKWUѭ
ӣng và các yӃ
u tӕҧ
QKKѭ
ӣQJÿ
Ӄ
n siQKWUѭ
ӣng ................. 15
1.4.2. HiӋ
u suҩ
t sӱdөng thӭFăQ
............................................................. 17
1.4.3. Sӭc sinh sҧ
n cӫDFKLP7Uƭÿ
ӓkhoang cә...................................... 18
Ĉ,

ӄU KIӊN TӴ NHIÊN VÀ KINH TӂXÃ HӜI CӪA QUҰN CҬM
Lӊ, THÀNH PHӔĈ¬1
ҸNG........................................................................ 19


1.5.1. VӏWUtÿ
ӏ
a lý ................................................................................... 19
Ĉ
һ
FÿL
Ӈ
m khí hұ
u ........................................................................ 21
Ĉ
һ
FÿL
Ӈ
m kinh tӃ- xã hӝ
i ............................................................. 21
&+ѬѪ1*
. ĈӔ

, 7Ѭ
ӦNG, THӠ, *,$1
ӎ
$ Ĉ,
ӆM
Ĉ 9¬ 3+ѬѪ1*
PHÁP NGHIÊN CӬU ................................................................................... 23

Ĉ
Ӕ,7Ѭ
ӦNG NGHIÊN CӬU ................................................................ 23
2.2. THӠI GIAN NGHIÊN CӬU ................................................................... 23
Ĉ
ӎ
$Ĉ,
ӆM NGHIÊN CӬU ..................................................................... 23
3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&
ӬU............................................................ 23
3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu lí thuyӃ
t ................................................ 23
3KѭѫQJSKiSQJKLrQF
ӭu thӵc nghiӋ
m ......................................... 24
2.4.33KѭѫQJSKiS[
ӱlí sӕliӋ
u ............................................................. 29
&+ѬѪ1*
. KӂT QUҦVÀ THҦO LUҰN ............................................... 31
3.1. HOҤ7Ӝ
Ĉ
NG NGÀY CӪA QUҪN THӆ&+,0Ĉ.&
75Ƭ
TRONG
Ĉ,
ӄU KIӊN NI THҦ9Ѭ
ӠN TҤI CҬM LӊĈ¬1
ҸNG ....................... 31

3.1.1. Tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝ
ng cӫa quҫ
n thӇFKLP7UƭĈ.&
ӣcác thӡLÿL
Ӈ
m
trong ngày................................................................................................ 31

3.2.2. Tҫ
n suҩ
t hoҥ
W
ӝng
ÿ cӫa quҫ
n thӇ7Uƭ Ĉ.& TXD FiF
nghiên cӭu .............................................................................................. 34
7ѭѫQJTXDQJL
ӳa tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝ
ng vӟi nhiӋ
Wÿ
ӝFѭ
ӡQJÿ

ӝánh
sáng cӫa môi tUѭ
ӡng ................................................................................ 36

 ',1+
ӤNG CӪA
'Ѭ
QUҪN THӆ&+,0 75Ƭ Ĉ.&
ӄU7521*
KIӊN NUÔI THҦ9Ѭ
ӠN TҤI CҬM LӊĈ¬1
ҸNG .................................. 40
3.3.1. Thành phҫ
n thӭFă
n ....................................................................... 40
3.3.2. Nhu cҫ
u khӕ
LOѭ
ӧng thӭFăQ
.......................................................... 42
3.3.3. HiӋ
u suҩ
Wÿ
ӗng hóa thӭFăQ
........................................................... 45


7Ă1*75Ѭ
ӢNG CӪA QUҪN THӆ&+,075ƬĈ.&7521*
ӄU

KIӊN NI THҦ9Ѭ
ӠN TҤI CҬM LӊĈ¬1
ҸNG .................................. 48
7ăQJVLQKNK
ӕi cӫa quҫ
n thӇFKLP7UƭĈ.&
................................. 49
7ăQJNtFKWKѭ
ӟc cӫa quҫ
n thӇFKLP7UƭĈ.&
............................... 58

