TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ SMEs TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – HDBANK TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ
NHỎ SMEs TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH –
HDBANK TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH :
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Ngành Quản Trị Kinh Doanh
Chương Trình Điều Hành Cao Cấp

PHẠM VĂN CHƯƠNG

TP HỒ CHI MINH NĂM 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ
NHỎ SMEs TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH HDBANK TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH : THỰC
TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Ngành Quản Trị Kinh Doanh
Chương Trình Điều Hành Cao Cấp

Mã số: 8340101

Họ và tên học viên: Phạm Văn Chương
Người hướng dẫn: PGS, TS Nguyễn Xuân Minh

Tp Hồ Chí Minh Năm 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả luận văn: Tôi, Phạm Văn Chương, học viên cao học khóa 2018 - 2020,
Ngành: Quản Trị Kinh Doanh, chương trình Điều hành cao cấp EMBA, Trường Đại
học Ngoại Thương, xin cam đoan luận văn “Tăng trưởng tín dụng đối với Doanh
Nghiệp Vừa Và Nhỏ SMEs tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Phát Triển Thành
Phố Hồ Chí Minh – HDBank trên địa bàn Tp Hồ Chí Minh: thực trạng và giải pháp“ là
cơng trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS,TS Nguyễn
Xuân Minh.
Các nội dung nghiên cứu và kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa được cơng
bố dưới bất kỳ hình thức nào. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho phân
tích, nhận xét, đánh giá được chính tơi thu thập từ các nguồn khác nhau có liệt kê lại cụ
thể và chi tiết tại mục tài liệu tham khảo.
Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào trong cơng trình này, tơi xin hoàn toàn chịu
trách nhiệm về nội dung luận văn của mình.

TP. HCM, ngày

tháng 07 năm 2020

TÁC GIẢ

Phạm Văn Chương

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn với đề tài “ Tăng trưởng tín dụng đối với doanh nghiệp
vừa và nhỏ SMEs tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Phát Triển Thành Phố Hồ Chí
Minh HDBank– trên địa bàn Tp Hồ Chí Minh: thực trạng và giải pháp”, tác giả xin
gửi lời cám ơn chân thành tới các thầy giáo, cô giáo thuộc khoa Sau Đại học của
trường Đại Học Ngoại Thương đã trang bị cho học viên những kiến thức cơ bản và
chuyên sâu để tác giả có thể hồn thành khóa luận của mình. Đặc biệt, xin gửi lời cảm
ơn sâu sắc tới PGS,TS Nguyễn Xuân Minh đã tận tình giúp đỡ và ủng hộ trong suốt
quá trình thực hiện và hoàn thành đề tài luận văn.
Do thời gian hạn chế và kiến thức thực tế của bản thân có hạn nên luận văn của
học viên khơng tránh khỏi có những thiếu sót. Học viên hi vọng nhận được ý kiến
đóng góp từ thầy cơ.
Học viên xin chân thành cảm ơn.
Tp Hồ Chí Minh, ngày

tháng 07 năm 2020
Học viên

Phạm Văn Chương


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
DANH MỤC HÌNH
TĨM TẮT LUẬN VĂN
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ................................................................................ 3
2.1. Mục tiêu tổng quát ................................................................................................. 3
2.2. Mục tiêu cụ thể ....................................................................................................... 3
3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................... 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 3
5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................... 4
6. Nội dung nghiên cứu ................................................................................................. 7
7. Đóng góp của đề tài ................................................................................................... 7
8. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ............................................................................. 8
9. Bố cục của luận văn................................................................................................. 12
CHƯƠNG I : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ............................................................................ 13
1.1. Cơ sở lý luận về tín dụng ..................................................................................... 13
1.1.1. Bản chất của tín dụng ................................................................................ 13
1.1.2. Chức năng của tín dụng ............................................................................. 14
1.1.3. Vai trị của tín dụng .................................................................................... 16


1.1.4. Phân loại tín dụng ...................................................................................... 17
1.1.5. Các sản phẩm tín dụng ngân hàng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa ... 19
1.2. Cơ sở lý luận về Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa .................................................... 19
1.2.1. Khái niệm của Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa ............................................... 19
1.2.2. Đặc điểm của Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa................................................. 21
1.3. Cơ sở lý luận về tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ
Và Vừa .......................................................................................................................... 24
1.3.1. Khái niệm về tăng trưởng tín dụng Ngân Hàng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ
Và Vừa ........................................................................................................................... 24
1.3.2. Nội dung của tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa... 24
1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và
Vừa ................................................................................................................................ 25

1.3.3.1. Chỉ tiêu đánh giá tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và
Vừa theo chiều rộng (quy mô). ............................................................................. 25
1.3.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và
Vừa theo chiều sâu (chất lượng và hiệu quả tín dụng) ........................................ 26
1.4. Các nhân tố tác động đến sự tăng trưởng tín dụng Ngân hàng đối với Doanh
Nghiệp Nhỏ Và Vừa .................................................................................................... 29
1.4.1. Nhân tố từ Nhà Nước................................................................................. 29
1.4.2. Nhân tố từ Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa ...................................................... 30
1.4.3. Nhân tố từ Ngân Hàng ............................................................................... 31
1.4.4. Các nhân tố khác ........................................................................................ 35
1.5. Ý nghĩa việc tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa ......... 35
Kết luận chương 1 ....................................................................................................... 38