3.5. SINH SҦN CӪA QUҪN THӆ&+,075ƬĈ.&7521*Ĉ,
ӄU KIӊN
NI THҦ9Ѭ
ӠN TҤI CҬM LӊĈ¬1
ҸNG............................................. 59
3.5.1. Sӵgiao phӕ
i .................................................................................. 59
3.5.2. Sӵÿҿtrӭng .................................................................................... 61
Ĉ
һ
FÿL
Ӈ
m trӭQJFKLPWUƭĈ
KC ...................................................... 62
3.5.4. Sӭc sinh sҧ
n cӫa quҫ
n thӇFKLP
Ĉ.&

7Uƭ
WURQJÿL
Ӆ
u kiӋ
n nuôi
thҧYѭ
ӡn tҥ
i Cҭ
m LӋ
Ĉj1
ҹ
ng ............................................................... 64

3.6. TӸLӊTӰ VONG CӪA QUҪN THӆ&+,075ƬĈ.&7521*
ӄU
KIӊN NUÔI THҦ9Ѭ
ӠN TҤI CҬM LӊĈ¬1
ҸNG. ................................. 69
KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ...................................................................... 71
DANH MӨC TÀI LIӊU THAM KHҦO ..................................................... 74
QUYӂ7Ĉ
ӎ
1+*,$2Ĉ
ӄTÀI LU Ұ19Ă17+
Ҥ&6Ƭ%
ҦN SAO)
PHӨLӨC ....................................................................................................... 80


DANH MӨC CÁC KÝ HIӊU VÀ CHӲ CÁI VIӂT TҲT

1. CÁC KÍ HIӊU
A: TӕFÿ
ӝWăQJWUѭ
ӣng tuyӋ
Wÿ
ӕi
2. CÁC CHӲ VIӂT TҲT
Ĉ.&Ĉ
ӓkhoang cә


DANH MӨC CÁC BҦNG
SӕhiӋ
u

Tên bҧ
ng

Trang

3.1

Tҫ
n suҩ
t hoҥ
W
ӝng
ÿcӫa FKLP 75ƭ
EiQ

Ĉ.&
ӣngWUѭ
31
thành

3.2

Tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝng cӫa FKLP75ƭĈ.&
WUѭ
ӣng thành

33

Tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝ
ng cӫa quҫ
n thӇFKLP7Uƭ
Ĉ.
C qua các
3.3

tháng nghiên cӭu WURQJ
Ӆ

u kiӋ
nÿL
nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i

35

quұ
n Cҭ
m LӋ
3.4

3.5

3.6

Thành phҫ
n thӭFăQF
ӫa quҫ
n thӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
trong
ÿL
Ӆ
u kiӋ
n nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i Cҭ
m LӋ

Ĉj1
ҹ
ng
Nhu cҫ
u khӕLӧng
Oѭ
thӭF ăQ
ӫa cKLP
F
Ĉ.&
7Uƭ
bán
WUѭ
ӣng thành
Nhu cҫ
u khӕLOѭ
ӧng thӭFăQF
ӫa FKLP7Uƭ
Ĉ.&
WUѭ
ӣng
thành

41

43

44

HiӋ

u suҩ
W
ӗng
ÿhoá thӭF ăQ
ӫ
a FKLP
F
Ĉ.&
7Uƭ
bán
3.7

WUѭ
ӣng thành WURQJÿL
Ӆ
u kiӋ
n nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i Cҭ
m LӋ
,

46

Ĉj1
ҹ
ng
HiӋ
u suҩ
Wÿ

ӗ
ng hố thӭFăQF
ӫDFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WUѭ
ӣng
3.8

thành WURQJ
Ӆ
u kiӋ
nÿL
ni thҧYѭ
ӡn tҥ
i Cҭ
m LӋ
 Ĉj
47
Nҹ
ng

3.9

3.10

3.11

TăQJWUѭ
ӣng chiӅ
u dài và tӕFÿ

ӝWăQJWUѭ
ӣng chiӅ
u dài
thân tuyӋ
Wÿ
ӕi cӫDFKLP7UƭĈ.&
bán WUѭ
ӣng thành
TăQJ
ӣngWUѭ
trӑ
QJ
ӧng
Oѭ
và tӕF
ӝÿ
WăQJ
ӣng WUѭ
trӑ
ng
Oѭ
ӧng tuyӋ
Wÿ
ӕi cӫDFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WUѭ
ӣng thành
TăQJ
ӣngWUѭ
trӑ

QJ
ӧng
Oѭ
và tӕF
ӝÿ
WăQJ
ӣng WUѭ
trӑ
ng
Oѭ
ӧng tuyӋ
Wÿ
ӕi cӫa FKLP7Uƭ
Ĉ.&
bán WUѭ
ӣng thành

50

52

54


3.12

3.13

TăQJ
ӣngWUѭ

trӑ
QJ
ӧng
Oѭ
và tӕF
ӝÿ
WăQJ
ӣng WUѭ
trӑ
ng
Oѭ
ӧng tuyӋ
Wÿ
ӕi cӫa FKLP7Uƭ
Ĉ.&
WUѭ
ӣng thành
.tFK
ӟc WKѭ
quҫ
n thӇFKLP
Ĉ.&
7Uƭ
qua các tháng
nghiên cӭu

56

58

ThӡLӇ
P
ÿLҿ
ÿ
trӭng trong ngày cӫD FKLP
Ĉ.&
7Uƭ
3.14

WURQJ
Ӆ
u kiӋ
nÿL
nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
 Ĉj
61
Nҹ
ng

3.15
3.16

3.17

3.18

Các chӍtiêu khҧ
o sát trӭQJFKLP7Uƭ
Ĉ.&
1ăQJVX
ҩ
t trӭng FKLP7Uƭ
Ĉ.&
troQJÿL
Ӆ
u kiӋ
n nuôi thҧ
Yѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
Ĉj1
ҹ
ng
TӹlӋҩ
p nӣFKLP
Ĉ.&
7Uƭ
WURQJ
Ӆ
u kiӋ
nÿL
nuôi thҧ
Yѭ
ӡn tҥ

i quұ
n Cҭ
m LӋ
Ĉj1
ҹ
ng

64
695

68

TӹlӋtӱvong cӫ
a quҫ
n thӇFKLP
Ĉ.&
7Uƭ
WURQJ
Ӆ
u
ÿL
69
kiӋ
n nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
Ĉj1
ҹ

ng


DANH MӨC CÁC HÌNH
SӕhiӋ
u

Tên hình

Trang

1.1

&KLP7UƭĈ.&WU
ӕQJWUѭ
ӣng thành

10

1.2

&KLP7Uƭ
Ĉ.&
PiLWUѭ
ӣng thành

101

1.3

&KLP7Uƭ
Ĉ.&
3 ngày tuә
i

11

1.4

&KLP7UƭĈ.&WKiQJWX
ә
i

123

1.5

&KLP7UƭĈ.&
6 tháng tuә
i

134

1.6

Bҧ
Qÿ
ӗquұ
n Cҭ
m LӋ

, thành phӕĈj1
ҹ
ng

20

3.1

Tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝng cӫDFKLP7UƭĈ.&EiQWUѭ
ӣng thành
32

3.2

Tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝng cӫDFKLP7UƭĈ.&WUѭ
ӣng thành
34

3.3

7ѭѫQJTXDQJL
ӳa tҫ

n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝ
ng cӫDFKLP7UƭĈ.&
37
WUѭ
ӣng thành và nhiӋ
Wÿ
ӝP{LWUѭ
ӡng

3.4

7ѭѫQJTXDQJL
ӳa tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝ
ng cӫDFKLP7UƭĈ.&
378
WUѭ
ӣQJWKjQKYjFѭ
ӡQJÿ
ӝánh sáng

3.5

7ѭѫQJTXDQJL

ӳa tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝ
ng cӫDFKLP7UƭĈ.&
39
EiQWUѭ
ӣng thành và nhiӋ
Wÿ
ӝP{LWUѭ
ӡng

3.6

7ѭѫQJTXDQJL
ӳa tҫ
n suҩ
t hoҥ
Wÿ
ӝ
ng cӫDFKLP7UƭĈ.&
39
EiQWUѭ
ӣQJWKjQKYjFѭ
ӡQJÿ
ӝánh sáng