CHƯƠNG II : THỰC TRẠNG TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP
NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN TP HỒ CHÍ MINH –
HDBANK GIAI ĐOẠN 2016 -2019 TRÊN ĐỊA BÀN TP HCM ............................ 39
2.1. Khái quát tình hình hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn Tp Hồ Chí
Minh.............................................................................................................................. 39
2.1.1. Tình hình hoạt động của các Doanh Nghiệp trên địa bàn TPHCM ......... 39
2.1.2. Tình hình hoạt động của các Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa trên địa bàn
Thành Phố Hồ Chí Minh ............................................................................................... 43
2.1.3. Nhận định tình hình kinh doanh của các Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa tại
TP.HCM ........................................................................................................................ 45
2.2. Giới thiệu Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Phát Triển Tp Hồ Chí Minh .. 45
2.2.1. Sơ lược sự hình thành và phát triển ........................................................... 45
2.2.2. Cơ cấu tổ chức hoạt động .......................................................................... 48
2.2.3. Khái quát kết quả hoạt động cơ bản tại HDBANK .................................... 48
2.2.3.1. Hoạt động huy động vốn giai đoạn từ năm 2013 - 2017 ......................... 48
2.2.3.2. Hoạt động tín dụng .................................................................................. 49

2.2.3.3. Kết quả hoạt động kinh doanh. ................................................................ 51
2.3. Thực trạng tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa tại
HDBank khu vực Tp Hồ Chí Minh ........................................................................... 52
2.3.1. Thực trạng tăng trưởng tín dụng theo chiều rộng...................................... 52
2.3.1.1. Thực trạng tăng trưởng dư nợ tín dụng .................................................. 52
2.3.1.2. Thực trạng tăng trưởng số lượng khách hàng Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa
............................................................................................................................... 54
2.3.1.3. Thực trạng cơ cấu dư nợ khách hàng Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa theo kỳ
hạn ......................................................................................................................... 55


2.3.1.4. Thực trạng cơ cấu dư nợ khách hàng Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa theo
ngành nghề ............................................................................................................ 56
2.3.2. Thực trạng phát triển tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa theo
chiều sâu ........................................................................................................................ 57
2.3.2.1. Thực trạng chất lượng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa ...... 57
2.3.2.2. Hiệu quả kinh doanh từ quan hệ tín dụng với khách hàng Doanh Nghiệp
Nhỏ Và Vừa giai đoạn từ năm 2016 - 2019 .......................................................... 62
2.4. Đánh giá thực trạng tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa
tại HDBank khu vực Tp Hồ Chí Minh ...................................................................... 64
2.4.1 Khảo sát về chất lượng sản phẩm dịch vụ tại HDBank khu vực TP.HCM . 68
2.4.2. Khảo sát về thái độ phục vụ của nhân viên Ngân Hàng ........................... 69
2.4.3. Khảo sát về chính sách hỗ trợ vốn cho Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa ........ 71
2.4.4. Khảo sát về quy trình, thủ tục vay vốn ...................................................... 72
2.4.5. Khảo sát về quy định về tài sản đảm bảo đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và
Vừa ................................................................................................................................ 73
2.4.6. Khảo sát ý kiến đánh giá của các khách hàng Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa
về quan hệ tín dụng đối với HDBank khu vực TP.HCM ............................................... 75
2.4.7 Khảo sát về lãi suất, phí tại HDBank khu vực TP.HCM ............................. 75
2.5. Điểm mạnh, yếu trong hoạt động cấp tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và

Vừa tại HDBank khu vực TP.HCM ......................................................................... 76
2.5.1. Đánh giá qua phân tích thực trạng tại HDBank khu vực TP.HCM ........... 76
2.5.1.1. Điểm mạnh trong hoạt động cấp tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và
Vừa tại HDBank khu vực TP.HCM ....................................................................... 76
2.5.1.2. Điểm yếu trong hoạt động cấp tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và
Vừa tại HDBank khu vực TP.HCM ............................................................................... 77
2.5.2. Đánh giá qua khảo sát khách hàng. .......................................................... 78


Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 78
CHƯƠNG III: CÁC GIẢI PHÁP TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NHTM CỔ PHẦN TP
HCM – HDBANK TRÊN ĐỊA BÀN TP HCM......................................................... 79
3.1. Định hướng tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa của
HDBank đến 2025 ....................................................................................................... 79
3.1.1. Định hướng chung ...................................................................................... 79
3.1.2. Định hướng cụ thể ...................................................................................... 80
3.2. Giải pháp tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa tại
HDBank khu vực Tp Hồ Chí Minh ........................................................................... 81
3.2.1. Nhóm giải pháp tăng trưởng theo chiều rộng ............................................ 81
3.2.1.1. Tăng cường cung cấp dịch vụ tư vấn cho khách hàng ............................. 81
3.2.1.2. Xây dựng và thực hiện chính sách khách hàng đồng bộ, phù hợp với
Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa................................................................................... 81
3.2.1.3 Sàng lọc và lựa chọn khách hàng là Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa ............ 84
3.2.2. Nhóm giải pháp tăng trưởng theo chiều sâu .............................................. 85
3.2.2.1. Nhân rộng việc thiết kế sản phẩm tín dụng cho từng nhóm khách hàng
chun biệt ............................................................................................................ 85
3.2.2.2. Tuân thủ thực hiện đúng các quy trình tín dụng, đặc biệt là nâng cao chất
lượng quy trình thẩm định..................................................................................... 86
3.2.2.3. Chú trọng công tác kiểm tra, quản lý sau vay ......................................... 87