3.7

HiӋ
u suҩ
Wÿ
ӗ
ng hóa thӭFăQF
ӫa nhóm tuә
LEiQWUѭ
ӣng
46
thành

3.8

HiӋ
u suҩ
Wÿ
ӗ
ng hóa thӭFăQF
ӫa nhóm tuә
LWUѭ
ӣng thành

3.9

ThӡLÿL
Ӈ
Pÿ
ҿtrӭng trong ngày cӫDFKLP7UƭĈ.&WUR
57
ÿL

Ӆ
u kiӋ
n nuôi tҥ
i Cҭ
m LӋ
Ĉj1
ҹ
ng

3.10
3.11

KhҧQăQJFK
ҩ
p nhұ
n và không chҩ
p nhұ
n giao phӕ
i cӫa
con mái theo các khoҧ
ng thӡi gian khác nhau trong ngày

468

60

ThӡLÿL
Ӈ
Pÿ
ҿtrӭng trong ngày cӫDFKLP7UƭĈ.&WUR

62
ÿL
Ӆ
u kiӋ
n nuôi tҥ
i Cҭ
m LӋ
Ĉj1
ҹ
ng


1

MӢĈҪU
1. 7tQKFҩSWKLӃWFӫDÿӅWjL
7Uƭ
ӓkhoang
ÿ cәFzQ
ӧc ÿѭ
gӑL Oj
ӓ
, có
7Uƭ
nhiӅ
u trên
ÿ thӃgiӟL
ӧc ÿѭ
Linnaeus phát hiӋ
n tӯQăP

[33]7Uƭÿ
ӓkhoang cә(Phasianus colchicus)

thuӝc lӟp Chim (Aves), bӝGà (Galliformes), hӑ7Uƭ
(Phasianidae) 7Uƭ
ӓ
ÿ

khoang cәlà mӝt trong nhӳng ORjLҽ
FKLP
p nhҩ
t trongÿ
bӝgà. Ĉk\ Oj OR
FKLP Fy WrQ
ӓ, thuӝ
WURQJ
F ORjL
ӝ
ng vұ
ViFK
t quý
ÿ hiӃ
mÿcҫ
Qӧ
ÿѭ
c bҧ
o vӋ
.

&KLP7Uƭ

Ĉ.&
OjORjLFKLPKRDQJGmQKѭQJÿ
ӧc phép gây nuôi (Danh mөc

FiFORjLÿ
ӝng vұ
t quý hiӃ
Pÿѭ
ӧc phép gây nuôi trong khuôn khәdӵiQ³4X\
hoҥ
ch bҧ
o tӗ
n và phát triӇ
nÿ
ӝng vұ
WKRDQJGmJLDLÿR
ҥ
n 2010-´


Tҥ
i mӝt sӕQѭ
ӟc có nӅ
n cơng nghiӋ
p phát triӇ
Q0ƭỊF6LQJ
/DQ«
FKLP7Uƭ
Ĉ.&
ÿѭ

ӧc nuôi phәbiӃ
QQKѭFiFOR
ҥ
i gia cҫ
m thông dө
ng.
Ĉk\OjORjLFKLPÿѭ
ӧFÿiQKJLiPDQJO
ҥ
i hiӋ
u quҧkinh tӃcao trong các loҥ
i

gia cҫ
m vӟi hai thӏWUѭ
ӡng tiêu thөsong song khá hiӋ
u quҧÿy Oj
ҩ
p FXQJ
WKѭѫQJSK
ҭ
m và con giӕ
ng cho thӏWUѭ
ӡng chim cҧ
nh và thӇWKDRVăQE
ҳ
n. Ӣ
ViӋ
t 1DP TXr
ӫa lồi

KѭѫQJ
chim 7Uƭ
Ĉ.&
F thì sӕOѭ
ӧng chim hoang dã
ngoài tӵQKLrQ
ӏsuy
ÿDQJ
giҧ
m nghiêm
E trӑ
QJ
ӟc 7Uѭ
nhu cҫ
u bҧ
o tӗn, tҥ
i
Yѭ
ӡn thú Hà Nӝi và Thҧ
o cҫ
PYLrQ6jL*zQÿmV
ӟm nghiên cӭu thӱnghiӋ
m

nhân ni bҧ
o tӗn lồi chim này cùng vӟLFiFORjL7UƭNKiF
Ӌ
u
quҧsinh sҧ
Q WURQJ

Ӆ
u kiӋ
n ni
ÿL
nhӕ
t ӣYѭ
ӡn dӕ
i vӟi lồi chim 7Uƭ
Ĉ.&
cKѭDFDR+L
Ӌ
n nay, ӣQѭ
ӟc ta FKLP7Uƭ
Ĉ.&
ÿmÿѭ
ӧFQKkQQX{LEѭ
ӟFÿ
ҫ
u vӟi
quy mô hӝJLDÿuQKQK
ӓlҿӣmӝt sӕnѫLWU
ҧ
i dài tӯBҳ
c vào Nam, tұ
p trung
nuôi nhiӅ
u nhҩ
t vү
n là Duy Tiên - Hà Nam, TiӅ
Q*LDQJĈj/

ҥ
W/kPĈ
ӗng,
Kiên Giang, Thӯa Thiên HuӃ
, Cao Bҵ
ng, Quҧ
ng Ninh. ViӋ
c nhân ni mӟi

mang tính tӵSKiWFKѭDFyTX\WUuQKFKăQQ
ҭ
n, hҫ
u hӃ
t chӫyӃ
u dӵa
vào kinh nghiӋ
PFKăQQX{LJLDF
ҫ
PWUѭ
ӟFÿk\
. Các nghiên cӭu khoa hӑc vӅ


2

lồi chim này FKѭDQKL
Ӆ
u, chӍcó mӝt vài nghiên cӭu khoa hӑc vӅÿһ
FÿL
Ӈ

m
sinh hӑc, khҧQăQJVLQKV
ҧ
n cӫ
DFKLP7Uƭ
Ĉ.&
ӣkhu vӵc miӅ
n Bҳ
FQѭ
ӟc ta.
Ӣ Ĉj1
ҹ
QJÿm
có mӝt vài FѫV
ӣnuôi chim 7Uƭ
Ĉ.&
vӟi quy mô hӝgia

ÿuQK
. TKHRFK~QJW{Lÿѭ
ӧc biӃ
WFKRÿ
Ӄ
n nay FKѭDFyF{QJWUuQK
khoa hӑc nào
nghiên cӭu vӅÿ
һ
FÿL
Ӈ
m sinh hӑc, sinh thái hӑc cӫa lồi chim 7Uƭ

Ĉ.&
ÿѭ
ӧc
cơng bӕ. Vì vұ
y, chúng tơi tiӃ
n hành chӑQ
Ӆÿ
tài ³1JKLrQ
ͱu m͡
t s͙
Fÿ
̿c
ÿL
͋
m sinh thái cͯa qu̯
n th͋FKLP͗7Uƭÿ
khoang c͝WURQJ
͉
u ki͏
nÿL
nuôi
th̫Y˱
ͥn t̩
i qu̵n C̱
m L͏
, thành ph͙Ĉj1
̽QJ´
nhҵ
m cung cҩ
p mӝt sӕdү

n
liӋ
u khoa hӑ
c vӅÿһ
FÿL
Ӈ
m sinh thái hӑc cӫDFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿL
Ӆ
u kiӋ
n
ni góp phҫ
n phát triӇ
n nghӅQX{LFKLP7Uƭ
Ĉ.&
ӣÿӏ
DSKѭѫQJ
2. 0өFWLrXQJKLrQFӭX
0ͭFWLrXW͝QJTXiW

- 1JKLrQFӭXPӝWVӕÿһFÿLӇPVLQKW
TXҫQWKӇ
FKLP7Uƭ
Ĉ.&
trong

ÿLӅXNLӋQQX{LWKҧ
YѭӡQ
WҥLWKjQKSKӕĈj1ҹQJ

OjPFѫVӣNKRDK
FKRYLӋF

TXҧQOtYj
JySSKҫQSKiWWULӇQQJKӅQX{LJL
2.2. 0ͭFWLrXFͭWK͋
- ;iFÿ
ӏ
nh chu kǤhoҥ
Wÿ
ӝ
ng ngày cӫa quҫ
n thӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿL
Ӆ
u
kiӋ
n nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
, thành phӕĈj1
ҹ
ng.
- ;iFÿ
ӏ
QKÿ
һ