3.2.2.4. Áp dụng tiến bộ công nghệ hiện đại vào công tác cho vay ...................... 87
3.2.2.5. Yêu cầu doanh nghiệp mua bảo hiểm cho tài sản đảm bảo ..................... 88
3.2.3. Nhóm giải pháp bổ trợ ............................................................................... 88


3.2.3.1. Đẩy mạnh công tác Marketing ................................................................. 88
3.2.3.2. Nâng cao uy tín của Ngân Hàng .............................................................. 90
3.2.3.3. Giải pháp về tổ chức nhân sự .................................................................. 91
3.3. Khuyến nghị .......................................................................................................... 92
3.3.1. Khuyến nghị với HDBank ........................................................................... 92
3.3.2. Khuyến nghị với Ngân Hàng Nhà Nước..................................................... 92
3.3.2.1 Tiếp tục xây dựng và hoàn chỉnh các văn bản pháp quy cho hoạt động tín
dụng ....................................................................................................................... 92
3.3.2.2. Nâng cao chất lượng công tác thông tin tín dụng nhằm đảm bảo cung cấp
thơng tin chuẩn xác, kịp thời, đầy đủ cho Ngân Hàng.......................................... 93
3.2.2.3. Cần kiểm tra chặt chẽ hơn hoạt động của các Ngân Hành Thương Mại 93
3.3.3. Khuyến nghị với Uỷ Ban Nhân Dân TP.HCM ........................................... 94
Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 94
KẾT LUẬN CHUNG .................................................................................................. 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 98
PHỤ LỤC ................................................................................................................... 101


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT

Từ viết tắt

Nội dung

1.

BHXH

Bảo hiểm xã hội

2.

DN

Doanh nghiệp

3.

DNNVV

Doanh nghiệp nhỏ và vừa

4.

HDBank (HDB)

5.

PGD

Phòng giao dịch

6.

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

7.

NHTM

Ngân hàng thương mại

8.

TCTD

Tổ chức tín dụng

9.

NH

Ngân hàng

10.

SXKD

Sản xuất kinh doanh

11.

TP.HCM

Thành phố Hồ Chí Minh

Ngân hàng TMCP Phát Triển Tp Hồ
Chí Minh


DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Bảng 1.1. Tiêu chí phân loại quy mô DNNVV .......................................................... 21
Bảng 2.1. Số DN đang hoạt động SXKD tại thời điểm 31/12 phân theo loại hình
DN ................................................................................................................................. 39
Bảng 2.2. Cơ cấu DN đang hoạt động SXKD tại thời điểm 31/12 phân theo loại
hình DN ........................................................................................................................ 40
Bảng 2.3. Số DN đang hoạt động có kết quả SXKD theo ngành nghề ................... 41
Bảng 2.4. Cơ cấu DN đang hoạt động SXKD phân theo ngành nghề .................... 42
Bảng 2.5. Tổng hợp số lượng DNNVV tại TPHCM từ năm 2015 – 2018 .............. 43
Bảng 2.6. Số DNNVV đang hoạt động có kết quả SXKD theo ngành nghề ........... 44
Bảng 2.7. Kết quả huy động vốn giai đoạn từ năm 2013 - 2017 .............................. 48
Bảng 2.8. Tình hình dư nợ cho vay tại HDBank giai đoạn từ năm 2016 - 2019 .... 49
Bảng 2.9. Tình hình các nhóm nợ vay tại HDBank giai đoạn từ năm 2016 – 201950
Bảng 2.10. Tổng hợp lợi nhuận kinh doanh giai đoạn từ năm 2016 - 2019 ........... 51
Bảng 2.11. Tình hình dư nợ tín dụng DNNVV tại HDBank khu vực TPHCM giai
đoạn từ năm 2016 - 2019 ............................................................................................. 53
Bảng 2.12. Tốc độ tăng trưởng tín dụng DNNVV tại HDB TPHCM ..................... 54
Bảng 2.13. Cơ cấu dư nợ vay DNNVV theo kỳ hạn tại HDB TPHCM .................. 55
Bảng 2.14. Cơ cấu dư nợ vay DNNVV theo ngành nghề ......................................... 56
Bảng 2.15. Cơ cấu dư nợ khách hàng DNNVV phân theo nhóm nợ giai đoạn từ
năm 2016 - 2019 ........................................................................................................... 58
Bảng 2.16. Tình hình trích lập dự phòng giai đoạn từ năm 2016 - 2019 ............... 59

Bảng 2.17. Doanh số giải ngân, thu nợ khách hàng DNNVV giai đoạn từ năm
2016 - 2019 ................................................................................................................... 60
Bảng 2.18. Thống kê thu nhập từ khách hàng DNNVV giai đoạn từ năm 2016 2019 ............................................................................................................................... 63
Bảng 2.19. Mã hóa dữ liệu khảo sát ........................................................................... 65
Bảng 2.20. Bảng ý kiến đánh giá về chất lượng sản phẩm dịch vụ ....................... 69
Bảng 2.21. Bảng ý kiến đánh giá về thái độ phục vụ của nhân viên NH................ 69
Bảng 2.22. Bảng ý kiến đánh giá về chính sách hỗ trợ vốn .................................... 71
Bảng 2.23. Bảng ý kiến đánh giá về quy trình, thủ tục vay vốn ............................ 72
Bảng 2.24. Bảng ý kiến đánh giá về quy định về tài sản đảm bảo .......................... 73
Bảng 2.25. Bảng ý kiến đánh giá về quan hệ tín dụng ............................................ 75
Bảng 2.26. Bảng ý kiến đánh giá về lãi suất, phí ...................................................... 75


TÓM TẮT LUẬN VĂN
Việt Nam đang trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, trong đó cộng đồng Doanh
Nghiệp (DN) là động lực phát triển của nền kinh tế. Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa
(DNNVV) ngày càng khẳng định vai trị khơng thể thiếu của mình và có nhiều đóng góp
quan trọng cho nền kinh tế quốc dân. Để có thể duy trì nhịp độ phát triển và tiếp tục có
nhiều đóng góp quan trọng cho nền kinh tế thì DNNVV địi hỏi cần có nhiều hỗ trợ hơn
nữa, trong đó yêu cầu về vốn là vấn đề thiết yếu nhất.
Mặc dù DN là đối tượng khách hàng tiềm năng, tuy nhiên cũng gặp nhiều khó
khăn trong việc tiếp cận tín dụng xuất phát từ hạn chế của DN như thiếu kinh nghiệm
quản trị điều hành, thiếu tài sản, chưa minh bạch trong hoạt động kinh doanh, chưa am
hiểu về sản phẩm ngân hàng, quy trình, thủ tục vay vốn ngân hàng…
Bên cạnh đó, DNNVV cịn đang gặp rất nhiều khó khăn khác như: các thủ tục
hành chính cịn rườm rà; chi phí thuê mặt bằng sản xuất, kinh doanh cịn q cao; phải trả
nhiều loại chi phí; hạn chế trong việc tiếp cận và ứng dụng thương mại điện tử trong kinh
doanh...

Nhận thấy rõ vai trò, tiềm năng phát triển của các DNNVV, cũng như những khó
khăn của khối DN này, Đảng, Nhà nước, Chính có nhiều động thái hỗ trợ DN thông qua
Nghị quyết 35/NQ-CP ban hành ngày 16/05/2016 về hỗ trợ và phát triển DN đến năm
2020 , Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28/04/2018 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ
yếu cải thiện môi trường kinh doanh,.... Mới đây nhất, Luật Hỗ trợ DNNVV số
04/2017/QH14 ngày 12/06/2017 đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 với các chính sách hỗ
trợ chung cũng như các chương trình hỗ trợ mục tiêu... Đây là hành lang pháp lý quan
trọng để các thành phần của nền kinh tế chung tay hỗ trợ cho sự phát triển mạnh mẽ
DNNVV.
Đề tài nghiên cứu “Tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ
SMEs tại Ngân hàng TMCP Phát triển Tp.HCM – HDBank trên địa bàn
Tp.HCM: thực trạng và giải pháp“ tác giả đã phân tích, nghiên cứu thực trạng và tiềm


năng phát triển tín dụng đối với DNNVV của Ngân hàng TMCP Phát triển Thành phố
HCM – HDBank trên địa bàn Tp HCM phù hợp với các chính sách của chính phủ và
NHNN về tăng trưởng tín dụng ngân hàng, từ đó đề xuất một số định hướng, giải pháp
tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV, đưa ra hệ thống giải pháp và kiến nghị nhằm phát
triển tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Phát triển Tp.HCM – HDBank
trên địa bàn Tp HCM.


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đang trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, trong đó cộng đồng
Doanh Nghiệp (DN) là động lực phát triển của nền kinh tế. Doanh Nghiệp Nhỏ Và
Vừa (DNNVV) đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế, tạo thành hệ
thống xương sống đối với hệ thống kinh tế xã hội. Trong những năm vừa qua, mặc

dù có nhiều cố gắng tiếp cận nguồn vốn của các ngân hàng thương mại (NHTM)
song DNNVV ở Việt Nam vẫn gặp phải những rào cản xuất phát từ chính các
DNNVV: đó là tài sản bảo đảm khoản vay, năng lực tài chính, chiến lược kinh
doanh, … Đồng thời các NHTM chưa đánh giá đúng mức vai trò của DNNVV đối
với sự phát triển kinh tế xã hội. Trong khi đó, nguồn vốn tín dụng tại hệ thống
NHTM Việt Nam vẫn rất dồi dào, mà NHTM chưa dám cho DNNVV vay với khối
lượng lớn do sức nặng rủi ro.
Theo ASMES1 tính đến 12/2018 thì tại Việt Nam, DNNVV hiện chiếm tỷ
trọng 97% tổng số doanh nghiệp (DN) đang hoạt động tại Việt Nam, đóng góp tới
45% vào GDP, 31% vào tổng số thu ngân sách và thu hút hơn 5 triệu lao động.
Đồng thời, khu vực DNNVV rất hiệu quả trong việc huy động các nguồn lực xã hội
cho đầu tư phát triển và đóng góp vào ngân sách nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh
tế quốc gia, đặc biệt là khu vực kinh tế diễn ra các hoạt động cải tiến, đổi mới sáng
tạo và ứng dụng trong sản xuất kinh doanh... tạo sự năng động và cạnh tranh cho
nền kinh tế.
Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực và thế giới, DNNVV ở Việt Nam
vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn để có thể cạnh tranh phát triển, tiếp cận
nguồn vốn, mở rộng sản xuất kinh doanh… và chưa thực sự phát huy hết tiềm năng
của mình. Nhận thấy rõ vai trò, tiềm năng phát triển của các DNNVV, cũng như
những khó khăn của khối DN này, Đảng, Nhà nước, Chính có nhiều động thái hỗ
trợ DN thông qua Nghị quyết 35/NQ-CP ban hành ngày 16/05/2016 về hỗ trợ và
phát triển DN đến năm 2020, Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28/04/2018 về
Đại hội khóa II nhiệm kỳ 2018 – 2023 do Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) khu vực
phía Nam (ASMES) tổ chức tại TP.HCM.
1