FÿL
Ӈ
PGLQKGѭ
ӥng cӫa quҫ
n thӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿL
Ӆ
u
kiӋ
n nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
, thành phӕĈj1
ҹ
ng.
- ;iFÿ
ӏ
nh sӭFWăQJWUѭ
ӣng cӫa quҫ
n thӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿL
Ӆ
u kiӋ
n
nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ

i quұ
n Cҭ
m LӋ
, thành phӕĈj1
ҹ
ng.
- XáFÿ
ӏ
nh sӭc sinh sҧ
n cӫa quҫ
n thӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿL
Ӆ
u kiӋ
n nuôi
thҧYѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
, thành phӕĈj1
ҹ
ng.
- ;iFÿ
ӏ
nh tӹlӋtӱvong cӫa quҫ
n thӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿL

Ӆ
u kiӋ
n nuôi
thҧYѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
, thành phӕĈj1
ҹ
ng.


3

3. ĈӕLWѭӧQJWKӡLJLDQYj
ÿӏDÿLӇPQJKLrQFӭX
ӕ
L
Ĉ ӧWѭ
ng: Quҫ
n thӇFKLPӓ7Uƭ
khoang cә
ÿ(Phasianus colchicus
Linnaeus, 1758)
* Thӡi gian: TӯWKiQJÿ
Ӄ
n tháng 10/2012
Ĉ
ӏ

DÿL
Ӈ
m: TәSKѭ
ӡng Hòa ThӑTây, quұ
n Cҭ
m LӋ
73Ĉj1
ҹ
ng
3KѭѫQJSKiSQJKLrQFӭX
- 3KѭѫQJSKiS
nghiên cӭu lý thuyӃ
t
- 3KѭѫQJSKiS
thӵc nghiӋ
m
- 3KѭѫQJSKiS[
ӱlí sӕliӋ
u
1ӝLGXQJQJKLrQFӭX
- Nghiên cӭu hoҥ
W
ӝng
ÿngày cӫa quҫ
n thӇFKLP
Ĉ.&
7Uƭ
WURQJ
Ӆ
u

ÿL
kiӋ
n nuôi thҧYѭ
ӡn tҥ
i quұ
n Cҭ
m LӋ
, thành phӕĈj1
ҹ
ng.

- 1JKLrQ
ÿһF
FӭX
ÿLӇP GLQK
KҫQ
GѭӥQJ
WKӭF
WKjQK
ăQ QK

OѭӧQJWKӭFăQ
FӫDTXҫQWKӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿLӅXNLӋQQX
WҥL
TXұQ&ҭP/Ӌ
WKjQKSKӕĈj1ҹQJ

- 1JKLrQ

VӭF
FӭX
WăQJ WUѭӣQJ WăQJ


VLQK
FӫD

TXҫQWKӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿLӅXNLӋQQX{LWKҧY
Wҥ
LTXұQ&ҭP/Ӌ
, thành
SKӕĈj1ҹQJ

- 1JKLrQFӭXVӭF
VLQKVҧQFӫD
TXҫQWKӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿLӅX
QX{LWKҧYѭӡQ
WҥLTXұQ&ҭP/Ӌ
WKjQKSKӕĈj1ҹQJ

- 1JKLrQFӭX
WӹOӋWӱYRQJ
FӫDTXҫQWKӇFKLP7Uƭ
Ĉ.&
WURQJÿLӅX

QX{LWKҧYѭӡQ
WҥLTXұQ&ҭP/Ӌ
, thànKSKӕĈj1ҹQJ
&ҩXWU~FFӫDOXұQYăQ
Luұ
QYăQJ
ӗm các phҫ
n chính
Mӣÿҫ
u


4

&KѭѫQJ7
әng quan tài liӋ
u

&KѭѫQJĈ
ӕLWѭ
ӧng, thӡLJLDQÿ
ӏ
DÿL
Ӈ
PYjSKѭѫQJSKiSQ
ӭu
&KѭѫQJ.
Ӄ
t quҧnghiên cӭu và thҧ
o luұ

n
KӃ
t luұ
n và kiӃ
n nghӏ


5

&+ѬѪ1*

TӘNG QUAN TÀI LIӊU
1.1. TӘNG QUAN VӄLOÀI CHIM 75ƬĈ
Ӓ KHOANG CӘ (Phasianus
colchicus)
7Uƭ
ӓkhoang
ÿ cә- Phasianus colchicus Linnaeus, 1758 là loài chim
trong hӑ7Uƭ 3KDVLDQLGHD