2

những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh. Mới đây nhất,

Luật Hỗ trợ DNNVV số 04/2017/QH14 ngày 12/06/2017 đã có hiệu lực từ ngày
1/1/2018 với các chính sách hỗ trợ chung cũng như các chương trình hỗ trợ mục
tiêu... Đây là hành lang pháp lý quan trọng để các thành phần của nền kinh tế chung
tay hỗ trợ cho sự phát triển mạnh mẽ DNNVV.
Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Phát Triển Thành Phố Hồ Chí Minh
(HDBank) là một trong những NHTM cổ phần đầu tiên tại Việt Nam, được thành
lập năm 1989. Đi cùng với xu hướng phát triển của nền kinh tế và sự định hướng
của Chính phủ trong việc hỗ trợ vốn cho DNNVV thì HDBank hiện nay nằm trong
Top các ngân hàng dẫn đầu với chiến lược phát triển tập trung vào các mảng bán lẻ
và DNNVV, đang có tốc độ tăng trưởng cao. Sau hơn 30 năm hoạt động HDBank
đã chứng tỏ khả năng phát triển mạnh mẽ, bền vững với chất lượng tài sản vượt trội,
giá trị vốn hóa trong nhóm dẫn đầu ngành ngân hàng và thị trường chứng khoán. Cổ
phiếu HDBank được niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khốn TP.HCM với mã
chứng khốn HDB. Trong đó, khu vực TPHCM là địa bàn chủ yếu của HDB với
hoạt động tín dụng chiếm hơn 54% tổng dư nợ tín dụng cả hệ thống, và đóng góp
thu nhập chính cho hệ thống khoảng 59% trong năm 2019. Trong đó nghiệp vụ tín
dụng đối với DNNVV là mảng có lợi thế nhất, đúng với chiến lược phát triển của
HDB. Hiện nay thị trường của đối tượng là DNNVV còn khá rộng mở, tuy nhiên
với mức độ cạnh tranh gay gắt giữa các NHTM khác ở thị trường thành phố Hồ Chí
Minh, nếu khơng có định hướng, chiến lược cụ thể và phù hợp thì HDB khu vực
TP.HCM sẽ khó có thể mở rộng phạm vi hoạt động, tăng trưởng lợi nhuận và thị
phần như mong muốn.
Đặt trong bối cảnh là HDBank ( HDB) một mặt vẫn phải tạo điều kiện hỗ trợ
ưu đãi về lãi suất, đơn giản hoá thủ tục vay vốn, nới rộng chính sách tín dụng với
các DNNVV nhưng vẫn bảo đảm các điều kiện chặt chẽ khi cho vay, thì HDB nói
chung và HDB khu vực TPHCM cần phải đánh giá lại thực trạng hoạt động tín
dụng đối với DNNVV tại chi nhánh, tìm ra các điểm mạnh, điểm yếu trong cơng tác
cấp tín dụng bên cạnh việc phân tích tiềm năng phát triển của các DNNVV trong
địa bàn thành phố Hồ Chí Minh để đưa ra các giải pháp phù hợp. Xuất phát từ thực

3

tế này, tác giả đã chọn đề tài “Tăng trưởng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và
nhỏ SMEs tại Ngân hàng TMCP Phát triển Tp.HCM – HDBank trên địa bàn
Tp.HCM: thực trạng và giải pháp“ làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
2.1. Mục tiêu tổng quát
Đưa ra các giải pháp nhằm tăng trưởng tín dụng đối với Doanh Nghiệp Nhỏ
Và Vừa tại HDBank trên địa bàn Tp HCM.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Phân tích, đánh giá thực trạng và tiềm năng tăng trưởng tín dụng đối với
DNNVV của HDBank trên địa bàn Tp HCM phù hợp với các chính sách của chính
phủ và NHNN về tăng trưởng tín dụng ngân hàng.
- Rút ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế
đó để làm cơ sở khoa học thực tiễn cho các giải pháp, kiến nghị và đề xuất nhằm
tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV tại HDB khu vực TPHCM.
- Đưa ra được các giải pháp, kiến nghị và đề xuất nhằm tăng trưởng tín dụng
đối với DNNVV tại HDB khu vực TPHCM.
3. Câu hỏi nghiên cứu
Để đạt được những mục tiêu nghiên cứu trên, luận văn trả lời một số câu hỏi
sau:
- Thực trạng tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV tại HDB khu vực TPHCM
đang diễn ra như thế nào?
- Những hạn chế và nguyên nhân nào dẫn đến cản trở sự tăng trưởng của tín dụng
đối với DNNVV nào tại HDB khu vực TPHCM?
- Các giải pháp nào cần được thực hiện để HDB khu vực TPHCM có thể tăng
trưởng tín dụng đối với DNNVV trong thời gian tới?
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV tại NHTM.