&KR
Ӄ
n nay,
ÿ loài này trӣnên khá phәbiӃ
n bӣi
ÿѭ
ӧc coi là mӝt trong nhӳng loài chim phө
c vөcho thӇWKDRVăQE
ҳ
n (game

bird). Ӣ nhӳQJQѫL ORjLQj\
ұ
p tӟLQKѭ
GXQK
FKkX
ӧc gӑLOj
ỈXQyÿ
³ *
O{L´
ӣBҳ
F0ƭQyÿѭ
ӧc gӑLOj³7Uƭÿ
ӓkhoang cә´
Phasianus colchicus phân bӕӣchâu Á, châu Phi. Lồi này lҫ
Qÿ
ҫ
u tiên

ÿѭ
ӧc mơ tҧcho khoa hӑc bӣi C. Linné trong cuӕQ³+
Ӌthӕng tӵQKLrQ´Yj
QăPGѭ
ӟi tên khoa hӑ
c cӫDQy7Uѭ
ӟc khi C. Linné thiӃ
t lұ
p danh pháp

phân loҥ

i thì loài này ÿѭ
ӧc tranh cãi khá nhiӅ
u. Phasianus colchicus ÿ{LNKL
ÿѭ
ӧc xem là cùng loài vӟi Phasianus versicolor.Tuy nhiên, hiӋ
n nay khoa hӑc
ÿmFK
ӭng minh chúng khơng cùng lồi vӟi nhau. Ӣlồi Phasianus versicolor:
FRQÿ
ӵFFyÿX{LQJ
ҳ
QKѫQVRY
ӟi Phasianus colchicus và có bӝlơng sү
m màu

KѫQWKL
Ӄ
u vịng cә; con cái sү
PPjXKѫQY
ӟi nhӳng chҩ
PÿHQWUrQQ
ӵc và
bө
ng [46].
&KRÿ
Ӄ
QQD\ÿm[iFÿ
ӏ
nh trên thӃgiӟi lồi Trƭÿ
ӓkhoang cә- Phasianus

colchicus có tӟi 32 phân lồi [46], bao gӗ
m:
P. c. alashanicus,

P. c. karpowi,

P. c. strauchi,

P. c. bergii,

P. c. kiangsuensis,

P. c. suehschanensis,

P. c. bianchii,

P. c. mongolicus,

P. c. takatsukasae,

P. c. chrysomelas,

P. c. pallasi,

P. c. talischensis,

P. c. colchicus,

P. c. persicus,

P. c.tarimensis,

P. c. decollatus,

P. c. principalis,

P. c. torquatus,


6

P. c. edzinensis,

P. c. rothschildi,

P. c. turcestanicus,

P. c. elegans,

P. c. satschuensis,

P. c. vlangalli,

P. c. europaeus,

P. c. septentrionalis,

P. c. zarudnyi,

P. c. formosanus,

P. c. shawii,

P. c. hagenbecki,

P. c. sohokhotensis,

P. c. zerafschanicus.

Sӵphân bӕcӫa các phân lồi cӫ
DORjL7Uƭ
Ĉ.&
ÿm[iFÿ
ӏ
nh ӣViӋ
t Nam
có 2 phân lồi phân bӕbao gӗm: P. c. rothschildi và P. c. takatsukasae [15].
Ngoài tӵQKLrQORjL7Uƭ
Ĉ.&
WKѭ
ӡng sӕng ӣvùng núi thҩ
SFyÿ
ӝcao
lên tӟi 800m so vӟi mӵFӟ
Qѭ
c biӇ
Q QѫL
Ӆ
u cây
Fy

cӓ, bө
QKL
i rұ
m và rӯng
thông, không sӕ
ng trong rӯng rұ
m [46].
Tҥ
i ViӋ
t Nam, quҫ
n thӇchim TrƭĈ.&cịn rҩ
t ít trong tӵnhiên. Vӟi
nhiӅ
XQJX\rQQKkQWiFÿ
ӝQJQKѭVăQE
ҳ
t bӯa bãi, tàn phá rӯng, mҩ
t sinh cҧ
nh
sӕ
QJÿmÿ
ҭ
y lồi chim nà\ÿ
ӭQJWUѭ
ӟFQJX\FѫÿHG
ӑa bӏbiӃ
n mҩ
t ngồi tӵ