4

* Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: HDBank khu vực TPHCM.
- Về thời gian: Đề tài nghiên cứu dựa vào các số liệu thứ cấp được thu thập từ
năm 2016 đến năm 2019. Phần đánh giá của khách hàng trong cơng tác tín dụng thì
tác giả tiến hành khảo sát 200 khách hàng là DNNVV, công việc khảo sát được tiến
hành từ tháng 10/2019 đến 1/2020.
- Về số liệu, luận văn chỉ sử dụng các số liệu về nghiệp vụ cho vay để phân tích
đánh giá nghiên cứu (Tín dụng có nhiều hình thức, trong đó hình thức cho vay
chiếm chủ yếu trong hoạt động tín dụng, vì vậy các số liệu phân tích đánh giá thì tác
giả sử dụng hình thức cho vay)
- Khách thể nghiên cứu: khách hàng DNNVV của HDBank khu vực TPHCM.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu đề tài chủ yếu sử dụng một số phương pháp:
- Phương pháp phân loại và hệ thống hóa: là phương pháp phân loại và hệ thống
hóa các thông tin, tài liệu khoa học theo từng mặt, từng đơn vị, từng vấn đề có cùng
các đặc điểm, tính chất. Sắp xếp các thơng tin, tài liệu thành một hệ thống thơng tin
để tìm hiểu đầu đủ, kỹ hơn về đối tượng nghiên cứu.
- Phương pháp thống kê mơ tả, là bước đầu tiên của thống kê, có mục đích thu
thập số liệu, tóm tắt, trình bày, tính tốn và mơ tả các đặc tính cơ bản của dữ liệu
thu thập được để phản ánh một cách tổng quát đối tượng nghiên cứu, một số kỹ
thuật dùng trong phương pháp thống kê mơ tả:
 Thống kê tóm tắt (dưới dạng các giá trị thống kê đơn giản nhất, dữ liệu cơ bản)
 Biểu thị số liệu thành các bảng số liệu tóm tắt
 Biểu thị số liệu bằng đồ họa trong các mô tả đồ thị giúp so sánh được dữ liệu.
- Phương pháp phân tích, tổng kết kinh nghiệm lịch sử, là phương pháp xem xét
những thành quả nghiên cứu, tư liệu thống kê của các tác giả đã thực hiện trước đây

trong một số đề tài đã được công bố, các tài liệu khoa học trên các tạp chí khoa học,


5

chuyên ngành và các tài liệu có liên quan. Từ đó, ra kết luận bổ ích cho thực tiễn và
khoa học trong quá trình nghiên cứu đề tài.
- Phương pháp tổng hợp, phân tích kinh tế, là phương pháp nghiên cứu các tài
liệu, số liệu khác nhau về tình hình hoạt động cho vay DNNVV tại HDB khu vực
TPHCM bằng cách phân tích chúng thành những bộ phận để tìm hiểu sâu sắc về đối
tượng nghiên cứu. Tổng hợp là liên kết từng mặt, từng bộ phận thông tin đã được
phân tích ra thành một hệ thống thơng tin, số liệu mới đầy đủ, sâu sắc về đối tượng
nghiên cứu.
- Phương pháp phỏng vấn chuyên gia, khảo sát thực tế DNNVV, tiến hành điều
tra, phát bảng khảo sát cho 200 DNNVV (tính đến 31/12/2019 có 6.458 DNNVV
dư nợ tại HBD khu vực TPHCM. Luận văn sử dụng cách thức khảo sát thực tế,
phỏng vấn trực tiếp khách hàng DNNVV.
Nghiên cứu được thực hiện theo cách lấy mẫu thuận tiện nhất. Theo Hair & ctg,
1998, cỡ mẫu ít nhất bằng 5 lần số biến quan sát. Nghiên cứu quyết định chọn cỡ
mẫu là 200 trên địa bàn nghiên cứu, khảo sát đối tượng vay vốn là DNNVV. Bảng
câu hỏi tự đối tượng nghiên cứu trả lời, đây là cơng cụ chính để thu thập dữ liệu
Trên cơ sở địa bàn nghiên cứu, dựa vào sự giúp đỡ của các đồng nghiệp trong
cùng lĩnh vực, tôi tiến hành khảo sát đến các đối tượng khảo sát tại các chi nhánh
HDB trên địa bàn TPHCM khi họ đến ngân hàng giao dịch. Do đó, việc tổ chức
khảo sát sẽ có những cơ hội tiếp cận, giải thích và làm rõ các vấn đề trong bảng câu
hỏi đến các đối tượng.
Quy trình nghiên cứu


6

Vấn đề nghiên cứu

Cơ sở lý thuyết

Phương pháp nghiên
cứu

Thống kê,

Phân tích,

mơ tả

so sánh

Điều tra, khảo sát

Đánh giá thực trạng tăng
trưởng tín dụng

Xác định các ý kiến đánh giá

DNNVV

các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt
động tín dụng DNNVV

Phương pháp tổng hợp,
phân tích

Xác định các điểm
mạnh, yếu trong việc
tăng trưởng tín dụng
Nguồn: tác giả đề xuất

DNNVV, đề xuất giải
pháp


7

6. Nội dung nghiên cứu
Với mục tiêu và phương pháp luận được trình bày ở những nội dung trên, nội
dung nghiên cứu của luận văn như sau:
-

Hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm những lý luận cơ bản liên quan đến tín

dụng, tín dụng dành cho DNNVV, các chỉ tiêu đo lường và các nhân tố ảnh hưởng
đến sự tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV.
- Nghiên cứu thực trạng và đánh giá sự tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV
tại HBD khu vực TPHCM. Từ đó tìm ra các thành tựu, hạn chế và các nguyên nhân
dẫn dẫn đến sự hạn chế trong việc cấp tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng.
- Từ kết quả nghiên cứu thực trạng, luận văn đưa ra các giải pháp tăng trưởng
tín dụng đối với các DNNVV tại HBD khu vực TPHCM.
7. Đóng góp của đề tài
Luận văn đã tiến hành tập hợp và sắp xếp lại nội dung về tín dụng và tín dụng
đối với DNNVV, cũng khi như các lý luận về DNNVV trong nền kinh tế, để làm
một tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy những vấn đề có

liên quan.
Đối với cơng tác quản lý chung của ngành ngân hàng thì những nghiên cứu và
đóng góp của đề tài đưa ra góp phần hoàn thiện việc phát triển hoạt động cho vay có
hiệu quả, đúng đối tượng, đem lại lợi ích cho cả DN và ngân hàng, góp phần đẩy
mạnh tốc độ tăng trưởng và phát triển nền kinh tế nước ta trong tương lai.
Đặc biệt đối với thực tiễn công tác tại HDB, khu vực TPHCM thì luận văn đã
tìm được những hạn chế, những nguyên nhân khách quan và chủ quan trong quan
hệ tín dụng giữa HDB khu vực TPHCM với các DNNVV, cùng với tình hình kinh
tế xã hội, chính sách của Chính phủ đối với DNNVV từ năm 2016 đến năm 2019,
luận văn có những định hướng cho HDB khu vực TPHCM tăng trưởng thị phần tín
dụng đối với DNNVV. Từ đó luận văn đã đề ra những giải pháp có căn cứ vào thực
trạng, phù hợp với địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời phù hợp với chiến
lược phát triển kinh doanh của HDB, đây là cơ sở để ban lãnh đạo có cái nhìn đúng
đắn hơn về giá trị và hiệu quả khi tăng trưởng tín dụng đối với DNNVV.


8

8. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Nghiên cứu về việc thúc đẩy mở rộng phát triển hoạt động tín dụng DNNVV
tại các Ngân Hàng thì tại Việt Nam là một đề tài phổ biến được nhiều tác giả nghiên
cứu để làm luận văn thạc sĩ và tiến sĩ, cũng như các cơng trình khoa học. Các
nghiên cứu có liên quan được đánh giá ở nhiều khía cạnh với phạm vi nghiên cứu
khác nhau, không gian nghiên cứu khác nhau vì vậy nó ln là một đề tài thời sự, cụ
thể:
- Trong nghiên cứu của Viện Nghiên Cứu Quản Lý Kinh Tế Trung Ương
(2009) các tác giả đã chỉ ra rằng thiếu vốn và khó tiếp cận nguồn vốn là một trong
những cản trở lớn nhất trong quá trình phát triển của loại hình DNNVV ở Việt Nam
hiện nay. Theo nghiên cứu này, tình trạng thiếu vốn và khó tiếp cận nguồn vốn của
DNNVV xuất phát từ cả hai phía, bản thân DN và hệ thống NHTM. Tuy nhiên,

nghiên cứu này chỉ tập trung phân tích những rào cản đối với DNNVV trong việc
tiếp cận nguồn vốn tín dụng mà không đề cập đến các nguồn vốn cũng như những
kênh cung ứng vốn khác mà trong thực tế, DNNVV có thể tiếp cận để giải quyết
những khó khăn về nguồn vốn của mình.
- Vũ Thị Tuyết Trang (2012) chủ yếu đưa ra các định hướng và giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động cho vay đối với DNNVV nhưng
chưa đi sâu vào phân tích những nhân tố chính ảnh hưởng đến hiệu qua cho vay và
giải pháp để phát huy, cải thiện các nhân tố này để nâng cao hiệu quả cho vay đối
với các DNNVV.
- Võ Đức Toàn (2012) đã nghiên cứu về thực trạng và đề ra các giải pháp mở
rộng và nâng cao chất lượng tín dụng của các NHTM cổ phần đối với DNNVV trên
địa bàn Tp.HCM, trong đó đề tài đã khảo sát các NHTM cổ phần liên quan đến tín
dụng ngân hàng đối với DNNVV. Tuy nhiên, nghiên cứu tập trung nhiều vào phân
tích, đánh giá về DNNVV, chưa đi sâu vào phân tích, đánh giá về hoạt động của
ngân hàng đối với DNNVV, đồng thời các giải pháp chưa chi tiết để giải quyết vấn
đề vốn cho DN và chất lượng tín dụng ngân hàng.
- Lê Lan Hương (2013) đã đưa ra những khó khăn của DNNVV trong việc tiếp