nhiên. Vì vұ

\FK~QJÿѭ
ӧc liӋ
WYjRGDQKViFKFiFORjL
ӝ
ng vұ
t quý hiӃ
m cҫ
n
ÿѭ
ӧc bҧ
o vӋ
. Nhӳng nghiên cӭXWUѭ
ӟFÿk\FKRWK
ҩ
\ORjLQj\ÿѭ
ӧc phát hiӋ
n

phân bӕӣcác tӍ
nh phía Bҳ
FQѭ
ӟc ta QKѭ%
ҳ
c Cҥ
n, Cao Bҵ
ng, Lҥ
QJ6ѫQ/
Cai, Quҧ
ng Ninh, Yên Bái. Mӝ
t sӕtài liӋ

X FNJQJ
ҩ
y có
FKR
mӝt quҫ
WK
n thӇ
phân bӕӣcác phía Nam bao gӗm ӣVQG Cát Tiên ӣhuyӋ
QĈ
ӭc Trӑng và
KBTTN BiDoup ±Núi Bà, tӍ
QK/kPĈ
ӗng [21].
1.2. /Ѭ
ӦC SӰ NGHIÊN CӬU VӄLOÀI CHIM 75Ƭ
ĈӒ KHOANG CӘ
(Phasianus colchicus)
1.2.1. Trên thӃgiӟi

Các nghiên cӭu vӅFKLP7Uƭ
Ĉ.&
ÿѭ
ӧc sҳ
p xӃ
SWKHRFiFOƭQK
ӵc sau:
a. Nghiên cͱu v͉các n͡i dung sinh h͕
c v͉FKLP7Uƭ
Ĉ.&

* Nghiên cӭu vӅbӋ
nh: 2UPVEHH
ÿmQJKLr
ӭu bӋ
nh cҫ
u trùng

ӣFKLP7Uƭ
Ĉ.&
tҥ
LĈ{QJ:DVK
ington [35]6FRWWYj&6
ӭu
ҧ
QKӣng
Kѭ
cӫa kháng sinh, arsen và các hӧp chҩ
t kích thích tuyӃ
n giáp


7

WK\URDFWLYH

Ӄ
Q VLQK
ӣngvà mӑ
WUѭ
ÿc lông cӫD 7Uƭ

[38].QRQ
Yao - Ching
+VLHKYj&6
ÿmFK
ҭ
QÿRiQE
Ӌ
nh lao chim ӣ7Uƭ6ZLQKRHE
ҵ
QJSKѭѫ
ng
SKiSWK{QJWKѭ
ӡng và phân tӱ[44].
* Nghiên cӭXOƭQKY
ӵc sinh lý, sinh hóa: Sarvella và CS (1977) so sánh

miӉ
n dӏ
ch cӫa serum ӣJjJjWk\FKLP7UƭFKLP
ӫa chúng
[37]. Purohit và Bassrus (1979) nghiên cӭu phҧ
n ӭng cӫa tinh hồn chiP7Uƭ
ÿӓkhơng giao phӕL
ӕ
iÿ
vӟi HCG, chiӃ
t xuҩ
t tuyӃ
n yên cӫ
a gà và thӡi gian

chiӃ
u sáng [36] 0DWHRV 

ӭu mơ hìnhÿm
sӕc phө
QJKLrQ
thuӝc (the
F
subordination stress paradigm) và mӕi liên hӋ giӳa testosterone vӟi

corticosterone ӣFKLP7Uƭÿ
ӓtrӕ
ng [34]%UHLWHQEDFKYj&6
cӭu ҧ
QKKѭ
ӣng cӫ
a viӋ
cҩ
SYj~Pÿ
Ӄ
n mӥ, khӕ
LOѭ
ӧng nӝ
i tҥ
ng và khӕ
LOѭ
ӧng

Fѫ
Ӈӣ

WK
FKLP
ӓ7Uƭ
mái [26]
ÿ )URQWH