9

cận nguồn vốn Ngân hàng, đưa ra các giải pháp để mở rộng tín dụng như nâng cao
năng lực chuyên môn của nhân viên ngân hàng, nghiên cứu thế mạnh của các ngân
hàng cạnh tranh, tăng cường tìm kiếm khách hàng tiềm năng. Tuy nhiên, nghiên cứu
này chỉ phân tích một cách chung chung chưa làm rõ các nhân tố tác động đến việc
phát triển tín dụng đối với DNNVV, chưa đưa ra các giải pháp để giải quyết các hạn
chế đặc thù của DNNVV như tài sản đảm bảo, lịch sử hoạt động, …
- Trần Thị Thanh Tú, Đinh Thị Thanh Vân (2015) đánh giá về thực trạng
nguồn vốn tại Hà Nội, từ đó đề xuất các giải pháp để phát triển nguồn tài chính cho
DNNVV: đào tạo cấp quản lý, nghiên cứu xây dựng các sản phẩm tài chính mới

gắn với các cam kết về mơi trường và xã hội của Hà Nội, phát triển các sản phẩm
cho vay không cần tài sản thế chấp.
- Lê Thị Việt Hà (2017) đã tìm ra những hạn chế và nguyên nhân hạn chế việc
phát triển cho vay DNNVV tại BIDV Thanh Xuân. Từ đó tác giả đưa ra giải pháp
phát triển cho vay DNNVV cho ngân hàng.
- Nguyễn Tấn Cường (2019) thì nghiên cứu việc mở rộng cho vay vào đối
tượng khách hàng DNNVV có mối quan hệ tín dụng với một chi nhánh ngân hàng.
Nghiên cứu cũng sử dụng phương pháp truyền thống là thống kê mô tả để đánh giá
sự phát triển tín dụng đối với DNNVV tại chi nhánh, sau đó nghiên cứu sử dụng
phương pháp khảo sát lấy ý kiến khách hàng về hoạt động tín dụng của chi nhánh
để làm cơ sở tìm ra các hạn chế và nguyên nhân gây ra những hạn chế này. Sau đó,
nghiên cứu tiến hành tìm ra các giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động tín dụng
DNNVV tại chi nhánh.
Trong khi đối với các nghiên cứu ở nước ngoài có liên quan thì họ thường
nghiên cứu ở khía cạnh lý luận để thấy được vai trò của việc cấp tín dụng DNNVV
đối với sự phát triển kinh tế, hay các nghiên cứu tập trung ở việc phân tích các yếu
tố ảnh hưởng đến tiếp cận vốn tín dụng DNNVV tại các ngân hàng, hay những khó
khăn của DNNVV khi vay vốn tại các tổ chức tài chính chính thức, cụ thể như:
- Racheal và Muogbo (2018) trong nghiên cứu “Vai trị của NHTM trong
việc cấp tín dụng cho các DNNVV tại Nigeria: Nghiên cứu trường hợp tại các ngân
hàng và các DN nhà nước Anambra, Nigeria“. Nghiên cứu đã xem xét vai trò của


10

các NHTM trong việc tài trợ cho các DNNVV ở Nigeria. Nghiên cứu được tiến
hành bởi phương pháp định lượng dựa trên kết quả khảo sát để đưa ra kết quả
nghiên cứu. Ba giả thuyết nghiên cứu đã được thử nghiệm bằng cách sử dụng bình
phương. Tuy nhiên, bộ câu hỏi 109 được quản lý cho các chủ ngân hàng và các DN
nhỏ và vừa đã được phân tích và trình bày trong các bảng với việc sử dụng tỷ lệ

phần trăm và phương pháp chi bình phương. Do đó, nghiên cứu cho thấy các
DNNVV gặp phải vấn đề trong việc tiếp cận các khoản vay từ các NHTM; tuy
nhiên NHTM đã đóng góp rất nhiều cho sự phát triển của các DNNVV thông qua
các khoản vay để giúp các DN thực hiện SXKD, mở rộng hoạt động và tăng trưởng
trong lợi nhuận. Do đó, nghiên cứu khuyến nghị rằng để các DNNVV tồn tại, cần
phải có sự liên kết chặt chẽ giữ NHTM và các DNNVV thông qua quan hệ tín dụng.
- Amissah và Gbandi (2014) chỉ ra rằng DNNVV ở các nước châu Phi thường
tiếp cận vốn từ nguồn tài chính thơng thường và nguồn tài chính khơng thơng
thường. Nguồn tài chính thơng thường có thể kể đến như các NHTM, các tổ chức
tài chính vi mơ và các cơ quan phát triển quốc tế. Nguồn tài chính khơng thơng
thường có thể từ bạn bè, gia đình, người thân, tín dụng tư nhân. Mơi trường kinh tế
khó khăn, DNNVV thiếu vắng các kỹ năng quản lý và tiếp cận công nghệ kém đã
làm giảm sự thu hút vốn từ các NHTM của Nigeria từ 48,79% (1992) xuống còn
0,15% (2010), thay vào đó DNNVV tiếp cận vốn từ các chương trình hỗ trợ cho
vay DN xã hội của Chính phủ.
-

Kesseven Padachi, Carole Howorth and M. S. Narasimhan (2012)

nghiên cứu tại Anh đã chỉ ra thực trạng sự thiếu hụt nguồn vốn khiến các DNVVN
kìm hãm sự tăng trưởng. Thơng qua quá trình tiếp xúc khảo sát thực tế tại các
DNVVN đã cho thấy kết quả hạn chế chủ yếu về mặt tài chính khiến các DNVVN
khơng tiếp cận được nguồn vốn. Đề tài đưa ra các giải pháp giúp các DNVVN cải
thiện tình hình trên. Các nhân tố đề tài sử dụng để nghiên cứu gồm: các nhân tố tài
chính gồm doanh số bán hàng của DN, cấu trúc vốn DN; các nhân tố phi tài chính
gồm số lượng và trình độ nhân viên, tuổi của DN, kích cỡ DN; nhân tố giá trị tài
sản đảm bảo của DN.Kết quả thu được là các nhân tố tác động đến khả năng tiếp
cận vốn của DNVVN gồm: các nhân tố tài chính gồm doanh số bán hàng, cấu trúc